[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.48,0:00:10.46,Default,,0000,0000,0000,,Dit is het verhaal van twee antieke steden
Dialogue: 0,0:00:10.46,0:00:14.07,Default,,0000,0000,0000,,en de bomen die hun toekomst bepaalden.
Dialogue: 0,0:00:14.07,0:00:19.93,Default,,0000,0000,0000,,In 3000 v.Chr. was Uruk dichter bevolkt\Ndan de stad New York vandaag de dag.
Dialogue: 0,0:00:20.16,0:00:24.80,Default,,0000,0000,0000,,Deze drukke hoofdstad moest continu\Nhaar irrigatiestelsel uitbreiden
Dialogue: 0,0:00:24.80,0:00:27.10,Default,,0000,0000,0000,,om de groeiende bevolking\Nte kunnen voeden.
Dialogue: 0,0:00:27.10,0:00:33.91,Default,,0000,0000,0000,,2500 jaar later was er eenzelfde probleem\Nin de Sri Lankaanse stad Anuradhapura.
Dialogue: 0,0:00:33.91,0:00:36.25,Default,,0000,0000,0000,,Daar groeide de bevolking eveneens
Dialogue: 0,0:00:36.25,0:00:41.61,Default,,0000,0000,0000,,en net als Uruk leunde de stad sterk\Nop een uitgebreid irrigatiestelsel.
Dialogue: 0,0:00:42.02,0:00:43.49,Default,,0000,0000,0000,,Als reactie op Uruks groei
Dialogue: 0,0:00:43.49,0:00:48.09,Default,,0000,0000,0000,,begonnen de boeren bomen te kappen\Nom ruimte voor gewassen te creëren.
Dialogue: 0,0:00:48.36,0:00:51.71,Default,,0000,0000,0000,,Maar in Anuaradhapura waren bomen heilig.
Dialogue: 0,0:00:51.71,0:00:54.84,Default,,0000,0000,0000,,De stad bood onderdak\Naan een afstammeling van de Bodhiboom
Dialogue: 0,0:00:54.84,0:00:59.11,Default,,0000,0000,0000,,onder welke Boeddha volgens overleveringen\Nde staat van verlichting bereikte.
Dialogue: 0,0:00:59.11,0:01:02.21,Default,,0000,0000,0000,,De religieuze verering\Nhield de bijlen van de boeren tegen
Dialogue: 0,0:01:02.21,0:01:06.64,Default,,0000,0000,0000,,en ze bracht de stad er zelfs toe\Nom extra bomen in stadsparken te planten.
Dialogue: 0,0:01:06.95,0:01:10.15,Default,,0000,0000,0000,,Aanvankelijk verliep Uruks expansie goed.
Dialogue: 0,0:01:10.15,0:01:13.33,Default,,0000,0000,0000,,Maar zonder bomen\Nom het water te filteren,
Dialogue: 0,0:01:13.33,0:01:16.71,Default,,0000,0000,0000,,raakte Uruks irrigatiestelsel vervuild.
Dialogue: 0,0:01:16.71,0:01:19.56,Default,,0000,0000,0000,,Door verdamping sloegen mineralen neer,
Dialogue: 0,0:01:19.56,0:01:23.08,Default,,0000,0000,0000,,waardoor de bodem te zout werd\Nom er nog iets op te kunnen verbouwen.
Dialogue: 0,0:01:23.08,0:01:26.88,Default,,0000,0000,0000,,Anuradhapura's irrigatiestelsel\Nwas daarentegen ingericht
Dialogue: 0,0:01:26.88,0:01:30.12,Default,,0000,0000,0000,,om in volmaakte harmonie\Nmet het omliggende bos te werken.
Dialogue: 0,0:01:30.12,0:01:34.12,Default,,0000,0000,0000,,Anuradhapura groeide uiteindelijk uit\Ntot tweemaal de grootte van Uruk
Dialogue: 0,0:01:34.12,0:01:40.15,Default,,0000,0000,0000,,en men zorgt nu nog altijd voor een boom\Ndie meer dan 2000 jaar terug geplant werd.
Dialogue: 0,0:01:40.83,0:01:44.97,Default,,0000,0000,0000,,Je zou denken dat er geen verband is\Ntussen de natuur en stedelijk gebied,
Dialogue: 0,0:01:44.97,0:01:49.41,Default,,0000,0000,0000,,maar bomen zijn onlosmakelijk verbonden\Nmet goed leefbare steden.
Dialogue: 0,0:01:49.66,0:01:51.98,Default,,0000,0000,0000,,Bomen fungeren als een natuurlijke spons,
Dialogue: 0,0:01:51.98,0:01:54.08,Default,,0000,0000,0000,,welke overtollig regenwater absorbeert,
Dialogue: 0,0:01:54.08,0:01:56.78,Default,,0000,0000,0000,,alvorens het aan de atmosfeer af te geven.
Dialogue: 0,0:01:56.78,0:01:59.56,Default,,0000,0000,0000,,Het web van hun wortels\Nbeschermt tegen aardverschuivingen
Dialogue: 0,0:01:59.56,0:02:03.85,Default,,0000,0000,0000,,en verschaft de bodem mogelijkheid\Nom water vast te houden en te filteren.
Dialogue: 0,0:02:03.85,0:02:05.67,Default,,0000,0000,0000,,De wortels verhinderen overstromingen
Dialogue: 0,0:02:05.67,0:02:09.60,Default,,0000,0000,0000,,en verlagen de capaciteitsbehoefte\Nvan kolken en zuiveringsinstallaties.
Dialogue: 0,0:02:09.60,0:02:14.76,Default,,0000,0000,0000,,De poreuze bladeren filteren de lucht\Ndoor koolstof en andere stoffen te vangen,
Dialogue: 0,0:02:14.76,0:02:17.76,Default,,0000,0000,0000,,wat ze essentieel maakt\Nin de strijd tegen klimaatverandering.
Dialogue: 0,0:02:18.35,0:02:23.20,Default,,0000,0000,0000,,De mensheid heeft deze voordelen van bomen\Nin de afgelopen eeuwen blootgelegd,
Dialogue: 0,0:02:23.20,0:02:27.13,Default,,0000,0000,0000,,maar bomen zijn niet alleen cruciaal\Nvoor de stedelijke infrastructuur --
Dialogue: 0,0:02:27.13,0:02:30.60,Default,,0000,0000,0000,,ze spelen eveneens een vitale rol\Nvoor de gezondheid van de inwoners.
Dialogue: 0,0:02:30.85,0:02:36.22,Default,,0000,0000,0000,,In de jaren 70 van de 19e eeuw\Nhad Manhattan buiten parken weinig bomen.
Dialogue: 0,0:02:36.22,0:02:38.22,Default,,0000,0000,0000,,Zonder bomen die voor schaduw zorgden,
Dialogue: 0,0:02:38.22,0:02:42.45,Default,,0000,0000,0000,,absorbeerden gebouwen\Ntot wel negen keer meer zonnewarmte
Dialogue: 0,0:02:42.45,0:02:44.63,Default,,0000,0000,0000,,tijdens dodelijke zomerse hittegolven
Dialogue: 0,0:02:44.63,0:02:48.99,Default,,0000,0000,0000,,Het samenspel van de drukkende warmte\Nen de slechte hygiëne toentertijd
Dialogue: 0,0:02:48.99,0:02:52.03,Default,,0000,0000,0000,,maakte van de stad\Neen broedplaats voor bacteriën,
Dialogue: 0,0:02:52.03,0:02:53.37,Default,,0000,0000,0000,,zoals cholera.
Dialogue: 0,0:02:53.37,0:02:55.02,Default,,0000,0000,0000,,In hedendaags Hongkong
Dialogue: 0,0:02:55.02,0:02:58.02,Default,,0000,0000,0000,,zorgen hoge wolkenkrabbers\Nen ondergrondse infrastructuur ervoor
Dialogue: 0,0:02:58.02,0:03:00.34,Default,,0000,0000,0000,,dat bomen er maar slecht kunnen groeien.
Dialogue: 0,0:03:00.34,0:03:04.22,Default,,0000,0000,0000,,De luchtkwaliteit in de stad\Nis mede hierdoor gevaarlijk laag,
Dialogue: 0,0:03:04.22,0:03:07.90,Default,,0000,0000,0000,,wat kan leiden tot bronchitis\Nen een verminderde longcapaciteit.
Dialogue: 0,0:03:07.90,0:03:10.21,Default,,0000,0000,0000,,Bomen beïnvloeden ook\Nonze mentale gesteldheid.
Dialogue: 0,0:03:10.21,0:03:11.44,Default,,0000,0000,0000,,Onderzoek toont aan
Dialogue: 0,0:03:11.44,0:03:15.44,Default,,0000,0000,0000,,dat de aanwezigheid van groen\Nzowel de aandachtsspanne vergroot
Dialogue: 0,0:03:15.44,0:03:17.93,Default,,0000,0000,0000,,als stress vermindert.
Dialogue: 0,0:03:17.93,0:03:18.96,Default,,0000,0000,0000,,Het is zelfs gebleken
Dialogue: 0,0:03:18.96,0:03:23.45,Default,,0000,0000,0000,,dat ziekenhuispatiënten\Nbij zicht op bakstenen langzamer genezen
Dialogue: 0,0:03:23.45,0:03:25.71,Default,,0000,0000,0000,,dan wanneer ze zicht op bomen hebben.
Dialogue: 0,0:03:26.06,0:03:29.45,Default,,0000,0000,0000,,Gelukkig beschikken veel steden\Nvoluit over dergelijke uitzichten --
Dialogue: 0,0:03:29.45,0:03:30.90,Default,,0000,0000,0000,,en dat is geen toeval.
Dialogue: 0,0:03:30.90,0:03:37.62,Default,,0000,0000,0000,,Planologen begonnen al in de 18e eeuw\Nhet belang van bomen in steden in te zien.
Dialogue: 0,0:03:37.62,0:03:43.29,Default,,0000,0000,0000,,In 1733 ontwierp Colonel James Oglethorpe\Nde stad Savannah in Georgia zodanig
Dialogue: 0,0:03:43.29,0:03:48.24,Default,,0000,0000,0000,,dat de loopafstand tot een park\Nvoor geen buurt meer dan twee minuten was.
Dialogue: 0,0:03:48.24,0:03:49.71,Default,,0000,0000,0000,,Na de Tweede Wereldoorlog
Dialogue: 0,0:03:49.71,0:03:53.95,Default,,0000,0000,0000,,geleidde Kopenhagen elke stadsuitbreiding\Nlangs vijf slagaders --
Dialogue: 0,0:03:53.95,0:03:56.24,Default,,0000,0000,0000,,elk omsloten door een park.
Dialogue: 0,0:03:56.50,0:04:01.27,Default,,0000,0000,0000,,Deze indeling maakte de stad beter bestand\Ntegen vervuiling en natuurrampen.
Dialogue: 0,0:04:01.27,0:04:04.26,Default,,0000,0000,0000,,En mensen zijn niet de enigen\Ndie baat hebben bij stadsparken.
Dialogue: 0,0:04:04.26,0:04:08.54,Default,,0000,0000,0000,,In Portland bewaart het 'Forest Park'\Nde regionale natuurlijke biodiversiteit,
Dialogue: 0,0:04:08.54,0:04:11.34,Default,,0000,0000,0000,,waardoor de stad de habitat is\Nvan diverse lokale planten,
Dialogue: 0,0:04:11.34,0:04:13.27,Default,,0000,0000,0000,,112 soorten vogels
Dialogue: 0,0:04:13.27,0:04:15.80,Default,,0000,0000,0000,,en 62 soorten zoogdieren.
Dialogue: 0,0:04:16.24,0:04:20.01,Default,,0000,0000,0000,,Geen andere stad dan Singapore\Nis meer geëngageerd als het om bomen gaat.
Dialogue: 0,0:04:20.01,0:04:26.35,Default,,0000,0000,0000,,Sinds 1967 heeft de regering van Singapore\Nmeer dan 1,2 miljoen bomen geplant,
Dialogue: 0,0:04:26.35,0:04:30.16,Default,,0000,0000,0000,,onder welke de bomen\Nin de 50 meter hoge verticale tuinen,
Dialogue: 0,0:04:30.16,0:04:32.07,Default,,0000,0000,0000,,welke 'superbomen' worden genoemd.
Dialogue: 0,0:04:32.07,0:04:36.07,Default,,0000,0000,0000,,Deze bouwwerken schragen zichzelf\Nen nabijgelegen kassen
Dialogue: 0,0:04:36.07,0:04:39.18,Default,,0000,0000,0000,,met zonne-energie\Nen opgevangen regenwater.
Dialogue: 0,0:04:39.18,0:04:44.13,Default,,0000,0000,0000,,Bomen en planten bedekken momenteel\N50% van het Singaporese landoppervlak --
Dialogue: 0,0:04:44.13,0:04:46.26,Default,,0000,0000,0000,,zo behoeft men minder airconditioning
Dialogue: 0,0:04:46.26,0:04:49.41,Default,,0000,0000,0000,,en wordt men gestimuleerd\Nom milieuvriendelijker te reizen.
Dialogue: 0,0:04:49.41,0:04:55.52,Default,,0000,0000,0000,,Men schat dat 65% van de wereldpopulatie\Nin 2050 in een stad woont.
Dialogue: 0,0:04:55.52,0:04:58.97,Default,,0000,0000,0000,,Stedenbouwkundigen kunnen\Neen milieuvriendelijke basis creëren,
Dialogue: 0,0:04:58.97,0:05:02.07,Default,,0000,0000,0000,,maar het is aan de mensen\Ndie in deze stedelijke bossen wonen,
Dialogue: 0,0:05:02.07,0:05:05.34,Default,,0000,0000,0000,,om te zorgen dat ze niet alleen\Nhet habitat van de mens zullen zijn.