0:00:00.000,0:00:03.830
Có khoảng mười nghìn ngôi sao[br]cho mỗi hạt cát trên trái đất,

0:00:03.830,0:00:05.650
trong vũ trụ quan sát được.

0:00:05.650,0:00:08.080
Ta biết rằng có hàng nghìn tỉ hành tinh.

0:00:08.080,0:00:10.080
Vậy thì người ngoài hành tinh ở đâu hết rồi?

0:00:10.210,0:00:12.340
Đây chính là nghịch lí Fermi.

0:00:12.340,0:00:15.380
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về nó,[br]hãy xem phần một.

0:00:15.380,0:00:19.070
Ở đây, chúng ta sẽ tìm hiểu về các[br]giải pháp có thể cho nghịch lí Fermi.

0:00:19.200,0:00:23.450
Vậy, liệu ta sẽ bị tiêu diệt hay là có một[br]tương lai huy hoàng đang chờ chúng ta?

0:00:23.810,0:00:28.430
[Nhạc nền]

0:00:30.040,0:00:31.810
Du hành không gian rất khó.

0:00:31.810,0:00:35.760
Mặc dù khả thi, du hành tới các[br]vì sao khác là một thử thách khổng lồ.

0:00:35.760,0:00:39.820
Một lượng rất lớn vật liệu phải[br]được đưa lên và lắp ráp trên quỹ đạo.

0:00:39.820,0:00:41.730
Một hành trình nhiều hàng ngàn năm,

0:00:41.930,0:00:46.460
phải duy trì được một lượng dân số đủ lớn[br]để cho một sự khởi đầu mới.

0:00:46.460,0:00:50.480
Và hành tinh có thể không thích hợp[br]để sống như khi nhìn từ xa.

0:00:50.480,0:00:54.810
Rất khó để có thể làm được một tàu[br]không gian có thể sống sót qua chuyến đi.

0:00:54.810,0:00:58.530
Một cuộc xâm lược liên sao[br]có thể là bất khả thi.

0:00:58.770,0:01:00.750
Ngoài ra, còn vấn đề thời gian nữa.

0:01:00.750,0:01:02.540
Vũ trụ rất là già.

0:01:02.540,0:01:06.760
Trên Trái Đất, sự sống đã tồn tạ[br]ít nhất khoảng 3.6 tỉ năm.

0:01:06.760,0:01:10.540
Loài người thông minh đã tồn tại[br]được khoảng 250.000 năm.

0:01:10.540,0:01:15.840
Cách đây một thế kỉ, chúng ta mới có [br]công nghệ để liên lạc qua khoảng cách lớn.

0:01:15.840,0:01:20.980
Có thể, những đế chế ngoài hành tinh tiên[br]tiến đã lan tỏa tới hàng ngàn hệ mặt trời.

0:01:20.980,0:01:25.300
Và tồn tại hàng triệu năm, chỉ là[br]chúng ta không thể tìm thấy được họ.

0:01:25.300,0:01:29.620
Có thể có những tàn tích của sự sống [br]ở khắp những thế giới xa xôi.

0:01:29.700,0:01:33.650
99% các loài vật trên Trái Đất[br]đã tuyệt chủng.

0:01:33.650,0:01:37.380
Rất dễ để nói rằng sớm muộn gì[br]ta cũng sẽ như vậy.

0:01:37.380,0:01:42.800
Sự sống thông minh có thể phát triển, [br]lan truyền qua vài hệ mặt trời rồi biến mất,

0:01:42.800,0:01:44.610
Hết lần này qua lần khác.

0:01:44.610,0:01:47.710
Có lẽ, việc phát triển một văn minh[br]ở cấp độ thiên hà là không thể.

0:01:47.710,0:01:50.720
Thế nên, có thể trải nghiệm chung của sự sống

0:01:50.720,0:01:52.800
khắp vũ trụ là luôn ngước nhìn các vì sao và tự hỏi:[br]

0:01:52.800,0:01:54.060
"Mọi người đâu hết rồi?"

0:01:54.060,0:01:57.920
Nhưng không có lý do nào để cho rằng[br]người ngoài hành tinh giống chúng ta cả.

0:01:57.920,0:02:00.460
hoặc cách nghĩ của chúng ta cũng giống với họ.

0:02:00.460,0:02:06.030
Có thể chỉ là cách liên lạc của chúng ta[br]còn quá đơn giản và lạc hậu.

0:02:06.030,0:02:09.160
Tưởng tượng bạn đang ngồi trong nhà[br]với một máy phát mã Morse.

0:02:09.160,0:02:12.170
Bạn cứ gửi đi thông điệp [br]nhưng không ai trả lời cả,

0:02:12.170,0:02:13.940
và bạn cảm thấy cô đơn.

0:02:13.940,0:02:17.650
Có lẽ chúng ta chưa được phát hiện bởi[br]các giống loài thông minh ngoài hành tinh.

0:02:17.650,0:02:21.940
và vẫn như vậy cho đến khi ta tìm ra[br]được cách liên lạc phù hợp.

0:02:21.940,0:02:23.970
Thậm chí nếu ta gặp người ngoài hành tinh,[br]

0:02:23.970,0:02:28.150
có thể ta quá khác biệt để giao tiếp với họ.

0:02:28.150,0:02:30.580
Hãy thử tưởng tượng một chú sóc[br]thông minh nhất mà bạn có thể.

0:02:30.580,0:02:35.560
Cho dù cố đến đâu, bạn cũng không thể[br]giải thích được xã hội của ta cho nó.

0:02:35.560,0:02:37.700
Dù sao thì, từ góc nhìn của con sóc,[br]

0:02:37.700,0:02:43.140
cái cây là thứ thông minh phức tạp[br]duy nhất mà nó cần biết để tồn tại.

0:02:43.140,0:02:47.150
Nên, việc con người chặt rừng[br]là một việc điên rồ.

0:02:47.150,0:02:50.260
Nhưng chúng ta không phá rừng[br]với lý do chúng ta ghét các con sóc,

0:02:50.260,0:02:52.070
chúng ta chỉ muốn lấy tài nguyên thôi.

0:02:52.070,0:02:55.730
Mong ước và sự sinh tồn của con sóc[br]không phải là vấn đề ta quan tâm.

0:02:55.730,0:03:01.200
Một nền văn minh loại III đang cần tài nguyên[br]có thể đối xử với chúng ta theo cách tương tự.

0:03:01.200,0:03:05.050
Họ có thể làm bốc hơi đại dương của chúng ta, [br]để thu hoạch những thứ họ cần dễ hơn.

0:03:05.050,0:03:07.580
Một trong số họ nghĩ ngợi vài giây rằng:[br]

0:03:07.580,0:03:11.140
"Huh, chỉ là mấy con kiến nhỏ bé thôi mà, [br]chúng xây những công trình bê tông rất dễ thương.

0:03:11.140,0:03:13.140
ờ, giờ thì chúng chết hết rồi."

0:03:13.140,0:03:15.200
sau đó họ kích hoạt bước nhảy siêu tốc.

0:03:15.200,0:03:19.060
Nhưng nếu có một nền văn minh ngoài kia[br]muốn tiêu diệt các sinh vật sống khác,

0:03:19.060,0:03:23.620
rất có thể họ làm vậy là vì văn hóa[br]hơn là vì mục đích kinh tế.

0:03:23.620,0:03:29.050
Và dù sao thì, sẽ hiệu quả hơn nếu tự động hóa[br]quá trình bằng cách làm ra những vũ khí hoàn hảo.

0:03:29.050,0:03:32.610
Một con tàu vũ trụ có thể tự tái tạo[br]làm từ các cỗ máy nano.

0:03:32.610,0:03:34.500
Chúng vận hành ở cấp độ phân tử,

0:03:34.500,0:03:36.410
cực kì nhanh chóng và chết chóc,

0:03:36.410,0:03:40.480
với sức mạnh có thể tấn công[br]và phân hủy bất kì thứ gì trong nháy mắt.

0:03:40.480,0:03:43.700
Bạn chỉ cần đưa chúng bốn chỉ dẫn sau:

0:03:43.700,0:03:45.630
Một, tìm một hành tinh có sự sống.

0:03:45.630,0:03:49.540
Hai, phân hủy bất kì thứ gì trên hành tinh[br]thành các phần nhỏ hơn.

0:03:49.540,0:03:52.900
Ba, dùng các nguồn tài nguyên [br]để xây thêm tàu thăm dò vũ trụ mới.

0:03:52.900,0:03:54.300
Bốn, lặp lại.

0:03:54.300,0:03:59.330
Một cỗ máy hủy diệt như thế này có thể [br]thôn tính cả một thiên hà trong vài triệu năm.

0:03:59.330,0:04:03.410
Nhưng sao lại phải bay nhiều năm ánh sáng[br]để thu thập tài nguyên hay diệt chủng làm gì?

0:04:03.410,0:04:06.050
Tốc độ ánh sáng thật ra không nhanh lắm.

0:04:06.050,0:04:11.430
Nếu ai đó có thể di chuyển với tốc độ ánh sáng thì[br]vẫn mất hơn một trăm ngàn năm để đi hết Milky Way.

0:04:11.430,0:04:13.870
Và bạn thật sự di chuyển chậm hơn nhiều.

0:04:13.870,0:04:19.260
Có thể có thứ hay hơn nhiều so với việc[br]hủy diệt các nền văn minh và xây dựng đế chế.

0:04:19.260,0:04:22.070
Một khái niệm thú vị là "Bộ não Matrioshka"

0:04:22.070,0:04:24.570
Một siêu cấu trúc bao quanh một ngôi sao.

0:04:24.570,0:04:30.220
Một máy tính với sức mạnh tính toán[br]đủ để cả một giống loài có thể tải tiềm thức của họ lên nó

0:04:30.220,0:04:32.560
và sống trong vũ trụ mô phỏng.

0:04:32.560,0:04:38.530
Họ có thể trải nghiệm tiên cảnh một cách vĩnh viễn[br]mà không bao giờ bị buồn chán.

0:04:38.530,0:04:39.810
Một cuộc sống hoàn hảo.

0:04:39.810,0:04:45.060
Nếu xây dựng quanh một sao lùn đỏ,[br]chiếc máy tính này có thể chạy trong hơn mười ngàn tỉ năm.

0:04:45.060,0:04:50.210
Ai lại muốn phiêu bạt khắp dãy thiên hà hoặc tìm kiếm những dạng sống khác nếu đây là lựa chọn.

0:04:50.210,0:04:53.760
Tất cả các giải pháp cho nghịch lí Fermi đều có một vấn đề:

0:04:53.760,0:04:56.940
Chúng ta không biết giới hạn[br]thật sự của công nghệ đến đâu.

0:04:56.940,0:05:00.240
Chúng ta có thể đã tới gần[br]giới hạn đó hoặc không chút nào cả.

0:05:00.240,0:05:03.950
Và có thể siêu công nghệ đang chờ đón chúng ta,[br]cho chúng ta khả năng bất tử,

0:05:03.950,0:05:08.310
đưa chúng ta đến những thiên hà khác, [br]biến chúng ta thành chúa.

0:05:08.310,0:05:10.180
Một điều mà chúng ta phải thừa nhận

0:05:10.180,0:05:12.840
là chúng ta thật sự không biết gì cả.

0:05:12.840,0:05:17.250
Nhân loại đã dành suốt [br]90% thời gian tồn tại đi săn bắt và hái lượm.

0:05:17.250,0:05:20.440
500 năm trước chúng ta nghĩ [br]chúng ta là trung tâm của vũ trụ.

0:05:20.440,0:05:24.900
200 năm trước, ta ngừng sử dụng sức con người[br]như là nguồn năng lượng chính.

0:05:24.900,0:05:29.980
30 năm trước chúng ta chĩa một đống vũ khí[br]chết chóc vào nhau vì những bất đồng chính trị.

0:05:29.980,0:05:32.870
Và ở phạm vi thời gian của thiên hà [br]chúng ta vẫn còn là các bào thai.

0:05:32.870,0:05:35.930
Chúng ta đã tiến xa,[br]nhưng vẫn còn một chặng đường dài để đi.

0:05:35.930,0:05:40.760
Ý nghĩ rằng chúng ta là trung tâm của vũ trụ[br]vẫn còn rất mãnh liệt trong mỗi chúng ta,

0:05:40.760,0:05:44.940
nên ta dễ đưa ra những phỏng đoán[br]kiêu ngạo về sự sống trong vũ trụ.

0:05:44.980,0:05:49.220
Nhưng cuối cùng,[br]chỉ có một cách để tìm ra, phải không nhỉ?

0:05:51.660,0:05:55.410
Này mọi người, chúng tôi cuối cùng [br]đã có tài khoản trên Reddit.

0:05:55.410,0:06:01.690
Dùng để khảo sát, thảo luận về [br]những video tiếp theo, FAQ và những thứ tương tự.

0:06:02.120,0:06:05.860
Video này làm được là nhờ sự hỗ trợ của bạn trên Patreon.

0:06:05.860,0:06:08.060
Nếu bạn muốn chúng tôi làm thêm video,

0:06:08.060,0:06:11.210
và có một avatar hình con chim của riêng bạn,

0:06:11.210,0:06:13.620
hãy lướt qua nó một chút.