WEBVTT

00:00:01.285 --> 00:00:03.190
Hayalinizdeki tatili düşünün.

00:00:04.277 --> 00:00:07.730
Belki de Rio Karnavalı'na
gitmek için ölüyorsunuz.

00:00:07.754 --> 00:00:10.539
Ya da sadece Meksika plajlarında
takılmak istiyorsunuz.

00:00:11.481 --> 00:00:14.647
Ya da New Orleans'ta
caz festivalinde bana katılacaksınız.

00:00:16.107 --> 00:00:18.208
Şimdi daha az tatminkar olduğunu biliyorum

00:00:19.061 --> 00:00:20.101
ama bir anlığına

00:00:20.101 --> 00:00:23.150
dünyadaki en tehlikeli yerlerden birinde
olduğunuzu hayal edin.

00:00:25.530 --> 00:00:27.737
Herkes aynı yeri mi düşündü?

NOTE Paragraph

00:00:29.070 --> 00:00:31.722
Brezilya, şu anda gezegendeki
en şiddet içeren ülke.

00:00:31.746 --> 00:00:34.165
Geçen üç yılda orada ölen insan sayısı

00:00:34.169 --> 00:00:36.196
Suriye'de ölen sayısından daha fazla.

00:00:36.220 --> 00:00:40.316
Meksika'da son 15 yılda ölen sayısı ise

00:00:40.340 --> 00:00:42.568
Irak ve Afganistan'da
ölenlerden daha fazla.

00:00:43.256 --> 00:00:47.803
New Orleans'ta kişi başına ölüm oranı

00:00:47.827 --> 00:00:49.661
savaş mağduru Somali'den daha fazla.

NOTE Paragraph

00:00:50.982 --> 00:00:54.193
İşin aslı, savaşlarda ölen insanlar

00:00:54.217 --> 00:00:58.161
dünya çapında şiddet sonucu ölümlerin
sadece yüzde 18'ini kapsıyor.

00:00:58.765 --> 00:01:01.567
Bugün, yüksek düzeyde gelir eşitsizliği

00:01:01.591 --> 00:01:04.677
ve ciddi politik kutuplaşmalar olan

00:01:04.701 --> 00:01:07.067
orta gelirli bir demokraside yaşıyorsanız

00:01:07.091 --> 00:01:09.809
şiddet sonucu öldürülme
olasılığınız daha yüksek.

00:01:11.109 --> 00:01:15.400
ABD dünyadaki en tehlikeli
50 şehirden 4'üne sahip.

NOTE Paragraph

00:01:16.874 --> 00:01:21.774
Şimdi, bu tarihsel olarak şiddet 
eğiliminin esas değişikliğidir.

00:01:21.798 --> 00:01:23.823
Fakat bu aynı zamanda bir fırsat.

00:01:23.847 --> 00:01:27.479
Çünkü çok az kişi savaşları durdurmak için
bir şey yapabilirken

00:01:27.503 --> 00:01:31.003
demokrasilerimizdeki şiddet
bizim problemimiz.

00:01:31.809 --> 00:01:35.345
Ve normal seçmenler
bu sorunun büyük bir parçasıyken

00:01:35.369 --> 00:01:37.429
aynı zamanda çözümün anahtarıyız.

NOTE Paragraph

00:01:37.913 --> 00:01:39.493
Şu anda bir düşünce kuruluşu olan

00:01:39.493 --> 00:01:42.047
ABD Carnegie Uluslararası
Barış Vakfı'nda çalışıyorum.

00:01:42.047 --> 00:01:44.638
Hükûmetlere şiddet hakkında
tavsiye verdiğim bir kurum

00:01:44.638 --> 00:01:46.395
ama işin kötü yanı

00:01:46.419 --> 00:01:50.554
çoğu siyasi, bugün bunların şiddeti 
değiştirebileceğini anlayamadı.

00:01:50.578 --> 00:01:54.769
Onlar hâlâ şiddetin en yüksek olduğu 
yerlerin savaşta olan ülkeler

00:01:54.793 --> 00:01:57.068
ya da çok fakir, çok zayıf olup

00:01:57.068 --> 00:01:59.923
suçu kontrol altına alamayan yerler 
olduğunu düşünüyorlar.

00:01:59.947 --> 00:02:02.246
Ve bu benim de varsayımım olmuştu.

00:02:02.270 --> 00:02:05.755
Fakat eğer dünyadaki en tehlikeli yerlerin
haritasına bakacak olursanız

00:02:05.779 --> 00:02:08.403
garip bir şey göreceksiniz.

00:02:08.427 --> 00:02:10.813
Bazıları savaşta

00:02:10.837 --> 00:02:13.665
ve çok azı gerçekten başarısız ülkeler.

00:02:13.689 --> 00:02:15.674
Bu yerlerdeki şiddet korkunç

00:02:15.698 --> 00:02:17.994
ama bunlar küçük popülasyonlara sahip

00:02:18.018 --> 00:02:20.174
yani aslında gerçekte
çok az insanı etkiliyor.

00:02:20.174 --> 00:02:23.213
Daha sonra Güney Afrika,
Brezilya ve Venezuela var.

00:02:23.237 --> 00:02:24.942
Bu yerler fakir değil.

00:02:25.674 --> 00:02:27.256
Belki zayıflar.

NOTE Paragraph

00:02:27.678 --> 00:02:30.123
Ben ve araştırma görevlim
bölgeleri haritalandırdık;

00:02:30.123 --> 00:02:33.189
Dünya Bankası projelerini
nasıl teslim ettiklerini

00:02:33.189 --> 00:02:36.916
ve insanlarına kamu hizmeti
sağlayabilmelerini temel aldık.

00:02:36.916 --> 00:02:38.352
Eğer ikisi de iyi yapılıyorsa

00:02:38.376 --> 00:02:42.089
halka, sağlık hizmeti
ve elektrik sağlanıyorsa

00:02:42.113 --> 00:02:43.486
ve aşılar yapılıyorsa

00:02:43.510 --> 00:02:45.705
orası sağ üst kadrandadır.

00:02:45.729 --> 00:02:47.972
Ve daha sonra gazetecilerin
öldürüldüğü yerleri

00:02:47.972 --> 00:02:50.340
haritada işaretledik.

00:02:50.933 --> 00:02:52.751
Bazıları zayıf eyaletlerde oldu

00:02:52.775 --> 00:02:55.426
fakat işin kötüsü çokça gazeteci
onları korumak için

00:02:55.426 --> 00:02:57.909
bolca seçeneği olan yerlerde öldürüldü.

NOTE Paragraph

00:02:58.834 --> 00:03:01.682
Dünyada yerleşim olan bütün kıtalara

00:03:01.706 --> 00:03:04.160
devasa şiddetlerle
karşılaşmış, toparlanmış

00:03:04.160 --> 00:03:07.072
ve toparlanamamış yerleri karşılaştırmak 
için seyahat ettim

00:03:07.096 --> 00:03:09.369
ve hep aynı şeyle karşılaştım.

00:03:09.393 --> 00:03:11.681
Ben buna ''ayrıcalık şiddeti'' dedim

00:03:11.705 --> 00:03:14.752
çünkü bu küçük bir grup insanın

00:03:14.752 --> 00:03:17.132
aşırı gücü ve ayrıcalığı
elinde tutmak istediği

00:03:17.156 --> 00:03:20.893
yüksek derece eşitlik olmayan 
demokrasilerde oluyor.

00:03:20.917 --> 00:03:24.545
Ve eğer bu politikaları seçmenlerden 
geçirebileceklerini düşünmüyorlarsa

00:03:24.569 --> 00:03:27.793
bazen şiddet gruplarını
yardıma çağırıyorlar.

00:03:28.225 --> 00:03:31.122
Uyuşturucu kartelleri
mitinglerini finanse ediyor.

00:03:31.122 --> 00:03:33.979
Organize suçlular oy alabilmeleri için
onlara yardım ediyor.

00:03:34.003 --> 00:03:35.627
Çeteler oyları baskılayabiliyor.

00:03:35.627 --> 00:03:38.424
Buna karşılık olarak
saltanatlık sürüyorlar

00:03:38.448 --> 00:03:39.987
ve şiddet büyüyor.

NOTE Paragraph

00:03:40.712 --> 00:03:42.487
Venezuela'yı ele alalım.

00:03:42.511 --> 00:03:44.885
Ölüm oranlarına bakacak olursak

00:03:44.909 --> 00:03:46.615
dünyadaki en tehlikeli ülke.

00:03:46.921 --> 00:03:50.851
20 yıl önce, mevcut rejim
meşru seçimlerle gücü kazandı

00:03:50.875 --> 00:03:53.677
fakat bunu kaybetme riskine
girmek istemediler

00:03:53.701 --> 00:03:57.097
ve ''colectivos'' denen
çetelerden yardım istediler.

00:03:58.296 --> 00:04:01.725
Çetelere hükûmet için
oy toplamaları söylendi

00:04:01.749 --> 00:04:04.788
ve bazı mahallelerde insanları
rejime oy vermeleri için zorlayıp

00:04:04.788 --> 00:04:07.791
karşı oy verecek seçmenleri seçim 
bürolarından uzak tutuyorlar.

00:04:07.791 --> 00:04:10.384
Buna karşılık olarak
kontrol sahibi oluyorlar.

00:04:10.408 --> 00:04:13.236
Fakat suçlular kontrol sahibi olursa

00:04:13.260 --> 00:04:15.550
polisler ve mahkemeler
işlerini yapamazlar.

00:04:15.574 --> 00:04:18.864
Ayrılıkçı şiddetin ikinci aşamasında

00:04:18.888 --> 00:04:21.222
mahkemeler ve polisler zayıfladı

00:04:21.246 --> 00:04:23.944
ve politikacılar bütçe politikasını

00:04:23.944 --> 00:04:25.498
işe almak ve işten kovmak yaptı.

00:04:25.498 --> 00:04:29.666
Böylece onlar ve şiddet grupları hapisten
uzak kalmak için dolap çevirdi.

NOTE Paragraph

00:04:31.237 --> 00:04:33.881
Şimdi, kısa sürede iyi polisler ayrıldı

00:04:33.905 --> 00:04:36.174
ve kalanları ise zalimleşti.

00:04:36.836 --> 00:04:39.752
Genellikle sert müdahaleler uyguluyorlar.

00:04:40.080 --> 00:04:42.694
Yozlaşmış mahkemelerin
serbest bırakacağını düşündükleri

00:04:42.694 --> 00:04:44.520
uyuşturucu satıcılarını öldürüyorlar.

00:04:44.520 --> 00:04:49.743
Fakat zamanla en kötüleri
iç içe oldukları politikacılardan

00:04:49.767 --> 00:04:52.413
tepki gelmeyeceğini anladı

00:04:52.437 --> 00:04:54.617
ve kendileri için iş yaptılar.

00:04:55.443 --> 00:05:00.022
Venezuela'da neredeyse her üç ölümden biri
güvenlik hizmetlerinden.

NOTE Paragraph

00:05:01.377 --> 00:05:05.278
Fakirler şiddet tarafından
en fazla zarar görenler

00:05:05.302 --> 00:05:08.469
ama bu kişiler yozlaşmış polislerden
nadir yardım istiyorlar.

00:05:08.493 --> 00:05:11.362
Böylece kendi adaletini sağlayan
gruplar hâline geliyorlar.

00:05:11.416 --> 00:05:13.843
Fakat 18 yaşında
bir grup çocuğu silahlandırmak

00:05:13.843 --> 00:05:16.500
kısa zamanda onları
bir çete hâline dönüştürüyor.

00:05:17.624 --> 00:05:19.771
Öteki çeteler ve mafyalar gelip

00:05:19.795 --> 00:05:23.723
insanları diğer suçlulardan

00:05:23.747 --> 00:05:25.500
ve polisten korumayı öneriyorlar.

00:05:26.281 --> 00:05:27.190
Eyaletlerin aksine

00:05:27.190 --> 00:05:29.790
suçlular sıklıkla meşruluğu
satın almaya çalışıyorlar.

00:05:29.790 --> 00:05:32.203
Bağış yapıp sorunları çözüyorlar.

00:05:32.227 --> 00:05:34.901
Hatta bazen para yardımı yaptıkları
evler inşa ediyorlar.

NOTE Paragraph

00:05:36.338 --> 00:05:39.276
Ayrıcalıklı şiddetin son aşaması

00:05:39.276 --> 00:05:43.568
normal insanların cinayette
parmakları olmasıyla oluşuyor.

00:05:44.753 --> 00:05:47.588
Şiddet normal karşılanıp

00:05:47.588 --> 00:05:49.436
tepkiler buhar olunca

00:05:49.436 --> 00:05:52.014
bar kavgaları ve mahalle tartışmaları
ölümcül oluyor.

00:05:53.071 --> 00:05:56.032
Yabancılara, bu insanlarda
büyük bir problem varmış

00:05:56.056 --> 00:05:58.951
ve kültürleri çok ahlaksızmış
gibi görünür.

00:05:59.983 --> 00:06:03.649
Fakat hükûmet sırasıyla
eksik ve yağmacı olursa

00:06:04.769 --> 00:06:07.801
her ülke bu şekilde
şiddet yanlısı olabilir.

NOTE Paragraph

00:06:09.415 --> 00:06:11.119
Aslında bu tam olarak doğru değil.

00:06:11.143 --> 00:06:15.023
Bu seviyedeki şiddet egemenliğine doğru 
bir adım daha atılması gerekir.

00:06:15.047 --> 00:06:18.001
Problemleri göz ardı etmek için

00:06:18.025 --> 00:06:19.686
asıl toplum kesimine ihtiyaç var.

00:06:19.710 --> 00:06:21.519
Bu seviyedeki bir şiddetin

00:06:21.543 --> 00:06:23.806
yenilemez olduğunu düşünebilirsiniz

00:06:23.830 --> 00:06:27.226
ama aslında sizin ve benim gibi insanlar
için yenmesi gayet kolay.

00:06:27.718 --> 00:06:30.371
O yüzden dünyadaki her toplumda

00:06:30.395 --> 00:06:32.520
hatta en tehlikelisinde bile

00:06:32.544 --> 00:06:35.178
şiddet oldukça kümelenmiş.

00:06:35.202 --> 00:06:37.933
Şiddet yanlış yerde, yanlış zamanda

00:06:37.957 --> 00:06:40.356
fakir insanlara, sıkça daha kötülerine,

00:06:40.380 --> 00:06:42.662
önem derecesi düşürülmüş gruplara

00:06:42.686 --> 00:06:46.273
ve toplumsal tercihlerden kendilerini
ayırmış grupların başına geliyor.

NOTE Paragraph

00:06:47.270 --> 00:06:49.471
Şiddet o kadar çok kümelenmiş ki

00:06:49.495 --> 00:06:52.289
model sapınca çok şaşırdık.

00:06:53.129 --> 00:06:56.677
2001 yılında Washington DC'de

00:06:56.701 --> 00:06:59.572
genç, beyaz bir üniversiteli stajyer

00:06:59.596 --> 00:07:02.693
yürüyüş yaparken
şehrin kuzeybatısında kayboldu

00:07:02.717 --> 00:07:06.351
ve onun davası
neredeyse her gün gazetedeydi.

00:07:08.058 --> 00:07:10.249
Öbür tarafta

00:07:10.273 --> 00:07:13.137
o yıl her iki günde bir,
bir siyahi adam öldürüldü.

00:07:14.280 --> 00:07:17.434
Bu vakaların birçoğu
gazetede tek bir kez bile çıkmadı.

NOTE Paragraph

00:07:18.353 --> 00:07:21.313
Orta gelirli toplumlar
kendilerini şiddetten kurtarıyor.

00:07:21.337 --> 00:07:23.208
Daha düzgün mahallerde yaşıyoruz.

00:07:23.232 --> 00:07:25.419
Bazı insanlar özel güvenlik tutuyorlar.

00:07:25.443 --> 00:07:28.009
Ve biz ayrıca kendimize
bir hikâye anlatıyoruz.

00:07:28.033 --> 00:07:31.929
Kendimize öldürülmüş birçok insanın

00:07:31.929 --> 00:07:34.499
Suça karıştığı için
öldürüldüğünü söyleriz.

00:07:35.371 --> 00:07:40.289
Bir şekilde bazı insanların ölmeyi 
hak ettiğine inanılır

00:07:40.313 --> 00:07:43.145
aksi takdirde iyi insanlar
kendilerini yaşam şansının

00:07:44.066 --> 00:07:47.947
çok çarpıtıldığı yerlerde yaşamaya
ikna ederler.

00:07:49.460 --> 00:07:51.145
Kendimize izin veririz.

00:07:51.996 --> 00:07:54.657
Çünkü düşündüğünüzde
başka ne yapabilirsiniz ki?

NOTE Paragraph

00:07:55.540 --> 00:07:58.025
Aslında bu durum
çok ciddi ters yüz edilebilir.

00:07:58.049 --> 00:08:01.497
Çünkü bugünün şiddeti
genellikle savaşın sonucu değil

00:08:01.521 --> 00:08:04.745
demokrasimizdeki yozlaşmış 
politikacılar yüzünden

00:08:04.745 --> 00:08:08.338
ve sıradan seçmenler değişim için
en büyük güce sahip.

NOTE Paragraph

00:08:08.362 --> 00:08:10.727
Bogota'nın dönüşümünü ele alalım.

00:08:11.402 --> 00:08:14.307
1994 yılında yeni gelen başkanın

00:08:14.331 --> 00:08:16.442
Cali uyuşturucu kartelinden

00:08:16.442 --> 00:08:20.371
kampanyasına katkı için
milyonlarca dolar aldığı ortaya çıktı.

00:08:20.660 --> 00:08:25.668
Başkent, çeteler ve milisler
tarafından işgal edildi.

00:08:26.832 --> 00:08:31.307
Ama bıkkın seçmenler, çok fanatik
partizanlıkların üstesinden geldiler

00:08:31.331 --> 00:08:33.744
ve oyların yaklaşık üçte ikisini

00:08:33.744 --> 00:08:36.312
bağımsız bir adaya verdiler,

00:08:36.312 --> 00:08:38.854
bu da mevcut şartların
üstesinden gelmeye yeterliydi.

00:08:39.688 --> 00:08:41.925
Belediye Başkanı Mockus'un
makamında ilk gününde

00:08:41.925 --> 00:08:45.363
polis bir cinayet hakkında
kendisini zar zor bilgilendirdi

00:08:45.387 --> 00:08:48.530
ve başkan nedenini sorunca
omuz silkerek şöyle dediler:

00:08:48.554 --> 00:08:50.561
''Sadece suçlular suçluları öldürüyor.''

00:08:51.523 --> 00:08:53.475
Yozlaşmış şehir konseyi

00:08:53.499 --> 00:08:56.999
gaddar polislere daha fazla
dokunulmazlık vermek istedi.

00:08:57.388 --> 00:09:00.476
Dünya çapında kullanılan
yaygın bir taktik,

00:09:00.500 --> 00:09:03.825
politikacıların suça karşı sert bir tutum 
takınmak ister gibi yapması

00:09:03.825 --> 00:09:06.230
fakat aslında güncel durumu
değiştirmek istememesi.

NOTE Paragraph

00:09:07.126 --> 00:09:10.047
Ve araştırmalar bunun bütün dünyada
geri teptiğini gösteriyor.

00:09:10.071 --> 00:09:12.801
Çok fazla hafif suç hükümlüsünü

00:09:12.825 --> 00:09:14.972
zaten kalabalık olan hücrelere atarsanız

00:09:14.972 --> 00:09:18.151
birbirlerinden bir şeyler öğrenip
daha da zorlu hâle geliyorlar.

00:09:18.151 --> 00:09:21.291
Suçlular hapisleri, oradan da
sokakları kontrol etmeye başlıyorlar.

NOTE Paragraph

00:09:22.421 --> 00:09:27.921
Bunun yerine, Mockus polislerden
her ölümü araştırmalarını istedi.

00:09:28.450 --> 00:09:30.552
Sağcı şehir konseyiyle mücadele edip

00:09:30.576 --> 00:09:33.394
SWAT tarzı polis taktiklerini terk etti.

00:09:33.418 --> 00:09:35.664
Ve solcu sendikalarla mücadele edip

00:09:35.688 --> 00:09:38.013
binlerce yozlaşmış polisi kovdu.

00:09:38.946 --> 00:09:42.232
Dürüst polisler sonunda görevlerini 
yapmakta özgür kaldılar.

NOTE Paragraph

00:09:43.018 --> 00:09:44.994
Sonra Mockus vatandaşlarla mücadele etti.

00:09:44.994 --> 00:09:47.712
Orta sınıf vatandaşlardan
şehirlerinden ayrılmamalarını,

00:09:47.712 --> 00:09:49.948
trafik kurallarını uygulamalarını istedi,

00:09:49.972 --> 00:09:53.407
aksi takdirde aynı topluluğun kaderini 
paylaşıyormuş gibi davranırlar.

00:09:54.603 --> 00:09:56.707
Kişisel risk altındayken bile

00:09:56.707 --> 00:10:00.252
fakirlerden şiddete karşı olan
sosyal normları sürdürmelerini istedi.

00:10:00.433 --> 00:10:04.666
Zenginlerden gönüllü olarak
yüzde 10 daha fazla vergi istedi.

00:10:05.584 --> 00:10:07.750
63 bin kişi bunu yaptı.

00:10:08.592 --> 00:10:12.608
Geçen on yılın ardından Belediye Başkanı
Mockus'un iki görev döneminde

00:10:12.632 --> 00:10:15.243
Bogota'daki cinayet oranı %70 düştü.

NOTE Paragraph

00:10:15.666 --> 00:10:16.816
İzleyiciler: Vay canına!

NOTE Paragraph

00:10:16.840 --> 00:10:21.870
(Alkış)

NOTE Paragraph

00:10:21.894 --> 00:10:24.395
Kolombiya ya da ABD olsun,

00:10:24.419 --> 00:10:27.169
en tehlikeli yerlerde bulunan insanlar

00:10:27.193 --> 00:10:29.056
en büyük farkı oluşturabilirler.

00:10:29.427 --> 00:10:31.611
Yapabileceğimiz en önemli şey

00:10:31.611 --> 00:10:35.736
bazı hayatların diğerlerine göre
daha önemsiz olduğu görüşünü terk etmek;

00:10:36.666 --> 00:10:38.844
birinin tecavüzü veya cinayeti hak ettiği

00:10:38.844 --> 00:10:41.035
çünkü ne de olsa bir şey yaptılar,

00:10:41.035 --> 00:10:44.102
ya çaldılar ya da kötü bir şey yaptılar ki
kendilerini hapiste,

00:10:44.102 --> 00:10:46.662
bu tarz şeylerin yaşandığı
yerde buldular düşüncesini.

00:10:46.836 --> 00:10:49.860
Bu insan hayatının değersizleştirilmesi

00:10:49.884 --> 00:10:52.951
kendimize bile zorla kabul ettirdiğimiz
bir değersizleştirme

00:10:52.951 --> 00:10:56.240
ve bu durum bütün bir spiralin kötüye 
doğru gitmesine göz yummaktır.

00:10:56.932 --> 00:10:59.924
Bu Rio'da yapılan bir çete savaşında 
atılmış bir kurşunun

00:10:59.924 --> 00:11:02.217
yakınlardaki dağcılık salonunda
tırmanış yapan

00:11:02.217 --> 00:11:05.103
iki yaşındaki kızın kafasından 
vurulmasına da göz yummaktır.

00:11:06.017 --> 00:11:10.568
Ve bu Georgia'da bir özel harekat 
takımının, bir meth satıcısını avlarken

00:11:11.358 --> 00:11:15.931
beşiğindeki bir çocuğa flaş bombası atıp
yüzünün yakınında patlaması sonucu

00:11:17.121 --> 00:11:19.819
hayatı boyunca sakat kalmasına da
göz yummaktır.

00:11:21.271 --> 00:11:23.723
İşin aslı en büyük şiddet

00:11:23.747 --> 00:11:27.364
yanlış yerde, yanlış zamanda
bulunan insanlara oluyor.

00:11:27.604 --> 00:11:28.981
Ve bu insanların bazıları

00:11:28.981 --> 00:11:31.155
farklı duygular beslediğimiz
topluluklardan.

00:11:31.859 --> 00:11:35.000
Bazıları çok kötü şeyler yapmış kişiler.

00:11:36.298 --> 00:11:41.894
Fakat şiddeti azaltmak her insan hayatına
önem vermekten başlar,

00:11:41.894 --> 00:11:43.400
hem doğru olan bu olduğu için

00:11:43.424 --> 00:11:48.930
hem de sadece her hayata değer göstererek

00:11:48.954 --> 00:11:54.118
masum olanların güvende olabileceği bir 
toplum oluşturabileceğimiz için.

NOTE Paragraph

00:11:55.366 --> 00:11:57.636
İkincisi ülkelerimizdeki eşitsizliğin

00:11:57.660 --> 00:12:04.130
ülkeler arasındaki savaşlardan daha büyük
şiddet doğuracağını kabul etmeliyiz.

00:12:04.515 --> 00:12:07.649
Eşitsizlik birçok farklı sebepten 
şiddete yol açıyor

00:12:07.673 --> 00:12:10.857
ama bir şey bizi şehrin öbür tarafında

00:12:10.881 --> 00:12:13.268
olan şeyden ayırmaya sebep oluyor.

00:12:14.075 --> 00:12:16.131
Bunlar sistemden yararlanan

00:12:16.131 --> 00:12:18.258
orta halli veya zengin bizler

00:12:18.306 --> 00:12:21.320
onları değiştirmek için
muazzam bedeller ödemeliyiz.

00:12:22.152 --> 00:12:23.410
Yeterince vergi ödeyip

00:12:23.410 --> 00:12:28.309
hükûmetten diğer çocukların okullarına
iyi öğretmenler koymalarını

00:12:28.309 --> 00:12:32.502
ve iyi eğitimli polislerin öbür
mahalleleri korumalarını talep etmeliyiz.

NOTE Paragraph

00:12:34.015 --> 00:12:37.040
Fakat eğer hükûmet para çalar
ya da şiddeti körüklerse

00:12:37.040 --> 00:12:39.389
tabii ki bu yapacaklarınızın
hiçbir faydası olmaz.

00:12:39.389 --> 00:12:43.281
Yapacaklarımızın yanında iyi politikacılar
ve iyi teşvikler de gerekli.

00:12:43.305 --> 00:12:47.186
İşin aslı aslında biz şiddeti azaltmanın
birçok yolunu biliyoruz.

00:12:47.210 --> 00:12:52.190
En çok şiddet olayı yaşanan yerlere
daha çok polis koyma gibi politikalar.

00:12:53.082 --> 00:12:56.331
Fakat onlar sağ ya da soldaki kutulara
kolayca sığmazlar,

00:12:56.355 --> 00:13:00.173
yani hatalı partizanlıkla mücadelede 
gönüllü olacak

00:13:00.197 --> 00:13:03.199
ve çözümleri uygulayabilecek

00:13:03.223 --> 00:13:04.912
dürüst politikacılara ihtiyaç var.

00:13:04.936 --> 00:13:07.893
Eğer iyi politikacıların
işe başlamasını istiyorsak

00:13:07.917 --> 00:13:11.035
politikacılara saygı duymaya başlamalıyız.

NOTE Paragraph

00:13:13.400 --> 00:13:17.052
Ayrıca diğer ülkelerdeki ayrıcalıklı 
şiddetle de savaşabiliriz.

00:13:17.052 --> 00:13:18.802
En tehlikeli rejimler

00:13:18.802 --> 00:13:20.873
uyuşturucuyla kazanç sağlama 
eğilimindedir.

00:13:20.873 --> 00:13:23.754
Sonra kazançlarını New York
ve Londra'daki finansal sistemle,

00:13:23.754 --> 00:13:25.298
emlak alım satım işleriyle

00:13:25.298 --> 00:13:27.522
ve pahalı tatil köyleri
üzerinden aklarlar.

00:13:28.444 --> 00:13:29.989
Uyuşturucu kullanıyorsanız

00:13:30.608 --> 00:13:33.356
tedarik zincirini tepeden tırnağa bilin

00:13:33.380 --> 00:13:35.030
ya da kendi zevkiniz için

00:13:35.030 --> 00:13:37.953
diğerlerine çektirdiğiniz acıya
razı olduğunuzu kabul edin.

00:13:39.075 --> 00:13:42.325
Bu arada araştırmacı gazetecilerin
bu turistik sitelerden birinde

00:13:42.349 --> 00:13:45.879
bir araya gelip
küçük bir ikon yapmasını çok isterim.

00:13:46.014 --> 00:13:49.811
Bedava WiFi ikonunun hemen yanına
ve bir yerin havuzu varsa

00:13:49.835 --> 00:13:51.863
kara para aklama yeridir anlamına gelen

00:13:51.863 --> 00:13:54.082
küçük minik bir silah olabilir.

NOTE Paragraph

00:13:54.106 --> 00:13:55.929
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:13:55.953 --> 00:14:00.017
(Alkış)

NOTE Paragraph

00:14:00.041 --> 00:14:01.848
Fakat o zamana kadar

00:14:01.872 --> 00:14:05.072
eğer tehlikeli bir ülkede
yer ayırtıyorsanız,

00:14:05.096 --> 00:14:06.802
Jamaika ya da New Orleans olsun,

00:14:06.802 --> 00:14:08.173
küçük bir araştırma yapıp

00:14:08.173 --> 00:14:10.575
suçla bağlantıları olup olmadığını
görmeye çalışın.

00:14:10.575 --> 00:14:11.892
Ve bunu kolaylaştırmak için

00:14:11.892 --> 00:14:13.382
mevzuatı destekleyin,

00:14:13.406 --> 00:14:16.419
bu finansal sistemimizi
daha açık yapacaktır.

00:14:16.443 --> 00:14:19.019
Anonim şirket sahiplerini yasaklamak gibi.

NOTE Paragraph

00:14:20.450 --> 00:14:22.929
Şimdi bu size konserve kutularınızı
geri dönüştürüp

00:14:22.929 --> 00:14:25.772
okyanusa küçücük bir damla damlatmak gibi

00:14:25.772 --> 00:14:28.497
hayalperest bir durum olarak görünebilir

00:14:28.521 --> 00:14:30.401
fakat aslında bu bir yanlış anlama.

00:14:31.219 --> 00:14:33.798
Cinayetler yüzyıllardır azalıyor.

00:14:33.822 --> 00:14:36.625
Savaş ölümleri on yıllardır düşüyor.

00:14:36.649 --> 00:14:39.251
İnsanların değişmeyi
talep ettiği yerlerde

00:14:39.275 --> 00:14:43.150
şiddet sonucu ölümler azalıyor, 
New York'tan Kolombiya'ya

00:14:43.174 --> 00:14:47.079
1990'dan beri cinayetler %85 azaldı.

00:14:48.314 --> 00:14:51.045
İşin doğrusu şiddet
her zaman bizimle olacak

00:14:51.069 --> 00:14:52.807
ama daimi değil.

00:14:53.235 --> 00:14:57.156
Yüzyıllardır düşüyor ve ilerleyen zamanda 
daha da hızlı düşebilir.

00:14:57.180 --> 00:15:01.071
Önümüzdeki çeyrek yılda
%25 daha düşebilir mi?

00:15:01.071 --> 00:15:03.405
Birçoğumuz aslında
bunun olabileceğini düşünüyor.

NOTE Paragraph

00:15:04.116 --> 00:15:07.703
Bence bütün çocuklar babalarıyla büyümeli,

00:15:08.663 --> 00:15:12.621
bütün aileler kız kardeşlerini ve erkek
kardeşlerini geri almalı.

00:15:14.171 --> 00:15:16.735
Tek ihtiyaç küçük bir itme.

00:15:17.797 --> 00:15:19.797
Önemsememiz gerekiyor.

NOTE Paragraph

00:15:21.035 --> 00:15:22.186
Teşekkürler.

NOTE Paragraph

00:15:22.210 --> 00:15:27.103
(Alkış)