Υπάρχουν 10.000 αστέρια για κάθε κόκκο άμμου της Γης, στο παρατηρήσιμο σύμπαν. Ξέρουμε ότι ίσως υπάρχουν τρισεκατομμύρια πλανήτες. Οπότε πού είναι όλοι οι εξωγήινοι; Αυτό είναι το Παράδοξο του Φέρμι Εάν θες να μάθεις περισσότερα γι' αυτό, δες το μέρος 1ο. Εδώ θα δούμε τις πιθανές λύσεις στο Παράδοξο του Φέρμι. Οπότε, θα καταστραφούμε ή ένα λαμπρό μέλλον μας περιμένει; Το ταξίδι στο διάστημα είναι δύσκολο. Αν και δυνατόν, είναι τεράστια πρόκληση να ταξιδέψουμε σε άλλους αστέρες. Μεγάλες ποσότητες υλικών πρέπει να μπούν σε τροχιά και να συναρμολογηθούν. Ένα ταξίδι χιλιάδων ετών πρέπει να το επιβιώσει πληθυσμός αρκετά μεγάλος για να ξεκινήσει από την αρχή. Και ο πλανήτης μπορεί να μην είναι τόσο φιλόξενος όσο φαίνεται από μακριά. Ήταν ήδη εξαιρετικά δύσκολο να φτιαχτεί σκάφος που να αντέξει το ταξίδι. Και μία διαστρική εισβολή ίσως είναι αδύνατον να επιτευχθεί. Επίσης, αναλογίσου τον χρόνο. Το σύμπαν είναι πολύ παλιό. Στη Γη έχει υπάρξει ζωή για τουλάχιστον 3.6 δις χρόνια. Νοήμων ανθρώπινη ζωή για περίπου 250.000 χρόνια. Αλλά μόνο για έναν αιώνα έχουμε την τεχνολογία να επικοινωνούμε σε μεγάλες αποστάσεις. Ίσως να υπήρξαν εξωγήινες αυτοκρατωρίες που εκτείνωνταν σε χιλιάδες συστήματα για εκατομμύρια χρόνια, και μπορεί μόλις να τους χάσαμε. Ίσως να υπάρχουν μεγαλιώδη ερείπια σε μακρινούς κόσμους. Το 99% όλων των ειδών της Γης έχουν πεθάνει. Είναι εύκολο να ισχυριστούμε ότι αυτή θα είναι η μοίρα μας αργά ή γρήγορα. Νοήμων ζωή μπορεί να εξελίσσεται, να εξαπλώνεται σε λίγα συστήματα και να πεθαίνει ξανά και ξανά. Μα γαλακτικοί πολιτισμοί ίσως να μην συναντηθούν ποτέ. Επομένως, μπορεί να είναι μία κοινή εμπειρία για τη ζωή στο σύμπαν να κοιτά τα αστέρια και να ρωτά "Πού είναι όλοι;" Αλλά δεν υπάρχει λόγος να υποθέσουμε πως οι εξωγήινοι είναι σαν κι εμάς ή ότι η λογική μας εφαρμόζεται σε αυτούς Μπορεί απλώς τα μέσα επικοινωνίας μας να είναι απαρχαιωμένα και ξεπερασμένα. Φαντάσου να κάθεσαι σε ένα σπίτι με έναν πομπό Morse, στέλνεις συνεχώς μηνύματα αλλά κανείς δεν απαντά και θα αισθανόσουν μοναξιά, ίσως να μην είμαστε ακόμη ανιχνεύσιμοι σε νοήμωντα είδη και θα παραμείνουμε έτσι μέχρις ότου μάθουμε να επικοινωνούμε σωστά. Κι ακόμα κι αν συναντούσαμε εξωγήινους ίσως να ήμασταν πολύ διαφορετικοί για να μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε ουσιαστικά Φαντάσου τον εξυπνότερο σκίουρο που μπορείς, όσο κι αν προσπαθούσες, δεν θα είσαι σε θέση να του εξηγήσεις την κοινωνία μας Έτσι κι αλλιώς από την πλευρά του σκίουρου ένα δένδρο είναι όλα όσα χρειάζεται μια ανεπτυγμένη ύπαρξη θέλει για να επιβιώσει. Οπότε η αποψίλωση ολόκληρων δασών από τους ανθρώπους είναι τρέλα αλλά δεν καταστρέφουμε τα δάση επειδή μισούμε τους σκίουρους Θέλουμε μόνο τους πόρους Οι επιθυμίες και επιβίωση του σκίουρου δεν μας ενδιαφέρουν. Ένας πολιτισμός τύπου τρία σε ανάγκη πόρων μπορεί να μας απειλήσει με παρόμοιο τρόπο. Ίσως να εξατμίσουν τους ωκεανούς μας ώστε να συλλέξουν ό,τι χρειάζονται ευκολότερα. Ένας από τους εξωγήινους μπορεί να σκεφτεί για λίγο "Μικρούληδες πίθηκοι, έφτιαξαν πολύ όμορφα τσιμεντένια κτίσματα, ε τώρα είναι νεκροί." πριν ενεργοποιήσουν την υπερ-ταχύτητα. Αλλά αν υπάρχει ένας πολιτισμός εκεί έξω που να θέλει να εξαλείψει άλλα είδη, είναι πιο πιθανό να παρακινείται από την κουλτούρα παρά την οικονομία. Και όπως και να 'χει θα ήταν πιο αποτελεσματικό να αυτοματοποιήσουν την διαδικασία κατασκευάζοντας το τέλειο όπλο ένα αυτο-αναπαραγώμενο διαστημικό σκάφος φτιαγμένο από νανο-μηχανές. Λειτουργούν σε μοριακό επίπεδο απίστευτα γρήγορα και θανατηφόρα, με τη δύναμη να επιτεθούν και διαλύσουν οτιδήποτε σε μια στιγμή. Χρειάζεται να τους δώσεις μόνο τέσσερις οδηγίες. Ένα, βρες πλανήτη με ζωή. Δύο, αποσυναρμολόγησε τα πάντα στον πλανήτη στα επιμέρους τμήματά του. Τρία, χρησιμοποίησε τους πόρους για να φτιάξεις νέα διαστημικά σκάφη. Τέσσερα, επανάλαβε. Μία αποκαλυπτική μηχανή σαν κι αυτή θα μπορούσε να καταστήσει έναν γαλαξία άγονο σε λίγα εκατομ. χρόνια, αλλά γιατί να ταξιδέψεις έτη φωτός για να αποκτήσεις τους πόρους ή να κάνεις γενοκτονία. Η ταχύτητα του φωτός δεν είναι πράγματι πολύ γρήγορη. Εάν κάποιος μπορούσε να ταξιδέψει με την ταχύτητα του φωτός, θα χρειαζόταν 10.000 χρόνια για να διασχίσει τον γαλαξία και πιθανόν να ταξιδεύεις πολύ αργότερα. Ίσως να υπάρχουν πολύ καλύτερα πράγματα από το να καταστρέφεις πολιτισμούς και να χτίζεις αυτοκρατωρίες. Μία ενδιαφέρουσα ιδέα είναι ο Εγκέφαλος Ματριόσκα. Μία υπερ-κατασκευή που περικυκλώνει ένα άστρο, ένας υπολογιστής με τέτοια ισχύ ώστε ένα ολόκληρο είδος θα μπορούσε να ανεβάσει τη συνείδησή του και να υπάρχει σε ένα προσομοιωμένο σύμπαν Δυνητικά, κάποιος θα μπορούσε να γευτεί μία αιωνιότητα από καθαρές εκστάσεις χωρίς ποτέ να βαριέται ή να λυπάται, μία τέλεια ζωή. Εάν χτιζόταν γύρω από κόκκινο νάνο, αυτός ο υπολογιστής θα μπορούσε να λειτουργέι για περίπου 10 τρις χρόνια. Ποιός θα ήθελε να κατακτήσει τον γαλαξία ή να έρθει σε επαφή με άλλες μορφές ζωής αν είχε αυτή την επιλογή. Όλες αυτές οι λύσεις στο Παράδοξο του Φέρμι έχουν ένα πρόβλημα. Δεν ξέρουμε ποιά είναι τα όρια της τεχνολογίας. Θα μπορούσαμε να ήμαστε κοντά στο όριο ή καθόλου κοντά του. Και η σούπερ-τεχνολογία μας περιμένει, εξασφαλίζοντάς μας την αθανασία, μεταφέροντάς μας σε άλλους γαλαξίες, υψώνοντάς μας στο επίπεδο των θεών Ένα πράγμα που γνωρίζουμε είναι ότι στ' αλήθεια δεν ξέρουμε τίποτα. Οι άνθρωποι έχουν περάσει περισσότερο από το 90% της ύπαρξής τους ως κυνηγοί-συλλέκτες. 500 χρόνια πριν νομίζαμε ότι ήμασταν το κέντρο του σύμπαντος. 200 χρόνια πριν σταματήσαμε να χρησιμοποιούμε τον ανθρώπινο μόχθο ως την κύρια πηγή ενέργειας. 30 χρόνια πριν είχαμε αποκαλυπτικά όπλα στραμμένα μεταξύ μας εξαιτίας πολιτικών διαφορών. Στην γαλακτική χρονική κλίμακα είμαστε έμβρυα, έχουμε φτάσει μακριά αλλά έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας. Η νοοτροπία πως είμαστε το κέντρο του σύμπαντος είναι ακόμα ισχυρή στους ανθρώπους, οπότε είναι εύκολο να κάνουμε εγωιστικές υποθέσεις για τη ζωή στο σύμπαν. Μα στο τέλος, υπάρχει μονάχα ένας τρόπος για να το μάθουμε, σωστά;