1
00:00:06,816 --> 00:00:08,830
Kita semua tahu tentang dinosaur

2
00:00:08,830 --> 00:00:10,714
yang pernah berkeliaran di bumi,

3
00:00:10,714 --> 00:00:12,966
tapi lama selepas dinosaur pupus,

4
00:00:12,966 --> 00:00:15,380
haiwan besar yang dipanggil megafauna

5
00:00:15,380 --> 00:00:17,684
tinggal di setiap benua.

6
00:00:17,684 --> 00:00:21,843
Di Amerika, sloth yang sebesar gajah

7
00:00:21,843 --> 00:00:24,216
memusnahkan pokok dengan kukunya.

8
00:00:24,216 --> 00:00:26,799
Kucing bergigi pedang sebesar beruang

9
00:00:26,799 --> 00:00:28,266
memburu secara berkelompok,

10
00:00:28,266 --> 00:00:30,670
tapi bukan lawan bagi beruang 
bermuncung pendek

11
00:00:30,670 --> 00:00:33,216
yang tingginya empat meter bila berdiri,

12
00:00:33,216 --> 00:00:35,131
dan membuat kucing-kucing ini lari

13
00:00:35,131 --> 00:00:36,690
jauh daripada mangsa.

14
00:00:36,690 --> 00:00:39,610
Terdapat armadilo 
yang sebesar kereta kecil,

15
00:00:39,610 --> 00:00:41,131
beaver yang lebih dua meter,

16
00:00:41,131 --> 00:00:44,324
dan burung yang bersayap lapan meter.

17
00:00:44,324 --> 00:00:46,909
Hampir di mana-mana, megafauna

18
00:00:46,909 --> 00:00:50,381
menjadi pupus kerana pemburu.

19
00:00:50,381 --> 00:00:54,298
Sesetengahnya masih hidup 
di Afrika dan Asia.

20
00:00:54,298 --> 00:00:58,705
Di tempat-tempat lain, masih ada
legasi haiwan-haiwan ini.

21
00:00:58,705 --> 00:01:00,882
Kebanyakan pokok dapat tumbuh semula

22
00:01:00,882 --> 00:01:02,547
walaupun batang rosak

23
00:01:02,547 --> 00:01:04,966
untuk menebus kerosakan yang berlaku

24
00:01:04,966 --> 00:01:07,798
dan masih hidup walaupun 
dibelah, dipulas dan dipijak,

25
00:01:07,798 --> 00:01:11,782
mungkin ia berevolusi untuk 
menahan serangan gajah.

26
00:01:11,782 --> 00:01:14,632
Antelop Amerika boleh 
berlari dengan amat laju

27
00:01:14,632 --> 00:01:17,799
kerana ia berevolusi untuk 
mengelak ancaman cheetah Amerika.

28
00:01:17,799 --> 00:01:21,029
Haiwan yang terselamat ini 
hidup dalam ekosistem "hantu"

29
00:01:21,029 --> 00:01:25,215
yang telah berubah disebabkan oleh 
ancaman spesies yang tak wujud lagi.

30
00:01:25,215 --> 00:01:28,381
Kini, mungkin haiwan yang telah pupus ini
boleh dihidupkan semula

31
00:01:28,381 --> 00:01:31,163
dengan menggunakan bahan genetik.

32
00:01:31,163 --> 00:01:33,216
Contohnya, terdapat kajian

33
00:01:33,216 --> 00:01:36,716
pengklonan mamot daripada fosil beku.

34
00:01:36,716 --> 00:01:38,466
Meskipun mustahil,

35
00:01:38,466 --> 00:01:41,340
kita masih boleh pulihkan ekosistem

36
00:01:41,340 --> 00:01:43,217
yang telah hilang.

37
00:01:43,217 --> 00:01:46,965
Bagaimana? Dengan menggunakan 
ladang terbiar.

38
00:01:46,965 --> 00:01:49,033
Oleh sebab pasaran makanan adalah global,

39
00:01:49,033 --> 00:01:51,856
tanah yang tak subur tak lagi berguna.

40
00:01:51,856 --> 00:01:54,186
Petani di tanah tandus tak dapat bersaing

41
00:01:54,186 --> 00:01:57,152
dengan mereka yang bertani 
di tanah yang lebih baik.

42
00:01:57,152 --> 00:02:01,170
Akibatnya, pertanian mula berkurangan 
di banyak tempat,

43
00:02:01,170 --> 00:02:03,638
dan pokok mula tumbuh kembali.

44
00:02:03,638 --> 00:02:07,116
Dianggarkan bahawa dua pertiga 
daripada tanah di AS

45
00:02:07,116 --> 00:02:09,827
yang telah dibersihkan untuk pertanian

46
00:02:09,827 --> 00:02:11,632
telah kembali menjadi hutan.

47
00:02:11,632 --> 00:02:13,832
Selain itu, sehingga tahun 2030,

48
00:02:13,832 --> 00:02:16,166
sebuah kawasan di Eropah 
yang sebesar Poland

49
00:02:16,166 --> 00:02:18,299
akan dikosongkan oleh petani.

50
00:02:18,299 --> 00:02:20,670
Walaupun DNA tak dapat kembalikan

51
00:02:20,670 --> 00:02:23,173
sloth dan armadilo,

52
00:02:23,173 --> 00:02:25,509
kita boleh kembalikan
beruang, serigala, puma,

53
00:02:25,509 --> 00:02:27,466
kucing liar, moose dan bison

54
00:02:27,466 --> 00:02:29,382
ke tempat tinggal asal.

55
00:02:29,382 --> 00:02:32,019
Haiwan boleh membentuk semula persekitaran

56
00:02:32,019 --> 00:02:35,388
dan mewujudkan persekitaran
untuk spesis lain.

57
00:02:35,388 --> 00:02:37,049
Setelah serigala dimasukkan semula

58
00:02:37,049 --> 00:02:39,938
ke Taman Negara Yellowstone pada 1995,

59
00:02:39,938 --> 00:02:42,382
ekosistem telah diubah dengan pantas.

60
00:02:42,382 --> 00:02:44,987
Rusa mula berkurangan,

61
00:02:44,987 --> 00:02:47,071
dan tumbuhan mula tumbuh semula.

62
00:02:47,071 --> 00:02:51,299
Ketinggian pokok berganda dalam 
tempoh enam tahun.

63
00:02:51,299 --> 00:02:54,632
Hutan kembali, bulbul pun kembali.

64
00:02:54,632 --> 00:02:57,706
Beaver yang makan pokok
berganda dalam sungai,

65
00:02:57,706 --> 00:02:59,582
dan empangannya menjadi habitat

66
00:02:59,582 --> 00:03:03,729
memerang, muskrat, itik, katak dan ikan.

67
00:03:03,729 --> 00:03:05,500
Serigala bunuh koyot,

68
00:03:05,500 --> 00:03:08,316
jadi arnab dan tikus bertambah,

69
00:03:08,316 --> 00:03:11,011
dan dimakan oleh helang, wesel,

70
00:03:11,011 --> 00:03:12,930
musang dan bejar.

71
00:03:12,930 --> 00:03:15,766
Helang dan burung raven makan bangkai

72
00:03:15,766 --> 00:03:17,603
yang serigala tinggalkan.

73
00:03:17,603 --> 00:03:19,632
Beruang pula makan buah beri

74
00:03:19,632 --> 00:03:21,966
di pokok renek yang tumbuh semula.

75
00:03:21,966 --> 00:03:23,966
Bison bertambah dan meragut rumput

76
00:03:23,966 --> 00:03:26,153
di hutan yang telah tumbuh semula.

77
00:03:26,153 --> 00:03:29,199
Serigala membawa banyak perubahan.

78
00:03:29,199 --> 00:03:32,382
Inilah contoh lata trofik, iaitu

79
00:03:32,382 --> 00:03:34,496
perubahan di puncak rantaian makanan

80
00:03:34,496 --> 00:03:36,799
mempengaruhi setiap aras

81
00:03:36,799 --> 00:03:38,466
dalam rantaian makanan.

82
00:03:38,466 --> 00:03:41,295
Penemuan lata trofik

83
00:03:41,295 --> 00:03:44,085
ialah penemuan sains yang menguja

84
00:03:44,085 --> 00:03:45,920
dalam separuh abad yang lalu.

85
00:03:45,920 --> 00:03:48,131
Ekosistem yang telah hilang

86
00:03:48,131 --> 00:03:50,463
satu atau dua haiwan besar sahaja,

87
00:03:50,463 --> 00:03:52,765
keadaannya mungkin amat berbeza

88
00:03:52,765 --> 00:03:54,891
berbanding yang mengandungi 
haiwan tersebut.

89
00:03:54,891 --> 00:03:56,851
Di seluruh dunia, wujudnya usaha untuk

90
00:03:56,851 --> 00:03:59,215
memulihkan alam sekitar

91
00:03:59,215 --> 00:04:01,716
yang dipanggil "meliarkan semula".

92
00:04:01,716 --> 00:04:04,523
Ini bermakna membetulkan kerosakan,

93
00:04:04,523 --> 00:04:07,049
mendapatkan semula spesis yang telah lari,

94
00:04:07,049 --> 00:04:08,577
kemudian berundur.

95
00:04:08,577 --> 00:04:11,882
Tiada cubaan untuk 
mencipta ekosistem ideal,

96
00:04:11,882 --> 00:04:14,662
kawasan rawa, hutan hujan 
atau terumbu karang.

97
00:04:14,662 --> 00:04:16,857
"Meliarkan semula" 
bertujuan mengembalikan

98
00:04:16,857 --> 00:04:19,837
spesies yang berinteraksi secara bebas


99
00:04:19,837 --> 00:04:22,266
tanpa campur tangan manusia.

100
00:04:22,266 --> 00:04:24,874
Tapi, amat penting bahawa 
"meliarkan semula"

101
00:04:24,874 --> 00:04:27,697
tak dijadikan alasan menghalau penduduk.

102
00:04:27,697 --> 00:04:29,716
Ia perlu dilakukan dengan izin

103
00:04:29,716 --> 00:04:32,548
dan keinginan penduduk.

104
00:04:32,548 --> 00:04:35,015
Bayangkan anda berdiri 
di tebing di England,

105
00:04:35,015 --> 00:04:38,049
melihat paus menyerang ikan hering

106
00:04:38,049 --> 00:04:40,216
seperti yang pernah berlaku

107
00:04:40,216 --> 00:04:41,701
hingga abad ke-18.

108
00:04:41,701 --> 00:04:43,549
Dengan mewujudkan laut simpan

109
00:04:43,549 --> 00:04:45,332
di mana perikanan komersil dilarang,

110
00:04:45,332 --> 00:04:46,700
ia boleh berlaku lagi.

111
00:04:46,700 --> 00:04:48,984
Bayangkan Serengeti Eropah

112
00:04:48,984 --> 00:04:51,322
penuh dengan haiwan yang pernah wujud:

113
00:04:51,322 --> 00:04:54,947
badak air, badak, gajah, hiena dan singa.

114
00:04:54,947 --> 00:04:57,132
"Meliarkan semula" memperkenalkan semula,

115
00:04:57,132 --> 00:05:00,163
di samping haiwan dan tumbuhan,

116
00:05:00,163 --> 00:05:02,882
spesis yang dipanggil harapan.

117
00:05:02,882 --> 00:05:05,001
Perubahan ekologikal

118
00:05:05,001 --> 00:05:07,921
tak semestinya bergerak sama arah.

119
00:05:07,921 --> 00:05:18,863
Musim bunga yang sunyi boleh diikuti 
musim panas yang liar.