1
00:00:01,833 --> 00:00:05,393
Een paar jaar terug
was ik in Kigali in Rwanda.

2
00:00:05,417 --> 00:00:08,351
Ik presenteerde daar een plan
om zonne-energie te introduceren

3
00:00:08,375 --> 00:00:11,768
bij tien miljoen Oostafrikanen
met een laag inkomen.

4
00:00:11,792 --> 00:00:14,518
Toen ik de president en zijn kabinet
zou gaan toespreken,

5
00:00:14,566 --> 00:00:19,458
dacht ik terug aan mijn aankomst
op die plek, 30 jaar daarvoor.

6
00:00:19,458 --> 00:00:21,976
Ik was 25 en had een carrière
als bankier opgegeven

7
00:00:22,000 --> 00:00:24,934
om daar de eerste bank
voor microkredieten te starten,

8
00:00:24,958 --> 00:00:27,684
samen met een groepje Rwandese vrouwen.

9
00:00:27,708 --> 00:00:31,184
Dat was net een paar maanden
nadat vrouwen het recht hadden verkregen

10
00:00:31,208 --> 00:00:34,347
om een bankrekening te openen
zonder de handtekening van hun man.

11
00:00:35,208 --> 00:00:37,101
Vlak voordat ik het podium op moest,

12
00:00:37,125 --> 00:00:38,750
stapte een jonge vrouw op me af.

13
00:00:39,875 --> 00:00:41,434
"Mevrouw Novogratz," zei ze,

14
00:00:41,458 --> 00:00:43,476
"ik denk dat u mijn tante hebt gekend."

15
00:00:43,500 --> 00:00:44,809
"O ja?

16
00:00:44,833 --> 00:00:46,684
Hoe heette zij?"

17
00:00:46,708 --> 00:00:48,907
Ze zei: "Felicula."

18
00:00:49,958 --> 00:00:51,875
Ik voelde tranen opkomen.

19
00:00:52,958 --> 00:00:56,184
Als een van de eerste
vrouwelijke parlementsleden in het land

20
00:00:56,208 --> 00:00:58,059
was Felicula mede-oprichter geweest,

21
00:00:58,083 --> 00:01:00,184
maar kort na de oprichting van de bank

22
00:01:00,208 --> 00:01:04,287
was Felicula omgekomen
bij een mysterieus hit-and-run ongeval.

23
00:01:04,875 --> 00:01:08,518
Sommigen brachten haar dood in verband
met beleid dat zij had voorgestaan

24
00:01:08,542 --> 00:01:10,434
om de bruidsschat af te schaffen:

25
00:01:10,458 --> 00:01:15,460
de betaling die een man ontvangt
voor de hand van zijn dochter.

26
00:01:16,500 --> 00:01:19,620
Ik was door haar dood
enorm van streek geweest.

27
00:01:20,083 --> 00:01:22,559
En een paar jaar later,

28
00:01:22,583 --> 00:01:24,268
toen ik het land verlaten had,

29
00:01:24,282 --> 00:01:27,245
barstte in Rwanda de genocide los.

30
00:01:27,542 --> 00:01:30,518
En eerlijk gezegd waren er tijden

31
00:01:30,542 --> 00:01:34,684
dat ik aan al het werk dacht
dat door zoveel mensen was verzet,

32
00:01:34,708 --> 00:01:39,002
en me afvroeg wat het had opgeleverd.

33
00:01:41,042 --> 00:01:42,809
Ik keek de vrouw weer aan.

34
00:01:42,833 --> 00:01:45,667
"Sorry, wilt u zeggen
wie u ook alweer bent?"

35
00:01:46,917 --> 00:01:49,184
Zij zei: "Jazeker, ik heet Monique.

36
00:01:49,208 --> 00:01:53,434
Ik ben de vicepresident
van de Nationale Bank van Rwanda."

37
00:01:53,458 --> 00:01:57,184
Als je mij toen we begonnen had verteld

38
00:01:57,208 --> 00:01:58,809
dat binnen één enkele generatie

39
00:01:58,833 --> 00:02:03,976
een jonge vrouw de financiële sector
van haar land zou helpen aansturen,

40
00:02:04,000 --> 00:02:06,351
zou ik je vast niet hebben geloofd.

41
00:02:06,375 --> 00:02:10,958
Ik begreep dat ik weer
op diezelfde plek was

42
00:02:12,125 --> 00:02:16,125
om het werk van Felicula voort te zetten
dat zij niet had kunnen afmaken.

43
00:02:16,958 --> 00:02:18,809
En dat ik me opnieuw moest inzetten

44
00:02:18,833 --> 00:02:23,059
voor dromen die te groot zijn
om ze tijdens mijn leven te realiseren.

45
00:02:23,064 --> 00:02:27,139
Daarop besloot ik een brief te schrijven
aan de volgende generatie,

46
00:02:27,149 --> 00:02:32,250
omdat zovelen hun wijsheid en kennis
aan mij hebben doorgegeven.

47
00:02:32,250 --> 00:02:34,518
En omdat voor mijn gevoel
de tijd gaat dringen

48
00:02:34,566 --> 00:02:37,500
en ik het werk niet kan afmaken
waarvoor ik gekomen ben.

49
00:02:37,500 --> 00:02:40,518
En omdat ik dat wil doorgeven

50
00:02:40,542 --> 00:02:45,143
aan alle mensen die in deze wereld
veranderingen tot stand willen brengen

51
00:02:45,167 --> 00:02:48,059
op manieren die alleen zij kunnen doen.

52
00:02:48,083 --> 00:02:51,101
Die generatie bevolkt de straten.

53
00:02:51,125 --> 00:02:55,476
Zij laten hun indringende roep horen
om totale verandering,

54
00:02:55,500 --> 00:02:57,309
weg van door racisme gevoed onrecht,

55
00:02:57,333 --> 00:02:59,601
vervolging vanwege religie en etniciteit,

56
00:02:59,625 --> 00:03:01,658
catastrofale klimaatverandering

57
00:03:01,658 --> 00:03:03,110
en de wrede ongelijkheid

58
00:03:03,110 --> 00:03:06,338
die ons méér verdeeldheid
en neiging tot verdeeldheid heeft gebracht

59
00:03:06,338 --> 00:03:08,244
dan ik ooit heb meegemaakt.

60
00:03:08,304 --> 00:03:10,027
Maar wat had ik hun te zeggen?

61
00:03:10,833 --> 00:03:14,375
Ik ben bouwkundige, dus ik begon
met me te richten op technische dossiers.

62
00:03:16,583 --> 00:03:19,559
Maar onze problemen hangen teveel samen,

63
00:03:19,583 --> 00:03:21,518
en zijn te sterk met elkaar vervlochten.

64
00:03:21,542 --> 00:03:24,684
Wij hebben meer nodig
dan een systeemverandering.

65
00:03:24,708 --> 00:03:26,559
We moeten anders gaan denken.

66
00:03:26,583 --> 00:03:31,417
Plato schreef dat een land koestert
wat het hoog acht.

67
00:03:32,375 --> 00:03:36,875
Al te lang hebben we succes gedefinieerd
in termen van geld, macht en roem.

68
00:03:37,625 --> 00:03:43,227
Nu moeten we de moeilijke langetermijntaak
van een morele revolutie aanpakken.

69
00:03:43,875 --> 00:03:46,476
Daarmee bedoel ik
dat we het samen mens-zijn

70
00:03:46,500 --> 00:03:50,605
en het duurzame beheer van de aarde
centraal stellen in ons denken

71
00:03:51,042 --> 00:03:54,059
en ons gemeenschappelijk belang
prioriteit geven

72
00:03:54,083 --> 00:03:56,470
boven ons individuele belang.

73
00:03:56,833 --> 00:04:01,143
Als wij allemaal meer aan de aarde geven
dan we van haar hebben genomen,

74
00:04:01,625 --> 00:04:03,940
zou alles anders worden.

75
00:04:04,417 --> 00:04:09,226
Cynici zouden kunnen zeggen:
dat klinkt veel te idealistisch.

76
00:04:09,250 --> 00:04:12,059
Maar cynici zijn niet degenen
die de toekomst vormgeven.

77
00:04:12,083 --> 00:04:15,345
En hoewel ik uit ervaring weet
hoe dwaas ongebreideld optimisme is,

78
00:04:15,345 --> 00:04:19,875
sta ik schouder aan schouder met hen
die de hoop niet hebben laten varen.

79
00:04:21,833 --> 00:04:23,976
Ik weet dat dingen kunnen veranderen.

80
00:04:24,000 --> 00:04:27,934
De ondernemers en veranderingsmanagers
met wie we als team hebben samengewerkt,

81
00:04:27,958 --> 00:04:31,809
hebben meer dan 300 miljoen mensen
met een laag inkomen geholpen

82
00:04:31,833 --> 00:04:36,643
en soms hele sectoren van een samenleving
hervormd ten gunste van de armen.

83
00:04:36,667 --> 00:04:39,518
Maar je kunt zo'n proces
geen morele revolutie noemen

84
00:04:39,542 --> 00:04:42,893
als het niet is gebaseerd
op uitvoerbaarheid en moraliteit.

85
00:04:42,917 --> 00:04:47,226
En dat vereist een nieuw geheel 
van uitvoeringsprincipes.

86
00:04:47,250 --> 00:04:49,268
Ik noem er een drietal.

87
00:04:49,292 --> 00:04:51,726
Het eerste is: morele verbeeldingskracht.

88
00:04:51,750 --> 00:04:54,851
Te vaak zien we dingen enkel door de bril
van onze eigen ideeën,

89
00:04:54,875 --> 00:04:56,893
zelfs wanneer we oplossingen bedenken

90
00:04:56,917 --> 00:05:00,434
voor mensen wier leven
hemelsbreed van het onze verschilt.

91
00:05:00,458 --> 00:05:06,143
Morele verbeeldingskracht begint ermee
dat wij de ander als onze gelijke zien,

92
00:05:06,167 --> 00:05:08,226
niet als meerdere of als mindere,

93
00:05:08,250 --> 00:05:11,622
niet als lichtend voorbeeld
maar ook niet als slachtoffer.

94
00:05:11,667 --> 00:05:14,434
Het vereist dat we gaan staan
naast anderen in hún leven

95
00:05:14,458 --> 00:05:17,976
en de structuren gaan begrijpen
die hun in de weg zitten

96
00:05:18,000 --> 00:05:21,208
en eerlijk benoemen waar ze misschien
zichzelf in de weg zitten.

97
00:05:22,833 --> 00:05:27,476
Dat vereist aandachtig luisteren
met de houding van een onderzoeker

98
00:05:27,500 --> 00:05:29,092
en niet als een stel betweters.

99
00:05:29,750 --> 00:05:33,518
Een paar jaar geleden
zat ik met een groep weefsters

100
00:05:33,542 --> 00:05:36,643
in de openlucht, in een dorpje
op het platteland van Pakistan.

101
00:05:36,667 --> 00:05:38,893
Het was heet die dag…

102
00:05:38,917 --> 00:05:40,833
tegen de 50° in de schaduw.

103
00:05:42,292 --> 00:05:46,476
Ik wilde hun vertellen over een bedrijf
waar mijn organisatie in had geïnvesteerd,

104
00:05:46,500 --> 00:05:52,143
dat aan miljoenen in India en Oost Afrika
licht op zonne-energie verschafte.

105
00:05:52,167 --> 00:05:55,059
Ik had de transformatie gezien
die het tot gevolg had gehad:

106
00:05:55,083 --> 00:05:59,809
mensen konden dingen doen
die velen van ons vanzelfsprekend vinden.

107
00:05:59,833 --> 00:06:01,309
"Wij hebben dit licht", zei ik,

108
00:06:01,309 --> 00:06:02,833
"en het kost zo 'n zeven dollar.

109
00:06:02,833 --> 00:06:04,393
Mensen vinden het fantastisch.

110
00:06:04,417 --> 00:06:08,101
Als we dit bedrijf kunnen overhalen
deze producten naar Pakistan te brengen,

111
00:06:08,125 --> 00:06:09,893
zouden jullie geïnteresseerd zijn?"

112
00:06:09,917 --> 00:06:11,393
Ze staarden voor zich uit

113
00:06:11,417 --> 00:06:14,601
Toen keek een grote vrouw
met eeltige werkhanden mij aan,

114
00:06:14,625 --> 00:06:16,583
veegde het zweet van haar gezicht en zei:

115
00:06:17,833 --> 00:06:19,226
"Wij willen geen licht.

116
00:06:19,250 --> 00:06:20,559
Wij hebben het heet.

117
00:06:20,583 --> 00:06:21,976
Breng ons een ventilator."

118
00:06:22,000 --> 00:06:23,351
"Een ventilator", zei ik.

119
00:06:23,375 --> 00:06:24,893
"We hebben geen ventilator.

120
00:06:24,917 --> 00:06:26,268
We kunnen licht brengen.

121
00:06:26,292 --> 00:06:28,976
En bij dat licht
kunnen 's avonds jullie kinderen leren,

122
00:06:29,000 --> 00:06:30,268
En jullie meer werken --"

123
00:06:30,292 --> 00:06:31,559
Ze viel me in de rede.

124
00:06:31,583 --> 00:06:33,976
"We werken genoeg. We hebben het heet.

125
00:06:34,000 --> 00:06:35,292
Breng ons een ventilator."

126
00:06:37,000 --> 00:06:41,990
Door dat niet mis te verstane gesprek
groeide mijn morele verbeeldingskracht.

127
00:06:42,542 --> 00:06:44,059
Die avond lag ik in bed,

128
00:06:44,083 --> 00:06:48,143
badend in het zweet door de hitte
in het kleine huisje waar ik logeerde,

129
00:06:48,167 --> 00:06:53,143
en ik was dankbaar voor het geratel
van de ventilator aan het plafond.

130
00:06:53,167 --> 00:06:55,643
En ik dacht: natuurlijk!

131
00:06:55,667 --> 00:06:57,226
Elektriciteit.

132
00:06:57,250 --> 00:06:58,684
Een ventilator.

133
00:06:58,708 --> 00:07:00,476
Waardigheid.

134
00:07:00,500 --> 00:07:02,601
En wanneer ik nu onze bedrijven bezoek,

135
00:07:02,625 --> 00:07:06,143
die meer dan 100 miljoen mensen
van elektriciteit hebben voorzien --

136
00:07:06,167 --> 00:07:07,934
en als het daar echt heet is

137
00:07:07,958 --> 00:07:09,768
en er zit een aansluiting in het dak,

138
00:07:09,792 --> 00:07:11,417
dan is er ook een ventilator.

139
00:07:12,625 --> 00:07:18,623
Morele verbeeldingskracht is ook nodig
om onze landen te herbouwen en te genezen.

140
00:07:18,815 --> 00:07:21,768
Mijn land wordt onrustig
wanneer het eindelijk onder ogen ziet

141
00:07:21,792 --> 00:07:24,018
wat het nooit heeft willen zien.

142
00:07:24,042 --> 00:07:28,143
We kunnen onmogelijk de erfenis
van de slavernij in Amerika ontkennen

143
00:07:28,167 --> 00:07:32,018
als we ons allemaal oprecht inleven
in het leven van de zwarte mensen.

144
00:07:32,042 --> 00:07:35,934
Ieder volk kan de weg naar herstel inslaan

145
00:07:35,958 --> 00:07:39,738
als de mensen elkaar echt gaan zien

146
00:07:40,542 --> 00:07:45,059
en gaan begrijpen dat in dat proces
de zaadjes geplant worden

147
00:07:45,083 --> 00:07:47,958
van persoonlijke
en collectieve verandering.

148
00:07:49,458 --> 00:07:52,684
Daarvoor is nodig dat we oog hebben
voor het licht en de schaduw,

149
00:07:52,708 --> 00:07:56,172
voor het goede en het duistere
dat in ieder mens leeft.

150
00:07:56,875 --> 00:07:59,518
In onze wereld moeten we leren
om daarmee te werken,

151
00:07:59,542 --> 00:08:01,899
zelfs wanneer we ze als tegenstander zien.

152
00:08:01,899 --> 00:08:05,059
Dat brengt mij op het tweede principe:

153
00:08:05,083 --> 00:08:08,059
laat de spanning bestaan 
tussen elkaar tegensprekende waarden.

154
00:08:08,083 --> 00:08:11,934
Onze hedendaagse leiders
staan teveel tegenover elkaar;

155
00:08:11,968 --> 00:08:13,653
ze staan naar elkaar te schreeuwen.

156
00:08:13,667 --> 00:08:17,250
Morele leiders verwerpen gedwongen keuzes
tussen het een en het ander.

157
00:08:18,042 --> 00:08:21,893
Ze zijn bereid om de juistheid in te zien,
eventueel een gedeeltelijke juistheid,

158
00:08:21,917 --> 00:08:23,893
in de overtuigingen van de ander.

159
00:08:23,917 --> 00:08:27,893
Zij bouwen vertrouwen op
door principieel te zijn bij hun besluiten

160
00:08:27,917 --> 00:08:30,393
en daarbij erop uit te zijn
anderen te dienen,

161
00:08:30,417 --> 00:08:32,059
in plaats van zichzelf.

162
00:08:32,083 --> 00:08:36,434
Om succes te hebben in mijn werk
moest ik de spanning laten bestaan

163
00:08:36,458 --> 00:08:41,059
tussen enerzijds marktwerking,
die innovatie en welvaart bevordert,

164
00:08:41,083 --> 00:08:45,309
en anderzijds het gevaar
dat het leidt tot uitsluiting,

165
00:08:45,333 --> 00:08:47,458
en soms tot uitbuiting.

166
00:08:48,500 --> 00:08:52,643
Mensen die uitsluitend zaken willen doen
vanwege de winst die het oplevert,

167
00:08:52,667 --> 00:08:55,038
voelen zich niet thuis
in dat spanningsveld,

168
00:08:55,038 --> 00:08:58,458
evenals mensen die niets moeten hebben
van een zakelijke aanpak.

169
00:08:58,458 --> 00:09:04,184
Maar aan één kant staan houdt je blind
voor het creatieve, vruchtbare potentieel

170
00:09:04,208 --> 00:09:08,823
dat zit in het gebruik maken van de markt
zonder te vallen voor de verleidingen.

171
00:09:08,823 --> 00:09:10,167
Neem bijvoorbeeld chocola,

172
00:09:10,332 --> 00:09:13,050
een product met een jaaromzet
van honderd miljard dollar,

173
00:09:13,050 --> 00:09:16,893
steunend op de arbeid van ruwweg
vijf miljoen gezinsbedrijfjes

174
00:09:16,917 --> 00:09:20,518
die maar een minieme fractie
van die honderd miljard dollar krijgen.

175
00:09:20,542 --> 00:09:26,268
In feite verdient 90% van hen
minder dan twee dollar per dag.

176
00:09:26,292 --> 00:09:28,851
Een nieuwe generatie ondernemers

177
00:09:28,875 --> 00:09:30,934
probeert daar verandering in te brengen.

178
00:09:30,958 --> 00:09:35,851
Zij nemen de productiekosten
van de boeren als uitgangspunt

179
00:09:35,875 --> 00:09:41,341
en komen een prijs overeen
die een inkomen voor de boeren toelaat

180
00:09:41,341 --> 00:09:43,881
waar die vervolgens van kunnen leven.

181
00:09:43,881 --> 00:09:47,726
Soms wordt winstdeling afgesproken
of een speciaal eigendomsmodel,

182
00:09:47,750 --> 00:09:50,226
op onderling vertrouwen gebaseerd
gedeeld eigendom.

183
00:09:50,250 --> 00:09:53,210
Zijn deze bedrijven nu even winstgevend

184
00:09:53,230 --> 00:09:57,241
als bedrijven die enkel maximale
winst voor de eigenaren beogen?

185
00:09:57,460 --> 00:09:59,797
Niet op korte termijn.

186
00:09:59,980 --> 00:10:04,915
Maar deze ondernemers
denken oplossingsgericht.

187
00:10:05,250 --> 00:10:09,199
Ze zijn de simpele motto's zat, zoals:
"goed draaien door het goede te doen".

188
00:10:09,417 --> 00:10:12,143
Ze weten dat de financiële continuïteit
op orde moet zijn.

189
00:10:12,167 --> 00:10:16,226
En ze willen beslist
de armen en kwetsbaren opnemen

190
00:10:16,250 --> 00:10:18,143
in hun definitie van succes.

191
00:10:18,167 --> 00:10:20,226
En daarmee kom ik op het derde principe:

192
00:10:20,250 --> 00:10:21,976
begeleiding.

193
00:10:22,024 --> 00:10:25,708
Die term komt van de jezuïeten
en betekent: met iemand meelopen.

194
00:10:25,708 --> 00:10:28,351
Ik help je om goed zicht te krijgen
op je potentieel.

195
00:10:28,375 --> 00:10:30,559
Misschien ziet de ander meer dan jij zelf.

196
00:10:30,583 --> 00:10:34,434
Ik hoor je probleem aan
maar ik kan het niet voor je oplossen --

197
00:10:34,458 --> 00:10:36,542
dat moet je zelf leren.

198
00:10:37,375 --> 00:10:38,955
In Harlem, bijvoorbeeld,

199
00:10:38,955 --> 00:10:41,726
zit een organisatie
met de naam City Health Works.

200
00:10:41,750 --> 00:10:43,976
Zij huren plaatselijke inwoners in

201
00:10:44,000 --> 00:10:46,101
die geen ervaring hebben in de zorg.

202
00:10:46,125 --> 00:10:49,059
Die trainen ze om te werken
met andere bewoners,

203
00:10:49,083 --> 00:10:52,184
zodat ze bepaalde chronische ziektes
kunnen indammen, zoals jicht,

204
00:10:52,208 --> 00:10:53,875
hoge bloeddruk en diabetes.

205
00:10:54,708 --> 00:10:57,184
Ik vond het fijn
om Destini Belton te ontmoeten,

206
00:10:57,208 --> 00:10:58,518
een gezondheidswerker,

207
00:10:58,542 --> 00:11:00,101
die mij over haar werk vertelde.

208
00:11:00,125 --> 00:11:02,268
Zij gaat bij cliënten op huisbezoek,

209
00:11:02,292 --> 00:11:04,226
controleert hun vitale functies,

210
00:11:04,250 --> 00:11:05,726
doet boodschappen met hen,

211
00:11:05,750 --> 00:11:07,042
gaat met hen wandelen

212
00:11:08,125 --> 00:11:09,583
en voert gesprekken met hen.

213
00:11:10,917 --> 00:11:15,008
Zij zei tegen mij: "Ik vertel ze
dat ze op iemand kunnen terugvallen."

214
00:11:15,583 --> 00:11:17,583
De gevolgen zijn verbazingwekkend.

215
00:11:18,625 --> 00:11:21,809
De patiënten zijn gezonder,
de ziekenhuizen zijn minder belast.

216
00:11:21,833 --> 00:11:23,309
En wat Destini zelf betreft,

217
00:11:23,333 --> 00:11:26,542
ze zegt dat haar familie en zijzelf
in betere gezondheid verkeren.

218
00:11:27,625 --> 00:11:33,755
"En ik vind het heerlijk om bij te dragen
aan het welzijn van onze gemeenschap."

219
00:11:34,671 --> 00:11:37,390
We verlangen er allemaal naar
om gezien te worden,

220
00:11:37,390 --> 00:11:39,143
om mee te tellen.

221
00:11:39,167 --> 00:11:40,601
Verandering tot stand brengen,

222
00:11:40,625 --> 00:11:42,268
een morele revolutie veroorzaken,

223
00:11:42,292 --> 00:11:43,893
is moeilijk.

224
00:11:43,917 --> 00:11:46,351
Maar we veranderen niet
als alles goed gaat.

225
00:11:46,375 --> 00:11:48,684
We veranderen in zware tijden.

226
00:11:48,708 --> 00:11:53,167
Ik ben ongemak gaan zien
als een teken van vooruitgang.

227
00:11:54,917 --> 00:11:56,292
Maar er is nog iets.

228
00:11:57,167 --> 00:12:01,143
Iets wat ik graag had geweten --
vroeger, toen ik begon,

229
00:12:01,167 --> 00:12:03,390
vele jaren geleden:

230
00:12:04,042 --> 00:12:06,476
hoe moeilijk het ook wordt,

231
00:12:06,500 --> 00:12:08,930
er is altijd schoonheid te vinden.

232
00:12:09,167 --> 00:12:11,351
Ik denk aan iets
wat lang geleden gebeurde.

233
00:12:11,375 --> 00:12:15,309
Ik had met allerlei vrouwen gepraat,
een hele dag lang, één voor één,

234
00:12:15,333 --> 00:12:18,393
in Mathare Valley,
een sloppenwijk in Nairobi.

235
00:12:18,417 --> 00:12:21,976
Ik had de verhalen aangehoord
over hun strijd om te overleven,

236
00:12:22,000 --> 00:12:24,476
over de kinderen die ze waren verloren,

237
00:12:24,500 --> 00:12:26,792
over hun verzet tegen geweld en honger,

238
00:12:28,917 --> 00:12:31,333
soms twijfelend
of ze het zouden overleven.

239
00:12:33,292 --> 00:12:35,059
Vlak voor mijn vertrek

240
00:12:35,083 --> 00:12:37,893
kwam er een enorme plensbui.

241
00:12:37,917 --> 00:12:41,518
Toen ik daar zat in mijn autootje,
de wielen diep in de modder,

242
00:12:41,542 --> 00:12:43,601
en dacht: hier kom ik nooit weg --

243
00:12:43,625 --> 00:12:45,768
werd er op het raam geklopt.

244
00:12:45,792 --> 00:12:48,393
Een vrouw wenkte mij om mee te gaan.

245
00:12:48,417 --> 00:12:49,684
Dat deed ik.

246
00:12:49,708 --> 00:12:51,309
Ik stapte uit in de stortbui.

247
00:12:51,333 --> 00:12:54,559
We liepen samen over een modderig pad,

248
00:12:54,583 --> 00:12:56,559
gingen door een rammelende metalen deur

249
00:12:56,583 --> 00:12:58,268
en kwamen in een loods,

250
00:12:58,292 --> 00:13:00,934
waar een stel vrouwen
met overgave aan het dansen waren.

251
00:13:00,958 --> 00:13:06,268
Ik sprong ertussen en liet me meenemen
in het ritme en de kleuren en het gelach.

252
00:13:06,292 --> 00:13:09,601
En ineens besefte ik:

253
00:13:09,625 --> 00:13:13,558
dit is wat wij mensen doen

254
00:13:13,833 --> 00:13:15,184
als we erdoorheen zitten,

255
00:13:15,208 --> 00:13:19,434
of vinden dat we gefaald hebben,
of wanhopig zijn --

256
00:13:19,458 --> 00:13:21,018
we gaan dansen.

257
00:13:21,042 --> 00:13:22,726
En zingen.

258
00:13:22,750 --> 00:13:24,042
En bidden.

259
00:13:24,833 --> 00:13:29,101
Schoonheid bestaat ook in komen opdagen,

260
00:13:29,125 --> 00:13:30,851
in aandacht schenken,

261
00:13:30,875 --> 00:13:35,268
en in vriendelijk zijn
als we daar totaal geen zin in hebben.

262
00:13:35,292 --> 00:13:39,476
Kijk maar naar de onstuimige groei
van muziek en poëzie

263
00:13:39,500 --> 00:13:42,417
in deze algemeen gedeelde crisistijd.

264
00:13:43,417 --> 00:13:45,559
Juist in donkere tijden

265
00:13:45,583 --> 00:13:49,768
krijgen we de kans om in onszelf
de verborgen schoonheid te ontdekken.

266
00:13:49,792 --> 00:13:53,393
Laat dit voor ons het moment zijn

267
00:13:53,417 --> 00:13:55,351
om te besluiten verder te gaan

268
00:13:55,375 --> 00:13:58,309
met de krachtige dadendrang
van een nieuwe generatie,

269
00:13:58,333 --> 00:14:04,927
gesterkt door onze diepgevoelde,
gedeelde wijsheid.

270
00:14:05,458 --> 00:14:07,059
En vraag jezelf af:

271
00:14:07,083 --> 00:14:10,809
wat kun jij doen met de rest van deze dag,

272
00:14:10,833 --> 00:14:12,809
en met de rest van je leven,

273
00:14:12,833 --> 00:14:16,103
zodat je aan de wereld méér teruggeeft
dan je aan haar onttrekt?

274
00:14:16,792 --> 00:14:18,208
Dank je wel.