WEBVTT

00:00:00.872 --> 00:00:01.654
Müsaadenizle,

00:00:01.654 --> 00:00:05.140
konuşmaya Paisley salyangozunun
hikayesiyle başlamak isterim.

00:00:05.140 --> 00:00:08.355
26 Ağustos 1928 akşamında

00:00:08.355 --> 00:00:10.729
May Donoghue, Glasgow'dan Paisley kentine

00:00:10.729 --> 00:00:13.260
şehrin yedi mil doğusuna,
bir tren bileti aldı.

00:00:13.260 --> 00:00:15.573
Orada Wellmeadow Cafe'de

00:00:15.573 --> 00:00:18.699
dondurmalı bir Scots içti.

00:00:18.699 --> 00:00:20.546
Arkadaşının ısmarladığı

00:00:20.546 --> 00:00:22.501
dondurma ve zencefilli bira karışımı.

00:00:22.501 --> 00:00:24.902
Zencefilli bira; kahverengi,
mat bir şişede geldi.

00:00:24.902 --> 00:00:28.765
Etiketinde "D. Stevenson, 
Glen Lane, Paisley" yazıyordu.

00:00:28.765 --> 00:00:30.841
Dondurmalı birasının birazını içti.

00:00:30.841 --> 00:00:32.675
Fakat kalan zencefilli bira

00:00:32.675 --> 00:00:34.071
bardağına döküldükçe,

00:00:34.071 --> 00:00:36.524
çürümüş bir salyangoz

00:00:36.524 --> 00:00:39.106
bardağın yüzeyine çıktı.

00:00:39.106 --> 00:00:40.120
Üç gün sonra

00:00:40.120 --> 00:00:42.156
Glasgow Kraliyet Hastanesine sevk edildi.

00:00:42.156 --> 00:00:44.214
Şiddetli mide, bağırsak iltihabı

00:00:44.214 --> 00:00:46.167
ve şok teşhisi kondu.

NOTE Paragraph

00:00:46.167 --> 00:00:49.435
Stevenson'a karşı Donoghue davası

00:00:49.435 --> 00:00:52.080
çok önemli bir yasal örnek oluşturdu:

00:00:52.080 --> 00:00:53.811
Zencefilli bira üreticisi Stevenson,

00:00:53.811 --> 00:00:55.928
May Donoghue'ya karşı

00:00:55.928 --> 00:00:58.036
net bir yasal yükümlülüğe tabi tutuldu.

00:00:58.036 --> 00:01:00.138
Aralarında bir sözleşme olmadığı

00:01:00.138 --> 00:01:02.955
ve aslında içeceği satın alan 
kendisi olmadığı halde.

00:01:02.955 --> 00:01:05.974
Yargıçlardan biri olan Lord Atkin, 
bunu şöyle tanımladı:

00:01:05.974 --> 00:01:08.884
Komşunuza zarar vermesinin,

00:01:08.884 --> 00:01:10.952
muhtemel olduğunu öngörebileceğiniz

00:01:10.952 --> 00:01:14.180
eylemlerden veya ihmallerden
kaçınmaya dikkat etmelisiniz.

00:01:14.180 --> 00:01:16.363
Yasal yükümlülük olmasa,

00:01:16.363 --> 00:01:18.179
Stevenson sonunda iflas etmeden önce

00:01:18.179 --> 00:01:21.993
kaç kişi mide ve bağırsak iltihabından 
muzdarip olurdu diye insan merak ediyor.

NOTE Paragraph

00:01:21.993 --> 00:01:24.374
Paisley salyangozu hikayesini 
bir kenarda tutalım.

00:01:24.374 --> 00:01:27.607
Çünkü bu önemli bir esas.

00:01:27.607 --> 00:01:29.431
Geçen yıl, Hansard Derneği,

00:01:29.431 --> 00:01:32.817
parlamenter demokrasiyi güçlendirmeye
ve halkın siyasete katılımını

00:01:32.817 --> 00:01:35.244
teşvik etmeye çalışan 
tarafsız bir hayır kurumu,

00:01:35.244 --> 00:01:37.831
yıllık siyasi katılım 
denetimlerinin yanı sıra

00:01:37.831 --> 00:01:40.704
tamamen siyasete ve medyaya ayrılan

00:01:40.704 --> 00:01:43.827
bir bölüm daha yayınladı.

00:01:43.827 --> 00:01:46.202
İşte bu anketten

00:01:46.202 --> 00:01:48.210
oldukça iç karartıcı birkaç gözlem.

00:01:48.210 --> 00:01:50.375
Tabloid gazetelerin,

00:01:50.375 --> 00:01:53.208
okuyucularının siyasi vatandaşlığını

00:01:53.208 --> 00:01:54.781
geliştirdiği görülmemekte,

00:01:54.781 --> 00:01:58.007
hiçbir gazete okumayanlara 
göre bile göreceli.

00:01:58.007 --> 00:01:59.749
Yalnızca tabloid okuyucularının,

00:01:59.749 --> 00:02:02.850
siyasetin negatif bir bakış açısıyla 
hem fikir olma ihtimalleri

00:02:02.850 --> 00:02:05.425
hiç gazete okumayanlardan 
iki kat daha fazla.

00:02:05.425 --> 00:02:07.418
Politika ile daha az ilgili değiller.

00:02:07.418 --> 00:02:09.866
Siyaseti olumsuz değerlendirmelerini

00:02:09.866 --> 00:02:11.828
pekiştiren medyayı tüketiyorlar.

00:02:11.828 --> 00:02:14.931
Böylece demokrasiye karşı 
tutum ve içindeki rollerine

00:02:14.931 --> 00:02:18.266
kaderci ve alaycı bir tavır katıyorlar.

00:02:18.266 --> 00:02:20.986
Raporun şu bağlamda 
sonuçlandırılması şaşırtıcı değil:

00:02:20.986 --> 00:02:23.616
Basın, özellikle magazin

00:02:23.616 --> 00:02:25.955
demokrasimizdeki rollerinin önemine

00:02:25.955 --> 00:02:28.591
uymuyor gibi görünmekte.

NOTE Paragraph

00:02:28.591 --> 00:02:30.070
Buradaki herhangi birinin

00:02:30.070 --> 00:02:32.097
bu görüşe karşı çıkacağından şüpheliyim.

00:02:32.097 --> 00:02:34.183
Eğer Hansard haklı ise,
ki genelde öyleler,

00:02:34.183 --> 00:02:36.939
o zaman elimizde gerçekten 
büyük bir problem var demektir.

00:02:36.939 --> 00:02:39.324
Önümüzdeki 10 dakikayı

00:02:39.324 --> 00:02:41.353
buna ağırlık vererek geçirmek istiyorum.

NOTE Paragraph

00:02:41.353 --> 00:02:43.036
Paisley salyangozundan beri,

00:02:43.036 --> 00:02:44.900
özellikle son on yılda,

00:02:44.900 --> 00:02:47.419
sivil toplumun çeşitli 
yönleriyleilgili olduğu için

00:02:47.419 --> 00:02:49.278
yasal yükümlülük kavramı etrafında

00:02:49.278 --> 00:02:51.817
çok fazla düşünce geliştirildi.

00:02:51.817 --> 00:02:54.231
Genel olarak yasal yükümlülük,

00:02:54.231 --> 00:02:57.525
birey veya bireylerin, bir başkasına 
zarar verme potansiyeli olan

00:02:57.525 --> 00:02:59.825
bir faaliyette bulunmasıyla ortaya çıkar.

00:02:59.825 --> 00:03:02.539
Fiziksel, zihinsel veya ekonomik olabilir.

00:03:02.539 --> 00:03:05.010
Bu esas olarak bariz alanlara odaklanır.

00:03:05.010 --> 00:03:08.052
Örneğin çocuklara ve gençlere,
servis personelimize,

00:03:08.052 --> 00:03:10.778
yaşlılara ve hastalara karşı
empatik tepki vermemiz gibi.

00:03:10.778 --> 00:03:14.971
Nadiren, şayet, mevcut hükümet 
sitemimizin kırılganlığı etrafında

00:03:14.971 --> 00:03:19.221
eşit önemde argümanlara
kadar genişletilirse,

00:03:19.221 --> 00:03:22.730
dürüstlük, kesinlik ve tarafsızlığın

00:03:22.730 --> 00:03:24.874
bilgili, katılımcı bir demokrasiyi

00:03:24.874 --> 00:03:26.603
inşa etme ve yerleştirme süreci için

00:03:26.603 --> 00:03:29.360
temelini oluşturur.

00:03:29.360 --> 00:03:30.781
Hakkında ne kadar düşünürsen

00:03:30.781 --> 00:03:32.612
o kadar yabancılaşıyor.

NOTE Paragraph

00:03:32.612 --> 00:03:33.844
Birkaç yıl önce

00:03:33.844 --> 00:03:35.828
yeni bir okul açma zevkine nail oldum.

00:03:35.828 --> 00:03:37.399
İngiltere'nin kuzeydoğusundaydı.

00:03:37.399 --> 00:03:40.938
Öğrencileri tarafından Academy 360 
olarak yeniden adlandırılmıştı.

00:03:40.938 --> 00:03:42.790
Etkileyici yollarından geçerken,

00:03:42.790 --> 00:03:44.165
cam kaplı avluda,

00:03:44.165 --> 00:03:45.983
karşımda, duvara gömülmüş

00:03:45.983 --> 00:03:47.531
ateşli harflerle

00:03:47.531 --> 00:03:50.632
Marcus Aurelius'un ünlü uyarısı vardı:

00:03:50.632 --> 00:03:53.487
Eğer gerçek değilse, söyleme;

00:03:53.487 --> 00:03:56.570
Eğer doğru değilse, yapma.

00:03:56.570 --> 00:03:58.988
Başöğretmen beni ona 
bakarken gördü ve dedi ki:

00:03:58.988 --> 00:04:01.350
''Bu bizim okul sloganımız."

00:04:01.350 --> 00:04:03.077
Londra'ya giden trende

00:04:03.077 --> 00:04:04.931
bunu aklımdan atamadım.

00:04:04.931 --> 00:04:07.490
Durmadan düşündüm,

00:04:07.490 --> 00:04:09.701
birbirimizden minimum beklentimiz olarak

00:04:09.701 --> 00:04:11.566
bu basit düşünceyi kabul etmemiz

00:04:11.566 --> 00:04:14.518
gerçekten 2 bin yılımızdan 
fazlasını alabilir mi?

00:04:14.518 --> 00:04:17.126
Yasal yükümlülük konseptini geliştirmenin,

00:04:17.126 --> 00:04:18.965
paylaşılan ama gittikçe tehlikede olan

00:04:18.965 --> 00:04:21.461
demokratik değerlerimizin 
korunmasını içermesi için

00:04:21.461 --> 00:04:24.485
genişletmemizin zamanı gelmedi mi?

00:04:24.485 --> 00:04:26.342
Sonuçta birçok meslekte

00:04:26.342 --> 00:04:27.932
yasal yükümlülüğün olmaması

00:04:27.932 --> 00:04:30.435
kolayca ihmal suçlamalarına yol açabilir.

00:04:30.435 --> 00:04:33.542
Durum böyle olunca,

00:04:33.542 --> 00:04:35.843
kendi toplumlarımızın sağlığı

00:04:35.843 --> 00:04:37.884
ve onları destekleyecek değerler konusunda

00:04:37.884 --> 00:04:41.369
aslında ihmalkar olduğumuz düşüncesiyle
gerçekten rahat olabilir miyiz?

00:04:41.369 --> 00:04:44.364
Herhangi biri dürüstçe,

00:04:44.364 --> 00:04:47.620
yerleşik demokrasimizi 
muhtemelen sarsabilecek

00:04:47.620 --> 00:04:50.907
kırılgan demokrasimize 
zarar verebileceğini

00:04:50.907 --> 00:04:54.349
öngörebildikleri şekillerde 
davranmaktan kaçınmak için

00:04:54.349 --> 00:04:56.450
Hansard'ın şiddetle kınadığı 
bazı medyaların

00:04:56.450 --> 00:04:59.284
yeterince özen gösterdiği 
bulgusunu öne sürebilir mi?

NOTE Paragraph

00:04:59.284 --> 00:05:01.305
Şimdi, bunun otosansür de olsa

00:05:01.305 --> 00:05:03.638
bir sansür biçimine 
kolayca sürüklenebileceğini

00:05:03.638 --> 00:05:05.085
iddia edenler olacak.

00:05:05.085 --> 00:05:07.041
Buna inanmıyorum.

00:05:07.041 --> 00:05:09.100
İfade özgürlüğünü daha geniş ahlaki

00:05:09.100 --> 00:05:11.200
ve sosyal sorumluluklarla dengelemek

00:05:11.200 --> 00:05:14.407
mümkün olmak zorunda.

NOTE Paragraph

00:05:14.407 --> 00:05:16.258
Size bir film yapımcısı olarak

00:05:16.258 --> 00:05:19.161
kendi kariyerimden bir örnekle
açıklamama izin verin.

00:05:19.161 --> 00:05:20.968
Bu kariyer boyunca,

00:05:20.968 --> 00:05:22.595
bir film yapımcısının,

00:05:22.595 --> 00:05:25.645
kendi işlerini, dışarıda tutması
ya da kendi hayatı, kendi ailesi

00:05:25.645 --> 00:05:27.595
ve hepimizin içinde yaşadığı toplum için

00:05:27.595 --> 00:05:30.944
uygun olduğuna inandığı değer 
kümesinin üzerinde tutması gerektiğini

00:05:30.944 --> 00:05:34.535
asla kabul etmedim.

00:05:34.535 --> 00:05:35.859
Daha ileri giderdim.

00:05:35.859 --> 00:05:38.763
Sorumlu bir film yapımcısı

00:05:38.763 --> 00:05:41.807
işlerinin değerini kendisinin 
içinde yaşamak istediği dünyayı

00:05:41.807 --> 00:05:44.637
daha az gerçek olacak dereceye 
kadar asla düşürmemelidir.

00:05:44.637 --> 00:05:48.023
Gördüğüm üzere, film yapımcıları,
gazeteciler hatta blog yazarları

00:05:48.023 --> 00:05:51.607
hepsinin; iyi geliştirilmiş profesyonel 
yetenekleriyle birleştirdikleri

00:05:51.607 --> 00:05:54.302
ortalama içsel güçleriyle ortaya çıkan

00:05:54.302 --> 00:05:57.676
sosyal beklentilerle
yüzleşmesi gerekmekte.

00:05:57.676 --> 00:06:00.563
Açıkçası bu zorunlu bir görev değil,

00:06:00.563 --> 00:06:04.145
ama yetenekli film yapımcısı ve sorumlu 
gazeteci hatta blog yazarı için,

00:06:04.145 --> 00:06:06.854
bana tamamen kaçınılmaz gibi geliyor.

NOTE Paragraph

00:06:06.865 --> 00:06:09.464
Şunu her zaman hatırlamalıyız;

00:06:09.464 --> 00:06:12.355
bireysel özgürlük ve partneri

00:06:12.355 --> 00:06:14.150
yaratıcı özgürlük anlayışımız

00:06:14.150 --> 00:06:16.412
Batı fikirleri tarihinde nispeten yeni.

00:06:16.412 --> 00:06:18.330
Bu sebeple genellikle azımsanır

00:06:18.330 --> 00:06:20.693
ve çok çabuk zarar görebilir.

00:06:20.693 --> 00:06:22.920
Bu kolayca kaybedilen bir ödül.

00:06:22.920 --> 00:06:25.203
Bir kez kaybolduğunda 
ve teslim olunduğunda

00:06:25.203 --> 00:06:28.000
geri kazanılması çok, çok zor olabilir.

00:06:28.000 --> 00:06:29.525
İlk savunma hattı

00:06:29.525 --> 00:06:31.876
kendi standartlarımız olmalı.

00:06:31.876 --> 00:06:35.615
Bir sansür veya mevzuat tarafından
tarafımıza uygulananlar değil;

00:06:35.615 --> 00:06:37.438
kendi standartlarımız ve doğruluğumuz.

00:06:37.438 --> 00:06:39.432
Birlikte çalıştığımız kişilerle

00:06:39.432 --> 00:06:40.980
ilgilenirkenki dürüstlüğümüz.

00:06:40.980 --> 00:06:44.605
Toplum içinde faaliyet
gösterdiğimizdeki standartlarımız.

00:06:44.605 --> 00:06:46.075
Bu standartlarımızın

00:06:46.075 --> 00:06:49.340
sürdürülebilir sosyal bir gündem ile
bütün bir parça olması gerekir.

00:06:49.340 --> 00:06:51.453
Bunlar kolektif bir sorumluluğun parçası;

00:06:51.453 --> 00:06:53.583
sanatçının veya gazetecinin sorumluluğu

00:06:53.583 --> 00:06:55.957
dünyayla olduğu gibi başa çıkmak.

00:06:55.957 --> 00:06:58.406
Bu da, sırasıyla,

00:06:58.406 --> 00:07:01.154
toplumu yönetenlerin 
sorumluluğuyla el ele gitmeli,

00:07:01.154 --> 00:07:02.901
o dünyayla da yüzleşmeleri,

00:07:02.901 --> 00:07:05.261
ve onun neden olduğu hastalıkların

00:07:05.276 --> 00:07:07.853
kötüye kullanılmasını 
özendirmemeleri için.

00:07:07.853 --> 00:07:10.499
Yine de, çarpıcı bir 
şekilde netleştiği gibi

00:07:10.499 --> 00:07:12.567
son birkaç yılda,

00:07:12.567 --> 00:07:15.071
bu sorumluluk medyanın 
geniş kesimleri tarafından

00:07:15.071 --> 00:07:17.644
büyük ölçüde ortadan kaldırılmıştır.

00:07:17.644 --> 00:07:19.584
Sonuç olarak, Batı dünyasında,

00:07:19.584 --> 00:07:22.883
protesto partilerinin
aşırı basit politikaları

00:07:22.883 --> 00:07:25.268
ve onların büyük ölçüde 
hayal kırıklığına uğramış,

00:07:25.268 --> 00:07:26.657
daha yaşlı nüfusa itirazları,

00:07:26.657 --> 00:07:28.865
ilgisizlik ve en azından bazı gençleri

00:07:28.865 --> 00:07:30.763
temsil eden önemsiz takıntıyla

00:07:30.763 --> 00:07:32.821
birlikte ele alındığında,

00:07:32.821 --> 00:07:34.902
bu ve benzeri çağdaş sapmalar,

00:07:34.902 --> 00:07:36.949
aktif, bilgili tartışma ve katılımdan

00:07:36.949 --> 00:07:40.523
kurtulmak için tehdit oluşturmakta.

00:07:40.523 --> 00:07:43.050
Aktif sözcüğünü vurgularım.

NOTE Paragraph

00:07:43.050 --> 00:07:45.327
Liberteryenlerden en kızgın olanı,

00:07:45.327 --> 00:07:48.091
Donoghue ve Stevenson'ın 
mahkemeden atılması gerektiğini

00:07:48.091 --> 00:07:51.349
ve eğer içinde salyangoz olan
zencefilli bira satmaya devam ederse,

00:07:51.349 --> 00:07:53.856
Stevenson'ın sonunda
iflas edeceğini iddia edebilir.

00:07:53.856 --> 00:07:57.270
Ama çoğumuz, devletin yasal 
yükümlülüğünü yerine getirmesi için

00:07:57.270 --> 00:08:00.348
bence küçük bir rol kabul ediyoruz.

00:08:00.348 --> 00:08:03.020
Buradaki anahtar kelime makul.

00:08:03.020 --> 00:08:06.600
Hakimler sormalı;
makul özeni gösterdiler mi

00:08:06.600 --> 00:08:08.015
ve eylemlerinin sonuçlarını,

00:08:08.015 --> 00:08:10.213
makul bir şekilde öngörebildiler mi?

00:08:10.213 --> 00:08:13.195
Zorlayıcı devlet iktidarını
belirtmekten çok,

00:08:13.195 --> 00:08:16.720
ne de olsa medyada demokratik söylemimizin

00:08:16.720 --> 00:08:19.379
çoğunun tonunu

00:08:19.379 --> 00:08:21.650
ve içeriğini belirleyenlere yönelik

00:08:21.650 --> 00:08:24.967
uygulamak istediğim 
sağduyu mantıklılık testi.

NOTE Paragraph

00:08:24.967 --> 00:08:27.687
Demokrasi, işe yaraması için 
şunu gerektirir:

00:08:27.687 --> 00:08:30.635
mantıklı erkekler ve kadınlar 
zor, bazen karmaşık konuları

00:08:30.635 --> 00:08:32.967
anlamak ve tartışmak için zaman ayırırlar.

00:08:32.967 --> 00:08:35.260
Bunu, anlaşma olmasa bile,

00:08:35.260 --> 00:08:37.659
en azından üretken

00:08:37.659 --> 00:08:39.726
ve uygulanabilir bir uzlaşmaya yol açan

00:08:39.726 --> 00:08:42.093
anlayış türüne çabalayan 
bir atmosferde yaparlar.

00:08:42.093 --> 00:08:44.450
Politika seçimlerle ilgili,

00:08:44.450 --> 00:08:48.441
ve bu seçimler içinde politika,
önceliklerle ilgili.

00:08:48.441 --> 00:08:50.979
Bu, çelişen tercihleri
gerçeğe dayalı olarak

00:08:50.979 --> 00:08:56.195
her yerde ve her zaman 
uzlaştırmakla ilgili.

00:08:56.195 --> 00:08:58.666
Fakat gerçeklerin kendileri çarpıtılırsa,

00:08:58.666 --> 00:09:02.389
kararların, kaçınılmaz olarak 
takip eden toplum üzerindeki

00:09:02.389 --> 00:09:04.046
tüm stres ve gerginliklerle

00:09:04.046 --> 00:09:06.492
sadece daha fazla çatışma
yaratması muhtemeldir.

00:09:06.492 --> 00:09:08.439
Medya karar vermek zorunda:

00:09:08.439 --> 00:09:11.613
Rollerini kışkırtıcı mı

00:09:11.613 --> 00:09:13.943
bilgilendirici olarak mı görüyorlar?

00:09:13.943 --> 00:09:16.805
Çünkü sonunda

00:09:16.805 --> 00:09:19.296
güven ve liderliğin birleşimine gelir.

NOTE Paragraph

00:09:19.296 --> 00:09:21.873
Elli yıl önce bu hafta,
Başkan John F. Kennedy

00:09:21.873 --> 00:09:23.479
iki çığır açan konuşma yaptı.

00:09:23.479 --> 00:09:26.976
İlki silahsızlanma, ikincisi de 
sivil haklar üzerine.

00:09:26.976 --> 00:09:28.578
Birincisi hemen

00:09:28.578 --> 00:09:30.659
Nükleer Test Yasağı Anlaşması'na yol açtı.

00:09:30.659 --> 00:09:33.724
İkincisi 1964 Sivil Haklar
Yasası'na yol açtı.

00:09:33.724 --> 00:09:37.310
Her ikisi de dev sıçramaları temsil eder.

00:09:37.310 --> 00:09:39.715
İyi yönetilen ve bilgili demokrasi,

00:09:39.715 --> 00:09:42.208
çok güzel şeyler başarabilir

00:09:42.208 --> 00:09:43.881
ama bir ön koşul var.

00:09:43.881 --> 00:09:47.192
Karar vericilere güvenmek zorundayız.

00:09:47.192 --> 00:09:49.119
Kendilerinin değil,

00:09:49.119 --> 00:09:51.423
herkesin çıkarına yönelik 
hareket ettiklerine.

00:09:51.423 --> 00:09:54.342
Açıkça ortaya konuldu:

00:09:54.342 --> 00:09:56.411
Gerçeğe dayalı
seçeneklere ihtiyacımız var,

00:09:56.411 --> 00:09:57.139
birkaç güçlü

00:09:57.139 --> 00:09:59.236
ve sık sık kendi
dar gündemlerini takip eden

00:09:59.236 --> 00:10:01.603
potansiyel olarak 
manipülatif şirketlere değil.

00:10:01.603 --> 00:10:04.032
Ancak kendi kararlarımızı verebileceğimiz

00:10:04.032 --> 00:10:06.408
doğru, ön yargısız bilgilere.

00:10:06.408 --> 00:10:08.612
Saygın, tatmin hayatlar 
sağlamak istiyorsak

00:10:08.612 --> 00:10:10.613
çocuklarımız ve onların çocukları için

00:10:10.613 --> 00:10:13.730
yasal yükümlülüğü, canlı

00:10:13.730 --> 00:10:15.442
ve umarım kalıcı bir demokrasi için

00:10:15.442 --> 00:10:18.339
mümkün olan en üst düzeyde uygulamalıyız.

00:10:18.339 --> 00:10:20.422
Dinlediğiniz için çok teşekkür ederim.

00:10:20.422 --> 00:10:24.361
(Alkış)