1
00:00:00,245 --> 00:00:01,059
Bạn hãy dừng video

2
00:00:01,059 --> 00:00:03,101
và thử trừ biểu thức màu cánh sen này

3
00:00:03,101 --> 00:00:06,502
từ biểu thức màu vàng bên đây được không.

4
00:00:06,502 --> 00:00:08,406
Được rồi, giờ ta cùng làm nha.

5
00:00:08,406 --> 00:00:09,928
Điều đầu tiên ta nhận ra khi nhìn

6
00:00:09,928 --> 00:00:11,101
vào các biểu thức này là

7
00:00:11,101 --> 00:00:12,563
chúng không có cùng mẫu số,

8
00:00:12,563 --> 00:00:14,118
nhưng chúng ta thì muốn có cùng mẫu.

9
00:00:14,118 --> 00:00:16,148
Bạn có thể viết lại biểu thức

10
00:00:16,148 --> 00:00:18,584
để chúng có mẫu số chung.

11
00:00:18,584 --> 00:00:20,710
Và mẫu số chung thì

12
00:00:20,710 --> 00:00:25,710
sẽ chia hết cho cả hai mẫu ta đã có này.

13
00:00:26,142 --> 00:00:28,163
Hay, mẫu số chung có tất cả thừa số

14
00:00:28,163 --> 00:00:29,799
của những mẫu số này,
và may mắn là

15
00:00:29,799 --> 00:00:32,260
những mẫu số này
đã được phân tích nhân tử rồi.

16
00:00:32,260 --> 00:00:34,245
Vậy để mình viết mẫu số chung ở đây,

17
00:00:34,245 --> 00:00:37,462
bằng cách viết lại biểu thức màu vàng này.

18
00:00:37,462 --> 00:00:39,237
Vậy, ta có biểu thức màu vàng,

19
00:00:39,237 --> 00:00:40,200
và để nó rõ ràng,

20
00:00:40,200 --> 00:00:42,186
mình sẽ viết lại cả hai biểu thức,
màu vàng

21
00:00:42,186 --> 00:00:45,600
và lấyy nó trừ đi biểu thức màu cánh sen.

22
00:00:45,600 --> 00:00:49,743
À nhầm, miệng mình nói màu vàng
mà tay lại vẽ màu cánh sen.

23
00:00:49,743 --> 00:00:52,901
Rồi, giờ ta có biểu thức màu vàng

24
00:00:52,901 --> 00:00:54,202
nhưng lần này là với

25
00:00:54,202 --> 00:00:55,263
một đường dài hơn.

26
00:00:55,263 --> 00:01:00,263
Biểu thức màu vàng trừ đi
biểu thức màu cánh sen,

27
00:01:02,391 --> 00:01:06,013
trừ đi biểu thức màu cánh sen bên đây.

28
00:01:06,013 --> 00:01:07,673
Như mình đã đề cập ban nãy

29
00:01:07,673 --> 00:01:09,716
ta muốn có
mẫu số chung mà có thể chia hết cho

30
00:01:09,716 --> 00:01:12,537
cả mẫu số màu vàng lẫn

31
00:01:12,537 --> 00:01:14,313
mẫu số màu cánh sen.

32
00:01:14,313 --> 00:01:19,270
Đồng nghĩa với việc,
nó phải có z cộng 8,

33
00:01:19,270 --> 00:01:23,635
và 9z trừ 5.

34
00:01:23,635 --> 00:01:25,912
Tương tự, nó phải có cả hai thừa số này.

35
00:01:25,912 --> 00:01:28,813
Ta đã có sẵn 9z trừ 5
nên không cần viết lại nữa.

36
00:01:28,813 --> 00:01:33,813
Và mẫu số này phải chia hết cho
z cộng 6... z cộng 6.

37
00:01:35,234 --> 00:01:36,928
Bạn chú ý là chỉ nhân mẫu số

38
00:01:36,928 --> 00:01:40,387
cho z cộng 6, mẫu chung của ta
không chia hết cho

39
00:01:40,387 --> 00:01:43,929
CẢ HAI THỪA SỐ NÀY. 
Ta chỉ làm vậy vì ta đã có 9z trừ 5 là

40
00:01:43,929 --> 00:01:46,831
thừa số chung của cả hai mẫu.

41
00:01:46,831 --> 00:01:47,887
Và, với bài này thì

42
00:01:47,887 --> 00:01:49,628
khi bạn cộng hoặc trừ phân số,

43
00:01:49,628 --> 00:01:52,530
thì ta vẫn áp dụng cách
giải quyết phân số như bình thường.

44
00:01:52,530 --> 00:01:54,667
Được rồi, vậy tử số sẽ như thế nào?

45
00:01:54,667 --> 00:01:58,312
Ta đã nhân mẫu số này cho

46
00:01:58,312 --> 00:01:59,729
z cộng 6, vậy ta phải

47
00:01:59,729 --> 00:02:01,470
làm tương tự với tử số.

48
00:02:01,470 --> 00:02:05,672
Nó sẽ là âm z mũ 3 nhân z cộng 6.

49
00:02:05,672 --> 00:02:07,436
Giờ ta xét đến bên đây.

50
00:02:07,436 --> 00:02:09,932
Ta muốn mẫu số tương tự,

51
00:02:09,932 --> 00:02:13,392
nên ta có thể viết cái này là z cộng 8...

52
00:02:13,392 --> 00:02:18,392
z cộng 8 nhân z cộng 6...

53
00:02:19,499 --> 00:02:24,499
z cộng 6 nhân 9z trừ 5.

54
00:02:29,935 --> 00:02:31,514
Và hai mẫu này bằng nhau.

55
00:02:31,514 --> 00:02:33,371
Mình chỉ vừa đổi thứ tự phép nhân thôi,

56
00:02:33,371 --> 00:02:35,077
và nó không làm ảnh hưởng đến tích.

57
00:02:35,077 --> 00:02:39,639
Giờ, ta có một số 3 ở trên tử

58
00:02:39,639 --> 00:02:42,135
và nếu ta nhân mẫu số với z cộng 8,

59
00:02:42,135 --> 00:02:47,135
thì ta cũng phải nhân tử số với
z cộng 8.

60
00:02:48,181 --> 00:02:49,364
Được rồi đó.

61
00:02:49,364 --> 00:02:52,047
Cái này sẽ bằng với...

62
00:02:52,047 --> 00:02:54,287
nó sẽ bằng với...
à bạn đợi mình

63
00:02:54,287 --> 00:02:58,188
vẽ một đường chia phân số thiệt dài ở đây.

64
00:02:58,188 --> 00:03:00,545
Cái này sẽ bằng với...

65
00:03:00,545 --> 00:03:02,947
Hình như đường này hơi dài quá : D

66
00:03:02,947 --> 00:03:06,046
Mình sẽ chỉnh lại còn thế này.

67
00:03:06,046 --> 00:03:08,102
Vậy, mình có cùng mẫu số,

68
00:03:08,102 --> 00:03:10,343
nên mình viết lại bằng một màu trung tính.

69
00:03:10,343 --> 00:03:15,343
z cộng 8 nhân 9z trừ 5
nhân z cộng 6.

70
00:03:20,035 --> 00:03:23,496
Bên này, mình sẽ dùng màu xanh,

71
00:03:23,496 --> 00:03:26,339
và mình sẽ nhân phân phối
âm z mũ 3 này.

72
00:03:26,339 --> 00:03:30,924
Âm z mũ 3 nhân z
sẽ bằng với âm z mũ 4.

73
00:03:30,924 --> 00:03:35,924
Còn âm z mũ 3 nhân 6 cho ta kết quả là
âm 6z mũ 3.

74
00:03:37,238 --> 00:03:39,652
Rồi ta đến dấu trừ ở đây.

75
00:03:39,652 --> 00:03:42,938
Theo mình thì thay vì ta trừ cho

76
00:03:42,938 --> 00:03:44,413
toàn bộ biểu thức này,

77
00:03:44,413 --> 00:03:48,313
ta có thể biến nó thành
cộng cho âm của phần bên đây.

78
00:03:48,313 --> 00:03:49,649
Hay nói cách khác thì

79
00:03:49,649 --> 00:03:54,129
cái này có thể là âm 3 nhân z cộng 8.

80
00:03:54,129 --> 00:03:55,859
Và ta sẽ tiếp tục nhân phân phối nó.

81
00:03:55,859 --> 00:03:57,298
Bạn làm cùng mình nha.

82
00:03:57,298 --> 00:04:02,298
Âm 3 nhân z là âm 3z

83
00:04:02,975 --> 00:04:07,975
và âm 3 nhân 8 là âm 24.

84
00:04:08,037 --> 00:04:09,116
Được rồi đó.

85
00:04:09,116 --> 00:04:11,752
Ta đã xong rồi.

86
00:04:11,752 --> 00:04:13,295
Ta đã tìm ra được mẫu số chung,

87
00:04:13,295 --> 00:04:14,353
và khi xong bước đó

88
00:04:14,353 --> 00:04:17,056
bạn chỉ cần cộng, trừ tử số tuỳ ý.

89
00:04:17,056 --> 00:04:20,388
Và, thay vì trừ cho toàn bộ phần này,

90
00:04:20,388 --> 00:04:23,187
bạn có thể đổi dấu thành cộng

91
00:04:23,187 --> 00:04:24,886
và lấy âm 3 ở tử số,

92
00:04:24,886 --> 00:04:26,721
nhân phân phối nó, rồi còn lại phần này.

93
00:04:26,721 --> 00:04:28,021
Mình không rút gọn được nữa.

94
00:04:28,021 --> 00:04:29,227
Đôi khi, bạn có thể

95
00:04:29,227 --> 00:04:30,469
gặp những bài tập mà có chứa

96
00:04:30,469 --> 00:04:33,929
hai số hạng bậc 2
hay hai số hạng bậc 1

97
00:04:33,929 --> 00:04:35,601
hoặc hai hằng số hay tương tự vậy.

98
00:04:35,601 --> 00:04:37,121
Khi đó, bạn cộng hoặc trừ chúng

99
00:04:37,121 --> 00:04:40,128
để rút gọn,
nhưng ở đây thì ta có các số hạng khác bậc

100
00:04:40,128 --> 00:04:45,128
nên ta không thể rút gọn được nữa.
Và đến đây thì ta xong rồi đó.