1
00:00:03,627 --> 00:00:07,838
Beynimde bir cenaze duyumsadım
2
00:00:07,838 --> 00:00:10,240
ve ötede beride yas tutanları,
3
00:00:10,240 --> 00:00:12,900
arşınlamaya devam ettim, devam ettim ta ki duyuncaya kadar
4
00:00:12,900 --> 00:00:15,836
onun kendini aşma hissi olduğunu.
5
00:00:15,836 --> 00:00:17,605
Ve hepsi çöküp oturduğunda,
6
00:00:17,605 --> 00:00:19,603
bir hizmet, sanki davul gibi,
7
00:00:19,603 --> 00:00:22,315
çalmaya devam etti, devam etti, ta ki ben hissedinceye kadar
8
00:00:22,315 --> 00:00:25,831
zihnimin hissizleştiğini.
9
00:00:25,831 --> 00:00:27,707
Ve sonra bir kutuyu kaldırdıklarını duydum
10
00:00:27,707 --> 00:00:29,994
ve gıcırdadığını ruhumun
11
00:00:29,994 --> 00:00:33,053
o aynı kurşun çizmelerle yine,
12
00:00:33,053 --> 00:00:36,070
sonra boşluk çınlamaya başladı,
13
00:00:36,070 --> 00:00:38,210
sanki gökler birer çanmış gibi
14
00:00:38,210 --> 00:00:40,201
ve varlık bir kulakmışçasına
15
00:00:40,201 --> 00:00:43,284
ve ben, ve sessizlik, bir garip yarış
16
00:00:43,284 --> 00:00:46,493
tarumar oldu, yalnızlık, burada.
17
00:00:46,493 --> 00:00:49,670
Tam da sonra, mantığın bir tahtası kırıldı,
18
00:00:49,670 --> 00:00:53,011
ve düştüm ve düştüm
19
00:00:53,011 --> 00:00:55,686
ve bir dünyaya çarptım her dalışımda
20
00:00:55,686 --> 00:01:00,198
ve bilmeyi bitirdim sonra."
21
00:01:00,198 --> 00:01:03,680
Depresyonu metaforlar vasıtasıyla bilebiliyoruz.
22
00:01:03,680 --> 00:01:07,389
Emily Dickinson bunu dil yoluyla aktarabilmişti,
23
00:01:07,389 --> 00:01:10,130
Goya bir resmiyle.
24
00:01:10,130 --> 00:01:12,113
Sanatın amacının yarısı
25
00:01:12,113 --> 00:01:15,997
bu gibi simgesel halleri açıklamaktır.
26
00:01:15,997 --> 00:01:19,587
Bana gelince, kendimi hep sağlam olarak gördüm,
27
00:01:19,587 --> 00:01:21,460
hayatta kalabilecek insanlardan biri olarak
28
00:01:21,460 --> 00:01:24,614
eğer toplama kampına gönderilmiş olsaydım.
29
00:01:24,614 --> 00:01:27,497
1991'de bir dizi kaybım oldu.
30
00:01:27,497 --> 00:01:29,198
Annem öldü,
31
00:01:29,198 --> 00:01:31,324
bir ilişkim sonlandı,
32
00:01:31,324 --> 00:01:33,167
Amerika'ya geri taşındım
33
00:01:33,167 --> 00:01:35,268
yurtdışında bir kaç yıldan sonra,
34
00:01:35,268 --> 00:01:38,432
tüm o tecrübelerden sağlam bir biçimde geçip çıktım.
35
00:01:38,432 --> 00:01:41,539
Fakat 1994'te, üç yıl sonra,
36
00:01:41,539 --> 00:01:45,932
kendimi neredeyse her şeye ilgimi kaybetmiş buldum.
37
00:01:45,932 --> 00:01:47,577
Daha önce yapmayı istediğim hiç bir şeyi
38
00:01:47,577 --> 00:01:49,959
yapmak isteyemez haldeydim
39
00:01:49,959 --> 00:01:51,877
ve bunun sebebini bilmiyordum.
40
00:01:51,877 --> 00:01:53,697
Depresyonun zıttı
41
00:01:53,697 --> 00:01:56,934
mutluluk değildir, hayat doluluktur,
42
00:01:56,934 --> 00:01:58,429
ve o canlılıktı
43
00:01:58,429 --> 00:02:02,082
benden o anda akıp gidiyormuş gibi görünen.
44
00:02:02,082 --> 00:02:04,237
Yapılması gereken her şey
45
00:02:04,237 --> 00:02:06,411
gözüme çok meşakkatli iş gibi görünüyordu.
46
00:02:06,411 --> 00:02:08,058
Eve gelirdim
47
00:02:08,058 --> 00:02:11,440
ve telesekreterimin kırmızı ışığını görürdüm
48
00:02:11,440 --> 00:02:13,585
ve arkadaşlarımın sesini duyacağıma heycanlanacağım yerde,
49
00:02:13,585 --> 00:02:15,133
düşünürdüm,
50
00:02:15,133 --> 00:02:18,368
"Geri dönülecek ne kadar da çok insan var."
51
00:02:18,368 --> 00:02:20,755
Ya da öğlen yemeği yemem gerektiğine karar kılar
52
00:02:20,755 --> 00:02:23,301
ve sonra düşünürdüm ki, "Fakat yemeği çıkarmalı
53
00:02:23,301 --> 00:02:25,340
tabağa koymalı
54
00:02:25,340 --> 00:02:29,389
ve kesip, çiğneyip, yutmalıyım"
55
00:02:29,389 --> 00:02:33,090
ve bu bana çarmıha gerilmişçesine bir his verirdi.
56
00:02:33,090 --> 00:02:35,541
Ve depresyon tartışmalarında
57
00:02:35,541 --> 00:02:37,443
sıkça arada kaybolan meselelerden biri de
58
00:02:37,443 --> 00:02:39,801
onun anlamsız olduğunu bilmenizdir.
59
00:02:39,801 --> 00:02:42,537
Onu tecrübe ederken bilirsiniz ki anlamsızdır.
60
00:02:42,537 --> 00:02:44,681
Bilirsiniz ki birçok insan mesajlarını
61
00:02:44,681 --> 00:02:46,995
dinlemeyi ve öğle yemeğini yemeyi becerebilmektedir
62
00:02:46,995 --> 00:02:48,907
ve duş almak için kendilerini organize edebilir
63
00:02:48,907 --> 00:02:50,167
ve ön kapıdan dışarı çıkabilirler
64
00:02:50,167 --> 00:02:51,644
ve bu çok da mesele değildir
65
00:02:51,644 --> 00:02:54,985
ve lakin onun ağına düşmüşsünüzdür
66
00:02:54,985 --> 00:02:58,737
ve çıkış yolunu bulabilememektesinizdir.
67
00:02:58,737 --> 00:03:03,236
Ve sonra daha az iş gördüğümün
68
00:03:03,236 --> 00:03:05,326
ve daha az düşündüğümün
69
00:03:05,326 --> 00:03:07,694
daha az hissettiğimin farkına vardım.
70
00:03:07,694 --> 00:03:10,049
Bir çeşit hiçlikti.
71
00:03:10,049 --> 00:03:12,415
Ve sonra tedirgin sızdı içime.
72
00:03:12,415 --> 00:03:14,694
Bana deseydiniz ki bir ay daha
73
00:03:14,694 --> 00:03:16,283
depresyonda kalmak durumunda olduğumu,
74
00:03:16,283 --> 00:03:19,507
derdim ki "Kasımda bu işin biteceğini bilirsem, baş edebilirim."
75
00:03:19,507 --> 00:03:20,623
Fakat bana bu şiddetli tedirginliğin
76
00:03:20,623 --> 00:03:23,923
önümüzdeki bir ay boyunca süreceğini söyleseydiniz
77
00:03:23,923 --> 00:03:26,296
bunu yaşamaktansa bileğimi kesivermeyi tercih ederdim.
78
00:03:26,296 --> 00:03:28,078
Tüm o zaman boyunca hissettiklerim,
79
00:03:28,078 --> 00:03:30,306
sanki yürürken
80
00:03:30,306 --> 00:03:31,708
kaydığınızda ya da tökezlediğinizde
81
00:03:31,708 --> 00:03:33,593
ve yerin size doğru hamle yapması,
82
00:03:33,593 --> 00:03:36,311
fakat normalde olduğu gibi yarım saniye sürmek yerine
83
00:03:36,311 --> 00:03:38,249
altı ay sürmesi gibiydi.
84
00:03:38,249 --> 00:03:41,281
Sürekli bir korku içinde olma hissiyatıydı,
85
00:03:41,281 --> 00:03:45,057
fakat neyin sizi korkuttuğunun bilincinde dahi olamadan.
86
00:03:45,057 --> 00:03:47,477
Ve tam da o nokta da düşünmeye başladım ki
87
00:03:47,477 --> 00:03:51,476
hayatta olmak çok acı vericiydi
88
00:03:51,476 --> 00:03:54,060
ve kendini öldürmemenin tek sebebi
89
00:03:54,060 --> 00:03:57,191
diğer insanların canını yakmamaktı.
90
00:03:57,191 --> 00:04:00,184
Ve en sonunda bir gün, uyandım
91
00:04:00,200 --> 00:04:02,208
ve sanırım kalp krizi geçiriyorum diye düşündüm,
92
00:04:02,208 --> 00:04:04,939
çünkü yatakta tamamen donmuş şekilde yatıyor,
93
00:04:04,939 --> 00:04:06,888
telefona bakıyor, düşünüyordum,
94
00:04:06,888 --> 00:04:10,451
"Yanlış bir şeyler var ve yardım çağırmalıyım,"
95
00:04:10,451 --> 00:04:12,186
ve kolumu uzatıp
96
00:04:12,186 --> 00:04:14,648
telefonu kaldırıp numarayı çeviremedim.
97
00:04:14,648 --> 00:04:18,802
Ve nihayet, yatarak ona bakakalmamın tam dört saatin ardından
98
00:04:18,802 --> 00:04:20,164
telefon çaldı
99
00:04:20,164 --> 00:04:22,412
ve bir şekilde ahizeyi kaldırmayı başarabildim
100
00:04:22,412 --> 00:04:24,212
ve babamdı
101
00:04:24,212 --> 00:04:27,365
ve dedi ki, "Başım cidden belada.
102
00:04:27,365 --> 00:04:29,528
Bir şeyler yapmalıyız."
103
00:04:29,528 --> 00:04:32,856
Ertesi gün ilaçlarıma
104
00:04:32,856 --> 00:04:35,224
ve terapiye başladım.
105
00:04:35,224 --> 00:04:37,531
Ve aynı zamanda şu soruyla birlikte
106
00:04:37,531 --> 00:04:39,410
hesaplaşmaya başladım:
107
00:04:39,410 --> 00:04:41,483
Eğer toplama kampından
108
00:04:41,483 --> 00:04:44,039
kurtulabilecek güçte bir insan değilsem
109
00:04:44,039 --> 00:04:45,679
o halde kimim?
110
00:04:45,679 --> 00:04:47,628
Ve ilaç almam gerekiyorsa,
111
00:04:47,628 --> 00:04:51,335
şu ilaçlar beni olduğum gibi mi yapıyor,
112
00:04:51,335 --> 00:04:53,754
yoksa beni bir başkasına mı çeviriyor?
113
00:04:53,754 --> 00:04:55,450
Ve bu konuda ne hissederim
114
00:04:55,450 --> 00:04:57,989
eğer beni bir başkasına çeviriyorsa?
115
00:04:57,989 --> 00:05:01,300
Bu mücadeleye girdiğim sırada iki avantajım vardı.
116
00:05:01,300 --> 00:05:04,280
Birincisi biliyordum ki, nesnel konuşuyorum,
117
00:05:04,280 --> 00:05:05,901
iyi bir hayatım olmuştu
118
00:05:05,901 --> 00:05:07,786
ve eğer bir iyileşebilirsem
119
00:05:07,786 --> 00:05:09,224
öte tarafta bir şeyler vardı
120
00:05:09,224 --> 00:05:11,010
yaşamaya değer.
121
00:05:11,010 --> 00:05:14,052
Diğeriyse iyi tedavi imkanlarım olmasıydı.
122
00:05:14,052 --> 00:05:17,816
Fakat yine de geri geldi, nüksetti
123
00:05:17,816 --> 00:05:20,095
ve geri geldi ve nüksetti
124
00:05:20,095 --> 00:05:23,139
ve geri geldi ve nüksetti
125
00:05:23,139 --> 00:05:25,092
ve sonunda anladım
126
00:05:25,092 --> 00:05:27,336
ilaçlarımı ve terapimi
127
00:05:27,336 --> 00:05:29,632
sonsuza kadar sürdürmeliydim.
128
00:05:29,632 --> 00:05:32,006
Ve düşündüm ki, "Fakat bu kimyasal bir problem mi
129
00:05:32,006 --> 00:05:33,770
yoksa psikolojik bir problem mi?
130
00:05:33,770 --> 00:05:37,466
Kimyasal bir tedaviye mi ihtiyaç vardı yoksa felsefik bir tedaviye mi?"
131
00:05:37,466 --> 00:05:39,525
Ve hangisi olduğuna karar veremedim.
132
00:05:39,525 --> 00:05:42,002
Ve sonra anladım ki aslında,
133
00:05:42,002 --> 00:05:44,076
iki alanda da yeterince ileri değildik
134
00:05:44,076 --> 00:05:46,013
ki bu şeyleri tamamen açıklayabilelim.
135
00:05:46,013 --> 00:05:49,260
Kimyasal tedavi ve psikolojik tedavi,
136
00:05:49,260 --> 00:05:51,062
ikisinin de rolü vardı
137
00:05:51,062 --> 00:05:54,805
ve yine o depresyon sayesinde anladım ki bir şeyler
138
00:05:54,805 --> 00:05:57,308
içimize çok derinden örülmüş
139
00:05:57,308 --> 00:05:58,927
öyle ki ayırmak mümkün değildi
140
00:05:58,927 --> 00:06:01,413
kişiliğimizden ve kimliğimizden.
141
00:06:01,413 --> 00:06:03,445
Demek istiyorum sahip olduğumuz
142
00:06:03,445 --> 00:06:05,990
depresyon tedavileri berbat.
143
00:06:05,990 --> 00:06:07,817
Hiç etkin değiller.
144
00:06:07,817 --> 00:06:09,650
Çok pahalılar.
145
00:06:09,650 --> 00:06:12,099
Sayılamaz yan etkileri mevcut.
146
00:06:12,099 --> 00:06:13,888
Bir felaketler.
147
00:06:13,888 --> 00:06:16,766
Fakat şu zamanda yaşadığım için çok minnettarım
148
00:06:16,766 --> 00:06:18,576
ve elli yıl önce
149
00:06:18,576 --> 00:06:20,087
o yapacak hiçbir şeyin olmadığı
150
00:06:20,087 --> 00:06:21,488
zamandan ziyade.
151
00:06:21,488 --> 00:06:24,069
Umarım bundan elli yıl sonra,
152
00:06:24,069 --> 00:06:25,926
insanlar benim tedavimi duyacak
153
00:06:25,926 --> 00:06:28,059
ve bir kişinin bu ilkel bilime
154
00:06:28,059 --> 00:06:30,885
nasıl katlandığına bakıp dehşete düşecekler.
155
00:06:30,885 --> 00:06:35,441
Depresyon aşktaki bir kusurdur.
156
00:06:35,441 --> 00:06:38,582
Eğer biriyle evliyseniz ve düşünürseniz ki,
157
00:06:38,582 --> 00:06:42,177
"Eh, eğer karım ölürse, o zaman başkasını bulurum."
158
00:06:42,177 --> 00:06:45,223
bu pek de bizim bildiğimiz anlamda aşk olmaz.
159
00:06:45,223 --> 00:06:47,173
Kayba karşı bir duyarlılık yoksa
160
00:06:47,173 --> 00:06:49,817
aşk diye bir şey de yoktur,
161
00:06:49,817 --> 00:06:52,401
ve o çaresizliğin hayaleti
162
00:06:52,401 --> 00:06:56,130
samimiyetin lokomotifi olabilir.
163
00:06:56,130 --> 00:06:59,059
İnsanların karıştırmaya yatkın olduğu üç şey vardır:
164
00:06:59,059 --> 00:07:02,859
depresyon, yas ve üzüntü.
165
00:07:02,859 --> 00:07:06,145
Yas özellikle tepkiseldir.
166
00:07:06,145 --> 00:07:09,104
Eğer bir kaybınız olduysa ve inanılmaz mutsuz hissediyorsanız,
167
00:07:09,104 --> 00:07:10,737
ve sonra, altı ayın ardından,
168
00:07:10,737 --> 00:07:13,959
hala çok derinden üzgünsünüzdür, fakat bir şekilde daha iyi işlev görebilirsiniz,
169
00:07:13,959 --> 00:07:15,687
muhtemelen bu yastır,
170
00:07:15,687 --> 00:07:17,979
ve büyük olasılıkla eninde sonunda
171
00:07:17,979 --> 00:07:19,428
kendini bir şekilde çözüme kavuşturacaktır.
172
00:07:19,428 --> 00:07:22,179
Eğer feci bir kaybı tecrübe ederseniz,
173
00:07:22,179 --> 00:07:23,393
felaket hissederseniz,
174
00:07:23,393 --> 00:07:26,390
ve altı ay sonra hemen hemen işlev göremez durumdaysanız,
175
00:07:26,390 --> 00:07:28,975
bu muhtemelen feci olaylar karşısında
176
00:07:28,975 --> 00:07:31,449
tetiklenen bir depresyondur.
177
00:07:31,449 --> 00:07:35,081
Bu yörünge bize çok önemli bir meseleyi anlatır.
178
00:07:35,081 --> 00:07:38,439
İnsanlar depresyonu sadece mutsuzluk hali olarak düşünürler.
179
00:07:38,439 --> 00:07:40,775
Çok, çok ama çok mutsuzluktur,
180
00:07:40,775 --> 00:07:42,439
fazla çok fazla yastır,
181
00:07:42,439 --> 00:07:45,368
ancak buna karşın sebebi çok zayıftır.
182
00:07:45,368 --> 00:07:48,115
Depresyonu anlamaya,
183
00:07:48,115 --> 00:07:50,950
ve onu tecrübe eden insanlarla görüşmeye yola çıktığımda,
184
00:07:50,950 --> 00:07:53,981
buldum ki yüzeyde sanki
185
00:07:53,981 --> 00:07:55,686
nispeten hafifçe geçiriyormuş gibi görünen insanlar
186
00:07:55,686 --> 00:07:57,748
aslında onun yüzünden
187
00:07:57,748 --> 00:07:59,516
tamamen devre dışı edilmiş halde idiler.
188
00:08:01,284 --> 00:08:03,053
Ve diğer bir grup insan da vardı ki,
189
00:08:03,053 --> 00:08:04,365
onu feci şiddetli bir depresyon şeklinde tanımlamakta
190
00:08:04,365 --> 00:08:06,616
fakat depresyon dönemlerinin
191
00:08:06,616 --> 00:08:09,431
arasındaki çatlaklarda iyi bir hayat
192
00:08:09,431 --> 00:08:11,586
sürebilmişlerdir.
193
00:08:11,586 --> 00:08:14,271
Böylelikle bazı insanları
194
00:08:14,271 --> 00:08:15,874
diğerlerinden daha dayanıklı yapan şeyin
195
00:08:15,874 --> 00:08:18,127
ne olduğunu anlamak üzere yola çıktım.
196
00:08:18,127 --> 00:08:19,686
Bu insanların hayatta kalmasını sağlayan
197
00:08:19,686 --> 00:08:21,530
mekanizmalar nelerdi?
198
00:08:21,530 --> 00:08:24,699
Ve yola çıktım ve depresyonda muzdarip
199
00:08:24,699 --> 00:08:26,874
bir insanın ardından bir diğeriyle görüştüm.
200
00:08:26,874 --> 00:08:28,825
Görüştüğüm insanlardan birisi
201
00:08:28,825 --> 00:08:30,706
depresyonu ölüyor olmanın
202
00:08:30,706 --> 00:08:33,967
yavaş bir yolu olarak tanımladı,
203
00:08:33,967 --> 00:08:36,091
ve bunu böyle erkenden duymak
204
00:08:36,091 --> 00:08:37,457
benim için iyi bir şeydi
205
00:08:37,457 --> 00:08:39,456
çünkü bana yavaş yavaş ölüyor olmanın
206
00:08:39,456 --> 00:08:41,491
hakikaten ölüme götürebileceğini hatırlatmıştı,
207
00:08:41,491 --> 00:08:43,495
ve bu ciddi bir meseleydi.
208
00:08:43,495 --> 00:08:46,154
Bu dünya çapında en önde gelen engeldir,
209
00:08:46,154 --> 00:08:49,184
ve bunun yüzünden her gün insanlar ölür.
210
00:08:49,184 --> 00:08:50,953
Bunu anlamaya çalışırken
211
00:08:50,953 --> 00:08:52,927
konuştuğum insanlardan birisi
212
00:08:52,927 --> 00:08:54,595
yıllardır tanıdığım
213
00:08:54,595 --> 00:08:56,613
üniversite ilk yılında
214
00:08:56,613 --> 00:08:59,155
psikotik bir dönem geçiren
215
00:08:59,155 --> 00:09:01,059
sevgili bir dostumdu,
216
00:09:01,059 --> 00:09:04,115
ve sonra korkunç bir depresyonun içine düşmüştü.
217
00:09:04,115 --> 00:09:05,541
Bipolar hastalığı vardı
218
00:09:05,541 --> 00:09:08,184
ve ya o zaman bildiğimiz adıyla manik depresyon.
219
00:09:08,184 --> 00:09:10,228
Ve sonra uzun yıllar lithium kullanarak
220
00:09:10,228 --> 00:09:11,936
çok iyi iş başardı,
221
00:09:11,936 --> 00:09:13,311
ve sonra lithium olmadan nasıl olduğu
222
00:09:13,311 --> 00:09:15,271
görülebilmesi için zamanla
223
00:09:15,271 --> 00:09:17,106
bırakmasına karar verildi ki,
224
00:09:17,106 --> 00:09:19,081
ve tekrar bir psikoz geçirdi,
225
00:09:19,081 --> 00:09:21,419
ve gördüğüm en berbat depresyonun
226
00:09:21,419 --> 00:09:23,291
içine düştü,
227
00:09:23,291 --> 00:09:26,306
öyle ki günlerce
228
00:09:26,306 --> 00:09:29,383
az ya da çok katatonik, çoğunlukla hiç hareket etmeden
229
00:09:29,383 --> 00:09:31,865
ailesinin dairesinde otururdu.
230
00:09:31,865 --> 00:09:35,082
Sonra onunla birkaç yıl sonra yaşadıkları hakkında görüştüğümde --
231
00:09:35,082 --> 00:09:38,413
Maggie Robbins adında bir şair ve psikoterapisttir --
232
00:09:38,413 --> 00:09:41,646
onunla görüştüğümde, dedi ki,
233
00:09:41,646 --> 00:09:45,030
"'Where Have All The Flowers Gone' şarkısını söylerdim
234
00:09:45,030 --> 00:09:48,240
tekrar tekrar, ki zihnimi meşgul edebileyim.
235
00:09:48,240 --> 00:09:51,375
Zihnimin söyleyip durduklarını mürekkebe bulamak adına şarkı söyleyip duruyordum,
236
00:09:51,375 --> 00:09:55,865
diyordu ki 'Sen hiçbir şeysin, sen hiçkimsesin.
237
00:09:55,865 --> 00:09:58,691
Yaşamaya dahi hakkın yok.'
238
00:09:58,691 --> 00:10:00,869
Ve işte o zamandı
239
00:10:00,869 --> 00:10:03,082
kendimi öldürmeyi düşünmeye başlamam."
240
00:10:03,082 --> 00:10:04,990
Depresyondayken gri bir peçe
241
00:10:04,990 --> 00:10:07,127
giydiğinizi düşünmezsiniz,
242
00:10:07,127 --> 00:10:09,107
ve dünyayı kötü ruh halinizin
243
00:10:09,107 --> 00:10:11,001
pusundan gördüğünüzü farketmezsiniz.
244
00:10:11,001 --> 00:10:13,721
Siz aslen peçenizin,
245
00:10:13,721 --> 00:10:15,643
mutluluk peçesinin sizden alındığını,
246
00:10:15,643 --> 00:10:18,067
ve şimdi asıl gerçeği gördüğünüzü düşünürsünüz.
247
00:10:18,067 --> 00:10:21,031
Şizofrenlere; içlerinden, algıladıkları
248
00:10:21,031 --> 00:10:22,842
o yabancı şeyin çıkarıp atılması gerektiğini
249
00:10:22,842 --> 00:10:25,029
anlatarak yardımcı olmanız daha kolaydır,
250
00:10:25,029 --> 00:10:27,193
fakat depresiflerle bu zordur,
251
00:10:27,193 --> 00:10:31,040
çünkü gerçeği gördüğümüze inanırız.
252
00:10:31,040 --> 00:10:33,987
Fakat gerçek yalan söyler.
253
00:10:33,987 --> 00:10:35,985
Bu cümleye takmış durumdayım:
254
00:10:35,985 --> 00:10:38,360
"Fakat gerçek... yalan söyler."
255
00:10:38,360 --> 00:10:40,813
Ve depresif insanlarla konuştukça
256
00:10:40,813 --> 00:10:43,495
birçok sanrısal algılarının olduğunu farkettim.
257
00:10:43,495 --> 00:10:45,162
İnsanlar derler ki, "Beni kimse sevmiyor."
258
00:10:45,162 --> 00:10:46,813
Ve siz de dersiniz ki, "Seni ben seviyorum,
259
00:10:46,813 --> 00:10:49,335
seni karın seviyor, seni annen seviyor."
260
00:10:49,335 --> 00:10:51,258
Bu şekilde hazırca cevap verbilirsiniz,
261
00:10:51,258 --> 00:10:52,923
en azından birçokları için.
262
00:10:52,923 --> 00:10:55,190
Fakat depresif kişiler de diyeceklerdir ki,
263
00:10:55,190 --> 00:10:56,895
"Ne yaparsak yapalım,
264
00:10:56,895 --> 00:10:59,168
sonunda hepimiz öleceğiz."
265
00:10:59,168 --> 00:11:01,371
Ya da diyeceklerdir ki, "İki insan arasında
266
00:11:01,371 --> 00:11:03,024
gerçek bir birliktelik mümkün değildir.
267
00:11:03,024 --> 00:11:05,600
Her birimiz kendi bedenimize hapsolmuşuzdur."
268
00:11:05,600 --> 00:11:07,449
Buna da demelisiniz ki,
269
00:11:07,449 --> 00:11:08,770
"Bu doğru,
270
00:11:08,770 --> 00:11:10,588
fakat sanırım şimdi odaklanmamız gereken
271
00:11:10,588 --> 00:11:12,484
kahvaltıda ne olacağıdır."
272
00:11:12,484 --> 00:11:14,669
(Gülüşmeler)
273
00:11:14,669 --> 00:11:16,338
Çok zamanlar,
274
00:11:16,338 --> 00:11:19,234
ifade ettikleri hastalık değildir, fakat sezgidir;
275
00:11:19,234 --> 00:11:21,891
ve insan, asıl sıradışı olanın
276
00:11:21,891 --> 00:11:24,825
hepimizin bu varoluşsal soruları bilip
277
00:11:24,825 --> 00:11:27,115
bunların bizi pek de avutmaması olduğuna kanaat getiriyor.
278
00:11:27,115 --> 00:11:29,274
Özellikle beğendiğim bir çalışma vardı
279
00:11:29,274 --> 00:11:30,954
bir grup depresifin
280
00:11:30,954 --> 00:11:32,855
ve depresif olmayanların bulunduğu
281
00:11:32,855 --> 00:11:35,478
ve bir saatliğine bir video oyunu oynamalarının istendiği,
282
00:11:35,478 --> 00:11:37,291
ve bir saatin sonunda,
283
00:11:37,291 --> 00:11:38,942
kaç canavar öldürdüklerini
284
00:11:38,942 --> 00:11:40,806
düşündükleri sorulmuştu.
285
00:11:40,806 --> 00:11:43,018
Depresif grup genellikle yüzden ona kadar
286
00:11:43,018 --> 00:11:45,076
hassaslıkta doğru cevaplamışlardı,
287
00:11:45,076 --> 00:11:46,547
ve depresif olmayan kişiler de sayıyı
288
00:11:46,547 --> 00:11:50,092
öldürdükleri küçük canavar sayısından
289
00:11:50,092 --> 00:11:51,834
on beş ila yirmi kat fazla -- (Gülüşmeler) --
290
00:11:51,834 --> 00:11:55,945
olarak tahmin etmişlerdi.
291
00:11:55,945 --> 00:11:59,011
Depresyonum hakkında yazmayı seçtiğimde,
292
00:11:59,011 --> 00:12:00,780
o odadan çıkıp insanların bilmesini sağlamanın
293
00:12:00,780 --> 00:12:03,904
zor olacağını söyledi birçok insan.
294
00:12:03,904 --> 00:12:06,104
Dediler ki, "İnsanlar seninle farklı bir şekilde konuşuyorlar mı?"
295
00:12:06,104 --> 00:12:08,176
Ve ben de dedim ki, "Evet, benimle farklı bir şekilde konuşuyorlar.
296
00:12:08,176 --> 00:12:10,090
Benimle bir dereceye kadar farklı bir şekilde konuşuyorlar
297
00:12:10,090 --> 00:12:12,880
kendi tecrübelerinden
298
00:12:12,880 --> 00:12:14,715
ve ya kız kardeşlerinin tecrübelerinden
299
00:12:14,715 --> 00:12:16,489
veya arkadaşlarının tecrübelerinden bahsetmeye başladıklarında.
300
00:12:16,489 --> 00:12:18,781
Bir şeyler değişti çünkü şimdi
301
00:12:18,781 --> 00:12:21,462
depresyonun herkesin sahip olduğu
302
00:12:21,462 --> 00:12:23,539
bir aile sırrı olduğunu biliyorum.
303
00:12:23,539 --> 00:12:27,167
Birkaç yıl önce bir konferansa gittim,
304
00:12:27,167 --> 00:12:29,820
ve üç günlük konferansın cuma gününde,
305
00:12:29,820 --> 00:12:32,711
katılımcılardan biri beni kenara çekerek dedi ki,
306
00:12:32,711 --> 00:12:36,116
"Depresyondan muzdaribim ve
307
00:12:36,116 --> 00:12:38,885
bundan biraz utanıyorum,
308
00:12:38,885 --> 00:12:40,988
fakat bu ilaca devam ediyorum,
309
00:12:40,988 --> 00:12:43,936
ve sadece ne düşündüğünü sormak istedim?"
310
00:12:43,936 --> 00:12:46,770
Ve ona elimden gelen en iyi tavsiyeyi vermeye çalıştım.
311
00:12:46,770 --> 00:12:48,490
Ve sonra dedi ki, "Bilirsin,
312
00:12:48,490 --> 00:12:51,281
kocam bunu asla anlamazdı.
313
00:12:51,281 --> 00:12:53,854
Öyle biridir bu ona hiçbir şey ifade etmez,
314
00:12:53,854 --> 00:12:56,721
işte, bilirsin, sadece aramızda kalsın."
315
00:12:56,721 --> 00:12:58,507
"Evet, olur tabii." dedim.
316
00:12:58,507 --> 00:13:00,616
Pazar günü aynı konferansta,
317
00:13:00,616 --> 00:13:03,660
kocası beni kenara çekti,
318
00:13:03,660 --> 00:13:05,354
ve dedi ki, "Karım pek öyle biri olduğumu düşünmez
319
00:13:05,354 --> 00:13:07,789
eğer bilse,
320
00:13:07,789 --> 00:13:10,255
fakat şu depresyonla baş etmeye çalışıyorum
321
00:13:10,255 --> 00:13:11,609
ve bazı ilaçlar alıyorum,
322
00:13:11,609 --> 00:13:14,114
ve ne düşündüğünü merak etmiştim?"
323
00:13:14,114 --> 00:13:15,537
Aynı yatak odasında
324
00:13:15,537 --> 00:13:17,752
aynı ilacı
325
00:13:17,752 --> 00:13:20,397
iki farklı yerde saklıyorlardı.
326
00:13:20,397 --> 00:13:22,418
Ve ben de evliliklerindeki iletişimin
327
00:13:22,418 --> 00:13:24,102
problemlerinin bir kısmını
328
00:13:24,102 --> 00:13:26,116
tetikliyor olabileceğini söyledim.
329
00:13:26,116 --> 00:13:30,307
(Gülüşmeler)
330
00:13:30,307 --> 00:13:31,962
Fakat böylesine bir karşılıklı gizliliğin
331
00:13:31,962 --> 00:13:33,768
sıkıntılı doğasına
332
00:13:33,768 --> 00:13:36,141
takılıp kalmıştım.
333
00:13:36,141 --> 00:13:38,026
Depreson çok yorucudur.
334
00:13:38,026 --> 00:13:40,794
Zamanınızın ve enerjinizin çoğunu alır götürür,
335
00:13:40,794 --> 00:13:42,298
ve onunla ilişkili sessizlik,
336
00:13:42,298 --> 00:13:45,029
işte asıl o depresyonu asıl berbat yapan şeydir.
337
00:13:45,029 --> 00:13:46,762
Ve sonra insanların kendilerini daha iyi ettikleri
338
00:13:46,762 --> 00:13:48,728
o tüm yolları düşünmeyi başladım.
339
00:13:48,728 --> 00:13:51,167
Bir tıp muhafazakarı olarak başladım öncelikle.
340
00:13:51,167 --> 00:13:53,539
İşe yarayan birkaç çeşit terapi olduğunu sanıyordum,
341
00:13:53,539 --> 00:13:55,348
var oldukları aşikardı --
342
00:13:55,348 --> 00:13:56,992
ilaçlar vardı,
343
00:13:56,992 --> 00:13:58,468
birtakım psikoterapiler vardı,
344
00:13:58,468 --> 00:14:00,913
belki elektrokonvulsif tedavi vardı,
345
00:14:00,913 --> 00:14:03,588
ve başka her şey saçmalıktı.
346
00:14:03,588 --> 00:14:05,420
Fakat sonra bir şeyi keşfettim.
347
00:14:05,420 --> 00:14:07,172
Eğer beyin kanseriniz varsa,
348
00:14:07,172 --> 00:14:08,644
ve her sabah yirmi dakika boyunca
349
00:14:08,644 --> 00:14:11,639
başınızın üzerinde durmanın kendinizi iyi hissettirdiğini söylüyorsanız,
350
00:14:11,639 --> 00:14:13,153
kendizi iyi hissetmenizi sağlıyor olabilir,
351
00:14:13,153 --> 00:14:14,741
fakat hala beyin kanseriniz vardır,
352
00:14:14,741 --> 00:14:17,030
ve muhtemelen yine de bu yüzden öleceksinizdir.
353
00:14:17,030 --> 00:14:19,542
Fakat eğer depresyonunuzun olduğunu söylüyorsanız,
354
00:14:19,542 --> 00:14:21,647
ve her gün yirmi dakika başınızın üzerinde durmak
355
00:14:21,647 --> 00:14:24,131
kendinizi iyi hissettiriyorsa, o halde işe yaramıştır,
356
00:14:24,131 --> 00:14:26,491
çünkü depresyon nasıl hissettiğinizle ilgili bir hastalıktır,
357
00:14:26,491 --> 00:14:28,100
ve eğer iyi hissediyorsanız,
358
00:14:28,100 --> 00:14:30,930
o halde sonuç olarak artık depresif değilsinizdir.
359
00:14:30,930 --> 00:14:32,963
Böylelikle alternatif tedavilerin
360
00:14:32,963 --> 00:14:35,888
engin dünyasına karşı çok daha hoşgörülü hale geldim.
361
00:14:35,888 --> 00:14:38,272
Ve mektuplar alıyorum,
362
00:14:38,272 --> 00:14:40,788
insanların bana neyin işe yaradığını anlattığı yüzlerce mektup aldım.
363
00:14:40,788 --> 00:14:42,989
Kuliste birisi bana bugün meditasyonu
364
00:14:42,989 --> 00:14:44,452
soruyordu.
365
00:14:44,452 --> 00:14:46,917
Aldığım mektuplar arasında en beğendiğim
366
00:14:46,917 --> 00:14:48,391
bir kadından aldığım mektuptu
367
00:14:48,391 --> 00:14:50,598
ve içinde terapiyi denediğini,
368
00:14:50,598 --> 00:14:52,985
ilaçları denediğini, hemen hemen her şeyi denediğini,
369
00:14:52,985 --> 00:14:55,822
ve çözümü bulduğunu ve bunu dünyaya söylememi umduğunu,
370
00:14:55,822 --> 00:14:59,634
bunun yün iplikle küçük şeyler yapmak olduğunu yazmıştı.
371
00:14:59,634 --> 00:15:02,633
(Gülüşmeler)
372
00:15:02,633 --> 00:15:06,157
Bana birkaçını gönderdi. (Gülüşmeler)
373
00:15:06,157 --> 00:15:08,224
Ve şu anda üzerimde değiller.
374
00:15:10,291 --> 00:15:12,360
Ona ayrıca DSM'den
(Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders / Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı)
375
00:15:12,360 --> 00:15:16,408
Obsesif kompulsif bozukluğa (OCD) da bir bakmasını tavsiye ettim.
376
00:15:16,408 --> 00:15:19,536
Ve hala, ne zaman alternatif tedavilere baksam,
377
00:15:19,536 --> 00:15:22,444
diğer tedaviler üzerine de bir bakış açısı kazandım.
378
00:15:22,444 --> 00:15:25,347
Senegal'de bir kabile şeytan çıkarma ayininde bulundum
379
00:15:25,347 --> 00:15:27,360
ve bol miktarda koç kanıyla karşı karşıya kaldım
380
00:15:27,360 --> 00:15:29,422
ve şimdi detaylara girmiyorum,
381
00:15:29,422 --> 00:15:31,422
fakat birkaç yıl sonra Rwanda'da
382
00:15:31,422 --> 00:15:33,180
farklı bir proje üzerinde çalışıyordum,
383
00:15:33,180 --> 00:15:35,976
ve bu deneyimimi birisine anlatır buldum kendimi,
384
00:15:35,976 --> 00:15:37,736
ve dedi ki, "Eh, bilirsin,
385
00:15:37,736 --> 00:15:39,556
o Batı Afrika, ve biz de Doğu Afrika'dayız,
386
00:15:39,556 --> 00:15:41,390
ve ayinlerimiz bazı açılardan çok farklıdır,
387
00:15:41,390 --> 00:15:43,403
fakat anlattığın ayinle birçok ortak yönü
388
00:15:43,403 --> 00:15:45,390
olan ayinlerimiz var."
389
00:15:45,390 --> 00:15:47,053
"Ah" dedim, "Evet" dedi,
390
00:15:47,053 --> 00:15:49,695
"fakat batdaki akıl sağlığı çalışanlarıyla bir çok problemimiz oldu,
391
00:15:49,695 --> 00:15:52,452
özellikle soykırımın ardından gelenlerde."
392
00:15:52,452 --> 00:15:54,779
Dedim ki, "Ne çeşit sorunlar yaşadınız?"
393
00:15:54,779 --> 00:15:56,325
Ve dedi, "İşte,
394
00:15:56,325 --> 00:15:58,989
şu garip şeyi yapıyorlar.
395
00:15:58,989 --> 00:16:00,874
Onlara iyi gelecek günışığını görmeleri için
396
00:16:00,874 --> 00:16:02,574
insanları dışarı çıkarmadılar.
397
00:16:02,574 --> 00:16:05,668
İnsanların kanlarını harekete geçirecek davul ve müziği işe katmadılar.
398
00:16:05,668 --> 00:16:07,510
Tüm toplumu dahil etmediler.
399
00:16:07,510 --> 00:16:09,285
Depresyonu işgalci bir ruh olarak
400
00:16:09,285 --> 00:16:10,718
cismanileştirmediler.
401
00:16:10,718 --> 00:16:13,349
Onun yerine yaptıkları insanları alıp
402
00:16:13,349 --> 00:16:15,977
teker teker soluk bir odaya koymak
403
00:16:15,977 --> 00:16:17,320
ve bir saat boyunca başlarına gelen
404
00:16:17,320 --> 00:16:19,550
kötü şeylerden konuşmalarını istemek."
405
00:16:19,550 --> 00:16:25,010
(Gülüşmeler) (Alkış)
406
00:16:25,010 --> 00:16:27,372
Dedi ki, "Onlardan ülkeyi terketmelerini istedik."
407
00:16:27,372 --> 00:16:30,429
(Gülüşmeler)
408
00:16:30,429 --> 00:16:32,873
Alternatif tedavilerin diğer ucunda,
409
00:16:32,873 --> 00:16:34,908
size Frank Russakoff'tan bahsedeyim.
410
00:16:34,908 --> 00:16:37,961
Frank Russakoff bir insanda gördüğüm
411
00:16:37,961 --> 00:16:40,876
belki en kötü depresyona sahipti.
412
00:16:40,876 --> 00:16:42,869
Sürekli depresif haldeydi.
413
00:16:42,869 --> 00:16:45,010
Onunla tanıştığımda öyle bir noktadaydı ki,
414
00:16:45,010 --> 00:16:48,168
her ay elektroşok tedavisi oluyordu.
415
00:16:48,168 --> 00:16:50,743
Bir hafta sersemlemiş hissederdi.
416
00:16:50,743 --> 00:16:52,546
Sonra bir hafta iyi hissederdi.
417
00:16:52,546 --> 00:16:54,246
Sonraki hafta yine baş aşşağı gitmeye başlardı.
418
00:16:54,246 --> 00:16:56,931
Ve sonra bir eletroşok tedavisi daha alırdı.
419
00:16:56,931 --> 00:16:58,346
Ve onunla tanıştığımda bana dedi ki,
420
00:16:58,346 --> 00:17:00,898
"Haftalarımın bu şekilde geçmesi katlanılamaz.
421
00:17:00,898 --> 00:17:02,405
Bu yolda gidemem,
422
00:17:02,405 --> 00:17:04,669
ve nasıl bitireceğime karar verdim
423
00:17:04,669 --> 00:17:06,226
eğer iyiye gitmezse.
424
00:17:06,226 --> 00:17:08,934
Fakat," dedi bana, "Mass General'da
425
00:17:08,934 --> 00:17:11,157
singulotomi (cingulotomy) denen bir prosedür için
426
00:17:11,157 --> 00:17:13,183
bir protokol olduğunu duydum, bir beyin cerrahisi,
427
00:17:13,183 --> 00:17:15,754
ve sanırım bunu bir deneyeceğim."
428
00:17:15,754 --> 00:17:17,708
Ve o noktada birinin,
429
00:17:17,708 --> 00:17:19,008
birçok farklı tedavileri deneyip
430
00:17:19,008 --> 00:17:22,229
o kadar kötü tecrübeleri olan birinin
431
00:17:22,229 --> 00:17:24,088
uzanıp bir deneme daha yapacak kadar
432
00:17:24,088 --> 00:17:27,210
hala içinde bir yerlere yeterince iyimserlik gömmüş
433
00:17:27,210 --> 00:17:29,760
olduğunu görmemin beni nasıl hayran bıraktığını hatırlıyorum.
434
00:17:29,760 --> 00:17:31,940
O singulotomiyi oldu,
435
00:17:31,940 --> 00:17:33,981
ve inanılmaz başarılı idi.
436
00:17:33,981 --> 00:17:35,474
Şimdi benim bir dostum.
437
00:17:35,474 --> 00:17:38,966
Çok hoş bir eşi ve iki güzel çocuğu var.
438
00:17:38,966 --> 00:17:41,915
Cerrahiden sonraki yılbaşında bana bir mektup yazdı
439
00:17:41,915 --> 00:17:43,104
ve dedi ki,
440
00:17:43,104 --> 00:17:45,511
"Babam bana bu yıl iki hediye gönderdi,
441
00:17:45,511 --> 00:17:48,113
birincisi, pek de ihtiyacımın olmadığı
442
00:17:48,113 --> 00:17:49,534
The Sharper Image'dan motorlu C.D. rafı,
443
00:17:49,534 --> 00:17:51,631
fakat bunu kendi başıma yaşadığım ve
444
00:17:51,631 --> 00:17:53,359
sevdiğim bir işi yaptığım için beni kutlamak adına
445
00:17:53,359 --> 00:17:55,406
gönderdiğini biliyordum.
446
00:17:55,406 --> 00:17:56,967
Ve diğer hediye ise
447
00:17:56,967 --> 00:17:58,543
büyük annemin fotografı idi,
448
00:17:58,543 --> 00:18:00,795
intihar etmişti.
449
00:18:00,795 --> 00:18:03,730
Paketi açtığımda ağlamaya başladım,
450
00:18:03,730 --> 00:18:05,610
ve annem geldi ve dedi ki,
451
00:18:05,610 --> 00:18:08,925
'Hiç tanımadığın akrabaların için mi ağlıyorsun?'
452
00:18:08,925 --> 00:18:13,013
Ve ben de dedim ki, 'Benim sahip olduğum hastalığın aynısına sahipti.'
453
00:18:13,013 --> 00:18:15,594
Şimdi bunu sana yazarken ağlıyorum.
454
00:18:15,594 --> 00:18:19,189
Üzgün olduğum için değil, fakat çok doluyum,
455
00:18:19,189 --> 00:18:21,410
Sanırım, kendimi öldürebilirdim,
456
00:18:21,410 --> 00:18:23,113
fakat anne-babam devam etmemi sağladı,
457
00:18:23,113 --> 00:18:24,862
ve doktorlar da öyle,
458
00:18:24,862 --> 00:18:26,716
ve ameliyatı oldum.
459
00:18:26,716 --> 00:18:29,531
Yaşıyorum ve minnettarım.
460
00:18:29,531 --> 00:18:31,791
Doğru zamanda yaşıyoruz,
461
00:18:31,791 --> 00:18:35,670
her zaman pek öyle hissetmesek de."
462
00:18:35,670 --> 00:18:37,567
Depresyonun modern, batılı ve orta-sınıf meselesi
463
00:18:37,567 --> 00:18:39,292
olduğu algısının
464
00:18:39,292 --> 00:18:42,829
yaygın olması konusuna takılmıştım,
465
00:18:42,829 --> 00:18:44,981
ve farklı bağlamlarda nasıl işlediğini
466
00:18:44,981 --> 00:18:46,984
görmeye gittim,
467
00:18:46,984 --> 00:18:49,103
en çok ilgilendiğim şeylerden biri de
468
00:18:49,103 --> 00:18:50,893
yoksul kimselerdeki depresyon idi.
469
00:18:50,893 --> 00:18:52,674
Ve yoksul depresif insanlar için neler yapıldığını
470
00:18:52,674 --> 00:18:55,254
görmek için çıktım böylelikle.
471
00:18:55,254 --> 00:18:57,412
Ve keşfettiğim şey yoksul insanlara
472
00:18:57,412 --> 00:18:59,969
depresyon tedavisi çoğunlukla hiç verilmediği oldu.
473
00:18:59,969 --> 00:19:02,888
Depresyon bir çeşit genetik yatkınlığın sonucudur,
474
00:19:02,888 --> 00:19:06,046
nüfusa eşit şekilde dağıldığı sanılmaktadır,
475
00:19:06,046 --> 00:19:07,999
ve tetikleyici durumlar,
476
00:19:07,999 --> 00:19:09,902
yoksul kimselerde çok daha
477
00:19:09,902 --> 00:19:11,777
şiddetli şekilde kendini gösterme olasılığı daha yüksektir.
478
00:19:11,777 --> 00:19:14,204
Şu çıkıyor ki,
479
00:19:14,204 --> 00:19:16,344
eğer gerçekten çok hoş bir hayatınız varsa ve sürekli sefil hissediyorsanız,
480
00:19:16,344 --> 00:19:18,344
düşünürsünüz ki, "Niye böyle hissediyorum?
481
00:19:18,344 --> 00:19:20,013
Depresyon sahibi olmalıyım herhalde."
482
00:19:20,013 --> 00:19:21,936
Ve çıkıp bir tedavi ararsınız.
483
00:19:21,936 --> 00:19:24,029
Fakat mükemmel derecede felaket bir hayatınız varsa,
484
00:19:24,029 --> 00:19:25,896
ve sürekli sefil hissediyorsanız,
485
00:19:25,896 --> 00:19:28,722
hisleriniz hayatınızla orantılıdır,
486
00:19:28,722 --> 00:19:30,446
ve şunu düşünmezsiniz bile,
487
00:19:30,446 --> 00:19:32,229
"Belki tedavi edilebilirdir."
488
00:19:32,229 --> 00:19:35,365
Şimdi bu depresyon ülkesinde
489
00:19:35,365 --> 00:19:38,278
yoksul insanlar arasında bir salgın var,
490
00:19:38,278 --> 00:19:40,790
bakılmıyor, tedavi edilmiyor,
491
00:19:40,790 --> 00:19:42,846
çözüm adımı atılmıyor,
492
00:19:42,846 --> 00:19:45,046
ve bu büyük mertebeden bir trajedi.
493
00:19:45,046 --> 00:19:46,534
Ve sonra bir akademisyen buldum
494
00:19:46,534 --> 00:19:48,351
D.C. (District of Columbia)'nin kenar mahallelerinde
495
00:19:48,351 --> 00:19:50,092
bir araştırma projesi yürütüyordu,
496
00:19:50,092 --> 00:19:53,089
orada başka sağlık problemlerinde ötürü gelip depresyon teşhisi
497
00:19:53,089 --> 00:19:54,868
konan bir kadın bulmuştu,
498
00:19:54,868 --> 00:19:58,134
ve sonra ona altı ay sürecek deneysel bir protokol sağladı.
499
00:19:58,134 --> 00:20:00,463
Birisi, Lolly, içeri girdi,
500
00:20:00,463 --> 00:20:02,760
ve içeriye girdiği gün şunu söyledi.
501
00:20:02,760 --> 00:20:06,155
Dedi ki, o bir kadındı, bu arada,
502
00:20:06,155 --> 00:20:08,247
yedi çocuğu vardı. Dedi ki,
503
00:20:08,247 --> 00:20:10,898
"Bir işim vardı fakat bırakmak zorunda kaldım çünkü
504
00:20:10,898 --> 00:20:12,958
evden dışarı çıkamazdım.
505
00:20:12,958 --> 00:20:15,186
Çocuklarıma söyleyecek bir şeyim yoktu.
506
00:20:15,186 --> 00:20:17,953
Sabahları, çıkmalarını bekleyemiyorum,
507
00:20:17,953 --> 00:20:20,943
ve sonra yatağıma tırmanıyorum ve örtüleri başımın üzerine çekiyorum,
508
00:20:20,943 --> 00:20:22,589
ve saat üçte eve geldiklerinde,
509
00:20:22,589 --> 00:20:24,390
çok çabuk gelmiş oluyorlar."
510
00:20:24,390 --> 00:20:26,630
Dedi ki, "Çok fazla Tylenol alıyorum,
511
00:20:26,630 --> 00:20:29,389
daha fazla uyuyabilmek için her şeyi alıyorum.
512
00:20:29,389 --> 00:20:33,159
Kocam bana aptal ve çirkin olduğumu söylüyordu.
513
00:20:33,159 --> 00:20:36,664
Acıyı durdurabilmeyi diledim."
514
00:20:36,664 --> 00:20:39,304
İşte, Bu deneysel protokole getirilmişti,
515
00:20:39,304 --> 00:20:41,612
ve onunla altı ay sonra görüştüğümde,
516
00:20:41,612 --> 00:20:46,019
Amerikan Donanması'nda çocuk bakımında görevli olarak iş bulmuş
517
00:20:46,019 --> 00:20:49,824
ve kendisine kötü davranan kocasını terketmişti,
518
00:20:49,824 --> 00:20:51,906
ve bana dedi ki,
519
00:20:51,906 --> 00:20:54,275
"Çocuklarım şimdi çok daha mutlu."
520
00:20:54,275 --> 00:20:56,252
Dedi ki, "Yeni evimde oğlanlar için bir oda var
521
00:20:56,252 --> 00:20:58,860
bir oda da kızlar için,
522
00:20:58,860 --> 00:21:01,399
fakat geceler, hepsi toplanıp yatağıma geliyorlar,
523
00:21:01,399 --> 00:21:04,011
ve hep birlikte ödevlerini, her şeyi yapıyoruz.
524
00:21:04,011 --> 00:21:05,684
Birisi vaiz olmak istiyor,
525
00:21:05,684 --> 00:21:07,384
birisi itfaiyeci,
526
00:21:07,384 --> 00:21:10,350
kızlardan birisi avukat olacağını söylüyor.
527
00:21:10,350 --> 00:21:12,355
Eskiden olduğu gibi ağlamıyorlar,
528
00:21:12,355 --> 00:21:14,913
eskiden olduğu gibi kavga etmiyorlar.
529
00:21:14,913 --> 00:21:18,693
Tüm ihtiyacım olan çocuklarım.
530
00:21:18,693 --> 00:21:20,605
Bir şeyler değişmeye devam ediyor,
531
00:21:20,605 --> 00:21:25,798
giyinişim, hissiyatım, davranış şeklim.
532
00:21:25,798 --> 00:21:29,485
Dışarı çıkabilirim ve artık korkmam,
533
00:21:29,485 --> 00:21:32,894
ve o kötü hislerin geri geleceğini de sanmıyorum,
534
00:21:32,894 --> 00:21:35,929
Dr. Miranda ve diğerleri olmasıydı,
535
00:21:35,929 --> 00:21:39,546
hala evde örtüleri başımın üzerine çekiyor olurdum,
536
00:21:39,546 --> 00:21:41,895
yaşıyor olsam bile.
537
00:21:41,895 --> 00:21:45,627
Tanrı'dan bana bir melek göndermesini istedim,
538
00:21:45,627 --> 00:21:49,957
ve benim dualarımı duydu."
539
00:21:49,959 --> 00:21:53,312
Bu deneyimler bana cidden dokunmuştu,
540
00:21:53,312 --> 00:21:55,851
ve bunları yazmalıyım diye karar verdim
541
00:21:55,851 --> 00:21:57,230
sadece üzerinde çalışmakta olduğum kitapta değil,
542
00:21:57,230 --> 00:21:58,541
fakat aynı zamanda bir makalede,
543
00:21:58,541 --> 00:22:00,862
ve böylelikle The New York Times Magazine'de
544
00:22:00,862 --> 00:22:02,878
yoksul kimseler arasındaki yoksulluk hakkında yazma görevi aldım.
545
00:22:02,878 --> 00:22:04,494
Ve hikayemi teslim ettim,
546
00:22:04,494 --> 00:22:06,090
editörüm beni aradı ve dedi ki,
547
00:22:06,090 --> 00:22:07,800
"Bunu gerçekten yayınlayamayız."
548
00:22:07,800 --> 00:22:09,550
"Neden olmasın?" dedim.
549
00:22:09,550 --> 00:22:11,855
Dedi ki, "Sadece, inanması çok güç.
550
00:22:11,855 --> 00:22:15,633
Bu insanlar bir bakıma toplumun en alt tabakasında
551
00:22:15,633 --> 00:22:17,337
ve birkaç aylık tedavi görüyorlar
552
00:22:17,337 --> 00:22:19,969
ve bir anda hesapta Morgan Stanley'yi yönetmeye hazır hale mi geliyorlar?
553
00:22:19,969 --> 00:22:21,823
İşte bu pek olanaksız."
554
00:22:21,823 --> 00:22:24,028
Dedi ki, "Hiç buna benzer bir şey duymadım."
555
00:22:24,028 --> 00:22:26,562
Ve ben de dedim ki, "Hiç duymamış olmanız
556
00:22:26,562 --> 00:22:29,562
bunun bir haber olduğunun göstergesidir."
557
00:22:29,562 --> 00:22:35,696
(Gülüşmeler) (Alkış)
558
00:22:37,317 --> 00:22:39,811
"Ve siz bir haber dergisisiniz."
559
00:22:39,811 --> 00:22:41,793
Belli bir miktar müzakereden sonra,
560
00:22:41,793 --> 00:22:43,034
kabul ettiler.
561
00:22:43,034 --> 00:22:44,649
Fakat söylediklerinin büyük çoğunluğu
562
00:22:44,649 --> 00:22:46,944
garip bir şekilde bu insanların hala
563
00:22:46,944 --> 00:22:49,086
tedavi fikrinden
564
00:22:49,086 --> 00:22:50,549
hoşlanmamalarıyla bağlantılıydı,
565
00:22:50,549 --> 00:22:52,431
bir şekilde çıkılması
566
00:22:52,431 --> 00:22:55,127
ve birçok yoksul toplulukları tedavi edilmesinin,
567
00:22:55,127 --> 00:22:57,025
istismara açık bir şey olduğu çünkü onları değiştirecek bir şey olduğu
568
00:22:57,025 --> 00:22:58,667
görüşüyle bağlantılıydı.
569
00:22:58,667 --> 00:23:00,700
Hepimizin etrafını sarmış gibi duran
570
00:23:00,700 --> 00:23:02,489
şu yanlış ahlaki kural var ki,
571
00:23:02,489 --> 00:23:04,843
depresyonun tedavi edilmesi,
572
00:23:04,843 --> 00:23:07,142
ilaçlar vesaire, bunlar birer oyun, hile
573
00:23:07,142 --> 00:23:09,314
ve doğal değil diye buyuruyor.
574
00:23:09,314 --> 00:23:12,163
Bence bu son derece yanlış yönlenmiş.
575
00:23:12,163 --> 00:23:15,695
İnsanların dişlerinin dökülmesi pek ala doğal görülebilirdi,
576
00:23:15,695 --> 00:23:19,025
fakat kimse diş macununa karşı eylem yapmıyor,
577
00:23:19,025 --> 00:23:21,153
en azından benim çevremdekiler için bu böyle.
578
00:23:21,153 --> 00:23:23,655
Ve insanlar sonra der ki, "Eh, fakat depresyon insanların
579
00:23:23,655 --> 00:23:25,840
tecrübe etmesi gereken şeylerden değil mi?
580
00:23:25,840 --> 00:23:27,581
Depresyon sahibi olmak için evrilmedik mi?
581
00:23:27,581 --> 00:23:29,488
Bu bizim kişiliğimizin bir parçası değil mi?
582
00:23:29,488 --> 00:23:32,234
Bu derdim ki, ruh hali uyum sağlar.
583
00:23:32,234 --> 00:23:35,563
Üzüntü ve korku
584
00:23:35,563 --> 00:23:37,405
neşe ve keyif
585
00:23:37,405 --> 00:23:39,208
ve tüm diğer ruh hallerimizin içinde bulunabilir olmamız,
586
00:23:39,208 --> 00:23:41,272
bu inanılmaz değerlidir.
587
00:23:41,272 --> 00:23:44,319
Ve majör depresyon,
588
00:23:44,319 --> 00:23:46,331
sistem bozulduğunda olan bir şeydir.
589
00:23:46,331 --> 00:23:48,048
Bu bir kötü uyumdur.
590
00:23:48,048 --> 00:23:49,620
İnsanlar bana gelir ve derler ki,
591
00:23:49,620 --> 00:23:52,388
"Sanırım, işte, bir sene daha katlanabilirsem,
592
00:23:52,388 --> 00:23:54,464
sanırım bunu aşabilirim."
593
00:23:54,464 --> 00:23:56,767
Ve onlara hep derim ki, "Bunu aşabilirsin belki,
594
00:23:56,767 --> 00:23:59,476
ama bir daha aslda 37 yaşında olmayacaksın.
595
00:23:59,476 --> 00:24:02,026
Hayat kısa, ve bu tam bir yıl demek
596
00:24:02,026 --> 00:24:03,982
ümidi kestiğini söylediğin.
597
00:24:03,982 --> 00:24:05,520
Bunu bir düşün."
598
00:24:05,520 --> 00:24:08,366
Şu İngilizce dilinin bir garip yoksulluğudur,
599
00:24:08,366 --> 00:24:10,474
ve hakikaten birçok dilin de öyle,
600
00:24:10,474 --> 00:24:12,692
bir çocuğun, doğum gününde yağmur yağdığında
601
00:24:12,692 --> 00:24:14,497
hissettiklerini tanımlarken de,
602
00:24:14,497 --> 00:24:16,209
bir kişinin intihar etmeden bir dakika önce hissettiklerini
603
00:24:16,209 --> 00:24:18,737
tanımlarken de aynı sözcüğü kullanıyor olmamız,
604
00:24:18,737 --> 00:24:21,191
depresyon.
605
00:24:21,191 --> 00:24:24,296
İnsanlar bana der ki, "Eh, normal üzüntü ile sürekli midir?"
606
00:24:24,296 --> 00:24:27,440
Ben de diyorum ki, bir bakıma öyledir.
607
00:24:27,440 --> 00:24:29,640
Belli bir miktar sürekliliği vardır,
608
00:24:29,640 --> 00:24:31,597
fakat bu süreklilik, evinizin dışındaki
609
00:24:31,597 --> 00:24:33,584
demir çitlerin zımparalanmayı gerektirecek şekilde
610
00:24:33,584 --> 00:24:35,261
küçük bir pas lekesi kapması
611
00:24:35,261 --> 00:24:38,007
ve ufak bi boya atmanız arasındaki sürelilik ile aynı şekildedir,
612
00:24:38,007 --> 00:24:40,654
ve yüz yıl bir evi o şekilde bırakırsanız
613
00:24:40,654 --> 00:24:43,552
olacak olan turuncu tozdan bir yığına
614
00:24:43,552 --> 00:24:44,786
dönüşmesidir.
615
00:24:44,786 --> 00:24:46,959
Ve o turuncu toz lekesi,
616
00:24:46,959 --> 00:24:48,748
o turuncu toz problemi,
617
00:24:48,748 --> 00:24:51,737
işte tamda üzerine gitmek üzre yola çıktığımız şeydir.
618
00:24:51,737 --> 00:24:53,977
Şimdi de insanlar der ki,
619
00:24:53,977 --> 00:24:56,708
"Bu mutlu hapları alıyorsunuz, ve mutlu mu hissediyorsunuz?"
620
00:24:56,708 --> 00:24:58,594
Yapmıyorum.
621
00:24:58,594 --> 00:25:01,416
Fakat öğle yemeği yemek durumda olmak beni üzgün hissettirmiyor,
622
00:25:01,416 --> 00:25:04,252
ve telesekreterim beni üzgün hissettirmiyor,
623
00:25:04,252 --> 00:25:07,097
ve duş almak beni üzgün hissettirmiyor.
624
00:25:07,097 --> 00:25:09,951
Daha fazla hissediyorum, aslına bakarsanız, sanırım,
625
00:25:09,951 --> 00:25:12,381
çünkü mutsuzluğu hiçlik olmadan hissedebiliyorum.
626
00:25:12,381 --> 00:25:16,728
İşle ilgili hayal kırıklıkları hakkında üzgün hissediyorum,
627
00:25:16,728 --> 00:25:19,075
hasar gören ilişkiler hakkında,
628
00:25:19,075 --> 00:25:21,114
küresel ısınma hakkında.
629
00:25:21,114 --> 00:25:23,839
Bunlar benim şimdi üzgün hissettiğim şeyler.
630
00:25:23,839 --> 00:25:26,573
Ve kendime dedim ki, eh, sonuç ne?
631
00:25:26,573 --> 00:25:29,134
Bu insanların nasıl bu kadar iyi hayatları oldu,
632
00:25:29,134 --> 00:25:31,688
büyük depresyondan geçmeyi becermelerine rağmen?
633
00:25:31,688 --> 00:25:34,485
Dayanıklılığın mekanizması nedir?
634
00:25:34,485 --> 00:25:36,569
Zamanla şunu buldum,
635
00:25:36,569 --> 00:25:39,485
tecrübelerini reddeden insanlar,
636
00:25:39,485 --> 00:25:41,517
"Uzun zaman önce depresyondaydım
637
00:25:41,517 --> 00:25:43,254
ve bir daha asla onun hakkında düşünmek istemiyorum
638
00:25:43,254 --> 00:25:44,496
ve ona bakmayacağım
639
00:25:44,496 --> 00:25:46,386
ve sadece hayatıma devam edeceğim,"
640
00:25:46,386 --> 00:25:48,345
ironik bir şekilde, bu insanlar
641
00:25:48,345 --> 00:25:51,043
sahip olduklarının en çok kölesi olanlardır.
642
00:25:51,043 --> 00:25:53,607
Depresyonu kapatmak onu güçlendirir.
643
00:25:53,607 --> 00:25:56,887
Siz ondan saklanırken, o büyür.
644
00:25:56,887 --> 00:25:59,747
Daha iyi beceren insanlar
645
00:25:59,747 --> 00:26:02,346
bu çeşit bir durumları olduğu gerçeğini
646
00:26:02,346 --> 00:26:03,968
tolere edebilenler olur.
647
00:26:03,968 --> 00:26:06,438
Depresyonuna tolerans gösterebilenler
648
00:26:06,438 --> 00:26:08,220
dayanıklılığa kavuşanlar oluyor.
649
00:26:08,220 --> 00:26:10,003
Frank Russakoff bana dedi ki,
650
00:26:10,003 --> 00:26:11,519
"Eğer tekrar yapmam gerekirse,
651
00:26:11,519 --> 00:26:13,656
sanırım bu şekilde yapmazdım,
652
00:26:13,656 --> 00:26:15,620
fakat garip bir şekilde, minnettarım
653
00:26:15,620 --> 00:26:17,123
tecrübe ettiklerime.
654
00:26:17,123 --> 00:26:20,940
Kırk defa hastaneye gittiğim için mutluyum.
655
00:26:20,940 --> 00:26:23,543
Bana sevgi hakkında çok şey öğretti,
656
00:26:23,543 --> 00:26:26,383
ve doktorlarım ve ailemle ilişkim
657
00:26:26,383 --> 00:26:30,772
benim için çok değerli oldu, ve her zaman öyle olacak."
658
00:26:30,772 --> 00:26:32,698
Ve Maggie Robbins dedi ki,
659
00:26:32,698 --> 00:26:35,687
"AIDS kliniklerinde gönüllü olurdum,
660
00:26:35,687 --> 00:26:38,701
konuşur, konuşur ve konuşurdum
661
00:26:38,701 --> 00:26:40,514
ve uğraştığım insanlar
662
00:26:40,514 --> 00:26:42,581
pek duyarlı değillerdi, ve düşündüm ki,
663
00:26:42,581 --> 00:26:46,542
'Bu pek onlar için dostça ve faydalı değil.'
664
00:26:46,542 --> 00:26:48,184
Sonra anladım,
665
00:26:48,184 --> 00:26:50,311
Anladım ki o ilk beş dakikalık muhabbetten
666
00:26:50,311 --> 00:26:52,698
fazlasını yapmayacaklardı.
667
00:26:52,698 --> 00:26:54,755
Basitçe, AIDS sahibi olmamam ve ölecek olmamam
668
00:26:54,755 --> 00:26:57,633
buna sebep olacaktı,
669
00:26:57,633 --> 00:27:00,606
fakat onların başında işte bunların olmasını
670
00:27:00,606 --> 00:27:02,393
kaldıramazdım.
671
00:27:02,393 --> 00:27:05,996
İhtiyaçlarımız en büyük varlığımızdır.
672
00:27:05,996 --> 00:27:08,135
Sonuçta ihtiyacım olan tüm o şeyleri
673
00:27:08,135 --> 00:27:12,160
vermeyi öğrendim."
674
00:27:12,160 --> 00:27:13,851
Birinin depresyonuna değer vermesi
675
00:27:13,851 --> 00:27:16,045
nüksetmesini engellemez,
676
00:27:16,045 --> 00:27:18,706
fakat nüksetme olasılığını
677
00:27:18,706 --> 00:27:22,924
ve hatta nüksedişini bile kaldırması kolay hale getirebilir.
678
00:27:22,924 --> 00:27:24,969
Soru, çok da o büyük anlamı bulmak
679
00:27:24,969 --> 00:27:27,144
ve depresyonunuzun çok anlamlı
680
00:27:27,144 --> 00:27:29,171
olduğuna karar kılmak değildir.
681
00:27:29,171 --> 00:27:31,342
Daha ziyade o anlamı aramak
682
00:27:31,342 --> 00:27:33,146
ve düşünmek, tekrar geldiğinde,
683
00:27:33,146 --> 00:27:34,786
"Cehennem gibi olacak,
684
00:27:34,786 --> 00:27:37,487
fakat bundan bir şeyler öğreneceğim." demektir mesele.
685
00:27:37,487 --> 00:27:39,751
Ben kendi depresyonumda öğrendim
686
00:27:39,751 --> 00:27:41,764
bir duygunun ne kadar büyük olabileceğini,
687
00:27:41,764 --> 00:27:44,861
gerçeklerden daha sahici olabileceğini,
688
00:27:44,861 --> 00:27:47,810
ve bu deneyimimin
689
00:27:47,810 --> 00:27:50,702
olumlu duyguları çok daha odaklı ve
690
00:27:50,702 --> 00:27:54,222
yoğun bir şekilde yaşayabilmeme imkan verdiğini buldum.
691
00:27:54,222 --> 00:27:57,709
Depresyonun zıttı mutluluk değildir,
692
00:27:57,709 --> 00:27:59,163
fakat canlılıktır,
693
00:27:59,163 --> 00:28:01,904
ve bu günlerde, yaşamım canlı,
694
00:28:01,904 --> 00:28:04,649
hatta üzgün olduğum günlerde bile.
695
00:28:04,649 --> 00:28:07,962
Beynimdeki cenazeyi hissettim,
696
00:28:07,962 --> 00:28:09,986
ve devin yanına oturdum,
697
00:28:09,986 --> 00:28:12,233
dünyanın kenarında,
698
00:28:12,233 --> 00:28:14,322
ve keşfettim
699
00:28:14,322 --> 00:28:16,173
içimde olan bir şeyi
700
00:28:16,173 --> 00:28:18,306
ona ruhum diyebilirim
701
00:28:18,306 --> 00:28:22,062
onu yirmi yıl önce o güne değin hiç formüle etmemiştim
702
00:28:22,062 --> 00:28:26,580
cehennemin bana süpriz ziyarette bulunduğu o zaman.
703
00:28:26,580 --> 00:28:30,678
Sanırım depresyonda olmaktan
704
00:28:30,678 --> 00:28:33,012
ve tekrar depresyona girmekten nefret eder olmama karşın
705
00:28:33,012 --> 00:28:35,756
depresyonumu sevmenin bir yolunu buldum.
706
00:28:35,756 --> 00:28:37,781
Onu sevdim, çünkü beni zorladı
707
00:28:37,781 --> 00:28:40,550
aramaya ve neşeye tutunmaya.
708
00:28:40,550 --> 00:28:44,038
Onu seviyorum çünkü her gün karar veriyorum,
709
00:28:44,038 --> 00:28:45,578
bazen oyuncu bir biçimde,
710
00:28:45,578 --> 00:28:48,276
ve bazen o anın mantığına aykırı bir biçimde,
711
00:28:48,276 --> 00:28:50,854
yaşama sebeplerine bağlanmaya.
712
00:28:50,854 --> 00:28:54,977
Ve, sanırım, bu son derece ayrıcalıklı bir coşku.
713
00:28:54,977 --> 00:28:58,960
Teşekkür ederim.
714
00:28:58,960 --> 00:29:02,096
(Alkış)