1
00:00:01,285 --> 00:00:03,190
Wyobraź sobie wymarzone wakacje.

2
00:00:04,277 --> 00:00:07,730
Może karnawał w Rio?

3
00:00:07,754 --> 00:00:10,539
Może plaża w Meksyku?

4
00:00:11,481 --> 00:00:14,647
Może Festiwal Jazzu w Nowym Orleanie?

5
00:00:16,107 --> 00:00:18,208
Trochę mniej przyjemnie,

6
00:00:19,061 --> 00:00:20,611
wyobraź sobie

7
00:00:20,635 --> 00:00:23,020
jakieś najgroźniejsze miejsce na Ziemi.

8
00:00:25,530 --> 00:00:27,737
Ktoś pomyślał o tym samym miejscu?

9
00:00:29,070 --> 00:00:31,722
Brazylia jest jednym
z najbrutalniejszych państw,

10
00:00:31,746 --> 00:00:34,775
gdzie przez ostatnie trzy lata
zmarło więcej ludzi

11
00:00:34,799 --> 00:00:36,196
niż w Syrii.

12
00:00:36,220 --> 00:00:40,316
W Meksyku więcej ludzi zmarło
przez ostatnie 15 lat

13
00:00:40,340 --> 00:00:42,568
niż w Iraku czy Afganistanie.

14
00:00:43,256 --> 00:00:47,803
W Nowym Orleanie
przypada więcej zgonów per capita

15
00:00:47,827 --> 00:00:49,661
niż w Somalii.

16
00:00:50,982 --> 00:00:54,193
Wojna przyczynia się

17
00:00:54,217 --> 00:00:58,161
do 18% gwałtownych zgonów na świecie.

18
00:00:58,765 --> 00:01:01,567
O morderstwo łatwiej

19
00:01:01,591 --> 00:01:04,677
w krajach średniozamożnych demokracji

20
00:01:04,701 --> 00:01:07,067
z głębokimi przepaściami zarobkowymi

21
00:01:07,067 --> 00:01:09,785
i poważnymi podziałami politycznymi.

22
00:01:11,109 --> 00:01:15,400
W USA znajduje się
50 najgroźniejszych miast na świecie.

23
00:01:16,874 --> 00:01:21,774
Z punktu widzenia historii
jest to istotna zmiana w naturze przemocy,

24
00:01:21,798 --> 00:01:23,823
ale stwarza również okazję.

25
00:01:23,847 --> 00:01:27,479
Niewielu ludzi może zakończyć wojnę,

26
00:01:27,503 --> 00:01:31,003
ale przemoc w demokracjach
to nasz problem.

27
00:01:31,809 --> 00:01:35,345
Wyborcy są dużą częścią tego problemu,

28
00:01:35,369 --> 00:01:37,429
ale też kluczem do rozwiązania.

29
00:01:38,083 --> 00:01:39,605
Pracuję w think tanku pod nazwą

30
00:01:39,629 --> 00:01:41,843
Fundacja na Rzecz Pokoju Międzynarodowego,

31
00:01:41,867 --> 00:01:44,534
gdzie doradzam rządom,
jak radzić sobie z przemocą,

32
00:01:44,558 --> 00:01:46,395
ale trudna prawda jest taka,

33
00:01:46,419 --> 00:01:50,554
że decydenci jeszcze nie zauważyli
odmiennej natury dzisiejszej przemocy.

34
00:01:50,578 --> 00:01:54,769
Nadal wierzą, że najgorsze akty przemocy
dzieją się w krajach w stanie wojny

35
00:01:54,793 --> 00:01:57,428
lub miejscach zbyt ubogich czy słabych,

36
00:01:57,452 --> 00:01:59,923
by walczyć z przemocą
i kontrolować przestępczość.

37
00:01:59,947 --> 00:02:02,246
Też tak kiedyś myślałam.

38
00:02:02,246 --> 00:02:05,731
Patrząc na mapę najgroźniejszych miejsc,

39
00:02:05,779 --> 00:02:08,403
widzimy coś innego.

40
00:02:08,427 --> 00:02:10,813
Niektóre państwa są w stanie wojny,

41
00:02:10,837 --> 00:02:13,665
niektóre są upadłe.

42
00:02:13,689 --> 00:02:15,674
Przemoc jest tam przeraźliwa,

43
00:02:15,698 --> 00:02:17,994
ale akurat mają nieliczne populacje,

44
00:02:18,018 --> 00:02:20,150
więc dotyka to niewielu ludzi.

45
00:02:20,174 --> 00:02:23,213
Potem mamy Południową Afrykę,
Brazylię, Wenezuelę.

46
00:02:23,237 --> 00:02:24,942
To nie są biedne kraje.

47
00:02:25,674 --> 00:02:27,256
Może są słabe.

48
00:02:27,678 --> 00:02:30,099
Wraz z asystentem sporządziliśmy mapę

49
00:02:30,123 --> 00:02:33,059
pokazującą, jak im poszło
z projektami Banku Światowego

50
00:02:33,083 --> 00:02:36,232
i czy umiały zapewnić usługi państwowe.

51
00:02:36,256 --> 00:02:38,352
Jeśli poradziły sobie z powyższym,

52
00:02:38,376 --> 00:02:42,089
jeśli umiały zapewnić
warunki sanitarne i elektryczność,

53
00:02:42,113 --> 00:02:43,486
szczepionki,

54
00:02:43,510 --> 00:02:45,705
plasowały się w prawym górnym kwadrancie.

55
00:02:45,729 --> 00:02:47,428
Nałożyliśmy naszą mapę

56
00:02:47,452 --> 00:02:50,340
na mapę pokazującą
miejsca morderstw dziennikarzy.

57
00:02:50,933 --> 00:02:52,775
Niektóre zaszły w krajach podupadłych,

58
00:02:52,775 --> 00:02:55,282
ale dużą część dziennikarzy zamordowano

59
00:02:55,306 --> 00:02:57,909
w miejscach, w których
można było zapewnić ochronę.

60
00:02:58,834 --> 00:03:01,682
Odwiedziłam każdy zamieszkany kontynent

61
00:03:01,706 --> 00:03:05,746
i porównałam miejsca, które wygrały
z ogromną ilością przemocy,

62
00:03:05,770 --> 00:03:07,072
z takimi, które przegrały.

63
00:03:07,096 --> 00:03:09,369
Zauważyłam powracający schemat,

64
00:03:09,393 --> 00:03:11,681
który nazwałam "przemocą przywileju",

65
00:03:11,705 --> 00:03:15,662
bo miały miejsce
w nierównych demokracjach,

66
00:03:15,686 --> 00:03:18,566
gdzie mała grupa ludzi chciała utrzymać

67
00:03:18,566 --> 00:03:20,893
potężną władzę i przywileje.

68
00:03:20,917 --> 00:03:24,545
Kiedy zanosiło się, że ich
projekty ustaw nie przejdą,

69
00:03:24,569 --> 00:03:27,583
prosili grupy przestępcze o pomoc.

70
00:03:28,225 --> 00:03:31,272
Kartele narkotykowe opłacały
ich kampanie wyborcze.

71
00:03:31,296 --> 00:03:33,979
Zorganizowane grupy przestępcze
pomagały wymuszać głosy

72
00:03:34,003 --> 00:03:35,433
lub uniemożliwić głosowanie.

73
00:03:35,457 --> 00:03:38,424
W zamian dostawały pełną swobodę

74
00:03:38,448 --> 00:03:39,987
przez co rosła przemoc.

75
00:03:40,712 --> 00:03:42,487
Wenezuela.

76
00:03:42,511 --> 00:03:44,885
Najbrutalniejsze państwo świata,

77
00:03:44,909 --> 00:03:46,675
według ilości zgonów per capita.

78
00:03:46,921 --> 00:03:50,851
20 lat temu obecny rząd totalitarny
doszedł do władzy w legalnych wyborach

79
00:03:50,875 --> 00:03:53,677
i nie chciał jej stracić,

80
00:03:53,701 --> 00:03:57,097
więc zwrócił się do gangów
zwanych "colectivos" o pomoc.

81
00:03:58,320 --> 00:04:01,749
Gangi miały wymuszać głosy dla rządu.

82
00:04:01,749 --> 00:04:04,878
Zmuszać ludzi do głosowania
na rząd w jednym miejscu,

83
00:04:04,902 --> 00:04:07,577
a w innym trzymać opozycję
z daleka od urn.

84
00:04:07,601 --> 00:04:10,384
W zamian dostawali pełną swobodę.

85
00:04:10,408 --> 00:04:13,236
Jeśli przestępcy mają kontrolę,

86
00:04:13,260 --> 00:04:15,550
policja i sądy nie mogą działać,

87
00:04:15,574 --> 00:04:18,864
co stanowi drugi krok
ku przemocy przywileju,

88
00:04:18,888 --> 00:04:21,222
jakim są osłabione sądy i policja,

89
00:04:21,246 --> 00:04:23,914
politycy upolityczniający budżety,

90
00:04:23,914 --> 00:04:25,438
zatrudniający i zwalniający tak,

91
00:04:25,438 --> 00:04:29,666
by oni sami i grupy przestępcze
nie trafiali do więzienia.

92
00:04:31,237 --> 00:04:33,881
Potem porządni policjanci odchodzą,

93
00:04:33,905 --> 00:04:36,174
a ci, co zostają, robią się brutalni.

94
00:04:36,836 --> 00:04:40,176
Zaczynają od drakońskiej sprawiedliwości.

95
00:04:40,200 --> 00:04:43,928
Zabijają dilera narkotyków sądząc,
że inaczej puszczą go skorumpowane sądy.

96
00:04:44,520 --> 00:04:49,743
Z czasem najgorsi zdają sobie sprawę,
że nie będzie żadnych konsekwencji

97
00:04:49,767 --> 00:04:52,413
ze strony polityków,
z którymi współpracują,

98
00:04:52,437 --> 00:04:54,617
więc sami wchodzą w biznes.

99
00:04:55,403 --> 00:05:00,202
W Wenezueli służby bezpieczeństwa
dokonują prawie jednej trzeciej morderstw.

100
00:05:01,377 --> 00:05:05,278
Biedni najbardziej cierpią
z powodu przemocy wszędzie na świecie,

101
00:05:05,302 --> 00:05:08,469
ale nie mogą się zwrócić o pomoc
do zwyrodniałych policjantów,

102
00:05:08,493 --> 00:05:11,572
więc zakładają
samozwańcze grupy strażnicze.

103
00:05:11,596 --> 00:05:13,819
Daj broń osiemnastolatkom,

104
00:05:13,843 --> 00:05:16,500
a niedługo sami zmienią się w gang.

105
00:05:17,624 --> 00:05:19,771
Pojawiają się inne gangi, mafie,

106
00:05:19,795 --> 00:05:23,723
oferujące obronę przed innymi przestępcami

107
00:05:23,747 --> 00:05:25,500
i policją.

108
00:05:26,211 --> 00:05:27,520
W przeciwieństwie do rządu,

109
00:05:27,544 --> 00:05:29,766
przestępcy próbują kupować legitymizację.

110
00:05:29,790 --> 00:05:32,203
Dają na cele dobroczynne,
rozwiązują kłótnie.

111
00:05:32,227 --> 00:05:34,371
Czasami nawet budują mieszkania socjalne.

112
00:05:36,338 --> 00:05:40,846
Ostatni etap przemocy przywileju
zaczyna się, kiedy zwykli ludzie

113
00:05:40,870 --> 00:05:43,568
sami zaczynają popełniać więcej morderstw.

114
00:05:44,753 --> 00:05:47,888
Bójki i kłótnie kończą się śmiercią,

115
00:05:47,912 --> 00:05:50,096
kiedy przemoc jest normą

116
00:05:50,120 --> 00:05:52,014
a konsekwencje wyparowały.

117
00:05:53,071 --> 00:05:56,032
Dla osoby postronnej
to wygląda na deprawację,

118
00:05:56,056 --> 00:05:58,951
jakby było coś naprawdę
nie w porządku z tymi ludźmi.

119
00:05:59,983 --> 00:06:03,649
Każde państwo może się zbrutalizować,

120
00:06:04,769 --> 00:06:07,801
jeśli rząd jest na zmianę
nieobecny i pazerny.

121
00:06:09,415 --> 00:06:11,119
Tak naprawdę

122
00:06:11,143 --> 00:06:15,023
do sukcesu przemocy brakuje tylko jednego.

123
00:06:15,047 --> 00:06:18,001
Większość społeczeństwa

124
00:06:18,025 --> 00:06:19,686
musi zignorować problem.

125
00:06:19,710 --> 00:06:21,129
Wydaje się to niemożliwe.

126
00:06:21,129 --> 00:06:23,806
Przemoc w takim stopniu
jest nie do zniesienia,

127
00:06:23,830 --> 00:06:27,226
ale tak naprawdę jest do zniesienia
dla takich jak ty i ja.

128
00:06:27,718 --> 00:06:30,371
We wszystkich społeczeństwach,

129
00:06:30,395 --> 00:06:32,520
nawet tych najbardziej brutalnych,

130
00:06:32,544 --> 00:06:34,482
przemoc jest ograniczona terytorialnie.

131
00:06:34,482 --> 00:06:36,392
[Bogota: 99% ma miejsce na 1,2% ulic]

132
00:06:36,392 --> 00:06:37,933
Dzieje się w złej dzielnicy,

133
00:06:37,957 --> 00:06:40,540
gdzie mieszkają ludzie biedni,
o ciemniejszej karnacji

134
00:06:40,540 --> 00:06:42,662
często z marginesu społecznego

135
00:06:42,686 --> 00:06:46,273
lub grupy, od których
zwykli ludzie się izolują.

136
00:06:47,270 --> 00:06:49,471
Przemoc jest tak skoncentrowana,

137
00:06:49,495 --> 00:06:52,289
że szokuje byle zmiana we wzorcu.

138
00:06:53,129 --> 00:06:56,677
W 2001 roku mieszkanka Waszyngtonu,

139
00:06:56,701 --> 00:06:59,572
młoda, biała i wyedukowana stażystka

140
00:06:59,596 --> 00:07:02,693
zaginęła podczas wędrówki po lesie
w północnej części miasta.

141
00:07:02,717 --> 00:07:06,351
Gazety pisały o tym prawie codziennie.

142
00:07:08,058 --> 00:07:10,249
Po drugiej stronie miasta

143
00:07:10,273 --> 00:07:13,137
czarny człowiek ginął
co drugi dzień tamtego roku.

144
00:07:14,280 --> 00:07:17,434
Prawie żadna gazeta o tym nie pisała.

145
00:07:18,353 --> 00:07:21,313
Klasa średnia wykupuje się z przemocy.

146
00:07:21,337 --> 00:07:23,208
Mieszkamy w lepszych dzielnicach.

147
00:07:23,232 --> 00:07:25,419
Niektórzy wynajmują prywatną ochronę.

148
00:07:25,443 --> 00:07:28,009
Wmawiamy sobie jedną rzecz.

149
00:07:28,033 --> 00:07:31,859
Mówimy, że większość tych, co giną,

150
00:07:31,883 --> 00:07:34,049
pewnie sama miesza się w przestępstwa.

151
00:07:35,371 --> 00:07:40,289
Wiara, że tamci jakoś zasłużyli na śmierć,

152
00:07:40,313 --> 00:07:43,145
pozwala dobrym skądinąd ludziom godzić się

153
00:07:44,066 --> 00:07:47,947
na tak nierówne szanse życiowe.

154
00:07:49,460 --> 00:07:51,145
Godzimy się na to.

155
00:07:51,996 --> 00:07:54,067
Bo niby co innego możemy zrobić?

156
00:07:55,540 --> 00:07:58,025
Okazuje się, że dużo.

157
00:07:58,049 --> 00:08:01,497
Dzisiejsza przemoc to nie wynik wojen,

158
00:08:01,521 --> 00:08:04,825
wina spada na wypaczoną
politykę demokracji,

159
00:08:04,849 --> 00:08:08,338
a najlepszą szansą na zmianę są wyborcy.

160
00:08:08,362 --> 00:08:10,727
Przykładem jest transformacja Bogoty.

161
00:08:11,402 --> 00:08:14,307
W 1994 roku nowego prezydenta Kolumbii

162
00:08:14,331 --> 00:08:18,327
przyłapano na przyjmowaniu
milionów dolarów kontrybucji wyborczych

163
00:08:18,351 --> 00:08:20,652
od kartelu "Cali".

164
00:08:20,676 --> 00:08:25,668
Stolica była opanowana
przez gangi i grupy paramilitarne.

165
00:08:26,832 --> 00:08:29,011
Wyborcy mieli tego dość.

166
00:08:29,011 --> 00:08:31,331
Przezwyciężyli głębokie
podziały polityczne

167
00:08:31,331 --> 00:08:34,084
przez oddanie dwóch trzecich głosów

168
00:08:34,108 --> 00:08:36,268
na niezależnego kandydata,

169
00:08:36,292 --> 00:08:38,854
co wystarczyło, by zmienić sytuację.

170
00:08:39,688 --> 00:08:42,125
Pierwszego dnia w biurze,
burmistrzowi Mockusowi

171
00:08:42,149 --> 00:08:45,363
policjanci ledwo napomknęli
o morderstwach,

172
00:08:45,387 --> 00:08:48,530
a na pytanie dlaczego,
wzruszyli ramionami i powiedzieli:

173
00:08:48,530 --> 00:08:50,727
"Przestępcy mordują się nawzajem".

174
00:08:51,523 --> 00:08:53,475
Skorumpowana rada miasta

175
00:08:53,499 --> 00:08:56,999
chciała nawet bardziej przymykać oko
na policyjną przemoc.

176
00:08:57,388 --> 00:09:00,476
To bardzo powszechna taktyka na świecie.

177
00:09:00,500 --> 00:09:03,621
Politycy pozują na nieubłaganych
wobec przestępczości,

178
00:09:03,645 --> 00:09:06,230
ale tak naprawdę nie chcą nic zmieniać.

179
00:09:07,126 --> 00:09:10,047
Badania pokazują,
że to przynosi odwrotny skutek.

180
00:09:10,071 --> 00:09:12,801
Drobni przestępcy masowo zamykani

181
00:09:12,825 --> 00:09:15,262
w przeludnionych więzieniach

182
00:09:15,262 --> 00:09:18,225
uczą się od siebie
i robią się zatwardziali.

183
00:09:18,225 --> 00:09:21,243
Przejmują kontrolę nad więzieniem,
a stamtąd - nad ulicą.

184
00:09:22,421 --> 00:09:27,921
Mockus nalegał, by policja
zaczęła badać każde morderstwo.

185
00:09:28,450 --> 00:09:30,552
Walczył z prawicową radą miejską

186
00:09:30,576 --> 00:09:33,394
i porzucił taktykę jednostek specjalnych.

187
00:09:33,418 --> 00:09:35,664
Walczył też z lewicowymi
związkami zawodowymi,

188
00:09:35,688 --> 00:09:38,013
zwolnił tysiące zwyrodniałych policjantów,

189
00:09:38,946 --> 00:09:42,232
a ci uczciwi w końcu mogli swobodnie
wykonywać swoją pracę.

190
00:09:43,018 --> 00:09:44,944
Mockus rzucił też wyzwanie mieszkańcom.

191
00:09:44,944 --> 00:09:48,702
Poprosił średnią klasę społeczeństwa,
żeby przestali się wyprowadzać z miasta,

192
00:09:48,702 --> 00:09:50,442
by przestrzegali przepisów drogowych

193
00:09:50,442 --> 00:09:53,267
i zachowywali się tak,
jakby dzielili ten sam los.

194
00:09:54,463 --> 00:09:57,731
Poprosił biednych, by utrzymywali
normy społeczne przeciwko przemocy,

195
00:09:57,731 --> 00:09:59,992
nawet, jeśli sami mieli się narażać.

196
00:10:00,433 --> 00:10:04,666
Poprosił bogatych, by dobrowolnie płacili
10% więcej w podatkach.

197
00:10:05,584 --> 00:10:07,750
63 tysięcy ludzi to zrobiło.

198
00:10:08,592 --> 00:10:12,608
Pod koniec dekady obejmującej
dwie kadencje burmistrza Mockusa

199
00:10:12,632 --> 00:10:15,243
liczba zabójstw w Bogocie spadła o 70%.

200
00:10:15,666 --> 00:10:16,816
(Zaskoczenie)

201
00:10:16,840 --> 00:10:20,146
(Brawa)

202
00:10:21,894 --> 00:10:24,395
Mieszkańcy miejsc
z największym nasileniem przemocy,

203
00:10:24,419 --> 00:10:27,169
czy to Kolumbijczycy czy Amerykanie,

204
00:10:27,193 --> 00:10:29,056
mogą wywrzeć największy wpływ.

205
00:10:29,427 --> 00:10:32,681
Najważniejsze, byśmy przestali wierzyć,

206
00:10:32,681 --> 00:10:35,707
że niektórzy są warci mniej niż inni,

207
00:10:36,690 --> 00:10:38,944
że ktoś zasługuje na śmierć lub gwałt,

208
00:10:38,944 --> 00:10:40,971
bo przecież coś zrobił,

209
00:10:40,995 --> 00:10:44,082
ukradł czy zarobił sobie na więzienie,

210
00:10:44,106 --> 00:10:45,762
gdzie takie rzeczy się zdarzają.

211
00:10:46,836 --> 00:10:49,860
Obniżanie wartości ludzkiego życia,

212
00:10:49,884 --> 00:10:53,631
do czego sami ledwo się przyznajemy,

213
00:10:53,655 --> 00:10:56,250
rozpoczyna tę spiralę upadku moralności,

214
00:10:56,932 --> 00:11:00,344
pozwala na wojnę gangów w Rio,

215
00:11:00,392 --> 00:11:02,995
gdzie kulkę w głowę
dostaje dwuletnia dziewczynka

216
00:11:02,995 --> 00:11:04,883
wspinająca się nieopodal po drabinkach.

217
00:11:06,017 --> 00:11:10,568
Pozwala jednostkom specjalnym
szukającym dilera mety w Georgii

218
00:11:11,358 --> 00:11:15,931
na wrzucenie granatu ogłuszającego
w łóżeczko chłopczyka,

219
00:11:17,121 --> 00:11:19,819
którego wybuch okalecza na całe życie.

220
00:11:21,271 --> 00:11:23,747
Najwięcej aktów przemocy

221
00:11:23,747 --> 00:11:25,963
dotyka ludzi w złej dzielnicy,

222
00:11:25,963 --> 00:11:27,580
o złym czasie.

223
00:11:27,604 --> 00:11:29,731
Niektórzy są ze środowisk,

224
00:11:29,755 --> 00:11:31,835
które wydają się nam inne.

225
00:11:32,007 --> 00:11:35,148
Niektórzy zrobili coś okropnego.

226
00:11:36,298 --> 00:11:41,964
Ograniczanie przemocy zaczyna się
od szanowania każdego ludzkiego życia,

227
00:11:41,964 --> 00:11:43,424
bo jest to zwyczajnie słuszne;

228
00:11:43,424 --> 00:11:48,930
bo zapewniając każdemu
choć sprawiedliwy proces,

229
00:11:48,954 --> 00:11:54,118
tworzymy społeczeństwa,
w których niewinni są bezpieczni.

230
00:11:55,366 --> 00:11:57,636
Zrozumcie, że współcześnie

231
00:11:57,660 --> 00:12:00,112
nierówność w państwach

232
00:12:00,136 --> 00:12:04,009
o wiele częściej powoduje przemoc
niż wojna międzynarodowa.

233
00:12:04,515 --> 00:12:07,649
Nierówność prowadzi do przemocy
z wielu powodów.

234
00:12:07,673 --> 00:12:10,857
Jednym z nich jest to,
że pozwalamy sobie na izolację od tego,

235
00:12:10,881 --> 00:12:13,268
co dzieje się po drugiej stronie miasta.

236
00:12:14,075 --> 00:12:16,131
My, z klas średnich lub bogatych,

237
00:12:16,155 --> 00:12:18,282
którzy najbardziej korzystamy z systemów,

238
00:12:18,306 --> 00:12:21,320
musimy je zmienić na własny koszt.

239
00:12:22,252 --> 00:12:23,992
Musimy płacić dosyć podatków

240
00:12:23,992 --> 00:12:28,887
i naciskać rząd o dobrych nauczycieli
do szkół innych dzieci,

241
00:12:28,911 --> 00:12:32,793
wyszkolonych policjantów
do ochrony innych dzielnic.

242
00:12:34,015 --> 00:12:36,206
Ale nie zda się to na nic,

243
00:12:36,230 --> 00:12:39,365
jeśli rząd będzie kradł pieniądze
lub podsycał przemoc,

244
00:12:39,389 --> 00:12:43,281
więc trzeba zachęcić lepszych polityków.

245
00:12:43,305 --> 00:12:47,186
Dużo już wiemy o tym,
jak ograniczać przemoc.

246
00:12:47,210 --> 00:12:49,464
Na przykład zwiększenie liczby patroli

247
00:12:49,488 --> 00:12:52,314
w miejscach występowania
największej liczby aktów przemocy.

248
00:12:53,082 --> 00:12:56,331
Tacy politycy to nie prawica czy lewica,

249
00:12:56,355 --> 00:13:00,173
potrzeba naprawdę uczciwych polityków,

250
00:13:00,197 --> 00:13:03,199
gotowych porzucić podziały partyjne

251
00:13:03,223 --> 00:13:04,912
i wprowadzić rozwiązania.

252
00:13:04,936 --> 00:13:07,893
Jeśli chcemy dobrych polityków,

253
00:13:07,917 --> 00:13:11,035
musimy zacząć ich szanować.

254
00:13:13,400 --> 00:13:17,052
Z przemocą przywileju
w innych krajach też można walczyć.

255
00:13:17,076 --> 00:13:19,608
Większość brutalnych rządów
napędzają narkotyki;

256
00:13:19,632 --> 00:13:22,553
pieniądze są prane przez systemy finansowe

257
00:13:22,577 --> 00:13:23,974
w Nowym Jorku i Londynie

258
00:13:23,998 --> 00:13:25,704
przez sprzedaż nieruchomości

259
00:13:25,728 --> 00:13:27,522
i wysokiej klasy kurorty.

260
00:13:28,444 --> 00:13:29,819
Jeśli zażywasz narkotyki,

261
00:13:30,608 --> 00:13:33,356
dokładnie poznaj łańcuch dostawców

262
00:13:33,380 --> 00:13:36,400
lub przyznaj, ile bólu
jesteś gotów przysporzyć innym

263
00:13:36,424 --> 00:13:37,953
dla własnej przyjemności.

264
00:13:39,075 --> 00:13:42,325
Chciałabym zobaczyć,
jak jakiś punkt turystyczny

265
00:13:42,349 --> 00:13:44,350
łączy siły z dziennikarzami śledczymi,

266
00:13:44,398 --> 00:13:46,014
by stworzyć małą ikonkę,

267
00:13:46,014 --> 00:13:49,811
zaraz obok ikonki informacyjnej
o bezpłatnym WiFi czy basenie,

268
00:13:49,811 --> 00:13:51,503
ikonkę z pistolecikiem znaczącą:

269
00:13:51,503 --> 00:13:54,082
"przykrywka dla prania pieniędzy".

270
00:13:54,106 --> 00:13:55,929
(Śmiech)

271
00:13:55,953 --> 00:14:00,017
(Brawa)

272
00:14:00,041 --> 00:14:01,848
Zanim to nastąpi,

273
00:14:01,872 --> 00:14:05,072
jeśli chcesz zarezerwować pokój
w niebezpiecznym państwie,

274
00:14:05,096 --> 00:14:07,322
na Jamajce czy w Nowym Orleanie,

275
00:14:07,322 --> 00:14:08,507
poszperaj w Internecie,

276
00:14:08,507 --> 00:14:10,389
sprawdź więzi kryminalne
danego miejsca.

277
00:14:10,389 --> 00:14:11,822
By ułatwić takie poszukiwania,

278
00:14:11,822 --> 00:14:13,406
wspieraj ustanawianie praw,

279
00:14:13,406 --> 00:14:16,419
które sprawiają, że system finansowy
staje się jawniejszy,

280
00:14:16,419 --> 00:14:19,019
na przykład zakaz
anonimowego posiadania firm.

281
00:14:20,450 --> 00:14:22,929
Może brzmieć to naiwnie,

282
00:14:22,953 --> 00:14:24,808
trochę jak recykling puszek,

283
00:14:24,832 --> 00:14:28,497
kropla w morzu wielkiego problemu.

284
00:14:28,521 --> 00:14:30,401
Ale to błędne mniemanie.

285
00:14:31,219 --> 00:14:33,798
Ilość zabójstw maleje od stuleci.

286
00:14:33,798 --> 00:14:36,709
Ilość śmierci ponoszonych na wojnie
maleje od dziesiątków lat.

287
00:14:36,709 --> 00:14:39,251
Tam, gdzie ludzie zażądali zmian,

288
00:14:39,275 --> 00:14:43,150
ilość brutalnych zbrodni zmalała,
od Kolumbii przez Nowy Jork,

289
00:14:43,174 --> 00:14:47,079
gdzie ilość morderstw spadła
o 85% od 1990 roku.

290
00:14:48,314 --> 00:14:51,045
Nie da się wyplenić przemocy całkowicie,

291
00:14:51,069 --> 00:14:52,807
ale nie musi zostawać bez zmian.

292
00:14:53,235 --> 00:14:57,156
Maleje od stuleci,
a mogłaby maleć szybciej.

293
00:14:57,180 --> 00:15:01,251
Może mogłaby spaść o 25%
w następnym ćwierćwieczu? O jedną trzecią?

294
00:15:01,275 --> 00:15:03,005
Wielu z nas uważa, że mogłaby.

295
00:15:04,116 --> 00:15:07,703
Myślę o wszystkich dzieciach,
które nie straciły ojców,

296
00:15:08,663 --> 00:15:11,531
rodziny, które odzyskały siostry

297
00:15:11,555 --> 00:15:12,846
i braci.

298
00:15:14,171 --> 00:15:16,735
Wystarczy mała zachęta.

299
00:15:17,797 --> 00:15:19,797
Wystarczy chcieć.

300
00:15:21,035 --> 00:15:22,186
Dziękuję.

301
00:15:22,210 --> 00:15:27,103
(Brawa)