1
00:00:07,433 --> 00:00:09,984
6 Eylül 1522'de "Victoria",

2
00:00:09,984 --> 00:00:13,454
Güney İspanya'daki
limana doğru yol aldı.

3
00:00:13,454 --> 00:00:17,163
Üç yıl önce yola çıkan bir
filodan geriye, yıpranmış gemi

4
00:00:17,163 --> 00:00:20,823
ve 18 denizci kalmıştı.

5
00:00:20,823 --> 00:00:23,379
Fakat "Victoria" eşsiz bir şeyi

6
00:00:23,379 --> 00:00:26,949
Başardığı için yolculuğu
bir başarı olarak görülüyor:

7
00:00:26,949 --> 00:00:30,859
Dünyanın etrafında ilk kez dolaşmak.

8
00:00:30,859 --> 00:00:34,359
Hikâye aslında 1494 yılında başlıyor,

9
00:00:34,359 --> 00:00:38,110
Kolomb'un İspanya adına
yaptığı yolculuktan iki yıl sonra.

10
00:00:38,110 --> 00:00:41,540
Kolomb'un keşfi, Katolik İspanyol
yöneticileri, yeni topraklara dair

11
00:00:41,540 --> 00:00:47,470
üstünlüğü Portekiz'e vermemesi
için Papa'ya gitmeye teşvik etti.

12
00:00:47,470 --> 00:00:53,030
Papa, dünya haritasına hayali bir
çizgi çizerek tartışmayı sonlandırdı.

13
00:00:53,030 --> 00:00:56,991
İspanya ayrımın batısındaki
bölgelerde, Portekiz ise doğusundaki

14
00:00:56,991 --> 00:00:59,330
bölgelerde hak iddia edebilecekti.

15
00:00:59,330 --> 00:01:03,679
İspanya ve Portekiz, zamanın en
büyük deniz güçlerinden ikisi olarak,

16
00:01:03,679 --> 00:01:09,521
Tordesillas Antlaşması
adı verilen bu şartları kabul etti.

17
00:01:09,521 --> 00:01:13,320
O zamanlar bu ulusların
aynı ödül üzerinde gözleri vardı:

18
00:01:13,320 --> 00:01:17,730
Günümüzdeki Endonezya'nın
Baharat Adaları'na giden ticaret yolu.

19
00:01:17,730 --> 00:01:19,170
Orada çeşni,

20
00:01:19,170 --> 00:01:20,620
yemek koruyucu ve

21
00:01:20,620 --> 00:01:21,880
afrodizyak olarak

22
00:01:21,880 --> 00:01:23,511
kullanılan baharatlar vardı

23
00:01:23,511 --> 00:01:26,461
ve ağırlıklarından daha
fazla altın değerindelerdi.

24
00:01:26,461 --> 00:01:29,551
Fakat Portekiz'in doğu deniz
rotalarındaki kontrolünden ötürü

25
00:01:29,551 --> 00:01:34,206
İspanya'nın tek seçeneği
batıya doğru yol almaktı.

26
00:01:34,206 --> 00:01:37,432
Portekizli bir sığınmacı olan
Ferdinand Macellan, Baharat Adaları'na

27
00:01:37,432 --> 00:01:41,143
giden bir batı rotası
olduğunu iddia ettiğinde, Kral Charles

28
00:01:41,143 --> 00:01:44,781
onu bir İspanyol
donanmasının kaptanı yaptı ve

29
00:01:44,781 --> 00:01:48,191
ihtiyacı olan bütün kaynakları verdi.

30
00:01:48,191 --> 00:01:50,652
Yolculuğun kârından
alacağı bir pay ile birlikte,

31
00:01:50,652 --> 00:01:54,953
Macellan'a beş gemi ve
ortalama 260 adam verdi.

32
00:01:54,953 --> 00:01:57,941
Tayfada Enrique
adında genç bir köle vardı,

33
00:01:57,941 --> 00:02:01,381
Macellan onu Malakka'ya
yaptığı bir yolculukta yakalamıştı

34
00:02:01,381 --> 00:02:03,381
ve macera arayan Venedikli

35
00:02:03,381 --> 00:02:06,513
bir soylu olan Antonio Pigafetta vardı.

36
00:02:06,513 --> 00:02:11,062
20 Eylül 1519'da filo demir aldı ve

37
00:02:11,062 --> 00:02:13,516
güneybatıya doğru yol aldı.

38
00:02:13,516 --> 00:02:16,101
Şu anda Brezilya
olan yere ulaştıktan sonra

39
00:02:16,101 --> 00:02:20,455
kıyı boyunca ilerlediler ve
iç kısma doğru giden bir su yolu aradılar.

40
00:02:20,455 --> 00:02:25,322
Doğu ve batıyı bağlayan
efsanevi bir geçişi arıyorlardı.

41
00:02:25,322 --> 00:02:27,099
Hava kötüleştikçe İspanyollar

42
00:02:27,099 --> 00:02:31,402
Portekizli bir kaptanın onları
kışkırttığına inanarak kızgınlaştılar.

43
00:02:31,402 --> 00:02:33,882
Kısa süre sonra bir ayaklanma başladı,

44
00:02:33,882 --> 00:02:37,621
Macellan bunu
korkunç bir zalimlikle bastırdı.

45
00:02:37,621 --> 00:02:40,582
Fakat sorunları daha yeni başlıyordu.

46
00:02:40,582 --> 00:02:45,373
Bir keşif görevi esnasında
"Santiago" bir fırtınada parçalandı.

47
00:02:45,373 --> 00:02:47,613
Dar bir su yolu ararken,

48
00:02:47,613 --> 00:02:51,973
"San Antonio"nun kaptanı
kaçarak evine doğru yol alma

49
00:02:51,973 --> 00:02:54,203
fırsatını yakaladı.

50
00:02:54,203 --> 00:02:55,763
Macellan hızla ilerledi

51
00:02:55,763 --> 00:03:00,583
ve 21 Ekim'de gemilere
uygun bir deniz yolu keşfetti.

52
00:03:00,583 --> 00:03:02,764
27 dondurucu günün sonunda

53
00:03:02,764 --> 00:03:06,372
kalan üç gemi, Büyük Okyanus'ta,
bugün Macellan Boğazı olarak

54
00:03:06,372 --> 00:03:10,293
bildiğimiz yerden ortaya çıktılar.

55
00:03:10,293 --> 00:03:14,443
Filo, yeni okyanusun bu denli
engin olmasını beklemiyordu.

56
00:03:14,443 --> 00:03:20,183
Denizde 98 gün sonrasında, düzinelerce
gemici pisliğe ve açlığa yenik düştü.

57
00:03:20,183 --> 00:03:22,004
Tekrar karaya ulaştıklarında

58
00:03:22,004 --> 00:03:26,864
genç köle olan Enrique
yerlilerle iletişim kurmayı başardı.

59
00:03:26,864 --> 00:03:28,814
Hedefleri çok uzakta olamazdı.

60
00:03:28,814 --> 00:03:34,645
Daha da batıya giden Macellan, Cebu'daki
Rajah Humabon tarafından karşılandı.

61
00:03:34,645 --> 00:03:36,793
Yönetici Maktan'ın isyankâr şefini

62
00:03:36,793 --> 00:03:40,155
kontrolüne almasını
ve değiştirmesini istediğinde,

63
00:03:40,155 --> 00:03:42,700
kaptan seve seve kabul etti.

64
00:03:42,700 --> 00:03:44,749
Bu onun son macerası olacaktı.

65
00:03:44,749 --> 00:03:49,005
Macellan'ın gücü, kendinden
çok emin ve sayıca fazla olan

66
00:03:49,005 --> 00:03:53,111
yerlilerin bambu mızraklarıyla
bastırıldı ve kaptanın yaşamı sona erdi.

67
00:03:53,111 --> 00:03:55,159
Fakat yolculuk devam etmeliydi.

68
00:03:55,159 --> 00:03:58,570
Macellan, Enrique'nin
özgür bırakılmasını istemişti

69
00:03:58,570 --> 00:04:01,522
fakat yolculukta hâlâ
bir tercümana ihtiyaç vardı.

70
00:04:01,522 --> 00:04:02,920
Özgürlüğü tehlikede olan

71
00:04:02,920 --> 00:04:05,770
Enrique'nin, sahildeki
festivalde yaklaşık 30 İspanyol'un

72
00:04:05,770 --> 00:04:11,181
öldürüleceği konusunda
Rajah ile entrika çevirdiğine inanılıyor.

73
00:04:11,181 --> 00:04:13,581
Enrique'nin adı bir daha duyulmadı,

74
00:04:13,581 --> 00:04:15,479
fakat Malakka'ya gitmeyi başardıysa,

75
00:04:15,479 --> 00:04:21,380
dünyanın etrafını
gerçekten dolaşan ilk insan o olabilir.

76
00:04:21,380 --> 00:04:24,212
Bu esnada hayatta
kalanlar, Concepcion'u yaktılar

77
00:04:24,212 --> 00:04:25,900
ve yollarına devam ettiler.

78
00:04:25,900 --> 00:04:30,011
1521'in Kasım ayında
Baharat Adaları'na ulaştılar ve

79
00:04:30,011 --> 00:04:32,971
değerli kargo yükü aldılar.

80
00:04:32,971 --> 00:04:35,651
Fakat hâlâ İspanya'ya
dönmeleri gerekiyordu.

81
00:04:35,651 --> 00:04:39,652
"Trinidad", Portekizliler tarafından
ele geçirildikten kısa süre sonra battı.

82
00:04:39,652 --> 00:04:44,599
"Victoria", affedilen isyancılardan
birisi olan Juan Sebastián Elcano

83
00:04:44,599 --> 00:04:47,692
aracılığıyla batıya doğru devam etti.

84
00:04:47,692 --> 00:04:51,171
Her şeye rağmen küçük gemi,
keşfin üstünü örtmeye ve onu bir

85
00:04:51,171 --> 00:04:54,661
kârâ çevirmeye yetecek miktarda

86
00:04:54,661 --> 00:04:58,772
karanfil ve tarçınla
İspanya'ya geri dönebildi.

87
00:04:58,772 --> 00:05:00,291
Takıntılı bir tarihçi olan

88
00:05:00,291 --> 00:05:03,552
Pigafetta, karşılaştıkları
yerleri ve insanları anlattı.

89
00:05:03,552 --> 00:05:05,391
Sıradan bir kölenin yardımıyla

90
00:05:05,391 --> 00:05:08,142
yerli dillere dair dünyanın

91
00:05:08,142 --> 00:05:09,895
ilk dil kılavuzunu da derledi.

92
00:05:09,895 --> 00:05:13,502
Bu hikâyeyi onun günlüğü
sayesinde anlatabiliyoruz.

93
00:05:13,502 --> 00:05:15,792
Macellan'ın mirası bitmek bilmiyor.

94
00:05:15,792 --> 00:05:19,987
Adı galaksilere ve
uzay programlarına verildi.

95
00:05:19,987 --> 00:05:22,789
Elcano da İspanya'da armalarla

96
00:05:22,789 --> 00:05:27,209
ve pullardaki, paralardaki
resimleriyle takdir ediliyor.

97
00:05:27,209 --> 00:05:29,149
Kaderle bir araya gelen hayatta kalanlar

98
00:05:29,149 --> 00:05:31,829
ve yaşamlarını feda
eden yüzlerce kişi, geleneksel

99
00:05:31,829 --> 00:05:33,630
bilgeliğe karşı geldiler ve

100
00:05:33,630 --> 00:05:37,730
imkânsız olduğu düşünülen
tarihsel bir yolculuğu tamamladılar.