WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:04.520
Kur unë isha femijë,
dija që kisha superfuqi.

00:00:06.920 --> 00:00:08.135
Është e vertet.

NOTE Paragraph

00:00:08.160 --> 00:00:09.256
(Të qeshura)

NOTE Paragraph

00:00:09.280 --> 00:00:12.730
Mendoja se isha e mrekullueshme
sepse mund te kuptoja


00:00:12.860 --> 00:00:15.506
dhe të identifikohesha me ndjenjat
e njerëzve bojëkaf,

00:00:15.506 --> 00:00:19.320
si gjyshi im, nje musliman konservator.

00:00:19.360 --> 00:00:22.730
Gjithashtu, mund te kuptoja nënën time
afgane, dhe baban tim pakistan,

00:00:24.280 --> 00:00:28.080
jo shumë fetar por të qetë, mjaft liberal.

00:00:28.480 --> 00:00:30.096
Dhe sigurisht, mund te kuptoja

00:00:30.120 --> 00:00:32.536
dhe të lidhem me ndjenjat e te bardhëve.

00:00:32.560 --> 00:00:34.400
Norvegjezet e bardhë te shtetit tim.

00:00:35.480 --> 00:00:38.056
E keni parasysh;
te bardhë, bojekaf, cilido--

00:00:38.080 --> 00:00:39.896
Unë i doja të gjithë ata.

00:00:39.896 --> 00:00:41.152
Unë i kuptoja te gjithë.

00:00:41.152 --> 00:00:43.962
edhe pse ata shpesh nuk kuptoheshin
me njëri tjetrin;

00:00:44.372 --> 00:00:46.232
ata ishin te gjithë njerëzit e mi.

NOTE Paragraph

00:00:46.232 --> 00:00:48.918
Nga ana tjetër, babai im ishte
gjithmonë në merak.

00:00:48.918 --> 00:00:51.810
Vazhdonte të më thoshte se edhe
me arsimin më të mirë,

00:00:51.810 --> 00:00:54.616
nuk do trajtohesha drejtesisht.

00:00:54.616 --> 00:00:57.516
Sipas tij, do vazhdoja të përballesha
me diskriminime.

00:00:57.516 --> 00:01:00.538
Dhe e vetmja mënyrë për t'u pranur
nga të bardhët

00:01:00.538 --> 00:01:03.417
do të ishte të bëhesha e famshme.

NOTE Paragraph

00:01:03.417 --> 00:01:07.736
Tani, ai e beri kete bisedë
me mua kur unë isha vetëm shtatë vjeçe.

00:01:08.440 --> 00:01:11.416
Pra kur isha shtatë vjeçe, ai më thotë,

00:01:11.440 --> 00:01:14.816
"Vendos të hysh në sport ose muzikë".

NOTE Paragraph

00:01:14.840 --> 00:01:18.780
Ai nuk dinte shumë nga sportet--
i bekuar qoftë--kështu ra për muzikën.

00:01:18.900 --> 00:01:23.550
Kështu, kur isha shtatë vjeçe, mblodhi
gjithë lodrat e kukullat e mia,

00:01:23.550 --> 00:01:25.420
dhe i hodhi poshtë.

00:01:26.160 --> 00:01:30.016
Në këmbim ai më dha nje tastierë
të vogël Casio dhe--

NOTE Paragraph

00:01:30.040 --> 00:01:31.256
(Të qeshura)

NOTE Paragraph

00:01:31.280 --> 00:01:33.296
Po. Dhe kurse për kanto.

00:01:33.320 --> 00:01:37.730
Dhe më detyroi, me pak fjalë,
të praktikoja për orë të tëra çdo ditë.

NOTE Paragraph

00:01:38.120 --> 00:01:41.270
Shumë shpejt, bëri të shfaqesha
për publik gjithmonë më të madh

00:01:41.750 --> 00:01:45.980
dhe çuditërisht, u bëra gati
një lloj si femijë reklamë

00:01:46.200 --> 00:01:48.280
për multikulturalizmin norvegjez.

00:01:48.760 --> 00:01:50.496
U ndjeva shumë krenare, sigurisht.

00:01:50.520 --> 00:01:53.856
Sepse edhe gazetat tani

00:01:53.880 --> 00:01:56.456
fillonin të shkruanin mirë
per njerezit bojekaf,

00:01:56.480 --> 00:01:59.640
prandaj ndieja që
superfuqia ime po rritej.

NOTE Paragraph

00:02:00.960 --> 00:02:03.936
Kur isha 12 vjeçe,
duke u kthyer në shtëpi nga shkolla,

00:02:03.960 --> 00:02:05.176
bëra një devijim të vogël

00:02:05.200 --> 00:02:08.600
sepse doja të blija ëmbëlsirat
e preferuara, quhen "këmbë të kripura".

00:02:08.759 --> 00:02:10.520
E di tingullon pak keq,

00:02:11.640 --> 00:02:13.136
po mua më pëlqejnë shumë ato.

00:02:13.401 --> 00:02:17.600
Ato ishin disa copa të vogla
jamballi në formë këmbe.

00:02:18.120 --> 00:02:23.940
Dhe tani që e them me zë të lartë,
e kuptoj sa keq tingullon,

00:02:24.280 --> 00:02:26.776
sidoqoftë, unë i dua jashtë mase.

00:02:26.800 --> 00:02:28.896
Gjatë rrugës për në dyqan,

00:02:28.920 --> 00:02:33.390
ishte nje burrë i bardhë,
tek dera hyrëse që më bllokonte rrugën.

00:02:33.480 --> 00:02:39.120
Kështu provova të ecja rreth tij,
po sapo lëviza ai më ndaloi

00:02:39.440 --> 00:02:41.240
dhe më nguli sytë,

00:02:42.200 --> 00:02:44.136
dhe më pështyti në fytyrë, dhe më tha,

00:02:44.160 --> 00:02:45.376
"Zhduku nga rruga ime

00:02:45.400 --> 00:02:48.656
ti bushter e zezë,
ti bushtër e vogël pakistane,

00:02:48.680 --> 00:02:50.600
shko nga ku ke ardhur".

00:02:51.600 --> 00:02:54.696
Unë isha tmerrësisht e tmerruar.

00:02:54.720 --> 00:02:56.016
Ia kisha ngulur sytë.

00:02:56.040 --> 00:02:58.960
Isha shume e frikësuar
të fshija pështymën nga fytyra,

00:02:59.590 --> 00:03:02.030
edhe pse po trazohej me lotët e mi.

00:03:02.030 --> 00:03:05.650
Më kujtohet që shikoja rreth e rrotull,
duke shpresuar në çdo çast tani

00:03:05.720 --> 00:03:09.376
një i rritur do të vinte
dhe do të ndalonte këtë burrë.

00:03:09.400 --> 00:03:13.720
Përkundrazi, njerëzit vazhdonin të ecnin
pas meje dhe pretendonin që s'më shikonin.

00:03:14.160 --> 00:03:18.080
Isha shumë e hutuar, sepse mendoja:

00:03:18.640 --> 00:03:21.910
"Njerëzit e mi të bardhë, ejani!
Ku janë ata? Çfarë po ndodh?

00:03:21.960 --> 00:03:24.040
Si mundet të mos vijnë të më shpëtojnë?"

00:03:24.110 --> 00:03:27.016
E panevojshme për t'u thënë,
ëmbëlsirat nuk i bleva.

00:03:27.040 --> 00:03:29.160
Vrapova drejt shtëpisë me sa pata fuqi.


NOTE Paragraph

00:03:30.040 --> 00:03:32.810
Gjërat ishin akoma në rregull,
megjithatë, mendova.

00:03:32.810 --> 00:03:35.896
Me kalimin e kohës, dhe sa më shumë
bëhesha e suksesshme.

00:03:35.920 --> 00:03:40.040
filluan të më ngacmonin bile
dhe njerezit bojekaf.

00:03:41.450 --> 00:03:44.816
Disa burra nga komuniteti i prindërve
mendonin se ishte e pa pranueshme

00:03:44.840 --> 00:03:49.696
dhe jo e ndershme për një grua
të përfshihet në muzikë

00:03:49.720 --> 00:03:51.680
dhe të jetë e pranishme nëpër media.

00:03:53.280 --> 00:03:58.696
Shumë shpejt, nisa të sulmohesha
nëper koncertet e mia.

00:03:58.720 --> 00:04:03.730
Më kujtohet nje nga koncertet,
isha në skenë, u përkula drejt publikut

00:04:03.760 --> 00:04:07.016
dhe gjëja e fundit që pashë
ishte fytyra esmere e një të riut

00:04:07.040 --> 00:04:11.190
dhe më pas mbaj mënd që një lloj kimikati
u vërvit në sytë e mi

00:04:11.280 --> 00:04:14.530
dhe më kujtohet që nuk mund të shikoja
dhe sytë më lotonin

00:04:14.530 --> 00:04:16.890
po megjithatë vazhdova të këndoja.

00:04:16.890 --> 00:04:21.560
Isha pështyrë në fytyrë në rrugët e Oslos,
kësaj radhe nga aziatikë.

00:04:22.360 --> 00:04:25.576
Tentuan dhe të më rrëmbenin.

00:04:25.600 --> 00:04:27.656
Kercënimet për vdekje ishin të pafundme.

00:04:27.680 --> 00:04:30.936
Kujtoj që një burrë mjekrosh i moshuar
më ndaloi në rrugë njëherë,

00:04:30.960 --> 00:04:33.096
e më tha, "Arsyeja pse të urrej kaq shumë

00:04:33.120 --> 00:04:35.176
është se i bën vajzat tona të mendojnë

00:04:35.200 --> 00:04:36.760
se mund të bëjnë çfarë të duan."

00:04:38.560 --> 00:04:41.376
Një djal më i ri më paralajmëroi
të kisha kujdes.

00:04:41.400 --> 00:04:44.416
Ai tha që muzika është anti-islamike
dhe punë për bushtra,

00:04:44.440 --> 00:04:47.176
nese vazhdon, do të të përdhunojnë

00:04:47.200 --> 00:04:51.880
stomaku jot do të të pritet
kështu që asnjë kurvë tjetër të lindi më.

NOTE Paragraph

00:04:53.560 --> 00:04:55.256
Përsëri, isha e hutuar.

00:04:55.280 --> 00:04:57.185
Nuk mund të kuptoja çfarë po ndodhte.

00:04:57.209 --> 00:05:00.889
Njerëzit e mi kafe fillonin
të më kërcënonin--si ndodhi?

00:05:01.560 --> 00:05:04.656
Në vënd të bashkoheshin botë, dy botët,

00:05:04.680 --> 00:05:07.680
m'u duk sikur po bija
midis dy botëve të mia.

00:05:08.000 --> 00:05:10.600
Besoj, se për mua,
pështyma ishte kriptonit.

NOTE Paragraph

00:05:12.560 --> 00:05:14.040
Kur isha 17 vjeçe,

00:05:14.040 --> 00:05:17.620
kërcënimet për vdekje ishin të pafunda,
dhe ngacmimet ishin të vazhdueshme.

00:05:17.640 --> 00:05:20.480
Shkoi shumë keq, deri sa mamaja ime
më uli dhe më tha,

00:05:20.480 --> 00:05:23.006
"S'mundemi më të të mbrojmë,
nuk je e sigurt ketu,

00:05:23.006 --> 00:05:25.720
duhet të largohesh prej këtej."

00:05:25.720 --> 00:05:30.610
Bleva një biletë vetëm vajtje për Londër,
bëra valixhet dhe u largova.

00:05:30.920 --> 00:05:35.640
Zemërimi im më i madh në atë kohë
ishte që asnjeri nuk tha gjë.

00:05:35.880 --> 00:05:38.240
Pata një largim publik nga Norvegjia.

00:05:39.120 --> 00:05:42.656
Njerzzit e mi kaf, njerëzit e bardhë--
asnjëri tha gjë.

00:05:42.680 --> 00:05:44.940
Asnjë tha, "Pritni, ky është gabim.

00:05:45.960 --> 00:05:49.656
Përkraheni këtë vajzë, mbrojeni
këtë vajzë, sepse është një prej nesh"

00:05:49.680 --> 00:05:51.240
Asnjë nuk e tha këtë.

00:05:51.240 --> 00:05:54.390
Përkundrazi, u ndjeva--
e keni parasysh në aeroport,

00:05:54.390 --> 00:05:57.790
tek rripi i transportit të valixheve
janë ato valixhet


00:05:57.790 --> 00:05:59.156
që shkojnë rreth e rrotull,

00:05:59.156 --> 00:06:01.776
dhe aty është gjithmonë
një valixhe e mbetur në fund,

00:06:01.800 --> 00:06:04.816
atë që asnjë nuk do,
atë që asnjeri nuk e kërkon.

00:06:04.840 --> 00:06:05.840
U ndieva kështu.

00:06:07.040 --> 00:06:10.420
Kurrë nuk isha ndjerë aq e vetmuar.
Kur nuk isha ndjerë aq e humbur.

NOTE Paragraph

00:06:12.360 --> 00:06:16.470
Kështu pasi erdha në Londër,
vazhdova karrierën e muzikës.

00:06:17.000 --> 00:06:20.200
Vend i ndryshëm, po fatkeqësisht,
e njëjta histori.

00:06:20.560 --> 00:06:23.070
Më kujtohet një mesazh
që më kishin dërguar

00:06:23.070 --> 00:06:27.810
që thoshte se do të më vrisnin
dhe lumenj me gjak do të rridhnin

00:06:27.810 --> 00:06:31.256
dhe unë do të përdhunohesha
shumë herë para se të vdisja.

00:06:31.280 --> 00:06:32.696
Në këtë pikë, dua të them,

00:06:32.720 --> 00:06:35.176
po mësohesha me mesazhe të tilla,

00:06:35.200 --> 00:06:39.480
por çfarë ndryshoi ishte që nisën të 
kërcënonin familjen time.

NOTE Paragraph

00:06:40.760 --> 00:06:46.000
Pra edhe njëherë, bëra valixhen,
lashë muzikën dhe shkova në SHBA.

00:06:46.520 --> 00:06:47.776
Mjaft.

00:06:47.800 --> 00:06:50.416
Nuk doja të kisha të bëja më me këtë gjë.

00:06:50.440 --> 00:06:53.096
Dhe sigurisht nuk do vdisja për diçka

00:06:53.120 --> 00:06:56.310
që nuk ishte as ëndrra ime --
ishte zgjidhja e babait tim.

NOTE Paragraph

00:06:58.200 --> 00:07:01.376
U ndieva pak e humbur.

00:07:01.400 --> 00:07:02.936
U ndieva e shqyer.

00:07:02.960 --> 00:07:05.296
Po vendosa që çfarë unë doja të bëja

00:07:05.320 --> 00:07:08.656
ishte të kaloja vitet e ardhshme
të jetës time

00:07:08.680 --> 00:07:10.336
duke mbështetur njerëzit e rinj

00:07:10.360 --> 00:07:13.256
dhe të provoja të isha
afër tyre në disa mënyra,

00:07:13.280 --> 00:07:14.976
në çfarëdo lloj mënyre mundesha.

00:07:15.000 --> 00:07:18.256
Nisa vullnetarizmin për disa organizata

00:07:18.280 --> 00:07:22.920
që punonin me muslimanët e rinj në Evropë.

00:07:24.080 --> 00:07:27.096
Dhe, për habi, çfarë zbulova ishte

00:07:27.120 --> 00:07:31.600
që shumë nga këta të rinj po vuanin
dhe po luftonin.

00:07:32.440 --> 00:07:35.976
Po përballeshin me shumë probleme me
familjet e komunitetet e tyre

00:07:36.000 --> 00:07:39.616
që dukeshin të interesuar më 
shumë për nderin dhe reputacionin

00:07:39.640 --> 00:07:42.400
se sa për lumturinë
dhe jetën e fëmijëve të tyre.

00:07:43.760 --> 00:07:47.760
Nisa të ndihesha që nuk isha aq e vetmuar,
ndoshta nuk isha aq e çuditshme.

00:07:48.280 --> 00:07:50.600
Ndoshta ka shumë njerëz si unë në botë.

NOTE Paragraph

00:07:51.040 --> 00:07:54.336
Problemi është, që pjesa më e madhe e
njerëzve nuk kuptojnë

00:07:54.336 --> 00:07:57.816
që ka shumë nga ne që jetojnë në Evropë.

00:07:57.840 --> 00:08:00.256
që nuk janë të lirë të jenë vetvetja.

00:08:00.280 --> 00:08:02.360
Nuk na lejohet të jemi kush jemi.

00:08:03.360 --> 00:08:07.416
Nuk jemi të lirë të martohemi

00:08:07.440 --> 00:08:10.376
ose të jemi në një marredhenie
me një njeri që zgjedhim vetë.

00:08:10.400 --> 00:08:12.056
Nuk mund të zgjedhim as karrierën tonë.

00:08:12.080 --> 00:08:15.856
Kjo është normale në epiqëndrën
muslimane të Evropës.

00:08:15.880 --> 00:08:18.960
Edhe në shoqëritë më të lira në botë,
ne nuk jemi të lirë

00:08:19.640 --> 00:08:23.536
Jetët tona, ëndrrat tona,
e ardhmja jonë nuk na përket neve,

00:08:23.560 --> 00:08:26.816
I përket prindërve tanë 
dhe komunitetit tonë.

00:08:26.840 --> 00:08:29.920
Zbulova historira të pafunda të të rinjsh

00:08:30.880 --> 00:08:33.775
që janë të humbura te gjithë ne,

00:08:33.799 --> 00:08:35.805
që janë të padukshme për të gjithë ne,

00:08:35.805 --> 00:08:38.360
po që po vuajnë dhe po vuajnë vetëm.

00:08:39.520 --> 00:08:43.840
Fëmijët që humbim në martesa të detyruara,
në dhunime dhe abuzime në emër të nderit.

NOTE Paragraph

00:08:45.280 --> 00:08:48.650
Përfundimisht, kuptova pas vitesh
që punoja me këta të rinj,

00:08:48.650 --> 00:08:51.016
që nuk do jem më në gjëndje
të vazhdoj të vrapoj.

00:08:51.040 --> 00:08:55.696
Nuk mund të kaloj gjithë jetën time
e frikësuar dhe duke u fshehur

00:08:55.720 --> 00:08:58.160
e që unë duhet të bej me të vërtet diçka.

00:08:59.640 --> 00:09:02.736
Kuptova edhe që heshtja ime, heshtja jonë,

00:09:02.760 --> 00:09:05.080
lejon dhunë si kjo të vazhdojë.

00:09:06.000 --> 00:09:10.496
Kështu vendosa që doja të përdorja
superfuqinë e fëmijërisë time

00:09:10.520 --> 00:09:15.216
për të bërë njerëzit e anëve të ndryshme
të kësaj çështje të kuptojnë

00:09:15.240 --> 00:09:20.360
çfarë është të jesh një i ri i bllokuar
midis familjes dhe shtetit.

NOTE Paragraph

00:09:20.960 --> 00:09:24.480
Kështu fillova të bëja filma,
dhe fillova të tregoja këto histori.

00:09:24.880 --> 00:09:29.296
Unë doja edhe që njerëzit të kuptojnë
pasojat vdekjeprurëse

00:09:29.320 --> 00:09:31.400
e mos marrjes seriozisht të problemeve.

NOTE Paragraph

00:09:32.000 --> 00:09:34.360
Filmi i parë që bëra ishte mbi Banaz-in.

00:09:35.440 --> 00:09:38.680
Ajo ishte një 17-vjeçare kurde në Londër.

00:09:39.520 --> 00:09:42.320
Ajo ishte vajzë e bindur,
bënte çfarë prindërit i thonin.

00:09:42.840 --> 00:09:45.256
Provonte të bënte gjithçka drejt.

00:09:45.280 --> 00:09:47.896
U martua me një djalë
që i zgjodhën prindërit,

00:09:47.920 --> 00:09:50.880
edhe pse ai e rrihte
dhe e përdhunonte vazhdimisht.

00:09:51.880 --> 00:09:54.696
Dhe kur ajo provoi të shkonte tek familja
e saj për ndihmë, ata thanë,

00:09:54.720 --> 00:09:56.976
"Duhet të kthehesh mbrapsht
dhe te bëhesh nuse më e mirë."

00:09:57.000 --> 00:09:59.816
Sepse ata nuk donin
një vajzë të ndarë tek dera e tyre

00:09:59.840 --> 00:10:02.800
sepse, sigurisht, kjo do të sillte
turp në familje.

00:10:03.680 --> 00:10:06.470
Ajo ishte qëlluar aq shumë
saqë nga veshët i dilte gjak,

00:10:07.200 --> 00:10:12.296
dhe kur në fund u largua
dhe gjeti një djalë që ajo zgjodhi

00:10:12.320 --> 00:10:14.136
dhe ra në dashuri,

00:10:14.160 --> 00:10:16.416
komuniteti dhe familja e zbuloi

00:10:16.440 --> 00:10:17.840
dhe ajo u zhduk.

00:10:18.440 --> 00:10:20.280
U gjet tre muaj më vonë.

00:10:21.200 --> 00:10:25.320
E futur në një valixhe
dhe e varrosur nën tokën e shtëpisë.

00:10:28.040 --> 00:10:31.560
E kishin mbytur,
e kishin qëlluar deri në vdekje

00:10:32.760 --> 00:10:37.280
nga tre burra, tre kusherinj,
me urdhërin e babait dhe xhaxhait.

00:10:37.960 --> 00:10:40.136
Tragjedisë të Banaz i shtohet fakti

00:10:40.160 --> 00:10:46.056
që ajo kish shkuar në polici
në Angli pese herë për ndihmë,

00:10:46.080 --> 00:10:49.136
duke i treguar se ajo do të vritej
nga familja e saj.

00:10:49.160 --> 00:10:52.040
Policia nuk e besoi atë
kështu nuk bëri asgjë.

NOTE Paragraph

00:10:53.080 --> 00:10:54.336
Dhe problemi me këtë

00:10:54.360 --> 00:10:58.736
është që jo vetëm janë shumë nga fëmijët
tanë që përballen me këto probleme

00:10:58.760 --> 00:11:01.856
brenda familjeve dhe brenda komuniteteve,

00:11:01.880 --> 00:11:05.520
po ato përballohen me keqkuptime

00:11:06.640 --> 00:11:10.160
dhe apati ne vendet ku rriten.

00:11:11.640 --> 00:11:16.336
Kur familjet e tyre i tradhëtojnë,
ata shikojnë nga ne,

00:11:16.360 --> 00:11:18.416
dhe kur ne nuk kuptojmë,

00:11:18.440 --> 00:11:19.640
ne i humbim ata.

NOTE Paragraph

00:11:21.120 --> 00:11:24.296
Ndërsa po bëja filmin,
disa njerëz më thanë,

00:11:24.320 --> 00:11:26.720
"Mirë, Deeya, ti e di,
kjo është kultura e tyre,

00:11:26.720 --> 00:11:29.491
kjo është çfarë këta njerëz
bëjnë me fëmijët e tyre

00:11:29.491 --> 00:11:31.875
dhe ne nuk mund të ndërhyjmë."

00:11:31.880 --> 00:11:35.080
Unë ju siguroj që të vritesh
nuk është në kulturën time.

00:11:36.280 --> 00:11:37.260
E dini?

00:11:37.260 --> 00:11:39.216
Dhe sigurisht njerëzit që janë si unë,

00:11:39.240 --> 00:11:41.736
gra të reja që vijnë
nga të kaluara si imja,

00:11:41.760 --> 00:11:45.856
duhet të kenë të njëjta të drejta,
të njëjta mbrojtje

00:11:45.880 --> 00:11:48.880
si çdo njeri tjetër në këtë shtet, pse jo?

NOTE Paragraph

00:11:50.360 --> 00:11:55.096
Kështu, për filmin e ardhshëm, 
doja të provoja të kuptoja

00:11:55.120 --> 00:11:57.976
si disa muslimanë të rinj në Evropë

00:11:58.000 --> 00:12:00.080
janë tërhequr nga ekstremizmi dhe dhuna.

00:12:00.880 --> 00:12:02.136
Po me këtë çështje,

00:12:02.160 --> 00:12:05.320
mësova që unë isha duke u përballur
me frikën time më të madhe:

00:12:07.040 --> 00:12:08.640
burrat musliman me mjekër.

00:12:10.880 --> 00:12:13.696
Të njëjta burra, o të ngjashëm,

00:12:13.720 --> 00:12:16.520
me ata që më lënduan për pjesën
më të madhe të jetës time.

00:12:17.560 --> 00:12:20.256
Burra që i kisha pasur frikë
tërë jetën time.

00:12:20.280 --> 00:12:23.136
Burra që unë i urreja thellë,

00:12:23.160 --> 00:12:24.600
për shumë, shumë vite.

NOTE Paragraph

00:12:25.160 --> 00:12:29.136
Kështu kalova dy vitet e ardhshme duke 
intervistuar terroristë të dënuar,

00:12:29.160 --> 00:12:31.656
xhihadistë dhe ish ekstremistë.

00:12:31.680 --> 00:12:35.016
Çfarë unë dija,
ishte shumë e qartë tashmë,

00:12:35.040 --> 00:12:40.216
ishte që feja, politika,
e kaluara kolonialiste e Evropës,

00:12:40.240 --> 00:12:44.496
dhe dështimet e politikës të jashtme
të të viteve të kaluara,

00:12:44.520 --> 00:12:46.510
ishin të gjitha pjesë e kuadrit.

00:12:46.520 --> 00:12:50.006
Por çfarë më interesonte më shumë
për të zbuluar ishte kush janë njerëzit,

00:12:50.006 --> 00:12:51.376
kush janë arsyet personale

00:12:51.400 --> 00:12:55.720
pse disa nga të rinjtë janë të
prekshëm nga grupe si këto.

00:12:57.000 --> 00:13:01.360
Dhe çfarë më surprizoi ishte që gjeta
njerëz të lënduar.

00:13:03.760 --> 00:13:06.216
Në vend të përbindëshave që po kërkoja,

00:13:06.240 --> 00:13:07.616
që doja të gjeja--

00:13:07.640 --> 00:13:10.776
sinqerisht sepse do të kishte qënë
shumë e kënaqshme--

00:13:10.800 --> 00:13:12.400
gjeta njerëz të vuajtur.

00:13:13.520 --> 00:13:15.016
Si Banaz-i,

00:13:15.040 --> 00:13:18.296
zbulova që këta djem të rinj ishin shqyer

00:13:18.320 --> 00:13:20.856
duke provuar të bashkonin boshllëqet

00:13:20.880 --> 00:13:24.360
midis familjeve të tyre
dhe vendit ku ata kishin lindur.


00:13:25.720 --> 00:13:29.096
Dhe çfarë mësova tjetër është
që grupet ekstremiste, terroristët

00:13:29.120 --> 00:13:32.576
përfitonin nga ndjenjat e 
këtyre të rinjëve

00:13:32.600 --> 00:13:36.456
dhe i kanalizonin këtë drejt dhunës.

00:13:36.480 --> 00:13:38.056
"Eja tek ne", thonë ata.

00:13:38.080 --> 00:13:41.056
"Refuzo të dy anët,
familjen tënde dhe shtetin tënd

00:13:41.080 --> 00:13:42.736
sepse ata ty të refuzojnë.

00:13:42.760 --> 00:13:45.856
Për familjen tënde, nderi saj
është më i rëndësishëm se ty

00:13:45.880 --> 00:13:47.136
dhe për shtetin tënd,

00:13:47.160 --> 00:13:53.040
norvegjezi i vërtetë, anglezi ose francezi
do të jetë gjithmonë i bardhë por jo ti."

00:13:54.040 --> 00:13:57.496
Ata po i premtojnë të rinjve
gjërat që dëshirojnë:

00:13:57.520 --> 00:14:01.856
rëndësi, heroizëm,
një arsye për prani dhe qëllim,

00:14:01.880 --> 00:14:04.280
një komunitet që i do dhe i pranon.

00:14:05.200 --> 00:14:08.136
Bëjnë të pafuqishmit
të ndihen të fuqishëm.

00:14:08.160 --> 00:14:13.040
Të padukshmit dhe të heshturit
më në fund dëgjohen.

00:14:15.120 --> 00:14:17.656
Kjo është çfarë po i bëjnë të rinjëve.

00:14:17.680 --> 00:14:21.520
Pse këto grupe po e bëjnë këtë
për të rinjtë tanë dhe jo ne?

NOTE Paragraph

00:14:22.760 --> 00:14:24.336
E vërteta është,

00:14:24.360 --> 00:14:27.696
nuk dua të justifikoj

00:14:27.720 --> 00:14:31.456
ose të fal asnjë lloj dhune.

00:14:31.480 --> 00:14:35.056
Çfarë dua të them është
që ne duhet të kuptojmë

00:14:35.080 --> 00:14:38.240
Pse disa nga të rinjtë joshen nga kjo.

00:14:39.680 --> 00:14:42.016
Do doja t'ju tregoja, faktikisht--

00:14:42.040 --> 00:14:45.320
këto janë foto fëmijërie
të disa prej burrave të filmit.

00:14:47.240 --> 00:14:50.200
Çfarë më pengon më shumë
është që shumë prej këtyre --

00:14:50.960 --> 00:14:52.616
nuk do kisha menduar kurrë--

00:14:52.640 --> 00:14:56.830
po shumë prej këtyre kanë patur mungesë
babai ose një baba të dhunshëm.

00:14:56.830 --> 00:14:58.736
Dhe disa nga këta të rinj

00:14:58.760 --> 00:15:02.896
përfunduan duke kërkuar dashuri
dhe mëshirën e figurës së babait

00:15:02.920 --> 00:15:04.520
brënda grupeve ekstremiste.

00:15:05.920 --> 00:15:09.070
Gjeta edhe burra të brutalizuar
nga dhuna raciale,

00:15:09.070 --> 00:15:12.056
po gjetën një mënyrë për të ndaluar
së ndjeri viktima

00:15:12.080 --> 00:15:13.576
duke u bërë të dhunshëm vet.

00:15:13.600 --> 00:15:18.896
Në fakt, zbulova diçka,
në tmerrin tim, që njojta.

00:15:18.920 --> 00:15:25.240
Zbulova të njëjtat ndjenja që ndieja si
17 vjeçare kur u largova nga Norvegjia.

00:15:26.160 --> 00:15:29.536
Të njejtën hutim, të njëjtën dhimbje,

00:15:29.560 --> 00:15:33.040
dhe të njëjta ndjenja
të të qënit i tradhtuar

00:15:34.760 --> 00:15:36.360
dhe mos përkasjes te asnjë.

00:15:38.560 --> 00:15:42.030
E njëjta ndjenjë e të qënit e humbur
dhe e shqyer midis dy kulturave.

NOTE Paragraph

00:15:42.760 --> 00:15:45.296
E thënë kjo, unë nuk zgjodha shkatërrimin,

00:15:45.320 --> 00:15:48.056
unë zgjodha të mbaja lart një kamera
në vend të një arme.

00:15:48.080 --> 00:15:51.416
Arsyeja pse e bëra këtë
është falë superfuqive të mia.

00:15:51.440 --> 00:15:56.336
Unë mund të shikoja që të kuptuarit
është përgjigjja, në vend të dhunës.

00:15:56.360 --> 00:15:58.056
Të shikosh qëniet njerëzore

00:15:58.080 --> 00:16:01.816
me gjithë virtytet e tyre
dhe gjithë të metat e tyre

00:16:01.840 --> 00:16:03.696
në vënd të vazhduarit karikaturen:

00:16:03.720 --> 00:16:06.376
ne dhe ata, horrët dhe viktimat.

00:16:06.400 --> 00:16:08.496
Më në fund kuptova në fakt

00:16:08.520 --> 00:16:12.176
që dy kulturat nuk duhet të përplasen

00:16:12.200 --> 00:16:15.320
po të bëhet një hapsirë
ku unë gjeta zërin tim.

00:16:15.840 --> 00:16:18.576
Ndalova të ndihesha sikur
duhet të zgjidhja një anë,

00:16:18.600 --> 00:16:20.680
po për këtë mu deshën shumë, shumë vite.

00:16:21.640 --> 00:16:23.656
Ka shumë nga të rinjtë tanë sot

00:16:23.680 --> 00:16:25.696
që po luftojnë me të njëjtat çështje,

00:16:25.720 --> 00:16:27.720
dhe po luftojnë me to vetëm.

00:16:29.440 --> 00:16:32.080
Dhe kjo lë hapur një plagë.

00:16:32.560 --> 00:16:35.616
Dhe për disa, vizioni botëror
i radikalizmit islamik

00:16:35.640 --> 00:16:39.000
bëhet një infeksion
që përhapet në atë plagë.

NOTE Paragraph

00:16:41.160 --> 00:16:44.160
Është një fjalë e urtë afrikane që thotë,

00:16:45.960 --> 00:16:48.976
"Nëse të rinjtë nuk janë
angazhuar në fshat,

00:16:49.000 --> 00:16:51.760
ata do të djegin atë vetëm për ngrohtësi."

00:16:53.240 --> 00:16:54.720
Dua të pyes--

00:16:55.640 --> 00:16:58.176
prindërve musliman
dhe komunitetit musliman,

00:16:58.200 --> 00:17:00.616
i doni ju fëmijët tuaj

00:17:00.640 --> 00:17:03.416
pa i detyruar ata
të përmbushin shpresat tuaja?

00:17:03.440 --> 00:17:05.880
Mund të zgjidhni ata në vënd të nderit?

00:17:06.400 --> 00:17:09.415
Mund të kuptoni pse ata janë kaq
të inatosur dhe të tjetërsuar

00:17:09.440 --> 00:17:11.760
kur ju vini nderin tuaj
para lumturisë së tyre?

00:17:12.520 --> 00:17:15.096
Mundeni ju të bëheni miq me fëmijët tuaj

00:17:15.119 --> 00:17:16.896
që ata të besojnë tek ju

00:17:16.920 --> 00:17:19.215
dhe të ndajnë me ju përvojat e tyre,

00:17:19.240 --> 00:17:21.480
më tepër se t'i kërkojnë
në vënde të tjera?

NOTE Paragraph

00:17:22.359 --> 00:17:25.440
Dhe për të rinjtë tanë të joshur
nga ekstremismi,

00:17:26.680 --> 00:17:30.320
A mundeni të kuptoni që inati juaj është
i ushqyer nga vuajtja?

00:17:31.640 --> 00:17:35.056
A do gjeni forcën të kundërshtoni
ata burra pleq cinik

00:17:35.080 --> 00:17:38.280
që duan të përdorin gjakun
tuaj për interesat e tyre?

00:17:39.040 --> 00:17:40.960
Mund të gjeni një mënyrë për të jetuar?

00:17:41.880 --> 00:17:44.136
Mund të shikoni që hakmarrja më e ëmbël

00:17:44.160 --> 00:17:47.616
është për ju lumturia, dhe jeta e lirë?

00:17:47.640 --> 00:17:50.000
Një jetë e përcaktuar
nga ju dhe asnjë tjetër.

00:17:50.560 --> 00:17:54.240
Pse do të bëhesh një tjetër fëmijë
musliman i vdekur?

00:17:55.080 --> 00:17:59.240
Dhe për të tërë ne, kur do nisim
të dëgjojmë fëmijët tanë?

00:18:00.520 --> 00:18:01.776
Si mund t'i përkrahim

00:18:01.800 --> 00:18:05.760
të drejtojmë dhimbjen
e tyre drejt diçka më konstrutive?

00:18:06.760 --> 00:18:08.216
Ata mendojnë që
ne si pëlqejmë.

00:18:08.240 --> 00:18:11.016
Ata mendojnë që ne nuk
na intereson çfarë i ndodh.

00:18:11.040 --> 00:18:12.816
Ata mendojnë se ne nuk i pranojmë.

00:18:12.840 --> 00:18:15.560
Mund të gjëjmë një mënyrë
për t'i bërë të ndihen ndryshe?

00:18:17.280 --> 00:18:20.216
Çfarë do na kushtonte
t'i shikonim dhe të kujdeseshim për ata

00:18:20.240 --> 00:18:25.176
para se ata të shndërohen në viktima
ose në kryesine e dhunës?

00:18:25.200 --> 00:18:28.776
Mund të bëhemi më të kujdeshëm për ta
dhe t'i konsiderojmë si prej nesh?

00:18:28.800 --> 00:18:33.656
Dhe mos të ndihemi të shqetsuar kur
viktimat e dhunës të na ngjajnë?

00:18:33.680 --> 00:18:38.696
E gjejmë dot një mënyrë për të refuzuar
urrejtjen e të afrojmë ndarjen midis nesh?

00:18:38.720 --> 00:18:42.696
Fakti është që s'mund të përballojmë
të mohojmë veten dhe fëmijët tanë,

00:18:42.720 --> 00:18:44.856
edhe nëse ata na kanë mohuar ne.

NOTE Paragraph

00:18:44.880 --> 00:18:47.056
Ne jemi të gjithë bashkë këtu.

00:18:47.080 --> 00:18:52.560
Me kalimin e kohës, hakmarrja dhe dhuna
nuk do funksionojnë kundër ekstremistëve.

00:18:53.480 --> 00:18:57.256
Terroristët duan që ne të kemi frikë
në shtëpitë tona,

00:18:57.280 --> 00:18:59.456
të mbyllim dyert dhe zemrën tonë.

00:18:59.480 --> 00:19:03.296
Ata duan që ne të hapim më shumë plagë
në shoqërinë tonë

00:19:03.320 --> 00:19:06.856
kështu ata mund ti përdorin për të
shpërndarë infeksionin e tyre sa më shumë.

00:19:06.880 --> 00:19:09.576
Ata duan që ne të bëhemi si ta:

00:19:09.600 --> 00:19:11.840
intolerant, urrejtës dhe mizorë.

NOTE Paragraph

00:19:14.200 --> 00:19:16.656
Një ditë pas sulmit të Parisit,

00:19:16.680 --> 00:19:20.080
një mikja ime më dërgoi fotografinë e
vajzës së saj.

00:19:20.800 --> 00:19:23.256
Kjo është një vajzë e bardhë
dhe një vajzë arabe.

00:19:23.280 --> 00:19:25.010
Ato janë shoqe të ngushta.

00:19:25.120 --> 00:19:28.600
Kjo fotografi është kriptoniti
për ekstremistët.

00:19:31.240 --> 00:19:34.296
Këto dy vajza të vogla
me superfuqitë e tyre

00:19:34.320 --> 00:19:36.316
tregojnë rrugën që duhet të ndjekim

00:19:36.316 --> 00:19:39.240
drejt një shoqërie
që ne duhet të ndërtojmë së bashku,

00:19:40.120 --> 00:19:43.440
një shoqëri që mban dhe mbështet,

00:19:44.480 --> 00:19:46.680
më shumë se të refuzojë fëmijët tanë.

NOTE Paragraph

00:19:47.100 --> 00:19:49.296
Ju falemnderit që më dëgjuat.

NOTE Paragraph

00:19:49.320 --> 00:19:51.552
(Duartrokitje)