0:00:00.000,0:00:03.000
Kan ik de handen zien

0:00:03.000,0:00:05.000
of geklap horen

0:00:05.000,0:00:08.000
van mensen van verschillende generaties?

0:00:08.000,0:00:10.000
Ik zou willen weten hoeveel

0:00:10.000,0:00:12.000
er hier tussen 3 en 12 jaar oud zijn.

0:00:12.000,0:00:16.000
(Gelach)

0:00:16.000,0:00:19.000
Geen, hè?

0:00:19.000,0:00:21.000
Goed.

0:00:21.000,0:00:23.000
Ik ga het hebben over dinosaurussen.

0:00:23.000,0:00:26.000
Herinner je je nog dinosaurussen van toen je zo oud was?

0:00:26.000,0:00:31.000
(Applaus)

0:00:33.000,0:00:36.000
Dinosaurussen zijn wel grappig, weet je.

0:00:36.000,0:00:38.000
(Gelach)

0:00:38.000,0:00:40.000
We gaan het even van de andere kant bekijken.

0:00:40.000,0:00:43.000
Ik hoop dat jullie dat beseffen.

0:00:43.000,0:00:45.000
Ik geef je mijn boodschap meteen maar:

0:00:45.000,0:00:47.000
"Probeer om niet uit te sterven."

0:00:47.000,0:00:49.000
(Gelach)

0:00:49.000,0:00:51.000
Dat is het.

0:00:51.000,0:00:55.000
(Gelach)

0:00:55.000,0:00:57.000
Mensen vragen me veel -

0:00:57.000,0:01:00.000
een van de meest gestelde vragen

0:01:00.000,0:01:04.000
is waarom kinderen zo gek zijn van dinosaurussen.

0:01:04.000,0:01:06.000
Vanwaar de fascinatie?

0:01:06.000,0:01:09.000
Ik zeg dan meestal:

0:01:09.000,0:01:11.000
"Dinosaurussen waren groot,

0:01:11.000,0:01:14.000
anders en weg."

0:01:14.000,0:01:16.000
Ze zijn allemaal verdwenen.

0:01:16.000,0:01:18.000
Dat is niet waar,

0:01:18.000,0:01:20.000
maar daar komen we straks wel aan.

0:01:20.000,0:01:23.000
Maar dat is het thema:

0:01:23.000,0:01:27.000
"Groot, anders en weg."

0:01:27.000,0:01:29.000
De titel van mijn verhaal:

0:01:29.000,0:01:31.000
'Gedaanteverwisselende Dinosaurussen:

0:01:31.000,0:01:33.000
De Oorzaak van een Voortijdig Uitsterven.'

0:01:33.000,0:01:36.000
Ik ga ervan uit dat we ons de dinosaurussen herinneren.

0:01:36.000,0:01:39.000
Er zijn heel veel verschillende vormen.

0:01:39.000,0:01:42.000
Veel verschillende soorten.

0:01:42.000,0:01:44.000
Een lange tijd geleden,

0:01:44.000,0:01:46.000
in de vroege jaren 1900

0:01:46.000,0:01:49.000
waren musea op zoek naar dinosaurussen.

0:01:49.000,0:01:52.000
Ze gingen erop uit en verzamelden ze.

0:01:52.000,0:01:54.000
Dit is een interessant verhaal.

0:01:54.000,0:01:57.000
Ieder museum wilde er graag eentje hebben die een beetje groter

0:01:57.000,0:01:59.000
of beter was dan die van de andere.

0:01:59.000,0:02:02.000
Dus als het museum in Toronto

0:02:02.000,0:02:05.000
een grote Tyrannosaurus tentoonstelde,

0:02:05.000,0:02:08.000
wilde het museum in Ottawa een grotere

0:02:08.000,0:02:10.000
en betere.

0:02:10.000,0:02:12.000
Zo ging het overal.

0:02:12.000,0:02:14.000
Iedereen was op zoek

0:02:14.000,0:02:17.000
naar grotere en betere dinosaurussen.

0:02:17.000,0:02:21.000
Dit was in de vroege jaren 1900.

0:02:21.000,0:02:24.000
Rond 1970,

0:02:24.000,0:02:26.000
begonnen sommige wetenschappers

0:02:26.000,0:02:29.000
zich af te vragen: "Hoe kan dat?

0:02:29.000,0:02:31.000
Kijk naar deze dinosaurussen.

0:02:31.000,0:02:33.000
Ze zijn allemaal groot.

0:02:33.000,0:02:36.000
Waar zijn dan de kleintjes?"

0:02:38.000,0:02:40.000
Ze dachten erover na,

0:02:40.000,0:02:42.000
schreven er zelfs papers over:

0:02:42.000,0:02:44.000
"Waar zijn de kleine dinosaurussen?"

0:02:44.000,0:02:49.000
(Gelach)

0:02:52.000,0:02:56.000
Ga eens in een museum kijken

0:02:56.000,0:02:59.000
hoe veel babydinosaurussen er zijn.

0:02:59.000,0:03:02.000
Mensen veronderstelden - en dit was eigenlijk het probleem -

0:03:02.000,0:03:04.000
mensen dachten dat

0:03:04.000,0:03:06.000
kleine dinosaurussen,

0:03:06.000,0:03:08.000
jonge dinosaurussen

0:03:08.000,0:03:10.000
gemakkelijk te identificeren zouden zijn.

0:03:10.000,0:03:12.000
Je zou dan een grote dinosaurus

0:03:12.000,0:03:15.000
en een kleinere dinosaurus hebben.

0:03:15.000,0:03:18.000
Maar ze hadden alleen maar grote dinosaurussen.

0:03:18.000,0:03:21.000
Het komt door een paar dingen.

0:03:21.000,0:03:25.000
Ten eerste, wetenschappers hebben ego's.

0:03:25.000,0:03:29.000
Wetenschappers geven dinosaurussen graag een naam.

0:03:29.000,0:03:31.000
Ze vinden het leuk om iets te benoemen.

0:03:31.000,0:03:34.000
Iedereen houdt ervan een dier zijn naam te hebben gegeven.

0:03:34.000,0:03:37.000
(Gelach)

0:03:37.000,0:03:40.000
Elke keer dat ze iets vonden dat er een beetje anders uitzag,

0:03:40.000,0:03:43.000
noemden ze het iets anders.

0:03:43.000,0:03:45.000
Daardoor hebben we nu natuurlijk

0:03:45.000,0:03:48.000
massa's verschillende dinosaurussen.

0:03:50.000,0:03:53.000
In 1975

0:03:53.000,0:03:56.000
ging er bij iemand een lampje branden.

0:03:56.000,0:03:58.000
Dr. Peter Dodson

0:03:58.000,0:04:00.000
aan de Universiteit van Pennsylvania

0:04:00.000,0:04:03.000
realiseerde zich

0:04:03.000,0:04:06.000
dat dinosauriërs

0:04:06.000,0:04:08.000
een beetje zoals vogels groeiden.

0:04:08.000,0:04:10.000
Dat verschilt

0:04:10.000,0:04:12.000
van de manier waarop reptielen groeien.

0:04:12.000,0:04:14.000
In feite

0:04:14.000,0:04:17.000
gebruikte hij de kasuaris als voorbeeld.

0:04:17.000,0:04:20.000
Dat is wel cool - als je naar de kasuaris kijkt,

0:04:20.000,0:04:23.000
of enige andere vogels met een kam,

0:04:23.000,0:04:25.000
dan groeien ze

0:04:25.000,0:04:27.000
tot ongeveer 80 procent van de volwassen grootte

0:04:27.000,0:04:30.000
voor de kam begint te groeien.

0:04:30.000,0:04:33.000
Denk daar even over na.

0:04:33.000,0:04:36.000
In principe behouden ze hun juveniele kenmerken

0:04:36.000,0:04:39.000
tot zeer laat in wat wij de ontogenie noemen.

0:04:39.000,0:04:43.000
Allometrische craniale ontogenie

0:04:43.000,0:04:46.000
is relatieve schedelgroei.

0:04:46.000,0:04:48.000
Als je er dus

0:04:48.000,0:04:50.000
een vindt

0:04:50.000,0:04:53.000
die 80 procent volgroeid is,

0:04:53.000,0:04:56.000
en je wist niet dat het een kasuaris zou worden,

0:04:56.000,0:04:59.000
dan zou je denken dat ze twee verschillende dieren waren.

0:05:00.000,0:05:03.000
Dit was een probleem,

0:05:03.000,0:05:06.000
en Peter Dodson maakte het duidelijk

0:05:06.000,0:05:08.000
aan de hand van enkele eendenbekdinosaurussen,

0:05:08.000,0:05:10.000
toen nog Hypacrosaurus genoemd.

0:05:10.000,0:05:12.000
Hij ging uit

0:05:12.000,0:05:15.000
van een baby en een volwassen dier

0:05:15.000,0:05:18.000
en maakte een gemiddelde van hoe het er zou moeten uitzien,

0:05:18.000,0:05:21.000
als het zich lineair zou ontwikkelen.

0:05:21.000,0:05:23.000
Het zou een kam hebben

0:05:23.000,0:05:26.000
van de halve grootte als van de volwassene.

0:05:26.000,0:05:28.000
De werkelijke halfwas

0:05:28.000,0:05:30.000
had echter bij 65 procent ontwikkeling

0:05:30.000,0:05:32.000
nog helemaal geen kam.

0:05:32.000,0:05:34.000
Dit was interessant.

0:05:34.000,0:05:37.000
Dit is waar

0:05:37.000,0:05:40.000
ze weer de mist ingingen.

0:05:40.000,0:05:42.000
Als ze Peter Dodsons werk

0:05:42.000,0:05:45.000
hadden verder gezet

0:05:45.000,0:05:47.000
dan zouden we een stuk minder dinosaurussen

0:05:47.000,0:05:49.000
hebben.

0:05:49.000,0:05:51.000
Maar wetenschappers hebben ego's.

0:05:51.000,0:05:54.000
Ze vinden het leuk om dingen te benoemen.

0:05:54.000,0:05:57.000
Ze bleven dinosaurussen benoemen

0:05:57.000,0:06:00.000
omdat ze anders waren.

0:06:00.000,0:06:02.000
Nu hebben we een manier om daadwerkelijk te testen

0:06:02.000,0:06:05.000
om te zien of een dinosaurus, of een ander dier,

0:06:05.000,0:06:08.000
een jong of een ouder dier is.

0:06:08.000,0:06:11.000
Door hun botten open te zagen.

0:06:11.000,0:06:15.000
Maar de botten van een dinosaurus openzagen

0:06:15.000,0:06:18.000
valt niet mee, zoals je je kan voorstellen.

0:06:18.000,0:06:21.000
Voor musea

0:06:21.000,0:06:25.000
zijn botten kostbaar.

0:06:25.000,0:06:28.000
In een museum dragen ze er heel goed zorg voor.

0:06:28.000,0:06:31.000
Ze bewaren ze in schuim in kleine containers.

0:06:31.000,0:06:34.000
Ze worden er erg goed verzorgd.

0:06:35.000,0:06:37.000
Ze vind het niet leuk als je komt vragen

0:06:37.000,0:06:39.000
om ze open te zagen om er een kijkje in te nemen.

0:06:39.000,0:06:41.000
(Gelach)

0:06:41.000,0:06:44.000
Normaal gesproken laten ze dat niet toe.

0:06:44.000,0:06:47.000
Maar ik heb zelf een museum

0:06:47.000,0:06:49.000
en ik verzamel dinosaurussen.

0:06:49.000,0:06:51.000
Ik kan de mijne dus openzagen.

0:06:51.000,0:06:53.000
Dat doe ik dan ook.

0:06:53.000,0:06:58.000
(Applaus)

0:06:58.000,0:07:03.000
Als je een jonge dinosaurus opensnijdt,

0:07:03.000,0:07:05.000
is de binnenkant zeer sponsachtig, zoals A.

0:07:05.000,0:07:07.000
De botten van een oudere dinosaurus

0:07:07.000,0:07:09.000
zijn erg massief.

0:07:09.000,0:07:11.000
Je kan zien dat het volwassen bot is.

0:07:11.000,0:07:14.000
Het is heel makkelijk om ze uit elkaar te houden.

0:07:14.000,0:07:16.000
Ik wil

0:07:16.000,0:07:18.000
je deze nog laten zien.

0:07:18.000,0:07:22.000
In Noord-Amerika in de Noordelijke Vlakten van de Verenigde Staten

0:07:22.000,0:07:26.000
en de Zuidelijke Vlakten van Alberta en Saskatchewan,

0:07:26.000,0:07:29.000
vind je dit rotsmassief, de Hell Creek Formation.

0:07:29.000,0:07:32.000
Daar vind je de laatste dinosauriërs die op aarde leefden.

0:07:32.000,0:07:34.000
12 ervan

0:07:34.000,0:07:36.000
kent iedereen -

0:07:36.000,0:07:38.000
Ik bedoel de 12 primaire dinosaurussen

0:07:38.000,0:07:40.000
die uitgestorven zijn.

0:07:40.000,0:07:43.000
Die zullen we evalueren.

0:07:43.000,0:07:45.000
Dat is wat ik heb gedaan.

0:07:45.000,0:07:48.000
Mijn studenten, mijn staf

0:07:48.000,0:07:51.000
hebben ze opengezaagd.

0:07:51.000,0:07:53.000
Zoals je je kunt voorstellen,

0:07:53.000,0:07:55.000
is het openzagen van een beenbot een ding,

0:07:55.000,0:07:58.000
maar als je naar een museum gaat

0:07:58.000,0:08:00.000
en zegt: "Mag ik

0:08:00.000,0:08:03.000
die dinoschedel openzagen?",

0:08:03.000,0:08:06.000
zeggen ze: "Daar is de deur."

0:08:06.000,0:08:11.000
(Gelach)

0:08:11.000,0:08:15.000
Hier zijn 12 dinosaurussen.

0:08:15.000,0:08:18.000
We gaan de eerste drie bekijken.

0:08:18.000,0:08:21.000
Ze heten Pachycephalosaurussen.

0:08:21.000,0:08:23.000
Iedereen weet

0:08:23.000,0:08:25.000
dat deze drie dieren verwant zijn.

0:08:25.000,0:08:27.000
We veronderstelden

0:08:27.000,0:08:29.000
een beetje

0:08:29.000,0:08:32.000
als neven of zoiets van elkaar.

0:08:32.000,0:08:34.000
Maar niemand heeft er ooit aan gedacht

0:08:34.000,0:08:37.000
dat ze misschien nauwer verwant zouden zijn.

0:08:37.000,0:08:39.000
Mensen keken

0:08:39.000,0:08:42.000
vooral naar de verschillen.

0:08:42.000,0:08:44.000
Je weet allemaal

0:08:44.000,0:08:46.000
dat als je de verwantschap

0:08:46.000,0:08:48.000
met je broer of je zus wil vaststellen,

0:08:48.000,0:08:52.000
je dat niet kunt doen door te kijken naar de verschillen.

0:08:52.000,0:08:54.000
Dat gaat alleen

0:08:54.000,0:08:56.000
door te kijken naar overeenkomsten.

0:08:56.000,0:08:58.000
Mensen hadden het

0:08:58.000,0:09:00.000
er alleen over hoe verschillend ze zijn.

0:09:00.000,0:09:03.000
Pachycephalosaurus heeft een grote, dikke bult op zijn kop,

0:09:03.000,0:09:06.000
een paar kleine bultjes op de achterkant ervan

0:09:06.000,0:09:10.000
en ook een bos knoestige dingen op het einde van zijn neus.

0:09:10.000,0:09:12.000
Stygimoloch, een andere dinosaurus

0:09:12.000,0:09:16.000
uit hetzelfde tijdperk, leefde in dezelfde tijd.

0:09:16.000,0:09:18.000
Hij heeft uitsteeksels aan de achterkant van zijn kop.

0:09:18.000,0:09:20.000
Het heeft een erg kleine bult

0:09:20.000,0:09:24.000
en nog een bos knoestige dingen op zijn neus.

0:09:24.000,0:09:26.000
Dan heb je nog Dracorex,

0:09:26.000,0:09:28.000
Zweinsteins Oog.

0:09:28.000,0:09:31.000
Raad eens waar dat vandaan kwam? Dragon.

0:09:31.000,0:09:33.000
Hier is een dinosaurus

0:09:33.000,0:09:36.000
met wat uitsteeksels op zijn kop, geen bult

0:09:36.000,0:09:39.000
en knoestige dingen op zijn neus.

0:09:39.000,0:09:42.000
Niemand had opgemerkt dat dat knoestige spul op elkaar leek.

0:09:42.000,0:09:44.000
Maar ze keken naar deze drie

0:09:44.000,0:09:46.000
en zeiden: "Dat zijn drie verschillende dinosaurussen,

0:09:46.000,0:09:49.000
en Dracorex is waarschijnlijk de meest primitieve ervan.

0:09:49.000,0:09:52.000
En de andere is dan weer primitiever dan de andere.

0:09:52.000,0:09:55.000
Het is me onduidelijk

0:09:55.000,0:09:58.000
hoe ze deze drie eigenlijk uit elkaar hielden.

0:09:58.000,0:10:00.000
Maar als je die drie schedels

0:10:00.000,0:10:03.000
gewoon achter elkaar legt,

0:10:03.000,0:10:05.000
ziet het er zo uit.

0:10:05.000,0:10:07.000
Dracorex is de kleinste,

0:10:07.000,0:10:09.000
Stygimoloch de middelste en

0:10:09.000,0:10:12.000
Pachycephalosaurus de grootste.

0:10:12.000,0:10:14.000
Je zou denken

0:10:14.000,0:10:16.000
dat dat je een aanwijzing zou geven.

0:10:16.000,0:10:18.000
(Gelach)

0:10:18.000,0:10:21.000
Maar het gaf ze geen aanwijzing.

0:10:21.000,0:10:24.000
Wij weten ook waarom.

0:10:24.000,0:10:27.000
Wetenschappers vinden het leuk om dingen te benoemen.

0:10:27.000,0:10:29.000
Toen we Dracorex

0:10:29.000,0:10:31.000
opensneden -

0:10:31.000,0:10:33.000
ik sneed onze Dracorex open -

0:10:33.000,0:10:35.000
was hij van binnen sponsachtig,

0:10:35.000,0:10:37.000
werkelijk sponsachtig.

0:10:37.000,0:10:39.000
Het is een jong

0:10:39.000,0:10:41.000
en het groeit snel.

0:10:41.000,0:10:43.000
Hij wordt groter.

0:10:43.000,0:10:45.000
Bij Stygimoloch

0:10:45.000,0:10:47.000
zie je hetzelfde.

0:10:47.000,0:10:49.000
De bult, die kleine bult,

0:10:49.000,0:10:51.000
groeit echt snel.

0:10:51.000,0:10:53.000
Hij wordt zeer snel groter.

0:10:53.000,0:10:56.000
Interessant is ook dat de piek op de achterkant van de Dracorex

0:10:56.000,0:10:58.000
zeer snel groeide.

0:10:58.000,0:11:00.000
De pieken op de achterzijde van de Stygimoloch

0:11:00.000,0:11:02.000
worden eigenlijk geresorbeerd,

0:11:02.000,0:11:04.000
wat betekent dat ze steeds kleiner worden

0:11:04.000,0:11:06.000
terwijl die bult steeds groter wordt.

0:11:06.000,0:11:09.000
Pachycephalosaurus heeft

0:11:09.000,0:11:12.000
een stevige bult

0:11:12.000,0:11:15.000
en de kleine oneffenheden op de achterkant van de kop

0:11:15.000,0:11:17.000
worden ook geresorbeerd.

0:11:17.000,0:11:19.000
Met deze drie dinosaurussen

0:11:19.000,0:11:21.000
kan je als wetenschapper

0:11:21.000,0:11:23.000
gemakkelijk veronderstellen

0:11:23.000,0:11:25.000
dat het gewoon een groeireeks

0:11:25.000,0:11:28.000
van hetzelfde dier is.

0:11:28.000,0:11:31.000
Wat natuurlijk betekent dat

0:11:31.000,0:11:35.000
dat Stygimoloch en Dracorex

0:11:35.000,0:11:37.000
zijn uitgestorven.

0:11:37.000,0:11:42.000
(Gelach)

0:11:42.000,0:11:44.000
Oké.

0:11:46.000,0:11:49.000
Wat natuurlijk betekent dat

0:11:49.000,0:11:53.000
we nog 10 primaire dinosaurussen hebben te behandelen.

0:11:53.000,0:11:55.000
Met een collega in Berkeley

0:11:55.000,0:11:58.000
was ik op zoek naar Triceratops.

0:11:58.000,0:12:00.000
Voor 2000 -

0:12:00.000,0:12:02.000
bedenk dat de eerste Triceratops

0:12:02.000,0:12:04.000
in de jaren 1800 werd gevonden -

0:12:04.000,0:12:07.000
vóór 2000, had niemand ooit

0:12:07.000,0:12:10.000
een jonge Triceratops gezien.

0:12:10.000,0:12:13.000
Er is een Triceratops in elk museum in de wereld,

0:12:13.000,0:12:17.000
maar niemand had ooit een jonkie gevonden.

0:12:17.000,0:12:19.000
We weten waarom, toch?

0:12:19.000,0:12:22.000
Want iedereen wil een grote.

0:12:22.000,0:12:24.000
Iedereen had dus een grote.

0:12:24.000,0:12:26.000
We gingen erop uit, verzamelden een hoop dingen

0:12:26.000,0:12:28.000
en vonden een heleboel kleintjes.

0:12:28.000,0:12:32.000
Ze zijn overal. Je struikelt erover.

0:12:32.000,0:12:34.000
We hebben er dus een hele hoop van in ons museum.

0:12:34.000,0:12:39.000
(Gelach)

0:12:39.000,0:12:41.000
Iedereen zegt dat het komt omdat ik een klein museum heb.

0:12:41.000,0:12:44.000
In een klein museum heb je kleine dinosaurussen.

0:12:44.000,0:12:47.000
(Gelach)

0:12:47.000,0:12:49.000
Je kan de Triceratops

0:12:49.000,0:12:51.000
zien veranderen, hij ondergaat een gedaanteverwisseling.

0:12:51.000,0:12:53.000
Terwijl de jongeren opgroeien,

0:12:53.000,0:12:55.000
buigen hun hoorns naar achteren.

0:12:55.000,0:12:57.000
Als ze ouder worden,

0:12:57.000,0:12:59.000
groeien de horens naar voren.

0:12:59.000,0:13:01.000
Dat is nogal cool.

0:13:01.000,0:13:03.000
Langs de rand van de kraag

0:13:03.000,0:13:06.000
hebben ze kleine driehoekige botten

0:13:06.000,0:13:08.000
die tot grote driehoeken uitgroeien

0:13:08.000,0:13:11.000
en dan plat tegen de kraag gaan liggen

0:13:11.000,0:13:13.000
bijna zoals de pieken

0:13:13.000,0:13:16.000
van de Pachycephalosaurussen.

0:13:16.000,0:13:20.000
Omdat ik de jongen in mijn collectie had,

0:13:20.000,0:13:22.000
zaagde ik ze open

0:13:22.000,0:13:24.000
om ze binnenin te bekijken.

0:13:24.000,0:13:27.000
De kleine is echt sponsachtig.

0:13:27.000,0:13:30.000
Ook de middelmaat is sponsachtig.

0:13:30.000,0:13:32.000
Maar het interessante was

0:13:32.000,0:13:34.000
dat de volwassen Triceratops ook sponsachtig was.

0:13:34.000,0:13:37.000
Deze schedel is twee meter lang.

0:13:37.000,0:13:40.000
Het is een grote schedel.

0:13:40.000,0:13:42.000
Maar er is nog een dinosaurus

0:13:42.000,0:13:45.000
in deze formatie te vinden

0:13:45.000,0:13:48.000
die lijkt op een Triceratops, behalve dat hij groter is.

0:13:48.000,0:13:51.000
De Torosaurus.

0:13:51.000,0:13:54.000
De Torosaurus

0:13:54.000,0:13:56.000
heeft volwassen botten.

0:13:56.000,0:13:58.000
Maar hij heeft grote gaten in zijn schild.

0:13:58.000,0:14:01.000
Iedereen zegt: "Een Triceratops en een Torosaurus

0:14:01.000,0:14:03.000
kunnen onmogelijk hetzelfde dier zijn

0:14:03.000,0:14:05.000
omdat de ene groter is dan de andere."

0:14:05.000,0:14:10.000
(Gelach)

0:14:10.000,0:14:12.000
"En hij heeft gaten in zijn kraag."

0:14:12.000,0:14:15.000
Ik zei: "Hebben we ook jeugdige Torosaurussen?"

0:14:15.000,0:14:18.000
Ze zeiden: "Nee,

0:14:18.000,0:14:21.000
maar hij heeft gaten in zijn kraag."

0:14:21.000,0:14:24.000
Een van mijn studenten, John Scannella,

0:14:24.000,0:14:26.000
doorliep onze hele collectie

0:14:26.000,0:14:28.000
en ontdekte

0:14:28.000,0:14:30.000
dat de gaten zich beginnen te vormen

0:14:30.000,0:14:32.000
bij de Triceratops

0:14:32.000,0:14:35.000
en natuurlijk helemaal open zijn bij de Torosaurus -

0:14:35.000,0:14:38.000
zo vond hij de overgangen

0:14:38.000,0:14:40.000
tussen de Triceratops en de Torosaurus.

0:14:40.000,0:14:42.000
Cool is dat.

0:14:42.000,0:14:44.000
We weten nu

0:14:44.000,0:14:46.000
dat de Torosaurus

0:14:46.000,0:14:49.000
eigenlijk een volwassen Triceratops is.

0:14:49.000,0:14:51.000
Als we dinosaurussen benoemen,

0:14:51.000,0:14:53.000
als we eender wat benoemen,

0:14:53.000,0:14:55.000
blijft de oorspronkelijke naam bewaard

0:14:55.000,0:14:59.000
De tweede naam schaffen we af.

0:14:59.000,0:15:02.000
Torosaurus is uitgestorven.

0:15:02.000,0:15:05.000
Als je het nieuws gehoord over de Triceratops,

0:15:05.000,0:15:07.000
hebben veel nieuwslezers het helemaal mis.

0:15:07.000,0:15:10.000
Ze dachten dat Torosaurus zou bewaard blijven en Triceratops eruit gegooid,

0:15:10.000,0:15:12.000
maar dat zal niet gebeuren.

0:15:12.000,0:15:17.000
(Gelach)

0:15:18.000,0:15:21.000
We kunnen dit doen met een hoop dinosaurussen.

0:15:21.000,0:15:23.000
Hier is Edmontosaurus

0:15:23.000,0:15:25.000
en Anatotitan.

0:15:25.000,0:15:28.000
Anatotitan: reusachtige eend.

0:15:28.000,0:15:30.000
Het is een gigantische eendenbekdinosaurus.

0:15:30.000,0:15:32.000
Hier is er nog een.

0:15:32.000,0:15:34.000
De bot-histologie

0:15:34.000,0:15:37.000
vertelt ons

0:15:37.000,0:15:39.000
dat Edmontosaurus een jonge,

0:15:39.000,0:15:41.000
of hoogstens een subvolwassene is.

0:15:41.000,0:15:44.000
De andere is een volwassene

0:15:44.000,0:15:47.000
en we hebben een ontogenie.

0:15:47.000,0:15:50.000
Daar gaat Anatotitan.

0:15:50.000,0:15:53.000
We kunnen daarmee blijven doorgaan.

0:15:53.000,0:15:55.000
De laatste

0:15:55.000,0:15:57.000
is T. Rex.

0:15:57.000,0:15:59.000
We kennen twee dinosaurussen:

0:15:59.000,0:16:02.000
T. Rex en Nanotyrannus.

0:16:02.000,0:16:04.000
(Gelach)

0:16:04.000,0:16:07.000
Je stelt je daar toch vragen bij.

0:16:07.000,0:16:10.000
(Gelach)

0:16:10.000,0:16:12.000
Maar ze hadden een goede vraag.

0:16:12.000,0:16:14.000
Ze keken naar ze

0:16:14.000,0:16:17.000
en zeiden: "De een heeft 17 tanden en de grootste 12 tanden.

0:16:17.000,0:16:19.000
Dat slaat nergens op,

0:16:19.000,0:16:21.000
want we kennen geen dinosaurussen

0:16:21.000,0:16:23.000
die tanden bijkrijgen als ze ouder worden.

0:16:23.000,0:16:25.000
Het moeten wel

0:16:25.000,0:16:28.000
verschillende soorten zijn."

0:16:28.000,0:16:30.000
Dus maar weer openzagen.

0:16:30.000,0:16:32.000
En ja hoor,

0:16:32.000,0:16:35.000
Nanotyrannus heeft juveniel bot

0:16:35.000,0:16:38.000
en de grotere meer volwassen bot.

0:16:38.000,0:16:41.000
Het lijkt wel of hij nog groter kan worden.

0:16:41.000,0:16:43.000
In ons Museum van de Rocky Mountains

0:16:43.000,0:16:45.000
heb ik vier T. Rexen.

0:16:45.000,0:16:47.000
Ik mag er dus een hele hoop van openzagen.

0:16:47.000,0:16:50.000
Maar dat hoefde niet echt,

0:16:50.000,0:16:53.000
omdat ik hun kaken achter elkaar legde.

0:16:53.000,0:16:56.000
Het bleek dat de grootste 12 tanden heeft,

0:16:56.000,0:16:58.000
de volgende kleinste 13

0:16:58.000,0:17:00.000
en de volgende kleinste 14.

0:17:00.000,0:17:02.000
En natuurlijk heeft Nano er 17.

0:17:02.000,0:17:05.000
In andere collecties

0:17:05.000,0:17:09.000
vonden we er een met 15 tanden.

0:17:09.000,0:17:12.000
Duidelijk dat Nanotyrannus

0:17:12.000,0:17:14.000
in de Tyrannosaurusontogenie

0:17:14.000,0:17:17.000
thuishoorde.

0:17:17.000,0:17:22.000
Weer een dinosaurus minder.

0:17:22.000,0:17:24.000
(Gelach)

0:17:24.000,0:17:28.000
Aan het einde van het Krijt

0:17:28.000,0:17:30.000
hebben we er

0:17:30.000,0:17:33.000
dus nog 7 over.

0:17:33.000,0:17:36.000
Dat is een goed aantal.

0:17:36.000,0:17:39.000
Een goed aantal om uit te sterven, denk ik.

0:17:39.000,0:17:41.000
Je kunt je voorstellen

0:17:41.000,0:17:44.000
dat dit niet erg populair is bij de vierdeklassers.

0:17:44.000,0:17:46.000
Vierdeklassers houden van hun dinosaurussen,

0:17:46.000,0:17:49.000
ze leren ze van buiten.

0:17:51.000,0:17:54.000
Ze zijn hier niet blij mee.

0:17:54.000,0:17:56.000
(Gelach)

0:17:56.000,0:17:58.000
Heel hartelijk bedankt.

0:17:58.000,0:18:01.000
(Applaus)