WEBVTT

00:00:16.387 --> 00:00:21.909
Istnieje anegdota
o kompozytorze Igorze Strawińskim.

00:00:21.909 --> 00:00:25.160
Miał przygotować nowy balet,

00:00:25.160 --> 00:00:28.275
natomiast zamiast zacząć od zera,

00:00:28.275 --> 00:00:31.690
zebrał kilka swoich ulubionych
klasycznych partytur,

00:00:31.690 --> 00:00:33.529
wziął czerwone pióro

00:00:33.529 --> 00:00:36.365
i zaczął poprawiać nuty,

00:00:36.365 --> 00:00:38.661
tak jakby była to jego własna muzyka.

00:00:38.661 --> 00:00:42.372
Wykorzystał akompaniament
i melodie znanych dzieł,

00:00:42.372 --> 00:00:46.690
natomiast skomponował do tego
własne harmonie i rytmy.

00:00:46.690 --> 00:00:51.002
Po premierze baletu
krytycy byli rozwścieczeni.

00:00:51.002 --> 00:00:54.169
Mówili: "Jak śmiesz
robić coś takiego klasykom?

00:00:54.169 --> 00:00:56.133
Zostaw klasykę w spokoju".

00:00:56.133 --> 00:00:59.042
Wiecie, co odpowiedział Strawiński?

00:00:59.042 --> 00:01:03.134
"Wy darzycie szacunkiem, ale ja kocham".

00:01:03.380 --> 00:01:07.689
Ja kocham gazety,
wychowywałem się z gazetami.

00:01:07.689 --> 00:01:11.028
Moi rodzice prenumerowali
dwie różne gazety.

00:01:11.028 --> 00:01:15.156
Mój teść i wujkowie są reporterami,

00:01:15.156 --> 00:01:18.623
czytam gazety całe życie.

00:01:18.623 --> 00:01:21.786
Jest z nimi niestety taki problem,
że są efemeryczne.

00:01:21.786 --> 00:01:23.038
Są nietrwałe.

00:01:24.958 --> 00:01:27.820
Po przeczytaniu piętrzą się
w pojemniku na makulaturę.

00:01:28.340 --> 00:01:34.516
Mimo wszystko nie znam nikogo,
kto nie wycinałby fragmentów z gazety.

00:01:34.518 --> 00:01:41.899
Naszym instynktem jest uchronienie
tego, co kochamy, przed zapomnieniem.

00:01:41.899 --> 00:01:46.435
Uważam, że ludzie są zbieraczami,
szczególnie artyści.

00:01:46.435 --> 00:01:51.481
Nie rupieciarzami,
broń Boże, jest w tym różnica.

00:01:51.481 --> 00:01:55.545
Rupieciarze zbierają co popadnie, 
a artyści wybiórczo.

00:01:55.545 --> 00:01:58.513
Zachowują wyłącznie rzeczy,
które naprawdę kochają.

00:01:58.513 --> 00:02:00.968
Zadaniem artysty
jest gromadzenie pomysłów,

00:02:00.968 --> 00:02:04.460
a najlepszy znany mi
na to sposób to czytanie.

00:02:04.460 --> 00:02:09.554
A co lepszego jest do czytania
niż dzienna dawka ludzkich historii,

00:02:09.554 --> 00:02:12.349
jaką jest gazeta.

00:02:12.349 --> 00:02:17.751
W 2005 roku ukończyłem studia,
obroniłem licencjat

00:02:17.751 --> 00:02:20.450
i doświadczyłem tragicznej
blokady pisarskiej.

00:02:20.450 --> 00:02:23.319
Siedziałem, gapiłem się w dokument Worda,

00:02:23.319 --> 00:02:27.810
gdzie maleńki kursor
migał na mnie szyderczo.

00:02:27.810 --> 00:02:32.181
A pisanie które kiedyś
sprawiało mi tyle radości,

00:02:32.181 --> 00:02:34.541
teraz wcale nie było przyjemne.

00:02:34.541 --> 00:02:36.927
Pewnego dnia gapiłem się w monitor

00:02:36.927 --> 00:02:38.886
i dojrzałem za nim kosz na makulaturę,

00:02:38.886 --> 00:02:41.880
pełen papierów.

00:02:41.880 --> 00:02:45.800
Pomyślałem: "Proszę, brakuje mi słów,

00:02:45.800 --> 00:02:48.280
a tuż obok są ich tysiące

00:02:48.280 --> 00:02:51.004
przywożone co dzień pod same drzwi".

00:02:51.004 --> 00:02:55.004
Pomyślałem, że mogę
kilka ukraść i tak też zrobiłem.

00:02:55.004 --> 00:02:57.167
Wziąłem marker,
którego używałem do rysowania

00:02:57.167 --> 00:03:00.831
i zacząłem zakreślać słowa,
które rzucały mi się w oczy.

00:03:00.831 --> 00:03:06.137
Zacząłem łączyć te słowa
w zdania i zabawne powiedzonka.

00:03:06.137 --> 00:03:11.880
Po skończeniu zamalowałem
resztę niepotrzebnych słów.

00:03:13.441 --> 00:03:18.885
Tak to wyglądało.
Trochę jakby CIA stworzyło haiku.

00:03:18.885 --> 00:03:20.658
(Śmiech)

00:03:21.388 --> 00:03:23.783
Naprawdę nie byłem pewien, co robię,

00:03:23.783 --> 00:03:26.739
wiedziałem za to, że dobrze mi robi,

00:03:26.739 --> 00:03:31.427
kiedy niektóre słowa znikają pod markerem.

00:03:31.427 --> 00:03:34.783
Potem zacząłem umieszczać je na blogu,

00:03:34.783 --> 00:03:37.286
nazwałem to "Zaczernione gazety".

00:03:37.286 --> 00:03:40.296
Z czasem rozniosły się po Internecie

00:03:40.296 --> 00:03:43.883
i zebrałem je w swojej pierwszej
książce: "Newspaper Blackout".

00:03:43.883 --> 00:03:48.672
Myślałem, że trochę małpuję rząd.

00:03:49.349 --> 00:03:54.614
Po lewej są akta FBI Johna Lennona
i zakreślony wiersz po prawej.

00:03:54.614 --> 00:03:58.927
Z czasem zacząłem
otrzymywać maile i tweety

00:03:58.927 --> 00:04:04.948
oraz inne komentarze na temat tego,
że moja twórczość nie jest oryginalna.

00:04:04.948 --> 00:04:08.402
Artystą, na którego
najczęściej zwracano mi uwagę,

00:04:08.402 --> 00:04:11.671
był genialny Brytyjczyk Tom Philips.

00:04:11.671 --> 00:04:15.418
W latach 60. Tom Philips
poszedł do księgarni,

00:04:15.418 --> 00:04:18.421
wziął pierwszą z brzegu
powieść z epoki wiktoriańskiej,

00:04:18.421 --> 00:04:20.589
wrócił do domu i zaczął rysować

00:04:20.589 --> 00:04:22.546
i malować na stronach.

00:04:22.546 --> 00:04:24.952
Zostawiał też słowa, tak jak ja,

00:04:24.952 --> 00:04:29.873
żeby dryfowały po jego dziełach.

00:04:29.873 --> 00:04:31.894
Robił tak przez 40 lat.

00:04:31.894 --> 00:04:35.905
Nazwał swój projekt "Humument", 
możecie tego poszukać.

00:04:35.905 --> 00:04:38.538
Zajmował się tym przez całe życie.

00:04:38.758 --> 00:04:44.601
Okazało się, że Philips
wpadł na pomysł tego projektu

00:04:44.601 --> 00:04:46.540
po przeczytaniu w Paris Review

00:04:46.540 --> 00:04:48.777
wywiadu, w którym pisarz William Burroughs

00:04:48.777 --> 00:04:51.728
opowiadał o pisaniu metodą wycinanek:

00:04:51.728 --> 00:04:54.668
brał tekst, ciął go na kawałki,

00:04:54.668 --> 00:04:58.115
które układał w nowy tekst.

00:04:58.115 --> 00:05:01.005
Zbierając informacje o Burroghsie,

00:05:01.005 --> 00:05:03.091
dowiedziałem się,
że pomysł wycinania tekstu

00:05:03.091 --> 00:05:07.636
zaczerpnął od przyjaciela, Briona Gysina.

00:05:07.636 --> 00:05:13.294
Brian Gysin był malarzem.

00:05:13.294 --> 00:05:17.113
Raz przygotowując płótno,
przeciął plik gazet

00:05:17.113 --> 00:05:20.361
i sposób, w jaki fruwające
wycinki gazet ułożyły się razem,

00:05:20.361 --> 00:05:24.993
zainspirował jego metodę tworzenia poezji.

00:05:25.624 --> 00:05:27.866
Potem zebrałem trochę więcej informacji

00:05:27.866 --> 00:05:29.824
i odkryłem, że trzydzieści lat wcześniej

00:05:29.824 --> 00:05:31.697
żył poeta o imieniu Tristan Tzara,

00:05:31.697 --> 00:05:35.627
który wyszedł na scenę w Paryżu,
wziął kapelusz i gazetę,

00:05:35.627 --> 00:05:37.539
pociął ją,

00:05:37.539 --> 00:05:40.257
włożył kawałki do kapelusza,
wyciągał po kolei

00:05:40.257 --> 00:05:43.089
i odczytywał jako wiersz.

00:05:43.089 --> 00:05:48.186
Śledziłem te działania
aż do lat 60. XVIII wieku,

00:05:48.186 --> 00:05:52.556
kiedy sąsiad Beniamina Franklina,
Caleb Whitford,

00:05:52.556 --> 00:05:55.392
a w tych czasach gazety
były czymś całkiem nowym

00:05:55.392 --> 00:05:57.394
i kolumny były bardzo wąskie,

00:05:57.394 --> 00:06:00.391
tak więc Caleb czytał w poprzek kolumn,

00:06:00.391 --> 00:06:03.095
zamiast czytać z góry na dół,

00:06:03.095 --> 00:06:05.263
otrzymując różne zabawne kombinacje,

00:06:05.263 --> 00:06:07.271
którymi rozśmieszał kumpli w pubie.

00:06:07.271 --> 00:06:11.410
W końcu opublikował je
na całej stronie w gazecie.

00:06:11.410 --> 00:06:16.137
Mój pomysł nie tylko był nieoryginalny,

00:06:16.137 --> 00:06:24.201
ale historia poezja z gazet
liczyła sobie 250 lat.

00:06:24.586 --> 00:06:27.675
Co mogłem z tym zrobić?

00:06:27.675 --> 00:06:31.469
Zamiast się zniechęcić,
kontynuowałem, bo wiedziałem coś,

00:06:31.469 --> 00:06:34.698
o czym wie wielu artystów,
ale mało który się do tego przyznaje.

00:06:34.698 --> 00:06:39.437
Mianowicie, że nic nie jest
całkiem oryginalne.

00:06:39.437 --> 00:06:43.906
Wszystkie kreatywne działania
nawarstwiają się na czymś, co już było.

00:06:43.906 --> 00:06:47.778
Każdy nowy pomysł
jest przeróbką albo mieszaniną

00:06:47.778 --> 00:06:50.892
jednego czy dwóch wcześniejszych pomysłów.

00:06:50.892 --> 00:06:56.176
Podam przykład tego, o czym mówię;
uczą tego na uczelniach artystycznych.

00:06:56.176 --> 00:07:00.806
Narysuj linię.
Narysuj obok niej drugą linię.

00:07:00.806 --> 00:07:02.671
Ile jest teraz linii?

00:07:02.671 --> 00:07:04.880
Jest ta pierwsza, którą się narysowało.

00:07:04.880 --> 00:07:07.211
Jest ta druga.

00:07:07.211 --> 00:07:10.542
Ale jest również
czarna przestrzeń pomiędzy nimi.

00:07:10.542 --> 00:07:12.928
Jeden plus jeden daje trzy.

00:07:12.928 --> 00:07:16.182
Mówiąc o liniach,
oto inny przykład tego, o czym mówię.

00:07:16.182 --> 00:07:18.170
Genetyka.

00:07:18.170 --> 00:07:23.129
Jest matka i ojciec,
ale ich suma jest większa

00:07:23.129 --> 00:07:25.017
niż poszczególne części.

00:07:25.017 --> 00:07:28.859
Jesteśmy remiksem
albo mieszaniną matki i ojca,

00:07:28.859 --> 00:07:31.780
a także pozostałych przodków.

00:07:31.780 --> 00:07:34.566
I tak jak istnieje genealogia rodziny,

00:07:34.566 --> 00:07:37.320
istnieje również genealogia pomysłów.

00:07:37.320 --> 00:07:39.003
Rodziny się nie wybiera,

00:07:39.003 --> 00:07:42.207
ale można wybrać przyjaciół,
książki, które się czyta,

00:07:42.207 --> 00:07:45.458
filmy, które się ogląda,
muzykę, której się słucha,

00:07:45.458 --> 00:07:47.602
miasta, w których się mieszka i tak dalej.

00:07:47.602 --> 00:07:52.385
Jest się mieszaniną tego,
co wpuszcza się do swojego życia.

00:07:52.385 --> 00:07:55.745
Zdecydowałem się wtedy
zgromadzić wszystkich artystów,

00:07:55.745 --> 00:07:58.776
którzy działali przede mną
i stworzyć drzewo genealogiczne,

00:07:58.776 --> 00:08:01.727
kreatywny rodowód,
z którego mogłem czerpać.

00:08:01.727 --> 00:08:05.355
Dodałem tych artystów
do innych, których podziwiałem

00:08:05.355 --> 00:08:07.356
i ceniłem.

00:08:07.356 --> 00:08:12.255
I kradłem od nich wszystko, co się dało.

00:08:12.255 --> 00:08:17.033
Tak jest, kradłem.
Jestem kreatywnym kleptomanem.

00:08:17.033 --> 00:08:21.753
Ale w przeciwieństwie od zwyczajnych
kleptomanów, chcę kraść rzeczy,

00:08:21.753 --> 00:08:23.708
które naprawdę coś dla mnie znaczą,

00:08:23.708 --> 00:08:26.249
rzeczy, których mogę użyć w pracy.

00:08:26.249 --> 00:08:30.665
Steve Jobs umiał to lepiej wyjaśnić

00:08:30.665 --> 00:08:32.331
niż ja.

00:08:34.342 --> 00:08:37.261
Steve Jobs: Sprowadza się to
do stykania się

00:08:37.261 --> 00:08:40.391
z najlepszymi dziełami ludzkości

00:08:40.391 --> 00:08:44.312
i próby wdrożenia tego do własnych dzieł.

00:08:44.312 --> 00:08:46.438
Picasso mawiał:

00:08:46.438 --> 00:08:49.402
"Dobry artysta kopiuje, genialny kradnie".

NOTE Paragraph

00:08:49.402 --> 00:08:55.958
Zawsze bezwstydnie
kradłem genialne pomysły".

00:08:57.205 --> 00:09:00.060
AK: Picasso mówił, że sztuka to kradzież.

00:09:00.060 --> 00:09:02.613
Raz pewien pisarz zapytał Davida Bowiego,

00:09:02.613 --> 00:09:04.434
czy uważa się za oryginalnego.

00:09:04.434 --> 00:09:08.243
Odpowiedział: "O nie,
jestem raczej wytwornym złodziejem".

00:09:09.223 --> 00:09:12.293
Powiedział też:
"Zajmuję się tylko taką sztuką,

00:09:12.293 --> 00:09:15.734
z której mogę coś ukraść".

00:09:16.180 --> 00:09:18.011
W jaki sposób artysta postrzega świat?

00:09:18.011 --> 00:09:21.694
Po pierwsze zadaje sobie pytanie,
co warto ukraść,

00:09:21.694 --> 00:09:24.362
następnie rusza dalej.

00:09:24.362 --> 00:09:27.668
Wystarczy tak patrzeć na świat,

00:09:27.668 --> 00:09:30.077
a okaże się, że nie istnieje
dobra albo zła sztuka,

00:09:30.077 --> 00:09:33.527
jest tylko sztuka
warta lub nie warta kradzieży.

00:09:33.527 --> 00:09:35.664
A wszystko jest na wyciągnięcie ręki.

00:09:35.664 --> 00:09:37.747
Jeżeli nie ukradniecie niczego dziś,

00:09:37.747 --> 00:09:41.026
możecie znaleźć coś wartego
kradzieży jutro albo za miesiąc,

00:09:41.026 --> 00:09:43.652
czy też za rok.

00:09:44.252 --> 00:09:48.498
T. S. Eliot powiedział,
że niedojrzali poeci naśladują,

00:09:48.498 --> 00:09:51.989
wielcy poeci kradną.

00:09:51.989 --> 00:09:56.797
Powiedział też: "Słabi poeci
coś kradną i to oszpecają,

00:09:56.800 --> 00:09:59.094
dobrzy poeci to ulepszają,

00:09:59.094 --> 00:10:01.170
a co najmniej zmieniają".

00:10:01.170 --> 00:10:03.328
Jest to klucz do kreatywnej kradzieży.

00:10:03.328 --> 00:10:05.915
Naśladowanie to nie pochlebstwo.

00:10:05.915 --> 00:10:09.684
Zamiast pisać wiersze jak William Burroghs

00:10:09.684 --> 00:10:13.441
albo tworzyć kolorowe dzieła
jak Tom Philips,

00:10:13.441 --> 00:10:17.625
postanowiłem pisać wiersze
po swojemu i nad tym pracować,

00:10:17.625 --> 00:10:21.866
bo wiem, że tak naprawdę
przekształcanie jest pochlebstwem.

00:10:21.866 --> 00:10:25.870
Skorzystanie z kradzieży,
by stworzyć coś własnego.

00:10:25.870 --> 00:10:33.745
Słuchacie dzisiaj wszystkich tych
wspaniałych prelegentów od dobrej godziny,

00:10:33.745 --> 00:10:37.681
chciałbym, żebyście zrobili coś, co robi
moja przyjaciółka Wendy Macnaughton,

00:10:37.681 --> 00:10:40.260
żebyście kopiowali od kogo się da.

00:10:40.260 --> 00:10:44.860
Weźcie od każdego prelegenta
coś, co was poruszyło.

00:10:44.860 --> 00:10:47.664
Od ludzi, których tutaj napotkacie,

00:10:47.664 --> 00:10:50.828
weźcie coś i zabierzcie do swojego biurka,

00:10:50.828 --> 00:10:52.499
do miejsca pracy,

00:10:52.499 --> 00:10:55.191
połączcie to z własnymi
pomysłami i przemyśleniami.

00:10:55.191 --> 00:10:58.111
Przekształćcie w coś zupełnie nowego.

00:10:58.111 --> 00:11:01.862
A potem podzielcie się tym ze światem,
żebyśmy mogli od was kraść.

00:11:01.862 --> 00:11:04.117
Tak właśnie kradną artyści.

00:11:06.987 --> 00:11:08.042
Dziękuję.

00:11:08.162 --> 00:11:10.377
(Brawa)