WEBVTT 00:00:01.200 --> 00:00:04.520 Kiedy byłam mała, wiedziałam, że mam supermoce. 00:00:06.920 --> 00:00:08.135 Właśnie. NOTE Paragraph 00:00:08.160 --> 00:00:09.256 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:00:09.280 --> 00:00:13.296 Myślałam, że jestem wyjątkowa, bo mogłam zrozumieć 00:00:13.320 --> 00:00:15.456 uczucia ludzi o brązowej skórze, 00:00:15.480 --> 00:00:18.880 takich jak mój dziadek, konserwatywny muzułmanin. 00:00:19.360 --> 00:00:24.256 Mogłam zrozumieć też matkę Afgankę, ojca Pakistańczyka, 00:00:24.280 --> 00:00:28.080 niespecjalnie religijnych, raczej wyluzowanych i dość liberalnych. 00:00:28.480 --> 00:00:30.096 I oczywiście mogłam zrozumieć 00:00:30.120 --> 00:00:32.536 uczucia ludzi białych. 00:00:32.560 --> 00:00:34.400 Białych Norwegów w moim państwie. 00:00:35.480 --> 00:00:38.056 Białych, brązowych, wszystko jedno: 00:00:38.080 --> 00:00:39.896 kochałam ich wszystkich. 00:00:39.920 --> 00:00:41.176 Rozumiałam ich wszystkich, 00:00:41.200 --> 00:00:43.536 nawet jeśli nie zawsze rozumieli się wzajemnie, 00:00:43.560 --> 00:00:44.800 wszyscy byli moim narodem. NOTE Paragraph 00:00:45.600 --> 00:00:48.536 Ale mój ojciec zawsze bardzo się martwił. 00:00:48.560 --> 00:00:51.896 Powtarzał, że nawet najlepsza edukacja 00:00:51.920 --> 00:00:55.096 nie zapewni mi równego traktowania. 00:00:55.120 --> 00:00:58.536 Według niego czekała mnie wieczna dyskryminacja. 00:00:58.560 --> 00:01:01.376 A jedynym sposobem na akceptację ze strony białych 00:01:01.400 --> 00:01:03.576 było zyskanie sławy. 00:01:03.600 --> 00:01:07.600 Odbyliśmy tę rozmowę, kiedy miałam siedem lat. 00:01:08.440 --> 00:01:11.416 Więc kiedy miałam siedem lat, powiedział: 00:01:11.440 --> 00:01:14.816 "To musi być sport albo muzyka". 00:01:14.840 --> 00:01:19.296 Nie znał się na sporcie - na szczęście! - więc stanęło na muzyce. 00:01:19.320 --> 00:01:23.656 Kiedy miałam siedem lat, zabrał mi zabawki, wszystkie lalki 00:01:23.680 --> 00:01:25.280 i je wyrzucił. 00:01:26.160 --> 00:01:30.016 W zamian dał mi beznadziejny mały keyboard Casio. NOTE Paragraph 00:01:30.040 --> 00:01:31.256 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:01:31.280 --> 00:01:33.296 Tak. I lekcje śpiewu. 00:01:33.320 --> 00:01:38.096 Dosłownie zmuszał mnie do ćwiczeń godzinami każdego dnia. 00:01:38.120 --> 00:01:42.376 Wkrótce sprawił, że występowałam dla coraz większych widowni, 00:01:42.400 --> 00:01:46.176 i, co ciekawe, prawie stałam się symbolem 00:01:46.200 --> 00:01:48.280 wielokulturowości w Norwegii. 00:01:48.760 --> 00:01:50.496 Czułam oczywiście wielką dumę. 00:01:50.520 --> 00:01:53.856 Bo wtedy nawet w gazetach 00:01:53.880 --> 00:01:56.456 zaczęto pisać dobre rzeczy o brązowych ludziach, 00:01:56.480 --> 00:01:59.640 czułam więc, jak moja supermoc rośnie. NOTE Paragraph 00:02:00.960 --> 00:02:03.936 W wieku dwunastu lat, wracając ze szkoły, 00:02:03.960 --> 00:02:05.176 zboczyłam trochę, 00:02:05.200 --> 00:02:08.735 bo chciałam kupić ulubione słodycze, nazywane "słonymi stopami". 00:02:08.759 --> 00:02:10.520 Wiem, że brzmi to trochę obrzydliwie, 00:02:11.640 --> 00:02:13.136 ale ja je po prostu kocham. 00:02:13.160 --> 00:02:17.600 To małe słone kawałki lukrecji w kształcie stóp. 00:02:18.120 --> 00:02:23.360 Teraz kiedy powiedziałam to na głos, słyszę, jak okropnie to brzmi, 00:02:24.280 --> 00:02:26.776 ale tak czy inaczej, po prostu je uwielbiam. 00:02:26.800 --> 00:02:28.896 Chciałam wejść do sklepu, 00:02:28.920 --> 00:02:33.456 ale drzwi blokował dorosły biały facet. 00:02:33.480 --> 00:02:39.416 Spróbowałam go ominąć, ale mnie zatrzymał, 00:02:39.440 --> 00:02:41.240 zaczął gapić się na mnie, 00:02:42.200 --> 00:02:44.136 splunął mi w twarz i powiedział: 00:02:44.160 --> 00:02:45.376 "Zejdź mi z drogi, 00:02:45.400 --> 00:02:48.656 ty mała czarna dziwko, ty mała pakistańska dziwko, 00:02:48.680 --> 00:02:50.600 wracaj, skąd przyszłaś". 00:02:51.600 --> 00:02:54.696 Byłam przerażona. 00:02:54.720 --> 00:02:56.016 Gapiłam się na niego. 00:02:56.040 --> 00:02:58.960 Bałam się zetrzeć ślinę z twarzy, 00:02:59.840 --> 00:03:01.976 nawet jak mieszała się ze łzami. 00:03:02.000 --> 00:03:05.696 Pamiętam, jak rozglądałam się dookoła w nadziei, 00:03:05.720 --> 00:03:09.376 że jakiś dorosły przyjdzie i powstrzyma tego faceta. 00:03:09.400 --> 00:03:13.720 Ale ludzie mijali mnie w pośpiechu i udawali, że mnie nie widzą. 00:03:14.160 --> 00:03:17.760 Byłam zdezorientowana, bo myślałam sobie tak: 00:03:18.640 --> 00:03:21.936 "No dalej, moi biali ludzie! Gdzie oni są? Co się dzieje? 00:03:21.960 --> 00:03:24.080 Dlaczego nie przychodzą mnie ratować?". 00:03:24.760 --> 00:03:27.016 Oczywiście nie kupiłam słodyczy. 00:03:27.040 --> 00:03:29.160 Pobiegłam do domu jak najszybciej. NOTE Paragraph 00:03:30.040 --> 00:03:32.120 Ale, myślałam sobie, wszystko jest wciąż OK. 00:03:32.800 --> 00:03:35.896 Z czasem odnosiłam coraz większy sukces 00:03:35.920 --> 00:03:40.040 i w końcu zaczęli dokuczać mi też ludzie o brązowej skórze. 00:03:41.520 --> 00:03:44.816 Niektórzy mężczyźni ze środowiska rodziców uważali, 00:03:44.840 --> 00:03:49.696 że zajmowanie się muzyką jest dla kobiety niedopuszczalne i haniebne, 00:03:49.720 --> 00:03:51.680 tak samo jak występowanie w mediach. 00:03:53.280 --> 00:03:58.696 Bardzo szybko zaczęto mnie atakować podczas moich własnych koncertów. 00:03:58.720 --> 00:04:03.736 Na jednym z koncertów nachyliłam się ze sceny do widzów 00:04:03.760 --> 00:04:07.016 i ostatnie, co zobaczyłam, to młoda brązowa twarz, 00:04:07.040 --> 00:04:11.256 a potem poczułam w oczach jakieś chemikalia. 00:04:11.280 --> 00:04:14.496 Pamiętam, że nic nie widziałam, a oczy miałam pełne łez, 00:04:14.520 --> 00:04:16.120 ale śpiewałam dalej. 00:04:16.839 --> 00:04:21.560 Teraz na ulicach Oslo to brązowi ludzie pluli mi w twarz. 00:04:22.360 --> 00:04:25.576 Raz nawet próbowano mnie porwać. 00:04:25.600 --> 00:04:27.656 Ciągle grożono mi śmiercią. 00:04:27.680 --> 00:04:30.936 Raz starszy brodaty facet zatrzymał mnie na ulicy 00:04:30.960 --> 00:04:33.096 i powiedział: "Nienawidzę cię tak bardzo, 00:04:33.120 --> 00:04:35.176 bo przez ciebie nasze córki myślą, 00:04:35.200 --> 00:04:36.760 że mogą robić, co tylko chcą". 00:04:38.560 --> 00:04:41.376 Jeden młodszy gość ostrzegł mnie, żebym na siebie uważała. 00:04:41.400 --> 00:04:44.416 Że muzyka jest niemuzułmańska i że to zajęcie dziwek, 00:04:44.440 --> 00:04:47.176 i że jeśli będę dalej śpiewać, to mnie zgwałcą 00:04:47.200 --> 00:04:51.880 i wytną mi brzuch, żebym nie mogła urodzić kolejnej takiej dziwki jak ja. NOTE Paragraph 00:04:53.560 --> 00:04:55.256 I znowu byłam zdezorientowana. 00:04:55.280 --> 00:04:57.185 Nie mogłam pojąć, co się dzieje. 00:04:57.209 --> 00:05:00.889 Jak to się stało, że moi brązowi ludzie tak mnie teraz traktują? 00:05:01.560 --> 00:05:04.656 Zamiast łączyć dwa światy, 00:05:04.680 --> 00:05:07.680 czułam, jakbym spadała w przepaść między nimi. 00:05:08.000 --> 00:05:10.600 Chyba ślina była moim kryptonitem. NOTE Paragraph 00:05:12.560 --> 00:05:14.576 Kiedy miałam siedemnaście lat, 00:05:14.600 --> 00:05:17.616 wciąż grożono mi śmiercią i nękano. 00:05:17.640 --> 00:05:20.402 Było już tak źle, że mama powiedziała: 00:05:20.426 --> 00:05:23.896 "Nie możemy dłużej cię chronić, nie możemy już zapewnić ci bezpieczeństwa. 00:05:23.920 --> 00:05:25.696 Musisz wyjechać". 00:05:25.720 --> 00:05:31.120 Kupiłam bilet w jedną stronę do Londynu, spakowałam walizkę i wyjechałam. 00:05:32.160 --> 00:05:35.856 Najsmutniejsze było to, że nikt nic nie powiedział. 00:05:35.880 --> 00:05:38.240 Mój wyjazd z Norwegii był bardzo nagłośniony. 00:05:39.120 --> 00:05:42.656 Moi brązowi ludzie, moi biali ludzie - nikt nic nie powiedział. 00:05:42.680 --> 00:05:44.800 Nikt nie powiedział: "Czekaj, to nie tak. 00:05:45.960 --> 00:05:49.656 Trzeba tę dziewczynę wesprzeć i chronić, bo ona jest jedną z nas". 00:05:49.680 --> 00:05:51.296 Nikt tego nie powiedział. 00:05:51.320 --> 00:05:54.360 Czułam się jak... znacie to uczucie na lotnisku, 00:05:55.120 --> 00:05:57.976 kiedy walizki na taśmie 00:05:58.000 --> 00:05:59.256 jadą wciąż w kółko 00:05:59.280 --> 00:06:01.776 i zawsze na koniec zostaje jedna. 00:06:01.800 --> 00:06:04.816 Której nikt nie chce, o którą nikt się nie upomina. 00:06:04.840 --> 00:06:06.120 Tak właśnie się czułam. 00:06:07.040 --> 00:06:10.440 Nigdy wcześniej nie czułam się tak samotna. Tak zagubiona. NOTE Paragraph 00:06:12.360 --> 00:06:16.360 Po przyjeździe do Londynu w końcu wróciłam do muzyki. 00:06:17.000 --> 00:06:20.200 To było inne miejsce, ale historia się powtórzyła. 00:06:20.840 --> 00:06:24.376 Pamiętam wiadomość, która mówiła, że ktoś mnie zabije, 00:06:24.400 --> 00:06:27.776 że rozleją się rzeki krwi 00:06:27.800 --> 00:06:31.256 i że przed śmiercią zostanę wielokrotnie zgwałcona. 00:06:31.280 --> 00:06:32.696 W tym miejscu muszę przyznać, 00:06:32.720 --> 00:06:35.176 że zaczęłam przyzwyczajać się do tych wiadomości, 00:06:35.200 --> 00:06:39.480 ale sytuacja się zmieniła: zaczęto grozić mojej rodzinie. NOTE Paragraph 00:06:40.760 --> 00:06:46.000 Więc znów spakowałam walizkę, porzuciłam muzykę i wyjechałam do USA. 00:06:46.520 --> 00:06:47.776 Miałam tego dość. 00:06:47.800 --> 00:06:50.416 Nie chciałam mieć już z tym nic wspólnego. 00:06:50.440 --> 00:06:53.096 Nie chciałam zginąć z powodu czegoś, 00:06:53.120 --> 00:06:55.800 co nie było nawet moim marzeniem, ale wyborem ojca. NOTE Paragraph 00:06:58.200 --> 00:07:01.376 Trochę się jakby zagubiłam. 00:07:01.400 --> 00:07:02.936 Jakbym się rozpadła. 00:07:02.960 --> 00:07:05.296 Ale stwierdziłam, że to, czego pragnę, 00:07:05.320 --> 00:07:08.656 to spędzić kolejne lata życia, 00:07:08.680 --> 00:07:10.336 wspierając młodych ludzi 00:07:10.360 --> 00:07:13.256 i próbując im pomóc w najmniejszy nawet sposób, 00:07:13.280 --> 00:07:14.976 jak tylko będę mogła. 00:07:15.000 --> 00:07:18.256 Zostałam wolontariuszką w różnych organizacjach 00:07:18.280 --> 00:07:22.920 pracujących z młodymi muzułmanami w Europie. 00:07:24.080 --> 00:07:27.096 Ku memu zdziwieniu 00:07:27.120 --> 00:07:31.600 bardzo wielu spośród nich cierpiało i zmagało się z przeciwnościami. 00:07:32.440 --> 00:07:35.976 Natrafiali na wiele problemów w rodzinach i społecznościach, 00:07:36.000 --> 00:07:39.616 zdawały się cenić honor i opinię dzieci 00:07:39.640 --> 00:07:42.400 bardziej niż ich szczęście i życie. 00:07:43.760 --> 00:07:47.760 Pomyślałam, że może nie jestem tak samotna ani tak inna. 00:07:48.280 --> 00:07:50.600 Może gdzieś tam jest więcej takich ludzi. NOTE Paragraph 00:07:51.280 --> 00:07:53.496 Większość ludzi niestety nie rozumie, 00:07:53.520 --> 00:07:57.816 że w Europie dorasta tylu z nas. 00:07:57.840 --> 00:08:00.256 Tylu ludzi, którzy nie mogą być sobą. 00:08:00.280 --> 00:08:02.360 Nie wolno nam być tymi, kim jesteśmy. 00:08:03.360 --> 00:08:07.416 Nie wolno nam brać ślubu 00:08:07.440 --> 00:08:10.376 ani utrzymywać relacji z ludźmi, których sami wybierzemy. 00:08:10.400 --> 00:08:12.056 Nie wolno nam nawet wybrać pracy. 00:08:12.080 --> 00:08:15.856 To normalne w muzułmańskich centrach w Europie. 00:08:15.880 --> 00:08:18.960 Nawet w miejscach, gdzie króluje wolność, nie jesteśmy wolni. 00:08:19.640 --> 00:08:23.536 Nasze życie, marzenia ani przyszłość nie należą do nas. 00:08:23.560 --> 00:08:26.816 Należą do naszych rodziców i ich społeczności. 00:08:26.840 --> 00:08:29.920 Poznałam niezliczone historie młodych ludzi, 00:08:30.880 --> 00:08:33.775 których straciliśmy, 00:08:33.799 --> 00:08:35.535 którzy stali się niewidzialni, 00:08:35.559 --> 00:08:38.360 ale cierpią w samotności. 00:08:39.520 --> 00:08:43.840 Dzieci zmuszane do małżeństwa, ofiary przemocy usprawiedliwianej honorem. NOTE Paragraph 00:08:45.280 --> 00:08:48.976 Po kilku latach pracy z nimi w końcu zrozumiałam, 00:08:49.000 --> 00:08:51.016 że dalej nie dam rady. 00:08:51.040 --> 00:08:55.696 Nie mogę do końca życia żyć w strachu i ukrywać się. 00:08:55.720 --> 00:08:58.160 Muszę coś z tym zrobić. 00:08:59.640 --> 00:09:02.736 Zrozumiałam też, że moje, a właściwie nasze, milczenie 00:09:02.760 --> 00:09:05.080 pozwala na dalsze nękanie. 00:09:06.000 --> 00:09:10.496 Postanowiłam użyć swoich dziecięcych supermocy. 00:09:10.520 --> 00:09:15.216 Spróbuję sprawić, żeby ludzie rozumieli, 00:09:15.240 --> 00:09:20.360 co znaczy być młodą osobą tkwiącą między rodziną a państwem. NOTE Paragraph 00:09:20.960 --> 00:09:24.480 Zaczęłam więc kręcić filmy i opowiadać te historie. 00:09:24.880 --> 00:09:29.296 Chciałam też, żeby ludzie zrozumieli straszliwe konsekwencje wynikające z tego, 00:09:29.320 --> 00:09:31.400 że nie traktujemy tych problemów poważnie. NOTE Paragraph 00:09:32.000 --> 00:09:34.360 Pierwszy film był o Banaz. 00:09:35.440 --> 00:09:38.680 Była to siedemnastoletnia Kurdyjka mieszkająca w Londynie. 00:09:39.520 --> 00:09:42.320 Była posłuszna, robiła wszystko, co kazali jej rodzice. 00:09:42.840 --> 00:09:45.256 Chciała wszystko robić dobrze. 00:09:45.280 --> 00:09:47.896 Wyszła za jakiegoś gościa, którego wybrali jej rodzice, 00:09:47.920 --> 00:09:50.880 mimo że bez przerwy bił ją i gwałcił. 00:09:51.880 --> 00:09:54.696 Gdy zwróciła się do rodziny o pomoc, usłyszała: 00:09:54.720 --> 00:09:56.976 "Wracaj i bądź lepszą żoną". 00:09:57.000 --> 00:09:59.816 Nie chcieli mieć córki po rozwodzie, 00:09:59.840 --> 00:10:02.800 bo to oczywiście przyniosłoby rodzinie hańbę. 00:10:03.680 --> 00:10:06.280 Bił ją tak mocno, że z uszu płynęła jej krew. 00:10:07.200 --> 00:10:12.296 Gdy w końcu od niego odeszła, poznała innego młodego mężczyznę. 00:10:12.320 --> 00:10:14.136 Zakochała się w nim. 00:10:14.160 --> 00:10:16.416 Społeczność i rodzina dowiedzieli się, 00:10:16.440 --> 00:10:17.840 więc zniknęła. 00:10:18.440 --> 00:10:20.280 Znaleziono ją trzy miesiące później, 00:10:21.200 --> 00:10:25.320 wciśniętą do walizki i zakopaną pod domem. 00:10:28.040 --> 00:10:31.560 Została uduszona, pobita na śmierć 00:10:32.760 --> 00:10:37.280 przez trzech kuzynów na zlecenie jej ojca i wuja. 00:10:37.960 --> 00:10:40.136 Co jeszcze tragiczniejsze, 00:10:40.160 --> 00:10:46.056 Banaz pięć razy prosiła o pomoc policję. 00:10:46.080 --> 00:10:49.136 Mówiła, że rodzina chce ją zabić. 00:10:49.160 --> 00:10:52.040 Policja nie uwierzyła i nie zrobiła nic. NOTE Paragraph 00:10:53.080 --> 00:10:54.336 Nie chodzi tylko o to, 00:10:54.360 --> 00:10:58.736 że tak wiele dzieci zmaga się z takimi problemami 00:10:58.760 --> 00:11:01.856 w domu i środowisku, 00:11:01.880 --> 00:11:05.520 ale o to, że spotyka je niezrozumienie 00:11:06.640 --> 00:11:10.160 i obojętność w krajach, w których dorastają. 00:11:11.640 --> 00:11:16.336 Kiedy zdradza je rodzina, zwracają się do reszty z nas, 00:11:16.360 --> 00:11:18.416 a kiedy my nie rozumiemy, 00:11:18.440 --> 00:11:19.640 tracimy je. NOTE Paragraph 00:11:21.120 --> 00:11:24.296 W trakcie robienia tego filmu kilka osób mówiło mi: 00:11:24.320 --> 00:11:26.856 "Deeyah, no wiesz, to taka ich kultura, 00:11:26.880 --> 00:11:29.071 oni tak właśnie traktują dzieci, 00:11:29.095 --> 00:11:30.655 nie możemy się wtrącać". 00:11:31.880 --> 00:11:35.080 Zapewniam, że bycie ofiarą morderstwa nie należy do mojej kultury. 00:11:36.280 --> 00:11:37.496 Wiecie o tym? 00:11:37.520 --> 00:11:39.216 Na pewno ludzie podobni do mnie, 00:11:39.240 --> 00:11:41.736 dziewczyny pochodzące z podobnych środowisk, 00:11:41.760 --> 00:11:45.856 powinny mieć te same prawa, taką samą ochronę 00:11:45.880 --> 00:11:48.880 jak każdy w naszym państwie, bo czemu by nie? NOTE Paragraph 00:11:50.360 --> 00:11:55.096 W następnym filmie chciałam więc podjąć kwestię tego, 00:11:55.120 --> 00:11:57.976 dlaczego niektóre muzułmańskie dzieci w Europie 00:11:58.000 --> 00:12:00.080 pociąga ekstremizm i przemoc. 00:12:00.880 --> 00:12:02.136 Ale podejmując ten temat, 00:12:02.160 --> 00:12:05.320 miałam zmierzyć się ze swoim najgorszym koszmarem: 00:12:07.040 --> 00:12:08.640 z brodaczami o brązowej skórze. 00:12:10.880 --> 00:12:13.696 Tymi samymi lub podobnymi do tych, 00:12:13.720 --> 00:12:16.520 którzy prześladowali mnie przez większość życia. 00:12:17.560 --> 00:12:20.256 Z mężczyznami, których bałam się przez większość życia. 00:12:20.280 --> 00:12:23.136 Mężczyznami, których nienawidziłam 00:12:23.160 --> 00:12:24.600 przez wiele, wiele lat. NOTE Paragraph 00:12:25.160 --> 00:12:29.136 Przez dwa lata robiłam wywiady ze skazanymi terrorystami, 00:12:29.160 --> 00:12:31.656 dżihadistami i byłymi ekstremistami. 00:12:31.680 --> 00:12:35.016 Już wtedy wiedziałam, 00:12:35.040 --> 00:12:40.216 że religia, polityka, kolonialna przeszłość Europy, 00:12:40.240 --> 00:12:44.496 jak i porażki zachodniej polityki zagranicznej z ostatnich lat 00:12:44.520 --> 00:12:46.000 to część tej rzeczywistości. 00:12:46.520 --> 00:12:49.776 Ale najbardziej interesowały mnie ludzkie, 00:12:49.800 --> 00:12:51.376 osobiste powody, 00:12:51.400 --> 00:12:55.720 dla których takie środowiska pociągają naszych młodych ludzi. 00:12:57.000 --> 00:13:01.360 Najbardziej zaskoczyło mnie to, że dotarłam do ludzi zranionych. 00:13:03.760 --> 00:13:05.950 Zamiast potworów, których szukałam, 00:13:05.950 --> 00:13:07.616 które miałam nadzieję znaleźć, 00:13:07.640 --> 00:13:10.776 mówię szczerze: przyniosłoby mi to więcej satysfakcji, 00:13:10.800 --> 00:13:12.400 znalazłam ludzi załamanych. 00:13:13.520 --> 00:13:15.016 Tak jak Banaz, 00:13:15.040 --> 00:13:18.296 okazało się, że ci ludzie byli rozdarci, 00:13:18.320 --> 00:13:20.856 bo próbowali zalepić dziury 00:13:20.880 --> 00:13:24.360 między swoimi rodzinami a krajem urodzenia. 00:13:25.720 --> 00:13:29.096 Odkryłam też, że grupy ekstremistycznych terrorystów 00:13:29.120 --> 00:13:32.576 wykorzystują te uczucia naszych młodych ludzi 00:13:32.600 --> 00:13:36.456 i cynicznie kierują ich w stronę przemocy. 00:13:36.480 --> 00:13:38.056 "Dołącz do nas" - mówią. 00:13:38.080 --> 00:13:41.056 "Porzuć obie strony, rodzinę i kraj, 00:13:41.080 --> 00:13:42.736 bo oni cię odrzucili. 00:13:42.760 --> 00:13:45.856 Dla rodziny ważniejszy jest honor niż ty, 00:13:45.880 --> 00:13:47.136 a dla kraju 00:13:47.160 --> 00:13:53.040 prawdziwy Norweg, Brytyjczyk i Francuz jest biały i to nigdy nie będziesz ty". 00:13:54.040 --> 00:13:57.496 Obiecują też, że nasi młodzi ludzie osiągną to, czego pragną: 00:13:57.520 --> 00:14:01.856 znaczenie, heroizm, poczucie przynależności i celu, 00:14:01.880 --> 00:14:04.280 odnajdą środowisko, które ich kocha i akceptuje. 00:14:05.200 --> 00:14:08.136 Sprawiają, że bezsilni czują siłę. 00:14:08.160 --> 00:14:13.040 Niewidzialni i cisi są wreszcie zauważeni i słuchani. 00:14:15.120 --> 00:14:17.656 To właśnie robią dla naszych młodych. 00:14:17.680 --> 00:14:21.520 Dlaczego robią to dla nich te grupy, a nie my? NOTE Paragraph 00:14:22.760 --> 00:14:24.336 Dla jasności: 00:14:24.360 --> 00:14:27.696 nie chcę usprawiedliwiać 00:14:27.720 --> 00:14:31.456 żadnej przemocy ani za nią przepraszać. 00:14:31.480 --> 00:14:35.056 Chcę tylko powiedzieć, że musimy zrozumieć, 00:14:35.080 --> 00:14:38.240 czemu część z naszych młodych ludzi to pociąga. 00:14:39.680 --> 00:14:42.016 Właściwie to chciałabym wam pokazać 00:14:42.040 --> 00:14:45.320 zdjęcia z dzieciństwa niektórych bohaterów filmu. 00:14:47.240 --> 00:14:50.200 Uderzyło mnie to, że tak wielu z nich, 00:14:50.960 --> 00:14:52.616 a nigdy o tym bym nie pomyślała, 00:14:52.640 --> 00:14:55.960 wychowało się bez ojca lub było przez ojca maltretowanych. 00:14:56.800 --> 00:14:58.736 Kilku z tych młodych ludzi 00:14:58.760 --> 00:15:02.896 szukało opieki i współczującego wzoru ojca 00:15:02.920 --> 00:15:04.520 w grupach ekstremistów. 00:15:05.920 --> 00:15:09.080 Spotkałam też mężczyzn skrzywdzonych przez przemoc i rasizm, 00:15:09.800 --> 00:15:12.056 którzy przestali czuć się jak ofiary, 00:15:12.080 --> 00:15:13.576 bo sami zastosowali przemoc. 00:15:13.600 --> 00:15:18.896 Ku mojemu przerażeniu dotarłam do czegoś, co sama znałam. 00:15:18.920 --> 00:15:25.240 Rozpoznałam te same emocje, które czułam, gdy jako nastolatka uciekłam z Norwegii. 00:15:26.160 --> 00:15:29.536 Ten sam mętlik w głowie, ten sam smutek, 00:15:29.560 --> 00:15:33.040 to samo poczucie krzywdy 00:15:34.760 --> 00:15:36.360 i braku przynależności. 00:15:38.560 --> 00:15:41.680 To samo uczucie zagubienia i rozdarcia między kulturami. NOTE Paragraph 00:15:42.760 --> 00:15:45.296 Ale nie wybrałam zniszczenia. 00:15:45.320 --> 00:15:48.056 Zdecydowałam chwycić za kamerę, a nie za pistolet. 00:15:48.080 --> 00:15:51.416 Powodem były moje supermoce. 00:15:51.440 --> 00:15:56.336 Wiedziałam, że rozwiązaniem jest zrozumienie, a nie przemoc. 00:15:56.360 --> 00:15:58.056 Dostrzeżenie ludzi 00:15:58.080 --> 00:16:01.816 z ich wszystkimi zaletami i wadami, 00:16:01.840 --> 00:16:03.696 zamiast tworzenia karykatur 00:16:03.720 --> 00:16:06.376 przedstawiających nas i ich - tych złych i tych dobrych. 00:16:06.400 --> 00:16:08.496 W końcu doszłam do tego, 00:16:08.520 --> 00:16:12.176 że mogę pogodzić moje dwie kultury, 00:16:12.200 --> 00:16:15.320 mogę znaleźć w nich miejsce dla siebie. 00:16:15.840 --> 00:16:18.576 Już nie czułam, że muszę wybrać jedną ze stron, 00:16:18.600 --> 00:16:20.680 ale zajęło mi to wiele lat. 00:16:21.640 --> 00:16:23.656 Dziś tak wielu młodych ludzi 00:16:23.680 --> 00:16:25.696 zmaga się z tymi samymi problemami. 00:16:25.720 --> 00:16:27.720 I muszą się z tym zmagać sami. 00:16:29.440 --> 00:16:32.080 Przez to przypominają otwarte rany. 00:16:32.560 --> 00:16:35.616 Dla niektórych radykalny islam 00:16:35.640 --> 00:16:39.000 infekuje otwarte rany. NOTE Paragraph 00:16:41.160 --> 00:16:44.160 Jest takie afrykańskie przysłowie: 00:16:45.960 --> 00:16:48.976 "Młodzi odrzuceni przez wioskę 00:16:49.000 --> 00:16:51.760 spalą ją, żeby tylko poczuć jej ciepło". 00:16:53.240 --> 00:16:54.720 Chciałabym zapytać 00:16:55.640 --> 00:16:58.176 muzułmańskich rodziców i środowiska: 00:16:58.200 --> 00:17:00.616 czy będziecie kochać dzieci i troszczyć się o nie 00:17:00.640 --> 00:17:03.416 bez wymuszania na nich spełnienia oczekiwań? 00:17:03.440 --> 00:17:05.880 Czy możecie wybrać dzieci, a nie honor? 00:17:06.400 --> 00:17:09.415 Czy rozumiecie, czemu czują gniew i odrzucenie, 00:17:09.440 --> 00:17:11.760 gdy stawiacie honor ponad ich szczęście? 00:17:12.520 --> 00:17:15.096 Czy spróbujecie być przyjaciółmi dla waszych dzieci, 00:17:15.119 --> 00:17:16.896 żeby mogły wam zaufać, 00:17:16.920 --> 00:17:19.215 chciały dzielić się doświadczeniami 00:17:19.240 --> 00:17:21.480 i nie musiały szukać kogoś innego? NOTE Paragraph 00:17:22.359 --> 00:17:25.440 Zapytam też młodych ludzi, których pociąga ekstremizm: 00:17:26.680 --> 00:17:30.320 czy wiecie, że to ból wywołuje wasz gniew? 00:17:31.640 --> 00:17:35.056 Czy znajdziecie siłę, by sprzeciwić się tym cynicznym starcom, 00:17:35.080 --> 00:17:38.280 którzy chcą wykorzystać waszą krew dla własnych celów? 00:17:39.040 --> 00:17:40.960 Czy możecie znaleźć sposób na życie? 00:17:41.880 --> 00:17:44.136 Czy dostrzegacie, że najsłodszą zemstą 00:17:44.160 --> 00:17:47.616 jest szczęśliwe, pełne i wolne życie? 00:17:47.640 --> 00:17:50.000 Życie tworzone przez was i nikogo więcej. 00:17:50.560 --> 00:17:54.240 Czemu chcecie być jeszcze jednym muzułmańskim dzieckiem, które zginie? 00:17:55.080 --> 00:17:59.240 Zapytam resztę z nas: kiedy zaczniemy słuchać młodych ludzi? 00:18:00.520 --> 00:18:01.776 Jak możemy im pomóc 00:18:01.800 --> 00:18:05.760 przekształcić ból w coś bardziej konstruktywnego? 00:18:06.760 --> 00:18:08.216 Oni myślą, że ich nie lubimy, 00:18:08.240 --> 00:18:11.016 że nie obchodzi nas, co się z nimi stanie. 00:18:11.040 --> 00:18:12.816 Myślą, że ich nie akceptujemy. 00:18:12.840 --> 00:18:15.560 Czy potrafimy znaleźć sposób, by poczuli się inaczej? 00:18:17.280 --> 00:18:20.216 Co musimy zrobić, żeby ich dostrzec, 00:18:20.240 --> 00:18:25.176 zanim staną się ofiarami lub twórcami przemocy? 00:18:25.200 --> 00:18:28.776 Czy możemy zatroszczyć się o nich i uznać za część naszego społeczeństwa, 00:18:28.800 --> 00:18:33.656 a nie tylko oburzać się, gdy ofiary przemocy wyglądają tak jak my? 00:18:33.680 --> 00:18:38.696 Czy potrafimy znaleźć sposób, by odrzucić nienawiść i znieść podziały? 00:18:38.720 --> 00:18:42.696 Nie możemy odrzucać siebie nawzajem lub naszych dzieci, 00:18:42.720 --> 00:18:44.856 nawet jeśli one odrzucają nas. NOTE Paragraph 00:18:44.880 --> 00:18:47.056 Jesteśmy w tym razem. 00:18:47.080 --> 00:18:52.560 W dalszej perspektywie zemsta i przemoc nie sprawdzą się w walce z ekstremistami. 00:18:53.480 --> 00:18:57.256 Terroryści chcą, byśmy ze strachu schowali się w domach, 00:18:57.280 --> 00:18:59.456 zamknęli drzwi i serca. 00:18:59.480 --> 00:19:03.296 Chcą, byśmy rozdrapywali kolejne rany w społeczeństwie, 00:19:03.320 --> 00:19:06.856 żeby wykorzystać do rozprowadzania infekcji. 00:19:06.880 --> 00:19:09.576 Chcą, byśmy stali się tacy jak oni: 00:19:09.600 --> 00:19:11.840 nietolerancyjni, pełni nienawiści i okrutni. NOTE Paragraph 00:19:14.200 --> 00:19:16.656 Dzień po atakach w Paryżu 00:19:16.680 --> 00:19:20.080 znajoma wysłała mi zdjęcie swojej córki. 00:19:20.800 --> 00:19:23.256 Biała i arabska dziewczynka. 00:19:23.280 --> 00:19:24.480 Najlepsze przyjaciółki. 00:19:25.120 --> 00:19:28.600 To zdjęcie jest kryptonitem na ekstremistów. 00:19:31.240 --> 00:19:34.296 Te dwie dziewczynki i ich supermoce 00:19:34.320 --> 00:19:35.816 ukazują drogę na przyszłość, 00:19:35.840 --> 00:19:39.240 drogę ku społeczeństwu, które musimy zbudować razem. 00:19:40.120 --> 00:19:43.440 Społeczeństwu, które obejmuje i wspiera, 00:19:44.480 --> 00:19:46.680 a nie odrzuca, nasze dzieci. NOTE Paragraph 00:19:47.960 --> 00:19:49.296 Dziękuję za uwagę. NOTE Paragraph 00:19:49.320 --> 00:19:55.532 (Brawa)