1
00:00:06,560 --> 00:00:11,430
Przygotowanie wyprawy na Arktykę
zajęło Amundsenowi prawie dwa lata.

2
00:00:11,430 --> 00:00:16,210
Dostał fundusze od króla Norwegii
i osobiście wybrał zaufanych ludzi.

3
00:00:16,210 --> 00:00:20,470
Otrzymał nawet błogosławieństwo
słynnego podróżnika Fridtjofa Nansena

4
00:00:20,470 --> 00:00:25,950
i możliwość użycia jego statku Fram,
którego konstrukcja była odporna na lód.

5
00:00:25,950 --> 00:00:31,280
Tuż przed podróżą powiedział towarzyszom:

6
00:00:31,280 --> 00:00:35,300
"Panowie, wyruszamy
w przeciwnym kierunku".

7
00:00:35,300 --> 00:00:36,840
Na początku XX wieku

8
00:00:36,840 --> 00:00:40,410
niemal każdy obszar globu
zbadano i umieszczono na mapie

9
00:00:40,410 --> 00:00:43,190
z wyjątkiem dwóch miejsc:

10
00:00:43,190 --> 00:00:47,030
bieguna północnego, ukrytego głęboko
w zamarzniętych wodach Arktyki,

11
00:00:47,030 --> 00:00:51,170
i bieguna południowego wewnątrz
niedawno odkrytego, lodowego kontynentu

12
00:00:51,170 --> 00:00:53,680
w przepastnym Oceanie Antarktycznym.

13
00:00:53,680 --> 00:00:56,050
Jako weteran wielu ekspedycji,

14
00:00:56,050 --> 00:00:59,630
Amundsen długo marzył
o zdobyciu bieguna północnego.

15
00:00:59,630 --> 00:01:02,640
Ale w 1909 roku, podczas przygotowań,

16
00:01:02,640 --> 00:01:07,320
doszła do niego wieść, że dwaj Amerykanie,
Frederick Cook i Robert Peary,

17
00:01:07,320 --> 00:01:10,570
podjęli rywalizację w jego zdobyciu.

18
00:01:10,570 --> 00:01:13,090
Zamiast porzucić zaplanowaną podróż,

19
00:01:13,090 --> 00:01:19,690
Amundsen postanowił obrać
kierunek na "ostatni wielki problem".

20
00:01:19,690 --> 00:01:22,970
Ale nie tylko załoga Amundsena
nie znała jego prawdziwych zamiarów.

21
00:01:22,970 --> 00:01:27,480
Brytyjski oficer marynarki
Robert F. Scott był już w Antarktyce

22
00:01:27,480 --> 00:01:31,090
i prowadził własną wyprawę
na biegun południowy.

23
00:01:31,090 --> 00:01:36,420
Statek Scotta, Terra Nova,
dotarł do Melbourne w 1910 roku,

24
00:01:36,420 --> 00:01:40,860
gdzie przywitała go wiadomość,
że Amundsen też zmierzał na południe.

25
00:01:40,860 --> 00:01:44,640
Niechętnie został rywalem Norwega,

26
00:01:44,640 --> 00:01:48,540
w "wyścigu na Biegun",
jak to określały gazety.

27
00:01:48,540 --> 00:01:51,910
Był to dziwny wyścig.

28
00:01:51,910 --> 00:01:56,130
Obie ekspedycje wyruszyły
w różnym czasie z różnych miejsc,

29
00:01:56,130 --> 00:01:59,750
miały też zupełnie inne plany podróży.

30
00:01:59,750 --> 00:02:03,010
Amundsen skupiał się
jedynie na zdobyciu Bieguna,

31
00:02:03,010 --> 00:02:05,270
Bogatszy o wiedzę
ze swoich arktycznych wypraw,

32
00:02:05,270 --> 00:02:08,310
połączył doświadczenia
innuickie i norweskie,

33
00:02:08,310 --> 00:02:12,360
przybywając z małą załogą
i ponad setką psów.

34
00:02:12,360 --> 00:02:15,570
Jego ludzie byli ubrani
w focze skóry i futra,

35
00:02:15,570 --> 00:02:18,728
mieli też specjalnie
zaprojektowane narty i buty.

36
00:02:18,728 --> 00:02:21,348
Wyprawa Scotta była bardziej złożona.

37
00:02:21,348 --> 00:02:24,898
Planując intensywne badania
naukowe w trakcie ekspedycji,

38
00:02:24,898 --> 00:02:28,118
podróżował z ponad trzy razy
większą załogą niż Amundsen,

39
00:02:28,119 --> 00:02:32,619
ponad 30 psami, 19 kucami syberyjskimi

40
00:02:32,619 --> 00:02:36,109
i trzema nowoczesnymi saniami motorowymi.

41
00:02:36,109 --> 00:02:37,979
Ale te dodatkowe rzeczy i ludzie

42
00:02:37,979 --> 00:02:41,699
obciążyły statek, walczący
ze sztormami południowych wód.

43
00:02:41,699 --> 00:02:44,449
Kiedy w końcu zaczęli rozładunek,

44
00:02:44,449 --> 00:02:47,989
odkryli, że zarówno kuce,
jak i sanie były bezużyteczne

45
00:02:47,989 --> 00:02:50,809
na tak srogim śniegu i lodzie.

46
00:02:50,809 --> 00:02:55,189
Wiosną 1911 roku,
przeczekawszy długą noc polarną,

47
00:02:55,189 --> 00:02:57,569
obie ekspedycje ruszyły
w daleką drogę na południe.

48
00:02:57,569 --> 00:03:00,709
Załoga Scotta ruszyła
przez Lodowiec Beardmore’a,

49
00:03:00,709 --> 00:03:04,799
podążając trasą wcześniejszej
wyprawy Ernesta Shackletona.

50
00:03:04,799 --> 00:03:09,549
Ale choć dobrze opisana,
trasa wciąż była ciężka.

51
00:03:09,549 --> 00:03:12,149
Tymczasem, mimo falstartu,

52
00:03:12,149 --> 00:03:17,119
pięcioosobowa drużyna Amundsena
miała dobry czas, idąc nową trasą

53
00:03:17,119 --> 00:03:20,139
również przez Góry Transantarktyczne.

54
00:03:20,139 --> 00:03:21,939
Wyprzedzili zespół Scotta,

55
00:03:21,939 --> 00:03:26,669
docierając do odległego celu 14 grudnia.

56
00:03:26,669 --> 00:03:30,669
Aby uniknąć niejasności jak te
otaczające zdobycie bieguna północnego,

57
00:03:30,669 --> 00:03:33,579
przeszli teren na planie siatki,

58
00:03:33,579 --> 00:03:36,699
aby upewnić się, że zdobyli biegun.

59
00:03:36,699 --> 00:03:38,709
Oprócz flag i namiotu

60
00:03:38,709 --> 00:03:44,029
zostawili dla Scotta list,
znaleziony ponad miesiąc później.

61
00:03:44,029 --> 00:03:46,301
Kiedy zespół Scotta
wreszcie dotarł na Biegun,

62
00:03:46,301 --> 00:03:49,161
przegranie "wyścigu" było
ich najmniejszym problemem.

63
00:03:49,161 --> 00:03:53,901
W drodze powrotnej
dwóch z pięciu ludzi zmarło

64
00:03:53,901 --> 00:03:56,101
z zimna, głodu i wycieńczenia.

65
00:03:56,101 --> 00:03:59,341
Pozostali podróżnicy liczyli
na umówione spotkanie

66
00:03:59,341 --> 00:04:01,111
z zespołem wysłanym z ich bazy.

67
00:04:01,111 --> 00:04:05,601
Z powodu serii nieszczęśliwych
wypadków i złej komunikacji,

68
00:04:05,601 --> 00:04:07,791
ratunek nigdy nie nadszedł.

69
00:04:07,791 --> 00:04:13,071
Ich szczątki i dziennik Scotta
znaleziono dopiero na wiosnę.

70
00:04:13,071 --> 00:04:15,612
Dziś naukowcy z wielu różnych krajów

71
00:04:15,612 --> 00:04:18,732
żyją i pracują w stacjach
badawczych na Antarktydzie.

72
00:04:18,732 --> 00:04:22,092
Ale podróże tych pionierów
nie zostały zapomniane.

73
00:04:22,092 --> 00:04:25,892
Mimo odmiennych losów,
przeszli razem do historii,

74
00:04:25,892 --> 00:04:29,550
a stacja badawcza znajdująca się
na Biegunie nosi ich imiona.