1
00:00:06,605 --> 00:00:09,813
1976 оны зун үл мэдэх тахал

2
00:00:09,813 --> 00:00:13,996
Африкийн хоёр төв хотод тархаж

3
00:00:13,996 --> 00:00:16,652
ихэнх өвчтөн нь нас барсан юм.

4
00:00:16,652 --> 00:00:18,391
Анагаахын судлаачид үүний шалтгааныг

5
00:00:18,391 --> 00:00:21,829
үхлийн Марбург вирус гэж сэжиглэж байв.

6
00:00:21,829 --> 00:00:26,667
Гэвч тэд микроскопоор харахад 
шинэ эмгэг төрөгч байсан ба

7
00:00:26,667 --> 00:00:31,323
энэ нь улмаар зэргэлдээх 
Эбола голын нэрээр нэрлэгджээ.

8
00:00:31,323 --> 00:00:33,225
Шар хумхаа болон халуун хумхаа шиг,

9
00:00:33,225 --> 00:00:38,677
Эбола вирусаар үүсгэгдсэн өвчин нь 
цус алдалтын хумхааны архаг хэлбэр юм.

10
00:00:38,677 --> 00:00:41,645
Энэ нь дархлааны эсийг довтолж эхлэх ба

11
00:00:41,645 --> 00:00:44,012
үйл ажиллагааг нь саармагжуулан,

12
00:00:44,012 --> 00:00:46,354
улмаар вирус өсөн үрждэг.

13
00:00:46,354 --> 00:00:49,889
Халдвар авсны 2-20 хоногийн дараа

14
00:00:49,889 --> 00:00:52,260
эхний шинж тэмдгүүд болох халуурах,

15
00:00:52,260 --> 00:00:53,451
өвдөх,

16
00:00:53,451 --> 00:00:54,640
мөн хоолой өвдөх

17
00:00:54,640 --> 00:00:57,109
зэрэг хэлбэрээр энгийн 
ханиад мэт илрэх боловч,

18
00:00:57,109 --> 00:00:59,309
маш хурдан бөөлжих,

19
00:00:59,309 --> 00:01:00,551
тууралт,

20
00:01:00,551 --> 00:01:01,933
суулгалт илэрнэ.

21
00:01:01,933 --> 00:01:03,432
Вирус тархах тусам

22
00:01:03,432 --> 00:01:05,947
тунгалагийн зангилаа 
болон чухал эрхтэнүүд болох

23
00:01:05,947 --> 00:01:10,069
бөөр, элэг зэргийг гэмтээн 
үйл ажиллагааг нь алдагдуулдаг.

24
00:01:10,069 --> 00:01:13,799
Гэхдээ Эбола вирус нь өөрөө 
өвчтнийг үхэлд хүргэдэггүй.

25
00:01:13,799 --> 00:01:18,541
Харин их хэмжээний эсийн үхэл нь
дархлаа тогтолцооны хэт ачаалал буюу

26
00:01:18,541 --> 00:01:21,006
цитокин ихсэл үүсгэж,

27
00:01:21,006 --> 00:01:24,930
дархлааны урвал эрчимжин 
цусны судсыг гэмтээж,

28
00:01:24,930 --> 00:01:28,170
дотуур ба гадна цус алдалт үүсгэдэг.

29
00:01:28,170 --> 00:01:31,593
Хэт их шингэн алдалт
болон бусад хүндрэлүүд нь

30
00:01:31,593 --> 00:01:36,513
эхний шинж тэмдэг илрэх 
6-16 хоногийн дотор аминд аюултай.

31
00:01:36,513 --> 00:01:39,172
Гэхдээ зөв арчилгаа, 
шингэн сэлбэх эмчилгээ нь

32
00:01:39,172 --> 00:01:43,156
өвчтний үхлийн тоог 
мэдэгдэхүйц бууруулдаг.

33
00:01:43,156 --> 00:01:45,878
Хэдий Эбола өндөр аюултай ч

34
00:01:45,878 --> 00:01:48,866
зарим хүчин зүйлс 
халдварлалтыг хязгаарладаг.

35
00:01:48,866 --> 00:01:52,595
Жижиг агаарын тоосоор 
үрждэг вирус шиг биш ба

36
00:01:52,595 --> 00:01:55,573
Эбола зөвхөн биеийн шингэнд агуулагдана.

37
00:01:55,573 --> 00:01:56,659
Жишээ нь шүлс,

38
00:01:56,659 --> 00:01:57,369
цус,

39
00:01:57,369 --> 00:01:58,173
салст,

40
00:01:58,173 --> 00:01:58,892
бөөлжис,

41
00:01:58,892 --> 00:01:59,984
эсвэл ялгадас.

42
00:01:59,984 --> 00:02:01,261
Тархахын тулд

43
00:02:01,261 --> 00:02:05,449
өвчтэй хүнээс өөр биед дамжих бөгөөд

44
00:02:05,449 --> 00:02:09,273
нүд, ам, хамар зэрэг замаар нэвтэрдэг.

45
00:02:09,273 --> 00:02:11,113
Мөн өвчний аюултай байдал нь

46
00:02:11,113 --> 00:02:14,274
вирус олшроход нэмэгддэг тул

47
00:02:14,274 --> 00:02:17,196
өвчилсөн хүн ч шинж тэмдэг илрэх хүртэл

48
00:02:17,196 --> 00:02:19,923
халдвар тараахгүй байж болно.

49
00:02:19,923 --> 00:02:23,641
Эбола нь гадаргуу дээр 
хэд хэдэн цаг амьдарч чадах ба

50
00:02:23,641 --> 00:02:27,912
онолын хувьд найтаах болон 
ханиалгахад дамжих боломжтой ч

51
00:02:27,912 --> 00:02:32,272
мэдэгдэх бүхий л халдварууд 
хүнд хэлбэрийн өвчтөнд

52
00:02:32,272 --> 00:02:34,553
хүрснээр халдсан байдаг.

53
00:02:34,553 --> 00:02:37,204
Энэ нь эмнэлэгийн ажилтан болон

54
00:02:37,204 --> 00:02:40,095
өвчтний найзууд, гэр бүлд 
халдварлах магадлалыг ихэсгэдэг.

55
00:02:40,095 --> 00:02:42,539
Ийм учраас хэдий 
аймшигтай үр дагавартай ч

56
00:02:42,539 --> 00:02:47,155
Эбола нь бусад түгээмэл халдварыг 
бодвол үхлийн тоо нь бага.

57
00:02:47,155 --> 00:02:48,295
Жишээ нь улаан бурхан,

58
00:02:48,295 --> 00:02:49,118
хумхаа,

59
00:02:49,118 --> 00:02:50,811
эсвэл томуу.

60
00:02:50,811 --> 00:02:52,615
Тархалт дарагдвал,

61
00:02:52,615 --> 00:02:55,385
вирус дараагийн тархалт эхлэх хүртэл

62
00:02:55,385 --> 00:02:57,721
илрэхгүй байж болно.

63
00:02:57,721 --> 00:02:59,810
Хэдий мэдээж сайн хэрэг боловч,

64
00:02:59,810 --> 00:03:02,701
энэ нь Эболаг судлахад 
хэцүү болгож байгаа юм.

65
00:03:02,701 --> 00:03:05,839
Эрдэмтэд сарьсан багваахайг 
байгалийн зөөгч нь гэж үзэж байгаа ч

66
00:03:05,839 --> 00:03:09,795
хэрхэн хүнд дамждаг нь 
тодорхойгүй хэвээр байна.

67
00:03:09,795 --> 00:03:13,322
Мөн Эбола тархдаг ихэнх орнууд нь

68
00:03:13,322 --> 00:03:16,566
дэд бүтэц болон ариун 
цэврийн байдал муу тул

69
00:03:16,566 --> 00:03:18,554
энэ нь өвчин тархах нөхцлийг бүрдүүлдэг.

70
00:03:18,554 --> 00:03:20,157
Мөн эдгээр газруудын ядуурал,

71
00:03:20,157 --> 00:03:23,272
нийт тохиолдлууд нь бага учраас

72
00:03:23,272 --> 00:03:28,706
эмийн компануудын судалгаанд 
хөрөнгө оруулах сонирхол бага байна.

73
00:03:28,706 --> 00:03:31,625
Хэдий туршилтын зарим эм 
тодорхой үр дүн харуулсан ч,

74
00:03:31,625 --> 00:03:34,291
мөн Засгийн газар вакцин 
хийхийг санхүүжүүлж байгаа ч

75
00:03:34,291 --> 00:03:35,931
2014 оны байдлаар

76
00:03:35,931 --> 00:03:40,074
Эболагийн тархалтын эсрэг хамгийн 
түгээмэл ба оновчтой аргууд нь

77
00:03:40,074 --> 00:03:41,412
тусгаарлалт,

78
00:03:41,412 --> 00:03:42,506
эрүүл ахуйн дэглэм,

79
00:03:42,506 --> 00:03:44,007
мэдээлэл юм.