WEBVTT 00:00:00.660 --> 00:00:03.340 Neyron sükunətdə olarkən membran boyunca 00:00:03.340 --> 00:00:05.900 gərginlik fərqi olmasını artıq görmüşük. 00:00:05.900 --> 00:00:08.529 Bu diaqramda bu gördüyümüz membrandır. 00:00:08.529 --> 00:00:09.195 ? 00:00:13.450 --> 00:00:16.840 Bura neyronun daxili və 00:00:16.840 --> 00:00:19.490 bura isə xaricidir. 00:00:19.490 --> 00:00:22.500 Bu xarici, və təbii ki, bu da xaricidir. 00:00:22.500 --> 00:00:24.230 Bura da, həmçinin xaricidir. 00:00:24.230 --> 00:00:26.190 Əgər, voltmetr ilə membran boyunca 00:00:26.190 --> 00:00:28.070 potensiallar fərqini ölçsək, 00:00:28.070 --> 00:00:32.659 yəni ki, buradakı gərginlikdən 00:00:32.659 --> 00:00:35.450 buradakı gərginliyi çıxsaq, yəni bununla bunun arasındakı 00:00:35.450 --> 00:00:38.435 gərginlik fərqi mənfi olardı - misal üçün deyək ki, 00:00:38.435 --> 00:00:40.140 ölçdüyümüz təqdirdə, təxminən 00:00:40.140 --> 00:00:42.450 70 millivolt nəticə alardıq. 00:00:42.450 --> 00:00:44.150 Nəticə millivolt ilə mənfi 70-dir. 00:00:48.359 --> 00:00:50.400 Əslində, bunları hər iki qrafik üçün edəcəm. 00:00:50.400 --> 00:00:52.620 İkisini də istifadə edərək olduqca 00:00:52.620 --> 00:00:55.817 fərqli olan iki ssenari təsvir edəcəyik. 00:00:55.817 --> 00:00:58.150 Buradakı sarı rəngli başqa voltmetr də 00:00:58.150 --> 00:01:02.190 nisbətən uzaqda yerləşməyinə baxmayaraq 00:01:02.190 --> 00:01:05.610 nəticə olaraq mənfi 70 millivolt göstərir. 00:01:05.610 --> 00:01:08.620 Gəlin, indi maraqlı bir şey edək. 00:01:08.620 --> 00:01:11.950 Deyək ki, müəyyən bir səbəbdən 00:01:11.950 --> 00:01:17.230 membranda natrium keçiriciliyi yaranır. 00:01:17.230 --> 00:01:19.710 Beləliklə, natrium içəri axmağa başlayır. 00:01:19.710 --> 00:01:22.220 Bunun baş verməsinin iki səbəbi var. 00:01:22.220 --> 00:01:23.820 Biri onun müsbət ion olmasıdır. 00:01:23.820 --> 00:01:25.270 Xaricdə yük daha müsbətdirsə, 00:01:25.270 --> 00:01:29.212 müsbət yüklər daxilə keçməyə çalışacaq. 00:01:29.212 --> 00:01:31.170 Daxilə yerdəyişmənin digər səbəbi isə, 00:01:31.170 --> 00:01:33.500 xaricdə natriumun qatılığnın 00:01:33.500 --> 00:01:34.960 daxildən daha çox olmasıdır. 00:01:34.960 --> 00:01:38.274 Yəni onlar qatılıq qradiyentini izləyəcək. 00:01:38.274 --> 00:01:40.690 Xaricdə natriumun qatılığının daxilə 00:01:40.690 --> 00:01:42.680 nisbətən çox olmasının səbəbi isə, 00:01:42.680 --> 00:01:46.280 artıq bildiyimiz kimi Na+/K+ nasosudur. 00:01:46.280 --> 00:01:48.906 Hər necəsə, bu artım baş verəcək. 00:01:48.906 --> 00:01:51.280 Müsbət yüklərin axımında bu çoxalma olur. 00:01:51.280 --> 00:01:51.780 . 00:01:51.780 --> 00:01:55.470 Bəs neyronun daxilində nə baş verəcək? 00:01:55.470 --> 00:01:58.146 Bu müsbət yüklər burada olduğu zaman, 00:01:58.146 --> 00:01:59.770 neyrondakı digər müsbət yüklər 00:01:59.770 --> 00:02:01.311 ondan uzaqlaşmaq istəyəcək. 00:02:08.461 --> 00:02:10.460 Bu sadəcə sağa doğru istiqamətdə deyil, 00:02:10.460 --> 00:02:12.210 bütün istiqamətlərdə baş verəcək. 00:02:12.210 --> 00:02:13.797 Müsbət yüklər bütün səmtlərdə 00:02:13.797 --> 00:02:15.880 bir-birindən aralanmağa çalışacaq. 00:02:15.880 --> 00:02:17.430 Yəni, bu istiqamətdə hərəkət 00:02:17.430 --> 00:02:18.390 digərini bir başqa 00:02:18.390 --> 00:02:19.931 istiqamətdə hərəkət etdirir, 00:02:19.931 --> 00:02:21.680 o, isə bir başqasını. 00:02:21.680 --> 00:02:23.870 Zaman keçdikcə, mavi voltmetrdəki 00:02:23.870 --> 00:02:27.590 gərginlik necə dəyişəcək? 00:02:27.590 --> 00:02:30.574 Zaman keçdikcə, daha çox müsbət 00:02:30.574 --> 00:02:32.740 yüklər, burada olan müsbət yüklər 00:02:32.740 --> 00:02:34.450 getdikcə yayıldığı üçün onlardan 00:02:34.450 --> 00:02:36.482 aralanmağa çalışacaq, və 00:02:36.482 --> 00:02:38.565 siz gərginliyin artdığını görəcəksiz. 00:02:41.851 --> 00:02:43.600 Tam şəkildə yayıldıqdan sonra isə, 00:02:43.600 --> 00:02:48.100 yenidən tarazlıq vəziyyətinə qayıda bilər. 00:02:48.100 --> 00:02:52.946 Neyronların daxilinə doğru irəliləsək, 00:02:52.946 --> 00:02:54.570 orada gərginliyin dəyişməsinin 00:02:54.570 --> 00:02:57.450 daha uzun çəkdiyini görərik, amma 00:02:57.450 --> 00:03:00.670 zamanla daha çox məsafəyə yayıldığına görə 00:03:00.670 --> 00:03:03.740 bu effekt nisbətən daha limitli olacaq. 00:03:03.740 --> 00:03:06.430 Burada olan gərginliyin, buradakı kimi 00:03:06.430 --> 00:03:10.320 çox da qabardığını görməyəcəyik. 00:03:10.320 --> 00:03:14.880 Bu cür, siqnal deyə biləcəyimiz şəkildə 00:03:14.880 --> 00:03:17.790 yayılma elektrotonik yayılma adlanır. 00:03:17.790 --> 00:03:19.275 Gəlin, bunu yazım. 00:03:26.060 --> 00:03:28.870 Yaxud, elektrotonik potensialın yayılması. 00:03:32.067 --> 00:03:33.900 Burada bəzi xüsusiyyətlər var. 00:03:33.900 --> 00:03:35.144 Biri passiv olmasıdır. 00:03:35.144 --> 00:03:36.560 Burada çəkdiyimiz hissə 00:03:36.560 --> 00:03:39.040 elektrotonik yayılma deyil. 00:03:39.040 --> 00:03:41.190 Bu tip yayılma ondan sonra baş verir. 00:03:41.190 --> 00:03:43.290 Burada yüksək qatılıq olduqdan sonra, 00:03:43.290 --> 00:03:45.480 bir müddət sonra burada müsbət yükün yüksək 00:03:45.480 --> 00:03:46.980 qatılığının olması, və ya 00:03:46.980 --> 00:03:49.514 sonra da burada yüksək müsbət potensial 00:03:49.514 --> 00:03:50.680 qatılığı olması faktıdır 00:03:50.680 --> 00:03:53.550 Bu passiv fenomendir. 00:03:53.550 --> 00:03:58.200 Demək ki, burada baş verənlər passivdir. 00:03:58.200 --> 00:03:59.640 Və o, həmçinin ətrafa dağılır. 00:03:59.640 --> 00:04:02.015 Siz ondan daha çox uzaqlaşdıqca, siqnal da 00:04:02.015 --> 00:04:04.514 ətrafa yayılmağa davam etdiyi üçün zəifləyir 00:04:04.514 --> 00:04:05.160 ? 00:04:05.160 --> 00:04:07.240 Demək o passivdir və dağılır. 00:04:11.440 --> 00:04:13.750 İndi bu ssenariyə bura gərginlik qapılı 00:04:13.750 --> 00:04:19.380 ion kanalları əlavə edərək 00:04:19.380 --> 00:04:20.265 yenidən baxaq. 00:04:20.265 --> 00:04:22.390 Deyək ki, burada çəkdiyim gərginlik 00:04:22.390 --> 00:04:27.455 qapılı olan natrium kanalıdır. 00:04:34.510 --> 00:04:42.220 Tutalım ki, o, mənfi 55 millivoltda açılır. 00:04:42.220 --> 00:04:45.910 O da təxminən buralarda olar. 00:04:45.910 --> 00:04:49.220 Bu onun açıldığı mənfi 55 millivoltdur. 00:04:49.220 --> 00:04:51.480 Gəlin qıcıq qapısını da ora çəkək. 00:04:51.480 --> 00:05:02.280 Həm də o, müsbət 40 millivoltda bağlanır. 00:05:02.280 --> 00:05:02.780 ? 00:05:02.780 --> 00:05:04.530 Qıcıq qapısını göstərmək istəyirəm. 00:05:04.530 --> 00:05:09.140 Deyək ki, tam burada, həmçinin kalium 00:05:09.140 --> 00:05:09.910 kanalı var. 00:05:12.820 --> 00:05:16.980 Bu, isə membran boyu gərginlik fərqinin 00:05:16.980 --> 00:05:19.190 formalaşmasının əsas səbəbi olan 00:05:19.190 --> 00:05:23.590 qeyri-məşhur sızdıran kalium kanallarıdır. 00:05:23.590 --> 00:05:25.120 Bu kalium kanalları buradakı kanal 00:05:25.120 --> 00:05:27.200 qapandığı zaman açılır. 00:05:27.200 --> 00:05:29.154 Onlar tam dəqiq olmasa da sizdə bir fikir 00:05:29.154 --> 00:05:31.570 formalaşsın deyə misal üçün deyək ki, 00:05:31.570 --> 00:05:35.840 müsbət 40 millivoltda açılırlar. 00:05:35.840 --> 00:05:41.710 Mənfi 80 millivoltda da bağlanırlar. 00:05:41.710 --> 00:05:50.080 Oradakı açılır, buradakı isə bağlanır. 00:05:50.080 --> 00:05:52.500 İndi nə baş verəcək? 00:05:52.500 --> 00:05:58.320 Əvvəl də gördüyümüz kimi, neyronun sol 00:05:58.320 --> 00:06:05.040 tərəfində olan bu müsbət yüklər seli 00:06:05.040 --> 00:06:09.815 elektrotonik yayılmaya məruz qalır, 00:06:09.815 --> 00:06:11.440 və buna görə də biraz sonra 00:06:11.440 --> 00:06:15.420 bu nöqtədə membran boyu olan potensial 00:06:15.420 --> 00:06:17.575 daha az mənfi olmağa başlayır. 00:06:17.575 --> 00:06:18.950 Burada gördüyümüz kimi 00:06:18.950 --> 00:06:22.140 potensiallar fərqi daha az mənfi olur. 00:06:22.140 --> 00:06:23.810 Demək daha az mənfi olacaq. 00:06:23.810 --> 00:06:25.810 Amma bu, sadəcə artıb, daha sonra isə 00:06:25.810 --> 00:06:27.851 azalmayacaq, çünki potensial tam olaraq 00:06:27.851 --> 00:06:31.630 mənfi 55 millivolt olduqda nə olur? 00:06:31.630 --> 00:06:36.320 Bu zaman, o natrium kanalının açılmasına 00:06:36.320 --> 00:06:37.170 təkan verir. 00:06:37.170 --> 00:06:40.580 Gərginlik yetəri qədər artdıqda natrium 00:06:40.580 --> 00:06:47.295 kanalları açılaraq içəri natrium seli olur. 00:06:47.295 --> 00:06:48.420 Bu nəyə gətirib çıxaracaq? 00:06:48.420 --> 00:06:54.050 Bu isə gərginliyi artıracaq. 00:06:54.050 --> 00:06:56.000 Və belə bir görüntü alınacaq. 00:06:56.000 --> 00:06:58.530 Natrium isə içəriyə axmağa davam edəcək. 00:06:58.530 --> 00:07:00.040 Gərginlik daha da müsbət olur. 00:07:00.040 --> 00:07:02.040 Çünki, unutmayın ki, bu içəri doğru olan 00:07:02.040 --> 00:07:03.290 axımın iki səbəbi var. 00:07:03.290 --> 00:07:04.945 Birincisi, daha çox yük olmasıdır. 00:07:04.945 --> 00:07:07.000 Xaric daxildən daha müsbət olduğu üçün, 00:07:07.000 --> 00:07:08.990 gərginlik qradiyenti boyunca və ya elektrik 00:07:08.990 --> 00:07:13.060 potensialı qradienti ilə içəri daxil olurlar. 00:07:13.060 --> 00:07:16.590 Həmçinin burada natriumun qatılığı 00:07:16.590 --> 00:07:19.310 Na⁺ / K⁺ nasosuna görə daha çox olduğundan 00:07:19.310 --> 00:07:22.100 qatılıq qradienti ilə də içəri daxil olurlar. 00:07:22.100 --> 00:07:22.600 ? 00:07:22.600 --> 00:07:25.530 Yəni ki, artıq gərginlik qradienti olmasa 00:07:25.530 --> 00:07:29.752 belə onlar axmağa davam edirlər, 00:07:29.752 --> 00:07:31.460 və onların axmağının səbəbi artıq 00:07:31.460 --> 00:07:32.610 qatılıq qradientidir. 00:07:32.610 --> 00:07:35.430 Amma, müsbət 40 millivolta çatdıqda 00:07:35.430 --> 00:07:37.300 bu kanal qapanır. 00:07:37.300 --> 00:07:39.260 Bununla da içəri axın dayanır. 00:07:39.260 --> 00:07:42.289 Həm də kalium kanalı açılır. 00:07:42.289 --> 00:07:43.830 İndi isə, yerli olaraq baxsaq 00:07:43.830 --> 00:07:46.690 tam burada neyronun daxili xaricə nisbətən 00:07:46.690 --> 00:07:47.750 daha müsbət yüklənib. 00:07:47.750 --> 00:07:51.770 Buna görə də indi, müsbət yüklü 00:07:51.770 --> 00:07:53.340 kalium ionları bu müsbət yüklənən 00:07:53.340 --> 00:07:56.620 mühitdən çıxıb getmək istəyirlər. 00:07:56.620 --> 00:07:59.730 Gərginlik getdikcə daha da aşağı düşür, 00:07:59.730 --> 00:08:02.340 və kalium sadəcə daxildə müsbət, xaricdə 00:08:02.340 --> 00:08:05.829 mənfi yüklənmişkən, və ya daxildə nisbətən 00:08:05.829 --> 00:08:08.120 daha müsbət yüklənmişkən etdiyi kimi, 00:08:08.120 --> 00:08:11.410 sadəcə gərginlik qradiyenti deyil, həm də 00:08:11.410 --> 00:08:14.030 qatılılıq qradiyenti boyunca da hərəkət 00:08:14.030 --> 00:08:15.970 etdiyi üçün neytraldan da aşağı düşür. 00:08:15.970 --> 00:08:18.359 Na⁺ / K⁺ nasosu sayəsində daxildə kaliumun 00:08:18.359 --> 00:08:20.650 qatılığı, xaricdəki ilə müqayisədə 00:08:20.650 --> 00:08:21.910 nisbətən daha çoxdur. 00:08:21.910 --> 00:08:24.670 Beləliklə, kalium sadəcə xaric olmağa 00:08:24.670 --> 00:08:27.410 davam edir, gərginlik mənfi 80 millivolta 00:08:27.410 --> 00:08:31.690 çatdıqda isə kalium kanalları qapanır, 00:08:31.690 --> 00:08:37.730 sonra isə tarazlıq vəziyyətinə qayıdırıq. 00:08:37.730 --> 00:08:40.169 İndi, bu bizi niyə maraqlandırır? 00:08:40.169 --> 00:08:43.245 Artıq elektrotonik yayılma baş verib. 00:08:43.245 --> 00:08:45.370 Amma siqnal ətrafa dağılmağa davam edir, 00:08:45.370 --> 00:08:47.990 və yetəri qədər uzaqlaşsanız 00:08:47.990 --> 00:08:51.039 siqnal çox çətinliklə hiss ediləcək. 00:08:51.039 --> 00:08:52.580 Yəni, bunun əsas olaraq etdiyi 00:08:52.580 --> 00:08:54.490 siqnalı yenidən artırmaq oldu. 00:08:54.490 --> 00:08:58.420 O, sadəcə siqnalı artırdı, və bir müddət 00:08:58.420 --> 00:09:03.022 sonra onlar, elektrotonik yayılma yenidən 00:09:03.022 --> 00:09:05.480 əmələ gəldiyi üçün, bir-birlərindən 00:09:05.480 --> 00:09:08.540 mümkün qədər uzaqlaşmağa çalışdıqda 00:09:08.540 --> 00:09:12.400 membran boyunca potensiallar fərqini 00:09:12.400 --> 00:09:16.390 bu sarı voltmetr olan yerdə ölçək, 00:09:16.390 --> 00:09:20.990 burada əvvəl balaca dağılmış qabarma 00:09:20.990 --> 00:09:22.630 olduğu halda, indi isə daha da 00:09:22.630 --> 00:09:27.210 yaxşı bir qabarma yaranacaqdır. 00:09:27.210 --> 00:09:30.350 Və burada daha bir gərginlik qapılı 00:09:30.350 --> 00:09:33.590 kanalınız olsaydı, o yenidən aktivləşərdi. 00:09:33.590 --> 00:09:41.850 Bu, gərginliyin bir növ hərəkətli artması 00:09:41.850 --> 00:09:43.705 olduğu üçün, fəaliyyət potensialı adlanır. 00:09:47.880 --> 00:09:50.210 Buna siqnalın artması olaraq baxıla bilər. 00:09:50.210 --> 00:09:53.700 Siqnal elektrotonik olaraq yayılır, 00:09:53.700 --> 00:09:56.770 daha sonra gərginlik qapılı kanallar 00:09:56.770 --> 00:09:59.740 aktivləşərək yenə siqnalı artırır. 00:09:59.740 --> 00:10:02.740 Görəcəyimiz kimi, neyron artıq təsvir 00:10:02.740 --> 00:10:05.760 elədiyimiz kimi siqnalı yaymaq üçün, 00:10:05.760 --> 00:10:09.810 siqnalın passiv şəkildə yayılması üçün, 00:10:09.810 --> 00:10:12.140 sonra isə daha uzun məsafə qət etməsi üçün 00:10:12.140 --> 00:10:17.011 siqnalı artıran bir birləşmə istifadə edir.