0:00:03.627,0:00:07.838
"Czułam - przez Mózg przechodził Pogrzeb -

0:00:07.838,0:00:10.240
minuta po minucie

0:00:10.240,0:00:12.900
Kondukt szedł - szedł - i deptał we mnie

0:00:12.900,0:00:15.836
Butami zdolności czucia -

0:00:15.836,0:00:17.605
gdy wszyscy Żałobnicy siedli -

0:00:17.605,0:00:19.603
monotonne egzekwie

0:00:19.603,0:00:22.315
załomotały bębnem - Umysł

0:00:22.315,0:00:25.831
zaczął mi w końcu drętwieć -

0:00:25.831,0:00:27.707
słyszałam - jak podnoszą Skrzynię -

0:00:27.707,0:00:29.994
skrzypią ich Ołowiane Buty -

0:00:29.994,0:00:33.053
Tu rozdzwoniła się Przestrzeń,

0:00:36.070,0:00:38.210
jakby Niebiosa były Dzwonem -

0:00:38.210,0:00:40.201
Uchem - całe Istnienie -

0:00:40.201,0:00:43.284
a ja i Cisza - porzuconym

0:00:43.284,0:00:46.493
w klęsce - samotnym Plemieniem -

0:00:46.493,0:00:49.670
a wtedy - Deska w dnie Rozumu

0:00:49.670,0:00:53.011
trzasnęła - zaczęłam spadać -

0:00:53.011,0:00:55.686
tłukąc się o krawędzie Światów -

0:00:55.686,0:01:00.198
aż je przestałam poznawać -".

0:01:00.198,0:01:03.680
Depresję poznajemy przez metafory.

0:01:03.680,0:01:07.389
Emily Dickinson odmalowała je słowem,

0:01:07.389,0:01:10.130
Goya - obrazem.

0:01:10.130,0:01:12.113
W dużej części cel sztuki

0:01:12.113,0:01:15.997
to opis takich symbolicznych stanów.

0:01:15.997,0:01:19.587
Zawsze sądziłem, że jestem twardy,

0:01:19.587,0:01:21.460
taki, co to mógłby

0:01:21.460,0:01:24.614
przetrwać obóz koncentracyjny.

0:01:24.614,0:01:27.497
W 1991 roku doznałem serii strat.

0:01:27.497,0:01:29.198
Zmarła mi matka,

0:01:29.198,0:01:31.324
zakończył się mój związek,

0:01:31.324,0:01:33.167
powróciłem do Stanów Zjednoczonych

0:01:33.167,0:01:35.268
po kilkuletnim pobycie za granicą

0:01:35.268,0:01:39.022
i przebrnąłem przez te doświadczenia [br]niewzruszony.

0:01:39.022,0:01:41.539
Jednak trzy lata później,

0:01:41.539,0:01:45.932
zacząłem tracić zainteresowanie [br]niemal wszystkim.

0:01:45.932,0:01:47.577
Nie chciałem robić nic,

0:01:47.577,0:01:49.959
co kiedyś lubiłem,

0:01:49.959,0:01:51.877
i nie wiedziałem dlaczego.

0:01:51.877,0:01:53.697
Przeciwieństwem depresji

0:01:53.697,0:01:56.934
nie jest szczęście, ale witalność,

0:01:56.934,0:01:58.429
i to właśnie ona

0:01:58.429,0:02:02.082
zdawała się mnie wówczas opuszczać.

0:02:02.082,0:02:04.237
Każde zajęcie

0:02:04.237,0:02:06.411
wydawało się zbyt nużące.

0:02:06.411,0:02:08.058
Wracałem do domu

0:02:08.058,0:02:11.440
i widząc mrugającą lampkę[br]na automatycznej sekretarce,

0:02:11.440,0:02:16.635
zamiast cieszyć się z wieści [br]od przyjaciół, myślałem:

0:02:16.635,0:02:18.368
"Do tylu osób muszę oddzwonić".

0:02:18.368,0:02:20.755
Nadchodził czas zjeść obiad,

0:02:20.755,0:02:23.301
ale wtedy myślałem, [br]że musiałbym wyjąć produkty,

0:02:23.301,0:02:25.340
ułożyć na talerzu,

0:02:25.340,0:02:29.389
kroić je, przeżuwać, połykać

0:02:29.389,0:02:33.090
i każda czynność jawiła mi się [br]niczym stacja drogi krzyżowej.

0:02:33.090,0:02:35.541
Jedną z rzeczy pomijanych

0:02:35.541,0:02:37.443
przy rozmowach o depresji

0:02:37.443,0:02:39.801
jest świadomość jej absurdu.

0:02:39.801,0:02:42.537
Przeżywając ją pojmujesz jej absurdalność.

0:02:42.537,0:02:44.681
Wiesz, że większość ludzi radzi sobie

0:02:44.681,0:02:46.995
z odsłuchaniem wiadomości, [br]zjedzeniem posiłku,

0:02:46.995,0:02:48.907
wzięciem prysznica,

0:02:48.907,0:02:50.167
wyjściem z domu,

0:02:50.167,0:02:51.644
i że to nic trudnego,

0:02:51.644,0:02:54.985
a jednak czujesz się sparaliżowany.

0:02:54.985,0:02:58.737
Nie dajesz rady.

0:02:58.737,0:03:03.236
Zacząłem więc robić mniej,

0:03:03.236,0:03:05.326
myśleć mniej

0:03:05.326,0:03:07.694
i czuć mniej.

0:03:07.694,0:03:10.049
Popadłem w odrętwienie.

0:03:10.049,0:03:12.415
Wtedy nadeszły stany lękowe.

0:03:12.415,0:03:13.604
Gdybym usłyszał,

0:03:13.604,0:03:16.283
że będę miał depresję [br]przez kolejny miesiąc,

0:03:16.283,0:03:19.507
odparłbym: [br]"Wytrwam, jeśli minie do listopada".

0:03:19.507,0:03:20.623
Ale gdybym usłyszał:

0:03:20.623,0:03:23.923
"Będziesz miał przez miesiąc[br]ostre napady lęku",

0:03:23.923,0:03:26.296
prędzej podciąłbym sobie żyły.

0:03:26.296,0:03:28.956
To jakby ciągłe wrażenie,

0:03:28.956,0:03:31.708
że ślizgasz się lub potykasz,

0:03:31.708,0:03:33.593
a ziemia biegnie ci na spotkanie.

0:03:33.593,0:03:36.311
Zamiast ułamka sekundy,

0:03:36.311,0:03:38.249
trwa to pół roku.

0:03:38.249,0:03:41.281
To uczucie ciągłego lęku

0:03:41.281,0:03:45.057
nie wiadomo przed czym.

0:03:45.057,0:03:47.477
Wtedy zacząłem myśleć,

0:03:47.477,0:03:51.476
że samo życie jest zbyt bolesne,

0:03:51.476,0:03:54.060
a przed samobójstwem

0:03:54.060,0:03:57.191
powstrzymuje myśl o bliskich.

0:03:57.191,0:04:00.184
Któregoś dnia obudziłem się

0:04:00.200,0:04:02.208
z myślą, że mam wylew,

0:04:02.208,0:04:04.939
bo leżałem zupełnie sparaliżowany.

0:04:04.939,0:04:06.888
Patrzyłem na telefon myśląc:

0:04:06.888,0:04:10.451
"Coś jest nie tak, [br]muszę zadzwonić po pomoc".

0:04:10.451,0:04:12.186
Ale nie mogłem wyciągnąć ręki,

0:04:12.186,0:04:14.648
aby wziąć słuchawkę i wybrać numer.

0:04:14.648,0:04:18.802
W końcu, po czterech godzinach [br]wpatrywania się w niego,

0:04:18.802,0:04:20.164
telefon zadzwonił,

0:04:20.164,0:04:22.412
a ja zdołałem go odebrać.

0:04:22.412,0:04:24.212
To był mój ojciec.

0:04:24.212,0:04:27.365
Powiedziałem: "Mam poważny problem.

0:04:27.365,0:04:29.528
Trzeba coś z tym zrobić".

0:04:29.528,0:04:32.856
Następnego dnia zacząłem brać leki

0:04:32.856,0:04:35.224
i poddałem się terapii.

0:04:35.224,0:04:37.531
Zacząłem też zastanawiać się

0:04:37.531,0:04:39.410
nad przerażającym pytaniem,

0:04:39.410,0:04:41.483
że skoro nie jestem siłaczem,

0:04:41.483,0:04:44.039
który mógłby przetrwać[br]obóz koncentracyjny,

0:04:44.039,0:04:45.679
to kim właściwie jestem?

0:04:45.679,0:04:47.628
I jeśli już mam brać leki,

0:04:47.628,0:04:51.335
to czy dzięki nim jestem bardziej sobą,

0:04:51.335,0:04:53.754
czy zmieniają mnie w kogoś innego?

0:04:53.754,0:04:55.450
I jak mam się z tym czuć,

0:04:55.450,0:04:57.989
jeśli czynią mnie kimś innym?

0:04:57.989,0:05:01.300
W tej walce miałem dwie przewagi.

0:05:01.300,0:05:04.280
Pierwszą była świadomość,

0:05:04.280,0:05:05.901
że właściwie miałem udane życie,

0:05:05.901,0:05:07.786
i że jeśli uda mi się wydobrzeć,

0:05:07.786,0:05:09.224
to wrócę do czegoś,

0:05:09.224,0:05:11.010
dla czego warto żyć.

0:05:11.010,0:05:14.052
Po drugie miałem dostęp [br]do dobrego leczenia.

0:05:14.052,0:05:17.816
Mimo to pojawiły się nawroty,

0:05:17.816,0:05:20.095
poprawy i nawroty,

0:05:20.095,0:05:23.139
poprawy i nawroty,

0:05:23.139,0:05:25.092
i wreszcie zrozumiałem,

0:05:25.092,0:05:27.336
że już zawsze będę musiał przyjmować leki

0:05:27.336,0:05:29.632
i uczęszczać na terapię.

0:05:29.632,0:05:32.006
Myślałem, czy to problem medyczny,

0:05:32.006,0:05:33.770
czy kwestia psychologiczna?

0:05:33.770,0:05:37.736
Czy potrzebne mi jest farmakologiczne[br]czy filozoficzne lekarstwo?

0:05:37.736,0:05:39.525
Nie mogłem zdecydować.

0:05:39.525,0:05:42.002
Wtedy zrozumiałam, że tak naprawdę

0:05:42.002,0:05:44.076
w obu dziedzinach jeszcze nie potrafimy

0:05:44.076,0:05:46.013
wyjaśnić wszystkiego w pełni.

0:05:46.013,0:05:49.260
Lekarstwa i wsparcie psychologiczne

0:05:49.260,0:05:51.062
mają do odegrania wspólną rolę.

0:05:51.062,0:05:54.805
Doszedłem także do tego,[br]że depresja jest czymś

0:05:54.805,0:05:57.308
tak zakorzenionym w człowieka,

0:05:57.308,0:05:58.927
że nie da się jej oddzielić

0:05:58.927,0:06:01.413
od charakteru i osobowości.

0:06:01.413,0:06:02.598
Chcę powiedzieć,

0:06:02.598,0:06:05.003
że terapie dostępne w leczeniu depresji

0:06:05.003,0:06:05.990
są oburzające.

0:06:05.990,0:06:07.817
Nie są zbyt skuteczne,

0:06:07.817,0:06:09.650
a niezwykle kosztowne.

0:06:09.650,0:06:12.099
Niosą niezliczone skutki uboczne.

0:06:12.099,0:06:13.888
To katastrofa.

0:06:13.888,0:06:16.766
Ale i tak cieszę się, że żyję teraz,

0:06:16.766,0:06:18.576
a nie 50 lat temu,

0:06:18.576,0:06:21.497
gdy nic nie można było zaradzić.

0:06:21.497,0:06:24.069
Mam nadzieję, że za 50 lat

0:06:24.069,0:06:25.926
ludzie będą słuchać o moim leczeniu

0:06:25.926,0:06:28.059
i będą oburzeni, że ktoś musiał znosić

0:06:28.059,0:06:30.885
tak prymitywne praktyki.

0:06:30.885,0:06:35.441
Depresja jest skazą na miłości.

0:06:35.441,0:06:38.582
Jeśli jesteś żonaty i myślisz:

0:06:38.582,0:06:42.177
"Gdy żona umrze, znajdę inną",

0:06:42.177,0:06:45.223
nie jest to miłość, jaką znamy.

0:06:45.223,0:06:47.173
Nie istnieje miłość

0:06:47.173,0:06:50.237
bez świadomości nieuniknionej utraty

0:06:50.237,0:06:52.401
i właśnie to widmo rozpaczy

0:06:52.401,0:06:56.130
może być napędem dla intymności.

0:06:56.130,0:06:59.059
Są trzy rzeczy, które ludzie często mylą:

0:06:59.059,0:07:02.859
depresja, żal i smutek.

0:07:02.859,0:07:06.155
Żal to bezpośrednia reakcja.

0:07:06.155,0:07:09.484
Gdy doznasz straty [br]i czujesz się bardzo nieszczęśliwy,

0:07:09.484,0:07:10.867
a sześć miesięcy później

0:07:10.867,0:07:13.963
nadal jesteś pogrążony w smutku, [br]ale funkcjonujesz trochę lepiej,

0:07:13.987,0:07:15.687
prawdopodobnie to żal,

0:07:15.687,0:07:17.979
i pewnie w jakiejś mierze

0:07:17.979,0:07:19.428
ostatecznie ustąpi.

0:07:19.428,0:07:22.179
Jeśli spotka cię ogromna tragedia

0:07:22.179,0:07:23.393
i czujesz się okropnie,

0:07:23.393,0:07:26.390
a sześć miesięcy później [br]nadal ledwo funkcjonujesz,

0:07:26.390,0:07:28.975
wtedy jest to najpewniej depresja,

0:07:28.975,0:07:31.449
zainicjowana przez owe [br]katastrofalne okoliczności.

0:07:31.449,0:07:35.081
Przebieg wiele mówi.

0:07:35.081,0:07:38.439
Ludzie sądzą, że depresja [br]to po prostu smutek.

0:07:38.439,0:07:40.775
Depresja to o wiele za dużo smutku,

0:07:40.775,0:07:42.439
o wiele za dużo żalu

0:07:42.439,0:07:45.368
ze zbyt błahej przyczyny.

0:07:45.368,0:07:48.115
Kiedy zacząłem misję zrozumienia depresji

0:07:48.115,0:07:50.950
i prowadziłem rozmowy[br]z ludźmi jej doświadczającymi,

0:07:50.950,0:07:53.981
zauważyłem, że niektóre osoby

0:07:53.981,0:07:55.686
z pozoru wydają się cierpieć

0:07:55.686,0:07:57.748
na łagodną formę depresji,

0:07:57.748,0:08:01.195
a mimo to były przez nią [br]całkowicie upośledzone.

0:08:01.195,0:08:04.375
Byli też tacy, którzy jak mówili,

0:08:04.375,0:08:06.616
doświadczali ciężkiej depresji,

0:08:06.616,0:08:09.431
a mimo to prowadzili dobre życie

0:08:09.431,0:08:11.586
między epizodami depresyjnymi.

0:08:11.586,0:08:14.271
Postanowiłem się dowiedzieć,

0:08:14.271,0:08:15.874
co powoduje, że niektórzy ludzie

0:08:15.874,0:08:18.127
są bardziej odporni od innych?

0:08:18.127,0:08:19.686
Jakie są mechanizmy

0:08:19.686,0:08:21.530
które pozwalają im przetrwać?

0:08:21.530,0:08:24.699
Rozmawiałem z kolejnymi osobami

0:08:24.699,0:08:26.874
cierpiącymi na depresję.

0:08:26.874,0:08:28.825
Jeden z pierwszych rozmówców

0:08:28.825,0:08:30.706
opisał depresję

0:08:30.706,0:08:33.967
jako wolniejszy sposób umierania,

0:08:33.967,0:08:36.091
i dobrze było to usłyszeć tak wcześnie

0:08:36.091,0:08:37.457
bo to uświadomiło mi,

0:08:37.457,0:08:39.456
że to powolne umieranie

0:08:39.456,0:08:41.491
może faktycznie prowadzić do śmierci,

0:08:41.491,0:08:43.495
i że jest to poważna sprawa.

0:08:43.495,0:08:46.154
Depresja to wiodące schorzenie [br]dzisiejszego świata,

0:08:46.154,0:08:49.184
codziennie powodująca śmierć wielu ludzi.

0:08:49.184,0:08:50.953
Jedną z osób, z którymi rozmawiałem,

0:08:50.953,0:08:52.927
szukając sposobu na zrozumienie choroby,

0:08:52.927,0:08:54.595
była moja droga przyjaciółka,

0:08:54.595,0:08:56.613
którą znałem od lat,

0:08:56.613,0:08:59.155
a którą epizod psychotyczny

0:08:59.155,0:09:01.059
spotkał na pierwszym roku studiów,

0:09:01.059,0:09:03.785
kiedy popadła w przerażającą depresję.

0:09:03.785,0:09:04.731
Wykryto u niej

0:09:04.731,0:09:06.827
zaburzenia afektywne dwubiegunowe

0:09:06.827,0:09:09.254
lub depresję maniakalną, [br]jak to wtedy nazywano.

0:09:09.254,0:09:11.038
Ale radziła sobie bardzo dobrze

0:09:11.038,0:09:12.536
wiele lat na węglanie litu,

0:09:12.536,0:09:14.111
aż ostatecznie

0:09:14.111,0:09:16.071
odstawiono lek, żeby zobaczyć,

0:09:16.071,0:09:17.546
jak poradzi sobie bez niego.

0:09:17.546,0:09:19.081
Potem miała kolejne psychozy,

0:09:19.081,0:09:21.419
żeby następnie popaść[br]w najgorszą depresję,

0:09:21.419,0:09:23.291
jaką kiedykolwiek widziałem.

0:09:23.291,0:09:26.306
Siedziała w mieszkaniu rodziców,

0:09:26.306,0:09:29.383
praktycznie w stanie katatonii, bez ruchu,

0:09:29.383,0:09:31.865
dzień za dniem.

0:09:31.865,0:09:35.082
Kiedy rozmawiałem z nią kilka lat później,

0:09:35.082,0:09:38.413
to poetka i psychoterapeutka, [br]Maggie Robbins,

0:09:38.413,0:09:41.646
powiedziała:

0:09:41.646,0:09:46.520
"Śpiewałam w kółko [br]'Where Have All The Flowers Gone',

0:09:46.520,0:09:48.240
żeby tylko zająć czymś myśli.

0:09:48.240,0:09:51.375
Śpiewałam, żeby zagłuszyć słowa [br]wykrzykiwane przez umysł:

0:09:51.375,0:09:55.865
'Jesteś niczym. Jesteś nikim.

0:09:55.865,0:09:58.691
Nie zasługujesz, aby żyć'.

0:09:58.691,0:10:00.869
Wtedy zaczęłam myśleć

0:10:00.869,0:10:03.082
o samobójstwie".

0:10:03.082,0:10:04.990
W depresji nie masz wrażenia,

0:10:04.990,0:10:07.127
że masz na sobie szary welon,

0:10:07.127,0:10:09.107
który przesłania świat

0:10:09.107,0:10:11.001
tiulem złego nastroju.

0:10:11.001,0:10:13.721
Jesteś przekonany, że welon został zdjęty,

0:10:13.721,0:10:15.643
welon szczęścia

0:10:15.643,0:10:18.067
i dopiero teraz naprawdę widzisz.

0:10:18.067,0:10:21.031
Łatwiej jest pomóc schizofrenikom,

0:10:21.031,0:10:22.842
którzy wyczuwają w sobie coś obcego,

0:10:22.842,0:10:25.029
czego trzeba się pozbyć.

0:10:25.029,0:10:27.193
Z cierpiącymi na depresję jest trudniej,

0:10:27.193,0:10:31.040
gdyż my wierzymy, że widzimy prawdę.

0:10:31.040,0:10:33.987
Ale prawda kłamie.

0:10:33.987,0:10:35.985
To zdanie stało się moją obsesją:

0:10:35.985,0:10:38.360
"Ale prawda kłamie".

0:10:38.360,0:10:40.813
Podczas rozmów z chorymi na depresję

0:10:40.813,0:10:43.495
odkryłem, że dręczy ich wiele urojeń.

0:10:43.495,0:10:45.162
Mówili: "Nikt mnie nie kocha".

0:10:45.162,0:10:46.813
Można im odrzec: "Ja cię kocham,

0:10:46.813,0:10:49.335
żona cię kocha, matka cię kocha".

0:10:49.335,0:10:50.908
Odpowiedzi nasuwają się same,

0:10:50.908,0:10:53.143
przynajmniej dla większości osób.

0:10:53.143,0:10:55.190
Jednak człowiek w depresji doda:

0:10:55.190,0:10:56.895
"Nieważne co robimy,

0:10:56.895,0:10:59.168
ostatecznie i tak czeka nas śmierć".

0:10:59.168,0:11:01.371
albo: "Nie może istnieć więź

0:11:01.371,0:11:03.024
między dwojgiem ludzi.

0:11:03.024,0:11:05.600
Każdy jest uwięziony we własnym ciele".

0:11:05.600,0:11:07.449
Na co musisz odpowiedzieć:

0:11:07.449,0:11:08.770
"To prawda,

0:11:08.770,0:11:10.588
ale myślę, że teraz trzeba skupić się

0:11:10.588,0:11:12.484
na zrobieniu śniadania".

0:11:12.484,0:11:14.669
(Śmiech)

0:11:14.669,0:11:16.338
Bardzo często to, co mówią,

0:11:16.338,0:11:19.234
nie jest wynikiem choroby,[br]ale wewnętrznych przemyśleń,

0:11:19.234,0:11:21.891
przez co dochodzi się [br]do oczywistego wniosku,

0:11:21.891,0:11:24.825
że większość z nas zna[br]te egzystencjalne kwestie,

0:11:24.825,0:11:27.115
ale tak bardzo nas one nie rozpraszają.

0:11:27.115,0:11:29.274
Podobało mi się badanie,

0:11:29.274,0:11:30.954
w którym grupę osób w depresji

0:11:30.954,0:11:32.855
i grupę osób zdrowych

0:11:32.855,0:11:35.478
poproszono o granie [br]w gry wideo przez godzinę.

0:11:35.478,0:11:38.532
Potem zapytano,

0:11:38.532,0:11:40.806
ile małych potworków zabili.

0:11:40.806,0:11:43.018
Grupa z depresją podawała zwykle wynik

0:11:43.018,0:11:45.076
w granicach 10% błędu,

0:11:45.076,0:11:46.547
a osoby bez depresji podawały,

0:11:46.547,0:11:50.092
15 do 20 razy więcej trafień...

0:11:50.092,0:11:51.834
(Śmiech)

0:11:51.834,0:11:55.945
...niż wynosił faktyczny wynik.

0:11:55.945,0:11:59.011
Kiedy postanowiłem napisać [br]o swojej depresji

0:11:59.011,0:12:00.780
często słyszałem, że obnażanie się,

0:12:00.780,0:12:03.904
upublicznienie problemu, musi być trudne.

0:12:03.904,0:12:06.104
Pytano:[br]"Czy ludzie mówią do Ciebie inaczej?".

0:12:06.104,0:12:08.176
Potwierdzałem.

0:12:08.176,0:12:10.090
Mówią inaczej o tyle,

0:12:10.090,0:12:12.880
że opisują własne doświadczenia

0:12:12.880,0:12:14.715
lub przeżycia ich siostry,

0:12:14.715,0:12:16.489
albo przyjaciela.

0:12:16.489,0:12:18.781
Wiele się zmieniło, bo teraz wiem,

0:12:18.781,0:12:21.462
że depresja to rodzinny sekret

0:12:21.462,0:12:23.539
który posiada każdy z nas.

0:12:23.539,0:12:27.167
Kilka lat temu byłem na konferencji.

0:12:27.167,0:12:29.820
W piątek podczas tego[br]trzydniowego spotkania,

0:12:29.820,0:12:32.711
jedna z uczestniczek[br]powiedziała do mnie na boku:

0:12:32.711,0:12:36.116
"Cierpię na depresję

0:12:36.116,0:12:38.885
i jest mi trochę głupio pytać,

0:12:38.885,0:12:40.988
ale biorę pewien lek

0:12:40.988,0:12:43.936
i chciałam dowiedzieć się,[br]co o nim sądzisz".

0:12:43.936,0:12:46.770
Starałem się dać jej możliwie[br]najlepszą radę

0:12:46.770,0:12:48.490
i wtedy ona powiedziała:

0:12:48.490,0:12:51.281
"Mój mąż nigdy by tego nie zrozumiał.

0:12:51.281,0:12:53.854
Dla takiego faceta [br]to nie ma żadnego sensu,

0:12:53.854,0:12:56.721
więc niech to pozostanie między nami".

0:12:56.721,0:12:58.507
Zgodziłem się.

0:12:58.507,0:13:00.616
W niedzielę na tej samej konferencji

0:13:00.616,0:13:03.660
jej mąż wziął mnie na bok i rzekł:

0:13:03.660,0:13:05.354
"Moja żona nie miałaby mnie

0:13:05.354,0:13:07.789
za prawdziwego faceta, gdyby wiedziała.

0:13:07.789,0:13:10.255
Walczę z tą całą depresją

0:13:10.255,0:13:11.609
i biorę jakieś leki

0:13:11.609,0:13:14.114
i zastanawiam się, co myślisz?".

0:13:14.114,0:13:15.537
Ukrywali przed sobą

0:13:15.537,0:13:17.752
ten sam lek w dwóch różnych miejscach

0:13:17.752,0:13:20.397
w tym samym pokoju.

0:13:20.397,0:13:22.418
Odparłem, że moim zdaniem

0:13:22.418,0:13:24.542
słaba komunikacja między nimi

0:13:24.542,0:13:26.776
może mieć coś wspólnego z ich problemami.

0:13:26.776,0:13:30.307
(Śmiech)

0:13:30.307,0:13:31.962
Uderzyło mnie również

0:13:31.962,0:13:33.768
jak bardzo uciążliwe musi być

0:13:33.768,0:13:36.141
utrzymanie wzajemnej tajemnicy.

0:13:36.141,0:13:38.026
Depresja jest męcząca.

0:13:38.026,0:13:40.794
Pochłania mnóstwo czasu i energii,

0:13:40.794,0:13:42.298
i brak komunikacji

0:13:42.298,0:13:44.579
tylko to pogłębia.

0:13:44.579,0:13:46.762
Wtedy zacząłem myśleć[br]o wszelkich sposobach,

0:13:46.762,0:13:48.728
które pomagają ludziom czuć się lepiej.

0:13:48.728,0:13:51.167
Zacząłem jako zwolennik [br]konserwatywnego podejścia,

0:13:51.167,0:13:53.539
że jest kilka typów terapii,[br]które działały

0:13:53.539,0:13:55.348
i jasnym było, że są to

0:13:55.348,0:13:56.992
na pewno leki,

0:13:56.992,0:13:58.468
pewne formy psychoterapii,

0:13:58.468,0:14:00.913
być może leczenie elektrowstrząsami.

0:14:00.913,0:14:03.588
Inne metody wydawały się bezsensowne.

0:14:03.588,0:14:05.420
Ale potem coś odkryłem.

0:14:05.420,0:14:07.172
Gdy masz raka mózgu,

0:14:07.172,0:14:08.644
i powiedzmy stanie na głowie

0:14:08.644,0:14:11.639
przez 20 minut każdego ranka sprawia,[br]że czujesz się lepiej,

0:14:11.639,0:14:13.153
to być może tak się czujesz,

0:14:13.153,0:14:14.741
ale nadal masz raka mózgu,

0:14:14.741,0:14:17.030
i prawdopodobnie na niego umrzesz.

0:14:17.030,0:14:19.542
Ale jeśli mówisz, że masz depresję,

0:14:19.542,0:14:21.647
i stanie na głowie co dzień przez 20 minut

0:14:21.647,0:14:24.131
poprawia twój stan, [br]to znaczy, że to działa,

0:14:24.131,0:14:26.491
bo depresja to choroba samopoczucia,

0:14:26.491,0:14:28.100
a jeśli czujesz się lepiej,

0:14:28.100,0:14:30.930
to nie jesteś już pod jej wpływem.

0:14:30.930,0:14:32.963
Stałem się więc bardziej otwarty

0:14:32.963,0:14:35.888
na całą nową kategorię [br]alternatywnych metod leczenia.

0:14:35.888,0:14:38.272
Dostaję listy, setki listów

0:14:38.272,0:14:40.788
od ludzi, którzy piszą mi, co im pomogło.

0:14:40.788,0:14:42.989
Ktoś pytał mnie dziś za kulisami

0:14:42.989,0:14:44.452
o medytację.

0:14:44.452,0:14:46.917
Mój ulubiony list

0:14:46.917,0:14:48.391
otrzymałem od kobiety,

0:14:48.391,0:14:50.598
która pisała, że próbowała już terapii,

0:14:50.598,0:14:52.985
leków, niemal wszystkiego,

0:14:52.985,0:14:55.822
aż znalazła rozwiązanie, [br]i chciała, abym powiedział światu:

0:14:55.822,0:14:59.634
najbardziej pomaga[br]robienie zabawek z przędzy.

0:14:59.634,0:15:02.633
(Śmiech)

0:15:02.633,0:15:06.157
Wysłała mi kilka. (Śmiech)

0:15:06.157,0:15:09.845
Nie mam ich przy sobie.

0:15:09.845,0:15:12.360
Zaproponowałem jej, żeby poczytała

0:15:12.360,0:15:16.408
o zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych.

0:15:16.408,0:15:19.536
Podczas poszukiwań alternatywnej terapii,

0:15:19.536,0:15:22.444
zyskałem wiedzę o innych zabiegach.

0:15:22.444,0:15:25.347
Brałem udział[br]w plemiennym egzorcyzmie w Senegalu,

0:15:25.347,0:15:27.360
którego ważnym elementem była[br]barania krew.

0:15:27.360,0:15:29.422
Nie będę wdawał się w szczegóły.

0:15:29.422,0:15:31.422
Kilka lat później byłem w Rwandzie,

0:15:31.422,0:15:33.180
pracując nad innym projektem

0:15:33.180,0:15:35.976
i opisałem komuś moje doświadczenia,

0:15:35.976,0:15:37.736
a on powiedział:

0:15:37.736,0:15:39.556
"To Afryka Zachodnia, tu jest Wschód

0:15:39.556,0:15:41.560
i nasze obrzędy są nieco odmienne,

0:15:41.560,0:15:43.913
ale mamy pewne rytuały,

0:15:43.913,0:15:45.390
podobne do twojego opisu".

0:15:45.390,0:15:47.053
Zdziwiłem się, ale on rzekł:

0:15:47.053,0:15:49.695
"Mieliśmy sporo kłopotów [br]z zachodnimi psychologami,

0:15:49.695,0:15:52.452
którzy przyjechali po ludobójstwie".

0:15:52.452,0:15:54.779
Spytałem: "Jakiego typu problemy?".

0:15:54.779,0:15:56.325
Odparł:

0:15:56.325,0:15:58.989
"Robili dziwne rzeczy.

0:15:58.989,0:16:00.874
Nie wypuszczali ludzi na słońce,

0:16:00.874,0:16:02.574
gdzie człowiek czuje się lepiej.

0:16:02.574,0:16:06.028
Nie używali bębnów ani muzyki, [br]żeby pobudzić krew w ludziach.

0:16:06.028,0:16:07.700
Nie włączali całej wspólnoty.

0:16:07.700,0:16:09.285
Nie wypędzali depresji,

0:16:09.285,0:16:11.208
jak inwazji złego ducha.

0:16:11.208,0:16:13.349
Zamiast tego brali ludzi

0:16:13.349,0:16:15.977
pojedynczo do małego ciemnego pokoju

0:16:15.977,0:16:17.320
i przez godzinę kazali mówić

0:16:17.320,0:16:19.550
o złych rzeczach, które ich spotkały".

0:16:19.550,0:16:25.010
(Śmiech) (Oklaski)

0:16:25.010,0:16:27.372
"Poprosiliśmy ich o opuszczenie kraju".

0:16:27.372,0:16:30.429
(Śmiech)

0:16:30.429,0:16:32.873
Teraz o innym podejściu[br]do alternatywnego leczenia.

0:16:32.873,0:16:34.908
Opowiem o Franku Russakoffie,

0:16:34.908,0:16:37.961
który cierpiał [br]na chyba najgorszą depresję,

0:16:37.961,0:16:40.876
jaką kiedykolwiek widziałem u mężczyzny.

0:16:40.876,0:16:42.869
Był ciągle przygnębiony.

0:16:42.869,0:16:45.010
Kiedy go poznałem był na etapie

0:16:45.010,0:16:48.168
comiesięcznych zabiegów[br]terapii elektrowstrząsowej .

0:16:48.168,0:16:50.743
Po nich przez tydzień był nieco zagubiony.

0:16:50.743,0:16:52.546
Przez kolejny czuł się w porządku.

0:16:52.546,0:16:54.246
Kolejny tydzień to pogarszanie,

0:16:54.246,0:16:56.931
a potem kolejne elektrowstrząsy.

0:16:56.931,0:16:58.346
Rzekł mi przy spotkaniu,

0:16:58.346,0:17:00.898
"To nie do zniesienia,[br]te kolejne tygodnie.

0:17:00.898,0:17:02.405
Nie mogę tak dłużej

0:17:02.405,0:17:04.669
i wiem jak to zakończyć,

0:17:04.669,0:17:06.226
jeśli mi się nie poprawi.

0:17:06.226,0:17:08.934
Słyszałem o cingulotomii

0:17:08.934,0:17:11.157
w Massachusetts General Hospital,

0:17:11.157,0:17:13.183
czyli specyficznej operacji mózgu,

0:17:13.183,0:17:15.754
i myślę, że warto spróbować".

0:17:15.754,0:17:17.708
Pamiętam moje zdumienie,

0:17:17.708,0:17:19.008
że osoba,

0:17:19.008,0:17:22.229
która miała tak wiele złych doświadczeń

0:17:22.229,0:17:24.088
po tak wielu różnych zabiegach,

0:17:24.088,0:17:27.210
miała w sobie nadal na tyle optymizmu,

0:17:27.210,0:17:29.760
żeby spróbować czegoś nowego.

0:17:29.760,0:17:31.940
Przeszedł cingulotomię,

0:17:31.940,0:17:33.981
która okazała się niezwykle skuteczna.

0:17:33.981,0:17:35.474
Zostaliśmy przyjaciółmi.

0:17:35.474,0:17:38.966
Ma uroczą żonę i dwójkę ślicznych dzieci.

0:17:38.966,0:17:41.915
W Boże Narodzenie po zabiegu

0:17:41.915,0:17:43.106
napisał do mnie w liście:

0:17:43.130,0:17:45.511
"Ojciec przysłał mi[br]dwa prezenty w tym roku:

0:17:45.511,0:17:48.113
mechaniczny stojak na płyty CD,

0:17:48.113,0:17:49.204
całkiem zbędny,

0:17:49.204,0:17:51.631
ale wiedziałem, że chciał uczcić fakt,

0:17:51.631,0:17:53.359
że mieszkam na swoim

0:17:53.359,0:17:55.406
i mam pracę, którą zdaję się lubić.

0:17:55.406,0:17:56.967
Drugim prezentem

0:17:56.967,0:17:58.543
było zdjęcie mojej babci,

0:17:58.543,0:18:00.795
która popełniła samobójstwo.

0:18:00.795,0:18:03.730
Po rozpakowaniu zacząłem płakać,

0:18:03.730,0:18:05.610
matka podeszła i zapytała czy płaczę

0:18:05.610,0:18:08.925
na myśl o krewnych,[br]których nigdy nie znałem.

0:18:08.925,0:18:13.013
Odparłem: "Ona cierpiała na to samo co ja.

0:18:13.013,0:18:15.594
Płaczę teraz jak piszę do Ciebie.

0:18:15.594,0:18:19.189
Nie dlatego, że jest mi smutno, [br]jestem po prostu przytłoczony,

0:18:19.189,0:18:21.410
dlatego, że byłem bliski[br]odebrania sobie życia,

0:18:21.410,0:18:23.113
ale rodzice dawali mi siłę,

0:18:23.113,0:18:24.862
podobnie jak lekarze.

0:18:24.862,0:18:26.716
Przeszedłem operację,

0:18:26.716,0:18:29.531
żyję i jestem wdzięczny.

0:18:29.531,0:18:31.791
Żyjemy w odpowiednim czasie,

0:18:31.791,0:18:35.670
nawet jeśli nam się tak nie wydaje".

0:18:35.670,0:18:37.567
Uderzyło mnie, że depresja

0:18:37.567,0:18:39.292
jest ogólnie postrzegana

0:18:39.292,0:18:42.829
jako dotykająca współczesną [br]klasę średnią zachodniego świata.

0:18:42.829,0:18:44.981
Chciałem sprawdzić, jak ona działa

0:18:44.981,0:18:46.984
w różnych innych kontekstach,

0:18:46.984,0:18:49.103
a najbardziej interesowała mnie

0:18:49.103,0:18:50.893
depresja wśród ludności ubogiej.

0:18:50.893,0:18:52.674
Wyruszyłem więc, aby sprawdzić

0:18:52.674,0:18:55.254
jak radzi się z depresją[br]wśród ludzi biednych.

0:18:55.254,0:18:57.412
Stwierdziłem, że tych ludzi

0:18:57.412,0:18:59.969
praktycznie nie wyprowadza się z choroby.

0:18:59.969,0:19:02.888
Depresja to wynik genetycznej wrażliwości

0:19:02.888,0:19:06.046
występującej w populacji

0:19:06.046,0:19:07.999
oraz wydarzeń ją indukujących,

0:19:07.999,0:19:09.902
które dla ludzi ubogich

0:19:09.902,0:19:11.777
zazwyczaj są o wiele bardziej dotkliwe.

0:19:11.777,0:19:14.204
Okazuje się, że jeżeli

0:19:14.204,0:19:16.344
masz fajne życie,[br]a czujesz się przygnębiony,

0:19:16.344,0:19:18.344
dochodzisz do wniosku,

0:19:18.344,0:19:20.013
że to depresja.

0:19:20.013,0:19:21.936
Wtedy zaczynasz szukać terapii.

0:19:21.936,0:19:24.029
Jednak jeśli twoje życie jest okropne

0:19:24.029,0:19:25.896
i cały czas jesteś nieszczęśliwy,

0:19:25.896,0:19:28.722
twoje odczucia są współmierne [br]do poziomu twojego życia

0:19:28.722,0:19:30.446
i nie przychodzi ci do głowy,

0:19:30.446,0:19:32.229
że być może to da się leczyć.

0:19:32.229,0:19:35.365
W tym kraju mamy zatem

0:19:35.365,0:19:38.278
epidemię depresji wśród ludzi biednych,

0:19:38.278,0:19:40.790
niezauważaną, nieleczoną

0:19:40.790,0:19:42.846
i przemilczaną.

0:19:42.846,0:19:45.046
To wielka tragedia.

0:19:45.046,0:19:46.534
Poznałem kobietę naukowca,

0:19:46.534,0:19:48.351
która prowadziła badania

0:19:48.351,0:19:50.092
w slumsach pod Waszyngtonem.

0:19:50.092,0:19:53.089
Przychodziły do niej kobiety[br]z innymi problemami zdrowotnymi

0:19:53.089,0:19:54.868
i jeśli rozpoznawała u nich depresję,

0:19:54.868,0:19:58.134
wpisywała je na półroczne[br]eksperymentalne leczenie.

0:19:58.134,0:20:00.463
Oto co jedna z nich, Lolly,

0:20:00.463,0:20:02.760
kobieta,

0:20:02.760,0:20:07.235
która miała siódemkę dzieci.

0:20:07.235,0:20:08.707
Pierwszego dnia rzekła:

0:20:08.707,0:20:10.898
"Miałam kiedyś pracę ,[br]ale musiałam zrezygnować

0:20:10.898,0:20:12.958
bo nie byłam w stanie wyjść z domu.

0:20:12.958,0:20:15.186
Nie rozmawiam z moimi dziećmi,

0:20:15.186,0:20:17.953
rano nie mogę się doczekać, aż wyjdą.

0:20:17.953,0:20:20.943
Wtedy wchodzę do łóżka [br]i naciągam kołdrę na głowę

0:20:20.943,0:20:22.589
i siedzę tak do trzeciej aż wrócą.

0:20:22.589,0:20:24.390
Ten czas zdaje się mijać tak szybko.

0:20:24.390,0:20:26.630
Brałam mnóstwo paracetamolu,

0:20:26.630,0:20:29.389
wszystkiego, co pozwalało mi dłużej spać.

0:20:29.389,0:20:33.159
Mąż mówił, że jestem głupia, brzydka.

0:20:33.159,0:20:36.664
Chciałabym móc pozbyć się tego bólu".

0:20:36.664,0:20:39.304
Dostała się na eksperymentalną terapię.

0:20:39.304,0:20:41.612
Gdy rozmawiałem z nią pół roku później,

0:20:41.612,0:20:47.269
pracowała już jako opiekunka [br]dzieci żołnierzy służących w marynarce,

0:20:47.269,0:20:49.824
odeszła od agresywnego męża,

0:20:49.824,0:20:51.906
i powiedziała mi:

0:20:51.906,0:20:54.275
"Moje dzieci są teraz szczęśliwsze,

0:20:54.275,0:20:56.252
w nowym mieszkaniu mam oddzielne pokoje

0:20:56.252,0:20:58.860
dla chłopców i dla dziewczynek,

0:20:58.860,0:21:01.399
ale w nocy wszyscy wskakują na moje łóżko,

0:21:01.399,0:21:04.011
razem robimy prace domowe i tak dalej.

0:21:04.011,0:21:05.684
Jeden z nich chce zostać pastorem,

0:21:05.684,0:21:07.384
drugi strażakiem,

0:21:07.384,0:21:10.350
a jedna z dziewcząt prawnikiem.

0:21:10.350,0:21:12.355
Nie płaczą, jak kiedyś,

0:21:12.355,0:21:14.913
i nie kłócą się.

0:21:14.913,0:21:18.693
Dziś dzieci są dla mnie wszystkim.

0:21:18.693,0:21:20.605
Wiele się zmienia

0:21:20.605,0:21:25.798
mój ubiór, zachowanie, odczucia.

0:21:25.798,0:21:29.485
Nie obawiam się już wyjścia z domu

0:21:29.485,0:21:32.894
i nie sądzę, by te złe czasy wróciły,

0:21:32.894,0:21:35.929
ale gdyby nie Dr. Miranda to nadal

0:21:35.929,0:21:39.927
siedziałabym w domu[br]z kołdrą naciągniętą na głowę.

0:21:39.927,0:21:41.895
Gdybym w ogóle nadał żyła.

0:21:41.895,0:21:45.627
Prosiłam Pana, by zesłał mi anioła,

0:21:45.627,0:21:49.957
a on odpowiedział na moje modlitwy".

0:21:49.959,0:21:53.312
Te historie bardzo mnie poruszyły

0:21:53.312,0:21:55.851
i postanowiłem je spisać,

0:21:55.851,0:21:57.230
w książce, nad którą pracuję

0:21:57.230,0:21:58.541
i w prasie.

0:21:58.541,0:22:00.862
Dostałem zlecenie z New York Timesa,

0:22:00.862,0:22:02.878
aby opisać depresję wśród ubogich.

0:22:02.878,0:22:04.494
Wysłałem mój artykuł

0:22:04.494,0:22:06.090
i zadzwonił do mnie wydawca:

0:22:06.090,0:22:07.800
"Nie możemy tego opublikować".

0:22:07.800,0:22:09.550
Zapytałem dlaczego,

0:22:09.550,0:22:11.855
i powiedział, że to zbyt naciągane.

0:22:11.855,0:22:15.633
Ludzie z samych nizin społecznych,

0:22:15.633,0:22:17.337
którzy po paru miesiącach leczenia

0:22:17.337,0:22:19.969
mogą być doradcami finansowymi.

0:22:19.969,0:22:21.823
To zbyt nieprawdopodobne".

0:22:21.823,0:22:24.028
Nigdy o czymś takim nie słyszała.

0:22:24.028,0:22:26.562
Stwierdziłem:[br]"Skoro nigdy o tym nie słyszałaś

0:22:26.562,0:22:29.562
to możliwe, że jest to materiał [br]na artykuł w gazecie."

0:22:29.562,0:22:35.696
(Śmiech) (Oklaski)

0:22:37.317,0:22:39.811
"A wy jesteście gazetą informacyjną".

0:22:39.811,0:22:41.793
Po negocjacjach

0:22:41.793,0:22:43.034
zgodzili się.

0:22:43.034,0:22:44.649
Ale myślę, że ich reakcja

0:22:44.649,0:22:46.944
miała związek z dziwnym zniesmaczeniem,

0:22:46.944,0:22:49.086
które wciąż istnieje w ludziach

0:22:49.086,0:22:50.549
wobec idei leczenia.

0:22:50.549,0:22:52.091
Pogląd, że w jakiś sposób,

0:22:52.091,0:22:55.127
gdybyśmy wyleczyli ubogich,

0:22:55.127,0:22:57.025
byłaby to forma nacisku,

0:22:57.025,0:22:58.667
bo zmienialibyśmy to kim są.

0:22:58.667,0:23:00.700
Istnieje rodzaj fałszywej moralności,

0:23:00.700,0:23:02.489
która zdaje się wszechobecna,

0:23:02.489,0:23:04.843
że leczenie depresji:

0:23:04.843,0:23:07.142
lekarstwa i tak dalej,[br]są czymś nienaturalnym,

0:23:07.142,0:23:09.314
czymś co sztucznie ingeruje.

0:23:09.314,0:23:12.163
Myślę, że to bardzo mylny pogląd.

0:23:12.163,0:23:15.695
Podobnie naturalnym byłoby dla zębów [br]żeby się psuły i wypadały,

0:23:15.695,0:23:19.025
jednak nikt nie walczy z pastą do zębów,

0:23:19.025,0:23:21.153
przynajmniej nie w moich kręgach.

0:23:21.153,0:23:23.655
Niektórzy mogą mówić:[br]"Ale czy depresja nie jest tym,

0:23:23.655,0:23:25.840
co ludzie powinni doświadczyć?

0:23:25.840,0:23:27.581
Czyż to nie jest owoc ewolucji?

0:23:27.581,0:23:29.488
Czy nie jest częścią osobowości?".

0:23:29.488,0:23:32.234
Odpowiadam: samopoczucie jest adaptacyjne.

0:23:32.234,0:23:35.563
Zdolność odczuwania smutku i strachu,

0:23:35.563,0:23:37.405
radości i przyjemności,

0:23:37.405,0:23:39.208
i wszystkich innych nastrojów

0:23:39.208,0:23:41.272
jest niezwykle cenna.

0:23:41.272,0:23:44.319
A depresja powstaje,

0:23:44.319,0:23:46.331
kiedy ten system ulega uszkodzeniu.

0:23:46.331,0:23:48.048
Nie potrafi się zaadaptować.

0:23:48.048,0:23:49.620
Ludzie mówili mi:

0:23:49.620,0:23:52.388
"Myślę, że jeśli przetrwam kolejny rok,

0:23:52.388,0:23:54.464
to chyba zdołam przez to przejść".

0:23:54.464,0:23:56.767
Zawsze wtedy odpowiadam: "Może zdołasz

0:23:56.767,0:23:59.476
ale już nigdy nie będziesz miał 37 lat.

0:23:59.476,0:24:02.026
Życie jest krótkie, a ty mówisz

0:24:02.026,0:24:03.982
o poświęceniu całego roku.

0:24:03.982,0:24:05.520
Przemyśl to".

0:24:05.520,0:24:08.366
Język angielski, jak i wiele innych,

0:24:08.366,0:24:10.474
jest w tej kwestii bardzo ubogi.

0:24:10.474,0:24:12.692
Używamy tego samego słowa - depresja,

0:24:12.692,0:24:14.497
do opisania jak czuje się dziecko

0:24:14.497,0:24:16.209
kiedy w jego urodziny pada deszcz,

0:24:16.209,0:24:18.737
jak i do opisu uczuć osoby,

0:24:18.737,0:24:21.191
która za minutę odbierze sobie życie.

0:24:21.191,0:24:24.296
Spotykam się z pytaniem, [br]czy jest to efekt długotrwałego smutku.

0:24:24.296,0:24:27.440
W pewnym sensie tak.

0:24:27.440,0:24:29.640
To pewien stopień zależności,

0:24:29.640,0:24:31.597
ale to ta sama zależność,

0:24:31.597,0:24:33.584
jak pomiędzy żelaznym ogrodzeniem,

0:24:33.584,0:24:35.261
z plamką rdzy,

0:24:35.261,0:24:38.007
której łatwo się pozbyć,

0:24:38.007,0:24:40.654
a pozostawieniem ogrodzenia na 100 lat,

0:24:40.654,0:24:43.552
aż przerdzewieje do postaci

0:24:43.552,0:24:44.786
pomarańczowego pyłu.

0:24:44.786,0:24:46.959
To ta pomarańczowa plamka,

0:24:46.959,0:24:48.748
ten problem rdzy,

0:24:48.748,0:24:51.737
jest tym, co próbujemy uświadomić.

0:24:51.737,0:24:53.977
Ludzie mówią mi:

0:24:53.977,0:24:56.708
"Bierzesz te wesołe pigułki[br]i czujesz się wesoły?".

0:24:56.708,0:24:58.594
Nie, nie czuję się.

0:24:58.594,0:25:01.416
Ale nie ogarnia mnie smutek [br]na myśl o zjedzeniu obiadu

0:25:01.416,0:25:04.252
albo odsłuchaniu wiadomości z sekretarki,

0:25:04.252,0:25:07.097
czy wzięciu prysznica.

0:25:07.097,0:25:09.951
Prawdę mówiąc, myślę, że odczuwam więcej,

0:25:09.951,0:25:12.381
bo czuję smutek bez odrętwienia.

0:25:12.381,0:25:16.728
Smutno mi na myśl [br]o rozczarowaniach zawodowych,

0:25:16.728,0:25:19.075
nieudanych związkach,

0:25:19.075,0:25:21.114
globalnym ociepleniu.

0:25:21.114,0:25:23.839
To rzeczy, które mnie dziś smucą.

0:25:23.839,0:25:26.573
Myślę, do czego ostatecznie doszedłem.

0:25:26.573,0:25:29.134
Jak ci, którzy mają niezłe życie

0:25:29.134,0:25:31.688
potrafią poradzić sobie nawet [br]z cięższą depresją?

0:25:31.688,0:25:34.485
Jak działa ten mechanizm obronny?

0:25:34.485,0:25:36.569
Po pewnym czasie doszedłem do wniosku

0:25:36.569,0:25:39.485
że ludzie wypierający się choroby,

0:25:39.485,0:25:41.517
mówiący: "Byłem przygnębiony dawno temu

0:25:41.517,0:25:43.254
i nie mam już ochoty o tym myśleć,

0:25:43.254,0:25:44.496
nie zwracam na to uwagi,

0:25:44.496,0:25:46.386
będę zwyczajnie żył dalej".

0:25:46.386,0:25:48.345
Jak na ironię to właśnie ci ludzie

0:25:48.345,0:25:51.043
są najbardziej zniewoleni tym,[br]co ich spotkało.

0:25:51.043,0:25:53.607
Zamykanie się na depresję wzmacnia ją.

0:25:53.607,0:25:56.887
Kiedy się przed nią chowasz - rośnie.

0:25:56.887,0:25:59.747
Ludźmi, którzy radzą sobie najlepiej

0:25:59.747,0:26:02.346
są ci, którzy tolerują fakt,

0:26:02.346,0:26:03.968
że noszą w sobie chorobę.

0:26:03.968,0:26:06.438
Ci, którzy godzą się ze swoją depresją,

0:26:06.438,0:26:08.220
osiągają odporność.

0:26:08.220,0:26:10.003
Frank Russakoff powiedział do mnie,

0:26:10.003,0:26:11.519
"Gdybym miał to znowu zrobić

0:26:11.519,0:26:13.656
przypuszczam, że zrobiłbym to inaczej,

0:26:13.656,0:26:15.620
ale w dziwny sposób, jestem wdzięczny

0:26:15.620,0:26:17.123
za moje przeżycia.

0:26:17.123,0:26:20.940
Cieszę się, że byłem w szpitalu 40 razy.

0:26:20.940,0:26:23.543
To nauczyło mnie wiele o miłości,

0:26:23.543,0:26:26.383
i relacje z moimi rodzicami i lekarzami

0:26:26.383,0:26:30.772
stały się dla mnie, i zawsze już będą,[br]czymś niezwykle cennym".

0:26:30.772,0:26:32.698
Maggie Robbins powiedziała:

0:26:32.698,0:26:35.687
"Kiedyś byłam wolontariuszką[br]w klinice AIDS

0:26:35.687,0:26:38.701
i w kółko gadałam,

0:26:38.701,0:26:40.514
a pacjenci rzadko odpowiadali,

0:26:40.514,0:26:42.581
więc myślałam sobie:

0:26:42.581,0:26:46.542
"To niemiłe i niepomocne z ich strony".

0:26:46.542,0:26:48.184
Wtedy zrozumiałam,

0:26:48.184,0:26:50.311
że nie wydobędę z nich nic więcej,

0:26:50.311,0:26:52.698
niż te kilka chwil rozmowy o niczym.

0:26:52.698,0:26:54.755
Sytuacja była taka,

0:26:54.755,0:26:57.633
że ja nie miałam AIDS, nie umierałam,

0:26:57.633,0:27:00.606
ale powinnam uszanować fakt,

0:27:00.606,0:27:02.393
że ich czeka taki los.

0:27:02.393,0:27:05.996
Nasze potrzeby[br]to nasza największa wartość.

0:27:05.996,0:27:08.135
Okazuje się, że nauczyłam się dawać

0:27:08.135,0:27:12.160
wszystko, czego sama potrzebuję".

0:27:12.160,0:27:13.851
Ocena swojej depresji

0:27:13.851,0:27:16.045
nie wyklucza nawrotu,

0:27:16.045,0:27:18.706
ale może sprawić, że myśl o nawrocie

0:27:18.706,0:27:22.924
lub nawet sam nawrót są łatwiejsze[br]do zniesienia.

0:27:22.924,0:27:24.969
Nie chodzi o to,

0:27:24.969,0:27:27.144
aby znaleźć jakieś głębsze znaczenie

0:27:27.144,0:27:29.171
w przeżywaniu depresji.

0:27:29.171,0:27:31.342
Znaczenie ma samo jego poszukiwanie

0:27:31.342,0:27:33.146
i zrozumienie, kiedy choroba powraca:

0:27:33.146,0:27:34.786
"To będzie piekło,

0:27:34.786,0:27:37.487
ale będzie w tym dla mnie nowa nauka".

0:27:37.487,0:27:39.751
Moja depresja nauczyła mnie,

0:27:39.751,0:27:41.764
jak wielkie emocje mogą nami targać,

0:27:41.764,0:27:44.861
jak mogą być bardziej realne niż fakty.

0:27:44.861,0:27:47.810
Przekonałem się, że to doświadczenie

0:27:47.810,0:27:50.702
pozwoliło mi przeżywać pozytywne emocje

0:27:50.702,0:27:54.222
bardziej intensywnie.

0:27:54.222,0:27:57.709
Przeciwieństwem depresji nie jest radość,

0:27:57.709,0:27:59.163
ale witalność,

0:27:59.163,0:28:01.904
a dziś moje życie jest pełne witalności.

0:28:01.904,0:28:04.649
Nawet w te dni, gdy jestem smutny.

0:28:04.649,0:28:07.962
Poczułem w moim mózgu ten pogrzeb,

0:28:07.962,0:28:09.986
usiadłem obok Kolosa Goi

0:28:09.986,0:28:12.233
na skraju świata,

0:28:12.233,0:28:14.322
i odkryłem

0:28:14.322,0:28:16.173
coś wewnątrz siebie,

0:28:16.173,0:28:18.306
coś, co mogę nazwać duszą,

0:28:18.306,0:28:22.062
której nigdy nie wyczuwałem,[br]aż do tego dnia 20 lat temu,

0:28:22.062,0:28:26.580
kiedy piekło wpadło [br]z niespodziewaną wizytą.

0:28:26.580,0:28:30.678
Myślę, że choć nienawidziłem depresji

0:28:30.678,0:28:33.012
i bardzo nie chcę znów jej doświadczyć,

0:28:33.012,0:28:35.756
to znalazłem sposób, aby ją pokochać.

0:28:35.756,0:28:37.781
Pokochać za to, że zmusiła mnie

0:28:37.781,0:28:40.550
do kurczowego trzymania się radości.

0:28:40.550,0:28:44.038
Pokochałem ją, bo każdego dnia

0:28:44.038,0:28:45.578
czasami ryzykownie,

0:28:45.578,0:28:48.276
czasami wbrew rozsądkowi,

0:28:48.276,0:28:50.554
znajduję powody, aby żyć.

0:28:50.554,0:28:55.277
I myślę, że są to momenty zachwytu, [br]których niewielu ma możliwość doświadczyć.

0:28:55.277,0:28:58.960
Dziękuję.

0:28:58.960,0:29:02.096
(Brawa)