1
00:00:00,359 --> 00:00:01,879
Hoi daar! Als je een kind bent

2
00:00:02,980 --> 00:00:06,900
en je vindt De Kleine Zeemeermin leuk, luistert graag naar een Haaiensnaaier verhaal,

3
00:00:06,900 --> 00:00:09,320
wilt Willy bevrijden of Nemo vinden...

4
00:00:10,280 --> 00:00:11,900
oh wacht...daar is ie...

5
00:00:12,920 --> 00:00:18,260
of misschien ben je een fan van vissticks, vissen, of denk je dat er een geurtje aanzit,

6
00:00:18,560 --> 00:00:20,520
dan is deze video voor jou!

7
00:00:21,760 --> 00:00:23,720
[Oh! Hier is ie weer]

8
00:00:28,280 --> 00:00:33,540
Hoi, hier Emily van Bite Size Vegan en welkom bij een nieuwe vegan nugget. Ik ben zo blij

9
00:00:33,550 --> 00:00:38,730
om weer een nieuwe video speciaal voor jou te maken. Tot nu toe in mijn video's voor kinderen hebben we gepraat over

10
00:00:38,730 --> 00:00:44,690
waarom we geen melk drinken, vlees, eieren of honing eten, of wol dragen,

11
00:00:44,690 --> 00:00:49,680
hoe je een superheld kan zijn voor de planeet, de mensen en de dieren door vegan te zijn

12
00:00:49,690 --> 00:00:54,530
en hebben we zelfs van echte vegan kinderen gehoord! Je kunt dit alles later bekijken als je wilt door

13
00:00:54,530 --> 00:00:57,360
daar te klikken of in de video omschrijving beneden te kijken.

14
00:00:57,360 --> 00:01:01,360
Net als in mijn andere video's beloof ik dat ik niets engs laat zien,

15
00:01:01,360 --> 00:01:05,870
dat ik je altijd de waarheid zal vertellen en dat ik niet neerbuigend tegen je praat,

16
00:01:05,870 --> 00:01:07,540
want je bent super slim!

17
00:01:07,540 --> 00:01:12,580
Eerder spraken we al over waarom we geen vlees eten.

18
00:01:12,580 --> 00:01:17,549
Als de meeste mensen aan vlees denken, denken ze aan dieren als koe, varken, kip en

19
00:01:17,549 --> 00:01:19,669
ander gevogelte, misschien zelfs geiten en schapen.

20
00:01:20,850 --> 00:01:26,890
Vreemd genoeg worden vissen vaak vergeten. Je hoort misschien iemand zeggen dat hij vegetarisch is

21
00:01:26,890 --> 00:01:32,170
(wat betekent dat ze geen vlees eten), maar ze eten wel vis, wat erg raar is als je er over nadenkt.

22
00:01:32,170 --> 00:01:37,950
Ik bedoel, betekent dat dan dat vissen planten zijn? Heb je ooit een vissenboom gezien,

23
00:01:38,640 --> 00:01:45,640
want ik zeker niet! Als je...een vissenboom vind...laat me dat dan zeker weten.

24
00:01:46,740 --> 00:01:51,720
Veganisten eten geen vis. Als je het nog niet weet, vegan zijn betekent

25
00:01:51,720 --> 00:01:56,700
dat je geen dieren of iets van dieren eet, zoals melk, eieren, kaas of honing,

26
00:01:56,700 --> 00:02:00,549
of iets van hun draagt zoals wol, leer of zijde.

27
00:02:00,549 --> 00:02:07,189
En de waarheid is dat vissen dieren zijn! Net als honden, katten, koeien, varkens, kippen en wijzelf!

28
00:02:07,680 --> 00:02:12,640
Maar zo ongeveer planten genoemd worden is niet alleen waarom vissen een slechte tijd hebben.

29
00:02:13,120 --> 00:02:18,640
Veel mensen denken dat vissen geen pijn kunnen voelen. Er zijn zelfs veel wetenschappers die met

30
00:02:18,640 --> 00:02:22,760
hun dure woorden en grafieken beweren dat

31
00:02:22,760 --> 00:02:25,120
vissen geen pijn kunnen voelen.

32
00:02:25,700 --> 00:02:30,540
Als je erg wetenschappelijk bent, ik heb een hele video daarover die je

33
00:02:30,540 --> 00:02:36,680
hier kan zien. Maar om het makkelijk te maken, onderzoek laat zien dat vissen wel degelijk pijn voelen.

34
00:02:37,160 --> 00:02:41,540
En zoals ik in mijn andere video's voor kinderen zei, als iemand pijn kan voelen,

35
00:02:41,540 --> 00:02:48,320
dan is het niet goed om ze pijn te doen, ook niet als ze onder water wonen en niet zoals wij zijn.

36
00:02:48,760 --> 00:02:53,900
Het is moeilijk om te weten wat een vis denkt of voelt omdat ze zo anders zijn dan wij!

37
00:02:54,540 --> 00:02:59,860
Als honden pijn of verdriet hebben, huilen ze. Als koeien echt bang zijn, worden hun ogen heel groot.

38
00:03:00,320 --> 00:03:05,320
Als katten blij zijn, spinnen ze. En ook al spreken wij geen hond, koe of kat -

39
00:03:05,980 --> 00:03:09,560
ik in ieder geval niet...als jij dat wel doet...dan is dat geweldig! -

40
00:03:09,980 --> 00:03:12,340
we kunnen nog steeds begrijpen wat ze moeten voelen.

41
00:03:13,320 --> 00:03:17,820
Maar hoe weet je of een vis blij of verdrietig is? Of ze bang zijn?

42
00:03:18,420 --> 00:03:24,460
Hoe kun je weten of ze pijn hebben? Jammer genoeg, wat wetenschappers meestal doen om dat uit te vinden,

43
00:03:25,020 --> 00:03:30,720
is ze pijn doen. En wij mensen hebben de neiging niets te geloven totdat het bewezen is.

44
00:03:31,280 --> 00:03:36,200
Dus zelfs ondanks dat vissen altijd pijn gevoeld hebben, blijven wetenschappers ze pijn doen.

45
00:03:36,580 --> 00:03:41,740
Het is zoiets als wanneer buitenaardsen van de planeet Vistonia naar de Aarde komen. En ze zien er heel anders

46
00:03:41,750 --> 00:03:47,060
uit dan wij en begrijpen niet wat we zeggen. En alleen daarom,

47
00:03:47,060 --> 00:03:52,720
besluiten ze dat we waarschijnlijk niet slim zijn en zeker geen pijn

48
00:03:52,720 --> 00:03:57,849
of emotie kunnen voelen. Hoe eng zou dat zijn om te proberen ze duidelijk te maken

49
00:03:57,849 --> 00:04:02,229
dat we wel pijn voelen, maar genegeerd worden omdat we zo anders zijn?

50
00:04:03,000 --> 00:04:08,400
Dat klinkt misschien dom, maar soms is het het beste om jezelf in hun plaats te zien

51
00:04:08,400 --> 00:04:11,860
om te weten of wat we doen juist is.

52
00:04:12,360 --> 00:04:17,879
Natuurlijk, wat nog erger is dan wat de wetenschappers doen, is dat de rest van de wereld

53
00:04:17,879 --> 00:04:24,729
ze opeet! Heel veel mensen over de hele wereld eten heel veel vis,

54
00:04:24,729 --> 00:04:32,139
en ik bedoel echt veel. En omdat mensen denken dat vissen geen pijn kunnen voelen,

55
00:04:32,139 --> 00:04:34,999
zijn er geen wetten hoe ze behandeld moeten worden.

56
00:04:35,520 --> 00:04:40,480
Het is zoiets als je favoriete eten in de keuken vinden maar als je een hap wilt nemen,

57
00:04:40,490 --> 00:04:43,969
dan heb je ineens erge tandpijn! En voordat je het weet wordt je ineens

58
00:04:43,969 --> 00:04:45,489
onder water gehouden.

59
00:04:45,980 --> 00:04:51,000
Dat zou nogal eng zijn, toch? Wel, dat is hoe het is voor vissen als ze in een haakje bijten.

60
00:04:51,560 --> 00:04:55,939
En net zoals wij niet onder water kunnen ademhalen, kunnen vissen niet zonder water,

61
00:04:55,939 --> 00:05:00,639
dus nadat ze gevangen zijn, of dat nou met een haak of een schepje is, sterven ze

62
00:05:00,640 --> 00:05:03,479
langzaam en zeer pijnlijk.

63
00:05:03,479 --> 00:05:09,759
Het ergste is dat vissen levend gevild en in stukken gesneden worden. Ik kan me niet eens voorstellen hoe

64
00:05:09,759 --> 00:05:11,279
eng en pijnlijk dat moet zijn!

65
00:05:12,020 --> 00:05:17,419
Vissen lijken misschien niet op ons. Ze schreeuwen of huilen misschien niet als wij. Maar zelfs wij

66
00:05:17,419 --> 00:05:21,559
schreeuwen of huilen niet op dezelfde manier, of over dezelfde dingen.

67
00:05:22,380 --> 00:05:27,039
Verschillende mensen lachen om verschillende grappen. Sommige mensen verschuilen zich als ze bang zijn,

68
00:05:27,039 --> 00:05:32,520
terwijl anderen juist stoer doen. In sommige landen betekent het schudden van je hoofd ja,

69
00:05:32,520 --> 00:05:34,260
en knikken nee.

70
00:05:35,100 --> 00:05:39,960
En ik hoef je niet te vertellen dat verschillende mensen er...wel...verschillend uitzien! Maar puntje bij paaltje,

71
00:05:39,969 --> 00:05:45,269
ongeacht welke taal we spreken en hoe we ons hoofd schudden, we voelen allemaal.

72
00:05:45,840 --> 00:05:51,000
We voelen blijheid en droefheid, we voelen angst en verdriet en we kunnen pijn voelen.

73
00:05:51,440 --> 00:05:57,960
En vissen ook. En koeien, en varkens, en kippen, geiten, schapen, honden, katten, apen, kamelen,

74
00:05:57,969 --> 00:06:02,379
papegaaien, konijnen, leguanen, olifanten, zebra's, walvissen, neushoorns, draken,

75
00:06:02,379 --> 00:06:04,359
eenhoorns...

76
00:06:06,700 --> 00:06:09,300
oh... ik ging wat overboord...

77
00:06:10,800 --> 00:06:17,199
Maar hier is het belangrijke. Vissen kunnen pijn voelen. En iemand die pijn kan voelen pijn doen

78
00:06:17,199 --> 00:06:22,830
is heel erg om te doen. Ze praten misschien niet zoals Nemo en Dori, maar ze hebben wel

79
00:06:22,830 --> 00:06:28,039
moeders en vaders en zusters en broers. Ze vormen zelfs vriendschappen en passen op elkaar

80
00:06:28,039 --> 00:06:30,599
en zijn veel slimmer dan wij altijd gedacht hebben!

81
00:06:31,820 --> 00:06:39,820
Maar iedere jaar doden wij mensen ongeveer 2.8 triljoen vissen voor voedsel. Dat is een heel groot getal!

82
00:06:40,220 --> 00:06:47,460
Denk er maar eens over na. Dit is 2.5 cm. Als je dat 2.8 keer zou lopen, dan kon je ongeveer 94 keer

83
00:06:47,469 --> 00:06:54,360
naar de maan en terug, of bijna 2800 keer rond de wereld!

84
00:06:54,940 --> 00:07:00,040
Het is moeilijk zo'n groot getal voor te stellen! En het doet niet alleen de vissen pijn,

85
00:07:00,050 --> 00:07:04,590
maar ook onze planeet. Binnenkort is er geen vis meer over in de zee!

86
00:07:05,240 --> 00:07:09,980
Maar hier is het goede nieuws. Je kunt een vriend voor de vissen zijn en kiezen om ze niet te eten!

87
00:07:10,520 --> 00:07:15,500
En je hoeft niet eens je favoriete visgerecht op te geven! Er zijn vegan vissticks en

88
00:07:15,509 --> 00:07:18,029
vegan garnalen en andere opties om te kiezen.

89
00:07:18,420 --> 00:07:24,860
Geen pijnlijke haakjes, geen langzame en pijnlijke doden en niet levend in stukken gesneden worden.

90
00:07:24,869 --> 00:07:29,999
Je kunt ze dat allemaal besparen. En zelfs als ze je niet kunnen bedanken op een manier die

91
00:07:29,999 --> 00:07:35,319
je kunt begrijpen, je keuze houdt vissen families bij elkaar.

92
00:07:35,319 --> 00:07:37,839
En dat is nogal geweldig!

93
00:07:38,380 --> 00:07:42,740
Ik hoop dat dit geholpen heeft. Laat me weten wat je vond in de commentaren en

94
00:07:42,749 --> 00:07:45,889
als je iets anders weet wat ik kan behandelen, laat het me dan weten!

95
00:07:46,220 --> 00:07:50,520
Als je deze video leuk vond, geef het een duim omhoog en deel het om andere kinderen de waarheid

96
00:07:50,529 --> 00:07:54,479
te leren. Als je hier nieuw bent, klik de grote rode Abonneren knop daar beneden

97
00:07:54,479 --> 00:07:59,149
voor meer geweldige vegan info iedere maandag, woensdag en soms vrijdag. En om geen van mijn video's

98
00:07:59,149 --> 00:08:03,020
voor kinderen te missen. Als je volwassen bent en Bite Size Vegan wilt steunen,

99
00:08:03,020 --> 00:08:06,709
kijk dan naar de support links in de omschrijving beneden

100
00:08:06,709 --> 00:08:11,939
of klik het Nugget Army icoon of de link in de zijbalk. Ga nu vegan leven,

101
00:08:11,939 --> 00:08:14,419
doe de vissticks weg, en ik zie je binnenkort!

102
00:08:15,300 --> 00:08:16,920
Hoe noem je een vis met twee ogen?

103
00:08:17,879 --> 00:08:19,439
Een v-II-s.

104
00:08:19,700 --> 00:08:22,039
Hoe noem je een vis zonder ogen?

105
00:08:23,060 --> 00:08:23,860
Een v-s.

106
00:08:24,980 --> 00:08:26,020
Ik ga nu stoppen...

107
00:08:26,760 --> 00:08:28,180
Dat lijkt me het beste.

108
00:08:28,180 --> 00:08:29,000
Ondertiteling door de Amara.org community