1
00:00:03,627 --> 00:00:07,548
"Sentín un funeral no meu cerebro,

2
00:00:07,548 --> 00:00:09,940
e os parentes ían e viñan

3
00:00:09,940 --> 00:00:12,900
camiñando, camiñando 
ata que, pareceu,

4
00:00:12,900 --> 00:00:15,636
que o sentido crebaba totalmente.

5
00:00:15,716 --> 00:00:17,605
E cando todos estiveron sentados,

6
00:00:17,605 --> 00:00:19,603
unha liturxia, como un tambor,

7
00:00:19,603 --> 00:00:22,725
comezou a bater, a bater
ata que pensei

8
00:00:22,725 --> 00:00:25,421
que a miña mente adormecía

9
00:00:25,541 --> 00:00:30,047
E logo oínos erguer o caixón
e renxer a través da miña alma

10
00:00:30,247 --> 00:00:32,994
coas mesmas botas de chumbo, outra vez,

11
00:00:32,994 --> 00:00:35,283
e o espazo comezou a tanxer,

12
00:00:35,673 --> 00:00:40,240
Coma se os ceos fosen unha campá,
e a existencia só un oído,

13
00:00:40,420 --> 00:00:43,020
e eu, e o silencio, unha raza estraña

14
00:00:43,020 --> 00:00:46,101
desfeita, solitaria, aquí.

15
00:00:46,221 --> 00:00:49,874
E entón un baleiro na razón, rompeu

16
00:00:49,874 --> 00:00:52,863
e caín máis e máis abaixo

17
00:00:52,863 --> 00:00:55,560
e dei cun mundo, a cada mergullo,

18
00:00:55,790 --> 00:00:58,351
e acabei sabendo, daquela"

19
00:01:00,261 --> 00:01:03,156
Coñecemos a depresión 
a través de metáforas.

20
00:01:03,156 --> 00:01:07,398
Emily Dickinson foi capaz 
de expresalo con palabras,

21
00:01:07,398 --> 00:01:10,130
Goya, nunha imaxe.

22
00:01:10,130 --> 00:01:15,093
A metade do propósito da arte
é describir estes estados icónicos.

23
00:01:15,997 --> 00:01:19,587
Canto a min, sempre me vin
como unha persoa dura,

24
00:01:19,587 --> 00:01:21,550
unha das que poderían sobrevivir

25
00:01:21,550 --> 00:01:24,384
se me enviasen
a un campo de concentración.

26
00:01:24,614 --> 00:01:27,497
En 1991, sufrín unha serie de perdas.

27
00:01:27,497 --> 00:01:29,198
A miña nai morreu,

28
00:01:29,198 --> 00:01:31,324
rematou a relación na que estaba,

29
00:01:31,324 --> 00:01:34,837
volvín para os Estados Unidos
despois duns anos no estranxeiro

30
00:01:35,268 --> 00:01:38,432
e pasei por estas experiencias intacto.

31
00:01:38,432 --> 00:01:41,539
Pero en 1994, tres anos despois,

32
00:01:41,539 --> 00:01:45,932
atopeime perdendo o interese en case todo,

33
00:01:45,932 --> 00:01:49,827
non quería facer nada
do que antes si quería,

34
00:01:49,959 --> 00:01:51,877
e non sabía o porqué.

35
00:01:51,877 --> 00:01:56,827
O contrario da depresión
non é a felicidade, senón a vitalidade.

36
00:01:56,934 --> 00:01:58,429
E era a vitalidade

37
00:01:58,429 --> 00:02:01,932
a que se esvaecía 
para min naquel momento.

38
00:02:02,082 --> 00:02:06,137
Todo o que había para facer
era demasiado traballo.

39
00:02:06,411 --> 00:02:08,058
Volvía á casa

40
00:02:08,058 --> 00:02:11,440
e vía pestanexar a luz 
vermella do contestador

41
00:02:11,440 --> 00:02:14,055
e en vez de aledarme por 
saber dos meus amigos,

42
00:02:14,055 --> 00:02:15,133
pensaba:

43
00:02:15,133 --> 00:02:18,368
"Vaia morea de xente á que lle 
teño que devolver a chamada"

44
00:02:18,368 --> 00:02:20,755
Ou decidía que tiña que comer

45
00:02:20,755 --> 00:02:23,301
pero despois pensaba: 
teño que coller a comida,

46
00:02:23,301 --> 00:02:25,340
poñela no prato

47
00:02:25,340 --> 00:02:29,389
e cortala e mastigala e tragala,

48
00:02:29,389 --> 00:02:33,090
e sentía que eran
as estacións do Viacrucis.

49
00:02:33,090 --> 00:02:37,381
E algo que a miúdo se esquece
ao falar de depresión

50
00:02:37,443 --> 00:02:39,801
é que ti sabes que é absurdo.

51
00:02:39,801 --> 00:02:42,537
Sabes que é absurdo
mentres o experimentas.

52
00:02:42,537 --> 00:02:44,681
Sabes que a maioría da xente é quen

53
00:02:44,681 --> 00:02:46,995
de escoitar as menxases e xantar

54
00:02:46,995 --> 00:02:48,907
e organizarse para ducharse

55
00:02:48,907 --> 00:02:50,167
e saír pola porta

56
00:02:50,167 --> 00:02:51,644
e que non é gran cousa,

57
00:02:51,644 --> 00:02:54,985
e aínda así estás nas súas gadoupas,

58
00:02:54,985 --> 00:02:58,737
e es incapaz de idear unha saída.

59
00:02:58,737 --> 00:03:03,236
Así que comecei a sentir que facía menos

60
00:03:03,236 --> 00:03:05,326
e pensaba menos

61
00:03:05,326 --> 00:03:07,494
e sentía menos.

62
00:03:07,694 --> 00:03:10,049
Era unha especie de nulidade.

63
00:03:10,049 --> 00:03:12,415
E despois chegou a ansiedade.

64
00:03:12,415 --> 00:03:16,214
Se me dis que teño que estar
deprimido o próximo mes,

65
00:03:16,214 --> 00:03:19,387
diría: "Se está rematado
en novembro, podo facelo."

66
00:03:19,397 --> 00:03:20,853
Pero se me dis:

67
00:03:20,853 --> 00:03:23,923
"Tes que ter ansiedade aguda 
durante o próximo mes"

68
00:03:23,923 --> 00:03:26,396
Preferiría cortar as veas 
antes de pasar por iso.

69
00:03:26,396 --> 00:03:28,148
Era sentir continuamente

70
00:03:28,148 --> 00:03:30,616
coma cando vas andando

71
00:03:30,616 --> 00:03:33,498
e esvaras ou tropezas
e o chan achégase a ti,

72
00:03:33,593 --> 00:03:36,311
pero en vez de durar medio segundo como é,

73
00:03:36,311 --> 00:03:38,249
dura seis meses.

74
00:03:38,249 --> 00:03:41,281
É a sensación de estar sempre asustado,

75
00:03:41,281 --> 00:03:45,057
pero sen sequera saber 
de que estás asustado.

76
00:03:45,057 --> 00:03:47,477
E foi nese punto cando comecei a pensar

77
00:03:47,477 --> 00:03:51,476
que estar vivo era 
sinxelamente demasiado doloroso,

78
00:03:51,476 --> 00:03:54,060
e que a única razón para non suicidarme

79
00:03:54,060 --> 00:03:56,991
era non ferir outra xente.

80
00:03:57,191 --> 00:04:00,184
E finalmente un día espertei

81
00:04:00,200 --> 00:04:02,208
e pensei que quizais sufrira un ataque,

82
00:04:02,208 --> 00:04:04,939
porque estaba na cama 
totalmente inmobilizado,

83
00:04:04,939 --> 00:04:06,888
mirando o teléfono, pensando:

84
00:04:06,888 --> 00:04:10,451
"Algo vai mal e debería chamar 
para pedir axuda"

85
00:04:10,451 --> 00:04:12,186
e non podía estirar o brazo

86
00:04:12,186 --> 00:04:14,648
e agarrar o teléfono e marcar.

87
00:04:14,648 --> 00:04:18,802
E finalmente, despois de catro horas 
deitado mirándoo

88
00:04:18,802 --> 00:04:20,164
o teléfono soou,

89
00:04:20,164 --> 00:04:22,412
e dalgún xeito conseguín contestar

90
00:04:22,412 --> 00:04:24,962
e era o meu pai e dixen:

91
00:04:24,962 --> 00:04:28,875
"Teño un problema serio,
Temos que facer algo."

92
00:04:29,528 --> 00:04:35,026
O día seguinte comecei 
coa medicación e a terapia.

93
00:04:35,224 --> 00:04:39,311
E tamén empecei a considerar
esta terrible cuestión:

94
00:04:39,410 --> 00:04:41,483
Se non son a persoa dura,

95
00:04:41,483 --> 00:04:44,039
que podería sobrevivir 
a un campo de concentración,

96
00:04:44,039 --> 00:04:45,679
entón quen son?

97
00:04:45,679 --> 00:04:47,628
E se tiña que tomar medicación,

98
00:04:47,628 --> 00:04:51,335
esa medicación facíame 
ser completamente eu,

99
00:04:51,335 --> 00:04:53,754
ou convertíame noutra persoa?

100
00:04:53,754 --> 00:04:57,770
E que me parecía se me convertía noutro?

101
00:04:57,989 --> 00:05:01,300
Tiña dúas vantaxes nesta travesía.

102
00:05:01,300 --> 00:05:04,280
A primeira é que eu sabía que, 
falando obxectivamente,

103
00:05:04,280 --> 00:05:05,901
tiña unha boa vida,

104
00:05:05,901 --> 00:05:07,786
e que se era capaz de poñerme ben

105
00:05:07,786 --> 00:05:10,864
había algo ao final
polo que valía a pena vivir.

106
00:05:11,010 --> 00:05:14,052
E a outra é que tiña acceso 
a un bo tratamento.

107
00:05:14,052 --> 00:05:17,816
Pero aínda así saín e recaín,

108
00:05:17,816 --> 00:05:20,095
e saín e recaín,

109
00:05:20,095 --> 00:05:23,139
e saín e recaín,

110
00:05:23,139 --> 00:05:25,092
e finalmente entendín

111
00:05:25,092 --> 00:05:29,456
que tería que medicarme
e ir a terapia para sempre.

112
00:05:29,456 --> 00:05:30,712
E pensei:

113
00:05:30,712 --> 00:05:33,836
"Pero é un problema químico
ou psicolóxico?

114
00:05:33,836 --> 00:05:37,466
E precisa dunha cura química 
ou unha cura filosófica?"

115
00:05:37,466 --> 00:05:39,525
E non fun quen de saber a resposta.

116
00:05:39,525 --> 00:05:42,002
E logo entendín que en realidade

117
00:05:42,002 --> 00:05:45,966
non estamos tan avanzados nesas
áreas como para explicalo todo.

118
00:05:46,013 --> 00:05:49,260
Tanto a cura química 
como a cura psicolóxica

119
00:05:49,260 --> 00:05:51,062
teñen un papel que cumprir,

120
00:05:51,062 --> 00:05:54,675
e tamén souben que a depresión era

121
00:05:54,675 --> 00:05:57,698
algo entretecido tan profundamente en nós

122
00:05:57,698 --> 00:06:01,177
que non se podía separar
do noso carácter e personalidade.

123
00:06:01,437 --> 00:06:05,865
Quero decir que os tratamentos
para a depresión son terribles.

124
00:06:05,990 --> 00:06:07,817
Non son moi efectivos.

125
00:06:07,817 --> 00:06:09,650
Son moi caros.

126
00:06:09,650 --> 00:06:12,099
Teñen innumerables efectos secundarios.

127
00:06:12,099 --> 00:06:13,888
Son un desastre.

128
00:06:13,888 --> 00:06:18,526
Pero estou tan agradecido por vivir 
agora e non hai 50 anos,

129
00:06:18,576 --> 00:06:21,107
cando non se podería facer case nada.

130
00:06:21,488 --> 00:06:24,069
Espero que dentro de 50 anos,

131
00:06:24,069 --> 00:06:26,126
a xente oia falar dos meus tratamentos

132
00:06:26,126 --> 00:06:29,869
e se arrepíe de que alguén soportara
unha ciencia tan primitiva.

133
00:06:30,885 --> 00:06:35,441
A depresión é a imperfección do amor.

134
00:06:35,441 --> 00:06:38,642
Se estás casado con alguén e pensas:

135
00:06:38,642 --> 00:06:42,177
"Ben, se a miña muller morre, 
atoparei outra"

136
00:06:42,177 --> 00:06:45,003
non sería amor tal como o coñecemos.

137
00:06:45,223 --> 00:06:49,713
Non existe o amor
sen a anticipación da perda,

138
00:06:49,817 --> 00:06:55,771
e o espectro da desesperación
pode ser o motor da intimidade.

139
00:06:56,130 --> 00:06:59,059
Hai tres cousas que 
a xente tende a confundir:

140
00:06:59,059 --> 00:07:02,859
depresión, dor e tristeza.

141
00:07:02,859 --> 00:07:06,145
A dor é explicitamente reactiva.

142
00:07:06,145 --> 00:07:09,104
Se sofres unha perda
e te sentes moi infeliz,

143
00:07:09,104 --> 00:07:10,737
e logo, 6 meses despois,

144
00:07:10,737 --> 00:07:13,959
estás aínda moi triste,
pero xa empezas a funcionar mellor,

145
00:07:13,959 --> 00:07:15,687
probablemente sexa dor,

146
00:07:15,687 --> 00:07:19,299
e probablemente se resolva 
por si mesma en certa medida.

147
00:07:19,428 --> 00:07:22,179
Se experimentas unha perda catastrófica,

148
00:07:22,179 --> 00:07:23,393
e te sentes fatal,

149
00:07:23,393 --> 00:07:26,390
e seis meses despois 
case non podes funcionar,

150
00:07:26,390 --> 00:07:28,975
probablemente se desencadeou 
unha depresión

151
00:07:28,975 --> 00:07:31,449
polas circunstancias catastróficas.

152
00:07:31,449 --> 00:07:35,081
A traxectoria dinos moito.

153
00:07:35,081 --> 00:07:38,439
A xente pensa na depresión 
simplemente como estar triste.

154
00:07:38,439 --> 00:07:40,775
É moita, moita, demasiada tristeza,

155
00:07:40,775 --> 00:07:42,439
moita, demasiada dor,

156
00:07:42,439 --> 00:07:45,178
por algo tan lixeiro.

157
00:07:45,368 --> 00:07:48,115
Cando comezaba a comprender a depresión

158
00:07:48,115 --> 00:07:50,950
e a entrevistar persoas que a sufriran,

159
00:07:50,950 --> 00:07:55,661
atopei que había xente que tiña
a primeira vista o que parecía

160
00:07:55,686 --> 00:07:57,748
unha relativamente leve depresión

161
00:07:57,748 --> 00:08:01,195
e que estaban aínda así 
totalmente incapacitados por ela.

162
00:08:01,195 --> 00:08:03,053
E había outra xente que parecía ter,

163
00:08:03,053 --> 00:08:06,515
segundo a describía, unha depresión grave

164
00:08:06,616 --> 00:08:09,431
que tiña porén boas vidas

165
00:08:09,431 --> 00:08:11,586
nos intervalos entre episodios depresivos.

166
00:08:11,586 --> 00:08:14,961
E comecei a descubrir o que
causaba que certas persoas

167
00:08:14,961 --> 00:08:18,144
fosen máis resilientes que outras.

168
00:08:18,144 --> 00:08:21,496
Cales son os mecanismos
que lle permiten á xente sobrevivir?

169
00:08:21,530 --> 00:08:24,699
E saín entrevistar unha tras outra

170
00:08:24,699 --> 00:08:26,874
persoas que estaban sufrindo depresión.

171
00:08:26,874 --> 00:08:28,825
Unha das primeiras ás que entrevistei

172
00:08:28,825 --> 00:08:33,926
describiu a depresión como 
un xeito máis lento de estar morto

173
00:08:33,967 --> 00:08:36,521
e para min foi unha boa cousa
oílo ao principio

174
00:08:36,521 --> 00:08:39,547
porque me recordou
que ese xeito lento de estar morto

175
00:08:39,547 --> 00:08:41,491
pode levar a unha morte real,

176
00:08:41,491 --> 00:08:43,495
que é un asunto serio.

177
00:08:43,495 --> 00:08:46,154
É o líder mundial da discapacidade,

178
00:08:46,154 --> 00:08:48,484
e a xente morre diso cada día.

179
00:08:49,184 --> 00:08:52,793
Unha das persoas coas que falei
cando intentaba entender isto

180
00:08:52,927 --> 00:08:56,575
era unha querida amiga
coñecida desde había moitos anos,

181
00:08:56,613 --> 00:09:01,005
e que sufrira un episodio psicótico
no primeiro ano da facultade

182
00:09:01,059 --> 00:09:04,115
e que despois caeu de golpe 
nunha depresión terrible.

183
00:09:04,115 --> 00:09:05,541
Tiña síndrome bipolar,

184
00:09:05,541 --> 00:09:08,364
ou enfermidade maníaco-depresiva, 
como se dicía daquela,

185
00:09:08,364 --> 00:09:11,908
e foille moi ben co litio 
durante moitos anos,

186
00:09:11,936 --> 00:09:15,211
e logo, co tempo, quitáronlle o litio

187
00:09:15,271 --> 00:09:17,106
para ver como estaba sen el,

188
00:09:17,106 --> 00:09:19,081
e tivo outra psicose

189
00:09:19,081 --> 00:09:23,249
e logo caeu na peor depresión
que vin na miña vida,

190
00:09:23,291 --> 00:09:26,306
durante a que sentaba no 
apartamento dos pais

191
00:09:26,306 --> 00:09:29,383
mais ou menos catatónica, 
basicamente sen moverse,

192
00:09:29,383 --> 00:09:31,865
día tras día tras día.

193
00:09:31,865 --> 00:09:35,082
E cando lle preguntei 
sobre esta experiencia anos despois,

194
00:09:35,082 --> 00:09:38,413
-é unha poeta e psicoterapeuta 
chamada Maggie Robbins-

195
00:09:38,413 --> 00:09:41,506
cando a entrevistei, díxome:

196
00:09:41,646 --> 00:09:45,030
"Estaba cantando 'A onde foron as flores'

197
00:09:45,030 --> 00:09:48,240
unha e outra vez para ocupar a mente.

198
00:09:48,240 --> 00:09:51,375
Cantaba para bloquear 
as cousas que dicía a miña mente,

199
00:09:51,375 --> 00:09:55,865
que eran 'Non es nada. Non es ninguén.

200
00:09:55,865 --> 00:09:58,691
Non mereces nin vivir.'

201
00:09:58,691 --> 00:10:00,869
E aí foi cando de verdade comecei a pensar

202
00:10:00,869 --> 00:10:03,082
en suicidarme".

203
00:10:03,082 --> 00:10:07,140
Durante a depresión non pensas
que che puxeron un veo gris

204
00:10:07,140 --> 00:10:10,977
e que ves o mundo a través 
dunha néboa de mal humor.

205
00:10:11,001 --> 00:10:13,721
Pensas que che quitaron o veo,

206
00:10:13,721 --> 00:10:15,643
o veo da felicidade,

207
00:10:15,643 --> 00:10:18,067
e que agora ves a verdade.

208
00:10:18,067 --> 00:10:21,031
É máis fácil axudar 
esquizofrénicos que perciben

209
00:10:21,031 --> 00:10:25,032
que hai algo alleo dentro deles
que precisa ser exorcizado,

210
00:10:25,032 --> 00:10:27,193
pero é difícil cos depresivos,

211
00:10:27,193 --> 00:10:30,770
porque cremos que estamos vendo a verdade.

212
00:10:31,040 --> 00:10:32,897
Pero a verdade mente.

213
00:10:33,987 --> 00:10:35,985
Obsesioneime con esa frase:

214
00:10:35,985 --> 00:10:38,360
"Pero a verdade mente"

215
00:10:38,360 --> 00:10:40,813
E descubrín, ao falar
con persoas deprimidas,

216
00:10:40,813 --> 00:10:43,495
que teñen moitas percepcións ficticias.

217
00:10:43,495 --> 00:10:45,332
Eles diranche "Ninguén me quere"

218
00:10:45,332 --> 00:10:46,813
e ti dislles "Eu quérote,

219
00:10:46,813 --> 00:10:49,335
a túa muller quérete, a túa nai quérete".

220
00:10:49,335 --> 00:10:52,858
Podes contestar sen problemas
polo menos a maioría da xente.

221
00:10:52,923 --> 00:10:55,190
Pero a xente deprimida tamén che dirá:

222
00:10:55,190 --> 00:10:58,995
"Tanto ten o que fagamos,
ao final imos morrer."

223
00:10:59,168 --> 00:11:01,521
Ou dirán: "Non pode haber 
auténtica comunión

224
00:11:01,521 --> 00:11:03,024
entre dous seres humanos.

225
00:11:03,024 --> 00:11:05,600
Cada un está atrapado no seu propio corpo"

226
00:11:05,600 --> 00:11:07,449
Ao que tes que responder

227
00:11:07,449 --> 00:11:08,770
"Iso é certo,

228
00:11:08,770 --> 00:11:12,598
pero creo que agora deberiamos 
centrarnos en qué imos almorzar".

229
00:11:12,598 --> 00:11:14,669
(Risos)

230
00:11:14,669 --> 00:11:16,338
Gran parte do tempo,

231
00:11:16,338 --> 00:11:19,234
o que expresan non é tristura, 
senón perspicacia,

232
00:11:19,234 --> 00:11:21,891
e isto lévame a pensar 
que é extraordinario

233
00:11:21,891 --> 00:11:24,825
que a maioría de nós 
coñece estas preguntas existenciais

234
00:11:24,825 --> 00:11:27,115
sen que nos distraian moito.

235
00:11:27,115 --> 00:11:29,274
Había un estudo que 
me gustaba especialmente

236
00:11:29,274 --> 00:11:32,894
no cal a un grupo de xente deprimida e
a un de xente non deprimida

237
00:11:32,894 --> 00:11:35,758
se lles pide que xoguen 
a un videoxogo durante unha hora,

238
00:11:35,758 --> 00:11:37,291
e ao final desa hora,

239
00:11:37,291 --> 00:11:40,702
preguntábaselles cantos monstruíños
pensaban que mataran.

240
00:11:40,806 --> 00:11:44,928
O grupo deprimido normalmente acertaba
cunha marxe dun 10 por cento,

241
00:11:45,076 --> 00:11:46,547
e o grupo de non deprimidos

242
00:11:46,547 --> 00:11:51,072
supoñía entre 15 e 20 veces máis
monstruíños

243
00:11:51,072 --> 00:11:51,834
(Risos)

244
00:11:51,834 --> 00:11:54,815
dos que realmente mataran.

245
00:11:55,945 --> 00:11:59,011
Moita xente dixo, cando decidín 
escribir sobre a miña depresión,

246
00:11:59,011 --> 00:12:02,830
que debía ser moi difícil expoñerse así,

247
00:12:02,830 --> 00:12:04,424
que a xente o soubese.

248
00:12:04,424 --> 00:12:06,504
Dicían: "A xente fálache distinto?"

249
00:12:06,504 --> 00:12:08,636
e eu dicía: "Si, a xente 
fálame distinto.

250
00:12:08,636 --> 00:12:10,430
Fálanme distinto desde o momento

251
00:12:10,430 --> 00:12:12,880
en que comezan a falarme 
da súa experiencia,

252
00:12:12,880 --> 00:12:14,715
ou da experiencia da súa irmá,

253
00:12:14,715 --> 00:12:16,489
ou da experiencia do seu amigo.

254
00:12:16,489 --> 00:12:18,781
A cousas son diferentes porque agora sei

255
00:12:18,781 --> 00:12:23,432
que a depresión é o segredo familiar
que todo o mundo ten.

256
00:12:23,539 --> 00:12:27,167
Hai uns anos fun a unha conferencia

257
00:12:27,167 --> 00:12:29,820
e o venres da conferencia de tres días

258
00:12:29,820 --> 00:12:32,711
unha das participantes 
levoume á parte e díxome:

259
00:12:32,711 --> 00:12:39,326
"Teño depresión
e dáme un pouco de vergoña,

260
00:12:39,326 --> 00:12:41,635
pero estiven tomando esta medicación,

261
00:12:41,635 --> 00:12:44,276
e só quería preguntarche que opinas".

262
00:12:44,276 --> 00:12:47,280
Así que me esforcei en darlle 
o mellor consello que puiden.

263
00:12:47,280 --> 00:12:51,510
E entón díxome: "Sabes?
o meu home nunca entendería isto.

264
00:12:51,510 --> 00:12:54,254
É o tipo de persoa para o que 
isto non tería sentido,

265
00:12:54,254 --> 00:12:56,941
así que, xa sabes, que quede entre nós."

266
00:12:56,941 --> 00:12:58,507
E díxenlle: "Si, está ben."

267
00:12:58,507 --> 00:13:00,616
No domingo da mesma conferencia,

268
00:13:00,616 --> 00:13:02,890
o seu home chamoume á parte

269
00:13:02,890 --> 00:13:04,044
(Risos)

270
00:13:04,044 --> 00:13:06,349
e díxome "A miña muller non me vería

271
00:13:06,349 --> 00:13:08,785
como o home que son se o soubese

272
00:13:08,855 --> 00:13:12,269
pero estou loitando cunha depresión
e estou tomando esta medicación

273
00:13:12,269 --> 00:13:14,414
e preguntábame que opinabas".

274
00:13:14,414 --> 00:13:16,547
Estaban agochando a mesma medicación

275
00:13:16,547 --> 00:13:19,452
en dous sitios distintos do mesmo cuarto.

276
00:13:19,452 --> 00:13:20,397
(Risos)

277
00:13:20,397 --> 00:13:24,188
E díxenlle que pensaba
que a comunicación no matrimonio

278
00:13:24,188 --> 00:13:26,712
podía estar desencadeando 
algúns dos problemas.

279
00:13:26,712 --> 00:13:27,956
(Risos)

280
00:13:30,726 --> 00:13:32,207
Pero tamén quedei abraiado

281
00:13:32,207 --> 00:13:35,928
pola incómoda natureza do segredo mutuo.

282
00:13:36,141 --> 00:13:38,026
A depresión tamén é extenuante,

283
00:13:38,026 --> 00:13:40,794
Requíreche tanto tempo e enerxía,

284
00:13:40,794 --> 00:13:42,348
e o silencio ao respecto

285
00:13:42,348 --> 00:13:45,029
realmente empeora a depresión.

286
00:13:45,029 --> 00:13:46,762
E despois comecei a pensar

287
00:13:46,762 --> 00:13:48,728
en todos os xeitos cos 
que a xente se sente mellor.

288
00:13:48,728 --> 00:13:51,167
Comecei como un conservador da medicina.

289
00:13:51,167 --> 00:13:53,829
Pensaba que un par 
de tipos de terapia funcionaban,

290
00:13:53,829 --> 00:13:55,348
estaba claro que o facían,

291
00:13:55,348 --> 00:13:56,992
estaba a medicación,

292
00:13:56,992 --> 00:13:58,468
algúns tipos de psicoterapia,

293
00:13:58,468 --> 00:14:00,913
estaba posiblemente 
a terapia electroconvulsiva,

294
00:14:00,913 --> 00:14:03,588
e todo o demais non tiña sentido.

295
00:14:03,588 --> 00:14:05,420
Pero entón descubrín algo.

296
00:14:05,420 --> 00:14:07,172
Se tes un tumor cerebral

297
00:14:07,172 --> 00:14:10,454
e dis que facer o pino
20 minutos cada mañá

298
00:14:10,454 --> 00:14:11,719
fai que te sintas mellor,

299
00:14:11,719 --> 00:14:14,853
se cadra faino,
pero segues tendo un tumor cerebral,

300
00:14:14,853 --> 00:14:17,030
e probablemente vaias morrer igual.

301
00:14:17,030 --> 00:14:19,542
Pero se dis que tes unha depresión,

302
00:14:19,542 --> 00:14:22,007
e que facer o pino 20 minutos cada día

303
00:14:22,007 --> 00:14:24,131
fai que te sintas mellor, entón funcionou,

304
00:14:24,131 --> 00:14:26,711
porque a depresión é unha 
doenza de como te sentes,

305
00:14:26,711 --> 00:14:28,100
e se te sentes mellor,

306
00:14:28,100 --> 00:14:30,930
entón efectivamente 
xa non estás deprimido.

307
00:14:30,930 --> 00:14:33,193
Así que me volvín moito máis tolerante

308
00:14:33,193 --> 00:14:35,888
co amplo mundo 
dos tratamentos alternativos.

309
00:14:35,888 --> 00:14:38,272
E recibo cartas, recibo centos de cartas

310
00:14:38,272 --> 00:14:41,028
de xente que me conta
o que lles funcionou.

311
00:14:41,028 --> 00:14:44,649
Alguén me preguntou hoxe
entre bastidores, sobre a meditación.

312
00:14:44,649 --> 00:14:48,762
A miña carta favorita, 
entre as que recibín, era dunha muller

313
00:14:48,762 --> 00:14:51,388
que escribiu e me dixo que 
probara terapia, medicación,

314
00:14:51,388 --> 00:14:53,205
que probara case de todo,

315
00:14:53,205 --> 00:14:56,092
pero atopou a solución, e quería 
que eu llo dixese ao mundo,

316
00:14:56,092 --> 00:14:59,634
e era facer cousiñas de fío.

317
00:14:59,634 --> 00:15:01,173
(Risos)

318
00:15:02,633 --> 00:15:04,657
Envioume algunhas.

319
00:15:04,657 --> 00:15:05,685
(Risos)

320
00:15:06,315 --> 00:15:08,205
E non as levo postas agora mesmo.

321
00:15:08,205 --> 00:15:09,230
(Risos)

322
00:15:09,900 --> 00:15:11,738
Suxerinlle que debería mirar tamén

323
00:15:11,738 --> 00:15:15,828
trastorno obsesivo compulsivo no DSM.

324
00:15:16,738 --> 00:15:19,656
E así, cando miraba 
os tratamentos alternativos,

325
00:15:19,656 --> 00:15:22,444
gañaba perspectiva respecto 
aos outros tratamentos.

326
00:15:22,444 --> 00:15:25,347
Pasei por un exorcismo tribal en Senegal

327
00:15:25,347 --> 00:15:27,390
que incluía bastante
sangue de año

328
00:15:27,390 --> 00:15:29,422
e do que non vou dar detalles agora mesmo,

329
00:15:29,422 --> 00:15:31,422
pero uns anos despois estaba en Ruanda,

330
00:15:31,422 --> 00:15:33,180
traballando nun proxecto distinto,

331
00:15:33,180 --> 00:15:35,976
E resulta que lle describín 
a miña experiencia a alguén,

332
00:15:35,976 --> 00:15:37,016
e díxome:

333
00:15:37,016 --> 00:15:39,596
Ben, iso é o oeste de África, 
estamos no leste

334
00:15:39,596 --> 00:15:42,010
e os nosos rituais son distintos
nalgúns aspectos,

335
00:15:42,010 --> 00:15:43,263
pero temos algúns rituais

336
00:15:43,263 --> 00:15:45,440
que teñen algo en común co que describes."

337
00:15:45,440 --> 00:15:46,523
E dixo:

338
00:15:46,523 --> 00:15:50,135
"Pero temos moitos problemas cos
traballadores occidentais de saúde mental,

339
00:15:50,135 --> 00:15:52,452
especialmente cos que 
viñeron tralo xenocidio."

340
00:15:52,452 --> 00:15:54,779
E dixen: "Que tipo de problemas tedes?

341
00:15:54,779 --> 00:15:59,115
E díxome: "Ben, fan cousas moi estrañas.

342
00:15:59,115 --> 00:16:01,164
Non levan a xente ao sol,

343
00:16:01,164 --> 00:16:02,574
cando comezan a estar mellor,

344
00:16:02,574 --> 00:16:05,808
non inclúen percusión ou música 
que fai que o sangue se mova.

345
00:16:05,808 --> 00:16:07,650
Non implican toda a comunidade.

346
00:16:07,650 --> 00:16:10,695
Non externalizan a depresión
como un espírito invasor.

347
00:16:10,718 --> 00:16:16,029
En vez diso, o que fan é levar a xente
unha por unha a uns cuartiños sórdidos

348
00:16:16,029 --> 00:16:17,600
e teñenos falando unha hora

349
00:16:17,600 --> 00:16:19,810
sobre as cousas malas que lles pasaron."

350
00:16:19,810 --> 00:16:22,010
(Risos)

351
00:16:22,010 --> 00:16:24,350
(Aplausos)

352
00:16:25,010 --> 00:16:27,372
Díxome: "Pedímoslles 
que marchasen do país."

353
00:16:27,372 --> 00:16:29,299
(Risos)

354
00:16:30,429 --> 00:16:32,873
Na outra esquina dos 
tratamentos alternativos,

355
00:16:32,873 --> 00:16:34,908
deixádeme falarvos de Frank Russakoff.

356
00:16:34,908 --> 00:16:40,921
Frank Russakoff tiña probablemente
a peor depresión que vin nun home.

357
00:16:40,921 --> 00:16:42,989
Estaba continuamente deprimido,

358
00:16:42,989 --> 00:16:45,150
Estaba, cando o coñecín, nun punto no que

359
00:16:45,150 --> 00:16:48,168
cada mes recibía un 
tratamento de electroshock.

360
00:16:48,168 --> 00:16:50,743
Sentíase desorientado unha semana,

361
00:16:50,743 --> 00:16:52,546
despois sentíase ben unha semana,

362
00:16:52,546 --> 00:16:54,246
despois tiña unha semana de caída,

363
00:16:54,246 --> 00:16:56,931
e despois recibía outro 
tratamento de electroshock.

364
00:16:56,931 --> 00:16:58,346
E cando o coñecín díxome:

365
00:16:58,346 --> 00:17:01,118
"É insufrible pasar as 
semanas deste xeito,

366
00:17:01,118 --> 00:17:02,555
non podo seguir así,

367
00:17:02,555 --> 00:17:04,969
e xa sei como vou acabar

368
00:17:04,969 --> 00:17:06,246
se non melloro.

369
00:17:06,246 --> 00:17:10,214
Pero -díxome- oín falar dun protocolo
no Mass General

370
00:17:10,214 --> 00:17:13,637
para unha cirurxía chamada cingulotomía
que é unha operación cerebral,

371
00:17:13,637 --> 00:17:15,754
e creo que o vou tentar."

372
00:17:15,754 --> 00:17:19,218
E lembro estar fascinado nese momento
ao pensar que alguén

373
00:17:19,218 --> 00:17:22,389
que claramente pasou por 
tantas malas experiencias

374
00:17:22,389 --> 00:17:24,298
con tantos tratamentos diferentes

375
00:17:24,298 --> 00:17:27,330
aínda tivese nalgún sitio 
do seu interior o optimismo

376
00:17:27,330 --> 00:17:29,760
suficiente para buscar outro máis.

377
00:17:29,760 --> 00:17:34,110
E pasou por esta cirurxía
e tivo moito éxito.

378
00:17:34,110 --> 00:17:35,474
Agora é amigo meu,

379
00:17:35,474 --> 00:17:38,966
ten unha esposa adorable 
e dous preciosos fillos.

380
00:17:38,966 --> 00:17:41,915
Escribiume unha carta 
o Nadal posterior á operación

381
00:17:41,915 --> 00:17:43,104
e díxome:

382
00:17:43,104 --> 00:17:45,591
"O meu pai mandoume dous regalos este ano,

383
00:17:45,591 --> 00:17:48,363
primeiro, unha torre de CD 
automática de The Sharper Image

384
00:17:48,363 --> 00:17:49,714
que eu non precisaba,

385
00:17:49,714 --> 00:17:51,981
pero sei que ma estaba dando para celebrar

386
00:17:51,981 --> 00:17:55,399
que eu vivise só e tivese un traballo 
que parecía encantarme.

387
00:17:55,406 --> 00:17:58,877
E o outro regalo,
era unha foto da miña avoa,

388
00:17:58,877 --> 00:18:00,603
que se suicidou.

389
00:18:00,795 --> 00:18:03,730
Cando o desenvolvín, comecei a chorar,

390
00:18:03,730 --> 00:18:05,750
e veu a miña nai e díxome:

391
00:18:05,750 --> 00:18:09,055
"Estás chorando por parentes
que non coñeciches?"

392
00:18:09,055 --> 00:18:13,133
e eu díxenlle: "Tiña a mesma 
enfermidade ca min".

393
00:18:13,133 --> 00:18:15,594
Choro agora mentres che escribo.

394
00:18:15,594 --> 00:18:19,189
Non é que estea triste, 
senón sobrecollido.

395
00:18:19,189 --> 00:18:21,410
Porque creo que eu puiden suicidarme

396
00:18:21,410 --> 00:18:24,883
pero meus pais termaron de min,
e tamén os doutores

397
00:18:24,883 --> 00:18:26,716
e a cirurxía.

398
00:18:26,716 --> 00:18:29,351
Estou vivo e agradecido.

399
00:18:29,531 --> 00:18:34,241
Vivimos no momento correcto,
aínda que ás veces non o pareza."

400
00:18:35,670 --> 00:18:37,567
Estaba sorprendido porque a depresión

401
00:18:37,567 --> 00:18:42,552
é maiormente percibida como unha cousa
moderna, occidental, da clase media,

402
00:18:42,829 --> 00:18:47,001
e fun mirar como funcionaba
nunha variedade de contextos,

403
00:18:47,001 --> 00:18:49,193
e unha das cousas que 
máis interese me causou

404
00:18:49,193 --> 00:18:51,063
foi a depresión entre os indixentes.

405
00:18:51,063 --> 00:18:52,674
Así que intentei saber

406
00:18:52,674 --> 00:18:55,364
que se facía polas persoas 
pobres con depresión,

407
00:18:55,364 --> 00:18:57,412
E o que descubrín foi 
que as persoas pobres

408
00:18:57,412 --> 00:18:59,969
maioritariamente non son tratadas
para a depresión.

409
00:18:59,969 --> 00:19:02,888
A depresión é o resultado 
da vulneralidade xenética,

410
00:19:02,888 --> 00:19:06,256
que en principio está distribuída 
igualitariamente entre a poboación,

411
00:19:06,256 --> 00:19:07,999
e as circunstancias desencadeantes,

412
00:19:07,999 --> 00:19:11,772
que adoitan ser máis graves 
para a xente empobrecida.

413
00:19:11,777 --> 00:19:15,224
E aínda así resulta que se tes
unha vida estupenda

414
00:19:15,224 --> 00:19:16,854
pero sempre te sentes miserable

415
00:19:16,854 --> 00:19:18,534
pensas: "Por que me sinto así?

416
00:19:18,534 --> 00:19:20,013
Debo ter unha depresión."

417
00:19:20,013 --> 00:19:21,936
E decides buscar un tratamento.

418
00:19:21,936 --> 00:19:24,129
Pero se tes unha vida desastrosa,

419
00:19:24,129 --> 00:19:25,896
e sénteste miserable todo o tempo,

420
00:19:25,896 --> 00:19:28,722
o teu sentimento concorda coa túa vida,

421
00:19:28,722 --> 00:19:30,446
e non se che ocorre pensar,

422
00:19:30,446 --> 00:19:32,309
"Se cadra isto pódese tratar."

423
00:19:32,309 --> 00:19:35,505
Así que temos unha epidemia neste país

424
00:19:35,505 --> 00:19:38,318
de depresión entre persoas empobrecidas

425
00:19:38,318 --> 00:19:40,980
que non se detecta, que non se trata

426
00:19:40,980 --> 00:19:42,796
e que non se aborda,

427
00:19:42,846 --> 00:19:45,046
e é unha traxedia de gran magnitude.

428
00:19:45,046 --> 00:19:46,774
Así que atopei una académica

429
00:19:46,774 --> 00:19:50,091
que facía un proxecto de investigación
nos arrabaldes pobres de D.C.,

430
00:19:50,091 --> 00:19:53,249
onde seleccionaba mulleres 
que foran por outros problemas de saúde

431
00:19:53,249 --> 00:19:55,038
e eran diagnosticadas de depresión

432
00:19:55,038 --> 00:19:58,134
e proporcionáballes seis meses 
baixo o protocolo experimental.

433
00:19:58,134 --> 00:20:00,463
Unha delas, Lolly, veu

434
00:20:00,463 --> 00:20:03,250
e díxome isto o día que veu.

435
00:20:03,250 --> 00:20:07,455
Díxome, e era unha muller que, por certo,
tiña sete fillos.

436
00:20:07,455 --> 00:20:10,707
Díxome: "Tiña un traballo, 
pero tiven que deixalo porque

437
00:20:10,707 --> 00:20:13,018
non era capaz de saír da casa.

438
00:20:13,018 --> 00:20:15,216
Non tiña nada que 
dicirlles aos meus fillos.

439
00:20:15,216 --> 00:20:17,953
Pola maña, estou desexando que marchen,

440
00:20:17,953 --> 00:20:21,113
para meterme na cama e 
tapar a cabeza coas mantas,

441
00:20:21,113 --> 00:20:23,009
e as tres, cando volven,

442
00:20:23,009 --> 00:20:24,450
chegan tan rápido".

443
00:20:24,450 --> 00:20:26,630
Díxome: "Tomaba moito Tylenol,

444
00:20:26,630 --> 00:20:29,389
calquera cousa coa que 
puidese durmir máis,

445
00:20:29,389 --> 00:20:33,159
o meu marido dicíame 
que era estúpida, fea.

446
00:20:33,159 --> 00:20:36,444
Oxalá puidese parar a dor".

447
00:20:36,664 --> 00:20:39,304
Ben, trouxérona a este 
protocolo experimental,

448
00:20:39,304 --> 00:20:41,612
e cando a entrevistei 
seis meses despois,

449
00:20:41,612 --> 00:20:46,019
tiña un traballo coidando nenos

450
00:20:46,019 --> 00:20:50,034
para o exército americano, 
deixara o marido violento,

451
00:20:50,034 --> 00:20:51,556
e díxome:

452
00:20:52,066 --> 00:20:54,275
"Os meus fillos son 
moito máis felices agora."

453
00:20:54,275 --> 00:20:57,082
Dixo: "Hai un cuarto na miña nova casa
para os rapaces

454
00:20:57,082 --> 00:20:59,010
e un para as rapazas,

455
00:20:59,010 --> 00:21:01,399
pero pola noite, saltan á miña cama,

456
00:21:01,399 --> 00:21:03,821
e facemos os deberes xuntos e todo.

457
00:21:04,011 --> 00:21:05,684
Un deles quere ser predicador,

458
00:21:05,684 --> 00:21:07,384
outro quere ser bombeiro,

459
00:21:07,384 --> 00:21:10,310
e unha das nenas di que vai ser avogada.

460
00:21:10,350 --> 00:21:12,355
Xa non choran como antes,

461
00:21:12,355 --> 00:21:14,753
nin pelexan como facían.

462
00:21:14,913 --> 00:21:18,693
Iso é todo o que preciso, os meus fillos.

463
00:21:18,693 --> 00:21:20,755
As cousas seguen cambiando,

464
00:21:20,755 --> 00:21:25,798
como me visto, como me sinto, como actúo.

465
00:21:25,798 --> 00:21:29,355
Xa podo saír sen ter medo,

466
00:21:29,485 --> 00:21:32,704
e non creo que eses malos 
sentimentos vaian volver,

467
00:21:33,124 --> 00:21:36,019
e se non fora pola doutora Miranda e isto,

468
00:21:36,019 --> 00:21:39,486
estaría aínda na casa, 
coas mantas enriba da cabeza,

469
00:21:39,546 --> 00:21:41,895
no caso de estar aínda viva.

470
00:21:41,895 --> 00:21:45,627
Pedinlle ao Señor que me enviase un anxo,

471
00:21:45,627 --> 00:21:48,887
e escoitou as miñas pregarias."

472
00:21:50,309 --> 00:21:53,312
Estaba realmente conmovido 
por estas experiencias,

473
00:21:53,312 --> 00:21:55,981
e decidín que quería escribir sobre elas,

474
00:21:55,981 --> 00:21:58,750
non só no libro que escribía
senón tamén nun artigo,

475
00:21:58,750 --> 00:22:01,112
así que me encargaron
da revista New York Times,

476
00:22:01,112 --> 00:22:03,358
escribir sobre a depresión 
entre os indixentes.

477
00:22:03,358 --> 00:22:04,714
E entreguei a miña historia,

478
00:22:04,714 --> 00:22:08,630
e o meu editor chamoume e díxome:
"Non podemos publicar isto."

479
00:22:08,630 --> 00:22:09,770
E díxenlle: "Por que?"

480
00:22:09,770 --> 00:22:12,235
E díxome: "É demasiado rebuscado.

481
00:22:12,235 --> 00:22:15,823
Esta xente está 
como no máis baixo da sociedade

482
00:22:15,823 --> 00:22:17,657
e cun par de meses de tratamento

483
00:22:17,657 --> 00:22:20,409
xa están virtualmente listas 
para manexar Morgan Stanley?

484
00:22:20,409 --> 00:22:22,003
É demasiado imposible."

485
00:22:22,003 --> 00:22:24,328
Díxome: "Nunca oín nada igual."

486
00:22:24,328 --> 00:22:27,052
E díxenlle: "O feito de que nunca o oíras

487
00:22:27,052 --> 00:22:29,652
é un indicativo de que son 'noticias'."

488
00:22:29,652 --> 00:22:32,066
(Risas)

489
00:22:32,147 --> 00:22:33,471
(Aplausos)

490
00:22:37,341 --> 00:22:39,983
"E vós sodes unha revista de noticias."

491
00:22:39,983 --> 00:22:42,934
Despois dunha serie de
negociacións accederon.

492
00:22:43,034 --> 00:22:47,219
Pero penso moito en que o que dixo
estaba dalgún xeito conectado

493
00:22:47,219 --> 00:22:50,594
co desprezo que a xente aínda ten
pola idea do tratamento,

494
00:22:50,594 --> 00:22:52,469
a noción de que dalgún xeito se saímos

495
00:22:52,469 --> 00:22:55,101
e tratamos moita xente
en comunidades de indixentes

496
00:22:55,101 --> 00:22:57,007
sería un tipo de explotación,

497
00:22:57,007 --> 00:22:58,675
porque os estariamos cambiando.

498
00:22:58,675 --> 00:23:02,490
Hai un imperativo da falsa moral
que parece rodearnos,

499
00:23:02,490 --> 00:23:04,843
de que o tratamento da depresión,

500
00:23:04,843 --> 00:23:07,142
os medicamentos e demais, 
son un artificio,

501
00:23:07,142 --> 00:23:09,314
e que non é natural.

502
00:23:09,404 --> 00:23:12,393
E eu penso que é un erro.

503
00:23:12,393 --> 00:23:15,855
É natural que á xente lle caian os dentes,

504
00:23:15,855 --> 00:23:18,845
pero non hai ninguén militando 
contra a pasta de dentes,

505
00:23:19,025 --> 00:23:20,863
polo menos non nos meus círculos.

506
00:23:21,793 --> 00:23:23,175
A xente di:

507
00:23:23,175 --> 00:23:26,470
"Pero a depresión non é algo que se 
supón que hai que experimentar?

508
00:23:26,470 --> 00:23:28,241
Non evolucionamos para ter depresión?

509
00:23:28,241 --> 00:23:29,978
Non é parte da personalidade?"

510
00:23:29,978 --> 00:23:32,394
Ao que debo dicir, o humor é adaptable,

511
00:23:32,394 --> 00:23:35,563
ser quen de sentir tristura e medo,

512
00:23:35,563 --> 00:23:37,405
e alegría e pracer,

513
00:23:37,405 --> 00:23:41,348
e todos os outros estados de ánimo 
que temos, é incriblemente valioso.

514
00:23:41,348 --> 00:23:43,232
E unha depresión grave

515
00:23:43,232 --> 00:23:46,229
é algo que ocorre
cando o sistema creba.

516
00:23:46,471 --> 00:23:48,048
É falta de adaptación.

517
00:23:48,048 --> 00:23:49,620
A xente virá e dirame:

518
00:23:49,620 --> 00:23:52,388
"Creo, aínda así, que 
se aguantara outro ano,

519
00:23:52,388 --> 00:23:54,464
podería superalo."

520
00:23:54,464 --> 00:23:56,487
E sempre lles digo: "Quizais o superaras,

521
00:23:56,487 --> 00:23:59,476
pero nunca volverás a ter 37 anos.

522
00:23:59,476 --> 00:24:03,906
A vida é curta, e é un ano enteiro
do que estás a falar.

523
00:24:03,982 --> 00:24:05,300
Pénsao ben."

524
00:24:05,520 --> 00:24:08,366
É estraña a pobreza da lingua inglesa,

525
00:24:08,366 --> 00:24:10,474
e de feito de moitas outras linguas,

526
00:24:10,474 --> 00:24:12,692
que utilizamos a mesma palabra, depresión,

527
00:24:12,692 --> 00:24:16,137
para describir como se sente un neno
cando chove no seu aniversario,

528
00:24:16,209 --> 00:24:20,907
e para describir como se sente unha persoa
o minuto antes de suicidarse.

529
00:24:21,381 --> 00:24:24,516
A xente dime: "Ben, é unha 
continuación da tristeza normal?"

530
00:24:24,526 --> 00:24:27,690
E eu digo, en certo modo, é 
unha continuación da tristeza normal.

531
00:24:27,690 --> 00:24:29,640
Hai un certo grao de continuidade,

532
00:24:29,640 --> 00:24:31,597
pero é o mesmo tipo de continuación

533
00:24:31,597 --> 00:24:33,894
entre ter un valo de ferro arredor da casa

534
00:24:33,894 --> 00:24:35,391
que ten un puntiño de ferruxe

535
00:24:35,391 --> 00:24:38,077
que tes que lixar e pintar un pouco

536
00:24:38,077 --> 00:24:40,784
e o que sucede se 
abandonas a casa 100 anos

537
00:24:40,784 --> 00:24:44,912
e se enferruxou tanto que 
só é unha morea de po laranxa.

538
00:24:44,912 --> 00:24:46,959
E é esa morea de po laranxa,

539
00:24:46,959 --> 00:24:48,748
ese problema do po laranxa,

540
00:24:48,748 --> 00:24:51,737
o que estamos tentando abordar.

541
00:24:51,737 --> 00:24:54,267
E agora a xente di:

542
00:24:54,267 --> 00:24:56,908
"Tomas estas pastillas da
felicidade, e xa es feliz?"

543
00:24:56,908 --> 00:24:57,714
E non.

544
00:24:58,594 --> 00:25:01,556
Pero non me sinto triste 
por ter que xantar,

545
00:25:01,556 --> 00:25:03,922
e non me sinto triste 
polo contestador,

546
00:25:04,402 --> 00:25:06,877
e non me sinto triste 
por ter que ducharme.

547
00:25:07,097 --> 00:25:09,951
De feito, penso que sinto máis,

548
00:25:09,951 --> 00:25:12,381
porque podo sentir tristeza 
sen sentir nulidade.

549
00:25:12,381 --> 00:25:16,728
Sintome triste polas 
decepcións profesionais,

550
00:25:16,728 --> 00:25:19,165
polas relacións danadas,

551
00:25:19,165 --> 00:25:21,104
e polo quecemento global.

552
00:25:21,104 --> 00:25:23,839
Esas son as cousas polas 
que me sinto triste agora.

553
00:25:23,839 --> 00:25:26,573
E díxenme a min mesmo, 
cal é a conclusión?

554
00:25:26,573 --> 00:25:29,134
Como conseguiu esta 
xente que ten vidas mellores,

555
00:25:29,134 --> 00:25:31,688
aínda con peores depresións, 
seguir adiante?

556
00:25:31,688 --> 00:25:34,485
Cal é o mecanismo da resiliencia?

557
00:25:34,485 --> 00:25:36,569
E o que aparecía continuamente

558
00:25:36,569 --> 00:25:39,485
era que a xente que nega a experiencia,

559
00:25:39,485 --> 00:25:41,517
e din "Tiven depresión hai moito tempo,

560
00:25:41,517 --> 00:25:43,254
e non quero volver pensar nela,

561
00:25:43,254 --> 00:25:44,496
e non quero mirala,

562
00:25:44,496 --> 00:25:46,386
simplemente vou seguir coa miña vida",

563
00:25:46,386 --> 00:25:50,995
ironicamente, son as persoas que 
están máis escravizadas polo que teñen.

564
00:25:51,043 --> 00:25:53,777
Silenciar a depresión refórzaa.

565
00:25:53,777 --> 00:25:56,887
Mentres a escondes, medra.

566
00:25:56,887 --> 00:25:59,747
E a xente que mellor o fai,

567
00:25:59,797 --> 00:26:03,976
e a que é tolerante
co feito de ter esa condición.

568
00:26:04,166 --> 00:26:08,298
Aquela que pode aceptar a súa depresión,
é quen acada a resiliencia.

569
00:26:08,298 --> 00:26:10,103
Frank Russakoff díxome:

570
00:26:10,123 --> 00:26:13,719
"Se tivese que facelo de novo,
supoño que non o faría deste xeito,

571
00:26:13,719 --> 00:26:17,170
pero dun modo estraño, 
estou agradecido pola experiencia.

572
00:26:17,290 --> 00:26:20,940
Estou contento por 
ter que estar 40 veces no hospital.

573
00:26:20,940 --> 00:26:23,543
Ensinoume tanto sobre o amor,

574
00:26:23,543 --> 00:26:26,583
e a miña relación
cos meus pais e doutores,

575
00:26:26,583 --> 00:26:30,772
foi tan valiosa, e sempre o será".

576
00:26:30,772 --> 00:26:32,698
E Maggie Robbins dixo:

577
00:26:32,698 --> 00:26:35,687
"Adoitaba ser voluntaria 
nunha clínica de SIDA

578
00:26:35,687 --> 00:26:38,701
e simplemente falaba e falaba e falaba

579
00:26:38,701 --> 00:26:42,714
e a xente coa que trataba
non era moi receptiva, e pensaba:

580
00:26:42,714 --> 00:26:45,552
'Isto non é moi amable 
nin útil pola súa parte'

581
00:26:45,552 --> 00:26:46,548
(Risos)

582
00:26:46,548 --> 00:26:48,240
"E despois deime de conta,

583
00:26:48,240 --> 00:26:50,441
deime de conta de 
que non ían facer máis,

584
00:26:50,441 --> 00:26:52,748
que eses escasos primeiros 
minutos de conversa.

585
00:26:52,748 --> 00:26:54,755
Ía simplemente ser un momento

586
00:26:54,755 --> 00:26:57,633
no que eu non tiña SIDA 
e non estaba morrendo,

587
00:26:57,633 --> 00:27:00,776
pero podía aceptar o feito 
de que eles si o estiveran,

588
00:27:00,776 --> 00:27:02,493
e estábano.

589
00:27:02,493 --> 00:27:06,106
As nosas necesidades son 
os nosos maiores activos.

590
00:27:06,106 --> 00:27:10,975
Resulta que aprendín a dar
todo o que preciso."

591
00:27:12,125 --> 00:27:16,000
Valorar a depresión propia
non evita unha recaída,

592
00:27:16,000 --> 00:27:18,791
pero pode facer a perspectiva 
dunha recaída

593
00:27:18,791 --> 00:27:23,045
e mesmo a recaída 
máis fácil de aceptar.

594
00:27:23,045 --> 00:27:26,756
A pregunta non é tanto 
atopar un gran significado

595
00:27:26,756 --> 00:27:29,264
e decidir que a túa depresión tivo moito
significado.

596
00:27:29,264 --> 00:27:33,332
Está en buscar ese significado
e pensar, cando volve:

597
00:27:33,332 --> 00:27:36,966
"Isto vai ser infernal,
pero vou aprender algo."

598
00:27:37,487 --> 00:27:39,751
Aprendín da miña propia depresión

599
00:27:39,751 --> 00:27:41,864
o grande que pode ser unha emoción,

600
00:27:41,864 --> 00:27:44,431
como pode ser máis real que os feitos,

601
00:27:45,051 --> 00:27:47,890
e descubrín que esta experiencia

602
00:27:47,890 --> 00:27:50,792
me permitiu experimentar 
emocións positivas

603
00:27:50,792 --> 00:27:53,952
dun modo máis intenso e máis centrado.

604
00:27:54,222 --> 00:27:57,709
O oposto á depresión non é a felicidade,

605
00:27:57,709 --> 00:27:59,273
senón a vitalidade,

606
00:27:59,273 --> 00:28:02,004
e estes días, a miña vida é vital,

607
00:28:02,004 --> 00:28:04,529
aínda nos días que estou triste.

608
00:28:04,649 --> 00:28:07,782
Sentín ese funeral no meu cerebro,

609
00:28:07,962 --> 00:28:11,386
e senteime preto do Coloso,
no bordo do mundo,

610
00:28:12,446 --> 00:28:16,353
e descubrín algo dentro de min

611
00:28:16,353 --> 00:28:18,306
que debería chamar alma

612
00:28:18,306 --> 00:28:22,062
que nunca formulara 
ata ese día hai 20 anos

613
00:28:22,062 --> 00:28:25,610
cando o inferno me fixo 
unha visita sorpresa.

614
00:28:26,580 --> 00:28:30,678
Creo que aínda que odiaba estar deprimido

615
00:28:30,678 --> 00:28:33,012
e que odiaría estar deprimido de novo,

616
00:28:33,012 --> 00:28:35,546
atopei un xeito de amar a miña depresión.

617
00:28:35,756 --> 00:28:40,621
Ámoa porque me obrigou
a buscar e aferrarme á alegría.

618
00:28:40,621 --> 00:28:43,838
Ámoa porque cada día decido,

619
00:28:44,038 --> 00:28:45,698
ás veces valentemente,

620
00:28:45,698 --> 00:28:48,376
e ás veces contra a lóxica do momento,

621
00:28:48,376 --> 00:28:50,854
pegarme ás razóns para vivir.

622
00:28:50,854 --> 00:28:54,977
E iso, creo, é unha grande
e privilexiada alegría.

623
00:28:54,977 --> 00:28:56,070
Grazas.

624
00:28:56,090 --> 00:28:58,666
(Aplausos)

625
00:28:58,666 --> 00:28:59,509
Grazas.

626
00:28:59,509 --> 00:29:04,469
(Aplausos)