WEBVTT

00:00:00.493 --> 00:00:02.917
Sanayi devrimi başladığında,

00:00:02.917 --> 00:00:07.885
Britanya topraklarının altındaki
kömür şeklindeki karbon miktarı,

00:00:07.885 --> 00:00:13.333
Suudi Arabistan'ın altındaki petrol
şeklindeki karbon miktarı kadardı

00:00:13.333 --> 00:00:16.040
ve bu karbon Sanayi Devrimi'ne 
güç sağladı.

00:00:16.040 --> 00:00:18.174
Büyük Britanya'ya, "Büyük"
kelimesini ekledi

00:00:18.174 --> 00:00:21.995
ve Britanya'nın geçici dünya
egemenliğine zemin hazırladı.

00:00:21.995 --> 00:00:26.545
Kömür üretimi İngiltere'de
1918'de doruğa ulaştı

00:00:26.545 --> 00:00:28.895
ve ondan bu yana sürekli düştü.

00:00:28.895 --> 00:00:32.081
Zamanla İngiltere, Kuzey Denizi'nden
petrol ve doğal gaz

00:00:32.081 --> 00:00:34.841
kullanmaya başladı ve 2000 yılında,

00:00:34.841 --> 00:00:37.631
Kuzey Denizi petrol ve gaz üretimi de

00:00:37.631 --> 00:00:42.029
tavan yaptı ve şimdi onlar da düşüşte.

NOTE Paragraph

00:00:42.029 --> 00:00:45.500
Kolay erişilebilir, yerli,
güvenli fosil yakıtların

00:00:45.500 --> 00:00:48.455
sonluluğu hakkındaki bu gözlemler,

00:00:48.455 --> 00:00:52.337
şu sözler için bir motivasyon:
"Evet, sırada ne var?

00:00:52.337 --> 00:00:54.638
Fosil yakıtlarından sonra
hayat nasıl olacak?

00:00:54.638 --> 00:00:56.980
Fosil yakıtlarından nasıl
kurtulacağımız hakkında

00:00:56.980 --> 00:00:58.742
iyice düşünmemiz gerekmez mi?"

00:00:58.742 --> 00:01:02.466
Başka bir motivasyon kaynağı
elbette ki iklim değişikliği.

NOTE Paragraph

00:01:02.466 --> 00:01:06.173
İnsanlar fosil yakıtlar sonrası hayat
ve iklim değişikliği tedbirlerinden

00:01:06.173 --> 00:01:09.129
konuşurken, bence pek çok hata,

00:01:09.129 --> 00:01:12.163
yeşil göz boyama ve yanıltıcı reklam var.

00:01:12.163 --> 00:01:16.645
Bir fizikçi olarak, palavralar arasında
insanlara kılavuzluk etmenin,

00:01:16.645 --> 00:01:19.535
gerçekten fark yaratan eylemlere

00:01:19.535 --> 00:01:22.816
ve akla yatan fikirlere odaklanmalarına
yardımcı olmanın

00:01:22.816 --> 00:01:25.081
görevim olduğunu hissediyorum.

NOTE Paragraph

00:01:25.081 --> 00:01:28.483
Bunu, fizikçilerin zarf arkası
hesaplama deyişine uygun şekilde

00:01:28.483 --> 00:01:30.119
göstermeme izin verin.

00:01:30.119 --> 00:01:31.682
Bu tür hesapları severiz.

00:01:31.682 --> 00:01:33.602
Bir soru sorar, bazı sayılar yazarsınız

00:01:33.602 --> 00:01:35.245
ve kendinize bir cevap bulursunuz.

00:01:35.245 --> 00:01:37.767
Çok doğru olmayabilir, ama
size şunu dedirtebilir,

00:01:37.767 --> 00:01:38.472
"Hmm."

00:01:38.472 --> 00:01:41.423
Bir soru var: Şöyle dediğimizi hayal edin,

00:01:41.423 --> 00:01:43.045
"Fosil yakıtlardan kurtulabiliriz.

00:01:43.045 --> 00:01:44.993
Biyoyakıt kullanırız. Sorun çözüldü.

00:01:44.993 --> 00:01:47.478
Nakliyeye, petrole artık ihtiyacımız yok."

00:01:47.478 --> 00:01:53.434
Peki, bir yol için gereken biyoyakıtı,

00:01:53.434 --> 00:01:57.254
yol kenarındaki çimlikte
yetiştirirsek nasıl olur?

00:01:57.254 --> 00:02:01.492
Bunu başarmak için çimin ne kadar
geniş olması gerekir?

NOTE Paragraph

00:02:01.492 --> 00:02:03.122
O hâlde sayıları hesaba katalım.

00:02:03.122 --> 00:02:05.867
Araçlarımızın saatte 60 mille
gittiğini varsayalım.

00:02:05.867 --> 00:02:07.764
Galon başına 30 mil gittiler diyelim.

00:02:07.764 --> 00:02:11.004
Yeni otomobiller için Avrupa
ortalamasıdır.

00:02:11.004 --> 00:02:13.382
Diyelim ki biyoyakıt
tarlalarının verimliliği,

00:02:13.382 --> 00:02:16.471
yılda hektar başına 1200
litre biyoyakıttır.

00:02:16.471 --> 00:02:19.252
Bu, Avrupa biyoyakıtları için doğrudur.

00:02:19.252 --> 00:02:22.550
Şimdi arabaların 80 metre
aralıklarla dizildiğini

00:02:22.550 --> 00:02:24.913
ve bu yolda durmaksızın
gittiklerini düşünün.

00:02:24.913 --> 00:02:26.551
Yolun uzunluğu önemli değil,

00:02:26.551 --> 00:02:29.574
çünkü yol uzadıkça, biyoyakıt
ekim alanı da artar.

00:02:29.574 --> 00:02:30.959
Bu rakamlar ile ne yapacağız?

00:02:30.959 --> 00:02:33.299
İlk sayıyı diğer üç sayıya bölüp

00:02:33.299 --> 00:02:34.851
sekiz kilometre elde ederiz.

00:02:34.851 --> 00:02:35.922
Cevap budur.

00:02:35.922 --> 00:02:38.509
Yani, yapılan varsayımlara göre,

00:02:38.509 --> 00:02:40.838
ekim alanı bu kadar geniş olmalıdır.

00:02:40.838 --> 00:02:43.703
Belki bu cevap size "Hmm.

00:02:43.703 --> 00:02:47.975
Belki bu, o kadar da kolay
olmayacak" dedirtir.

NOTE Paragraph

00:02:47.975 --> 00:02:51.486
Size arazi alanlarıyla ilgili bir
sorun olduğunu düşündürebilir

00:02:51.486 --> 00:02:54.052
ve bu konuşmada

00:02:54.052 --> 00:02:56.968
arazi alanları hakkında konuşmak
ve sormak istiyorum:

00:02:56.968 --> 00:02:59.461
"Arazi alanları ile ilgili sorun var mı?"

00:02:59.461 --> 00:03:03.046
Cevap, "Evet ama hangi ülkede
olduğunuza göre değişir" olacak.

NOTE Paragraph

00:03:03.046 --> 00:03:05.306
O zaman Birleşik Krallık
(U.K.) ile başlayalım,

00:03:05.306 --> 00:03:07.431
ne de olsa bugün oradayız.

00:03:07.431 --> 00:03:09.811
Birleşik Krallık'ın toplam
enerji tüketimini,

00:03:09.811 --> 00:03:13.861
sadece taşıma değil, her şeyi,

00:03:13.861 --> 00:03:15.934
ampullerle ölçmek istiyorum.

00:03:15.934 --> 00:03:19.894
Herkesin sürekli açık kalan 125
ampulü olduğu varsayarsak,

00:03:19.894 --> 00:03:23.040
Birleşik Krallık'ın enerji tüketimi,

00:03:23.040 --> 00:03:26.595
kişi başına, günlük, 125 kilovat saattir.

00:03:26.595 --> 00:03:29.148
Ulaşım için 40 ampul,

00:03:29.148 --> 00:03:30.676
ısıtma için 40 ampul

00:03:30.676 --> 00:03:33.705
ve elektrik üretimi için 40 ampul gerekir

00:03:33.705 --> 00:03:35.005
ve diğer şeyler,

00:03:35.005 --> 00:03:38.300
bu üç büyük başlıkla karşılaştırıldığında
nispeten küçük kalır.

00:03:38.300 --> 00:03:42.685
Aslında bu, ülkemize dışarıdan aldığımız
yakıtlardaki enerjiyi hesaba kattığımızda

00:03:42.685 --> 00:03:44.727
daha büyük bir enerji ayak izidir

00:03:44.727 --> 00:03:47.288
ve bugün bu enerjinin yüzde 90’ı,

00:03:47.288 --> 00:03:50.603
hâlâ fosil yakıtlardan gelmekte,
sadece yüzde 10’u

00:03:50.603 --> 00:03:53.047
nükleer ve yenilenebilir
enerji kaynakları gibi

00:03:53.047 --> 00:03:56.231
yeşil (muhtemel yeşil)
kaynaklardan gelmektedir.

NOTE Paragraph

00:03:56.231 --> 00:03:57.226
Yani,

00:03:57.226 --> 00:04:01.056
bu İngiltere'deki durumdur
ve İngiltere'nin nüfus yoğunluğu

00:04:01.056 --> 00:04:03.944
kilometre kare başına 250 kişidir.

00:04:03.944 --> 00:04:05.369
Şimdi size başka ülkeleri

00:04:05.369 --> 00:04:06.897
bu iki ölçüte göre göstereceğim.

00:04:06.897 --> 00:04:10.301
Dikey eksende, ampul miktarını,

00:04:10.301 --> 00:04:12.705
yani kişi başı enerji
tüketimini göstereceğim.

00:04:12.705 --> 00:04:15.020
Kişi başına 125 ampulümüz var

00:04:15.020 --> 00:04:16.882
ve oradaki küçük mavi nokta,

00:04:16.882 --> 00:04:20.172
Birleşik Krallık'ın arazi
alanını gösteriyor.

00:04:20.172 --> 00:04:22.939
Nüfus yoğunluğu yatay eksende

00:04:22.939 --> 00:04:25.794
ve kilometre kare başına 250 kişi.

00:04:25.794 --> 00:04:28.258
Maviyle Avrupa ülkelerini ekleyelim,

00:04:28.258 --> 00:04:31.194
aralarında oldukça fark
olduğunu görebilirsiniz.

00:04:31.194 --> 00:04:34.321
Her iki eksenin de logaritmik 
olduğunu vurgulamalıyım.

00:04:34.321 --> 00:04:35.512
Bir gri çizgiden sonraki

00:04:35.512 --> 00:04:39.465
gri çizgiye 10'un üsleri
şeklinde çıkıyorsunuz.

00:04:39.465 --> 00:04:41.738
Ardından, Asya'yı kırmızı ekleyelim,

00:04:41.738 --> 00:04:45.413
Ortadoğu ve Kuzey Afrika'yı yeşil,

00:04:45.413 --> 00:04:48.601
Sahra-altı Afrika'yı mavi,

00:04:48.601 --> 00:04:52.055
Güney Amerika'yı siyah,

00:04:52.055 --> 00:04:54.757
Orta Amerika'yı mor

00:04:54.757 --> 00:04:57.812
ve koyu sarı olarak da Kuzey Amerika,

00:04:57.812 --> 00:05:00.380
Avustralya ve Yeni Zelanda'yı ekleyelim.

00:05:00.380 --> 00:05:02.984
Nüfus yoğunlukları ve kişi
başına tüketimlerde

00:05:02.984 --> 00:05:06.397
büyük çeşitlilik görebilirsiniz.

00:05:06.397 --> 00:05:08.399
Ülkeler birbirinden farklıdır.

NOTE Paragraph

00:05:08.399 --> 00:05:11.844
Sol üstte, devasa arazi alanları,
çok yüksek kişi başı tüketimleriyle

00:05:11.844 --> 00:05:13.727
Kanada ve Avustralya var,

00:05:13.727 --> 00:05:16.310
kişi başı 200 ya da 300 ampul

00:05:16.310 --> 00:05:20.104
ve çok düşük nüfus yoğunluğu.

00:05:20.104 --> 00:05:22.957
Sağ üstteki Bahreyn'de de
kişi başı enerji tüketimi

00:05:22.957 --> 00:05:25.205
tahminen Kanada gibi,

00:05:25.205 --> 00:05:27.540
kişi başı 300 ampulden fazla,

00:05:27.540 --> 00:05:30.712
ama nüfus yoğunlukları 300 kat daha fazla,

00:05:30.712 --> 00:05:32.406
kilometrekare başına 1.000 kişi.

00:05:32.406 --> 00:05:35.951
Sağ alttaki Bangladeş de Bahreyn ile
aynı nüfus yoğunluğuna sahip

00:05:35.951 --> 00:05:40.761
ama kişi başı tüketimi 100 kat daha az.

NOTE Paragraph

00:05:40.761 --> 00:05:43.686
Sol altta, hiç kimse yok.

00:05:43.686 --> 00:05:45.735
Ama eskiden orada bir sürü insan vardı.

00:05:45.735 --> 00:05:47.487
Bu, diyagramdan başka bir mesaj.

00:05:47.487 --> 00:05:51.033
Sudan, Libya, Çin, Hindistan, Bangladeş'e

00:05:51.033 --> 00:05:52.666
küçük mavi kuyruklar ekledim.

00:05:52.666 --> 00:05:54.623
Bu, 15 yıllık ilerleme.

00:05:54.623 --> 00:05:57.242
15 yıl önce neredelerdi, şimdi neredeler?

00:05:57.242 --> 00:05:59.894
Mesaj ise, çoğu ülke sağa doğru gidiyor

00:05:59.894 --> 00:06:00.836
ve yukarı çıkıyor,

00:06:00.836 --> 00:06:03.179
yukarı ve sağa -- daha fazla
nüfus yoğunluğu

00:06:03.179 --> 00:06:05.496
ve daha yüksek kişi başına tüketim.

00:06:05.496 --> 00:06:07.951
Sağ üst köşenin dışında olabiliriz,

00:06:07.951 --> 00:06:10.922
biraz alışılmadık, İngiltere'yle beraber

00:06:10.922 --> 00:06:13.704
Almanya, Japonya, Güney Kore, Hollanda

00:06:13.704 --> 00:06:15.919
ve biraz garip bir ülkeler grubu var.

00:06:15.919 --> 00:06:18.487
Ama birçok ülke yükseliyor

00:06:18.487 --> 00:06:20.403
ve bize katılmak için sağa geliyor.

00:06:20.403 --> 00:06:24.056
Yani diğer ülkelerin gelecekteki
enerji tüketiminin

00:06:24.056 --> 00:06:28.315
nasıl olabileceğinin de bir örneğiyiz.

NOTE Paragraph

00:06:28.315 --> 00:06:31.843
Ayrıca aşağı ve sağa giden
pembe satırları da

00:06:31.843 --> 00:06:33.829
bu diyagrama ekledim.

00:06:33.829 --> 00:06:36.867
Bunlar, metrekare başına vat ile ölçtüğüm

00:06:36.867 --> 00:06:39.789
birim alan başına eşit güç
tüketimi çizgileri.

00:06:39.789 --> 00:06:43.848
Örneğin, metrekare başına 0,1 vat
enerji tüketilen orta hat,

00:06:43.848 --> 00:06:49.941
Suudi Arabistan, Norveç, morlu Meksika
ve 15 yıl önceki Bangladeş'in

00:06:49.941 --> 00:06:52.868
birim alan başına enerji tüketimi.

00:06:52.868 --> 00:06:55.635
Dünya nüfusunun yarısı,

00:06:55.635 --> 00:06:59.518
zaten bu çizgi üzerinde yer alan
ülkelerde yaşıyor.

00:06:59.518 --> 00:07:02.723
Birleşik Krallık, metrekare başına

00:07:02.723 --> 00:07:04.743
1,25 vat tüketiyor.

00:07:04.743 --> 00:07:09.488
Almanya ve Japonya, bundan
azıcık daha fazla tüketiyor.

NOTE Paragraph

00:07:09.488 --> 00:07:13.018
Hadi şimdi bunun konuyla neden
alakalı olduğunu söyleyelim.

00:07:13.018 --> 00:07:14.474
Neden mi alakalı?

00:07:14.474 --> 00:07:18.813
Yenilenebilir enerji kaynakları ve
diğer enerji üretim şekillerini de

00:07:18.813 --> 00:07:20.742
aynı birimlerle ölçebiliriz.

00:07:20.742 --> 00:07:24.251
Yenilenebilir enerji, yüzde 90 olan
fosil yakıt alışkanlığımızdan

00:07:24.251 --> 00:07:27.428
nasıl kurtulabileceğimizi gösteren
öncü fikirlerden biridir.

00:07:27.428 --> 00:07:29.232
Bazı yenilenebilir kaynaklar geliyor.

00:07:29.232 --> 00:07:31.812
Avrupa iklimlerinde, enerji
üretilen bitkiler

00:07:31.812 --> 00:07:34.568
metrekare başına yarım vat
enerji veriyor.

00:07:34.568 --> 00:07:36.531
Bu ne demek? Bu sonucu, biraz önce

00:07:36.531 --> 00:07:39.348
biyoyakıt ekimi hakkında
söylediklerimden yola çıkarak

00:07:39.348 --> 00:07:40.765
tahmin etmiş olabilirsiniz.

00:07:40.765 --> 00:07:44.026
Metrekare başına 1,25 vat tüketiyoruz.

00:07:44.026 --> 00:07:46.357
Bunun anlamı, bütün Birleşik Krallık'ı

00:07:46.357 --> 00:07:48.179
enerji bitkileriyle kaplasanız bile,

00:07:48.179 --> 00:07:52.227
bugünkü enerji tüketimiyle
eşleştiremezdiniz.

00:07:52.227 --> 00:07:54.224
Rüzgâr enerjisi biraz daha fazla üretir,

00:07:54.224 --> 00:07:57.481
metrekare başına 2,5 vat,
ama bu, metrekareye 1,25 vatdan

00:07:57.481 --> 00:08:00.704
sadece iki kat fazla.

00:08:00.704 --> 00:08:04.174
Yani, tüm formlardaki
ortalama enerji tüketimini

00:08:04.174 --> 00:08:06.755
rüzgâr çiftliklerinden
karşılamak isteseniz,

00:08:06.755 --> 00:08:11.405
Birleşik Krallık'ın yarısı büyüklüğünde
bir rüzgâr çiftliği gerekir.

00:08:11.405 --> 00:08:15.172
Bu arada, bütün bu iddaları
desteklemek için verim var.

NOTE Paragraph

00:08:15.172 --> 00:08:17.668
Şimdi güneş enerjisi bakalım.

00:08:17.668 --> 00:08:20.161
Güneş panelleri, bir çatıya koyduğunuzda,

00:08:20.161 --> 00:08:25.260
İngiltere'de metrekare başına
yaklaşık 20 vat verir.

00:08:25.260 --> 00:08:27.814
Güneş panellerinden gerçekten
çok verim isterseniz,

00:08:27.814 --> 00:08:30.720
geleneksel Bavyera tarım yöntemini
benimsemeniz gerekir.

00:08:30.720 --> 00:08:33.248
Yani çatıları ve kırsal alanı da

00:08:33.248 --> 00:08:35.214
güneş panelleriyle kaplamanız gerekir.

00:08:35.214 --> 00:08:37.810
Güneş parkları, paneller arasındaki
boşluklar nedeniyle

00:08:37.810 --> 00:08:39.091
daha az enerji verirler.

00:08:39.091 --> 00:08:41.688
Metrekare arazi alanı başına
yaklaşık 5 vat verirler.

00:08:41.688 --> 00:08:44.200
Vermont'taki bir güneş parkı,
gerçek verilere göre

00:08:44.200 --> 00:08:48.061
metrekareye 4,2 vat enerji veriyor.

00:08:48.061 --> 00:08:50.891
Hatırlayın, metrekare başına
1,25 vat'tayız,

00:08:50.891 --> 00:08:54.897
rüzgâr çiftlikleri 2,5; güneş parkları
yaklaşık 5 vat veriyor.

00:08:54.897 --> 00:08:58.238
Yani seçtiğiniz yenilenebilir enerji
kaynağı ne olursa olsun,

00:08:58.238 --> 00:09:01.635
hangi yenilenebilir enerji bileşimlerini
kullanırsanız kullanın,

00:09:01.635 --> 00:09:04.150
İngiltere'ye onlarla güç
sağlamak istiyorsanız

00:09:04.150 --> 00:09:07.860
ülkenin yaklaşık yüzde 20-25'ini

00:09:07.860 --> 00:09:11.030
yenilenebilir enerji kaynaklarıyla
kaplamak zorundasınız.

00:09:11.030 --> 00:09:12.459
Kötü bir fikir demiyorum.

00:09:12.459 --> 00:09:14.295
Sadece rakamları anlamamız gerekir.

00:09:14.295 --> 00:09:17.251
Kesinlikle yenilenebilir karşıtı değilim.
Yenilenebilir enerjiyi seviyorum.

00:09:17.251 --> 00:09:20.651
Ama aynı zamanda aritmetik yanlısıyım.
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:09:20.651 --> 00:09:22.900
Güneş enerjisini çöllerde toplamak,

00:09:22.900 --> 00:09:24.916
birim alan başına
daha fazla enerji sağlar.

00:09:24.916 --> 00:09:27.154
Çünkü orada bulut problemi yok

00:09:27.154 --> 00:09:30.073
ve bu yüzden bu tesis metrekare
başına 14 vat verir,

00:09:30.073 --> 00:09:32.091
bu, metrekare başına 10 vat

00:09:32.091 --> 00:09:34.784
ve bu İspanya'daki de metrekareye 5 vat.

00:09:34.784 --> 00:09:37.079
Toplanan güneş enerjisi
konusunda cömert olursak

00:09:37.079 --> 00:09:40.693
metrekare başına 20 vat verebileceğini
düşünmek gayet inandırıcı olur.

00:09:40.693 --> 00:09:41.793
Bu güzel.

00:09:41.793 --> 00:09:44.946
Tabii ki, İngiltere'de hiç çöl yok.

00:09:44.946 --> 00:09:47.575
Henüz. (Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:09:47.575 --> 00:09:50.601
İşte şimdiye kadarki özet.

00:09:50.601 --> 00:09:53.729
Tüm yenilenebilirler, onları ne kadar
sevsem de çok ayrıntılılar.

00:09:53.729 --> 00:09:55.839
Hepsinin birim alan başına
az bir gücü var

00:09:55.839 --> 00:09:58.317
ve bu gerçekle yaşamak zorundayız.

00:09:58.317 --> 00:10:01.561
Demek oluyor ki, yenilenebilir
enerji istiyorsanız,

00:10:01.561 --> 00:10:04.078
günümüzün tüketim ölçeğinde

00:10:04.078 --> 00:10:07.286
İngiltere gibi bir ülkede önemli
bir fark yaratmak için,

00:10:07.286 --> 00:10:09.585
ülke boyutunda,

00:10:09.585 --> 00:10:13.060
tüm ülke değil ama ülkenin önemli
bir kısmı boyutunda

00:10:13.060 --> 00:10:17.164
yenilenebilir enerji tesisleri
hayal etmeniz gerekir.

NOTE Paragraph

00:10:17.164 --> 00:10:19.936
Enerji üretmek için fosil yakıt içermeyen

00:10:19.936 --> 00:10:21.775
başka seçenekler de var.

00:10:21.775 --> 00:10:24.863
Nükleer enerji var. Bu Ordnance
Survey haritasında,

00:10:24.863 --> 00:10:26.798
Sizewell B'yi (nükleer santral)

00:10:26.798 --> 00:10:28.898
mavi bir kilometrekare içinde
görebilirsiniz.

00:10:28.898 --> 00:10:30.791
Bir kilometrekareye bir gigavat,

00:10:30.791 --> 00:10:33.239
metrekareye 1000 vat enerji demektir.

00:10:33.239 --> 00:10:36.000
Yani, ürettiği enerji bakımından
nükleer enerji

00:10:36.000 --> 00:10:41.193
yenilenebilir enerji kaynakları
kadar kullanışsız değildir.

NOTE Paragraph

00:10:41.193 --> 00:10:43.289
Tabii ki diğer özellikler de önemli

00:10:43.289 --> 00:10:46.229
ve nükleer enerjinin her türlü
popülerlik sorunu var.

00:10:46.229 --> 00:10:48.670
Ama aynısı yenilenebilir enerji
için de geçerlidir.

00:10:48.670 --> 00:10:51.861
İşte Edinburgh'un hemen dışındaki
küçük Penicuik kasabasında,

00:10:51.861 --> 00:10:54.584
tüm hızıyla devam eden bir
danışma töreninin fotoğrafı,

00:10:54.584 --> 00:10:56.308
Penicuik çocuklarını,

00:10:56.308 --> 00:10:59.044
yel değirmeni şeklinin yanmasını
kutlarken görebilirsiniz.

00:10:59.044 --> 00:11:03.742
İnsanlar her şeye karşıttır ama

00:11:03.742 --> 00:11:06.176
tüm seçenekleri tutmak zorundayız.

NOTE Paragraph

00:11:06.176 --> 00:11:09.991
İngiltere gibi bir ülke arz
yönünden ne yapabilir?

00:11:09.991 --> 00:11:12.664
Bence seçenekler şu üçü:

00:11:12.664 --> 00:11:14.673
Bizim yenilenebilir kaynaklarımız

00:11:14.673 --> 00:11:17.797
ve bunun için ülke büyüklüğünde
bir alan gerektiğini anlamak.

00:11:17.797 --> 00:11:21.931
Diğer insanların yenilenebilir kaynakları.
Böylece, diyagramın sol üst tarafındaki

00:11:21.931 --> 00:11:24.054
insanlarla kibarca konuşup
şöyle diyebiliriz:

00:11:24.054 --> 00:11:26.640
"Arka bahçemizde yenilenebilir
enerji istemiyoruz,

00:11:26.640 --> 00:11:29.139
ama lütfen sizin yerinize
koyabilir miyiz?"

00:11:29.139 --> 00:11:30.990
Bu ciddi bir seçenek.

00:11:30.990 --> 00:11:34.379
Dünyanın bu sorunu
ele alması için bir yol.

00:11:34.379 --> 00:11:38.687
Bu yüzden Avustralya, Rusya, Libya,
Kazakistan gibi ülkeler

00:11:38.687 --> 00:11:43.356
yenilenebilir üretim için en iyi
arkadaşlarımız olabilir.

00:11:43.356 --> 00:11:45.416
Üçüncü bir seçenek de nükleer güç.

00:11:45.416 --> 00:11:47.656
Bunlar arza yönelik seçeneklerdi.

NOTE Paragraph

00:11:47.656 --> 00:11:50.822
Arz kollarına ek olarak

00:11:50.822 --> 00:11:53.101
-ve unutmayın büyük miktarlara
ihtiyacımız var,

00:11:53.101 --> 00:11:53.895
çünkü şu anda,

00:11:53.895 --> 00:11:56.380
enerjimizin yüzde 90'ını
fosil yakıtlardan alıyoruz.

00:11:56.380 --> 00:12:00.814
Bu kollara ek olarak, sorunu çözmenin
diğer yollarını konuşabiliriz.

00:12:00.814 --> 00:12:02.641
Şöyle ki, talebi azaltabiliriz

00:12:02.641 --> 00:12:04.256
ve bu da nüfusu azaltmak demek

00:12:04.256 --> 00:12:06.315
— bunu nasıl yapacağımızı bilmiyorum —

00:12:06.315 --> 00:12:09.136
veya kişi başına düşen
tüketimi azaltabiliriz.

NOTE Paragraph

00:12:09.136 --> 00:12:11.623
Tüketimi azaltmaya yardımcı olabilecek

00:12:11.623 --> 00:12:13.923
üç büyük koldan konuşalım.

00:12:13.923 --> 00:12:16.814
İlki, taşıma. Fizik ilkeleri,
ulaşımdaki enerji tüketimini

00:12:16.814 --> 00:12:19.063
nasıl azaltacağımızı söylüyor

00:12:19.063 --> 00:12:22.001
ve insanlar sık sık: "Evet, teknoloji
her şeyi cevaplayabilir.

00:12:22.001 --> 00:12:24.521
Yüz kat daha verimli araçlar
yapabiliriz." diyor.

00:12:24.521 --> 00:12:26.300
Bu neredeyse doğru. Göstereyim.

NOTE Paragraph

00:12:26.300 --> 00:12:29.128
Bu tipik deponun enerji tüketimi

00:12:29.128 --> 00:12:32.954
80 kilovat-saat, 100 kişi-kilometre için.

00:12:32.954 --> 00:12:37.235
Bu, ortalama Avrupa otomobili.

00:12:37.235 --> 00:12:40.238
80 kilovat-saat. Listelediğim bu
fizik kurallarını uygulayıp

00:12:40.238 --> 00:12:42.321
100 kat daha iyi bir şey yapabilir miyiz?

00:12:42.321 --> 00:12:47.191
Evet. İşte. Bisiklet. Enerji
tüketimi 80 kat daha iyi

00:12:47.191 --> 00:12:50.159
ve Weetabix'in ürettiği biyoyakıt
tarafından destekleniyor.

00:12:50.159 --> 00:12:51.570
(Kahkahalar)

00:12:51.570 --> 00:12:54.644
İkisinin arasında seçenekler de var.
Çünkü belki arabadaki hanım,

00:12:54.644 --> 00:12:56.829
"Hayır, hayır, bu bir yaşam
tarzı değişikliği.

00:12:56.829 --> 00:12:58.704
Yaşam tarzımı değiştirme lütfen." der.

00:12:58.704 --> 00:13:00.600
Onu bir trene binmeye ikna edebiliriz,

00:13:00.600 --> 00:13:02.368
bu, hâlâ arabadan daha verimli olur.

00:13:02.368 --> 00:13:04.329
Ama bu da yaşam tarzı
değişikliği olabilir

00:13:04.329 --> 00:13:05.803
veya eko-araba, sol üstte.

00:13:05.803 --> 00:13:07.507
Bir genci rahatça alabilir,

00:13:07.507 --> 00:13:09.266
bir trafik konisinden kısadır

00:13:09.266 --> 00:13:11.482
ve saatte 15 mille sürdüğünüz sürece

00:13:11.482 --> 00:13:14.786
neredeyse bir bisiklet kadar verimlidir.

00:13:14.786 --> 00:13:18.006
Arada, taşıma için daha gerçekçi
seçenekler olarak

00:13:18.006 --> 00:13:20.090
elektrikli araçlar var.

00:13:20.090 --> 00:13:22.718
Yani elektrikli bisiklet ve arabalar,

00:13:22.718 --> 00:13:26.292
belki petrolle çalışan standart araçlardan

00:13:26.292 --> 00:13:28.849
dört kat daha verimliler.

NOTE Paragraph

00:13:28.849 --> 00:13:30.700
Sırada ısıtma kolu var.

00:13:30.700 --> 00:13:34.386
Isıtma, İngiltere'de enerji tüketimimizin
üçte birini oluşturuyor.

00:13:34.386 --> 00:13:36.399
Bunun oldukça fazlası evler ile

00:13:36.399 --> 00:13:39.810
diğer binaların ortam ve
su ısıtmasına gidiyor.

00:13:39.810 --> 00:13:41.822
İşte tipik berbat bir İngiliz evi.

00:13:41.822 --> 00:13:45.710
Burası, önünde Ferrari'siyle benim evim.

00:13:45.710 --> 00:13:47.142
Burası için ne yapabiliriz?

00:13:47.142 --> 00:13:49.947
Fizik ilkeleri yukarda yazılı

00:13:49.947 --> 00:13:52.740
-- ısıtma için tükettiğiniz enerjinin,

00:13:52.740 --> 00:13:57.892
kontrolünüzdeki şeyler tarafından
nasıl belirlendiğini açıklıyor.

00:13:57.892 --> 00:13:59.840
Kontrol edebileceğiniz şeyler,

00:13:59.840 --> 00:14:02.074
içeri ve dışarı arasındaki sıcaklık farkı

00:14:02.074 --> 00:14:04.402
ve termostat denilen olağanüstü
bir teknoloji var.

00:14:04.402 --> 00:14:06.220
Kavrayın, sola döndürün

00:14:06.220 --> 00:14:09.139
ve evdeki enerji tüketiminiz azalsın.

00:14:09.139 --> 00:14:12.951
Denedim. İşe yarıyor. Bazı insanlar
buna yaşam tarzı değişikliği diyor.

00:14:12.951 --> 00:14:17.741
Binanızın ısı kaybını azaltmak için
dolgu malzemesi de koydurabilirsiniz.

00:14:17.741 --> 00:14:19.721
-- duvarlara, çatıya dolgu koyun,

00:14:19.721 --> 00:14:22.528
yeni bir ön kapı alın vesaire.

00:14:22.528 --> 00:14:25.839
Acı gerçek şu ki, bu size
para kazandıracak.

00:14:25.839 --> 00:14:28.569
Bu kötü değil iyi bir şey, acı gerçek,

00:14:28.569 --> 00:14:31.062
eğer bu iyi fikirleri uygularsanız,

00:14:31.062 --> 00:14:34.299
bunlar binanızın ısı kaybını
sadece yüzde 25 azaltacak.

00:14:34.299 --> 00:14:37.474
İsveç yapı standartlarına
bunun gibi bir evle

00:14:37.474 --> 00:14:39.658
biraz daha yaklaşmak isterseniz,

00:14:39.658 --> 00:14:42.831
Londra'daki bu apartman
binasındaki gibi

00:14:42.831 --> 00:14:46.652
binaya dış yalıtım yapmanız gerekir.

00:14:46.652 --> 00:14:49.525
Ayrıca ısı pompalarıyla ısıyı daha
verimli taşıyabilirsiniz.

00:14:49.525 --> 00:14:52.253
Bunlar ısıyı bahçenizden
evinize taşımak için,

00:14:52.253 --> 00:14:56.546
elektrik gibi ısıya dönüşümü yüksek bir
enerjiyi az miktarda kullanırlar.

NOTE Paragraph

00:14:56.546 --> 00:14:58.874
Bahsetmek istediğim talebe
yönelik üçüncü seçenek,

00:14:58.874 --> 00:15:00.886
enerji tüketimini azaltmanın üçüncü yolu,

00:15:00.886 --> 00:15:01.945
sayacınızı okuyun.

00:15:01.945 --> 00:15:03.847
İnsanlar akıllı sayaçları çok konuşuyor,

00:15:03.847 --> 00:15:05.569
ama bunu kendiniz de yapabilirsiniz.

00:15:05.569 --> 00:15:08.179
Gözlerinizi kullanın, akıllı olun,
sayacınızı okuyun.

00:15:08.179 --> 00:15:10.904
Siz de benim gibiyseniz bu,
hayatınızı değiştirecek.

00:15:10.904 --> 00:15:12.191
İşte yaptığım bir grafik.

00:15:12.191 --> 00:15:14.645
Sürdürülebilir enerji hakkında
bir kitap yazıyordum.

00:15:14.645 --> 00:15:17.714
Bir arkadaşım sordu, "Peki, evde
ne kadar enerji kullanıyorsun?"

00:15:17.714 --> 00:15:19.404
Utandım. Gerçekten bilmiyordum.

00:15:19.404 --> 00:15:21.715
Sonra, her hafta sayacı okumaya başladım.

00:15:21.715 --> 00:15:25.433
Eski sayaç değerleri,
grafiğin üst yarısında

00:15:25.433 --> 00:15:28.029
ve 2007 değerleri alt kısımda
yeşille gösteriliyor.

00:15:28.029 --> 00:15:30.985
O zaman her hafta sayacı okuyordum
ve hayatım değişti.

00:15:30.985 --> 00:15:34.609
Çünkü deneyler yaparak farkı neyin
yarattığını görmeye başladım

00:15:34.609 --> 00:15:36.269
ve gaz tüketimim düştü.

00:15:36.269 --> 00:15:39.466
Termostat ve ısıtma sisteminin
zamanlamasıyla oynayarak

00:15:39.466 --> 00:15:41.820
gaz faturalarımı yarıdan fazla azalttım.

00:15:41.820 --> 00:15:45.381
Elektrik tüketimi için de benzer
bir hikâyem var.

00:15:45.381 --> 00:15:48.711
DVD oynatıcılar, ses sistemleri,

00:15:48.711 --> 00:15:51.803
hep açık olan bilgisayar
donanımlarını kapatıp

00:15:51.803 --> 00:15:54.127
sadece ihtiyacım olduğunda açarak

00:15:54.127 --> 00:15:57.948
elektrik faturalarımı da
üçte bir azalttım.

NOTE Paragraph

00:15:57.948 --> 00:15:59.981
Yani akla yatan bir plana ihtiyacımız var.

00:15:59.981 --> 00:16:03.496
Size altı önemli kolu anlattım.
Büyük bir eyleme ihtiyacımız var.

00:16:03.496 --> 00:16:06.396
Çünkü enerjimizin yüzde 90'ını
fosil yakıtlardan sağlıyoruz.

00:16:06.396 --> 00:16:11.196
Bu yüzden bu kollardan hepsinde olmasa da
çoğunda ilerleme sağlamaya çalışmalıyız.

00:16:11.196 --> 00:16:13.555
Bu kolların çoğunun popülerlik sorunu var.

00:16:13.555 --> 00:16:17.095
Bir kolun kullanımını sevmiyorsanız,

00:16:17.095 --> 00:16:21.296
diğer kollardan daha fazla çaba
göstermeniz gerektiğini

00:16:21.296 --> 00:16:23.444
göz önünde bulundurun.

NOTE Paragraph

00:16:23.444 --> 00:16:26.918
Rakam ve gerçeklere dayalı bir
yetişkin konuşması yapmanın

00:16:26.918 --> 00:16:28.999
güçlü bir taraftarıyım.

00:16:28.999 --> 00:16:31.998
Dört büyük olası kaynaktan,

00:16:31.998 --> 00:16:38.294
kişi başı 16 ampul enerji elde
etmek için gereken

00:16:38.294 --> 00:16:42.280
arazi ihtiyacını gösteren bu
haritayla bitirmek istiyorum.

00:16:42.280 --> 00:16:45.978
16 ampul elde etmek
istediyseniz, hatırlayın,

00:16:45.978 --> 00:16:49.891
bugün toplam enerji tüketimimiz
125 ampul değerindedir.

00:16:49.891 --> 00:16:54.910
Eğer rüzgârdan 16 istiyorsanız, bu harita
İngiltere için bir çözüm gösteriyor.

00:16:54.910 --> 00:16:56.399
160 rüzgâr çiftliği var,

00:16:56.399 --> 00:16:59.282
her biri 100 kilometre kare büyüklüğünde

00:16:59.282 --> 00:17:01.604
ve bu da bugünkü rüzgâr
miktarı üzerine

00:17:01.604 --> 00:17:03.080
yirmi kat artış demektir.

NOTE Paragraph

00:17:03.080 --> 00:17:05.832
Nükleer enerjiden kişi başına
16 ampul elde etmek için

00:17:05.832 --> 00:17:09.264
haritadaki mor noktaların her
birinden 2 gigavat gerekir.

00:17:09.264 --> 00:17:12.294
Bu da bugünün nükleer enerji
seviyesi üzerine

00:17:12.294 --> 00:17:14.006
dört kat artış demektir.

NOTE Paragraph

00:17:14.006 --> 00:17:17.031
Biyokütleden kişi başı 16
ampul elde etmek için

00:17:17.031 --> 00:17:21.326
üç buçuk Galler ülkesi alanında
bir arazi gerekir.

00:17:21.326 --> 00:17:24.216
İster kendi ülkemizde, ister
başkasının ülkesinde olsun,

00:17:24.216 --> 00:17:27.597
muhtemelen İrlanda ya da başka
bir yerde. (Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:17:27.597 --> 00:17:29.364
Arza yönelik dördüncü bir seçenek,

00:17:29.364 --> 00:17:32.415
güneş enerjisini diğer insanların
çöllerinde toplamak.

00:17:32.415 --> 00:17:35.237
16 ampul değerinde enerji elde
etmek istiyorsanız,

00:17:35.237 --> 00:17:39.026
o halde sağ alttaki bu sekiz tane
altıgenden söz ediyoruz.

00:17:39.026 --> 00:17:41.153
Bu altıgenlerin toplam alanı,

00:17:41.153 --> 00:17:45.753
başkasının Sahra'sında
iki Londra ederindedir.

00:17:45.753 --> 00:17:48.120
Üstelik, Sahra'dan Surrey'e
enerji getirmek için

00:17:48.120 --> 00:17:53.810
İspanya ve Fransa'yı boydan boya geçen
elektrik hatlarına ihtiyaç var.

NOTE Paragraph

00:17:53.810 --> 00:17:56.295
Akla yatan bir plana ihtiyacımız var.

00:17:56.295 --> 00:18:00.164
Bağırmayı bırakıp konuşmaya
başlamamız lazım.

00:18:00.164 --> 00:18:04.051
Yetişkinler gibi konuşabilir,

00:18:04.051 --> 00:18:06.726
akla yatan bir plan yapar ve
onu geliştirmeye başlarsak,

00:18:06.726 --> 00:18:09.534
belki bu düşük karbonlu devrim
gerçekten eğlenceli olur.

00:18:09.534 --> 00:18:11.492
Dinlediğiniz için çok teşekkür ederim.

00:18:11.492 --> 00:18:13.946
(Alkışlar)