WEBVTT

00:00:00.913 --> 00:00:04.310
Nasıl hissederdiniz
hayal etmenizi istiyorum;

00:00:04.334 --> 00:00:08.569
eğer iki dakika boyunca
sol kolunuz durmadan atsaydı,

00:00:09.405 --> 00:00:11.947
gözleriniz sürekli devrilseydi,

00:00:11.971 --> 00:00:14.391
çeneniz adeta dişleriniz kırılacakmış gibi

00:00:14.391 --> 00:00:16.701
sertçe kasılsaydı,

00:00:16.725 --> 00:00:18.432
her on saniyede bir

00:00:18.456 --> 00:00:22.734
çok tiz bir çığlık sesi çıkarsaydınız.

NOTE Paragraph

00:00:22.758 --> 00:00:24.202
(Tik)

NOTE Paragraph

00:00:25.149 --> 00:00:28.712
Altı gibi küçük bir yaşta
hayatım bu durumdaydı,

00:00:28.736 --> 00:00:31.881
her dakika, haftanın yedi günü.

NOTE Paragraph

00:00:31.905 --> 00:00:32.926
(Tik)

NOTE Paragraph

00:00:32.950 --> 00:00:35.362
Bunlar semptomlarımın sadece bazılarıydı.

NOTE Paragraph

00:00:36.298 --> 00:00:39.973
Bu semptomlar ortaya çıktığında
hayatım bir gecede değişti.

00:00:40.395 --> 00:00:44.593
Artık okula veya yemeğe gidemiyordum,
arkadaşlarımı göremiyordum

00:00:44.617 --> 00:00:48.786
çünkü tiklerim odadaki herkesin
dikkatini çekiyordu.

00:00:49.700 --> 00:00:52.263
Bir tedavi arayışında, ailemin bulabildiği

00:00:52.287 --> 00:00:56.468
en iyi çocuk nöropsikologlarını
görmek için New York'a gittik.

NOTE Paragraph

00:00:57.388 --> 00:00:58.911
(Tik)

NOTE Paragraph

00:00:59.703 --> 00:01:03.009
Ama doktor beklediğimiz
kolay reçeteyi bize yazmadı.

00:01:03.530 --> 00:01:08.093
Aksine, tedavi edilemeyen
bir nörolojik rahatsızlık tanısı koydu,

00:01:08.117 --> 00:01:09.517
Tourette sendromu.

NOTE Paragraph

00:01:10.776 --> 00:01:14.172
Genelde ilaçlar
birçok tedavi sürecinin

00:01:14.196 --> 00:01:16.029
önemli ve değerli bir parçası.

00:01:16.466 --> 00:01:19.419
Ama benim durumumda ilaçlar
her şeyi daha da kötüleştirdi.

00:01:20.442 --> 00:01:22.474
Bir ilaç beni
tekerlekli sandalyeye bağladı

00:01:22.498 --> 00:01:26.019
çünkü bacaklarım o kadar hissizleşmişti ki
onları hareket ettiremiyordum.

00:01:27.157 --> 00:01:29.513
Bir diğeri halüsinasyonlar görmeme
neden oldu.

00:01:29.513 --> 00:01:32.299
Beni bir kazanda kaynatıp 
çorba yapıp içmekle tehdit eden

00:01:32.299 --> 00:01:34.506
yeşil insanların kovaladığını görüyordum.

00:01:34.530 --> 00:01:36.130
Oldukça korkutucuydu.

00:01:36.815 --> 00:01:38.213
İlaç üstüne ilaç denedik,

00:01:38.237 --> 00:01:41.522
bir parça rahatlık sağlayacak
bir şey bulmak için.

00:01:41.546 --> 00:01:45.331
Ama her girişim
işleri daha da kötüleştirdi.

NOTE Paragraph

00:01:47.038 --> 00:01:52.265
2013'te, yalnızca Birleşik Devletler'de
nörolojik durumları

00:01:52.289 --> 00:01:53.964
ve zihinsel rahatsızlıkları

00:01:53.988 --> 00:01:56.932
tedavi eden
reçeteli ilaçların giderlerinin

00:01:56.956 --> 00:02:01.107
yıllık 89 milyar dolar olduğu öngörüldü.

00:02:01.818 --> 00:02:05.029
Ama bu gibi durumları
masrafsız veya yan etkisiz tedavi etmenin

00:02:05.029 --> 00:02:08.520
bir yolu olduğunu hayal edin.

00:02:09.112 --> 00:02:13.210
Doktorunuzun size günlük dozda
müzik reçete ettiğini düşünün.

NOTE Paragraph

00:02:14.067 --> 00:02:18.439
Bugün sizle kendi kişisel müzik deneyimimi
ve nörolojik rahatsızlığım

00:02:18.463 --> 00:02:21.680
üzerindeki etkisini
paylaşmak için buradayım.

NOTE Paragraph

00:02:21.704 --> 00:02:23.145
(Tik)

NOTE Paragraph

00:02:23.978 --> 00:02:26.015
Tourette sendromu temelde,
tik diye bilinen

00:02:26.039 --> 00:02:28.040
istem dışı çıkarılan sesler

00:02:28.064 --> 00:02:29.513
ve hareketler dizisi.

00:02:30.374 --> 00:02:34.353
Tourette sendromuna sahip olmanın
nasıl bir his olduğunu tarif etmemin

00:02:34.377 --> 00:02:36.967
en iyi yolu hıçkırıklar --
eminim hepinizin

00:02:36.991 --> 00:02:38.498
bildiği bir şey.

00:02:38.522 --> 00:02:40.536
Hıçkırmayı durdurmaya çalışabilirsiniz.

00:02:40.560 --> 00:02:44.395
Nefesinizi tutup 10'a kadar sayabilir
veya su içebilirsiniz

00:02:44.419 --> 00:02:46.537
ama o his geçene kadar


00:02:46.561 --> 00:02:50.377
ve hıçkırığın işi bitene kadar
yapabileceğiniz bir şey yoktur.

00:02:51.441 --> 00:02:54.628
Herhangi bir tik atağından sonra sıklıkla

00:02:54.628 --> 00:02:57.305
tükenmişlik ve çaresizlik hisleriyle
yere uzanırdım.

NOTE Paragraph

00:02:57.329 --> 00:02:58.510
(Tik)

NOTE Paragraph

00:02:58.974 --> 00:03:02.847
Aynı derecede çaresiz annem
müziği açarak beni ve kendini

00:03:02.871 --> 00:03:04.538
rahatlatmaya çalışırdı.

00:03:04.958 --> 00:03:08.069
Ağrıyan kalplerimizi yatıştırmak için
huzurlu bir şeyler çalardı.

00:03:08.664 --> 00:03:10.347
Ve yerde beraber uzanır

00:03:10.371 --> 00:03:12.672
ve davulların ritmine
kendimizi bırakırdık.

00:03:13.124 --> 00:03:15.728
Ritimler ve melodiler açıldıkça

00:03:15.752 --> 00:03:19.053
ruhumuz yükselir,
modumuz hafifler

00:03:19.077 --> 00:03:21.118
ve biz canlanırdık.

NOTE Paragraph

00:03:21.142 --> 00:03:22.789
(Tik)

NOTE Paragraph

00:03:23.922 --> 00:03:28.124
Akabinde ve fark etmeksizin
ben bu yeni ilacın bağımlısı olmuştum.

00:03:28.772 --> 00:03:32.712
Keder ve kendine acıma krizlerine
düştüğüm zamanlarda,

00:03:32.736 --> 00:03:35.299
her bir tuştaki ton ve ritimlerin

00:03:35.323 --> 00:03:39.664
beni özgürleştireceğini kalpten bilerek


00:03:39.688 --> 00:03:41.222
piyanomun 88 tuşuna koşar oldum.

00:03:41.981 --> 00:03:45.259
O zamanlar ne kadar müziğin
bana yardım ettiğini bilmiyordum.

00:03:45.283 --> 00:03:47.416
Olağanlıkla yaptığım bir şeydi sadece.

00:03:47.845 --> 00:03:50.513
Şarkılarımı yazarken
kimseyi etkilemeye çalışmıyordum.

00:03:50.537 --> 00:03:52.003
Sadece rahatlamaydı.

00:03:52.807 --> 00:03:55.553
Ama daha çok çaldıkça
semptomlarım daha az nüksetti

00:03:55.577 --> 00:03:58.013
ve ataklarımın yoğunluğu azaldı.

NOTE Paragraph

00:03:58.466 --> 00:04:02.236
Ben de bu şarkıların semptomlarımı
nasıl hafiflettiğini merak ettim.

00:04:02.260 --> 00:04:06.648
Ve müziğin iyileştiriciliğiyle ilgili
başka vakalar var mıydı, merak ettim.

00:04:07.641 --> 00:04:09.041
Araştırmaya başladım.

00:04:10.768 --> 00:04:13.734
Oldukça başarılı bir kongre üyesi olan
Gabby Giffords'ı buldum,

00:04:13.758 --> 00:04:16.202
kafasından vurulmuştu.

00:04:16.560 --> 00:04:18.560
Konuşma yetisini kaybetmişti.

00:04:19.187 --> 00:04:22.122
Konuşma yetisi ve şarkı söyleme yetisi

00:04:22.146 --> 00:04:24.339
beynin iki farklı kısmında yer aldığından

00:04:24.363 --> 00:04:27.109
doktorları müzik terapistleriyle
çalışmasını istemişlerdi.

00:04:27.887 --> 00:04:30.283
Konuşamadığından,
düşüncelerini şarkı olarak

00:04:30.307 --> 00:04:32.450
söylemesi yönünde cesaretlendirdiler.

00:04:32.474 --> 00:04:33.832
Ve bu teknik sayesinde

00:04:33.856 --> 00:04:37.352
kongre üyesi sonunda konuşma yetisini
tekrar kazandı.

00:04:37.697 --> 00:04:40.081
Müzik Gabby Giffords'ı iyileştirdi.

NOTE Paragraph

00:04:41.720 --> 00:04:45.728
Bilim insanları müziğin beyinde
doğal ağrı kesici oksitoksini

00:04:45.752 --> 00:04:47.133
ve iyi his kimyasalı dopamini

00:04:47.157 --> 00:04:49.315
salgılattığını keşfettiler.

00:04:49.625 --> 00:04:52.260
Dopamin sağlıklı bir
sinir sistemi için şart

00:04:52.284 --> 00:04:54.817
ve duygusal sağlık üzerinde çok etkili.

00:04:55.149 --> 00:04:59.005
Müzik ayrıca kan akışını uyardığından
kalp ritmimizi,

00:04:59.029 --> 00:05:00.829
nefesimizi ve nabzımızı da etkiliyor.

00:05:01.242 --> 00:05:04.092
Ek olarak,
kortizol seviyelerimizi düşürüyor,

00:05:04.116 --> 00:05:05.616
yani nörolojik semptomlarda

00:05:05.640 --> 00:05:08.818
yaygın uyaran olan kaygıyı azaltıyor.

NOTE Paragraph

00:05:10.122 --> 00:05:14.399
Nörolojik rahatsızlığa sahip birilerine
elbet bu hayatta rastlayacağız.

00:05:15.050 --> 00:05:16.804
Ailemizden biri olmasa da --

NOTE Paragraph

00:05:16.828 --> 00:05:17.995
(Tik)

NOTE Paragraph

00:05:18.019 --> 00:05:20.352
bir dostumuz veya iş arkadaşımız olabilir.

00:05:20.784 --> 00:05:22.991
Lütfen bu mesajı yaymama destek olun:

00:05:23.474 --> 00:05:27.500
Müziğin hayatlarımızı yükseltme
ve bizi içeriden iyileştirme özelliği var.

NOTE Paragraph

00:05:28.616 --> 00:05:30.251
Hâlâ Tourette sendromum var.

00:05:30.275 --> 00:05:32.531
Her gün, her saat onunla uğraşıyorum.

00:05:32.555 --> 00:05:34.997
Hayatımın sonuna kadar uğraşacağım.

00:05:35.021 --> 00:05:38.537
Ve bu, sıklıkla kendimi
sınıfa açıklamam demek

00:05:38.561 --> 00:05:41.383
çünkü sözlü tiklerim
oldukça dikkat dağıtıcı olabiliyor.

00:05:41.957 --> 00:05:45.149
Mesela bazen gözlerimi
istemsizce kırptığımda

00:05:45.173 --> 00:05:48.123
karşımda oturan çocuk
onunla flört ettiğimi düşünüyor,

00:05:48.147 --> 00:05:49.298
ki gerçekten etmiyorum.

NOTE Paragraph

00:05:49.322 --> 00:05:50.325
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:05:50.349 --> 00:05:53.680
Ve ona "Pardon -- Flört etmeye
çalışmıyordum." demem gerekiyor.

NOTE Paragraph

00:05:53.704 --> 00:05:56.188
Ama en şaşırtıcı olan şey

00:05:56.212 --> 00:06:00.641
şarkı söylediğimde, çaldığımda
hatta sadece dinlediğimde bile

00:06:00.665 --> 00:06:01.815
tik yapmıyorum.

00:06:02.974 --> 00:06:06.744
Birçok kere çok stresli durumlarda
sahnede bulundum,

00:06:06.768 --> 00:06:09.196
binlerce insan beni izlerken.

00:06:09.220 --> 00:06:12.000
Ve performans öncesinde
tiklerim aktif hâlde olsa da --

NOTE Paragraph

00:06:12.024 --> 00:06:13.042
(Tic)

NOTE Paragraph

00:06:13.066 --> 00:06:16.418
müzik başladıktan sonra
tiklerim arka koltuğa geçiyor.

00:06:17.993 --> 00:06:22.795
Yani kendi şarkı sözlerimi yazıyor
kendi müziğimi besteliyor olabilirim

00:06:22.819 --> 00:06:27.140
ama gerçeklikte
müziğin beni bestelediğini fark ettim.

NOTE Paragraph

00:06:27.745 --> 00:06:28.911
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:06:28.935 --> 00:06:33.920
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:06:37.634 --> 00:06:40.257
(Tik)

NOTE Paragraph

00:06:41.247 --> 00:06:44.509
(Müzik)

NOTE Paragraph

00:07:10.434 --> 00:07:13.952
<i>Sanırım maskemi
çok erken çıkardım</i>

NOTE Paragraph

00:07:14.276 --> 00:07:17.294
<i>Çünkü oradaydın
ve sonrasında değildin</i>

NOTE Paragraph

00:07:17.318 --> 00:07:20.715
<i>Sanırım her şeyi senin üstüne yıktım</i>

NOTE Paragraph

00:07:20.739 --> 00:07:23.934
<i>İçimden çıkarmalıydım
çıkarmalıydım</i>

NOTE Paragraph

00:07:23.958 --> 00:07:30.545
<i>Belki de kendimi her bir parça
kaybettiğimde geri koyuyorum</i>

NOTE Paragraph

00:07:30.569 --> 00:07:36.953
<i>Kendi kalbimi kıracağım ana kadar
numara yapmak için</i>


NOTE Paragraph

00:07:39.499 --> 00:07:45.937
<i>Ve ah, gerçek beni
tanımanı istedim</i>

NOTE Paragraph

00:07:45.961 --> 00:07:48.743
<i>Ve ciddiye almanı</i>

NOTE Paragraph

00:07:51.465 --> 00:07:52.636
<i>Ama şimdi</i>

NOTE Paragraph

00:07:52.660 --> 00:07:55.866
<i>Seni sevmiyorum
Seni sevmiyorum</i>

NOTE Paragraph

00:07:55.890 --> 00:07:59.285
<i>Seni sevmiyorum</i>

NOTE Paragraph

00:07:59.309 --> 00:08:01.206
<i>Sana güvenebileceğimi sandım</i>

NOTE Paragraph

00:08:01.679 --> 00:08:05.879
<i>Ama sen benden
ve maskemden kaçıyorsun</i>

NOTE Paragraph

00:08:05.903 --> 00:08:09.234
<i>Seni sevmiyorum
Seni sevmiyorum</i>

NOTE Paragraph

00:08:09.258 --> 00:08:11.753
<i>Seni sevmiyorum</i>

NOTE Paragraph

00:08:18.416 --> 00:08:20.806
<i>Artık</i>

NOTE Paragraph

00:08:21.490 --> 00:08:25.147
<i>Sanırım maskemi çok erken çıkardım</i>

NOTE Paragraph

00:08:25.171 --> 00:08:28.108
<i>Çünkü çıkardığımda çığlık attın</i>

NOTE Paragraph

00:08:28.132 --> 00:08:31.670
<i>Hazır olmadığını söyledin</i>

NOTE Paragraph

00:08:31.694 --> 00:08:34.821
<i>Ve öyle işte
Öyle işte</i>

NOTE Paragraph

00:08:34.845 --> 00:08:41.642
<i>Belki de bu sefer
önceden acıttığından daha çok acıttı</i>

NOTE Paragraph

00:08:41.666 --> 00:08:46.540
<i>Belki de aldığım bu darbe 
biraz fazlaydı</i>

NOTE Paragraph

00:08:46.564 --> 00:08:49.093
<i>Biraz fazlaydı</i>

NOTE Paragraph

00:08:49.876 --> 00:08:55.309
<i>Ve ah, gerçek beni
tanımanı istedim</i>

NOTE Paragraph

00:08:56.532 --> 00:08:59.203
<i>Ve ciddiye almanı</i>

NOTE Paragraph

00:09:02.001 --> 00:09:03.152
<i>Ama şimdi</i>

NOTE Paragraph

00:09:03.176 --> 00:09:06.398
<i>Seni sevmiyorum
Seni sevmiyorum</i>

NOTE Paragraph

00:09:06.422 --> 00:09:08.825
<i>Seni sevmiyorum</i>

NOTE Paragraph

00:09:09.894 --> 00:09:12.217
<i>Sana güvenebileceğimi sanmıştım</i>

NOTE Paragraph

00:09:12.241 --> 00:09:16.518
<i>Ama sen benden
ve maskemden kaçıyorsun</i>

NOTE Paragraph

00:09:16.542 --> 00:09:19.917
<i>Seni sevmiyorum
Seni sevmiyorum</i>

NOTE Paragraph

00:09:19.941 --> 00:09:22.505
<i>Seni sevmiyorum</i>

NOTE Paragraph

00:09:29.680 --> 00:09:32.738
<i>Artık</i>

NOTE Paragraph

00:09:33.183 --> 00:09:38.944
(Alkışlar)