Hallo iedereen.
Ik ben vereerd
met jullie te kunnen praten
en vandaag wil ik het graag hebben
over geluk en rechtvaardigheid
en de relatie tussen die twee.
Een paar jaar geleden
werd ik opgebeld door een oud-student
die het over zijn dochter wou hebben.
Haar middelbare school zat er bijna op
en ze overwoog een aanvraag in te dienen
bij Swarthmore, waar ik lesgaf.
En hij wou polsen bij mij
of ze kans maakte op een toelating.
Swarthmore is een extreem
moeilijke school om binnen te geraken.
Dus ik zei: "Vertel me eens
wat meer over haar."
En hij vertelde me over haar,
over haar cijfers, haar referenties,
haar buitenschoolse activiteiten.
En ze klonk als een superster,
een fantastisch kind.
Dus zei ik: "Ze klinkt geweldig.
Ze klinkt als het soort student
dat Swarthmore graag wil hebben."
En hij vroeg: "Betekent dat
dat ze zal worden toegelaten?"
En ik zei: "Nee.
Er zijn gewoon niet genoeg
plekken op Swarthmore
voor iedereen die goed is.
Er zijn niet genoeg plekken op Harvard,
Yale, Princeton of Stanford.
Er zijn niet genoeg plekken
bij Google, Amazon of Apple.
Er zijn niet genoeg plekken
op de TED-conferenties.
Er zijn ontzettend veel goede mensen
en sommigen van hen
zullen het niet halen."
Dus zei hij: "Wat moeten we dan doen?"
En ik zei: "Dat is een heel goede vraag."
Wat moeten we doen?
En ik weet wat hogescholen
en universiteiten hebben gedaan.
In het belang van eerlijkheid
zijn ze de normen blijven opdrijven,
omdat het niet eerlijk lijkt
minder gekwalificeerde mensen toe te laten
en beter gekwalificeerde
mensen af te wijzen,
dus leg je de normen steeds hoger en hoger
tot je enkel die studenten kan toelaten
waar plaats voor is.
En dit schendt veel mensen hun gevoel
van rechtvaardigheid en eerlijkheid.
Amerikaanse burgers
hebben verschillende meningen
over wat een eerlijk proces
precies inhoudt,
maar over één iets
is bijna iedereen het eens:
in een rechtvaardig en eerlijk systeem
krijgen mensen wat ze verdienen.
En wat ik mijn oud-student vertelde
is dat als het gaat
om de toelating tot een universiteit,
het gewoon niet zo is
dat je krijgt wat je verdient.
Sommige mensen krijgen
wat ze verdienen en anderen niet
en zo is het nu eenmaal.
Als je de vereisten opdrijft,
zoals de universiteiten hebben gedaan,
creëer je een waanzinnige concurrentie
onder middelbare scholieren,
want het volstaat niet om goed te zijn,
het volstaat niet om goed genoeg te zijn,
je moet beter zijn dan alle anderen
die zich ook aanmelden.
En wat dit heeft gedaan,
of waaraan het heeft bijgedragen,
is een soort epidemie
van angst en depressie
die verpletterend is voor onze tieners.
We vernielen een hele generatie
met dit soort concurrentie.
Terwijl ik hierover nadacht,
bedacht ik dat er een manier is
om dit probleem op te lossen.
Dit is wat we zouden kunnen doen:
als mensen een aanvraag indienen
bij een universiteit
maken we een onderscheid tussen zij
die goed genoeg zijn om succesvol te zijn
en zij die dat niet zijn
en we weigeren degenen
die niet goed genoeg zijn
en van alle anderen steken we
hun namen in een hoed,
we trekken er willekeurige namen uit
en laten die mensen toe.
Met andere woorden:
we laten studenten toe
via een loterijsysteem
en misschien doen we hetzelfde
bij technologiebedrijven
en -- misschien ga ik nu te ver --
maar misschien beslissen we zelfs
wie een TED Talk mag geven
via een loterijsysteem.
Begrijp me niet verkeerd,
een loterij als deze
zal het onrecht niet elimineren.
Er zullen nog altijd genoeg mensen zijn
die niet krijgen wat ze verdienen.
Maar het is tenminste eerlijk.
Het onthult het onrecht voor wat het is,
in plaats van te doen alsof het niet zo is
en het doorprikt de enorme druk
waaronder onze middelbare
scholieren momenteel leven.
Dus hoe komt het dat dit perfect
redelijke voorstel, al zeg ik het zelf,
niet serieus wordt overwogen?
Ik denk dat ik weet waarom.
Ik denk dat we het idee haten
dat echt belangrijke dingen in ons leven
door geluk of toeval kunnen gebeuren,
dat we echt belangrijke dingen
in ons leven niet onder controle hebben.
Ik haat dat idee.
Het is geen wonder
dat mensen dat idee haten,
maar het is gewoon de realiteit.
Ten eerste is de toelating
tot universiteiten nu al een loterij.
Alleen doen zij
die de aanvragen goedkeuren
alsof het niet zo is.
Dus laten we er eerlijk over zijn.
En ten tweede denk ik dat als we
toegeven dat het een loterij is,
het ons ook zou doen inzien
hoe belangrijk geluk is
in het leven van elk van ons.
Neem mij.
Bijna alle belangrijke
gebeurtenissen in mijn leven
heb ik grotendeels te danken aan geluk.
Toen ik in de brugklas zat,
verliet mijn familie New York
en ging naar Westchester County.
Op school leerde ik meteen
een leuk jong meisje kennen
dat een vriendin werd,
toen werd ze mijn beste vriendin,
toen werd ze mijn partner
en uiteindelijk werd ze mijn vrouw.
Gelukkig is ze nu al 52 jaar mijn vrouw.
Ik had hier weinig mee te maken.
Het was gelukkig toeval.
Ik ging naar de universiteit
en in het eerste semester schreef ik me in
voor een inleiding in de psychologie.
Ik wist niet eens wat psychologie was,
maar het paste in mijn schema
en voldeed aan de vereisten,
dus schreef ik me in.
En toevallig werd de les gegeven
door een vermaard docent
in inleidende psychologie, een legende.
Daardoor werd psychologie mijn hoofdvak.
Ik studeerde af en zat in het laatste jaar
toen een vriend die lesgaf
op Swarthmore besloot
dat hij geen professor meer wou zijn.
Dus stopte hij ermee
en ging geneeskunde studeren.
Zijn baan kwam vrij,
ik solliciteerde en kreeg de baan,
de enige baan waar ik
ooit voor heb gesolliciteerd.
Ik heb 45 jaar lesgegeven op Swarthmore,
een instelling die een enorme impact
had op mijn carrière.
En om nog een laatste voorbeeld te geven,
toen ik een talk gaf
over mijn werk in New York,
kwam achteraf iemand
uit het publiek naar me toe.
Hij stelde zich voor
en zei: "Mijn naam is Chris.
Zou je een TED Talk willen geven?"
Ik antwoordde: "Wat is TED?"
Hij gaf me uitleg en TED was toen
nog niet wat het nu is.
Maar sinds dat moment
werden de TED Talks die ik heb gegeven
door meer dan 20 miljoen mensen bekeken.
Dus de conclusie is
dat ik geluk heb gehad.
Ik heb geluk met mijn huwelijk.
Ik heb geluk met mijn opleiding.
Ik heb geluk met mijn carrière.
En ik heb het geluk dat ik een platform
en een stem heb gekregen op iets als TED.
Verdien ik het succes dat ik heb gekend?
Natuurlijk verdien ik dat succes,
net zoals jij waarschijnlijk
ook je succes verdient.
Maar veel mensen
verdienen ook zo'n succes
en hebben het niet gekregen.
Krijgen de mensen dan wat ze verdienen?
Is de maatschappij rechtvaardig?
Natuurlijk niet.
Hard werken en je aan de regels houden
biedt geen enkele garantie.
Als we aanvaarden dat dit soort
onrechtvaardigheid onvermijdelijk is
en geluk ook een grote rol speelt,
kunnen we ons afvragen
welke verantwoordelijkheid we hebben
tegenover de mensen die we nu
als helden van de pandemie bejubelen
wanneer hun familie wordt getroffen
door een ernstige ziekte.
Hoe zorgen we ervoor
dat hun leven niet wordt verwoest
door de kosten van een ziektebehandeling?
Wat zijn we verschuldigd
aan mensen die worstelen,
hard werken
en minder geluk hebben dan wij?
Ongeveer een halve eeuw geleden
schreef de filosoof John Rawls een boek
genaamd 'A Theory of Justice'.
En in dat boek introduceerde hij
het concept 'de sluier van onwetendheid'.
De vraag die hij stelde was:
stel dat je niet weet welke positie
je in de maatschappij zal innemen,
welk type samenleving
zou je dan willen creëren?
En wat hij vermoedde
is dat als we niet weten
of we de samenleving binnengaan
aan de top of aan de onderkant,
dat we dan een samenleving willen
die gebaseerd is op gelijkheid,
zodat zelfs de minder gefortuneerden
een fatsoenlijk, zinvol en bevredigend
leven kunnen leiden.
Dus neem dit als succesvolle mensen
mee naar jullie gemeenschap
en doe wat je kunt
om die mensen te eren en te verzorgen
die dit succes evenveel verdienen als wij,
maar minder geluk hebben gehad.
Bedankt.