WEBVTT

00:00:08.860 --> 00:00:12.000
Cześć, mam na imię Tony,
a to jest "Every Frame a Painting".

00:00:12.420 --> 00:00:15.110
Kiedy słyszycie, że film jest poetycki,
co widzicie w swojej głowie?

00:00:15.110 --> 00:00:18.460
Myślicie, że jest powolny? Pretensjonalny?
Pozbawiony fabuły?

00:00:21.460 --> 00:00:23.460
-"Czy ona się obudzi i coś zrobi?"

00:00:24.000 --> 00:00:26.200
To właśnie są clichés.
-"Nie."

00:00:26.619 --> 00:00:29.340
Dla mnie, poetyka w kinie jest wtedy,
gdy mogę ignorować fabułę

00:00:29.340 --> 00:00:32.800
i po prostu podziwiać obraz i dźwięk
tworzący coś wyjątkowego.

00:00:42.000 --> 00:00:45.570
Scorsese: "Filmy, do których często wracam,
albo oglądam bez przerwy

00:00:46.000 --> 00:00:49.570
trzymały się mnie przez tyle lat
nie dzięki fabule,

00:00:49.800 --> 00:00:51.500
ale dzięki ich charakterowi

00:00:51.600 --> 00:00:54.460
i zdecydowanie innym podejściem
do historii."

00:00:56.200 --> 00:01:01.000
" Na przykład The Wrong Man. Mówiłem
o paranoicznych ruchach kamery
i twarzach ludzi

00:01:01.100 --> 00:01:04.210
uczucia zagrożenia, strachu, lęku, paranoi

00:01:04.300 --> 00:01:06.300
to wszystko jest uzyskiwane przez kamerę 
i twarz aktora."

00:01:06.600 --> 00:01:07.900
-"To ten sam."

00:01:08.439 --> 00:01:10.700
Dzieła Lynne Ramsay's mają
tę samą wartość.

00:01:11.000 --> 00:01:14.500
Wszystko jest przekazywane przez kamerę, 
twarz aktorów i detale.

00:01:18.600 --> 00:01:23.790
"Niektóre rzeczy filmuje pod ścisłą kontrolą
Wiem dokładnie dlaczego je chcę

00:01:23.790 --> 00:01:28.000
Spędzam sporo czasu żeby uzyskać
dokładnie to czego chcę, gdyż dla mnie

00:01:28.100 --> 00:01:31.100
detale mówią wszystko o scenie."

00:01:31.500 --> 00:01:33.100
Lecz czego możemy się dowiedzieć z detalu?

00:01:36.400 --> 00:01:40.500
Oto przykład: w tej scenie, syn dogryza matce,
poprzez jego złe zachowanie

00:01:40.500 --> 00:01:41.630
zaledwie moment przed tym jak jego ojciec...

00:01:41.800 --> 00:01:42.640
-"Cześć, rodzino."

00:01:43.700 --> 00:01:46.200
"Cześć tato, jak praca?
Zrobiłeś jakieś fajne zdjęcia?"

00:01:47.740 --> 00:01:49.700
Zauważ, że ojciec jest umiejscowiony
tuż na skraju kadru,

00:01:49.900 --> 00:01:52.200
ponieważ kiedy jest obok, 
tak naprawdę nie zwraca na nic uwagi

00:01:53.990 --> 00:01:55.430
Później, kiedy próbuje ignorować jej lęki

00:01:56.000 --> 00:02:00.430
-"To mały, słodki chłopak.
Chłopcy tacy są."

00:02:00.830 --> 00:02:03.500
Wciąż nie widzimy jego twarzy.
Zamiast tego dostajemy to ujęcie.

00:02:06.159 --> 00:02:09.300
Co nam mówi ten detal?
Dosłownie, że nie posprzątali bałaganu

00:02:09.350 --> 00:02:12.250
i przez to stał się jeszcze gorszy.
Ale co mówi metaforycznie?

00:02:12.700 --> 00:02:14.970
Co mówi o nich i ich synu?

00:02:16.100 --> 00:02:18.030
Interesującym aspektem dzieł Lynne Ramsay

00:02:18.030 --> 00:02:21.000
jest to, że cała historia implikowana jest
poprzez te ujęcia detali.

00:02:21.230 --> 00:02:24.500
Jednak Lynne nie uzyskuje tego efektu
przez wrzucanie sporo rzeczy do kadru,

00:02:24.900 --> 00:02:28.140
lecz poprzez wyjmowanie ich z niego, 
abyśmy skupili się na jednym detalu naraz.

00:02:28.140 --> 00:02:30.300
"Wydaje mi się, że Robert Bresson
całkiem dobrze to ujął..

00:02:30.350 --> 00:02:31.400
To było mniej więcej tak:

00:02:31.530 --> 00:02:34.880
"Kiedy obraz robi wszystko,
nie potrzebujesz dźwięku,

00:02:35.300 --> 00:02:37.349
a kiedy dźwięk robi wszystko,
nie potrzebujesz obrazu."

00:02:37.400 --> 00:02:39.400
To znaczy: nie rób nic 
zbyt wykwintnego z obrazem

00:02:53.790 --> 00:02:56.700
Właśnie w tym film jest wspaniały:
w wywoływaniu konkretnego stanu umysłu

00:02:56.900 --> 00:02:58.500
jedynie poprzez dźwięk i obraz.

00:02:59.740 --> 00:03:01.550
Kiedy pracujesz w ten sposób, 
wszystko zależy

00:03:01.550 --> 00:03:04.680
od kadrowania, twarzy aktora
i powtarzania detali.

00:03:07.849 --> 00:03:10.200
Idźmy więc po kolei.
Najpierw - kadrowanie.

00:03:12.629 --> 00:03:16.500
Ramsey często kadruje tak, aby istotne
informacje były odcięte dla widza.

00:03:16.900 --> 00:03:18.470
Zauważcie, tutaj w ogóle nie widzimy 
oczu kobiety

00:03:20.470 --> 00:03:23.600
A tutaj mamy postać, której połowa
jest dosłownie odcięta.

00:03:26.730 --> 00:03:28.860
We wszystkich tych ujęciach, 
można zgadnąć co czuje dana osoba

00:03:29.000 --> 00:03:30.860
ale kadr nie pozwala ci tego zobaczyć.

00:03:31.800 --> 00:03:35.500
"Nie ma to jak w domu. 
Nie ma to jak w domu."

00:03:37.170 --> 00:03:40.200
Widzowi nie mówi się więc, co myśleć
o tych ludziach.

00:03:40.400 --> 00:03:41.959
Jest w nich coś tajemniczego.

00:03:42.400 --> 00:03:44.959
Co sprowadza nas do punktu drugiego:
Twarzy.

00:03:46.500 --> 00:03:49.700
Nie wiem czemu, ale niektórzy ludzie
po prostu wyglądają dobrze 
pokazani na ekranie

00:03:50.879 --> 00:03:52.000
Nawet jeśli nie są profesjonalistami

00:03:53.510 --> 00:03:56.600
W większości swoich dzieł, Ramsay
miesza profesjonalistów z amatorami

00:03:56.600 --> 00:03:58.200
do momentu aż nie da się ich rozróżnić

00:03:58.830 --> 00:04:02.440
"Dla mnie, najlepsi aktorzy to ci, którzy 
są jak aktorzy-amatorzy

00:04:02.600 --> 00:04:06.659
Nie można rozróżnić gdzie film się zaczyna,
a gdzie kończy

00:04:08.400 --> 00:04:11.200
Zupełnie jak gdyby byli tacy sami poza ekranem.
Po prostu wydają się realni."

00:04:12.569 --> 00:04:15.100
Wybiera ludzi, którzy potrafią przekazać
co się dzieje w ich głowie

00:04:15.200 --> 00:04:16.800
bez jakiegokolwiek dialogu.

00:04:17.200 --> 00:04:20.100
"Jest niczym sobowtór mojego Ryana, czyż nie?
Ma te same oczy."

00:04:21.409 --> 00:04:24.100
No i punkt 3:
powtarzalność pewnych detali.

00:04:24.319 --> 00:04:28.139
Kiedy oglądacie jeden z tych filmów,
zwróćcie uwagę jak i kiedy obrazy się powtarzają.

00:04:29.139 --> 00:04:32.460
Na przykład, zauważcie jak matka i syn naśladują
nawzajem swoją mowę ciała.

00:04:33.460 --> 00:04:36.300
I w następnym ujęciu, robią dokładnie to samo,
10 lat później.

00:04:37.400 --> 00:04:39.830
W tym momencie, syn robi coś takiego
ze swoimi paznokciami.

00:04:42.610 --> 00:04:45.560
Natomiast później w filmie, matka robi
dokładnie to samo ze skorupkami jajek.

00:04:47.800 --> 00:04:50.000
Bardziej konwencjonalny film mógłby
wytłumaczyć znaczenie tego

00:04:50.499 --> 00:04:53.219
ale tutaj, dostajemy jedynie jeden obraz
i potem następny.

00:04:54.129 --> 00:04:56.219
Połączenie zaś musimy odnaleźć sami.

00:04:57.219 --> 00:05:00.100
Rozpatrzmy to więc na przykładzie jednego.
krótkiego filmu.

00:05:00.469 --> 00:05:03.219
To jest "Gasman", zrobiony w 1997r.

00:05:03.469 --> 00:05:06.219
Nie powiem wam o wielkim zwrocie akcji.
Pokażę jedynie

00:05:06.219 --> 00:05:10.219
pewne detale z przed i po.
Zobaczmy czy będziecie wstanie odgadnąć
co się dzieje.

00:05:11.219 --> 00:05:13.219
"Podniesiesz mnie, tato?"

00:05:16.069 --> 00:05:20.000
Na początku filmu, Lynne i jej ojciec
poznają dziewczynkę na torach.

00:05:20.379 --> 00:05:21.610
Dziewczynkę, której ona nie zna.

00:05:22.749 --> 00:05:25.530
Przed wydarzeniem, poznają się dzięki
jej sukience i trzymają się za ręce.

00:05:25.800 --> 00:05:27.800
Zauważcie, że ich głowy są odcięte.

00:05:34.209 --> 00:05:37.180
Po wydarzeniu, widzimy je znów
trzymające się za ręce, ale tym razem...

00:05:40.250 --> 00:05:42.339
-"Co się dzieje?"
-"Ona mnie rani."

00:05:44.279 --> 00:05:46.489
Żeby je uspokoić, ojciec Lynne, podnosi je
i robi to.

00:05:51.629 --> 00:05:54.449
Co odzwierciedla początek filmu,
kiedy zrobił to samo, ale z samą Lynne.

00:05:56.449 --> 00:05:58.400
Na końcu, druga dziewczynka powraca
do swojej matki.

00:05:58.600 --> 00:06:01.529
A my zostajemy na torach, przyglądając się
tyłowi głowy Lynne.

00:06:04.529 --> 00:06:05.900
Czy rozumiecie co się stało?

00:06:06.050 --> 00:06:08.360
A co jeśli pokazałbym wam to?

00:06:11.000 --> 00:06:12.500
Już rozumiecie?

00:06:13.020 --> 00:06:16.500
Film tego typu to praktycznie portret
przed i po, umysłu jednego dziecka

00:06:16.600 --> 00:06:18.400
zaprezentowany poprzez równoległe obrazy
i sytuacje

00:06:19.050 --> 00:06:22.399
Innymi słowami, jest pośredni.
Poetycka filmografia.

00:06:22.870 --> 00:06:26.610
Może to do was nie dotrzeć kiedy
to oglądacie, ale może się was trzymać
długo po seansie.

00:06:27.000 --> 00:06:31.000
-"Mówisz więc, że to oczy zawierają wizję;

00:06:31.100 --> 00:06:36.099
wizję, którą on przekazuje w filmie, 
którą ja... tę wizję...


00:06:36.099 --> 00:06:38.529
oznaczającą właściwy obraz w kadrze i to
co zawiera w filmie."

00:06:38.900 --> 00:06:41.179
-"Tak samo, wyobrażam sobie, jak malarz mógłby...

00:06:41.179 --> 00:06:43.400
... ze względu na swoją estetykę."
-"Dokładnie."

00:06:45.800 --> 00:06:46.400
-"Ał!"

00:06:46.500 --> 00:06:48.400
-"Na litość boską, zobacz w jakim
stanie są moje zasłony."

00:06:50.800 --> 00:06:56.000
-"Ponieważ to otwiera wszelkie możliwości
dla dźwięku, obrazu, dla formy."

00:06:56.899 --> 00:06:59.500
Dokładnie.
Nie ma za wielu filmów tego typu,

00:06:59.800 --> 00:07:02.300
a one uczą nas zupełnie innego podejścia
do tworzenia filmów.

00:07:02.979 --> 00:07:04.500
Mniej znaczy więcej.

00:07:05.600 --> 00:07:07.360
Skupiają się na detalach.

00:07:08.360 --> 00:07:09.400
Pokazują mniej, zamiast więcej.

00:07:12.000 --> 00:07:14.000
I poprzez prostotę, odnajdują poetykę.

00:07:15.800 --> 00:07:18.400
A jeśli ktoś kiedyś was zapyta
co oznacza "poetyka"...

00:07:21.350 --> 00:07:22.700
Nie wiem, zmyślcie coś.