WEBVTT

00:00:00.810 --> 00:00:04.841
حەز دەکەم چیرۆکێکتان بۆ بگێڕمەوە سەبارەت 
بە مەرگ و تەلارسازی.

NOTE Paragraph

00:00:04.841 --> 00:00:09.471
سەد ساڵێک لەمەوبەر، زیاتر بە دەرد
دەمردین. بۆ نموونە هەوکردنی سی،

00:00:09.471 --> 00:00:12.768
گەر دەردەکان بەردەوام بوونایە، ئەوا بە 
زوویی لەناودەچووین.

00:00:12.768 --> 00:00:16.502
لە ماڵەوە دەمردین، لە پێخەفەکانماندا، 
لە ناو خێزانەکانمان،

00:00:16.502 --> 00:00:18.294
هەرچەندە ئەوە هەڵبژێرێکی ناچاری بوو

00:00:18.294 --> 00:00:20.884
چوون زۆربەی خەڵکی پێویستیان بە 
چاودێری پزیشکی بوو.

NOTE Paragraph

00:00:21.614 --> 00:00:24.393
دواتر لەسەدەی بیستدا زۆر شت گۆڕان.

00:00:24.393 --> 00:00:26.490
دەرمانی نوێمان پەرەپێدا وەک پەنسیلین

00:00:26.490 --> 00:00:28.975
و توانیمان دژی نەخۆشییە درمەکان 
بەکاریان بهێنین.

00:00:28.975 --> 00:00:32.249
ئامێری تەکنەلۆجیای نوێی پزیشکی داهێنرا
وەک تیشک.

00:00:32.249 --> 00:00:34.501
لەبەر ئەوەی گەورە و گران بوون،

00:00:34.501 --> 00:00:37.519
پێویستمان بە بینای گەورە بوو بۆ ئەو
ئامێرانە،

00:00:37.519 --> 00:00:39.818
دواتر بوون بە نەخۆشخانە مۆدێرنەکانمان.

NOTE Paragraph

00:00:39.818 --> 00:00:41.241
لە دوای جەنگی جیهانی دووەم،

00:00:41.241 --> 00:00:43.881
چەند وڵاتێک سیستەمی
تەندرووستی جیهانیان پەرەپێدا

00:00:43.881 --> 00:00:46.528
تا هەموو کەس 
بەکاری بهێنێت.

00:00:46.528 --> 00:00:50.777
ئەنجامیش ئەوەبوو کاتی ژیان زیادی کرد بۆ ٤٥
لە سەرەتای سەدەدا

00:00:50.777 --> 00:00:52.960
بۆ ئەمڕۆ کە دوو هێندەیە.

00:00:52.960 --> 00:00:57.058
سەدەی بیستەم کاتی گەشبینیەکی گەورە بوو 
لە بارەی بەدەستهێنانەکانی زانستەوە،

00:00:57.058 --> 00:01:00.785
بەڵام کاتێک هەموو تەرکیزەکان لەسەر 
ژیان بوون، مردن لەیاد چووەوە،

00:01:00.785 --> 00:01:03.190
تەنانەت نزیکبوونەوەمان لە مردن
زۆر دراماتیکی گۆڕا.

NOTE Paragraph

00:01:03.580 --> 00:01:04.783
ئێستا، من تەلارسازێکم،

00:01:04.783 --> 00:01:08.025
ساڵ و نیوێکە لەم گۆڕانکاریانە دەکۆڵمەوە

00:01:08.025 --> 00:01:11.179
و چ مانایەک دەدەن بۆ تەلارسازی
لەبارەی مەرگ و مردنەوە.

00:01:11.179 --> 00:01:14.412
ئێمە ئێستا زیاتر بە شێرپەنجە و نەخۆشی 
دڵ دەمرین،

00:01:14.412 --> 00:01:18.408
واتە زۆر لە ئێمە ماوەیەکی زۆرە 
نەخۆشییە درێژخایەنەکانمان هەیە

00:01:18.408 --> 00:01:20.382
لە کۆتای ژیانماندا.

00:01:20.382 --> 00:01:21.495
لەو ماوەیەدا

00:01:21.495 --> 00:01:26.558
کاتێکی زۆر لە نەخۆشخانە و خان و 
ماڵە چاودێریەکان بەسەر دەبەین،

NOTE Paragraph

00:01:26.558 --> 00:01:28.764
پێش ئەوەی بێینە ناو نەخۆشخانە
مۆدێرنەکانمانەوە.

00:01:28.764 --> 00:01:32.154
ئەزانن ئەو ڕووناکییە فلۆریانە و
مەڕمەڕە بێکۆتاکان

00:01:32.154 --> 00:01:35.172
و ئەو ڕیزە کورسیە ناخۆشانە.

00:01:35.172 --> 00:01:38.934
تەلارسازی نەخۆشخانە ناوبانگێکی خراپی
بەدەست هێناوە.

00:01:38.934 --> 00:01:42.091
بەڵام شتە سەرسوڕهێنەرەکە ئەوەیە کە، 
پێشتر نەخۆشخانەکان وانەبوون.

NOTE Paragraph

00:01:42.091 --> 00:01:46.425
ئەمە L'Ospedale degli Innocenti ە ، 
ساڵی ١٤١٩ لەلایەن بورنولاسکی درووست کراوە

NOTE Paragraph

00:01:46.425 --> 00:01:50.172
یەکێک لە ناودارترین و کاریگەردارترین
تەلارسازی سەردەمی خۆی بووە.

00:01:50.172 --> 00:01:53.515
کاتێ لەم بینایە دەڕوانم و بیر لە 
نەخۆشخانەکانی ئەوڕۆ دەکەمەوە،

00:01:53.515 --> 00:01:56.603
ئەوەی سەرسامم دەکات بەرزویستی بیناکەیە.

00:01:56.603 --> 00:01:58.252
بەڕاستی بینایەکی مەزنە.

00:01:58.252 --> 00:02:00.086
ئەم کراوانەی هەیە لە ناوڕاستدا

00:02:00.086 --> 00:02:02.619
تا هەموو ژوورەکان ڕووناکی خۆر و
هەوای نوێیان هەبێت،

00:02:02.619 --> 00:02:05.032
ژوورەکان گەورەن و بنمیچی بەرزیان هەیە،

00:02:05.032 --> 00:02:07.516
و نەخۆشەکانی زیاتر هەست بە ئارامی
دەکەن.

00:02:07.516 --> 00:02:09.281
جوانیشە.

00:02:09.281 --> 00:02:13.112
بە ڕێگەیەک، ئێمە بیرمان چووەوە کە 
ئەمە شیاوە بۆ نەخۆشخانە.

NOTE Paragraph

00:02:13.112 --> 00:02:17.135
گەر بینای باشترمان بوێت کە تێیدا بمرین، 
دەبێت لەبارەیەوە بدوێین،

00:02:17.135 --> 00:02:19.706
چوونکە دەزانین بابەتی مەرگێکی نائارام،

00:02:19.706 --> 00:02:21.146
لەسەری نادوێین،

00:02:21.146 --> 00:02:24.458
و پرسیار ناکەین ئێمە وەک کۆمەڵ چەندێک
لە مەرگ نزیکبووینەتەوە.

00:02:24.458 --> 00:02:27.632
یەکێک لە شتەکان کە زۆر سەرنجی
ڕاکێشام لە توێژینەوەکەمدا،

00:02:27.632 --> 00:02:30.317
چۆنیەتی گۆڕانی ڕاستەقینەی بارودۆخکە بوو.

00:02:30.317 --> 00:02:32.709
ئەمە یەکەمین سوتێگەبوو لە بەریتانیا،

00:02:32.709 --> 00:02:35.518
کە لە ساڵی ١٨٧٠ دا درووستکرا.

00:02:35.518 --> 00:02:38.925
کە بۆ یەکەم جار بنیاتنرا
دووچاری ناڕەزایی گوندنشینەکان بوو.

00:02:38.925 --> 00:02:43.808
سوتێنگە لەدیدی کۆمەڵەوە پەسەند نەبوو،
لەسەدا ٩٩.٨ ی خەڵکی دەنێژران.

00:02:43.808 --> 00:02:47.584
تەنها سەد ساڵ دواتر، سێ چارەکی ئێمە 
دوای مردن دەسوتێنرێین.

00:02:47.584 --> 00:02:50.111
خەڵکی کراوەن بۆ قبوڵکردنی گۆڕینی شتەکان

00:02:50.111 --> 00:02:52.512
گەر چانسێکیان پێبدرێت لە بەرەیانەوە بدوێن.

NOTE Paragraph

00:02:52.512 --> 00:02:55.835
جا ئەم وتووێژە دەربارەی مەرگ و 
تەلارسازیەوە

00:02:55.835 --> 00:02:58.994
ئەوەبوو کە دەستم پێی کرد کاتێک یەکەمین 
پێشەنگام لەسەری کرد.

00:02:58.994 --> 00:03:02.220
لە ڤێنس، لە حوزەیراندا، لە ژێر ناونیشانی
''مەرگ لە ڤێنس.''

00:03:02.220 --> 00:03:05.494
وا دیزاین کرابوو تەواو ئاسوودەبێت

00:03:05.494 --> 00:03:07.692
تا خەڵکی وردە وردە ڕادەکێشران بۆی.

00:03:07.692 --> 00:03:10.947
ئەمە یەکیکە لە پیشاندراوەکان، کە نەخشەیەکی 
دوولایەنەی لەندەنە

00:03:10.947 --> 00:03:13.622
ئەوە پیشاندەدات چەندێک خانووبەرە 
هەیە لە شارەکەدا

00:03:13.622 --> 00:03:15.501
وازهێنراوە لە مەرگ و مردن،

00:03:15.501 --> 00:03:17.870
و کە دەستت لەسەر نەخشەکە دەجوڵێنیت،

00:03:17.870 --> 00:03:22.699
ناوی خانووبەرە ڕاستەقینەکان،
بیناکان و گۆڕستانەکان پیشاندراون .

00:03:22.699 --> 00:03:25.207
و یەکێکی دی لە پیشاندراوەکان زنجیرەیەک 
پۆستکاردبوون

00:03:25.207 --> 00:03:27.204
کە خەڵکی دەیانتوانی لەگەڵ خۆیان بیبەن.

00:03:27.204 --> 00:03:29.665
و ماڵی خەڵکی و نەخۆشخانەکان پیشاندرابوون

00:03:29.665 --> 00:03:32.080
و گۆڕستانەکان و مردوخانەکان،

00:03:32.080 --> 00:03:34.541
و چیرۆکی بۆشایی جیاواز دەڵێن

00:03:34.541 --> 00:03:37.374
ئەمە ئەوەیە کە پێیدا تێپەردەبین 
لە لایەکی مەرگدا.

00:03:37.374 --> 00:03:39.719
ویستمان ئەوە پیشانبدەین ئەو شوێنەی
لێی دەمرین

00:03:39.719 --> 00:03:42.970
کلیلێکە بۆ ئەوەی کە چۆن دەمرین.

NOTE Paragraph

00:03:42.970 --> 00:03:47.753
نامۆترین شت بریتیبوو لەو کاردانەوەی 
سەردانکەرەکان بۆ پێشەنگاکە،

00:03:47.753 --> 00:03:50.121
بەتایبەت کارە دەنگ و وێنەکان.

00:03:50.121 --> 00:03:53.813
خەڵک هەبوو سەمایان دەکرد و
ڕایاندەکرد و بازیان دەدا

00:03:53.813 --> 00:03:56.808
هەوڵیان دەدا پێشەنگاکە چالاک بکەن 
لە ڕێی جیاوازەوە،

00:03:56.808 --> 00:03:59.252
و لە خاڵێکی دیاریکراودا، دەوەستان

00:03:59.252 --> 00:04:01.986
و بریان دەکەوتەوە لە پێشەنگایەکن
،دەربارەی مەرگ

00:04:01.986 --> 00:04:04.610
ڕەنگە ئەمە مامەڵەیەکی باش نەبێت.

00:04:04.610 --> 00:04:07.257
بەڵام لە ڕاستیدا دەپرسم
تەنها ڕێگەیەک هەیە

00:04:07.257 --> 00:04:09.532
تا لەلای مەرگ پەیڕەوی بکەین؟

00:04:09.532 --> 00:04:14.083
گەر نییە، داوا دەکەم بیر بکەنەوە دەربارەی 
ئەوەی مردنی باش چییە،

00:04:14.083 --> 00:04:17.752
و بیردەکەنەوەتان چۆنە کە تەلارسازی پشتگیری
مردنێکی باش بکات،

00:04:17.752 --> 00:04:22.480
لەوە ناچێت لەمە کەمتر بێت و 
لەمەش زۆرتر بێت؟

NOTE Paragraph

00:04:22.480 --> 00:04:24.694
سوپاس بۆ ئێوە

NOTE Paragraph

00:04:24.694 --> 00:04:26.714
چەپڵەڕێزان.