WEBVTT

00:00:00.493 --> 00:00:02.797
Kiedy rozpoczęła się rewolucja przemysłowa,

00:00:02.797 --> 00:00:04.845
liczba pokładów węgla skrytego pod glebami

00:00:04.845 --> 00:00:08.663
Wielkiej Brytanii w formie pojedynczych
węgielków, była tak duża,

00:00:08.663 --> 00:00:13.144
jak tego surowca występująca
w Arabii Saudyjskiej w postaci ropy.

00:00:13.144 --> 00:00:15.990
Ten węgiel stał się "źródłem zasilania"
rewolucji przemysłowej.

00:00:15.990 --> 00:00:17.564
i uczynił Brytanię "Wielką".

00:00:17.564 --> 00:00:21.885
To dzięki niemu Zjednoczone Królestwo
cieszyło się dominacją na świecie.

00:00:21.885 --> 00:00:26.435
W roku 1918 produkcja węgla
w Wielkiej Brytanii osiągnęła szczyt

00:00:26.435 --> 00:00:28.495
i odtąd zaczęło spadać jego wydobycie.

00:00:28.495 --> 00:00:31.111
Później Anglia zaczęła korzystać
ze złóż ropy oraz gazu

00:00:31.111 --> 00:00:34.501
z Morza Północnego, i w roku 2000

00:00:34.501 --> 00:00:36.861
produkcja ropy i gazu z tego obszaru

00:00:36.861 --> 00:00:42.029
również osiągnęła apogeum, a obecnie
złoża te również są na wyczerpaniu.

NOTE Paragraph

00:00:42.029 --> 00:00:44.740
Nasze dywagacje nad
możliwym skończeniem się

00:00:44.740 --> 00:00:48.455
łatwo dostępnych, lokalnych,
bezpiecznych paliw kopalnych

00:00:48.455 --> 00:00:52.337
są motywacją do zadania
pytania: "Co będzie później?"

00:00:52.337 --> 00:00:54.978
Jak będzie wyglądać
nasze życie po wyczerpaniu złóż?

00:00:54.978 --> 00:00:56.740
Powinniśmy myśleć intensywnie nad tym,

00:00:56.740 --> 00:00:58.562
czym da się zastąpić paliwa kopalne.

00:00:58.562 --> 00:01:02.466
Inna motywacją do rozmyślań
jest oczywiście zmiana klimatu.

NOTE Paragraph

00:01:02.466 --> 00:01:04.533
Kiedy rozmawia się o życiu
po ich wyczerpaniu,

00:01:04.533 --> 00:01:07.929
i skutkach zmiany klimatu,

00:01:07.929 --> 00:01:12.043
słyszy się dużo owijania w bawełnę,
nowomowy i kłamliwego marketingu.

00:01:12.043 --> 00:01:14.975
Jako fizyk czuję obowiązek, by spróbować

00:01:14.975 --> 00:01:17.195
wyprowadzić ludzi z tego
pustosłowia i pomóc im

00:01:17.195 --> 00:01:19.836
zrozumieć działania,
które naprawdę robią różnicę

00:01:19.836 --> 00:01:25.081
i pomóc skupić się na pomysłach,
które mają sens.

NOTE Paragraph

00:01:25.081 --> 00:01:27.863
Pozwólcie, że zilustruję to,
co fizycy nazywają

00:01:27.863 --> 00:01:30.269
przybliżoną kalkulacją.

00:01:30.269 --> 00:01:31.632
Kochamy je.

00:01:31.632 --> 00:01:33.512
Zadajesz pytanie, skrobiesz liczby

00:01:33.512 --> 00:01:34.915
i masz odpowiedź.

00:01:34.915 --> 00:01:37.767
To nie jest dokładna metoda,
ale wyniki mogą nas zaciekawić.

00:01:37.767 --> 00:01:38.472
To nie jest dokładna metoda,
ale wyniki mogą nas zaciekawić.

00:01:38.472 --> 00:01:40.963
Więc wyobraźcie sobie,
że ktoś mówi:

00:01:40.963 --> 00:01:43.105
"Możemy poradzić sobie
bez paliw kopalnych.

00:01:43.105 --> 00:01:44.633
Problem rozwiążą biopaliwa.

00:01:44.633 --> 00:01:47.048
Transport? Nie potrzebujemy już ropy!"

00:01:47.048 --> 00:01:53.234
Załóżmy, że biopaliwa dla samochodów
korzystających z danej trasy

00:01:53.234 --> 00:01:57.274
uprawiamy na jej poboczu.

00:01:57.274 --> 00:02:01.492
Jak bardzo szerokie
musiałoby ono być?

NOTE Paragraph

00:02:01.492 --> 00:02:03.062
Ubierzmy to w liczby.

00:02:03.062 --> 00:02:05.917
Załóżmy, że samochód jedzie
z prędkością 60 mil na godzinę,

00:02:05.917 --> 00:02:07.524
zużywając 30 mil na galon.

00:02:07.524 --> 00:02:10.504
Jest to średnia europejska
dla nowych samochodów.

00:02:10.504 --> 00:02:13.072
Powiedzmy, że wydajność
takiej plantacji biopaliwa

00:02:13.072 --> 00:02:16.411
to 1200 litrów na hektar rocznie.

00:02:16.411 --> 00:02:18.922
To prawda dla europejskich biopaliw.

00:02:18.922 --> 00:02:21.620
Wyobraźmy sobie, że samochody
są rozmieszczone co 80 metrów

00:02:21.620 --> 00:02:23.923
i nieustannie jeżdżą tą trasą.

00:02:23.923 --> 00:02:24.781
i nieustannie jeżdżą tą trasą.

00:02:24.781 --> 00:02:26.691
Jej długość nie ma znaczenia,

00:02:26.691 --> 00:02:29.634
bo im dłuższa droga,
tym więcej mamy bioplantacji.

00:02:29.634 --> 00:02:30.589
Co z tymi liczbami?

00:02:30.589 --> 00:02:32.729
Cóż, weźmy pierwszą liczbę
i podzielmy ja przez

00:02:32.729 --> 00:02:34.851
pozostałe trzy.
Otrzymamy 8 kilometrów.

00:02:34.851 --> 00:02:35.922
To nasza odpowiedź.

00:02:35.922 --> 00:02:38.619
Tak szeroka powinna być nasza plantacja

00:02:38.619 --> 00:02:40.838
przy naszych pozostałych założeniach.

00:02:40.838 --> 00:02:43.703
Może teraz zastanawiacie się,

00:02:43.703 --> 00:02:47.975
czy to będzie takie proste,
jak się zdawało.

NOTE Paragraph

00:02:47.975 --> 00:02:51.486
Nasz wynik może sugerować,
że mamy do czynienia z problemem

00:02:51.486 --> 00:02:54.052
dotyczącym potrzebnego obszaru,
i o tym będę mówił.

00:02:54.052 --> 00:02:56.598
Chciałbym pomówić o terenach lądowych.

00:02:56.598 --> 00:03:00.251
Czy naszym problemem
jest tu obszar?

00:03:00.251 --> 00:03:03.046
Odpowiedź jest twierdząca,
ale to zależy od kraju.

NOTE Paragraph

00:03:03.046 --> 00:03:05.116
Zacznijmy od Zjednoczonego Królestwa,

00:03:05.116 --> 00:03:07.431
ponieważ tu dziś jesteśmy.

00:03:07.431 --> 00:03:09.811
Zużycie energii Zjednoczonego Królestwa

00:03:09.811 --> 00:03:13.861
nie tylko w ramach transportu,
ale całkowite,

00:03:13.861 --> 00:03:15.934
chciałbym oszacować w żarówkach.

00:03:15.934 --> 00:03:19.894
To jakbyśmy mieli włączonych 125 żarówek,

00:03:19.894 --> 00:03:23.280
co daje nam 125 kilowatogodzin
dziennie na osobę.

00:03:23.280 --> 00:03:26.595
To jest właśnie skala
konsumpcji energii w Anglii.

00:03:26.595 --> 00:03:29.148
Wydzielmy z tego 40 żarówek
dla transportu,

00:03:29.148 --> 00:03:30.676
40 dla ogrzewania

00:03:30.676 --> 00:03:33.705
i 40 żarówek do generowania
energii elektrycznej.

00:03:33.705 --> 00:03:35.175
W porównaniu z tym

00:03:35.175 --> 00:03:38.230
inne zapotrzebowania energetyczne
to nieznaczna część.

00:03:38.230 --> 00:03:40.785
Ślad węglowy jest jeszcze większy,
jeśli wziąć pod uwagę

00:03:40.785 --> 00:03:42.717
energię wykorzystaną na to,
co importujemy.

00:03:42.717 --> 00:03:47.288
Około 90% tej zużytej energii

00:03:47.288 --> 00:03:50.603
pochodzi z paliw kopalnych,
a tylko 10% z innych,

00:03:50.603 --> 00:03:52.527
może bardziej ekologicznych źródeł,

00:03:52.527 --> 00:03:55.731
jak energia jądrowa
i odnawialne źródła energii.

NOTE Paragraph

00:03:55.731 --> 00:03:57.436
Tak to wygląda w Wielkiej Brytanii,
gdzie gęstość zaludnienia

00:03:57.436 --> 00:04:00.666
Tak to wygląda w Wielkiej Brytanii,
gdzie gęstość zaludnienia

00:04:00.666 --> 00:04:03.944
to 250 osób na kilometr kwadratowy.

00:04:03.944 --> 00:04:05.609
Teraz pokażę inne kraje,

00:04:05.609 --> 00:04:06.667
używając tych miar.

00:04:06.667 --> 00:04:09.081
Na pionowej osi będzie liczba żarówek,

00:04:09.081 --> 00:04:11.605
skala naszego zużycia energii,

00:04:11.605 --> 00:04:14.790
czyli 125 żarówek na osobę,

00:04:14.790 --> 00:04:18.092
co oznacza ta niebieska kropka,

00:04:18.092 --> 00:04:20.172
pokazująca obszar Wielkiej Brytanii.

00:04:20.172 --> 00:04:22.939
Gęstość zaludnienia jest na osi poziomej.

00:04:22.939 --> 00:04:25.604
Tu mamy 250 osób na kilometr kwadratowy.

00:04:25.604 --> 00:04:28.258
Dodajmy kraje europejskie
zaznaczone na niebiesko,

00:04:28.258 --> 00:04:31.044
i wtedy zobaczymy,
że jest tutaj różnorodność.

00:04:31.044 --> 00:04:33.191
Powinienem podkreślić, że obie te osie

00:04:33.191 --> 00:04:35.282
są logarytmiczne.

00:04:35.282 --> 00:04:39.065
Kiedy podążamy od paska do paska,
współczynnik wzrasta o 10.

00:04:39.065 --> 00:04:41.738
Następnie dodajmy Azję na czerwono,

00:04:41.738 --> 00:04:45.413
Środkowy Wschód i Północną Afrykę
na zielono,

00:04:45.413 --> 00:04:48.601
Afrykę subsaharyjską na niebiesko.

00:04:48.601 --> 00:04:51.845
To czarne to Południowa Ameryka,

00:04:51.845 --> 00:04:54.757
fioletowy to Środkowa Ameryka,

00:04:54.757 --> 00:04:57.812
a na żółto mamy Północną Amerykę,

00:04:57.812 --> 00:05:00.380
Australię i Nową Zelandię.

00:05:00.380 --> 00:05:02.984
I tutaj widzimy wielkie zróżnicowanie
gęstości populacji

00:05:02.984 --> 00:05:06.397
oraz zużycia energii na mieszkańca.

00:05:06.397 --> 00:05:08.399
Kraje te znacznie się od siebie różnią.

NOTE Paragraph

00:05:08.399 --> 00:05:10.984
Na górze po lewej mamy Kanadę
oraz Australię

00:05:10.984 --> 00:05:13.727
z ogromnymi połaciami lądu
i dużym zużyciem energii,

00:05:13.727 --> 00:05:16.310
od 200 do 300 żarówek na osobę,

00:05:16.310 --> 00:05:20.104
przy bardzo niskiej gęstości zaludnienia.

00:05:20.104 --> 00:05:22.957
Na górze po prawej Bahrajn
ma to samo zużycie energii

00:05:22.957 --> 00:05:25.205
na osobę, co Kanada,

00:05:25.205 --> 00:05:27.540
ponad 300 żarówek,

00:05:27.540 --> 00:05:30.712
lecz ich gęstość zaludnienia
to współczynnik 300 razy większy,

00:05:30.712 --> 00:05:32.406
1000 ludzi na kilometr kwadratowy.

00:05:32.406 --> 00:05:35.951
Bangladesz, w prawym dolnym rogu,
ma tę samą gęstość zaludnienia

00:05:35.951 --> 00:05:40.761
co Bahrajn, jednakże konsumpcję
na osobę 100 razy mniejszą.

NOTE Paragraph

00:05:40.761 --> 00:05:43.686
W lewym dolnym rogu nic nie ma.

00:05:43.686 --> 00:05:45.735
Było tu kiedyś wiele osób.

00:05:45.735 --> 00:05:47.487
Ten diagram ma inne ważne przesłanie.

00:05:47.487 --> 00:05:51.173
Dodałem niebieski ogonek za Sudanem,
Libią, Chinami,

00:05:51.173 --> 00:05:52.476
Indiami i Bangladeszem.

00:05:52.476 --> 00:05:54.623
To daje nam 15 lat postępu.

00:05:54.623 --> 00:05:57.242
Gdzie te kraje były 15 lat
temu, i gdzie teraz są?

00:05:57.242 --> 00:06:00.054
Wniosek z tego jeden,
większość krajów zmierza na prawo.

00:06:00.054 --> 00:06:00.836
Wschodzą na osi,

00:06:00.836 --> 00:06:03.179
większa gęstość zaludnienia

00:06:03.179 --> 00:06:05.496
i wyższe zużycie na osobę.

00:06:05.496 --> 00:06:07.951
Więc możliwe, że będziemy
w prawym górnym rogu.

00:06:07.951 --> 00:06:10.922
Nieco nietypowe,
Wielka Brytania w towarzystwie

00:06:10.922 --> 00:06:13.704
Niemiec, Japonii, Południowej
Korei, Holandii

00:06:13.704 --> 00:06:15.919
oraz kilku innych nietypowych krajów,

00:06:15.919 --> 00:06:18.487
ale wiele innych narodowości
pnie się ku górze

00:06:18.487 --> 00:06:20.403
do prawego rogu, by do nas dołączyć,

00:06:20.403 --> 00:06:24.056
więc jesteśmy wizją tego,
jak przyszłe zużycie energii

00:06:24.056 --> 00:06:28.315
może również wyglądać w innych krajach.

NOTE Paragraph

00:06:28.315 --> 00:06:31.843
Dodajmy do diagramu różowe linie,

00:06:31.843 --> 00:06:33.829
które biegną w dół i w prawo.

00:06:33.829 --> 00:06:35.997
To linie równego zużycia energii

00:06:35.997 --> 00:06:39.789
na jednostkę powierzchni,
mierzonego w watach na metr kwadratowy.

00:06:39.789 --> 00:06:41.238
Ta środkowa linia,

00:06:41.238 --> 00:06:44.598
0,1 wata na metr kwadratowy,
to zużycie energii

00:06:44.598 --> 00:06:49.261
na jednostkę powierzchni Norwegii,
Arabii Saudyjskiej, Meksyku na fioletowo,

00:06:49.261 --> 00:06:52.868
oraz Bangladeszu 15 lat temu.

00:06:52.868 --> 00:06:55.635
Zauważcie, że połowa populacji świata
żyje w krajach,

00:06:55.635 --> 00:06:59.518
które są już nad tą linią.

00:06:59.518 --> 00:07:02.903
Wielka Brytania zużywa 1,25 watów

00:07:02.903 --> 00:07:04.713
na metr kwadratowy.

00:07:04.713 --> 00:07:09.258
Więc Niemcy oraz Japonia
zużywają troszkę więcej.

NOTE Paragraph

00:07:09.258 --> 00:07:11.558
A co nam to mówi?

00:07:11.558 --> 00:07:14.294
A co nam to mówi?

00:07:14.294 --> 00:07:17.513
Tymi samymi jednostkami
możemy zmierzyć energię odnawialną

00:07:17.513 --> 00:07:20.342
oraz inne formy wyprodukowanej energii.

00:07:20.342 --> 00:07:23.261
Odnawialne źródła to jeden
z pionierskich pomysłów

00:07:23.261 --> 00:07:27.678
na to, jak zmniejszyć zużycie
paliw kopalnych z 90%.

00:07:27.678 --> 00:07:29.052
Czas na źródła odnawialne.

00:07:29.052 --> 00:07:31.812
Rośliny energetyczne dostarczają
pół wata na metr kwadratowy

00:07:31.812 --> 00:07:34.258
w europejskim klimacie.

00:07:34.258 --> 00:07:36.531
Co to znaczy? Mogliście się spodziewać

00:07:36.531 --> 00:07:39.348
takiego efektu, kiedy mówiłem
o plantacji biopaliw

00:07:39.348 --> 00:07:40.765
chwilę temu.

00:07:40.765 --> 00:07:44.026
Zużywamy 1,25 wata na metr kwadratowy.

00:07:44.026 --> 00:07:45.347
To znaczy, że jeśli obsadzimy całą Anglię
roślinami energetycznymi,

00:07:45.347 --> 00:07:48.179
To znaczy, że jeśli obsadzimy całą Anglię
roślinami energetycznymi,

00:07:48.179 --> 00:07:52.227
i tak nie sprostamy dzisiejszemu
zapotrzebowaniu na energię.

00:07:52.227 --> 00:07:54.224
Siła wiatru produkuje trochę więcej,

00:07:54.224 --> 00:07:57.481
2,5 wata na metr kwadratowy,
ale to tylko dwa razy więcej

00:07:57.481 --> 00:08:00.704
niż 1,25 na metr kwadratowy,

00:08:00.704 --> 00:08:04.174
co znaczy, że jeśli zechcemy
pokryć zapotrzebowanie na energię

00:08:04.174 --> 00:08:06.495
stosując tylko elektrownie wiatrowe,

00:08:06.495 --> 00:08:11.405
musielibyśmy nimi pokryć
połowę Zjednoczonego Królestwa.

00:08:11.405 --> 00:08:15.172
Mam dane na poparcie
wszystkich tych twierdzeń.

NOTE Paragraph

00:08:15.172 --> 00:08:17.668
Następnie spójrzmy na energię słoneczną.

00:08:17.668 --> 00:08:20.161
Panele słoneczne położone na dachu

00:08:20.161 --> 00:08:25.530
w Anglii dają nam około 20 watów
na metr kwadratowy.

00:08:25.530 --> 00:08:27.554
Żeby wycisnąć wszystko
z paneli słonecznych,

00:08:27.554 --> 00:08:30.560
musisz podążać za
tradycyjną metodą bawarską.

00:08:30.560 --> 00:08:33.248
Czyli panele umieszczamy
nie tylko na dachu,

00:08:33.248 --> 00:08:35.304
ale też na okolicznych polach.

00:08:35.304 --> 00:08:37.200
Z z powodu luk między panelami

00:08:37.200 --> 00:08:39.161
parki solarne dostarczają tylko 5 watów

00:08:39.161 --> 00:08:41.688
na metr kwadratowy powierzchni lądowej.

00:08:41.688 --> 00:08:44.200
Taki park solarny w Vermont,
ze sprawdzonymi danymi,

00:08:44.200 --> 00:08:48.061
dostarcza 4,2 wata
na metr kwadratowy.

00:08:48.061 --> 00:08:50.511
Tutaj mamy 125 watów na metr kwadratowy,

00:08:50.511 --> 00:08:54.897
farmy wiatrowe 2,5, parki solarne około 5.

00:08:54.897 --> 00:08:58.248
Czyli którego źródła odnawialnego
nie wybrać,

00:08:58.248 --> 00:09:00.825
obojętnie jakie zastosujemy ich połączenie,

00:09:00.825 --> 00:09:03.840
jeśli masz zamiar zasilić nim
Wielką Brytanię,

00:09:03.840 --> 00:09:06.000
musisz pokryć około 20-25%
powierzchni kraju

00:09:06.000 --> 00:09:08.640
musisz pokryć około 20-25%
powierzchni kraju

00:09:08.640 --> 00:09:10.863
tymi odnawialnymi źródłami.

00:09:10.863 --> 00:09:12.459
Nie mówię, że to zły pomysł.

00:09:12.459 --> 00:09:13.735
Ważne są obliczenia.

00:09:13.735 --> 00:09:16.461
Kocham źródła odnawialne,
nie jestem im przeciwny.

00:09:16.461 --> 00:09:20.671
Ale kocham także arytmetykę. (Śmiech)

NOTE Paragraph

00:09:20.671 --> 00:09:23.340
Umieszczanie elektrowni słonecznych
na pustyniach

00:09:23.340 --> 00:09:25.146
daje więcej energii na metr,

00:09:25.146 --> 00:09:26.784
bo nie ma problemu zachmurzenia.

00:09:26.784 --> 00:09:30.073
Obiekt tego typu dostarcza
14 watów na metr kwadratowy,

00:09:30.073 --> 00:09:32.091
ten 10 watów na metr kwadratowy,

00:09:32.091 --> 00:09:34.784
a ten w Hiszpanii 5 watów
na metr kwadratowy.

00:09:34.784 --> 00:09:36.919
Hojnie szacując wydajność
energii słonecznej,

00:09:36.919 --> 00:09:39.913
uważam, że może dostarczyć
20 watów na metr kwadratowy,

00:09:39.913 --> 00:09:41.793
a to już coś.

00:09:41.793 --> 00:09:44.946
Oczywiście, Wielka Brytania
nie ma żadnych pustyń.

00:09:44.946 --> 00:09:47.575
Jeszcze. (Śmiech)

NOTE Paragraph

00:09:47.575 --> 00:09:50.901
Więc takie mamy podsumowanie.

00:09:50.901 --> 00:09:53.619
Źródła odnawialne,
choć je kocham, są rozproszone.

00:09:53.619 --> 00:09:55.519
Mają małą moc
na jednostkę powierzchni

00:09:55.519 --> 00:09:57.977
i musimy z tym żyć.

00:09:57.977 --> 00:10:01.561
A to oznacza, że jeśli
chcemy, żeby źródła odnawialne

00:10:01.561 --> 00:10:04.078
zrobiły znaczną różnicę
dla takich krajów

00:10:04.078 --> 00:10:07.286
jak Wielka Brytania,
w skali dzisiejszego zużycia,

00:10:07.286 --> 00:10:09.585
musimy wyobrazić sobie odnawialne źródła

00:10:09.585 --> 00:10:12.830
rozmiarów kraju. Nie całego,

00:10:12.830 --> 00:10:17.164
lecz pokaźnej frakcji.

NOTE Paragraph

00:10:17.164 --> 00:10:19.936
Istnieją również inne
możliwości generowania energii,

00:10:19.936 --> 00:10:21.775
które nie wymagają paliw kopalnych.

00:10:21.775 --> 00:10:24.583
Jak na przykład energia jądrowa.

00:10:24.583 --> 00:10:26.478
Na mapie elektrownia Sizewell B

00:10:26.478 --> 00:10:28.608
mieści się w niebieskim
kilometrze kwadratowym.

00:10:28.608 --> 00:10:30.791
To jeden gigawat na kilometr kwadratowy,

00:10:30.791 --> 00:10:33.239
co daje około 1000 watów
na metr kwadratowy.

00:10:33.239 --> 00:10:36.000
Według tej miary energia jądrowa

00:10:36.000 --> 00:10:41.193
nie jest tak narzucająca się
jako źródła odnawialne.

NOTE Paragraph

00:10:41.193 --> 00:10:43.769
Oczywiście inne miary
też mają znaczenie,

00:10:43.769 --> 00:10:46.279
a energia jądrowa
nie kojarzy się dobrze.

00:10:46.279 --> 00:10:48.490
Ale to samo dotyczy źródeł odnawialnych.

00:10:48.490 --> 00:10:50.991
Oto zdjęcie z procesu
oceny realiów społecznych

00:10:50.991 --> 00:10:54.244
w małym mieście Penicuik za Edynburgiem.

00:10:54.244 --> 00:10:56.308
Widać na nim dzieci świętujące

00:10:56.308 --> 00:10:59.044
spalenie wizerunku wiatraka.

00:10:59.044 --> 00:11:03.742
Znajdą się ludzie przeciwni wszystkiemu,

00:11:03.742 --> 00:11:06.176
więc na wszelki wypadek
trzeba mieć różne rozwiązania.

NOTE Paragraph

00:11:06.176 --> 00:11:09.991
Co taki kraj jak Wielka Brytania
może zrobić po stronie podaży?

00:11:09.991 --> 00:11:12.934
Możliwości widzę trzy:

00:11:12.934 --> 00:11:15.743
źródła odnawialne,
uznając że muszą one być

00:11:15.743 --> 00:11:18.907
zbliżone do wielkości kraju;
korzystanie z odnawialnych za granicą,

00:11:18.907 --> 00:11:21.551
czyli konieczność dogadania się

00:11:21.551 --> 00:11:23.774
z ludźmi z lewej górnej strony diagramu.

00:11:23.774 --> 00:11:25.880
"Nie chcemy odnawialnych
źródeł energii u nas.

00:11:25.880 --> 00:11:29.139
Możemy zamiast tego
postawić je na waszym podwórku?"

00:11:29.139 --> 00:11:30.850
To nie żart.

00:11:30.850 --> 00:11:34.379
Tak świat może rozwiązać ten problem.

00:11:34.379 --> 00:11:38.687
Więc kraje takie jak Australia,
Rosja, Libia, Kazachstan,

00:11:38.687 --> 00:11:43.356
mogą stać się naszymi przyjaciółmi
w produkcji źródeł odnawialnych.

00:11:43.356 --> 00:11:45.416
Trzecia opcja to energia jądrowa.

00:11:45.416 --> 00:11:47.656
To jakieś rozwiązania dla podaży.

NOTE Paragraph

00:11:47.656 --> 00:11:50.972
Oprócz dźwigni dostaw,
którą możemy pchnąć,

00:11:50.972 --> 00:11:53.031
pamiętajmy, że potrzebujemy
ogromnej ilości,

00:11:53.031 --> 00:11:53.745
ponieważ w tej chwili paliwa kopalne
to 90% naszej energii.

00:11:53.745 --> 00:11:56.200
ponieważ w tej chwili paliwa kopalne
to 90% naszej energii.

00:11:56.200 --> 00:11:59.024
Oprócz tych dźwigni
możemy rozmawiać o innych sposobach

00:11:59.024 --> 00:12:02.081
rozwiązania tego problemu,
mianowicie możemy zmniejszyć popyt,

00:12:02.081 --> 00:12:04.086
i to jest równoznaczne
z redukcją populacji.

00:12:04.086 --> 00:12:05.845
Nie jestem pewny, jak tego dokonać.

00:12:05.845 --> 00:12:09.136
Można też zredukować
zapotrzebowanie na osobę.

NOTE Paragraph

00:12:09.136 --> 00:12:11.623
Pogadajmy o jeszcze trzech
dużych dźwigniach,

00:12:11.623 --> 00:12:13.973
które mogą pomóc
po stronie zapotrzebowania.

00:12:13.973 --> 00:12:16.314
Po pierwsze, transport.
Fizyka mówi wyraźnie,

00:12:16.314 --> 00:12:19.303
jak zredukować zapotrzebowanie
energii w transporcie.

00:12:19.303 --> 00:12:21.631
Często się słyszy, że technologia
naprawi wszystko.

00:12:21.631 --> 00:12:23.631
Zbudujemy 100 razy bardziej
wydajne maszyny.

00:12:23.631 --> 00:12:26.400
To bliskie prawdy.
Pozwólcie, że zademonstruję.

NOTE Paragraph

00:12:26.400 --> 00:12:29.128
Zapotrzebowanie energetycznie
tego przeciętnego czołu tutaj

00:12:29.128 --> 00:12:32.784
to 80 kilowatogodzin na
ludzkie 100 kilometrów.

00:12:32.784 --> 00:12:37.115
Taka jest średnia europejskich samochodów.

00:12:37.115 --> 00:12:39.318
80 kWh. Czy można
uzyskać 100 razy lepszy wynik

00:12:39.318 --> 00:12:42.081
poprzez zastosowanie
powyższych zasad fizyki?

00:12:42.081 --> 00:12:46.761
Tak, rozwiązanie to rower, 80 razy lepszy
pod względem zapotrzebowania na energię

00:12:46.761 --> 00:12:49.809
i napędzany biopaliwem - jedzeniem.

00:12:49.809 --> 00:12:51.840
(Śmiech)

00:12:51.840 --> 00:12:53.904
Są też rozwiązania pośrednie,

00:12:53.904 --> 00:12:55.289
bo ta młoda pani może nie zgodzić się
na taką zmianę stylu życia.

00:12:55.289 --> 00:12:57.704
bo ta młoda pani może nie zgodzić się
na taką zmianę stylu życia.

00:12:57.704 --> 00:13:00.520
Więc, kiedy przekonamy ją,
żeby wybrała pociąg,

00:13:00.520 --> 00:13:02.568
wciąż bardziej wydajny niż samochód,

00:13:02.568 --> 00:13:03.749
ale to i tak zmiana.

00:13:03.749 --> 00:13:05.483
Mamy też samochody ekologiczne.

00:13:05.483 --> 00:13:07.477
Pomieszczą jednego nastolatka

00:13:07.477 --> 00:13:09.086
oraz jest krótszy niż pachołek

00:13:09.086 --> 00:13:11.112
i jest prawie tak wydajny jak rower,

00:13:11.112 --> 00:13:14.606
o ile prowadzisz go
z prędkością 15 mil na godzinę.

00:13:14.606 --> 00:13:16.896
Bardziej realistyczne opcje pośrednie

00:13:16.896 --> 00:13:19.670
w dziedzinie transportu
to elektryczne pojazdy,

00:13:19.670 --> 00:13:22.628
elektryczne rowery
i elektryczne samochody w środku,

00:13:22.628 --> 00:13:24.752
do 4 razy bardziej
wydajne energetycznie

00:13:24.752 --> 00:13:28.539
niż standardowy, napędzany benzyną czołg.

NOTE Paragraph

00:13:28.539 --> 00:13:30.700
Następne zagadnienie
to dźwignia ogrzewania.

00:13:30.700 --> 00:13:34.116
Ogrzewanie to trzecia część
zużycia energii w Wielkiej Brytanii,

00:13:34.116 --> 00:13:35.979
z której wiele zmierza do naszego domu

00:13:35.979 --> 00:13:39.380
i innych budynków, i służy do
ogrzewania pomieszczeń i wody.

00:13:39.380 --> 00:13:41.802
Tutaj z kolei mamy typowy brytyjski dom.

00:13:41.802 --> 00:13:45.860
To mój dom, z Ferrari na podjeździe.

00:13:45.860 --> 00:13:47.002
Co możemy z nim zrobić?

00:13:47.002 --> 00:13:50.027
Prawa fizyki mamy tutaj jasne.

00:13:50.027 --> 00:13:55.410
Opisują, jak zapotrzebowanie na energię
potrzebną do ogrzewania

00:13:55.410 --> 00:13:57.832
zmienia się w związku z naszą kontrolą.

00:13:57.832 --> 00:14:00.410
Możemy kontrolować różnicę temperatur

00:14:00.410 --> 00:14:02.434
pomiędzy wnętrzem
a środowiskiem zewnętrznym

00:14:02.434 --> 00:14:04.402
i mamy też urządzenie zwane termostatem.

00:14:04.402 --> 00:14:06.320
Po jego chwyceniu i obróceniu w lewo

00:14:06.320 --> 00:14:08.649
zużycie energii w domu zmniejszy się.

00:14:08.649 --> 00:14:12.721
Próbowałem. Niektórzy ludzie
nazwą to zmianą stylu życia.

00:14:12.721 --> 00:14:17.001
Możecie również użyć włókna szklanego,
by doszczelnić budynek.

00:14:17.001 --> 00:14:18.921
Włożyć je w ściany, ułożyć pod dach,

00:14:18.921 --> 00:14:22.178
we frontowe drzwi i tak dalej.

00:14:22.178 --> 00:14:25.539
Należy podkreślić, że to pozwoli
zaoszczędzić pieniądze.

00:14:25.539 --> 00:14:28.459
To dobre rozwiązanie,
ale smutna prawda jest taka,

00:14:28.459 --> 00:14:31.722
że rozwiąże to tylko
około 25% nieszczelności budynku.

00:14:31.722 --> 00:14:33.819
To jest dobry pomysł.

00:14:33.819 --> 00:14:36.664
Jeśli będziesz chciał
zbliżyć się do szwedzkich

00:14:36.664 --> 00:14:39.118
standardów budowniczych
z domami na czele jak ten,

00:14:39.118 --> 00:14:42.831
musisz zainstalować izolację
wewnętrzną w budynku,

00:14:42.831 --> 00:14:46.652
jak pokazano to w tym Londyńskim bloku.

00:14:46.652 --> 00:14:49.605
Bardziej wydajne jest
zastosowanie pomp ciepła,

00:14:49.605 --> 00:14:52.843
które, zużywając mało prądu,

00:14:52.843 --> 00:14:56.226
przemieszczają ciepło z ogrodu do domu.

NOTE Paragraph

00:14:56.226 --> 00:14:58.714
Trzecim sposobem
na ograniczenie zużycia energii

00:14:58.714 --> 00:15:00.466
Trzecim sposobem
na ograniczenie zużycia energii

00:15:00.466 --> 00:15:02.115
jest odczytywanie liczników.

00:15:02.115 --> 00:15:03.607
Mówi się o o inteligentnych licznikach,
ale sami sobie z tym poradzimy.

00:15:03.607 --> 00:15:04.579
Mówi się o o inteligentnych licznikach,
ale sami sobie z tym poradzimy.

00:15:04.579 --> 00:15:08.129
Inteligentnie użyj oczu
i zacznij odczytywać licznik.

00:15:08.129 --> 00:15:10.634
W moim przypadku
zmieniło to moje życie.

00:15:10.634 --> 00:15:12.191
Zrobiłem taki wykres.

00:15:12.191 --> 00:15:14.725
Pisałem książkę o zrównoważonej energii,

00:15:14.725 --> 00:15:17.164
kiedy kolega spytał,
ile zużywam jej w domu.

00:15:17.164 --> 00:15:19.404
Byłem zażenowany, bo nie miałem pojęcia.

00:15:19.404 --> 00:15:21.555
Odtąd odczytuję licznik co tydzień.

00:15:21.555 --> 00:15:24.063
Stare odczyty widnieją

00:15:24.063 --> 00:15:26.209
w górnej połowie wykresu.

00:15:26.209 --> 00:15:28.425
Rok 2007 jest na zielono
w dolnej części.

00:15:28.425 --> 00:15:30.635
Czytanie licznika dużo zmieniło,

00:15:30.635 --> 00:15:33.699
bo zacząłem eksperymentować
i zobaczyłem, co ile zużywa.

00:15:33.699 --> 00:15:35.779
Moje zużycie gazu spadło,

00:15:35.779 --> 00:15:36.916
bo zająłem się termostatem
i programatorem ogrzewania.

00:15:36.916 --> 00:15:39.250
bo zająłem się termostatem
i programatorem ogrzewania.

00:15:39.250 --> 00:15:41.550
Płacę teraz o połowę mniejsze
rachunki za gaz.

00:15:41.550 --> 00:15:44.941
Identycznie jest ze zużyciem
energii elektrycznej.

00:15:44.941 --> 00:15:49.001
Kiedy wyłączymy odtwarzacze DVD,
system dźwiękowy,

00:15:49.001 --> 00:15:51.803
oraz nieużywany komputer,
rzeczy, które działały non-stop,

00:15:51.803 --> 00:15:53.627
i włączymy tylko, kiedy potrzeba,

00:15:53.627 --> 00:15:57.868
zmniejszymy nasze rachunki
za prąd o jedną trzecią.

NOTE Paragraph

00:15:57.868 --> 00:16:00.611
Potrzebujemy tylko planu.

00:16:00.611 --> 00:16:03.576
Opisałem 6 największych rozwiązań.
Musimy coś zrobić,

00:16:03.576 --> 00:16:06.226
bo 90% naszej energii
pochodzi z paliw kopalnych.

00:16:06.226 --> 00:16:10.776
Musimy się mocno ograniczać w większości
tych dziedzin, jeśli nie we wszystkich.

00:16:10.776 --> 00:16:13.505
Większość rozwiązań
ma ograniczoną popularność.

00:16:13.505 --> 00:16:17.095
Jeśli istnieje jakiś aspekt,
w którym nie chcesz się ograniczać,

00:16:17.095 --> 00:16:19.226
zapamiętaj, że to znaczy,

00:16:19.226 --> 00:16:23.124
że musisz wykonać większy wysiłek
w pozostałych obszarach.

NOTE Paragraph

00:16:23.124 --> 00:16:26.168
Dlatego jestem zwolennikiem
prowadzenia dorosłych rozmów,

00:16:26.168 --> 00:16:29.729
które bazują na liczbach i faktach.

00:16:29.729 --> 00:16:32.438
Zamknę prelekcję tę mapą, która ilustruje,

00:16:32.438 --> 00:16:36.764
ile terenu byłoby potrzebne,

00:16:36.764 --> 00:16:38.680
żeby uzyskać 16 żarówek na osobę

00:16:38.680 --> 00:16:42.271
z czterech ze wszystkich możliwych źródeł.

00:16:42.271 --> 00:16:45.758
Jeśli chcecie otrzymać 16 żarówek,

00:16:45.758 --> 00:16:49.791
pamiętajcie, że dzisiaj zapotrzebowanie
jest równe 125 żarówkom.

00:16:49.791 --> 00:16:54.070
Jeśli chcecie otrzymać 16 żarówek
z wiatru, ta mapa obrazuje rozwiązanie

00:16:54.070 --> 00:16:56.279
dla Wielkiej Brytanii,
160 elektrowni wiatrowych,

00:16:56.279 --> 00:16:59.282
każda na 100 kilometrach kwadratowych.

00:16:59.282 --> 00:17:00.724
I to byłby 20-krotny wzrost

00:17:00.724 --> 00:17:03.190
w porównaniu do dzisiejszego
uzysku z tego źródła.

NOTE Paragraph

00:17:03.190 --> 00:17:06.122
Energia jądrowa, by otrzymać
16 żarówek na osobę,

00:17:06.122 --> 00:17:08.874
potrzebuje 2 gigawatów
na każdą z fioletowych kropek.

00:17:08.874 --> 00:17:10.584
To czterokrotny wzrost

00:17:10.584 --> 00:17:13.776
w porównaniu z dzisiejszym stopniem
wykorzystania energii jądrowej.

NOTE Paragraph

00:17:13.776 --> 00:17:16.911
Biomasa, by otrzymać 16 żarówek na osobę,

00:17:16.911 --> 00:17:20.696
potrzebuje obszaru
około połowy wielkości Walii,

00:17:20.696 --> 00:17:24.216
w naszym lub w innym kraju,

00:17:24.216 --> 00:17:27.247
najlepiej w Irlandii,
ale nie koniecznie. (Śmiech)

NOTE Paragraph

00:17:27.247 --> 00:17:30.464
Czwartą opcją wsparcia
jest koncentracja elektrowni słonecznych

00:17:30.464 --> 00:17:32.155
na pustyniach innych narodów.

00:17:32.155 --> 00:17:34.597
Jeśli chcemy z nich uzyskać 16 żarówek,

00:17:34.597 --> 00:17:38.056
musimy mówić o 8 sześciokątach
w prawym dolnym rogu.

00:17:38.056 --> 00:17:38.982
musimy mówić o 8 sześciokątach
w prawym dolnym rogu.

00:17:38.982 --> 00:17:41.153
Suma powierzchni tych sześciokątów

00:17:41.153 --> 00:17:45.753
to odpowiednik 2 obszarów
regionu Wielki Londyn na czyjejś Saharze,

00:17:45.753 --> 00:17:47.480
i potrzebujemy przewodów w Hiszpanii

00:17:47.480 --> 00:17:53.050
oraz Francji, by przetransportować
prąd z Sahary do Surrey.

NOTE Paragraph

00:17:53.050 --> 00:17:56.295
Potrzebujemy spójnego planu.

00:17:56.295 --> 00:18:00.164
Musimy przestać krzyczeć
i zacząć rozmawiać,

00:18:00.164 --> 00:18:04.051
i jeśli uda nam się
przeprowadzić dorosłą rozmowę,

00:18:04.051 --> 00:18:06.726
zrobić plan, który obejmie
wszystko i zbuduje fundamenty,

00:18:06.726 --> 00:18:08.234
może ta niskoemisyjna rewolucja

00:18:08.234 --> 00:18:10.572
będzie samą przyjemnością.
Dziękuję za uwagę.

00:18:10.572 --> 00:18:13.946
(Brawa)