0:00:00.760,0:00:03.730
Wyobraźcie sobie rzeźbiarza,[br]tworzącego posąg.

0:00:03.730,0:00:06.130
Rzeźbiącego dłutem.

0:00:06.130,0:00:09.210
Michał Anioł opisywał to[br]w elegancki sposób:

0:00:09.210,0:00:12.130
"Wewnątrz każdej skały jest posąg,

0:00:12.130,0:00:15.240
zadaniem rzeźbiarza jest jego odkrycie".

0:00:15.240,0:00:17.680
A gdyby spróbować czegoś innego?

0:00:17.680,0:00:21.326
Nie rzeźbić ze skały, tylko z kurzu.

0:00:21.326,0:00:25.690
Skleić jakoś miliony cząsteczek w posąg.

0:00:25.690,0:00:27.190
Wiem, że to absurd,

0:00:27.190,0:00:28.960
coś raczej niemożliwego.

0:00:28.960,0:00:34.316
Jedyną możliwością jest,[br]by taki posąg uformował się sam,

0:00:34.316,0:00:38.450
jeśli jakoś można zmusić[br]cząsteczki do połączenia,

0:00:38.450,0:00:39.760
tworząc posąg.

0:00:40.320,0:00:41.840
Brzmi to dziwnie

0:00:41.840,0:00:46.010
i jest to problem, nad którym[br]pracuję w laboratorium.

0:00:46.010,0:00:47.450
Nie rzeźbię w skałach,

0:00:47.450,0:00:48.850
używam nanomateriałów.

0:00:48.850,0:00:53.230
To niewiarygodnie małe,[br]fascynujące obiekty.

0:00:53.230,0:00:56.570
Tak małe, że gdyby ten pilot,[br]był nanocząsteczką,

0:00:56.570,0:00:59.530
ludzki włos byłby wielkości tej sali.

0:00:59.530,0:01:02.360
Są one sercem nanotechnologii,

0:01:02.360,0:01:04.229
o której wszyscy słyszeliśmy.

0:01:04.229,0:01:07.690
Słyszeliśmy, jak wszystko[br]będzie można zmieniać.

0:01:07.690,0:01:09.210
Gdy kończyłem studia,

0:01:09.210,0:01:12.560
praca w nanotechnologii była na topie.

0:01:12.560,0:01:15.800
Co chwila nowe przełomy naukowe.

0:01:15.800,0:01:17.250
Konferencje huczały,

0:01:17.250,0:01:19.960
mnóstwo pieniędzy napływało od sponsorów.

0:01:20.760,0:01:22.000
Powodem jest to,

0:01:22.000,0:01:23.850
że naprawdę małe obiekty,

0:01:23.850,0:01:29.010
podlegają innej części fizyki,[br]niż obiekty powszechnie znane.

0:01:29.010,0:01:30.960
Jest to mechanika kwantowa.

0:01:30.960,0:01:34.160
Można precyzyjnie[br]zmienić zachowanie obiektów,

0:01:34.160,0:01:36.490
poprzez pozornie niewielkie zmiany,

0:01:36.490,0:01:39.130
jak dodawanie,[br]czy eliminację garstki atomów

0:01:39.130,0:01:40.856
lub przekręcanie materiału.

0:01:40.860,0:01:42.650
Doskonałe narzędzia.

0:01:42.650,0:01:45.760
Dają poczucie, że można zrobić wszystko.

0:01:45.760,0:01:47.040
I robimy to,

0:01:47.040,0:01:50.170
wszyscy studenci z mojego pokolenia.

0:01:50.170,0:01:53.690
Próbowaliśmy zrobić błyskawiczne[br]komputery używając nanomateriałów.

0:01:53.690,0:01:55.330
Konstruowaliśmy kropki kwantowe,

0:01:55.330,0:01:58.720
które kiedyś będą znajdować[br]i zwalczać choroby w ciele.

0:01:58.720,0:02:01.760
Niektórzy próbowali stworzyć[br]windę kosmiczną,

0:02:01.760,0:02:03.380
używając nanorunek węglowych.

0:02:03.600,0:02:06.000
Sprawdźcie, to prawda.

0:02:06.776,0:02:10.060
Myśleliśmy, że wpłynie to[br]na naukę i technologię,

0:02:10.060,0:02:11.890
od medycyny do komputerologii.

0:02:11.890,0:02:13.160
Muszę przyznać,

0:02:13.160,0:02:15.350
że wpadłem w to po same uszy,

0:02:15.350,0:02:17.840
bez reszty.

0:02:18.520,0:02:20.320
Było to 15 lat temu.

0:02:21.690,0:02:24.770
Nauka wykonała kawał dobrej roboty.

0:02:24.770,0:02:26.030
Dużo się nauczyliśmy.

0:02:26.030,0:02:28.930
Nigdy nie umieliśmy przełożyć tej nauki

0:02:28.930,0:02:30.450
na nowe technologie,

0:02:30.450,0:02:33.240
które mogą wpłynąć na ludzi.

0:02:33.240,0:02:35.480
Powodem jest to, że nanomateriały,

0:02:35.480,0:02:37.150
są jak obosieczny miecz.

0:02:37.150,0:02:39.440
To co sprawia, że są tak interesujące,

0:02:39.440,0:02:40.750
ich rozmiar,

0:02:40.750,0:02:43.090
uniemożliwia jednocześnie pracę.

0:02:43.090,0:02:46.840
Dosłownie tak samo, jak próba[br]stworzenia posągu z kurzu.

0:02:46.840,0:02:50.560
Nie mamy tak małych narzędzi.

0:02:50.560,0:02:52.890
Nawet mając narzędzia,

0:02:52.890,0:02:56.810
nie moglibyśmy łączyć[br]milionów cząsteczek razem,

0:02:56.810,0:02:58.200
by zbudować technologię.

0:02:58.760,0:02:59.960
Przez to

0:02:59.960,0:03:02.070
wszystkie obietnice i podniecenie,

0:03:02.070,0:03:04.890
wciąż pozostają[br]obietnicami i podnieceniem.

0:03:04.890,0:03:07.280
Nie mamy nanobotów zwalczających choroby,

0:03:07.280,0:03:09.370
nie ma windy kosmicznej.

0:03:09.370,0:03:13.080
Co mnie interesuje,[br]nie ma nowych typów komputerów.

0:03:13.080,0:03:15.640
Ostatnia kwestia jest bardzo ważna.

0:03:15.640,0:03:17.016
Musimy oczekiwać

0:03:17.020,0:03:20.800
nieustannego wzrostu[br]tempa rozwoju komputerologii.

0:03:20.800,0:03:23.410
Zbudowaliśmy na tym gospodarkę.

0:03:23.410,0:03:25.160
To tempo funkcjonuje

0:03:25.160,0:03:27.640
dzięki zdolności pakowania[br]wielu przyrządów

0:03:27.640,0:03:29.340
do układu komputerowego.

0:03:29.340,0:03:31.190
Gdy te przyrządy stają się mniejsze,

0:03:31.190,0:03:33.470
stają się szybsze, zużywają mniej energii

0:03:33.470,0:03:34.930
i są tańsze.

0:03:34.930,0:03:39.510
Dzięki tej zbieżności[br]mamy niesamowite tempo.

0:03:39.510,0:03:40.770
Przykład:

0:03:40.770,0:03:46.200
Komputer, który wysłał ludzi[br]na Księżyc był wielkości pokoju.

0:03:46.200,0:03:51.646
Zmniejszając ten największy[br]komputer owych czasów,

0:03:51.646,0:03:54.250
do rozmiaru smartfona,

0:03:54.250,0:03:55.530
twój aktualny smartfon,

0:03:55.530,0:03:58.920
ten kupowany za 300 dolarów[br]i zmieniany co dwa lata,

0:03:58.920,0:04:01.400
zdmuchnął by go.

0:04:01.400,0:04:02.770
Nie zrobiłby wrażenia.

0:04:02.770,0:04:05.280
Nie miałby takich możliwości jak smartfon.

0:04:05.280,0:04:06.790
Byłby powolny,

0:04:06.790,0:04:09.000
nie można by wgrać na niego swoich plików.

0:04:09.000,0:04:11.950
Z trudem zagrałby kilka minut

0:04:11.950,0:04:13.670
odcinka "Walking Dead".

0:04:13.670,0:04:14.670
(Śmiech)

0:04:14.670,0:04:16.909
Rozwój nie jest stopniowy.

0:04:16.909,0:04:18.650
Jest bezwzględny.

0:04:18.650,0:04:19.919
Wykładniczy.

0:04:19.919,0:04:22.280
Składa się rok po roku.

0:04:22.280,0:04:26.206
Jeśli porównać technologie dwóch pokoleń,

0:04:26.210,0:04:28.190
są prawie nierozpoznawalne.

0:04:28.190,0:04:30.830
Jesteśmy to sobie winni, by rozwój trwał.

0:04:30.830,0:04:34.470
Za 10, 20, 30 lat chcemy mówić to samo:

0:04:34.470,0:04:36.840
"Spójrz, ile osiągnęliśmy przez te lata".

0:04:37.200,0:04:39.920
Jednak nie może to trwać wiecznie.

0:04:39.920,0:04:41.980
Impreza kończy się.

0:04:41.980,0:04:44.370
To "ostatnia kolejka alkoholu".

0:04:44.370,0:04:46.050
Patrząc głębiej,

0:04:46.050,0:04:48.640
wskaźniki prędkości i wydajności

0:04:48.640,0:04:51.350
pokazują znaczne spowolnienie rozwoju.

0:04:51.760,0:04:53.880
Jeśli chcemy, by impreza trwała,

0:04:53.880,0:04:56.160
musimy robić to, co zawsze robiliśmy.

0:04:56.160,0:04:57.650
Wprowadzać innowacje.

0:04:57.650,0:04:59.460
Misją naszej grupy

0:04:59.460,0:05:02.690
są unowocześnienia[br]z użyciem nanorurek węglowych,

0:05:02.690,0:05:06.760
ponieważ mogą one pozwolić,[br]na utrzymanie tempa.

0:05:06.760,0:05:08.240
Wyglądają tak, jak brzmią.

0:05:08.240,0:05:10.720
Niewielkie, puste rurki z atomów węgla.

0:05:10.720,0:05:13.680
Ich mały rozmiar

0:05:13.680,0:05:17.360
daje podstawę, wielkich[br]własności elektrycznych.

0:05:17.360,0:05:21.040
Nauka mówi, że stosując je[br]w komputerologii,

0:05:21.040,0:05:23.810
można by zobaczyć[br]dziesięciokrotny wzrost wydajności.

0:05:23.810,0:05:28.240
Przeskok kilku technologii[br]do przodu jednym krokiem.

0:05:28.840,0:05:30.090
Tak to wygląda.

0:05:30.090,0:05:32.136
Mamy ważny problem

0:05:32.140,0:05:34.500
i w zasadzie mamy idealne rozwiązanie.

0:05:34.500,0:05:36.200
Nauka krzyczy:

0:05:36.200,0:05:40.020
"Ot, co trzeba robić,[br]żeby rozwiązać problem".

0:05:41.480,0:05:44.010
Dobrze, zacznijmy, zróbmy to.

0:05:44.010,0:05:46.790
Ale znów wracamy do obosiecznego miecza.

0:05:46.790,0:05:49.090
"Idealne rozwiązanie" obejmuje materiał,

0:05:49.090,0:05:50.690
z którym nie można pracować.

0:05:50.690,0:05:52.740
Trzeba ich ustawić miliardy,

0:05:52.740,0:05:55.000
by stworzyć jeden chip komputerowy.

0:05:55.000,0:05:58.640
To jak zagadka, wieczny problem.

0:05:59.360,0:06:01.310
Powiemy: "Zatrzymajmy się.

0:06:01.310,0:06:03.280
Nie idźmy tą samą drogą.

0:06:03.280,0:06:05.840
Pomyślmy, czego brakuje.

0:06:05.840,0:06:07.280
Czego nie robimy?

0:06:07.280,0:06:09.450
Co ważnego pomijamy?".

0:06:09.450,0:06:11.256
Jak w "Ojcu Chrzestnym".

0:06:11.260,0:06:13.570
Gdy Fredo zdradza Michaela,

0:06:13.570,0:06:15.240
wiemy, co trzeba zrobić.

0:06:15.240,0:06:16.610
Fredo musi zginąć.

0:06:16.610,0:06:17.650
(Śmiech)

0:06:17.650,0:06:19.610
Michael odkłada to.

0:06:19.610,0:06:20.850
Dobrze, rozumiem.

0:06:20.850,0:06:23.320
Ich matka wciąż żyje,[br]mogłaby się zdenerwować.

0:06:23.320,0:06:24.770
Powiemy:

0:06:24.770,0:06:27.090
"Gdzie jest Fredo w naszym problemie?

0:06:27.090,0:06:28.520
Czego zaniedbaliśmy?

0:06:28.520,0:06:30.090
Czego nie robimy,

0:06:30.090,0:06:32.640
co robić powinniśmy, by osiągnąć sukces?

0:06:33.200,0:06:37.256
Odpowiedź, posąg musi zbudować się sam.

0:06:37.260,0:06:39.520
Musimy znaleźć sposób,

0:06:39.520,0:06:43.330
jak zmusić, przekonać miliardy cząsteczek,

0:06:43.330,0:06:46.330
do połączenia się w technologię.

0:06:46.330,0:06:49.520
Nie można zrobić tego za nie.[br]Muszą zrobić to same.

0:06:49.520,0:06:52.690
Nie jest to trywialne, to ciężka droga,

0:06:52.690,0:06:55.560
ale w tym przypadku to jedyne wyjście.

0:06:55.560,0:06:59.480
Jak się okazuje, nie jest to[br]taki dziwaczny problem.

0:06:59.480,0:07:03.406
To ludzie nie budują nic w ten sposób.

0:07:03.410,0:07:06.600
Gdy rozglądamy się, przykłady są wszędzie.

0:07:06.600,0:07:09.520
Matka Natura tworzy tak wszystko.

0:07:09.520,0:07:12.190
Wszystko jest zbudowane od dołu do góry.

0:07:12.190,0:07:13.490
Idąc na plażę,

0:07:13.490,0:07:16.680
znajdziemy proste organizmy,[br]używające białek,

0:07:16.680,0:07:17.970
podstawowe cząsteczki.

0:07:17.970,0:07:21.466
Szablon, jakim metaforycznie[br]jest piasek wyrzucany z morza

0:07:21.466,0:07:24.710
i tworzący niezwykłą, skrajnie[br]zróżnicowaną architekturę.

0:07:24.710,0:07:27.520
Natura po prostu rzeźbi,[br]nie jest nieudolna jak my.

0:07:27.520,0:07:29.250
Jest elegancka i inteligentna.

0:07:29.250,0:07:31.880
Tworzy z tego, co dostępne,[br]cząsteczka po cząsteczce,

0:07:31.880,0:07:35.000
tworząc struktury[br]o złożoności i różnorodności,

0:07:35.000,0:07:37.340
do której nie możemy się nawet zbliżyć.

0:07:37.340,0:07:39.016
Osiąga rozmiary nano

0:07:39.020,0:07:41.520
już od setek milionów lat.

0:07:41.520,0:07:43.600
Jesteśmy spóźnieni na imprezę.

0:07:44.120,0:07:48.280
Zdecydowaliśmy więc, że będziemy[br]używać tego samego narzędzia, co natura,

0:07:48.280,0:07:49.560
chemii.

0:07:50.000,0:07:51.456
To brakujące narzędzie.

0:07:51.460,0:07:53.520
Chemia działa w tym przypadku,

0:07:53.520,0:07:55.390
ponieważ obiekty wielkości nano

0:07:55.390,0:07:57.370
są prawie takie same jak molekuły,

0:07:57.370,0:07:59.540
więc można użyć ich jako narzędzi,

0:07:59.540,0:08:01.390
do sterowania obiektami dookoła.

0:08:01.760,0:08:03.800
Właśnie to robimy w laboratorium.

0:08:03.800,0:08:07.010
Opracowaliśmy chemię,[br]która wchodzi w kupę kurzu,

0:08:07.010,0:08:08.530
w kupę nanocząsteczek,

0:08:08.530,0:08:10.930
i wyciąga te, których potrzebujemy.

0:08:10.930,0:08:14.550
Można użyć chemii[br]do rozmieszczenia miliardów cząsteczek,

0:08:14.550,0:08:17.450
we wzorze potrzebnym do budowy obwodów.

0:08:17.450,0:08:18.800
Dzięki temu

0:08:18.800,0:08:21.216
możemy budować o wiele szybsze obwody,

0:08:21.220,0:08:24.450
których nikt wcześniej nie mógł zrobić[br]z użyciem nanomateriałów.

0:08:24.450,0:08:25.880
Chemia to brakujące narzędzie.

0:08:25.880,0:08:29.530
Z każdym dniem[br]nabiera ostrości i precyzji.

0:08:29.530,0:08:30.630
Ostatecznie,

0:08:30.630,0:08:33.400
mamy nadzieję, że niebawem,

0:08:33.400,0:08:36.790
będziemy mogli spełnić jedną[br]z tych oryginalnych obietnic.

0:08:36.790,0:08:38.879
Komputerologia jest jednym z przykładów.

0:08:38.879,0:08:42.450
Interesuje mnie najbardziej,[br]tym zajmują się moje zespoły.

0:08:42.450,0:08:46.280
Ale są też inne, w energii[br]odnawialnej, w medycynie,

0:08:46.280,0:08:48.050
w materiałach konstrukcyjnych,

0:08:48.050,0:08:51.010
gdzie nauka zachęca,[br]by podążać, w kierunku nano.

0:08:51.010,0:08:53.280
Tam są największe korzyści.

0:08:53.920,0:08:55.360
Jednak robiąc to,

0:08:55.360,0:08:58.560
nauka dziś i jutro,[br]potrzebuje nowych narzędzi,

0:08:58.560,0:09:00.710
jak to opisane przeze mnie.

0:09:00.710,0:09:04.600
Potrzebują chemii, o to chodzi.

0:09:04.600,0:09:08.280
Nauka ma to do siebie,[br]że raz rozwinięte narzędzia

0:09:08.280,0:09:09.560
już tam są.

0:09:09.560,0:09:10.840
Są tam zawsze

0:09:10.840,0:09:13.730
i każdy może po nie sięgnąć i ich użyć,

0:09:13.730,0:09:16.720
by spełnić obietnice nanotechnologii.

0:09:17.320,0:09:20.010
Dziękuję za wasz czas, doceniam to.

0:09:20.010,0:09:22.480
(Brawa)