WEBVTT

00:00:00.896 --> 00:00:04.642
Wiemy więcej o innych
planetach niż o naszej własnej,

00:00:05.446 --> 00:00:08.670
chcę wam dziś pokazać nowy typ robota,

00:00:08.693 --> 00:00:12.733
stworzonego, aby pomógł nam
lepiej zrozumieć naszą planetę.

00:00:13.408 --> 00:00:15.020
Należy do kategorii

00:00:15.044 --> 00:00:19.998
znanej w społeczności oceanograficznej
jako bezzałogowy pojazd nawodny, USV.

00:00:20.665 --> 00:00:22.595
Nie zużywa paliwa.

00:00:23.047 --> 00:00:26.981
Napędzany jest siłą wiatru.

00:00:27.005 --> 00:00:30.760
Mimo to może pływać 
po całym świecie miesiącami.

00:00:31.474 --> 00:00:34.352
Chcę podzielić się z wami
powodem jego budowy,

00:00:34.376 --> 00:00:35.868
i co to dla was oznacza.

NOTE Paragraph

00:00:37.814 --> 00:00:42.398
Kilka lat temu byłem na żaglówce
płynącej przez Pacyfik

00:00:42.422 --> 00:00:44.620
z San Francisco na Hawaje.

00:00:45.296 --> 00:00:48.650
Poprzednie 10 lat spędziłem
na ciągłej pracy,

00:00:48.674 --> 00:00:51.790
rozwijając gry video
dla setek milionów użytkowników.

00:00:51.814 --> 00:00:55.335
Chciałem spojrzeć na wszystko 
z szerszej perspektywy,

00:00:55.359 --> 00:00:57.896
zyskać trochę czasu na myślenie.

00:00:57.896 --> 00:00:59.463
Byłem nawigatorem na pokładzie.

00:01:00.034 --> 00:01:03.698
Pewnego wieczora, po długiej sesji
analizowania danych pogodowych

00:01:03.722 --> 00:01:05.351
i wykreślaniu naszego kursu,

00:01:05.375 --> 00:01:08.449
poszedłem na pokład i zobaczyłem
ten piękny zachód słońca.

00:01:08.814 --> 00:01:10.497
Wówczas przyszła mi do głowy myśl:

00:01:10.747 --> 00:01:14.101
Ile tak naprawdę wiemy o naszych ocenach?

00:01:15.252 --> 00:01:19.131
Wokół mnie, jak okiem sięgnąć,
rozpościerał się Pacyfik,

00:01:19.155 --> 00:01:21.470
fale silnie kołysały statkiem,

00:01:21.494 --> 00:01:24.700
jakby nieustannie przypominały 
o swojej niewyobrażalnej mocy.

00:01:25.291 --> 00:01:28.523
Ile tak naprawdę 
wiemy o naszych oceanach?

00:01:29.235 --> 00:01:30.773
Postanowiłem się dowiedzieć.

NOTE Paragraph

00:01:32.362 --> 00:01:35.471
Szybko odkryłem, że nie wiemy zbyt wiele.

00:01:35.495 --> 00:01:38.621
Pierwszym powodem jest bezmiar oceanów,

00:01:38.645 --> 00:01:40.986
pokrywają 70% planety.

00:01:41.010 --> 00:01:44.349
Mimo to wiemy, że napędzają
złożone systemy planetarne,

00:01:44.349 --> 00:01:45.759
jak pogoda w skali globalnej,

00:01:45.783 --> 00:01:48.228
co ma wpływ na nas wszystkich na co dzień.

00:01:48.252 --> 00:01:50.090
I czasami ten wpływ jest dramatyczny.

00:01:50.562 --> 00:01:53.746
Mimo to, te działania
są w większości dla nas niewidzialne.

NOTE Paragraph

00:01:54.944 --> 00:01:58.709
Ilość danych oceanicznych jest znikoma
według jakiegokolwiek standardów.

00:01:59.268 --> 00:02:04.372
Na lądzie przyzwyczailiśmy się
do dostępu do mnóstwa czujników,

00:02:04.396 --> 00:02:06.024
w zasadzie milionów.

00:02:06.576 --> 00:02:13.030
Ale na morzu obserwacja in situ
jest rzadka i droga.

00:02:13.535 --> 00:02:17.530
Dlaczego? Ponieważ zależy
od niewielkiej liczby statków i boi.

00:02:17.919 --> 00:02:20.790
Jak małej? Było to właściwie
wielką niespodzianką.

00:02:21.329 --> 00:02:24.450
Amerykańska Narodowa Służba
Oceaniczna i Meteorologiczna,

00:02:24.474 --> 00:02:26.097
znana lepiej jako NOAA,

00:02:26.121 --> 00:02:28.450
ma tylko 16 statków,

00:02:28.969 --> 00:02:33.223
a globalnie na pełnym morzu 
jest mniej niż 200 boi.

00:02:33.770 --> 00:02:35.441
Łatwo jest zrozumieć, dlaczego:

00:02:35.465 --> 00:02:37.605
oceany to bezlitosne miejsce

00:02:37.629 --> 00:02:40.957
i aby zebrać dane bezpośrednio
potrzebny jest duży statek,

00:02:40.977 --> 00:02:43.321
zdolny do transportu 
ogromnej ilości paliwa

00:02:43.345 --> 00:02:45.163
i licznej załogi,

00:02:45.187 --> 00:02:48.366
każdy o wartości setek milionów dolarów

00:02:48.390 --> 00:02:53.712
lub boi przymocowanych do dna oceanu
6,5 kilometrowym kablem

00:02:54.513 --> 00:02:57.508
i obciążonych zestawem kół pociągowych,

00:02:57.532 --> 00:03:02.141
co jest zarówno niebezpieczne w montażu,
jak i kosztowne w utrzymaniu.

NOTE Paragraph

00:03:02.628 --> 00:03:04.554
Co z satelitami, zapytacie?

00:03:05.028 --> 00:03:06.931
Satelity są fantastyczne,

00:03:06.955 --> 00:03:09.458
nauczyły nas wiele
o całokształcie sytuacji

00:03:09.482 --> 00:03:11.503
przez ostatnie kilka dziesięcioleci.

00:03:11.527 --> 00:03:13.903
Jednak problem z satelitami

00:03:13.927 --> 00:03:18.207
polega na tym, że widzą powierzchnię
oceanu tylko do głębokości 1 mikrona.

00:03:19.124 --> 00:03:22.697
Mają stosunkowo słabą
przestrzenną i czasową rozdzielczość

00:03:23.450 --> 00:03:27.724
i ich sygnał musi być korygowany,
z powodu pokrywy chmur i lądu

00:03:27.748 --> 00:03:28.956
oraz inne czynniki.

NOTE Paragraph

00:03:30.094 --> 00:03:33.365
Co więc dzieje się w oceanach?

00:03:33.929 --> 00:03:35.561
Co próbujemy mierzyć?

00:03:36.283 --> 00:03:38.869
Jak przydatny może być robot?

NOTE Paragraph

00:03:39.361 --> 00:03:43.259
Powiększmy małą kostkę oceanu.

00:03:43.283 --> 00:03:46.591
Jedną z rzeczy, którą chcemy
zrozumieć jest powierzchnia,

00:03:46.615 --> 00:03:48.754
ponieważ jest ona

00:03:48.754 --> 00:03:51.977
miejscem interakcji powietrze-morze.

00:03:52.001 --> 00:03:56.995
To interfejs, przez który energia
i gazy muszą przeniknąć.

00:03:57.552 --> 00:03:59.652
Słońce emituje energię,

00:03:59.676 --> 00:04:02.572
która jest absorbowana
przez oceany jako ciepło,

00:04:02.596 --> 00:04:05.452
a następnie częściowo
uwalniana do atmosfery.

00:04:05.476 --> 00:04:09.644
Gazy zawarte w powietrzu, jak CO2,
rozpuszczają się w oceanach.

00:04:10.099 --> 00:04:13.728
Około 30% ogólnej ilości
CO2 ulega absorpcji.

00:04:14.603 --> 00:04:18.211
Plankton i mikroorganizmy
uwalniają tlen do atmosfery

00:04:18.235 --> 00:04:22.260
w takich ilościach, że co drugi nasz 
oddech pochodzi z oceanu.

NOTE Paragraph

00:04:22.260 --> 00:04:25.462
Część ciepła powoduje parowanie,
w wyniku którego tworzą się chmury,

00:04:25.486 --> 00:04:27.780
z których powstają opady.

00:04:27.804 --> 00:04:30.057
Zmiany ciśnienia powodują
powierzchniowy wiatr,

00:04:30.081 --> 00:04:32.878
który przenosi wilgoć poprzez atmosferę.

00:04:33.731 --> 00:04:37.564
Część ciepła przechodzi w głąb oceanu

00:04:37.588 --> 00:04:39.716
i jest magazynowana w różnych warstwach.

00:04:39.740 --> 00:04:43.045
Ocean działa jako pewnego
rodzaju boiler o skali planetarnej,

00:04:43.069 --> 00:04:44.614
magazynujący całą energię,

00:04:44.614 --> 00:04:48.521
która później może być uwolniona w postaci
gwałtownych wydarzeń jak huragany

00:04:48.521 --> 00:04:50.856
lub długoterminowych zjawisk jak El Niño.

00:04:51.329 --> 00:04:55.644
Warstwy te mogą ulec wymieszaniu
wskutek pionowych prądów wstępujących

00:04:55.668 --> 00:04:59.114
lub prądów poziomych,
które są kluczowe w transporcie ciepła

00:04:59.138 --> 00:05:01.112
z tropików do biegunów.

00:05:01.623 --> 00:05:04.422
I oczywiście jest tu życie morskie,

00:05:04.446 --> 00:05:09.462
zajmujące największy objętościowo 
ekosystem na planecie,

00:05:09.486 --> 00:05:13.188
od mikroorganizmów, poprzez ryby,
do ssaków morskich,

00:05:13.212 --> 00:05:16.220
jak foki, delfiny i wieloryby.

NOTE Paragraph

00:05:16.244 --> 00:05:19.821
Ale to wszystko jest dla nas,
w większej części niewidoczne.

00:05:21.821 --> 00:05:27.197
Trudność w badaniu 
zmiennych oceanicznych w skali

00:05:27.221 --> 00:05:29.395
stanowi energia

00:05:29.419 --> 00:05:33.542
niezbędna do umieszczenia
czujników w głębi oceanu.

00:05:34.597 --> 00:05:36.890
Próbowano już wielu rozwiązań:

00:05:36.914 --> 00:05:38.525
od urządzeń uruchamianych falami

00:05:38.549 --> 00:05:40.090
do dryfterów powierzchniowych,

00:05:40.114 --> 00:05:42.836
do napędzanych słońcem
napędów elektrycznych:

00:05:42.860 --> 00:05:44.972
każdy z nich z innymi wadami.

00:05:45.745 --> 00:05:48.915
Przełom w zespole nadszedł 
z mało prawdopodobnego źródła:

00:05:48.939 --> 00:05:53.288
pościg za światowym rekordem szybkości
lądowych, napędzanych wiatrem jachtów.

00:05:53.742 --> 00:05:56.723
10 lat naukowych badań
i doskonalenia zajęło wymyślenie nowej,

00:05:56.723 --> 00:05:58.596
oryginalnej koncepcji skrzydła,

00:05:58.620 --> 00:06:02.428
które zużywa tylko trzy waty
mocy do kontroli,

00:06:02.452 --> 00:06:05.540
a może napędzać pojazd wokół globu

00:06:05.564 --> 00:06:07.764
z pozornie nieograniczoną swobodą.

00:06:08.262 --> 00:06:11.608
Dostosowując koncepcję skrzydła
do pojazdu morskiego,

00:06:12.356 --> 00:06:14.662
zapoczątkowaliśmy oceanicznego drona.

NOTE Paragraph

00:06:15.280 --> 00:06:17.614
Są większe niż wyglądają.

00:06:17.638 --> 00:06:22.214
Wysokie na 4,5 metra, długie na 7 metrów,
i są zanurzone na 2 metry głębokości.

00:06:22.238 --> 00:06:24.291
To jakby nawodne satelity.

00:06:24.315 --> 00:06:27.453
Są wyposażone w pełen zestaw
naukowej klasy czujników,

00:06:27.477 --> 00:06:29.405
mierzących wszystkie niezbędne zmienne,

00:06:29.405 --> 00:06:32.307
zarówno oceanograficzne
jak i atmosferyczne,

00:06:32.331 --> 00:06:36.688
a łącze satelitarne na żywo transmituje
te wysokiej rozdzielczości dane

00:06:36.712 --> 00:06:38.754
z powrotem na brzeg w rzeczywistym czasie.

00:06:39.515 --> 00:06:42.393
Nasz zespół ciężko pracował
przez ostatnie kilka lat,

00:06:42.417 --> 00:06:45.925
prowadząc misje w kilku 
najtrudniejszych warunkach oceanicznych

00:06:45.949 --> 00:06:47.173
naszej planety,

00:06:47.197 --> 00:06:49.662
od Arktyki do tropikalnego Pacyfiku.

00:06:49.686 --> 00:06:52.520
Przepłynęliśmy długą drogę
do polarnego lodowca szelfowego.

00:06:52.520 --> 00:06:54.773
Wpływaliśmy w atlantyckie huragany.

00:06:55.159 --> 00:06:57.117
Opłynęliśmy przylądek Horn

00:06:57.141 --> 00:07:00.450
i lawirowaliśmy między platformami 
wiertniczymi Zatoki Meksykańskiej.

00:07:00.450 --> 00:07:02.734
To naprawdę wytrzymały robot.

NOTE Paragraph

00:07:03.599 --> 00:07:06.610
Pozwólcie, że podzielę się z wami
ostatnią naszą pracą,

00:07:06.634 --> 00:07:08.508
wykonaną wokół Wysp Pribyłowa.

00:07:08.532 --> 00:07:12.451
Jest to mała grupa wysepek
w środku zimnego Morza Beringa

00:07:12.475 --> 00:07:14.637
pomiędzy Stanami a Rosją.

00:07:14.661 --> 00:07:17.935
W morzu Beringa występuje mintaj,

00:07:17.935 --> 00:07:20.710
który ma suche i białe mięso,
którego możecie nie znać,

00:07:20.734 --> 00:07:25.421
ale być może próbowaliście go,
jeżeli lubicie paluszki rybne czy surimi.

00:07:25.445 --> 00:07:29.067
Surimi wygląda jak mięso z kraba,
ale w rzeczywistości to mintaj.

00:07:29.908 --> 00:07:32.918
Połów mintaja stanowi
największą część narodowych połowów,

00:07:32.942 --> 00:07:35.487
zarówno pod względem
wartości, jak i ilości:

00:07:35.511 --> 00:07:38.980
około 1,4 miliona ton
ryby odławia się każdego roku.

NOTE Paragraph

00:07:39.695 --> 00:07:42.394
W ciągu paru ostatnich lat
flota dronów oceanicznych

00:07:42.418 --> 00:07:44.644
ciężko pracowała na Morzu Beringa,

00:07:44.668 --> 00:07:49.123
mając za cel pomóc ocenić 
rozmiar zasobów mintaja.

00:07:49.147 --> 00:07:52.918
To pomaga polepszyć system limitów
stosowany do zarządzania rybołówstwem,

00:07:52.942 --> 00:07:55.110
pomaga zapobiec wyginięciu
zasobów rybnych

00:07:55.134 --> 00:07:58.078
oraz chroni ten wrażliwy ekosystem.

00:07:58.538 --> 00:08:03.347
Drony analizują łowiska
wykorzystując akustykę,

00:08:03.371 --> 00:08:04.895
czyli sonar.

00:08:04.919 --> 00:08:08.140
Sonar przesyła falę dźwiękową w dół,

00:08:08.164 --> 00:08:10.674
a następnie odbicie, echo fali dźwiękowej

00:08:10.698 --> 00:08:12.456
od dna morskiego lub ławicy ryb,

00:08:12.480 --> 00:08:15.390
daje nam wyobrażenie o tym,
co się dzieje pod powierzchnią.

00:08:15.849 --> 00:08:19.855
Drony oceaniczne w gruncie rzeczy są
całkiem niezłe w tym monotonnym zadaniu,

00:08:19.879 --> 00:08:23.784
tak więc siatkują
Morze Beringa dzień po dniu.

NOTE Paragraph

00:08:23.808 --> 00:08:30.767
Ponadto, Wyspy Pribyłowa są zamieszkałe 
przez liczną kolonię kotików zwyczajnych.

00:08:31.175 --> 00:08:35.664
W roku 1950 kolonia liczyła
około 2 milionów osobników.

00:08:36.374 --> 00:08:40.134
Niestety, obecnie ich
populacja szybko się zmniejsza.

00:08:40.158 --> 00:08:42.501
Aktualnie pozostała połowa tej liczby,

00:08:42.525 --> 00:08:45.033
i ich populacja nadal szybko spada.

00:08:45.904 --> 00:08:48.007
Aby zrozumieć dlaczego,

00:08:48.031 --> 00:08:51.520
nasz partner naukowy w Narodowym
Laboratorium Ssaków Morskich

00:08:51.544 --> 00:08:54.881
zainstalował czujnik GPS
na kilku samicach fok,

00:08:54.905 --> 00:08:56.382
przyklejając je do ich futra.

00:08:56.406 --> 00:08:59.407
Czujnik mierzy pozycję i głębokość

00:08:59.431 --> 00:09:01.763
i ma naprawdę wspaniałą małą kamerę,

00:09:01.787 --> 00:09:04.463
która jest uruchamiana
po wpływem nagłego przyśpieszenia.

00:09:04.463 --> 00:09:08.121
Mamy tu film zrobiony
przez artystycznie uzdolnioną fokę,

00:09:08.145 --> 00:09:11.886
dający nam niespotykany wgląd
w podwodne polowanie,

00:09:11.910 --> 00:09:13.724
głęboko na Arktyce.

00:09:13.748 --> 00:09:16.120
To ujęcie jej zdobyczy, mintaja,

00:09:16.144 --> 00:09:18.910
na sekundy przed jego zjedzeniem.

NOTE Paragraph

00:09:18.934 --> 00:09:22.720
Praca na Arktyce
jest bardzo ciężka, nawet dla robota.

00:09:22.744 --> 00:09:25.334
Muszą przetrwać burzę śnieżną w sierpniu

00:09:25.358 --> 00:09:28.849
i zakłócenia od gapiów...

00:09:28.873 --> 00:09:32.131
Ta mała nakrapiana foka
cieszy się przejażdżką.

NOTE Paragraph

00:09:32.155 --> 00:09:34.716
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:09:35.378 --> 00:09:41.665
Czujniki fok zarejestrowały
ponad 200 000 nurkowań w sezonie,

00:09:42.395 --> 00:09:44.354
a przyglądając się bliżej,

00:09:44.378 --> 00:09:48.909
widzimy drogi pojedynczych osobników
i następujące po sobie nurkowania.

00:09:49.413 --> 00:09:52.270
Jesteśmy na drodze do odczytania,
co tak naprawdę się dzieje

00:09:52.294 --> 00:09:53.973
na tym terenie żerowania

00:09:53.997 --> 00:09:55.592
i jest to niesamowicie piękne.

00:09:56.362 --> 00:09:59.765
Po nałożeniu danych akustycznych,
zebranych przez drony,

00:09:59.789 --> 00:10:01.913
ukazuje się obraz.

00:10:01.937 --> 00:10:06.309
Kiedy foki opuszczają wyspy,
płynąc z lewa na prawo,

00:10:06.333 --> 00:10:10.746
obserwuje się, że nurkują stosunkowo
płytko, na około 20 metrów,

00:10:10.770 --> 00:10:14.859
gdzie dron identyfikuje
populację małych, młodych mintajów

00:10:14.883 --> 00:10:16.966
o niskiej wartości kalorycznej.

00:10:16.990 --> 00:10:21.114
Następnie foki płyną dużo większy dystans
i zaczynają nurkować głębiej,

00:10:21.138 --> 00:10:25.810
do miejsca gdzie dron identyfikuje
większego, bardziej dojrzałego mintaja,

00:10:25.834 --> 00:10:28.093
który jest bardziej pożywny jako ryba.

00:10:28.117 --> 00:10:32.239
Niestety, kalorie zużyte przez samice fok

00:10:32.263 --> 00:10:34.386
na przepłynięcie dodatkowego dystansu

00:10:34.410 --> 00:10:39.326
zostawiają je z niewystarczającą ilością
energii do wykarmienia młodych na wyspie,

00:10:39.350 --> 00:10:41.924
prowadząc do zmniejszania się
populacji fok na wyspie.

00:10:42.408 --> 00:10:47.755
Drony potwierdziły też,
że temperatura wody wokół wyspy

00:10:47.779 --> 00:10:49.464
znacznie się podwyższyła.

00:10:49.488 --> 00:10:53.788
Może to być jedną z sił napędowych
kierujących mintaja na północ,

00:10:53.812 --> 00:10:56.857
rozpraszając go w poszukiwaniu
chłodniejszych regionów.

00:10:56.857 --> 00:10:58.550
Analiza danych trwa,

00:10:58.574 --> 00:11:01.953
ale już można zobaczyć,
że niektóre części układanki

00:11:01.977 --> 00:11:03.350
tajemnicy kotika zwyczajnego

00:11:03.374 --> 00:11:04.975
zaczynają pasować do siebie.

NOTE Paragraph

00:11:06.690 --> 00:11:08.779
Patrząc na to z szerszej perspektywy,

00:11:08.803 --> 00:11:10.304
jesteśmy również ssakami.

00:11:11.032 --> 00:11:14.856
Oceany dostarczają
do 20 kg ryb na osobę na rok.

00:11:14.880 --> 00:11:18.009
Zubożając zasoby rybne,
czego my ludzie możemy się nauczyć

00:11:18.033 --> 00:11:19.618
z historii kotika zwyczajnego?

00:11:20.719 --> 00:11:23.592
Poza rybami, oceany mają
codzienny wpływ na ludzi.

00:11:23.616 --> 00:11:25.710
Napędzają globalne systemy pogodowe,

00:11:25.710 --> 00:11:28.275
które oddziałują 
na globalną produkcję rolniczą.

00:11:28.299 --> 00:11:31.928
Mogą prowadzić do doszczętnej
zagłady życia i mienia

00:11:31.952 --> 00:11:35.153
w wyniku huraganów, upałów i powodzi.

00:11:35.756 --> 00:11:39.536
Nasze oceany są prawie całkowicie
niezbadane i niezmierzone,

00:11:39.560 --> 00:11:43.997
i dziś w dalszym ciągu wiemy więcej
o innych planetach niż o naszej.

NOTE Paragraph

00:11:44.021 --> 00:11:47.809
Jeśli podzielimy ten ogromny ocean
na kwadraty o wymiarach 6x6 stopnia,

00:11:47.833 --> 00:11:50.650
każdy o długości 645 km,

00:11:51.539 --> 00:11:53.693
uzyskamy 1000 takich kwadratów.

00:11:53.717 --> 00:11:56.013
Tak więc po trochu,
współpracując z partnerami,

00:11:56.037 --> 00:12:00.135
rozmieszczamy po jednym dronie,
w każdej z tych kratek,

00:12:00.159 --> 00:12:02.581
z nadzieją, że pokrycie całej planety

00:12:02.605 --> 00:12:05.785
da nam lepszy wgląd w systemy planetarne,

00:12:05.809 --> 00:12:07.120
które wpływają na ludzkość.

NOTE Paragraph

00:12:07.603 --> 00:12:11.215
Wykorzystujemy roboty do badania odległych
światów Układu Słonecznego

00:12:11.239 --> 00:12:12.429
już od jakiegoś czasu.

00:12:12.939 --> 00:12:15.570
Nadszedł czas, aby zmierzyć naszą planetę,

00:12:16.440 --> 00:12:20.279
ponieważ nie możemy naprawić tego,
czego nie możemy zmierzyć

00:12:20.303 --> 00:12:23.195
i nie możemy przygotować się
na to, czego nie wiemy.

NOTE Paragraph

00:12:23.761 --> 00:12:24.921
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:12:24.945 --> 00:12:28.019
(Brawa)