WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:02.000 Svijet se mijenja 00:00:02.000 --> 00:00:05.000 zaista izvanrednom brzinom. 00:00:05.000 --> 00:00:07.000 Ako pogledate na gornji dio grafikona, 00:00:07.000 --> 00:00:09.000 vidjet ćete da za 2025. godinu, 00:00:09.000 --> 00:00:11.000 prognoze Goldman Sachsa 00:00:11.000 --> 00:00:13.000 predviđaju da će kinesko gospodarstvo 00:00:13.000 --> 00:00:16.000 gotovo dostići veličinu američkog gospodarstva. 00:00:16.000 --> 00:00:19.000 A ako pogledate grafikon 00:00:19.000 --> 00:00:21.000 za 2050. godinu, 00:00:21.000 --> 00:00:24.000 projekcija je da će kinesko gospodarstvo 00:00:24.000 --> 00:00:27.000 biti dvostruko veće od američkog gospodarstva, 00:00:27.000 --> 00:00:29.000 a indijsko će biti gotovo iste veličine 00:00:29.000 --> 00:00:32.000 kao američko. 00:00:32.000 --> 00:00:34.000 Moramo ovdje voditi računa o tome 00:00:34.000 --> 00:00:36.000 da su ove prognoze nastale 00:00:36.000 --> 00:00:39.000 prije zapadne financijske krize. NOTE Paragraph 00:00:39.000 --> 00:00:41.000 Prije nekoliko tjedana, 00:00:41.000 --> 00:00:43.000 pogledao sam posljednju prognozu 00:00:43.000 --> 00:00:45.000 koju je pripremio BNP Paribas 00:00:45.000 --> 00:00:48.000 o tome kada će Kina 00:00:48.000 --> 00:00:50.000 imati veće gospodarstvo 00:00:50.000 --> 00:00:52.000 od gospodarstva Sjedinjenih Država. 00:00:52.000 --> 00:00:56.000 Goldman Sachs je predvidio da će to biti 2027. 00:00:56.000 --> 00:00:59.000 Prognoza nakon krize 00:00:59.000 --> 00:01:02.000 kaže da će to biti 2020. 00:01:02.000 --> 00:01:04.000 To je samo desetljeće od danas. 00:01:04.000 --> 00:01:08.000 Kina će promijeniti svijet 00:01:08.000 --> 00:01:11.000 na dva fundamentalna načina. 00:01:11.000 --> 00:01:13.000 Prvo, 00:01:13.000 --> 00:01:15.000 ona je ogromna zemlja u razvoju 00:01:15.000 --> 00:01:19.000 sa stanovništvom od 1,3 milijarde ljudi, 00:01:19.000 --> 00:01:22.000 koje već preko 30 godina raste 00:01:22.000 --> 00:01:24.000 stopom od oko 10 posto na godinu. NOTE Paragraph 00:01:24.000 --> 00:01:26.000 I u narednih 10 godina, 00:01:26.000 --> 00:01:30.000 imat će najveću ekonomiju na svijetu. 00:01:30.000 --> 00:01:33.000 Nikada ranije u modernoj eri 00:01:33.000 --> 00:01:36.000 nije najveće gospodarstvo svijeta 00:01:36.000 --> 00:01:38.000 bilo gospodarstvo zemlje u razvoju, 00:01:38.000 --> 00:01:41.000 već je to bilo gospodarstvo neke razvijene zemlje. 00:01:42.000 --> 00:01:44.000 Drugo, 00:01:44.000 --> 00:01:46.000 po prvi puta u moderno doba, 00:01:46.000 --> 00:01:48.000 dominantna država svijeta -- 00:01:48.000 --> 00:01:51.000 što mislim da će Kina postati -- 00:01:51.000 --> 00:01:54.000 neće biti sa Zapada 00:01:54.000 --> 00:01:58.000 i potječe od jako, jako različitih civilizacijskih korijena. NOTE Paragraph 00:01:58.000 --> 00:02:02.000 Znam da je na Zapadu široko rasprostranjeno uvjerenje 00:02:02.000 --> 00:02:05.000 da modernizacijom zemalja, 00:02:05.000 --> 00:02:07.000 one postaju više zapadnjačke. 00:02:07.000 --> 00:02:09.000 To je iluzija. 00:02:09.000 --> 00:02:11.000 Misli se da je modernitet 00:02:11.000 --> 00:02:14.000 jednostavno proizvod konkurencije, tržišta i tehnologije. 00:02:14.000 --> 00:02:16.000 Nije; jednako tako oblikuju ga 00:02:16.000 --> 00:02:18.000 povijest i kultura. 00:02:18.000 --> 00:02:21.000 Kina nije poput Zapada, 00:02:21.000 --> 00:02:24.000 i neće ni postati poput Zapada. 00:02:24.000 --> 00:02:26.000 U nekim fundamentalnim vidovima 00:02:26.000 --> 00:02:28.000 ostat će bitno drukčija. 00:02:28.000 --> 00:02:31.000 Očito je veliko pitanje ovdje, 00:02:31.000 --> 00:02:33.000 kako da shvatimo Kinu? 00:02:33.000 --> 00:02:35.000 Kako da pokušamo razumjeti što je Kina? 00:02:35.000 --> 00:02:38.000 Problem koji trenutno imamo na Zapadu 00:02:38.000 --> 00:02:40.000 je onaj konvencionalnog pristupa 00:02:40.000 --> 00:02:42.000 kojim Kinu razumijemo zapravo u zapadnjačkim okvirima, 00:02:42.000 --> 00:02:45.000 primjenjujući zapadnjačke ideje. 00:02:45.000 --> 00:02:47.000 Ne možemo tako. 00:02:47.000 --> 00:02:49.000 Želim vam ponuditi 00:02:49.000 --> 00:02:51.000 tri građevna elementa 00:02:51.000 --> 00:02:54.000 kojima ćemo pokušati shvatiti kakva je Kina -- 00:02:54.000 --> 00:02:56.000 samo za početak. NOTE Paragraph 00:02:56.000 --> 00:02:58.000 Prvi je taj, 00:02:58.000 --> 00:03:01.000 da Kina zapravo nije nacionalna država. 00:03:01.000 --> 00:03:03.000 OK, ona se naziva nacionalnom državom 00:03:03.000 --> 00:03:05.000 u posljednjih stotinu godina. 00:03:05.000 --> 00:03:07.000 Ali svi koji nešto znaju o Kini 00:03:07.000 --> 00:03:09.000 znaju da je puno starija od toga. 00:03:09.000 --> 00:03:12.000 Ovako je Kina izgledala nakon pobjede Qin dinastije 00:03:12.000 --> 00:03:15.000 221. pr.Kr. na kraju razdoblja zaraćene države -- 00:03:15.000 --> 00:03:17.000 to je rođenje moderne Kine. 00:03:17.000 --> 00:03:20.000 I možete vidjeti usporedbu s granicama moderne Kine. 00:03:20.000 --> 00:03:22.000 Ili odmah nakon toga, dinastija Han, 00:03:22.000 --> 00:03:24.000 još uvijek prije 2.000 godina. 00:03:24.000 --> 00:03:26.000 I vidite da već zauzima 00:03:26.000 --> 00:03:28.000 većinu područja koje danas znamo kao istočnu Kinu, 00:03:28.000 --> 00:03:31.000 gdje je ogromna većina Kineza živjela u ono vrijeme, 00:03:31.000 --> 00:03:33.000 a živi i danas. NOTE Paragraph 00:03:33.000 --> 00:03:35.000 Ono što je ovdje izuzetno je to 00:03:35.000 --> 00:03:38.000 da ono što Kini daje osjećaj da je Kina, 00:03:38.000 --> 00:03:41.000 što Kinezima daje osjećaj 00:03:41.000 --> 00:03:44.000 što to znači biti Kinez, 00:03:44.000 --> 00:03:46.000 nije nastalo u posljednjih stotinu godina, 00:03:46.000 --> 00:03:48.000 nije nastalo u razdoblju nacionalne države, 00:03:48.000 --> 00:03:51.000 kako se to dogodilo na Zapadu, 00:03:51.000 --> 00:03:53.000 već u razdoblju, ako hoćete, 00:03:53.000 --> 00:03:55.000 civilizacijske države. 00:03:55.000 --> 00:03:58.000 Ovdje mislim, primjerice, 00:03:58.000 --> 00:04:01.000 na običaje poput štovanja predaka, 00:04:01.000 --> 00:04:04.000 na sasvim posebno poimanje države, 00:04:04.000 --> 00:04:07.000 također, na posebno poimanje obitelji, 00:04:07.000 --> 00:04:09.000 društvene odnose kao što je guanxi, 00:04:09.000 --> 00:04:11.000 konfucijske vrijednosti, i tako dalje. 00:04:11.000 --> 00:04:13.000 Sve to dolazi 00:04:13.000 --> 00:04:16.000 iz razdoblja civilizacijske države. 00:04:16.000 --> 00:04:19.000 Drugim riječima, za razliku od zapadnih država i većine zemalja svijeta, 00:04:19.000 --> 00:04:22.000 Kina je oblikovana svojim osjećajem civilizacije, 00:04:22.000 --> 00:04:24.000 svojim postojanjem kao civilizacijska, 00:04:24.000 --> 00:04:26.000 umjesto kao nacionalna država. 00:04:26.000 --> 00:04:29.000 Ovome treba dodati još nešto, a to je ovo: 00:04:29.000 --> 00:04:31.000 Naravno da znamo da je Kina velika, ogromna, 00:04:31.000 --> 00:04:34.000 demografski i zemljopisno, 00:04:34.000 --> 00:04:37.000 sa stanovništvom od 1,3 milijarde ljudi. 00:04:37.000 --> 00:04:40.000 Ono čega često nismo doista svjesni 00:04:40.000 --> 00:04:42.000 je činjenica 00:04:42.000 --> 00:04:44.000 da je Kina izuzetno različita 00:04:44.000 --> 00:04:46.000 i vrlo pluralistička, 00:04:46.000 --> 00:04:48.000 i na mnoge načine vrlo decentralizirana. 00:04:48.000 --> 00:04:51.000 Ne možete voditi zemlju ove veličine jednostavno iz Pekinga, 00:04:51.000 --> 00:04:54.000 premda mi mislimo da je baš to slučaj. 00:04:54.000 --> 00:04:57.000 To nikada nije bio slučaj. NOTE Paragraph 00:04:58.000 --> 00:05:00.000 Dakle, ovo je Kina, civilizacijska država, 00:05:00.000 --> 00:05:02.000 a ne nacionalna država. 00:05:02.000 --> 00:05:04.000 Što to znači? 00:05:04.000 --> 00:05:06.000 Mislim da ovo ima najrazličitije duboke implikacije. 00:05:06.000 --> 00:05:08.000 Dat ću vam dva kratka primjera. 00:05:08.000 --> 00:05:10.000 Prvi je 00:05:10.000 --> 00:05:14.000 da je za Kineze najveća politička vrijednost 00:05:14.000 --> 00:05:16.000 jedinstvo, 00:05:16.000 --> 00:05:18.000 održavanje 00:05:18.000 --> 00:05:20.000 kineske civilizacije. 00:05:20.000 --> 00:05:23.000 Znate, prije 2.000 godina, u Europi: 00:05:23.000 --> 00:05:26.000 slom, razmrvljenost Svetog Rimskog Carstva. 00:05:26.000 --> 00:05:29.000 Ono je podijeljeno i ostalo je podijeljeno od tada. 00:05:29.000 --> 00:05:31.000 Kina se, u istom tom razdoblju, 00:05:31.000 --> 00:05:33.000 kretala u potpuno obrnutom smjeru, 00:05:33.000 --> 00:05:36.000 bolno održavajući ovu ogromnu civilizaciju, 00:05:36.000 --> 00:05:39.000 civilizacijsku državu, na okupu. NOTE Paragraph 00:05:39.000 --> 00:05:41.000 Drugi primjer je 00:05:41.000 --> 00:05:43.000 možda prozaičniji, 00:05:43.000 --> 00:05:45.000 a to je Hong Kong. 00:05:45.000 --> 00:05:48.000 Sjećate li se britanske predaje Hong Konga 00:05:48.000 --> 00:05:50.000 Kini 1997. godine? 00:05:50.000 --> 00:05:52.000 Možda ćete se sjetiti 00:05:52.000 --> 00:05:54.000 što je bio kineski ustavni prijedlog. 00:05:54.000 --> 00:05:56.000 Jedna zemlja, dva sustava. 00:05:56.000 --> 00:05:58.000 I kladit ću se 00:05:58.000 --> 00:06:00.000 da je jedva bilo ikoga na Zapadu tko im je vjerovao. 00:06:00.000 --> 00:06:02.000 "Šarena laža. 00:06:02.000 --> 00:06:04.000 Kad se Kina dočepa Hong Konga, 00:06:04.000 --> 00:06:06.000 neće biti tako." 00:06:06.000 --> 00:06:08.000 13 godina nakon toga, 00:06:08.000 --> 00:06:10.000 politički i pravni sustav u Hong Kongu 00:06:10.000 --> 00:06:13.000 jednako je različit danas kao što je bio i 1997. 00:06:13.000 --> 00:06:16.000 Pogriješili smo. Zašto smo pogriješili? 00:06:16.000 --> 00:06:19.000 Pogriješili smo jer smo mislili, prirodno, 00:06:19.000 --> 00:06:21.000 u terminima nacionalnih država. 00:06:21.000 --> 00:06:23.000 Pomislite na njemačko ujedinjenje, 1990. 00:06:23.000 --> 00:06:25.000 Što se dogodilo? 00:06:25.000 --> 00:06:27.000 Pa, Istok je praktički bio progutan od Zapada. 00:06:27.000 --> 00:06:29.000 Jedna zemlja, jedan sustav. 00:06:29.000 --> 00:06:32.000 To je mentalitet nacionalne države. 00:06:32.000 --> 00:06:35.000 Ali ne možete upravljati zemljom poput Kine, 00:06:35.000 --> 00:06:37.000 civilizacijskom državom, 00:06:37.000 --> 00:06:40.000 na načelu jedna civilizacija, jedan sustav. 00:06:40.000 --> 00:06:42.000 Ne funkcionira. 00:06:42.000 --> 00:06:45.000 Pa je, u stvari, kineski odgovor 00:06:45.000 --> 00:06:47.000 na pitanje Hong Konga -- 00:06:47.000 --> 00:06:49.000 kao što će biti i na pitanje Taiwana -- 00:06:49.000 --> 00:06:51.000 bio prirodan: 00:06:51.000 --> 00:06:54.000 jedna civilizacija, mnogo sustava. NOTE Paragraph 00:06:54.000 --> 00:06:56.000 Dopustite da ponudim i drugi građevni blok 00:06:56.000 --> 00:06:58.000 u pokušaju da razumijemo Kinu -- 00:06:58.000 --> 00:07:01.000 možda ne tako ugodan. 00:07:01.000 --> 00:07:03.000 Kinezi imaju jako, jako različit 00:07:03.000 --> 00:07:05.000 koncept rase 00:07:05.000 --> 00:07:08.000 od većine drugih zemalja. 00:07:08.000 --> 00:07:10.000 Znate li da, 00:07:10.000 --> 00:07:13.000 od 1,3 milijarde Kineza, 00:07:13.000 --> 00:07:15.000 preko 90 posto njih 00:07:15.000 --> 00:07:18.000 misli da pripadaju istoj rasi, 00:07:18.000 --> 00:07:20.000 rasi Han. 00:07:20.000 --> 00:07:22.000 Ovo je potpuno drukčije 00:07:22.000 --> 00:07:25.000 od drugih zemalja s najbrojnijim stanovništvom. 00:07:25.000 --> 00:07:27.000 Indija, Sjedinjene Države, 00:07:27.000 --> 00:07:30.000 Indonezija, Brazil -- 00:07:30.000 --> 00:07:33.000 sve su višerasne. 00:07:33.000 --> 00:07:36.000 Kinezi se ne osjećaju tako. 00:07:36.000 --> 00:07:38.000 Kina je višerasna 00:07:38.000 --> 00:07:41.000 zapravo samo na rubovima. 00:07:41.000 --> 00:07:43.000 Pa je pitanje, zašto? 00:07:43.000 --> 00:07:45.000 Mislim da je razlog, u suštini, 00:07:45.000 --> 00:07:48.000 opet u civilizacijskoj državi. 00:07:48.000 --> 00:07:51.000 Povijest posljednjih 2.000 godina, 00:07:51.000 --> 00:07:53.000 povijest osvajanja, zauzimanja, 00:07:53.000 --> 00:07:55.000 usisavanja, asimilacije i tako dalje, 00:07:55.000 --> 00:07:57.000 vodilo je k procesu u kojem se, 00:07:57.000 --> 00:08:00.000 vremenom, pojavio ovaj Han identitet -- 00:08:00.000 --> 00:08:02.000 hranjen, naravno, 00:08:02.000 --> 00:08:05.000 rastućim i vrlo moćnim osjećajem 00:08:05.000 --> 00:08:08.000 kulturnog identiteta. NOTE Paragraph 00:08:08.000 --> 00:08:11.000 Velika prednost ovog povijesnog iskustva 00:08:11.000 --> 00:08:15.000 bila je da se, bez Hana, 00:08:15.000 --> 00:08:17.000 Kina nikad ne bi održala na okupu. 00:08:17.000 --> 00:08:20.000 Han identitet je bio cement 00:08:20.000 --> 00:08:23.000 koji je zemlju zadržao na okupu. 00:08:23.000 --> 00:08:25.000 Velika mana toga je u tome 00:08:25.000 --> 00:08:27.000 da Han koncept ima vrlo slabu predodžbu 00:08:27.000 --> 00:08:29.000 o kulturnim različitostima. 00:08:29.000 --> 00:08:32.000 Oni stvarno vjeruju 00:08:32.000 --> 00:08:34.000 u vlastitu superiornost, 00:08:34.000 --> 00:08:36.000 i ne poštuju 00:08:36.000 --> 00:08:38.000 one koji nisu Han. 00:08:38.000 --> 00:08:40.000 Otuda njihov odnos, na primjer, 00:08:40.000 --> 00:08:43.000 prema Ujgurima i Tibetancima. NOTE Paragraph 00:08:44.000 --> 00:08:46.000 Ili da vam predstavim i treći građevni element, 00:08:46.000 --> 00:08:48.000 kinesku državu. 00:08:48.000 --> 00:08:50.000 Odnos između 00:08:50.000 --> 00:08:53.000 države i društva u Kini 00:08:53.000 --> 00:08:56.000 je vrlo različit od onoga na Zapadu. 00:08:57.000 --> 00:08:59.000 Mi na Zapadu 00:08:59.000 --> 00:09:01.000 pretežno mislimo – ovih dana, barem -- 00:09:01.000 --> 00:09:05.000 da su autoritet i legitimnost države 00:09:05.000 --> 00:09:08.000 funkcija demokracije. 00:09:08.000 --> 00:09:10.000 Problem s ovom pretpostavkom 00:09:10.000 --> 00:09:14.000 je u tome da kineska država 00:09:14.000 --> 00:09:16.000 uživa više legitimnosti 00:09:16.000 --> 00:09:18.000 i više autoriteta 00:09:18.000 --> 00:09:21.000 među Kinezima 00:09:21.000 --> 00:09:23.000 nego što to vrijedi 00:09:23.000 --> 00:09:26.000 za bilo koju zapadnu državu. 00:09:27.000 --> 00:09:29.000 Razlog za to 00:09:29.000 --> 00:09:31.000 je taj -- 00:09:31.000 --> 00:09:33.000 no, dva su razloga, mislim. 00:09:33.000 --> 00:09:35.000 I oni očito nemaju ništa s demokracijom, 00:09:35.000 --> 00:09:38.000 jer, u našem smislu riječi, Kinezi sigurno nemaju demokraciju. 00:09:38.000 --> 00:09:40.000 Razlog je, 00:09:40.000 --> 00:09:43.000 prvo, u tome što je državi u Kini 00:09:43.000 --> 00:09:46.000 dana vrlo posebna -- 00:09:46.000 --> 00:09:48.000 ona uživa poseban značaj 00:09:48.000 --> 00:09:50.000 kao zastupnik, 00:09:50.000 --> 00:09:53.000 utjelovljenje i čuvar 00:09:53.000 --> 00:09:55.000 kineske civilizacije, 00:09:55.000 --> 00:09:58.000 civilizacijske države. 00:09:58.000 --> 00:10:00.000 Ovo je onoliko blizu duhovnoj ulozi 00:10:00.000 --> 00:10:03.000 koliko Kina uopće može biti. NOTE Paragraph 00:10:04.000 --> 00:10:06.000 A drugi razlog je u tome, 00:10:06.000 --> 00:10:08.000 dok se u Europi 00:10:08.000 --> 00:10:10.000 i sjevernoj Americi, 00:10:10.000 --> 00:10:13.000 državna moć neprestano osporava -- 00:10:13.000 --> 00:10:15.000 mislim na europsku tradiciju, 00:10:15.000 --> 00:10:17.000 povijesno protiv crkve, 00:10:17.000 --> 00:10:19.000 protiv drugih dijelova aristokracije, 00:10:19.000 --> 00:10:21.000 protiv trgovaca, i tako dalje -- 00:10:21.000 --> 00:10:23.000 tijekom 1.000 godina, 00:10:23.000 --> 00:10:25.000 moć kineske države 00:10:25.000 --> 00:10:27.000 nitko nije izazvao. 00:10:27.000 --> 00:10:30.000 Nije imala ozbiljnih suparnika. 00:10:31.000 --> 00:10:33.000 Tako vidite 00:10:33.000 --> 00:10:37.000 da je način na koji je moć uspostavljena u Kini 00:10:37.000 --> 00:10:39.000 jako različit od našeg iskustva 00:10:39.000 --> 00:10:42.000 u povijesti Zapada. 00:10:42.000 --> 00:10:44.000 Rezultat je, usput rečeno, 00:10:44.000 --> 00:10:48.000 da Kinezi na vrlo različit način vide državu. 00:10:49.000 --> 00:10:52.000 Dok je mi vidimo kao uljeza, 00:10:52.000 --> 00:10:55.000 stranca, 00:10:55.000 --> 00:10:57.000 svakako kao organ 00:10:57.000 --> 00:11:00.000 čiju moć treba ograničiti 00:11:00.000 --> 00:11:02.000 ili definirati i sputati, 00:11:02.000 --> 00:11:04.000 Kinezi uopće tako ne vide državu. 00:11:04.000 --> 00:11:07.000 Kinezi vide državu 00:11:07.000 --> 00:11:10.000 kao blisku – ne samo blisku, zapravo, 00:11:10.000 --> 00:11:12.000 kao člana obitelji -- 00:11:12.000 --> 00:11:14.000 u stvari, ne samo ni kao člana obitelji, 00:11:14.000 --> 00:11:16.000 već kao glavu obitelji, 00:11:16.000 --> 00:11:18.000 patrijarha obitelji. 00:11:18.000 --> 00:11:21.000 To je kineski pogled na državu -- 00:11:21.000 --> 00:11:23.000 vrlo, vrlo različit od našeg. 00:11:23.000 --> 00:11:26.000 On je uklopljen u društvo na različit način 00:11:26.000 --> 00:11:28.000 nego što je slučaj 00:11:28.000 --> 00:11:30.000 na Zapadu. NOTE Paragraph 00:11:30.000 --> 00:11:33.000 Predložio bih vam da ono sa čime zapravo imamo posla ovdje, 00:11:33.000 --> 00:11:36.000 u kineskom kontekstu, 00:11:36.000 --> 00:11:38.000 da je to nova paradigma, 00:11:38.000 --> 00:11:40.000 koja je različita od bilo čega 00:11:40.000 --> 00:11:43.000 o čemu smo morali razmišljati u prošlosti. 00:11:44.000 --> 00:11:47.000 Znajte da Kina vjeruje u tržište i državu. 00:11:47.000 --> 00:11:49.000 Mislim, Adam Smith je, 00:11:49.000 --> 00:11:52.000 još u kasnom 18. stoljeću, napisao, 00:11:52.000 --> 00:11:54.000 "Kinesko tržište je veće i razvijenije 00:11:54.000 --> 00:11:56.000 i profinjenije 00:11:56.000 --> 00:11:58.000 od bilo kojeg u Europi." 00:11:58.000 --> 00:12:00.000 I, ako izuzmemo razdoblje Mao, 00:12:00.000 --> 00:12:02.000 tako je ostalo, više ili manje, do danas. 00:12:02.000 --> 00:12:04.000 Ali to je kombinirano 00:12:04.000 --> 00:12:08.000 s izuzetno snažnom i sveprisutnom državom. 00:12:08.000 --> 00:12:10.000 Država je posvuda u Kini. 00:12:10.000 --> 00:12:12.000 Mislim, ona upravlja poduzećima, 00:12:12.000 --> 00:12:15.000 mnoga su još uvijek u javnom vlasništvu. 00:12:15.000 --> 00:12:18.000 Privatne tvrtke, koliko god velike bile, poput tvrtke Lenovo, 00:12:18.000 --> 00:12:20.000 na mnoge načine ovise o državnom patronatu. 00:12:20.000 --> 00:12:22.000 Gospodarske ciljeve i ostalo 00:12:22.000 --> 00:12:24.000 postavlja država. 00:12:24.000 --> 00:12:26.000 I država, naravno, njezin autoritet ulazi u mnoga druga područja -- 00:12:26.000 --> 00:12:28.000 kao što smo upoznati -- 00:12:28.000 --> 00:12:30.000 poput politike rađanja samo jednog djeteta. NOTE Paragraph 00:12:30.000 --> 00:12:33.000 Nadalje, ovo je vrlo stara državna tradicija, 00:12:33.000 --> 00:12:35.000 vrlo stara tradicija umijeća upravljanja državom. 00:12:35.000 --> 00:12:38.000 Mislim, ako želite ilustraciju ovoga, 00:12:38.000 --> 00:12:40.000 Kineski zid je jedna. 00:12:40.000 --> 00:12:42.000 Ali ovo je druga, Veliki Kanal, 00:12:42.000 --> 00:12:44.000 prvi dio koji je izgrađen 00:12:44.000 --> 00:12:46.000 u petom stoljeću pr.Kr. 00:12:46.000 --> 00:12:48.000 i konačno je dovršen 00:12:48.000 --> 00:12:50.000 u sedmom stoljeću n.e. 00:12:50.000 --> 00:12:54.000 Protezao se na 1.780 kilometara, 00:12:54.000 --> 00:12:56.000 povezujući Peking 00:12:56.000 --> 00:12:59.000 s Hangzhou i Šangajem. 00:12:59.000 --> 00:13:01.000 Postoji, dakle, duga povijest 00:13:01.000 --> 00:13:04.000 izvanrednih državnih infrastrukturnih projekata 00:13:04.000 --> 00:13:06.000 u Kini, 00:13:06.000 --> 00:13:09.000 koja nam, pretpostavljam, pomaže objasniti ono što vidimo danas, 00:13:09.000 --> 00:13:11.000 nešto poput brane Tri Klanca (Three Gorges Dam) 00:13:11.000 --> 00:13:13.000 i mnogih drugih primjera 00:13:13.000 --> 00:13:15.000 kompetentnosti države 00:13:15.000 --> 00:13:17.000 u Kini. 00:13:17.000 --> 00:13:20.000 To su, eto, tri građevna bloka 00:13:20.000 --> 00:13:23.000 kojima pokušavamo shvatiti različitost koju predstavlja Kina -- 00:13:23.000 --> 00:13:26.000 civilizacijska država, 00:13:26.000 --> 00:13:28.000 shvaćanje rase 00:13:28.000 --> 00:13:30.000 i priroda države 00:13:30.000 --> 00:13:33.000 i njezin međuodnos s društvom. NOTE Paragraph 00:13:33.000 --> 00:13:36.000 Pa ipak i dalje ustrajemo, uglavnom, 00:13:36.000 --> 00:13:40.000 u razmišljanju da Kinu možemo shvatiti 00:13:40.000 --> 00:13:43.000 jednostavno koristeći zapadnjačko iskustvo, 00:13:43.000 --> 00:13:46.000 gledajući na nju zapadnjačkim očima, 00:13:46.000 --> 00:13:48.000 koristeći zapadnjačke koncepte. 00:13:48.000 --> 00:13:50.000 Ako želite znati zašto 00:13:50.000 --> 00:13:53.000 izgleda da nepogrešivo pogrešno shvaćamo Kinu -- 00:13:53.000 --> 00:13:56.000 naše prognoze o tome što će se dogoditi u Kini su netočne -- 00:13:56.000 --> 00:14:00.000 to je razlog. 00:14:00.000 --> 00:14:02.000 Na žalost, mislim, 00:14:02.000 --> 00:14:05.000 moram reći da mislim 00:14:05.000 --> 00:14:07.000 da je stav prema Kini 00:14:07.000 --> 00:14:10.000 mentalitet malog Zapadnjaka. 00:14:10.000 --> 00:14:12.000 Na određeni način je arogantan. 00:14:12.000 --> 00:14:14.000 Arogantan u smislu 00:14:14.000 --> 00:14:16.000 da mislimo da smo najbolji, 00:14:16.000 --> 00:14:19.000 i stoga imamo univerzalno mjerilo vrijednosti. 00:14:20.000 --> 00:14:22.000 I drugo, to je stav neznanja. 00:14:22.000 --> 00:14:25.000 Odbijamo se doista posvetiti 00:14:25.000 --> 00:14:27.000 problemu različitosti. 00:14:27.000 --> 00:14:29.000 Znate, ima jedan zanimljiv odlomak 00:14:29.000 --> 00:14:32.000 u knjizi Paula Cohena, američkog povjesničara. 00:14:32.000 --> 00:14:35.000 Paul Cohen argumentira 00:14:35.000 --> 00:14:39.000 da Zapad o sebi misli 00:14:39.000 --> 00:14:41.000 kao o kulturi koja je 00:14:41.000 --> 00:14:43.000 vjerojatno najkozmopolitskija od svih. 00:14:43.000 --> 00:14:45.000 Ali nije. 00:14:45.000 --> 00:14:47.000 U mnogim pogledima, 00:14:47.000 --> 00:14:49.000 ona je zatvorenija, 00:14:49.000 --> 00:14:52.000 jer je tijekom 200 godina, 00:14:52.000 --> 00:14:55.000 Zapad bio toliko dominantan u svijetu 00:14:55.000 --> 00:14:57.000 da mu nije zapravo trebalo 00:14:57.000 --> 00:15:00.000 razumjeti druge kulture, 00:15:00.000 --> 00:15:02.000 druge civilizacije. 00:15:02.000 --> 00:15:04.000 Zato što je mogao, kad se crta podvuče, 00:15:04.000 --> 00:15:07.000 ako je bilo nužno, 00:15:07.000 --> 00:15:09.000 i silom provesti svoju volju. 00:15:09.000 --> 00:15:11.000 Dok su druge kulture -- 00:15:11.000 --> 00:15:14.000 doslovno ostatak svijeta, u stvari -- 00:15:14.000 --> 00:15:17.000 koje su bile u slabijem položaju prema Zapadu, 00:15:17.000 --> 00:15:20.000 bile prisiljene razumjeti Zapad, 00:15:20.000 --> 00:15:23.000 zbog prisustva Zapada u njihovim društvima. 00:15:23.000 --> 00:15:26.000 I stoga je posljedica toga, 00:15:26.000 --> 00:15:29.000 da su u mnogim pogledima više kozmopolitske od Zapada. NOTE Paragraph 00:15:29.000 --> 00:15:31.000 Mislim, uzmite istočnu Aziju. 00:15:31.000 --> 00:15:34.000 Istočna Azija: Japan, Koreja, Kina, itd. -- 00:15:34.000 --> 00:15:36.000 trećina svjetskog stanovništva živi ondje, 00:15:36.000 --> 00:15:38.000 u danas najvećoj ekonomskoj regiji svijeta. 00:15:38.000 --> 00:15:40.000 I reći ću vam sada, 00:15:40.000 --> 00:15:42.000 da istočni Azijci, ljudi iz istočne Azije, 00:15:42.000 --> 00:15:44.000 znaju puno više 00:15:44.000 --> 00:15:46.000 o Zapadu 00:15:46.000 --> 00:15:50.000 nego što Zapad zna o istočnoj Aziji. 00:15:50.000 --> 00:15:53.000 Ta je činjenica, bojim se, 00:15:53.000 --> 00:15:55.000 vrlo bitna za sadašnjost. 00:15:55.000 --> 00:15:58.000 Jer što se događa? Vratimo se na grafikon s početka -- 00:15:58.000 --> 00:16:00.000 grafikon Goldman Sachsa. 00:16:00.000 --> 00:16:02.000 Što se događa je to 00:16:02.000 --> 00:16:05.000 da se, vrlo brzo u povijesnim okvirima, 00:16:05.000 --> 00:16:08.000 svijet kreće 00:16:08.000 --> 00:16:10.000 i oblikuje, 00:16:10.000 --> 00:16:12.000 ne od strane starih razvijenih zemalja, 00:16:12.000 --> 00:16:14.000 već od zemalja u razvoju. 00:16:14.000 --> 00:16:16.000 Vidjeli smo to 00:16:16.000 --> 00:16:18.000 na primjeru skupine G20 -- 00:16:18.000 --> 00:16:21.000 koja vrlo brzo preuzima položaj skupine G7, 00:16:21.000 --> 00:16:24.000 ili skupine G8. 00:16:25.000 --> 00:16:28.000 A to ima dvije posljedice. 00:16:28.000 --> 00:16:30.000 Prvo, Zapad 00:16:30.000 --> 00:16:32.000 brzo gubi 00:16:32.000 --> 00:16:34.000 svoj utjecaj u svijetu. 00:16:34.000 --> 00:16:37.000 Ima dramatičan primjer ovoga otprije godinu dana -- 00:16:37.000 --> 00:16:39.000 Kopenhagen, konferencija o klimatskim promjenama. 00:16:39.000 --> 00:16:41.000 Europa nije bila za posljednjim pregovaračkim stolom. 00:16:41.000 --> 00:16:43.000 Kada se tako što posljednji put dogodilo? 00:16:43.000 --> 00:16:46.000 Kladio bih se da je to bilo prije 200 godina. 00:16:46.000 --> 00:16:49.000 To je ono što će se događati u budućnosti. NOTE Paragraph 00:16:49.000 --> 00:16:51.000 A druga implikacija je ta 00:16:51.000 --> 00:16:54.000 da će nam svijet neizbježno, kao posljedica ovoga, 00:16:54.000 --> 00:16:58.000 postajati sve više i više nepoznat, 00:16:58.000 --> 00:17:01.000 jer će ga oblikovati kulture i iskustva i povijest 00:17:01.000 --> 00:17:04.000 koje nam zapravo nisu bliske, 00:17:04.000 --> 00:17:06.000 niti o njima znamo. 00:17:06.000 --> 00:17:08.000 I napokon, bojim se – pogledajte Europu, 00:17:08.000 --> 00:17:10.000 Amerika je malo drugačija -- 00:17:10.000 --> 00:17:13.000 ali Europljani uglavnom, moram reći, 00:17:13.000 --> 00:17:16.000 nisu upoznati, 00:17:16.000 --> 00:17:18.000 niti svjesni 00:17:18.000 --> 00:17:21.000 načina na koji se svijet mijenja. 00:17:21.000 --> 00:17:24.000 Neki ljudi – imam prijatelja Engleza u Kini, 00:17:24.000 --> 00:17:27.000 koji kaže, „Kontinent u snu hoda prema zaboravu." 00:17:29.000 --> 00:17:31.000 Pa, možda je to točno, 00:17:31.000 --> 00:17:33.000 a možda je pretjerivanje. 00:17:33.000 --> 00:17:36.000 Ali tu je još jedan problem povezan s ovim -- 00:17:36.000 --> 00:17:39.000 da Europa sve više gubi dodir sa svijetom -- 00:17:39.000 --> 00:17:42.000 i to je na neki način 00:17:42.000 --> 00:17:44.000 gubitak osjećaja budućnosti. 00:17:44.000 --> 00:17:47.000 Mislim, Europa je nekad upravljala budućnošću 00:17:47.000 --> 00:17:49.000 u svom samopouzdanju. 00:17:49.000 --> 00:17:52.000 Pogledajte, na primjer, 19. stoljeće. 00:17:52.000 --> 00:17:55.000 Ali ovo, avaj, nije više istina. NOTE Paragraph 00:17:55.000 --> 00:17:58.000 Ako želite osjetiti budućnost, ako želite okusiti budućnost, 00:17:58.000 --> 00:18:01.000 probajte u Kini – tamo je stari Konfucije. 00:18:01.000 --> 00:18:03.000 Ovo je željeznički kolodvor 00:18:03.000 --> 00:18:05.000 kakav još nikada niste vidjeli. 00:18:05.000 --> 00:18:07.000 Čak i ne izgleda poput kolodvora. 00:18:07.000 --> 00:18:09.000 Ovo je novi kolodvor Guangzhou 00:18:09.000 --> 00:18:11.000 za visokobrzinske vlakove. 00:18:11.000 --> 00:18:13.000 Kina već ima veću željezničku mrežu 00:18:13.000 --> 00:18:15.000 od bilo koje zemlje svijeta 00:18:15.000 --> 00:18:19.000 i uskoro će imati veću od svih zemalja svijeta zajedno. 00:18:19.000 --> 00:18:21.000 Ili pogledajte ovo: Ovo je samo ideja, 00:18:21.000 --> 00:18:24.000 ali to je ideja koju će uskoro isprobati 00:18:24.000 --> 00:18:26.000 u predgrađu Pekinga. 00:18:26.000 --> 00:18:29.000 Ovdje vidite mega autobus, 00:18:29.000 --> 00:18:32.000 na gornjoj platformi prima 2.000 ljudi. 00:18:32.000 --> 00:18:34.000 Putuje po tračnicama 00:18:34.000 --> 00:18:36.000 na cesti u predgrađu, 00:18:36.000 --> 00:18:39.000 a automobili voze ispod njega. 00:18:39.000 --> 00:18:42.000 Postiže brzinu od oko 160 kilometara na sat. 00:18:42.000 --> 00:18:45.000 Na ovaj način će se stvari odvijati, 00:18:45.000 --> 00:18:47.000 jer Kina ima vrlo specifičan problem, 00:18:47.000 --> 00:18:49.000 koji je različit od problema u Europi 00:18:49.000 --> 00:18:51.000 i od problema u Sjedinjenim Državama. 00:18:51.000 --> 00:18:54.000 Kina ima ogroman broj ljudi, a nema prostora. 00:18:54.000 --> 00:18:56.000 Pa je ovo rješenje za situaciju 00:18:56.000 --> 00:18:58.000 u kojoj će Kina imati 00:18:58.000 --> 00:19:00.000 mnogo, mnogo, mnogo gradova 00:19:00.000 --> 00:19:02.000 s više od 20 milijuna stanovnika. NOTE Paragraph 00:19:02.000 --> 00:19:05.000 OK, kako bih želio završiti? 00:19:05.000 --> 00:19:08.000 Dakle, kakav bi naš stav trebao biti 00:19:08.000 --> 00:19:11.000 prema svijetu 00:19:11.000 --> 00:19:13.000 koji se, kako vidimo, 00:19:13.000 --> 00:19:15.000 razvija vrlo brzo 00:19:15.000 --> 00:19:17.000 pred našim očima? 00:19:18.000 --> 00:19:21.000 Mislim da će biti dobrih stvari i loših stvari u njemu. 00:19:21.000 --> 00:19:23.000 Ali ono što želim iznijeti je, iznad svega, 00:19:23.000 --> 00:19:26.000 makro plan, pozitivan za taj svijet. 00:19:28.000 --> 00:19:30.000 Tijekom 200 godina, 00:19:30.000 --> 00:19:36.000 svijetom je, u suštini, upravljao 00:19:36.000 --> 00:19:40.000 tek dio svjetskog stanovništva. 00:19:40.000 --> 00:19:44.000 To je ono što su predstavljale Europa i sjeverna Amerika. 00:19:44.000 --> 00:19:46.000 Dolazak zemalja 00:19:46.000 --> 00:19:48.000 poput Kine i Indije -- 00:19:48.000 --> 00:19:50.000 samo na njih dvije otpada 38 posto svjetskog stanovništva -- 00:19:50.000 --> 00:19:53.000 i drugih, poput Indonezije, Brazila i tako dalje, 00:19:56.000 --> 00:19:59.000 predstavlja najvažniji pojedinačni čin 00:19:59.000 --> 00:20:01.000 demokratizacije 00:20:01.000 --> 00:20:03.000 u proteklih 200 godina. 00:20:03.000 --> 00:20:05.000 Civilizacije i kulture, 00:20:05.000 --> 00:20:08.000 koje su bile ignorirane, koje nisu imale glasa, 00:20:08.000 --> 00:20:10.000 koje se nije slušalo, o kojima se nije znalo, 00:20:10.000 --> 00:20:12.000 imat će drugačiju 00:20:12.000 --> 00:20:15.000 zastupljenost u tom svijetu. 00:20:15.000 --> 00:20:17.000 Kao humanisti, svakako moramo pozdraviti 00:20:17.000 --> 00:20:19.000 ovu transformaciju. 00:20:19.000 --> 00:20:21.000 I morat ćemo učiti 00:20:21.000 --> 00:20:23.000 o tim civilizacijama. NOTE Paragraph 00:20:23.000 --> 00:20:26.000 Na ovom velikom brodu ovdje 00:20:26.000 --> 00:20:28.000 plovio je Zheng He 00:20:28.000 --> 00:20:30.000 u ranom 15. stoljeću 00:20:30.000 --> 00:20:32.000 na svojim velikim putovanjima 00:20:32.000 --> 00:20:35.000 po Južnokineskom moru, Istočnokineskom moru 00:20:35.000 --> 00:20:38.000 i poprijeko Indijskog oceana prema istočnoj Africi. 00:20:38.000 --> 00:20:42.000 Brodić ispred njega 00:20:42.000 --> 00:20:44.000 je onaj na kojem je, 80 godina kasnije, 00:20:44.000 --> 00:20:47.000 Christopher Columbus preplovio Atlantik. 00:20:47.000 --> 00:20:49.000 (Smijeh) 00:20:49.000 --> 00:20:51.000 Ili, pogledajte pažljivo 00:20:51.000 --> 00:20:53.000 ovaj svileni svitak 00:20:53.000 --> 00:20:56.000 kojega je načinio ZhuZhou 00:20:56.000 --> 00:20:59.000 godine 1368. 00:20:59.000 --> 00:21:01.000 Mislim da igraju golf. 00:21:01.000 --> 00:21:04.000 Kriste, Kinezi su čak i golf izmislili. NOTE Paragraph 00:21:04.000 --> 00:21:07.000 Dobrodošli u budućnost. Hvala vam. NOTE Paragraph 00:21:07.000 --> 00:21:10.000 (Pljesak)