Bu cep telefonu... ...Doğu Kongo'da ki madenlerin... ...elle çıkartılmasını tetikledi. Bu maden silahlı gangsterler tarafından... ...çocuk köleleri kullanılarak çıkartılır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi... ...buna “kan mineralleri” de demektedir. Çin, Shinjin’de ki... ...bazı bileşen yerlerine ve kapatılmış bir fabrikaya gezide bulundum. Bu yıl içerisinde fabrikada... ...bir düzineden fazla insan... ...çoktan intihar etti. Adamın biri 36 saat çalıştıktan sonra öldü. Çikolatayı severiz ve çocuklarımız için satın alırız. Gana ve Fildişi Sahilin’den gelen... ...kakaounun % 80’ni çocuklar tarafından... ...toplanıyor ve orada ki çocuk köleler... ...büyük problemimizdir. Kahve plantasyonlarında ve diğer... ...çatışma bölgelerinde çalışan... ...çocuklar tacir edilmiştir. Heparin-kan inceltici ilaç ürünü... ...Çin gibi maden yatakları bulunan... ...yerlerde yola çıkar. Çünkü, aktif madde domuz bağırsaklarından gelir. Elmas: “Kanlı Elmas”... ...hepimizin duyduğu ve muhtemelen... ...izlemiş olduğu bir filmdir. Şu anda bunun sahibi Zimbabve devletidir. Pamuk: Özbekistan pamuk ihracatında... ...dünya ikincisidir. Her yıl pamuk toplama zamanı geldiğinde, devlet okulları kapatır... ...çocukları otobüslere bindirir ve hasat için üç hafta pamuk tarlalarına... ...gönderir ve geleneksel olan bu çalışma... ...ölçüsünde çocuklar zorlanır. Muhtemelen... ...bu ürünlerin tümü atık alanlarından... ...biri olan Manila’da, hayatları sonlanacaktır. Bu yerlerde, bu kaynakları, yönetim açıkları temsil eder. Bu onlar için yaptığım... ...en kibar yakıştırmadır. Bu karanlık havuzlar küresel tedarik zincirinin... ...başladığı yerlerdir. Küresel tedarik zinciri... ...en beğendiğimiz markalı ürünleri... ...ürünleri bizlere getirir. Bazı bu yönetim açıklarını... ...haydut devletler işletiliyor. Bazıları başarısız olduğundan... ...artık devlet bile değillerdir. Sadece bazı ülkeler serbestleştirme... ...veya düzenleme olmaksızın ... ...cazip yatırımların ve ticari teşvikin... ...en iyi yol olduğuna inanıyorlar. Her iki şekilde de bize gösterilen... ...büyük bir ahlaki ve etik ikilemdir. Küresel tedarik zincirinde insan haklarının... ...kötüye kullanılması gerçeğinden... ...sonra, biliyorum hiç birimiz... ...bunun bir parçası olmak istemiyoruz. Fakat şimdilerde, bu tedarik zincirinde yer alan... ...şirketlerin çoğu her hangi bir şekilde... ...bizleri güvencesi altına almıyor, herkes kendi geleceğini ipotek etmek ve en sevdiği markalı ürünleri... ...getirttirmek için haklarından... ...fedakârlık yapmak zorundaydı. Küresel tedarik zinciri durumu hakkında... ...karamsarlığa düşmeniz için gelmedim. Gerçek bir kontrole ihtiyacımız var. Sahip olduğumuz hakların ciddi derecede... ...eksik olduğunun farkına varmalıyız. Bağımsız bir cumhuriyet, muhtemelen başarısız bir devlettir. Kesinlikle demokratik bir devlet değildir. Ve şimdi, tedarik zincirinin bağımsız cumhuriyeti... bizi tatmin edecek şekilde... ...yönetilmemekte olan etik tüketim... ...ve ticaretiyle uğraşabiliriz. Tabi bu yeni hikâye bir değildir. Giysi üreten dünyanın her yerinde... ...gelişmiş ülkelerde bile çalışanların... ...emeğinin istismar edildiği atölyelerin... ...belgesellerini izledik. Sizde görmek istiyorsanız, Madison Square Garden’da buluşalım. Sizi sokağın aşağısından alacağım ve Çinlilerinin yerlerini göstereceğim. Fakat Heparin örneğini ele alırsak, o bir ilaç ürünüdür. Tedarik zincirinde muhtemel beklentiniz, hastane için en sağlıklısını temin etmek. Önceden belirttiğim gibi aktif bileşenin... ...domuzlardan gelmesidir. Bu bileşenin Amerikalı baş yöneticisi... ...birkaç yıl önce bileşeni Çin’e... ...taşımaya karar verdi. Çünkü Çin, dünyanın en büyük domuz tedarikçisidr. Oldukça temiz olan Çin’de ki fabrikada... aktarılan bileşen ve katledilen domuzlar, ailelerin yaşadığı kesimhane bahçelerinden... ...gelen tüm malzemelerden oluşuyor. Birkaç yıl önce, Heparin tedarik zincirinde ki, kirletici maddelerden dolayı, dünya çapında 80 kişiyi öldürdüğümüze... ...dair bir skandal yaşadık. Daha da kötüsü tedarikçilerin bazıları, Heparin testlerinde ürünün... taklit edildiğinin farkına vardı. Taklit olanının maliyeti dokuz pound olmasına karşın... ...gerçek Heparin' in bileşen maliyeti... ...dokuz yüz pound'dır. Farkı akıl edememişler. Sorun daha fazla insanı öldürmüş olmasıdır. Kendinize sormanız gereken soru şu; “ ABD Gıda ve İlaç İdaresi, Çin devlet ajansı... yemek ve ilaçlar için... ...bunun olmasına nasıl izin verdi? Cevap oldukça basit; Çinliler ilaç tesislerini... ...kimyasal tesisler gibi tanıtıyorlar... ...bu yüzden onlara denetim yapılmıyor. ABD Gıda ve İlaç İdaresinin... yargılama problemi vardır. Bu sınır ötesidir. Aslında deniz aşırı ülkelerin... ...iyi bir yılı içerisinde... ...yaklaşık bir düzine belki de 20 düzine kadar... ...araştırma yapmaları gerekirken yapmıyorlar. Sadece Çin’de, bu aktif maddeleri üreten... ...beş yüz tane tesis vardır. Aslında, ilaçlardaki aktif bileşenlerin %80’ni, özellikle Çin ve Hindistan gibi... ...denizaşırı ülkelerden gelmektedir. Üretimi güvenli yapacak... ...düzenleme - yönetim sistemine ve İnsan Haklarını... ...garanti altına alacak... ...basit hassasiyete... ...sahip değiliz. Yaklaşık olarak, 60 farklı ülkenin ulusal düzeyinde çalıştık ve ...üretimi düzeltmek için... ...devlet gücünde... ...ciddi derecede aksaklıklara... ...sahibiz. Gerçek sorun, tedarik zincirinin ülkeler üstü olmasıdır. Daha az güce sahip ve başarısız olan ülkeler... ...ulusal düzeyde... ...silahlanmada problem yaşarlar. Başlıklara bakınız. Geçen yıl uluslararası sorunlar karşısında… …doğru olanı yapmak için… ...tamamıyla başarısız olan… …Kopenhag ve geçen hafta toplanan ve sadece birkaç ay önce verdiği… ...sözlerden geri adım atan… …G20 zirvesini ele alalım. Bu hafta tartıştığımız... …küresel ana sorunlardan her hangi birini… …ele alıp kendinize şunu sorabilirsiniz; uluslararası bu problemleri yanıtları ile... hızlandırıp çözüme ulaştıracak yöneticilik nerede? Onlar ulusal ve de seçmenleri… …yerel olduklarından cevap çok basittir; yapamazlar. Daha büyük küresel kamu yararı için… …kendi çıkarlarını göz ardı etmezler. Uluslar arası düzeyde... …anahtar kamu mallarının… …teslimini sağlayabildiğimiz durumlar ve tedarik zincirinde… …çözüme ulaştıracak… …farklı mekanizmalar ve makinelere ihtiyacımız vardır. Şanslıyız ki benzer bazı örneklere sahibiz. 1990’lı yıllarda, ABD’de üretilen markalar hakkında ki… …çocuk işçiler, zor şartlar, ciddi sağlık ve güvenlik ihlalleri içeren… …bir dizi skandal vardı ve sonunda başkan Clinton… …1996 yılında Sanayi, İnsan Hakları Sivil Toplum Kuruluşları, Sendikalar ve Çalışma Bakanlığını… …Beyaz Saray’a davet etti. Onları bir odaya toplayarak; “Ben küreselleşmenin… …dibe doğru gitmesinden yana değilim. Bunu nasıl engelleyeceğimi bilmiyorum ama… …en azından halkımla beraber… …bunun üstesinden gelmek için çabalayacağım.” dedi Böylece bu işlerle ilgilenecek özel bir ekip kuruldu ve tedarik zincirinde… …kimin ne kadar sorumluluk aldığı hakkında… …yaklaşık üç senelerini bununla ilgili tartışarak geçirdiler. Şirketler, onların bu tarz tesisleri, çalışanları, yasal sorumlulukları yokmuş gibi... ...kendilerini sorumlu hissetmediler. Masadaki diğer herkes şöyle dedi; ” Halk kesmiyor ve koruyucu bakım yükümlülüğüne sahip olduğunuzdan… …bu ürünü tüketmek için… …vicdanlarımızda fedakârlık ya da… …güvenlik korkusu olmaksızın… …tüketim için izin verilen bu ürünlerin… ...hangi depolardan geldiğinden... ...emin olmalıyız.” Kabul ederlerken, “Ortak standartlar grubu ve davranış kuralları üzerinde… …ne yapacağımız hakkında anlaştık. Mülkiyetimiz ya da kontrolümüz… …ne olursa olsun küresel tedarik zincirimiz boyunca… …bunu uygulayacağız ve sözleşmenin bir parçası olarak yer vereceğiz.” Ve bu dâhiyane bir hareket oldu. Çünkü kamu mallarının teslimi için... ...yaptıkları özel güç, anlaşmanın gücünü zorlaştırdı. Bir gerçekle yüzleşirsek, Hindistan ya da Çin tedarikçiler için… …büyük çokuluslu markalardan… …gelen sözleşmenin yerel iş hukuku, yerel çevre düzenlemeleri ve yerel İnsan Hakları standartlarından… …daha ikna edici bir değer yoktur. Bu fabrikalarda muhtemelen… …hiçbir zaman müfettiş göremeyeceksiniz. Müfettişler… …rüşvet almayı ret edip… …bu fabrikalara gitmiş olsalardı, bu gerçekten şaşırtıcı olurdu. Onlar işlerini yapmış olsalar bile… …bahsedilen bu fabrikaların ihlalleri için… …verilecek ceza zaten gülünç konusu olurdu. Ama büyük bir markanın... ...sözleşmesi fes edilirse... iflas etmek ya da iş dünyasında kalmak... …arasındaki farkta olurdunuz. Farkı yaratır. Bu yüzden, küresel tedarik zincirinde… …gerçek uluslararası kurum etkisi ve anahtar kamu malların teslimi için… …sadece doğru olanı yapma ve ürün için güç kullanımını… …yapmamız mümkün. Tabi ki şimdi, çokuluslu şirketler için doğal bir anlam taşımıyor. Onlar bunu yapmak için değil, para kazanmak için kuruldular. Fakat son derece etkili kuruluşlardır. Kaynaklara sahipler ve biz yükümlülüğü ekleyebilirsek…. …ürünü nasıl teslim edeceklerini bilirler. Şimdi, elde etmek kolay değildir. Daha önce ekrana koyduğum tedarik zincirleri, şimdi orada değildirler. İnsanların asıl problemlerle yüzleşebileceği, onlar üzerinde anlaşmaya ve çözümlere ulaşabileceği, yargılanma korkusu ve suçlama olmadan… …oturabilecekleri güvenli bir yere ihtiyaçları vardır. Bunları yapabilmemiz için teknik çözümler vardır. Sorun; çokuluslu şirketler, sivil toplum kurumları, kampanya grupları ve Sivil Toplum Kuruluşları arasındaki... ortaklık, inanç ve güven eksikliğidir. Bu ikisini, güvenli bir yerde birlikte... ...çalışmaları için bir araya getirebilirsek, şu anda kamu mallarını teslim edebilir… …ya da son derece yetersiz olabiliriz. Tabi ki bu bir radikal bir önermedir. Ayda yaklaşık olarak… …23 - 25 dolar arası bir maaş için köyünü… …terk eden 15 yaşında Bangladeş'li bir kız değilseniz, bu size çılgınca gelebilir. Bu fabrika, davranış ve ahlâk sahibi markalaşmış şirketlere… ...üretim yapıyorsa, seninde en iyi şansın… bu ahlâk kurallarını sözleşmene eklemen ve bu haklardan yararlanmandır. Çokuluslular İnsan Haklarını mı koruyor? Bu bir çılgınlık. Orada bir güvensizlik olduğunu biliyorum. Onlara nasıl güvenebiliriz? diye soracaksınız. Güvenmeyeceğiz. Eski silah kontrolcünün tabiriyle: “ Güven ama denetle. " Bu yüzden biz denetimiz. Bütün fabrika isimlerini ve onların tedarik zincirlerini alalım. Tesadüfî örnekleme yapalım ve bu fabrikalara haberiz inceleme yapılması için… …müfettişler yollayalım. Ve çıkan bu sonuçları yayınlayalım. Bunun için eleştiri kesinlikle şeffaf olmalıdır. Sorumluluğu, kendinizde arayabilirsiniz ama... …denetime açık olmadan… …sorumluluk çoğu zaman doğru çalışmıyor. Bizler sadece silahlı çok uluslar değiliz. Bu yüzden bizde ne yapıyoruz; Kamu mallarının teslimi ve insan haklarına saygı için… …onlara araçlar veriyoruz ve kontrol ediyoruz. Bana inanmaya ihtiyacınız yok ve inanmamalısınız da. Ekranda yazılı internet sayfasına gidin ve denetim sonuçlarına bakın. Ve kendinize şunu sorun; bu şirketler sosyal sorumluluğa sahip bir şekilde mi davranıyor? Kendi kurallarımdan taviz vermeden… …bu ürünü satın alabilir miyim? İşte sistem bu şekilde çalışır. Hükümetlerin dünya çapında… …İnsan Haklarını korumamaları ve başarısız olmaları… fikirlerinden nefret ediyorum ve her nedense işlerini yapmayanlar ile... …anlaşma fikrine alışamıyorum. Bunun için 30 yıldır çalışıyorum ki bu sürede… …düşüşü durdurmak için yetenekli ve bağlı devletler gördüm. Fakat şimdi, geçmişe döndürebileceklerini sanmıyorum. Bu yüzden, bu durumun geçici olduğu düşüncesiyle yola çıktık. Aslına bakarsak, şimdi düşündüğümüz şey muhtemelen… …uluslar arası sorunları çözümlemede… …düzenleyici yeni yolun başlangıcıdır. Buna ister şebeke idaresi, isterse yapacaklarınız deyin, gelecekte özel aktörler, şirketler ve Sivil Toplum Kuruluşları büyük sorunlarla… …yüzleşmek zorunda kalacak. Domuz gribi, kuş gribi gibi… …evrensel salgınlara ve birçok ülkenin sağlık sistemine bakarsak, ciddi salgınlara karşı... göğüs gerebilecek kaynaklara sahip midirler? Hayır. Özel sektör, Sivil Toplum Kuruluşları… …bu sorumluluk için bir araya gelebilirler mi? Kesinlikle. Eksik olan şey… …eylemin taşınması, kabul edilmesi ve bir araya getirilmesidir. Çoğu zaman… …insanlar için teslim etmenin, sorumluluk sınıflandırmasına göre… …karşı konulamaz gibi göründüğünü… …bende biliyorum. Küresel tedarik zincirim boyunca… …insan haklarını benden…. …teslim etmemi mi istiyorsunuz? Orada binlerce tedarikçiler vardır. Ve her hangi bir şirketle mücadele etmek… …çok tehlikeli ve zor görünüyor. Fakat üyesi olduğumuz oradaki… …4.000 şirketten bazıları çok büyüktür Özellikle spor malzemeleri endüstrisi… …bunun için elinden gelenin en iyisini yaptı. Hindistan’da ki… …pamuk tarlalarında kullanılan çocuklar, tartışacağımız problemlerden birisidir ve bu yıl 50,000 pamuk tarlasını denetleyeceğiz. Bu rol modeli örneğine... ...karşı konulması güç gibi gözüküyor. Bölge dışına çıkmak istiyorsanız… …sadece sayılar yetmez ama... ...bazı ana gerçeklerle bunu yıkabiliriz. Bunun için insan haklarının düşük ve basit bir önergesi vardır: Saygınlıktan yoksun ve insani hakları ihlal edilmiş yoksul insanlara… kaybettikleri saygınlıklarını geri verebilir miyiz? Bu sadece insanlara kaybettikleri… …saygınlığın geri verilmesiyle başlar. Şimdilerde, Hindistan’ın Gurgoan dışında ki gösterişli ve parlak yeni şehirlerinden biri olan Delhi’ye… …yakın bir gecekonduda oturuyordum ve çalışma ortamları kötü olan yolun aşağısında ki… atölyede çalışan işçilere “Markalı ürünleri almak için… benden ne mesajı iletmemi istersiniz? diye sordum ve onlar para yerine, “ İşverenler bizlere daha az insanmışız ya da… hiç yokmuşuz gibi davranmak yerine… …lütfen onlardan bize insan gibi davranmalarını isteyin”... …diyerek cevapladılar. İnsan haklarını anlamam için… …en basit cevap oldu ve sizlere en basit önerim, bu odada ki ya da oranın dışında kalan ve her kararlarını kendileri verenlere beyanım; böyle kararları birlikte verebiliriz ve başarısızlığa sahip olan… …devletlerin hatalarını… …göz önüne alarak onları… …kendi yararımıza geliştirmek için… …bizler karar verebiliriz. Eğer bunu yapmazsak insanlığımızı ve umutlarımızı terk ederiz. Ve biliyorum ki hiçbirimiz… …böyle bir yere sahip olmak istemeyiz. Bu yüzden, bunları gerçekleştirmek için… …güvenli yerler oluşturmanız ve bize katılmanız için çağrıda bulunuyorum. Çok teşekkür ederim. (Alkış)