1
00:00:00,000 --> 00:00:03,830
Có khoảng mười nghìn ngôi sao
cho mỗi hạt cát trên trái đất,

2
00:00:03,830 --> 00:00:05,650
trong vũ trụ quan sát được.

3
00:00:05,650 --> 00:00:08,080
Ta biết rằng có hàng nghìn tỉ hành tinh.

4
00:00:08,080 --> 00:00:10,080
Vậy thì người ngoài hành tinh ở đâu hết rồi?

5
00:00:10,210 --> 00:00:12,340
Đây chính là nghịch lí Fermi.

6
00:00:12,340 --> 00:00:15,380
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về nó,
hãy xem phần một.

7
00:00:15,380 --> 00:00:19,070
Ở đây, chúng ta sẽ tìm hiểu về các
giải pháp có thể cho nghịch lí Fermi.

8
00:00:19,200 --> 00:00:23,450
Vậy, liệu ta sẽ bị tiêu diệt hay là có một
tương lai huy hoàng đang chờ chúng ta?

9
00:00:23,810 --> 00:00:28,430
[Nhạc nền]

10
00:00:30,040 --> 00:00:31,810
Du hành không gian rất khó.

11
00:00:31,810 --> 00:00:35,760
Mặc dù khả thi, du hành tới các
vì sao khác là một thử thách khổng lồ.

12
00:00:35,760 --> 00:00:39,820
Một lượng rất lớn vật liệu phải
được đưa lên và lắp ráp trên quỹ đạo.

13
00:00:39,820 --> 00:00:41,730
Một hành trình nhiều hàng ngàn năm,

14
00:00:41,930 --> 00:00:46,460
phải duy trì được một lượng dân số đủ lớn
để cho một sự khởi đầu mới.

15
00:00:46,460 --> 00:00:50,480
Và hành tinh có thể không thích hợp
để sống như khi nhìn từ xa.

16
00:00:50,480 --> 00:00:54,810
Rất khó để có thể làm được một tàu
không gian có thể sống sót qua chuyến đi.

17
00:00:54,810 --> 00:00:58,530
Một cuộc xâm lược liên sao
có thể là bất khả thi.

18
00:00:58,770 --> 00:01:00,750
Ngoài ra, còn vấn đề thời gian nữa.

19
00:01:00,750 --> 00:01:02,540
Vũ trụ rất là già.

20
00:01:02,540 --> 00:01:06,760
Trên Trái Đất, sự sống đã tồn tạ
ít nhất khoảng 3.6 tỉ năm.

21
00:01:06,760 --> 00:01:10,540
Loài người thông minh đã tồn tại
được khoảng 250.000 năm.

22
00:01:10,540 --> 00:01:15,840
Cách đây một thế kỉ, chúng ta mới có 
công nghệ để liên lạc qua khoảng cách lớn.

23
00:01:15,840 --> 00:01:20,980
Có thể, những đế chế ngoài hành tinh tiên
tiến đã lan tỏa tới hàng ngàn hệ mặt trời.

24
00:01:20,980 --> 00:01:25,300
Và tồn tại hàng triệu năm, chỉ là
chúng ta không thể tìm thấy được họ.

25
00:01:25,300 --> 00:01:29,620
Có thể có những tàn tích của sự sống 
ở khắp những thế giới xa xôi.

26
00:01:29,700 --> 00:01:33,650
99% các loài vật trên Trái Đất
đã tuyệt chủng.

27
00:01:33,650 --> 00:01:37,380
Rất dễ để nói rằng sớm muộn gì
ta cũng sẽ như vậy.

28
00:01:37,380 --> 00:01:42,800
Sự sống thông minh có thể phát triển, 
lan truyền qua vài hệ mặt trời rồi biến mất,

29
00:01:42,800 --> 00:01:44,610
Hết lần này qua lần khác.

30
00:01:44,610 --> 00:01:47,710
Có lẽ, việc phát triển một văn minh
ở cấp độ thiên hà là không thể.

31
00:01:47,710 --> 00:01:50,720
Thế nên, có thể trải nghiệm chung của sự sống

32
00:01:50,720 --> 00:01:52,800
khắp vũ trụ là luôn ngước nhìn các vì sao và tự hỏi:


33
00:01:52,800 --> 00:01:54,060
"Mọi người đâu hết rồi?"

34
00:01:54,060 --> 00:01:57,920
Nhưng không có lý do nào để cho rằng
người ngoài hành tinh giống chúng ta cả.

35
00:01:57,920 --> 00:02:00,460
hoặc cách nghĩ của chúng ta cũng giống với họ.

36
00:02:00,460 --> 00:02:06,030
Có thể chỉ là cách liên lạc của chúng ta
còn quá đơn giản và lạc hậu.

37
00:02:06,030 --> 00:02:09,160
Tưởng tượng bạn đang ngồi trong nhà
với một máy phát mã Morse.

38
00:02:09,160 --> 00:02:12,170
Bạn cứ gửi đi thông điệp 
nhưng không ai trả lời cả,

39
00:02:12,170 --> 00:02:13,940
và bạn cảm thấy cô đơn.

40
00:02:13,940 --> 00:02:17,650
Có lẽ chúng ta chưa được phát hiện bởi
các giống loài thông minh ngoài hành tinh.

41
00:02:17,650 --> 00:02:21,940
và vẫn như vậy cho đến khi ta tìm ra
được cách liên lạc phù hợp.

42
00:02:21,940 --> 00:02:23,970
Thậm chí nếu ta gặp người ngoài hành tinh,


43
00:02:23,970 --> 00:02:28,150
có thể ta quá khác biệt để giao tiếp với họ.

44
00:02:28,150 --> 00:02:30,580
Hãy thử tưởng tượng một chú sóc
thông minh nhất mà bạn có thể.

45
00:02:30,580 --> 00:02:35,560
Cho dù cố đến đâu, bạn cũng không thể
giải thích được xã hội của ta cho nó.

46
00:02:35,560 --> 00:02:37,700
Dù sao thì, từ góc nhìn của con sóc,


47
00:02:37,700 --> 00:02:43,140
cái cây là thứ thông minh phức tạp
duy nhất mà nó cần biết để tồn tại.

48
00:02:43,140 --> 00:02:47,150
Nên, việc con người chặt rừng
là một việc điên rồ.

49
00:02:47,150 --> 00:02:50,260
Nhưng chúng ta không phá rừng
với lý do chúng ta ghét các con sóc,

50
00:02:50,260 --> 00:02:52,070
chúng ta chỉ muốn lấy tài nguyên thôi.

51
00:02:52,070 --> 00:02:55,730
Mong ước và sự sinh tồn của con sóc
không phải là vấn đề ta quan tâm.

52
00:02:55,730 --> 00:03:01,200
Một nền văn minh loại III đang cần tài nguyên
có thể đối xử với chúng ta theo cách tương tự.

53
00:03:01,200 --> 00:03:05,050
Họ có thể làm bốc hơi đại dương của chúng ta, 
để thu hoạch những thứ họ cần dễ hơn.

54
00:03:05,050 --> 00:03:07,580
Một trong số họ nghĩ ngợi vài giây rằng:


55
00:03:07,580 --> 00:03:11,140
"Huh, chỉ là mấy con kiến nhỏ bé thôi mà, 
chúng xây những công trình bê tông rất dễ thương.

56
00:03:11,140 --> 00:03:13,140
ờ, giờ thì chúng chết hết rồi."

57
00:03:13,140 --> 00:03:15,200
sau đó họ kích hoạt bước nhảy siêu tốc.

58
00:03:15,200 --> 00:03:19,060
Nhưng nếu có một nền văn minh ngoài kia
muốn tiêu diệt các sinh vật sống khác,

59
00:03:19,060 --> 00:03:23,620
rất có thể họ làm vậy là vì văn hóa
hơn là vì mục đích kinh tế.

60
00:03:23,620 --> 00:03:29,050
Và dù sao thì, sẽ hiệu quả hơn nếu tự động hóa
quá trình bằng cách làm ra những vũ khí hoàn hảo.

61
00:03:29,050 --> 00:03:32,610
Một con tàu vũ trụ có thể tự tái tạo
làm từ các cỗ máy nano.

62
00:03:32,610 --> 00:03:34,500
Chúng vận hành ở cấp độ phân tử,

63
00:03:34,500 --> 00:03:36,410
cực kì nhanh chóng và chết chóc,

64
00:03:36,410 --> 00:03:40,480
với sức mạnh có thể tấn công
và phân hủy bất kì thứ gì trong nháy mắt.

65
00:03:40,480 --> 00:03:43,700
Bạn chỉ cần đưa chúng bốn chỉ dẫn sau:

66
00:03:43,700 --> 00:03:45,630
Một, tìm một hành tinh có sự sống.

67
00:03:45,630 --> 00:03:49,540
Hai, phân hủy bất kì thứ gì trên hành tinh
thành các phần nhỏ hơn.

68
00:03:49,540 --> 00:03:52,900
Ba, dùng các nguồn tài nguyên 
để xây thêm tàu thăm dò vũ trụ mới.

69
00:03:52,900 --> 00:03:54,300
Bốn, lặp lại.

70
00:03:54,300 --> 00:03:59,330
Một cỗ máy hủy diệt như thế này có thể 
thôn tính cả một thiên hà trong vài triệu năm.

71
00:03:59,330 --> 00:04:03,410
Nhưng sao lại phải bay nhiều năm ánh sáng
để thu thập tài nguyên hay diệt chủng làm gì?

72
00:04:03,410 --> 00:04:06,050
Tốc độ ánh sáng thật ra không nhanh lắm.

73
00:04:06,050 --> 00:04:11,430
Nếu ai đó có thể di chuyển với tốc độ ánh sáng thì
vẫn mất hơn một trăm ngàn năm để đi hết Milky Way.

74
00:04:11,430 --> 00:04:13,870
Và bạn thật sự di chuyển chậm hơn nhiều.

75
00:04:13,870 --> 00:04:19,260
Có thể có thứ hay hơn nhiều so với việc
hủy diệt các nền văn minh và xây dựng đế chế.

76
00:04:19,260 --> 00:04:22,070
Một khái niệm thú vị là "Bộ não Matrioshka"

77
00:04:22,070 --> 00:04:24,570
Một siêu cấu trúc bao quanh một ngôi sao.

78
00:04:24,570 --> 00:04:30,220
Một máy tính với sức mạnh tính toán
đủ để cả một giống loài có thể tải tiềm thức của họ lên nó

79
00:04:30,220 --> 00:04:32,560
và sống trong vũ trụ mô phỏng.

80
00:04:32,560 --> 00:04:38,530
Họ có thể trải nghiệm tiên cảnh một cách vĩnh viễn
mà không bao giờ bị buồn chán.

81
00:04:38,530 --> 00:04:39,810
Một cuộc sống hoàn hảo.

82
00:04:39,810 --> 00:04:45,060
Nếu xây dựng quanh một sao lùn đỏ,
chiếc máy tính này có thể chạy trong hơn mười ngàn tỉ năm.

83
00:04:45,060 --> 00:04:50,210
Ai lại muốn phiêu bạt khắp dãy thiên hà hoặc tìm kiếm những dạng sống khác nếu đây là lựa chọn.

84
00:04:50,210 --> 00:04:53,760
Tất cả các giải pháp cho nghịch lí Fermi đều có một vấn đề:

85
00:04:53,760 --> 00:04:56,940
Chúng ta không biết giới hạn
thật sự của công nghệ đến đâu.

86
00:04:56,940 --> 00:05:00,240
Chúng ta có thể đã tới gần
giới hạn đó hoặc không chút nào cả.

87
00:05:00,240 --> 00:05:03,950
Và có thể siêu công nghệ đang chờ đón chúng ta,
cho chúng ta khả năng bất tử,

88
00:05:03,950 --> 00:05:08,310
đưa chúng ta đến những thiên hà khác, 
biến chúng ta thành chúa.

89
00:05:08,310 --> 00:05:10,180
Một điều mà chúng ta phải thừa nhận

90
00:05:10,180 --> 00:05:12,840
là chúng ta thật sự không biết gì cả.

91
00:05:12,840 --> 00:05:17,250
Nhân loại đã dành suốt 
90% thời gian tồn tại đi săn bắt và hái lượm.

92
00:05:17,250 --> 00:05:20,440
500 năm trước chúng ta nghĩ 
chúng ta là trung tâm của vũ trụ.

93
00:05:20,440 --> 00:05:24,900
200 năm trước, ta ngừng sử dụng sức con người
như là nguồn năng lượng chính.

94
00:05:24,900 --> 00:05:29,980
30 năm trước chúng ta chĩa một đống vũ khí
chết chóc vào nhau vì những bất đồng chính trị.

95
00:05:29,980 --> 00:05:32,870
Và ở phạm vi thời gian của thiên hà 
chúng ta vẫn còn là các bào thai.

96
00:05:32,870 --> 00:05:35,930
Chúng ta đã tiến xa,
nhưng vẫn còn một chặng đường dài để đi.

97
00:05:35,930 --> 00:05:40,760
Ý nghĩ rằng chúng ta là trung tâm của vũ trụ
vẫn còn rất mãnh liệt trong mỗi chúng ta,

98
00:05:40,760 --> 00:05:44,940
nên ta dễ đưa ra những phỏng đoán
kiêu ngạo về sự sống trong vũ trụ.

99
00:05:44,980 --> 00:05:49,220
Nhưng cuối cùng,
chỉ có một cách để tìm ra, phải không nhỉ?

100
00:05:51,660 --> 00:05:55,410
Này mọi người, chúng tôi cuối cùng 
đã có tài khoản trên Reddit.

101
00:05:55,410 --> 00:06:01,690
Dùng để khảo sát, thảo luận về 
những video tiếp theo, FAQ và những thứ tương tự.

102
00:06:02,120 --> 00:06:05,860
Video này làm được là nhờ sự hỗ trợ của bạn trên Patreon.

103
00:06:05,860 --> 00:06:08,060
Nếu bạn muốn chúng tôi làm thêm video,

104
00:06:08,060 --> 00:06:11,210
và có một avatar hình con chim của riêng bạn,

105
00:06:11,210 --> 00:06:13,620
hãy lướt qua nó một chút.