0:00:00.000,0:00:03.000
Ovaj mobitel

0:00:03.000,0:00:06.000
je započeo svoj put

0:00:06.000,0:00:08.000
u jednom rudniku

0:00:08.000,0:00:10.000
u Istočnom Kongu.

0:00:10.000,0:00:12.000
Iskapa se uz naoružane bande

0:00:12.000,0:00:14.000
iskorištavanjem djece robova,

0:00:14.000,0:00:16.000
ono je što Vijeće sigurnosti U.N.-a

0:00:16.000,0:00:18.000
naziva "krvavim mineralima"

0:00:18.000,0:00:20.000
zatim je putovao u dijelovima

0:00:20.000,0:00:22.000
i završio u tvornici

0:00:22.000,0:00:24.000
u Shinjinu u Kini.

0:00:24.000,0:00:27.000
Ta tvornica -- već više od desetak ljudi je počinilo samoubojstvo

0:00:27.000,0:00:29.000
u ovoj godini.

0:00:29.000,0:00:32.000
Jedan je čovjek umro nakon rada u 36-osatnoj smjeni.

0:00:33.000,0:00:35.000
Svi mi volimo čokoladu.

0:00:35.000,0:00:37.000
Kupujemo je svojoj djeci.

0:00:37.000,0:00:40.000
80 posto kakaa dolazi iz Obale Bjelokosti i Gane.

0:00:40.000,0:00:43.000
i ljetinu skupljaju djeca.

0:00:43.000,0:00:45.000
Obala Bjelokosti, imamo ogroman problem dječjeg roblja.

0:00:45.000,0:00:48.000
Djecom se trguje iz ratnih područja

0:00:48.000,0:00:51.000
da dođu i rade na plantaži kave.

0:00:51.000,0:00:53.000
Heparin - razrjeđivač krvi,

0:00:53.000,0:00:55.000
farmaceutski proizvod --

0:00:55.000,0:00:58.000
stvara se u obrtničkim radionicama

0:00:58.000,0:01:00.000
kao što ova u Kini,

0:01:00.000,0:01:02.000
jer aktivni sastojak

0:01:02.000,0:01:05.000
dolazi iz svinjske utrobe.

0:01:05.000,0:01:08.000
Vaš dijamant: svi ste čuli, vjerojatno ste gledali film "Krvavi dijamant".

0:01:08.000,0:01:10.000
To je rudnik u Zimbabveu

0:01:10.000,0:01:12.000
upravo sada.

0:01:12.000,0:01:14.000
Pamuk: Uzbekistan je drugi najveći

0:01:14.000,0:01:16.000
izvoznik pamuka na svijetu.

0:01:16.000,0:01:19.000
Svake godine kada dođe vrijeme žetve pamuka,

0:01:19.000,0:01:21.000
vlada zatvori škole,

0:01:21.000,0:01:24.000
pošalje djecu u autobuse koji ih prevoze do polja pamuka

0:01:24.000,0:01:27.000
gdje provedu tri tjedna u žetvi pamuka.

0:01:27.000,0:01:29.000
To je prisilan rad djece

0:01:29.000,0:01:31.000
na institucionalnoj razini.

0:01:32.000,0:01:35.000
I svi ovi proizvodi vjerojatno završe svoje živote

0:01:35.000,0:01:37.000
u nekoj rupi kao ovoj u Manili.

0:01:37.000,0:01:40.000
Ova mjesta, ova izvorišta,

0:01:40.000,0:01:42.000
predstavljaju rupu u upravljanju.

0:01:42.000,0:01:44.000
To je najpristojniji opis

0:01:44.000,0:01:47.000
koji imam za njih.

0:01:47.000,0:01:49.000
To su tamna mjesta

0:01:49.000,0:01:52.000
u kojima nastaju globalni lanci ponude --

0:01:52.000,0:01:54.000
globalni lanci ponude,

0:01:54.000,0:01:57.000
koji nam donose naše omiljene brendirane proizvode.

0:01:57.000,0:02:00.000
Neke ove rupe u upravljanju

0:02:00.000,0:02:03.000
vode loše države.

0:02:03.000,0:02:05.000
Neke od njih nisu uopće više države;

0:02:05.000,0:02:07.000
to su propale države.

0:02:07.000,0:02:09.000
Neke od njih

0:02:09.000,0:02:12.000
su samo zemlje koje vjeruju da je deregulacija ili nepostojanje regulacije

0:02:12.000,0:02:15.000
najbolji način za privlačenje ulaganja,

0:02:15.000,0:02:17.000
promoviranje trgovine.

0:02:17.000,0:02:19.000
Kako god bilo, predstavljaju nam

0:02:19.000,0:02:22.000
veliku moralnu i etičku dilemu.

0:02:23.000,0:02:25.000
Znam da nitko od nas ne želi imati dodatke

0:02:25.000,0:02:28.000
nakon činjenice

0:02:28.000,0:02:30.000
o zloupotrebi ljudskih prava

0:02:30.000,0:02:32.000
u globalnom lancu ponude.

0:02:32.000,0:02:34.000
Ali sada,

0:02:34.000,0:02:37.000
većina kompanija uključenih u te lance ponude,

0:02:37.000,0:02:39.000
nemaju nikakav način

0:02:39.000,0:02:41.000
da nas uvjere

0:02:41.000,0:02:43.000
da se nitko ne treba zaduživati za njihovu budućnost,

0:02:43.000,0:02:46.000
nitko ne treba žrtvovati svoja prava

0:02:46.000,0:02:48.000
da nama donese naš omiljeni

0:02:48.000,0:02:50.000
brendirani proizvod.

0:02:51.000,0:02:53.000
Nisam došao ovdje da vas deprimiram

0:02:53.000,0:02:56.000
zbog stanja globalnoga lanca ponude.

0:02:56.000,0:02:58.000
Trebamo činjenično stanje stvari.

0:02:58.000,0:03:01.000
Trebamo prepoznati koliko ozbiljan

0:03:01.000,0:03:04.000
manjak prava imamo.

0:03:04.000,0:03:06.000
Ovo je neovisna republika,

0:03:06.000,0:03:08.000
vjerojatno propala država.

0:03:08.000,0:03:11.000
Ovo definitivno nije demokratska država.

0:03:12.000,0:03:14.000
I upravo sada,

0:03:14.000,0:03:16.000
ta neovisna republika lanca ponude

0:03:16.000,0:03:18.000
nije vođena

0:03:18.000,0:03:21.000
na način koji nas zadovoljava

0:03:21.000,0:03:24.000
da možemo sudjelovati u etičkoj trgovini ili etičkoj potrošnji.

0:03:25.000,0:03:27.000
To nije nova priča.

0:03:27.000,0:03:29.000
Vidjeli ste dokumentarce

0:03:29.000,0:03:31.000
o tvornicama koje proizvode odjeću i eksploatiraju radnike

0:03:31.000,0:03:34.000
u cijelomu svijetu, čak i u razvijenim zemljama.

0:03:34.000,0:03:36.000
Želite vidjeti klasičnu tvornicu koja eksploatira,

0:03:36.000,0:03:38.000
nađimo se na Madison Sqaure Gardenu,

0:03:38.000,0:03:41.000
odvest ću vas ulicom i pokazati kinesku tvornicu.

0:03:41.000,0:03:44.000
No uzmite primjer heparina.

0:03:44.000,0:03:46.000
To je farmaceutski proizvod.

0:03:46.000,0:03:49.000
Očekujete da je lanac ponude koji vodi do bolnice,

0:03:49.000,0:03:52.000
vjerojatno izrazito čist.

0:03:53.000,0:03:55.000
Problem je da aktivni sastojak u njemu --

0:03:55.000,0:03:57.000
kao što sam maloprije spomenuo --

0:03:57.000,0:03:59.000
dolazi od svinja.

0:03:59.000,0:04:02.000
Glavni američki proizvođač

0:04:02.000,0:04:04.000
tog aktivnog sastojka

0:04:04.000,0:04:07.000
se prije nekoliko godina odlučio preseliti u Kinu

0:04:07.000,0:04:10.000
jer je najveći svjetski dobavljač svinja.

0:04:10.000,0:04:12.000
I kada njihova tvornica u Kini --

0:04:12.000,0:04:15.000
koja je vjerojatno prilično čista --

0:04:15.000,0:04:17.000
dobiva sve sastojke

0:04:17.000,0:04:19.000
iz klaonice u dvorištu,

0:04:19.000,0:04:21.000
gdje obitelji kolju svinje

0:04:21.000,0:04:24.000
i cijede sastojak.

0:04:24.000,0:04:26.000
Dakle prije nekoliko godina, dogodio se skandal,

0:04:26.000,0:04:28.000
koji je ubio oko 80 ljudi u cijelomu svijetu,

0:04:28.000,0:04:30.000
zbog kontaminanata

0:04:30.000,0:04:33.000
koji su se uvukli u lanac ponude heparina.

0:04:33.000,0:04:35.000
Gore, neki su od dobavljača

0:04:35.000,0:04:39.000
shvatili da mogu zamijeniti proizvod

0:04:39.000,0:04:42.000
koji se ponašao kao heparin na testovima.

0:04:43.000,0:04:46.000
Taj zamjenski proizvod je koštao devet dolara po funti (lbs),

0:04:46.000,0:04:49.000
dok je stvarni heparin -- stvarni sastojak --

0:04:49.000,0:04:52.000
koštao 900 dolara po funti.

0:04:52.000,0:04:54.000
Bez pameti.

0:04:54.000,0:04:57.000
Problem je taj što je to ubilo više ljudi.

0:04:57.000,0:04:59.000
I sada se pitate,

0:04:59.000,0:05:01.000
"Kako je Američka uprava za hranu i lijekove

0:05:01.000,0:05:03.000
dozvolila da se to dogodi?

0:05:03.000,0:05:05.000
Kako su kineske državne agencije za hranu i lijekove

0:05:05.000,0:05:07.000
dozvolile da se to dogodi?"

0:05:07.000,0:05:10.000
I odgovor je vrlo jednostavan:

0:05:10.000,0:05:12.000
Kinezi definiraju takva postrojenja

0:05:12.000,0:05:15.000
kao kemijska postrojenja, ne farmaceutska postrojenja,

0:05:15.000,0:05:17.000
i ne nadziru ih.

0:05:17.000,0:05:19.000
A Američka uprava za hranu i lijekove

0:05:19.000,0:05:21.000
ima problem nadležnosti.

0:05:21.000,0:05:23.000
To je izvanteritorijalno.

0:05:23.000,0:05:25.000
Oni zapravo provode nekoliko istraga u inozemstvu --

0:05:25.000,0:05:28.000
desetak godišnje -- možda 20 u dobroj godini.

0:05:28.000,0:05:30.000
Postoji 500

0:05:30.000,0:05:32.000
takvih postrojenja

0:05:32.000,0:05:35.000
koji proizvode aktivne sastojke samo u Kini.

0:05:35.000,0:05:38.000
Zapravo, oko 80 posto

0:05:38.000,0:05:40.000
aktivnih sastojaka danas u medicini

0:05:40.000,0:05:42.000
dolazi izvan teritorija (offshore)

0:05:42.000,0:05:44.000
pogotovo iz Kine i Indije.

0:05:44.000,0:05:47.000
I mi nemamo sustav upravljanja,

0:05:47.000,0:05:49.000
nemamo regulatorni sustav

0:05:49.000,0:05:51.000
u mogućnosti da osigura

0:05:51.000,0:05:53.000
sigurnu proizvodnju.

0:05:55.000,0:05:57.000
Nemamo sustav koji će osigurati

0:05:57.000,0:05:59.000
da ljudska prava, temeljno dostojanstvo

0:05:59.000,0:06:01.000
budu osigurana.

0:06:02.000,0:06:05.000
Na nacionalnoj razini --

0:06:05.000,0:06:07.000
mi radimo u oko 60 različitih zemalja --

0:06:07.000,0:06:09.000
na nacionalnoj razini

0:06:09.000,0:06:11.000
imamo ozbiljan neuspjeh sposobnosti vlada

0:06:11.000,0:06:14.000
da reguliraju proizvodnju

0:06:14.000,0:06:17.000
na vlastitoj zemlji.

0:06:17.000,0:06:19.000
A stvarni problem s globalnim lancom ponude

0:06:19.000,0:06:21.000
je da je supranacionalan.

0:06:21.000,0:06:23.000
Pa vlade koje ne uspijevaju,

0:06:23.000,0:06:25.000
koje puštaju loptu,

0:06:25.000,0:06:27.000
na nacionalnoj razini,

0:06:27.000,0:06:29.000
imaju još manje sposobnosti da se nose s tim problemom

0:06:29.000,0:06:32.000
na međunarodnoj razini.

0:06:32.000,0:06:34.000
Samo pogledajte novinske naslove.

0:06:34.000,0:06:37.000
Uzmite Kopenhagen prošle godine --

0:06:37.000,0:06:39.000
potpuni neuspjeh vlada

0:06:39.000,0:06:41.000
da učine pravu stvar

0:06:41.000,0:06:44.000
za međunarodni izazov.

0:06:44.000,0:06:47.000
Uzmite sastanak G20 prije nekoliko tjedana --

0:06:47.000,0:06:50.000
ustuknuli su pred svojim obećanjima danim prije tek nekoliko mjeseci.

0:06:52.000,0:06:54.000
Možete uzeti bilo koji od

0:06:54.000,0:06:57.000
velikih globalnih izazova koje smo spominjali ovaj tjedan

0:06:57.000,0:07:00.000
i zapitati se, gdje je vodstvo vlada

0:07:00.000,0:07:03.000
da se iskažu i iznađu rješenja,

0:07:03.000,0:07:05.000
odgovori,

0:07:05.000,0:07:08.000
za međunarodne probleme?

0:07:08.000,0:07:11.000
I jednostavan je odgovor da ne mogu; nacionalne su.

0:07:12.000,0:07:14.000
Njihovi glasači su lokalni.

0:07:14.000,0:07:16.000
Imaju uske interese.

0:07:16.000,0:07:18.000
Ne mogu podrediti te interese

0:07:18.000,0:07:21.000
većem globalnom javnom dobru.

0:07:21.000,0:07:23.000
Ako želimo osigurati isporuku

0:07:23.000,0:07:25.000
ključnih javnih dobara

0:07:25.000,0:07:27.000
na međunarodnoj razini --

0:07:27.000,0:07:30.000
u ovome slučaju, u globalnom lancu ponude --

0:07:30.000,0:07:33.000
moramo osmisliti drugačiji mehanizam.

0:07:33.000,0:07:35.000
Trebamo drugačiju mašineriju.

0:07:37.000,0:07:40.000
Na sreću, imamo nekoliko primjera.

0:07:41.000,0:07:43.000
U 1990-ima,

0:07:43.000,0:07:45.000
dogodila se serija skandala

0:07:45.000,0:07:47.000
vezanim uz proizvodnju brendiranih dobara u SAD-u --

0:07:47.000,0:07:49.000
rad djece, prisilan rad,

0:07:49.000,0:07:52.000
ozbiljna zloupotreba zdravlja i sigurnosti --

0:07:52.000,0:07:54.000
i naposljetku je predsjednik Clinton, 1996.,

0:07:54.000,0:07:57.000
sazvao sastanak u Bijeloj kući,

0:07:57.000,0:08:00.000
pozvao industriju, nevladine organizacije zaštite ljudskih prava,

0:08:00.000,0:08:02.000
sindikate, Odjel rada --

0:08:02.000,0:08:04.000
skupio ih sve u jednoj prostoriji

0:08:04.000,0:08:06.000
i rekao, "Gledajte,

0:08:06.000,0:08:08.000
ne želim da globalizacija bude utrka do dna.

0:08:08.000,0:08:10.000
Ne znam kako to spriječiti,

0:08:10.000,0:08:12.000
ali barem mogu koristiti svoje dobre urede

0:08:12.000,0:08:14.000
da vas ljude skupim zajedno

0:08:14.000,0:08:17.000
da bismo osmislili odgovor."

0:08:17.000,0:08:19.000
I tako su oformili operativnu skupinu Bijele kuće,

0:08:19.000,0:08:22.000
i potrošili oko tri godine raspravljajući

0:08:22.000,0:08:25.000
o tome tko preuzima koliko odgovornosti

0:08:25.000,0:08:28.000
u globalnom lancu ponude.

0:08:28.000,0:08:31.000
Kompanije nisu osjećale da je odgovornost njihova.

0:08:31.000,0:08:33.000
One ne posjeduju te zgrade.

0:08:33.000,0:08:35.000
One ne upošljavaju te radnike.

0:08:35.000,0:08:38.000
One nisu pravno odgovorne.

0:08:38.000,0:08:40.000
Svi su ostali za stolom

0:08:40.000,0:08:42.000
rekli, "Ljudi, time ne rješavate problem,

0:08:42.000,0:08:45.000
imate odgovornost za skrb, obvezu o brizi,

0:08:45.000,0:08:47.000
u osiguravanju da taj proizvod

0:08:47.000,0:08:50.000
dođe odnekuda do trgovine

0:08:50.000,0:08:53.000
na način koji nam omogućava da ga konzumiramo,

0:08:53.000,0:08:56.000
bez straha za svoju sigurnost,

0:08:56.000,0:09:00.000
ili bez žrtvovanja svoje savjesti

0:09:00.000,0:09:02.000
zbog konzumiranja tog proizvoda."

0:09:02.000,0:09:05.000
Tako su se složili, "U redu. Ono što ćemo napraviti

0:09:05.000,0:09:07.000
je da ćemo se usuglasiti oko zajedničkog skupa standarda,

0:09:07.000,0:09:09.000
kodeksa ponašanja.

0:09:09.000,0:09:11.000
Primjenjivat ćemo to kroz cijeli

0:09:11.000,0:09:13.000
naš globalni lanac ponude

0:09:13.000,0:09:15.000
neovisno od vlasništva ili kontrole.

0:09:15.000,0:09:18.000
Učinit ćemo to dijelom ugovora."

0:09:18.000,0:09:21.000
I to je bio udarac apsolutnih genija,

0:09:21.000,0:09:23.000
jer ono što su napravili

0:09:23.000,0:09:26.000
je da su upregnuli snagu ugovora,

0:09:26.000,0:09:28.000
privatnu moć,

0:09:28.000,0:09:30.000
da bi izručili javna dobra.

0:09:30.000,0:09:32.000
I priznajmo,

0:09:32.000,0:09:34.000
ugovor velikog međunarodnog brenda

0:09:34.000,0:09:37.000
za dobavljača u Indiji ili Kini

0:09:37.000,0:09:39.000
ima uvjerljiviju vrijednost

0:09:39.000,0:09:41.000
nego lokalni zakon o radu,

0:09:41.000,0:09:43.000
lokalna regulativa okoliša,

0:09:43.000,0:09:46.000
lokalni standardi o ljudskim pravima.

0:09:46.000,0:09:49.000
Te tvornice vjerojatno nikada neće vidjeti inspektora.

0:09:49.000,0:09:52.000
Ako inspektor i dođe,

0:09:52.000,0:09:54.000
bilo bi zapanjujuće da je u mogućnosti

0:09:54.000,0:09:57.000
odoljeti podmićivanju.

0:09:58.000,0:10:00.000
Čak i da obavi svoj posao,

0:10:00.000,0:10:03.000
i prozove te tvornice zbog njihovih prekršaja,

0:10:04.000,0:10:06.000
novčana kazna bi bila sramotna.

0:10:06.000,0:10:08.000
Ali ako izgubiš ugovor

0:10:08.000,0:10:10.000
s velikim brendom,

0:10:10.000,0:10:12.000
to je razlika

0:10:12.000,0:10:15.000
između održavanja u poslu ili bankrotiranja.

0:10:15.000,0:10:17.000
To čini razliku.

0:10:17.000,0:10:19.000
Ono što smo bili u mogućnosti napraviti,

0:10:19.000,0:10:21.000
je da smo bili u mogućnosti upregnuti

0:10:21.000,0:10:23.000
moć i utjecaj

0:10:23.000,0:10:26.000
jedinih stvarnih međunarodnih institucija

0:10:26.000,0:10:28.000
u globalnom lancu ponude,

0:10:28.000,0:10:31.000
onih od međunarodnih kompanija,

0:10:31.000,0:10:33.000
i naveli smo ih da učine pravu stvar,

0:10:33.000,0:10:36.000
naveli smo ih da koriste tu moć za dobro,

0:10:36.000,0:10:39.000
da izruče temeljna javna dobra.

0:10:40.000,0:10:42.000
To naravno ne dolazi prirodno

0:10:42.000,0:10:44.000
za međunarodne kompanije.

0:10:44.000,0:10:47.000
Nisu stvorene zbog toga; stvorene su da stvaraju novac.

0:10:47.000,0:10:50.000
Ali to su ekstremno efikasne organizacije.

0:10:50.000,0:10:52.000
Imaju resurse,

0:10:52.000,0:10:55.000
i ako možemo dodati volju, odanost,

0:10:55.000,0:10:58.000
one znaju kako isporučiti taj proizvod.

0:11:00.000,0:11:03.000
Doći do toga nije jednostavno.

0:11:03.000,0:11:06.000
Ti lanci ponude koje sam maloprije pokazao na ekranu,

0:11:06.000,0:11:08.000
oni nisu tamo.

0:11:08.000,0:11:10.000
Trebate siguran prostor.

0:11:10.000,0:11:13.000
trebate mjesto gdje ljudi mogu zajedno doći,

0:11:13.000,0:11:15.000
sjesti bez straha od osude,

0:11:15.000,0:11:17.000
bez protuoptužbe,

0:11:17.000,0:11:19.000
da se stvarno suoče s problemom,

0:11:19.000,0:11:22.000
usuglase oko problema i smisle rješenja.

0:11:22.000,0:11:25.000
Mi to možemo; tehnička rješenja su tamo.

0:11:25.000,0:11:28.000
Problem je u nedostatku povjerenja, nedostatku sigurnosti,

0:11:28.000,0:11:30.000
nedostatku partnerstva

0:11:30.000,0:11:32.000
između nevladinih organizacija, grupa kampanja,

0:11:32.000,0:11:35.000
organizacija civilnog društva

0:11:35.000,0:11:38.000
i međunarodnih kompanija.

0:11:38.000,0:11:41.000
Ako možemo to dvoje zajedno spojiti u sigurnom prostoru,

0:11:41.000,0:11:43.000
navesti ih da rade zajedno,

0:11:43.000,0:11:46.000
možemo isporučiti javna dobra trenutno,

0:11:46.000,0:11:49.000
ili u ekstremno kratkoj ponudi.

0:11:49.000,0:11:51.000
To je radikalan prijedlog,

0:11:51.000,0:11:53.000
i ludo je pomišljati

0:11:53.000,0:11:56.000
da ste 15-ogodišnja djevojčica iz Bangladeša

0:11:56.000,0:11:59.000
koja napušta svoje ruralno mjesto

0:11:59.000,0:12:02.000
i odlazi raditi u tvornicu u Dhaku --

0:12:02.000,0:12:05.000
za 22, 23, 24 dolara mjesečno --

0:12:07.000,0:12:10.000
tvoja najbolja šansa da ostvariš prava na poslu

0:12:10.000,0:12:12.000
je ako tvornica proizvodi

0:12:12.000,0:12:14.000
za kompaniju poznatog brenda

0:12:14.000,0:12:16.000
koja ima kodeks ponašanja

0:12:16.000,0:12:19.000
i uvela je taj kodeks kao dio ugovora.

0:12:20.000,0:12:22.000
To je ludo;

0:12:22.000,0:12:24.000
međunarodne kompanije štite ljudska prava.

0:12:24.000,0:12:26.000
Znam da će postojati nevjerica.

0:12:26.000,0:12:28.000
Reći ćete, "Kako im možemo vjerovati?"

0:12:28.000,0:12:30.000
Pa, ne vjerujemo.

0:12:30.000,0:12:32.000
To je stara vojna fraza:

0:12:32.000,0:12:34.000
"Vjeruj, ali provjeri."

0:12:34.000,0:12:36.000
I tako mi nadziremo.

0:12:36.000,0:12:39.000
Uzimamo njihove lance ponude, uzimamo sva imena tvornica,

0:12:39.000,0:12:41.000
radimo slučajan uzorak,

0:12:41.000,0:12:44.000
šaljemo inspektore nenajavljeno

0:12:44.000,0:12:46.000
da pregledaju te tvornice,

0:12:46.000,0:12:48.000
i onda objavljujemo rezultate.

0:12:48.000,0:12:51.000
Transparentnost je apsolutno kritična za ovo.

0:12:52.000,0:12:55.000
Možete se nazivati nadležnima,

0:12:55.000,0:12:58.000
ali nadležnost bez odgovornosti

0:12:58.000,0:13:00.000
često ne funkcionira.

0:13:00.000,0:13:03.000
Dakle ono što mi radimo je ne samo da popisujemo međunarodne kompanije,

0:13:03.000,0:13:06.000
mi im dajemo alat da isporuče javno dobro --

0:13:06.000,0:13:08.000
poštuju ljudska prava --

0:13:08.000,0:13:10.000
i mi provjeravamo.

0:13:10.000,0:13:12.000
Ne trebate mi vjerovati. Ne smijete mi vjerovati.

0:13:12.000,0:13:15.000
Idite na web stranicu. Pogledajte rezultate nadzora.

0:13:15.000,0:13:17.000
Zapitajte se, ponaša li se ova kompanija

0:13:17.000,0:13:20.000
na društveno odgovoran način?

0:13:20.000,0:13:22.000
Mogu li kupiti taj proizvod

0:13:22.000,0:13:25.000
bez da kompromitiram moju etiku?

0:13:25.000,0:13:28.000
To je način na koji sustav radi.

0:13:30.000,0:13:32.000
Mrzim ideju

0:13:32.000,0:13:35.000
da vlade ne poštuju ljudska prava u svijetu.

0:13:35.000,0:13:37.000
Mrzim ideju

0:13:37.000,0:13:39.000
da vlade u tome ne uspijevaju.

0:13:39.000,0:13:42.000
I ne mogu se naviknuti na ideju

0:13:42.000,0:13:45.000
da ih nikako ne možemo navesti da rade svoj posao.

0:13:45.000,0:13:47.000
Ja sam u ovome već 30 godina,

0:13:47.000,0:13:49.000
i za to vrijeme vidio sam

0:13:49.000,0:13:52.000
sposobnost, odanost, volju vlada

0:13:52.000,0:13:54.000
da rade taj nazadak

0:13:54.000,0:13:57.000
I ne vidim da se vraćaju odmah na staro.

0:13:57.000,0:13:59.000
Tako smo počeli razmišljati

0:13:59.000,0:14:01.000
da je ovo privremena mjera.

0:14:01.000,0:14:04.000
Sada razmišljamo, zapravo, da

0:14:04.000,0:14:06.000
je ovo vjerojatno početak

0:14:06.000,0:14:09.000
novog načina reguliranja i adresiranja

0:14:09.000,0:14:11.000
međunarodnih izazova.

0:14:11.000,0:14:14.000
Nazovite to mrežnim upravljanjem, zovite kako god želite,

0:14:14.000,0:14:17.000
privatni suučesnici,

0:14:17.000,0:14:19.000
kompanije i nevladine organizacije,

0:14:19.000,0:14:21.000
će raditi zajedno

0:14:21.000,0:14:23.000
da se bore s glavnim izazovima s kojima se suočavamo.

0:14:23.000,0:14:25.000
Samo pogledajte pandemiju --

0:14:25.000,0:14:28.000
svinjska gripa, ptičja gripa, H1N1.

0:14:28.000,0:14:30.000
Pogledajte zdravstvene sustave u većini zemalja.

0:14:30.000,0:14:32.000
Imaju li resurse

0:14:32.000,0:14:35.000
da se suoče s ozbiljnom pandemijom?

0:14:35.000,0:14:37.000
Ne.

0:14:37.000,0:14:40.000
Mogu li se privatni sektor i nevladine organizacije

0:14:40.000,0:14:42.000
ujediniti i organizirati odgovor?

0:14:42.000,0:14:44.000
Svakako.

0:14:44.000,0:14:46.000
Ono što im nedostaje je siguran prostor

0:14:46.000,0:14:48.000
da se skupe, usuglase

0:14:48.000,0:14:50.000
i krenu u akciju.

0:14:50.000,0:14:53.000
To im pokušavamo omogućiti.

0:14:54.000,0:14:56.000
Također znam

0:14:56.000,0:14:58.000
da to često izgleda

0:14:58.000,0:15:00.000
kao nevjerojatan stupanj odgovornosti

0:15:00.000,0:15:02.000
što ljudi i pretpostavljaju.

0:15:02.000,0:15:04.000
"Želiš da osiguram ljudska prava

0:15:04.000,0:15:06.000
kroz cijeli globalni sustav ponude.

0:15:06.000,0:15:09.000
Postoje tisuće dobavljača.

0:15:09.000,0:15:12.000
Čini se obeshrabrujuće, preopasno,

0:15:12.000,0:15:14.000
za bilo koju kompaniju da pokuša.

0:15:14.000,0:15:16.000
Ali postoje kompanije.

0:15:16.000,0:15:19.000
Imamo 4000 kompanija koje su članice.

0:15:19.000,0:15:21.000
Neke od njih su jako, jako velike kompanije.

0:15:21.000,0:15:23.000
Industrija sportskih proizvoda se posebice

0:15:23.000,0:15:26.000
iskazala i to učinila.

0:15:26.000,0:15:29.000
Primjer, uzor, je tamo.

0:15:30.000,0:15:32.000
I kada god raspravljamo o

0:15:32.000,0:15:34.000
jednom od problema koje trebamo istaknuti --

0:15:34.000,0:15:37.000
rad djece na farmama pamuka u Indiji --

0:15:37.000,0:15:40.000
ove ćemo godine nadzirati 50 000 farmi pamuka u Indiji.

0:15:41.000,0:15:43.000
Čini se obeshrabrujuće.

0:15:43.000,0:15:46.000
Brojevi vas tjeraju da se povučete.

0:15:46.000,0:15:49.000
Ali mi ih stavljamo u realne okvire.

0:15:49.000,0:15:51.000
I ljudska prava

0:15:51.000,0:15:54.000
se pretvaraju u vrlo jednostavan prijedlog:

0:15:54.000,0:15:57.000
mogu li ovoj osobi vratiti njezino dostojanstvo?

0:15:57.000,0:15:59.000
Siromašni ljudi,

0:15:59.000,0:16:01.000
ljudi kojima su ljudska prava narušena --

0:16:01.000,0:16:03.000
srž toga

0:16:03.000,0:16:05.000
je gubitak dostojanstva,

0:16:05.000,0:16:07.000
nedostatak dostojanstva.

0:16:07.000,0:16:10.000
Počinje se s vraćanjem dostojanstva nekolicini ljudi.

0:16:10.000,0:16:13.000
Sjedio sam u sirotinjskoj četvrti u Gurgaonu,

0:16:13.000,0:16:15.000
kraj Delhija,

0:16:15.000,0:16:18.000
jedan od blještavijih, sjajnijih novih gradova

0:16:18.000,0:16:21.000
koji se stvaraju u Indiji upravo sada,

0:16:21.000,0:16:23.000
I razgovarao sam s radnicima

0:16:23.000,0:16:25.000
koji su radili u odjevnoj tvornici koja ih eksploatira.

0:16:25.000,0:16:28.000
I pitao sam ih koju poruku žele da prenesem brendovima.

0:16:29.000,0:16:32.000
Nisu rekli novac;

0:16:32.000,0:16:35.000
rekli su, "Ljudi koji nas zapošljavaju

0:16:35.000,0:16:38.000
tretiraju nas kao da smo manje vrijedni od čovjeka,

0:16:38.000,0:16:40.000
kao da ne postojimo.

0:16:40.000,0:16:43.000
Molimo vas recite im da nas tretiraju kao da smo ljudska bića

0:16:44.000,0:16:46.000
To je moje jednostavno razumijevanje ljudskih prava.

0:16:46.000,0:16:49.000
To je moj jednostavan prijedlog vama,

0:16:49.000,0:16:52.000
moja jednostavna molba svakom donosiocu odluka

0:16:52.000,0:16:54.000
u ovoj prostoriji, svima tamo vani.

0:16:54.000,0:16:56.000
Svi mi možemo donositi odluke

0:16:56.000,0:16:58.000
da se okupimo

0:16:58.000,0:17:01.000
i uzmemo lopte i trčimo s loptama

0:17:01.000,0:17:03.000
koje su vlade ispustile.

0:17:03.000,0:17:05.000
Ako to ne napravimo,

0:17:05.000,0:17:07.000
napuštamo nadu,

0:17:07.000,0:17:10.000
napuštamo našu iskonsku ljudskost,

0:17:10.000,0:17:12.000
i znam da to nije mjesto u kojemu želimo biti,

0:17:12.000,0:17:14.000
i ne želimo biti u njemu.

0:17:14.000,0:17:16.000
Apeliram na vas,

0:17:16.000,0:17:18.000
pridružite nam se, dođite u taj siguran prostor,

0:17:18.000,0:17:20.000
i počnimo to ostvarivati.

0:17:20.000,0:17:22.000
Hvala vam puno.

0:17:22.000,0:17:25.000
(Pljesak)