1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
Chiếc điện thoại di động này

2
00:00:03,000 --> 00:00:06,000
bắt đầu vòng đời của nó

3
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
từ một mỏ khai thác thủ công

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
ở Đông Congo.

5
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
Nó do các nhóm nô lệ trẻ em

6
00:00:12,000 --> 00:00:14,000
có vũ trang khai thác,

7
00:00:14,000 --> 00:00:16,000
đó là những gì Hội đồng Bảo an LHQ

8
00:00:16,000 --> 00:00:18,000
gọi là "khoáng chất máu",

9
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
sau đó đi qua một số bộ phận

10
00:00:20,000 --> 00:00:22,000
và được hoàn thiện trong một nhà máy

11
00:00:22,000 --> 00:00:24,000
ở Shinjin tại Trung Quốc.

12
00:00:24,000 --> 00:00:27,000
Tại nhà máy đó, đã có hơn một tá người

13
00:00:27,000 --> 00:00:29,000
tự tử năm nay.

14
00:00:29,000 --> 00:00:32,000
Có người đã chết sau khi làm một ca 36 tiếng.

15
00:00:33,000 --> 00:00:35,000
Chúng ta đều thích sô-cô-la.

16
00:00:35,000 --> 00:00:37,000
Chúng ta mua sô-cô-la cho con mình.

17
00:00:37,000 --> 00:00:40,000
80% lượng ca cao đến từ Bờ Biển Ngà và Ghana

18
00:00:40,000 --> 00:00:43,000
và do trẻ em thu hoạch.

19
00:00:43,000 --> 00:00:45,000
Tại Bờ Biển Ngà, nô lệ trẻ em là một vấn đề rất lớn.

20
00:00:45,000 --> 00:00:48,000
Trẻ em bị buôn bán từ các vùng có xung đột

21
00:00:48,000 --> 00:00:51,000
và làm việc trên các đồn điền cà phê.

22
00:00:51,000 --> 00:00:53,000
Heparin

23
00:00:53,000 --> 00:00:55,000
– thuốc chống đông máu –

24
00:00:55,000 --> 00:00:58,000
được sản xuất từ những trung tâm thủ công

25
00:00:58,000 --> 00:01:00,000
như thế này ở Trung Quốc,

26
00:01:00,000 --> 00:01:02,000
bởi các thành phần hoạt chất của nó

27
00:01:02,000 --> 00:01:05,000
được bào chế từ ruột non lợn.

28
00:01:05,000 --> 00:01:08,000
Kim cương của bạn: chắc bạn đã nghe cụm từ này trong bộ phim "Kim cương máu"

29
00:01:08,000 --> 00:01:10,000
Đây là một mỏ

30
00:01:10,000 --> 00:01:12,000
ở Zimbabwe.

31
00:01:12,000 --> 00:01:14,000
Bông: Uzbekistan là nước xuất khẩu bông

32
00:01:14,000 --> 00:01:16,000
lớn thứ hai trên thế giới.

33
00:01:16,000 --> 00:01:19,000
Hàng năm, đến mùa thu hoạch bông,

34
00:01:19,000 --> 00:01:21,000
chính phủ đóng cửa các trường học,

35
00:01:21,000 --> 00:01:24,000
tống lũ trẻ vào xe buýt, chở chúng đến các cánh đồng bông

36
00:01:24,000 --> 00:01:27,000
và ở đó ba tuần để thu hoạch bông.

37
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
Đó là cưỡng bức lao động trẻ em

38
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
một cách có tổ chức.

39
00:01:32,000 --> 00:01:35,000
Và tất cả những sản phẩm đó chắc chắn sẽ kết thúc vòng đời

40
00:01:35,000 --> 00:01:37,000
trong một bãi rác như thế này ở Manila.

41
00:01:37,000 --> 00:01:40,000
Những nơi, những nguồn gốc này,

42
00:01:40,000 --> 00:01:42,000
đại diện cho lỗ hổnng quản lý.

43
00:01:42,000 --> 00:01:44,000
Đó là cách mô tả lịch sự nhất

44
00:01:44,000 --> 00:01:47,000
tôi có thể dùng.

45
00:01:47,000 --> 00:01:49,000
Đây là những khoảng tối,

46
00:01:49,000 --> 00:01:52,000
là nơi chuỗi cung ứng toàn cầu bắt đầu.

47
00:01:52,000 --> 00:01:54,000
Đó là chuỗi cung ứng mang lại

48
00:01:54,000 --> 00:01:57,000
cho chúng ta các nhãn hiệu sản phẩm yêu thích.

49
00:01:57,000 --> 00:02:00,000
Một số những lỗ hỏng quản lý

50
00:02:00,000 --> 00:02:03,000
do các nhà nước kém cỏi điều hành.

51
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
Một số trong đó không còn là nhà nước nữa;

52
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
họ là những nhà nước thất bại.

53
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
Một số trong đó

54
00:02:09,000 --> 00:02:12,000
chỉ là những quốc gia tin rằng bất quy tắc hoặc không có quy định

55
00:02:12,000 --> 00:02:15,000
là cách tốt nhất để thu hút đầu tư,

56
00:02:15,000 --> 00:02:17,000
xúc tiến thương mại.

57
00:02:17,000 --> 00:02:19,000
Dù bằng cách nào, chúng đều thể hiện

58
00:02:19,000 --> 00:02:22,000
một tình thế rất khó xử về luân thường đạo đức.

59
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
Tôi biết không ai trong chúng ta muốn là tòng phạm

60
00:02:25,000 --> 00:02:28,000
đằng sau một

61
00:02:28,000 --> 00:02:30,000
sự lạm dụng nhân quyền

62
00:02:30,000 --> 00:02:32,000
trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

63
00:02:32,000 --> 00:02:34,000
Nhưng ngay lúc này,

64
00:02:34,000 --> 00:02:37,000
hầu hết các công ty tham gia vào các chuỗi cung ứng

65
00:02:37,000 --> 00:02:39,000
không có cách nào

66
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
để đảm bảo rằng

67
00:02:41,000 --> 00:02:43,000
không ai phải thế chấp tương lai,

68
00:02:43,000 --> 00:02:46,000
không ai phải hy sinh các quyền của mình

69
00:02:46,000 --> 00:02:48,000
để mang lại cho chúng ta

70
00:02:48,000 --> 00:02:50,000
các nhãn hiệu sản phẩm yêu thích.

71
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
Hôm nay tôi không đến đây để làm các bạn chán nản

72
00:02:53,000 --> 00:02:56,000
về tình trạng của chuỗi cung ứng toàn cầu.

73
00:02:56,000 --> 00:02:58,000
Chúng ta cần kiểm tra thực tế.

74
00:02:58,000 --> 00:03:01,000
Chúng ta cần nhận ra sự thâm hụt

75
00:03:01,000 --> 00:03:04,000
nhân quyền nghiêm trọng thế nào.

76
00:03:04,000 --> 00:03:06,000
Đây là một nước cộng hòa độc lập,

77
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
một nhà nước thất bại,

78
00:03:08,000 --> 00:03:11,000
chắc chắn không phải là nhà nước dân chủ.

79
00:03:12,000 --> 00:03:14,000
Và ngay bây giờ,

80
00:03:14,000 --> 00:03:16,000
nước cộng hòa độc lập của chuỗi cung ứng

81
00:03:16,000 --> 00:03:18,000
không được điều hành

82
00:03:18,000 --> 00:03:21,000
theo cách làm ta hài lòng

83
00:03:21,000 --> 00:03:24,000
rằng ta có thể tham gia vào thương mại đạo đức hoặc tiêu dùng đạo đức.

84
00:03:25,000 --> 00:03:27,000
Đó không phải là chuyện mới mẻ.

85
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
Bạn vừa xem tài liệu của

86
00:03:29,000 --> 00:03:31,000
một xí nghiệp bóc lột chuyên làm hàng may mặc

87
00:03:31,000 --> 00:03:34,000
trên toàn thế giới, ngay cả ở các nước đang phát triển.

88
00:03:34,000 --> 00:03:36,000
Nếu bạn muốn xem một xí nghiệp bóc lột cổ điển,

89
00:03:36,000 --> 00:03:38,000
gặp tôi ỏe Madison Square Garden,

90
00:03:38,000 --> 00:03:41,000
tôi sẽ đưa bạn xuống phố, và chỉ cho bạn một xí nghiệp bóc lột của Trung Quốc.

91
00:03:41,000 --> 00:03:44,000
Nhưng hãy xem ví dụ về heparin.

92
00:03:44,000 --> 00:03:46,000
Đó là một dược phẩm.

93
00:03:46,000 --> 00:03:49,000
Bạn hi vọng rằng chuỗi cung ứng đưa sản phẩm này vào các bệnh viện,

94
00:03:49,000 --> 00:03:52,000
có thể sạch bong.

95
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
Vấn đề ở đây là thành phần hoạt tính của sản phẩm này –

96
00:03:55,000 --> 00:03:57,000
như tôi đã nói –

97
00:03:57,000 --> 00:03:59,000
là từ lợn.

98
00:03:59,000 --> 00:04:02,000
Nhà sản xuất chính của Mỹ

99
00:04:02,000 --> 00:04:04,000
sản xuất ra thành phần này,

100
00:04:04,000 --> 00:04:07,000
từ vài năm trước đã quyết định chuyển tới Trung Quốc

101
00:04:07,000 --> 00:04:10,000
bởi đó là nguồn cung cấp lợn lớn nhất thế giới.

102
00:04:10,000 --> 00:04:12,000
Và khi nhà máy của họ ở Trung Quốc –

103
00:04:12,000 --> 00:04:15,000
có thể khá sạch –

104
00:04:15,000 --> 00:04:17,000
đang nhập tất cả các thành phần

105
00:04:17,000 --> 00:04:19,000
từ sân sau các lò mổ,

106
00:04:19,000 --> 00:04:21,000
nơi người ta giết lợn

107
00:04:21,000 --> 00:04:24,000
và lọc riêng các bộ phận.

108
00:04:24,000 --> 00:04:26,000
Vì vậy, vài năm trước, ta đã có một vụ bê bối,

109
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
vụ này đã giết khoảng 80 người trên khắp thế giới,

110
00:04:28,000 --> 00:04:30,000
bởi các chất bẩn

111
00:04:30,000 --> 00:04:33,000
đã nhiễm vào trong chuỗi cung ứng heparin.

112
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
Tệ hơn, một số nhà cung cấp

113
00:04:35,000 --> 00:04:39,000
nhận ra rằng họ có thể thay một sản phẩm

114
00:04:39,000 --> 00:04:42,000
nhái heparin trong các cuộc kiểm định.

115
00:04:43,000 --> 00:04:46,000
Chi phí cho các sản phẩm thay thế này là 9 USD/pound,

116
00:04:46,000 --> 00:04:49,000
trong khi heparin thật – thành phần thật –

117
00:04:49,000 --> 00:04:52,000
tốn tới 900 USD/pound.

118
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
Thật thiếu suy nghĩ!

119
00:04:54,000 --> 00:04:57,000
Nó đã giết chết nhiều người.

120
00:04:57,000 --> 00:04:59,000
Và giờ các bạn đang tự hỏi,

121
00:04:59,000 --> 00:05:01,000
“Tại sao Cục Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Mỹ (FDA)

122
00:05:01,000 --> 00:05:03,000
lại để chuyện này xảy ra?

123
00:05:03,000 --> 00:05:05,000
Tại sao cơ quan chuyên trách về thực phẩm và dược phẩm của Trung Quốc

124
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
lại để chuyện này xảy ra?”

125
00:05:07,000 --> 00:05:10,000
Câu trả lời rất đơn giản:

126
00:05:10,000 --> 00:05:12,000
Trung Quốc định nghĩa các cơ sở này

127
00:05:12,000 --> 00:05:15,000
là cơ sở hóa chất, không phải cơ sở dược phẩm,

128
00:05:15,000 --> 00:05:17,000
vì vậy họ không thanh tra.

129
00:05:17,000 --> 00:05:19,000
Và FDA của Mỹ (Cục quản lý thuốc và thực phẩm)

130
00:05:19,000 --> 00:05:21,000
gặp phải vấn đề quyền hạn pháp lý.

131
00:05:21,000 --> 00:05:23,000
Đây là ở nước ngoài.

132
00:05:23,000 --> 00:05:25,000
Họ cũng thực tế chỉ đạo vài cuộc điều tra ở nước ngoài –

133
00:05:25,000 --> 00:05:28,000
khoảng 12 cuộc/năm – cũng có thể là 20.

134
00:05:28,000 --> 00:05:30,000
Có khoảng 500

135
00:05:30,000 --> 00:05:32,000
cơ sở tự sản xuất

136
00:05:32,000 --> 00:05:35,000
các thành phần hoạt tính này ở Trung Quốc.

137
00:05:35,000 --> 00:05:38,000
Trên thực tế, khoảng 80%

138
00:05:38,000 --> 00:05:40,000
thành phần hoạt tính trong thuốc

139
00:05:40,000 --> 00:05:42,000
tới từ nước ngoài,

140
00:05:42,000 --> 00:05:44,000
đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ.

141
00:05:44,000 --> 00:05:47,000
Và chúng ta không có một hệ thống quản lý,

142
00:05:47,000 --> 00:05:49,000
không có một hệ thống quy định

143
00:05:49,000 --> 00:05:51,000
để đảm bảo

144
00:05:51,000 --> 00:05:53,000
quy trình sản xuất đó là an toàn.

145
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
Chúng ta không có một hệ thống đảm bảo

146
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
rằng Quyền Con người, phẩm cách cơ bản

147
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
được đảm bảo.

148
00:06:02,000 --> 00:06:05,000
Vì thế, ở cấp quốc gia –

149
00:06:05,000 --> 00:06:07,000
trong khoảng 60 nước khác nhau –

150
00:06:07,000 --> 00:06:09,000
các chính phủ

151
00:06:09,000 --> 00:06:11,000
thất bại nghiêm trọng trong việc điều tiết sản xuất

152
00:06:11,000 --> 00:06:14,000
trên chính mảnh đất

153
00:06:14,000 --> 00:06:17,000
của họ.

154
00:06:17,000 --> 00:06:19,000
Vấn đề thực sự với chuỗi cung ứng toàn cầu

155
00:06:19,000 --> 00:06:21,000
là nó mang tính siêu quốc gia.

156
00:06:21,000 --> 00:06:23,000
Vì thế các chính phủ thất bại,

157
00:06:23,000 --> 00:06:25,000
những người đã thả quả bóng,

158
00:06:25,000 --> 00:06:27,000
ở cấp quốc gia,

159
00:06:27,000 --> 00:06:29,000
thậm chí còn có ít khả năng hơn để can thiệp vào vấn đề này

160
00:06:29,000 --> 00:06:32,000
ở cấp quốc tế.

161
00:06:32,000 --> 00:06:34,000
Bạn có thể nhìn vào các tin chính.

162
00:06:34,000 --> 00:06:37,000
Lấy ví dụ về Copenhagen năm ngoái –

163
00:06:37,000 --> 00:06:39,000
chính phủ thất bại hoàn toàn khi

164
00:06:39,000 --> 00:06:41,000
cố gắng làm điều đúng đắn

165
00:06:41,000 --> 00:06:44,000
khi đối mặt với một thách thức quốc tế.

166
00:06:44,000 --> 00:06:47,000
Ví dụ cuộc họp của nhóm G20 vài tuần trước –

167
00:06:47,000 --> 00:06:50,000
đã thụt lùi từ những cam kết đã đạt được vài tháng trước đó.

168
00:06:52,000 --> 00:06:54,000
Bạn có thể lấy bất cứ

169
00:06:54,000 --> 00:06:57,000
thách thức toàn cầu nổi trội nào mà chúng ta đã bàn trong tuần này,

170
00:06:57,000 --> 00:07:00,000
và tự hỏi, các chính phủ có thể thúc đấy đến đâu

171
00:07:00,000 --> 00:07:03,000
và đưa ra các giải pháp,

172
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
phản hồi nào

173
00:07:05,000 --> 00:07:08,000
với các vấn đề quốc tế đó?

174
00:07:08,000 --> 00:07:11,000
Và câu trả lời đơn giản là họ không thể làm gì, họ chỉ ở tầm quốc gia.

175
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
Cử tri là người địa phương.

176
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
Họ có những mối quan tâm nhỏ hẹp.

177
00:07:16,000 --> 00:07:18,000
Họ không thể đặt các mối quan tâm đó

178
00:07:18,000 --> 00:07:21,000
sau lợi ích toàn cầu lớn hơn.

179
00:07:21,000 --> 00:07:23,000
Vậy để đảm bảo phân phối

180
00:07:23,000 --> 00:07:25,000
các sản phẩm cộng đồng chính yếu

181
00:07:25,000 --> 00:07:27,000
ở cấp quốc tế --

182
00:07:27,000 --> 00:07:30,000
trong trường hợp này, là trong chuỗi cung ứng toàn cầu --

183
00:07:30,000 --> 00:07:33,000
chúng ta phải đưa ra một cơ chế khác.

184
00:07:33,000 --> 00:07:35,000
Chúng ta cần một bộ máy khác.

185
00:07:37,000 --> 00:07:40,000
May thay, chúng ta có một số tấm gương.

186
00:07:41,000 --> 00:07:43,000
Trong thập kỷ 90,

187
00:07:43,000 --> 00:07:45,000
đã từng có một loạt các vụ bê bối

188
00:07:45,000 --> 00:07:47,000
liên quan đến việc sản xuất các nhãn hiệu nổi tiếng ở Mỹ --

189
00:07:47,000 --> 00:07:49,000
lao động trẻ em, cưỡng bức lao động,

190
00:07:49,000 --> 00:07:52,000
lạm dụng nghiêm trọng sức khỏe và an toàn --

191
00:07:52,000 --> 00:07:54,000
đến mức năm 1996, Tổng thống Clinton

192
00:07:54,000 --> 00:07:57,000
đã phải triệu tập một hội nghị ở Nhà Trắng --

193
00:07:57,000 --> 00:08:00,000
mời các ngành, các tổ chức phi Chính phủ về Nhân quyền,

194
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
công đoàn, Bộ Lao động --

195
00:08:02,000 --> 00:08:04,000
tập hợp trong một căn phòng

196
00:08:04,000 --> 00:08:06,000
và nói, “Nghe này,

197
00:08:06,000 --> 00:08:08,000
tôi không muốn toàn cầu hóa trở thành một cuộc đua xuống đáy.

198
00:08:08,000 --> 00:08:10,000
Tôi không biết ngăn chuyện đó bằng cách nào,

199
00:08:10,000 --> 00:08:12,000
nhưng ít nhất tôi sẽ nhờ vào bộ máy chính quyền giỏi của tôi

200
00:08:12,000 --> 00:08:14,000
để liên kết các ngài lại,

201
00:08:14,000 --> 00:08:17,000
để đưa ra giải pháp.”

202
00:08:17,000 --> 00:08:19,000
Vì vậy họ thành lập một lực lượng đặc nhiệm Nhà Trắng,

203
00:08:19,000 --> 00:08:22,000
và họ dành khoảng ba năm để tranh luận

204
00:08:22,000 --> 00:08:25,000
về trách nhiệm của các bên

205
00:08:25,000 --> 00:08:28,000
trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

206
00:08:28,000 --> 00:08:31,000
Các công ty không cho rằng đó là trách nhiệm của mình.

207
00:08:31,000 --> 00:08:33,000
Họ không sở hữu các cơ sở đó.

208
00:08:33,000 --> 00:08:35,000
Họ không thuê các công nhân đó.

209
00:08:35,000 --> 00:08:38,000
Họ không có trách nhiệm pháp lý.

210
00:08:38,000 --> 00:08:40,000
Những người khác nói,

211
00:08:40,000 --> 00:08:42,000
"Mọi người, như vậy thì không giải quyết được gì cả.

212
00:08:42,000 --> 00:08:45,000
Các bạn có nhiệm vụ kiểm soát và quan tâm,

213
00:08:45,000 --> 00:08:47,000
để đảm bảo rằng sản phẩm đó

214
00:08:47,000 --> 00:08:50,000
dù bắt nguồn từ bất cứ đâu

215
00:08:50,000 --> 00:08:53,000
thì cũng bằng cái cách cho phép ta tiêu dùng

216
00:08:53,000 --> 00:08:56,000
mà không cần lo lắng về an toàn,

217
00:08:56,000 --> 00:09:00,000
hoặc không phải hi sinh lương tâm

218
00:09:00,000 --> 00:09:02,000
để tiêu thụ sản phẩm đó.”

219
00:09:02,000 --> 00:09:05,000
Vì vậy họ thống nhất, “Được rồi. Điều ta sẽ làm

220
00:09:05,000 --> 00:09:07,000
là thống nhất một bộ tiêu chuẩn

221
00:09:07,000 --> 00:09:09,000
và quy tắc ứng xử chung.

222
00:09:09,000 --> 00:09:11,000
Ta sẽ áp dụng chúng trong suốt

223
00:09:11,000 --> 00:09:13,000
chuỗi cung ứng toàn cầu của mình,

224
00:09:13,000 --> 00:09:15,000
không phân biệt quyền sở hữu hay kiểm soát.

225
00:09:15,000 --> 00:09:18,000
Đây sẽ là một phần của hợp đồng.”

226
00:09:18,000 --> 00:09:21,000
Và đó là một ý tưởng thiên tài,

227
00:09:21,000 --> 00:09:23,000
bởi những gì họ làm

228
00:09:23,000 --> 00:09:26,000
là khai thác sức mạnh của hợp đồng,

229
00:09:26,000 --> 00:09:28,000
sức mạnh riêng,

230
00:09:28,000 --> 00:09:30,000
để phân phối hàng hóa công cộng.

231
00:09:30,000 --> 00:09:32,000
Và hãy xem,

232
00:09:32,000 --> 00:09:34,000
hợp đồng của một nhãn hiệu quốc tế lớn

233
00:09:34,000 --> 00:09:37,000
với một nhà cung cấp Ấn Độ hoặc Trung Quốc

234
00:09:37,000 --> 00:09:39,000
có giá trị thuyết phục hơn nhiều

235
00:09:39,000 --> 00:09:41,000
so với luật lao động,

236
00:09:41,000 --> 00:09:43,000
các quy định về môi trường,

237
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
các tiêu chuẩn Nhân Quyền..của chính nước đó.

238
00:09:46,000 --> 00:09:49,000
Các nhà máy này hầu như không bao giờ bị thanh tra.

239
00:09:49,000 --> 00:09:52,000
Nếu thanh tra có tới,

240
00:09:52,000 --> 00:09:54,000
thì cũng thật đáng ngạc nhiên nếu họ

241
00:09:54,000 --> 00:09:57,000
cưỡng lại được khoản hối lộ.

242
00:09:58,000 --> 00:10:00,000
Thậm chí nếu họ làm đúng nhiệm vụ,

243
00:10:00,000 --> 00:10:03,000
và ghi những nhà máy này vào danh sách vi phạm,

244
00:10:04,000 --> 00:10:06,000
thì khoản phạt cũng thật đáng mỉa mai.

245
00:10:06,000 --> 00:10:08,000
Nhưng, bạn lại mất hợp đồng

246
00:10:08,000 --> 00:10:10,000
cho một nhãn hiệu lớn,

247
00:10:10,000 --> 00:10:12,000
đó là sự khác biệt

248
00:10:12,000 --> 00:10:15,000
giữa duy trì kinh doanh hoặc phá sản.

249
00:10:15,000 --> 00:10:17,000
Điều đó tạo nên khác biệt.

250
00:10:17,000 --> 00:10:19,000
Vì vậy việc chúng ta có thể làm

251
00:10:19,000 --> 00:10:21,000
là chúng ta có khả năng khai thác

252
00:10:21,000 --> 00:10:23,000
sức mạnh và ảnh hưởng

253
00:10:23,000 --> 00:10:26,000
của thể chế quốc tế thực, duy nhất

254
00:10:26,000 --> 00:10:28,000
trong chuỗi cung ứng toàn cầu,

255
00:10:28,000 --> 00:10:31,000
của các công ty đa quốc gia,

256
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
và buộc họ phải làm đúng,

257
00:10:33,000 --> 00:10:36,000
phải sử dụng sức mạnh đó đúng đắn,

258
00:10:36,000 --> 00:10:39,000
để tạo ra các hàng hóa công cộng thiết yếu.

259
00:10:40,000 --> 00:10:42,000
Giờ, dĩ nhiên các công ty đa quốc gia

260
00:10:42,000 --> 00:10:44,000
không tự động làm việc này.

261
00:10:44,000 --> 00:10:47,000
Họ không được thành lập để làm việc này, mà chỉ để kiếm tiền.

262
00:10:47,000 --> 00:10:50,000
Nhưng họ là các tổ chức cực kỳ hiệu quả.

263
00:10:50,000 --> 00:10:52,000
Họ có nguồn lực,

264
00:10:52,000 --> 00:10:55,000
và nếu chúng ta có thể tăng thêm ý chí, cam kết,

265
00:10:55,000 --> 00:10:58,000
thì họ sẽ biết phải làm thế nào để có các sản phẩm đó.

266
00:11:00,000 --> 00:11:03,000
Và để làm được điều đó không hề dễ.

267
00:11:03,000 --> 00:11:06,000
Các chuỗi cung ứng các bạn nhìn thấy trên màn hình khi nãy,

268
00:11:06,000 --> 00:11:08,000
chưa được áp dụng điều đó.

269
00:11:08,000 --> 00:11:10,000
Bạn cần một không gian an toàn.

270
00:11:10,000 --> 00:11:13,000
Bạn cần một nơi để mọi người cùng đến,

271
00:11:13,000 --> 00:11:15,000
ngồi xuống mà không sợ bị phán xét,

272
00:11:15,000 --> 00:11:17,000
không bị buộc tội,

273
00:11:17,000 --> 00:11:19,000
để thực sự đối mặt với vấn đề,

274
00:11:19,000 --> 00:11:22,000
đồng thuận và đưa ra giải pháp.

275
00:11:22,000 --> 00:11:25,000
Chúng ta có thể làm được; ta có các giải pháp kỹ thuật.

276
00:11:25,000 --> 00:11:28,000
Vấn đề là ta thiếu niềm tin, thiếu tự tin,

277
00:11:28,000 --> 00:11:30,000
thiếu sự hợp tác giữa

278
00:11:30,000 --> 00:11:32,000
các tổ chức phi chính phủ, các nhóm biểu tình,

279
00:11:32,000 --> 00:11:35,000
các tổ chức xã hội nhân dân

280
00:11:35,000 --> 00:11:38,000
và các công ty đa quốc gia.

281
00:11:38,000 --> 00:11:41,000
Nếu chúng ta có thể đưa họ vào cùng một không gian an toàn,

282
00:11:41,000 --> 00:11:43,000
để họ hợp tác, thì ta có thể

283
00:11:43,000 --> 00:11:46,000
sản xuất ra hàng hóa công cộng ngay bây giờ,

284
00:11:46,000 --> 00:11:49,000
hoặc trong thời gian cực ngắn.

285
00:11:49,000 --> 00:11:51,000
Đây là một gợi ý cấp tiến,

286
00:11:51,000 --> 00:11:53,000
và thật điên rồ khi nghĩ

287
00:11:53,000 --> 00:11:56,000
nếu bạn là một cô bé 15 tuổi người Bangladesh,

288
00:11:56,000 --> 00:11:59,000
rời khỏi làng quê của mình

289
00:11:59,000 --> 00:12:02,000
để tới làm việc tại một nhà máy ở Dhaka –

290
00:12:02,000 --> 00:12:05,000
với 22, 23, 24 đô la/tháng –

291
00:12:07,000 --> 00:12:10,000
và cơ hội để bạn được hưởng các quyền tại nơi làm việc,

292
00:12:10,000 --> 00:12:12,000
đó là nếu nhà máy đó sản xuất

293
00:12:12,000 --> 00:12:14,000
cho một nhãn hiệu nổi tiếng,

294
00:12:14,000 --> 00:12:16,000
nhãn hiệu đó có các quy tắc ứng xử

295
00:12:16,000 --> 00:12:19,000
và biến quy tắc đó thành một phần của hợp đồng.

296
00:12:20,000 --> 00:12:22,000
Thật điên rồ;

297
00:12:22,000 --> 00:12:24,000
các công ty đa quốc gia đang bảo vệ nhân quyền.

298
00:12:24,000 --> 00:12:26,000
Tôi biết bạn sẽ hoài nghi.

299
00:12:26,000 --> 00:12:28,000
Bạn sẽ hỏi, “Sao chúng ta có thể tin họ?”

300
00:12:28,000 --> 00:12:30,000
Vâng, ta không tin.

301
00:12:30,000 --> 00:12:32,000
Có một câu nói thế này:

302
00:12:32,000 --> 00:12:34,000
“Tin, nhưng hãy xác minh.”

303
00:12:34,000 --> 00:12:36,000
Vì vậy chúng ta kiểm tra.

304
00:12:36,000 --> 00:12:39,000
Ta xem xét chuỗi cung ứng, với tất cả các xí nghiệp, .

305
00:12:39,000 --> 00:12:41,000
chọn một mẫu ngẫu nhiên,

306
00:12:41,000 --> 00:12:44,000
cử thanh tra đến bất ngờ

307
00:12:44,000 --> 00:12:46,000
để thanh tra các xí nghiệp này,

308
00:12:46,000 --> 00:12:48,000
và công bố kết quả.

309
00:12:48,000 --> 00:12:51,000
Sự minh bạch là yếu tố then chốt.

310
00:12:52,000 --> 00:12:55,000
Bạn có thể nói rằng bạn có trách nhiệm,

311
00:12:55,000 --> 00:12:58,000
nhưng trách nhiệm không đi đôi với giải trình

312
00:12:58,000 --> 00:13:00,000
thường không hiệu quả.

313
00:13:00,000 --> 00:13:03,000
Vì thế chúng ta đang không chỉ tranh thủ sự hợp tác của các tổ chức đa quốc gia,

314
00:13:03,000 --> 00:13:06,000
ta đang cho họ các công cụ để làm điều đúng đắn –

315
00:13:06,000 --> 00:13:08,000
tôn trọng nhân quyền –

316
00:13:08,000 --> 00:13:10,000
và ta đang kiểm tra.

317
00:13:10,000 --> 00:13:12,000
Bạn không cần tin tôi. Bạn không nên tin tôi.

318
00:13:12,000 --> 00:13:15,000
Hãy vào website, xem kết quả thanh tra.

319
00:13:15,000 --> 00:13:17,000
Tự hỏi, liệu công ty này có đang cư xử

320
00:13:17,000 --> 00:13:20,000
có trách nhiệm với xã hội không?

321
00:13:20,000 --> 00:13:22,000
Liệu tôi có thể mua sản phẩm đó

322
00:13:22,000 --> 00:13:25,000
mà không làm tổn hại tới đạo đức cá nhân?

323
00:13:25,000 --> 00:13:28,000
Đó chính là hiệu quả của hệ thống này.

324
00:13:30,000 --> 00:13:32,000
Tôi ghét cái ý tưởng

325
00:13:32,000 --> 00:13:35,000
rằng chính phủ khắp thế giới đang không bảo vệ Nhân quyền.

326
00:13:35,000 --> 00:13:37,000
Tôi ghét cái ý tưởng

327
00:13:37,000 --> 00:13:39,000
rằng các chính phủ đã thả điều này.

328
00:13:39,000 --> 00:13:42,000
Và tôi không thể quen được với ý nghĩ

329
00:13:42,000 --> 00:13:45,000
rằng chúng ta không thể bắt họ làm việc của mình.

330
00:13:45,000 --> 00:13:47,000
Tôi đã như vậy 30 năm rồi,

331
00:13:47,000 --> 00:13:49,000
và vào lúc đó, tôi đã nhìn thấy

332
00:13:49,000 --> 00:13:52,000
khả năng, cam kết và ý chí của chính phủ

333
00:13:52,000 --> 00:13:54,000
khi họ từ chối,

334
00:13:54,000 --> 00:13:57,000
và ngay giờ, tôi vẫn không thấy họ trở lại với chức năng của mình.

335
00:13:57,000 --> 00:13:59,000
Vì thế tôi bắt đầu nghĩ rằng

336
00:13:59,000 --> 00:14:01,000
đây là phương pháp ngừng gia tăng khoảng cách.

337
00:14:01,000 --> 00:14:04,000
Chúng ta đang nghĩ rằng, thực tế,

338
00:14:04,000 --> 00:14:06,000
đây có thể là khởi đầu

339
00:14:06,000 --> 00:14:09,000
của một cách mới để điều tiết và giải quyết

340
00:14:09,000 --> 00:14:11,000
các thách thức quốc tế.

341
00:14:11,000 --> 00:14:14,000
Gọi nó là quản trị mạng lưới hay là gì cũng được,

342
00:14:14,000 --> 00:14:17,000
các chủ thể cá nhân,

343
00:14:17,000 --> 00:14:19,000
các công ty, tổ chức phi chính phủ,

344
00:14:19,000 --> 00:14:21,000
đang hợp tác để đối mặt

345
00:14:21,000 --> 00:14:23,000
với các thách thức to lớn sắp xảy ra.

346
00:14:23,000 --> 00:14:25,000
Hãy xem các đại dịch như

347
00:14:25,000 --> 00:14:28,000
cúm lợn, cúm gà, H1N1.

348
00:14:28,000 --> 00:14:30,000
Hãy xem hệ thống y tế ở nhiều nước.

349
00:14:30,000 --> 00:14:32,000
Họ có đủ nguồn lực để đối mặt

350
00:14:32,000 --> 00:14:35,000
với một đại dịch nghiêm trọng không?

351
00:14:35,000 --> 00:14:37,000
Không.

352
00:14:37,000 --> 00:14:40,000
Khu vực tư nhân và các tổ chức phi chính phủ

353
00:14:40,000 --> 00:14:42,000
có thể phối hợp và đưa ra giải pháp không?

354
00:14:42,000 --> 00:14:44,000
Chắc chắn.

355
00:14:44,000 --> 00:14:46,000
Thứ họ thiếu là một không gian an toàn

356
00:14:46,000 --> 00:14:48,000
để hợp tác, đồng thuận

357
00:14:48,000 --> 00:14:50,000
và hành động. Đó là những thứ

358
00:14:50,000 --> 00:14:53,000
chúng ta đang cố gắng cung cấp cho họ.

359
00:14:54,000 --> 00:14:56,000
Tôi cũng biết

360
00:14:56,000 --> 00:14:58,000
rằng đó dường như

361
00:14:58,000 --> 00:15:00,000
là trách nhiệm quá nặng nề

362
00:15:00,000 --> 00:15:02,000
đối với nhiều người.

363
00:15:02,000 --> 00:15:04,000
“Bạn muốn tôi phân phát Nhân quyền

364
00:15:04,000 --> 00:15:06,000
thông qua chuỗi cung ứng toàn cầu của tôi.

365
00:15:06,000 --> 00:15:09,000
Nhưng có hàng ngàn nhà cung cấp trong chuỗi cung ứng đó.

366
00:15:09,000 --> 00:15:12,000
Điều này dường như quá khó khăn, quá nguy hiểm

367
00:15:12,000 --> 00:15:14,000
đối với bất cứ công ty nào.

368
00:15:14,000 --> 00:15:16,000
Nhưng vẫn có công ty dám đảm đương.

369
00:15:16,000 --> 00:15:19,000
Chúng ta có 4000 công ty là thành viên.

370
00:15:19,000 --> 00:15:21,000
Một số trong đó là những công ty rất, rất lớn.

371
00:15:21,000 --> 00:15:23,000
Ngành sản xuất đồ thể thao nói riêng đã bắt đầu

372
00:15:23,000 --> 00:15:26,000
hoạt động mạnh mẽ và đã làm được điều này.

373
00:15:26,000 --> 00:15:29,000
Ví dụ, mô hình vai trò, là đây.

374
00:15:30,000 --> 00:15:32,000
Và mỗi khi bàn đến

375
00:15:32,000 --> 00:15:34,000
một trong các vấn đề mà ta phải giải quyết --

376
00:15:34,000 --> 00:15:37,000
vấn đề lao động trẻ em ở các cánh đồng bông Ấn Độ --

377
00:15:37,000 --> 00:15:40,000
thì chúng ta sẽ giám sát 50.000 cánh đồng bông ở Ấn Độ trong năm nay.

378
00:15:41,000 --> 00:15:43,000
Điều này dường như là quá sức.

379
00:15:43,000 --> 00:15:46,000
Những con số chỉ khiến bạn muốn rút lui.

380
00:15:46,000 --> 00:15:49,000
Nhưng chúng tay hãy phân tích một số hiện thực cơ bản.

381
00:15:49,000 --> 00:15:51,000
Và nhân quyền

382
00:15:51,000 --> 00:15:54,000
trở thành một vấn đề cực kỳ đơn giản:

383
00:15:54,000 --> 00:15:57,000
liệu tôi có thể trả lại phẩm giá cho người này?

384
00:15:57,000 --> 00:15:59,000
Người nghèo

385
00:15:59,000 --> 00:16:01,000
là những người bị xâm phạm nhân quyền –

386
00:16:01,000 --> 00:16:03,000
mấu chốt của vấn đề

387
00:16:03,000 --> 00:16:05,000
là mất phẩm giá,

388
00:16:05,000 --> 00:16:07,000
thiếu phẩm giá.

389
00:16:07,000 --> 00:16:10,000
Mọi việc chỉ đơn giản bắt đầu bằng cách trả lại phẩm giá cho họ.

390
00:16:10,000 --> 00:16:13,000
Lúc này, tôi đang ngồi trong một khu ổ chuột

391
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
ở ngoại ô Gurgaon,

392
00:16:15,000 --> 00:16:18,000
ngay gần Delhi, một trong những thành phố

393
00:16:18,000 --> 00:16:21,000
bùng lên mạnh mẽ nhất ở Ấn Độ,

394
00:16:21,000 --> 00:16:23,000
và tôi đang nói chuyện với công nhân,

395
00:16:23,000 --> 00:16:25,000
những người làm việc trong các xí nghiệp dệt may bóc lột ở dưới phố kia.

396
00:16:25,000 --> 00:16:28,000
Và tôi hỏi họ rằng họ có thông điệp gì muốn gửi gắm.

397
00:16:29,000 --> 00:16:32,000
Họ không nói đến tiền;

398
00:16:32,000 --> 00:16:35,000
họ chỉ nói, “Những người chủ lao động

399
00:16:35,000 --> 00:16:38,000
không coi chúng tôi là con người,

400
00:16:38,000 --> 00:16:40,000
như thể chúng tôi không tồn tại.

401
00:16:40,000 --> 00:16:43,000
Hãy bảo họ đối xử với chúng tôi như con người”.

402
00:16:44,000 --> 00:16:46,000
Đó là cách hiểu đơn giản về Nhân quyền.

403
00:16:46,000 --> 00:16:49,000
Đó là gợi ý đơn giản của tôi dành cho bạn,

404
00:16:49,000 --> 00:16:52,000
lời khẩn cầu đơn giản của tôi tới những người ra quyết định

405
00:16:52,000 --> 00:16:54,000
trong căn phòng này, và mọi người ngoài kia nữa.

406
00:16:54,000 --> 00:16:56,000
Tất cả chúng ta có thể

407
00:16:56,000 --> 00:16:58,000
hợp tác cùng nhau,

408
00:16:58,000 --> 00:17:01,000
nhận trách nhiệm và theo đuổi điều mà

409
00:17:01,000 --> 00:17:03,000
chính phủ đã buông lỏng.

410
00:17:03,000 --> 00:17:05,000
Nếu ta không làm vậy,

411
00:17:05,000 --> 00:17:07,000
thì ta đang bỏ rơi hi vọng,

412
00:17:07,000 --> 00:17:10,000
đang bỏ rơi lòng nhân đạo cơ bản,

413
00:17:10,000 --> 00:17:12,000
và tôi biết đó không phải là điều chúng ta muốn,

414
00:17:12,000 --> 00:17:14,000
và chúng ta không cần phải làm thế.

415
00:17:14,000 --> 00:17:16,000
Vì vậy tôi kêu gọi các bạn,

416
00:17:16,000 --> 00:17:18,000
hãy cùng chúng tôi bước vào không gian an toàn đó,

417
00:17:18,000 --> 00:17:20,000
và bắt đầu thực hiện điều này.

418
00:17:20,000 --> 00:17:22,000
Cảm ơn các bạn.

419
00:17:22,000 --> 00:17:25,000
(Vỗ tay)