[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.100,0:00:11.98,Default,,0000,0000,0000,,Krzyk tłumu. Ryk lwa. Brzęk metalu.
Dialogue: 0,0:00:11.98,0:00:17.01,Default,,0000,0000,0000,,Od 80 roku naszej ery dźwięki te\Ngrzmiały na trybunach Koloseum.
Dialogue: 0,0:00:17.01,0:00:18.41,Default,,0000,0000,0000,,Przez setki dni w ciągu roku
Dialogue: 0,0:00:18.41,0:00:23.08,Default,,0000,0000,0000,,ponad 50 tys. mieszkańców Rzymu\Noraz przybyszy z całego Imperium
Dialogue: 0,0:00:23.08,0:00:27.49,Default,,0000,0000,0000,,wypełniało cztery kondygnacje trybun,\Nżeby zobaczyć pojedynki gladiatorów,
Dialogue: 0,0:00:27.49,0:00:31.20,Default,,0000,0000,0000,,walki zwierząt\Ni wyścigi rydwanów na arenie.
Dialogue: 0,0:00:31.20,0:00:35.58,Default,,0000,0000,0000,,Na wielki finał woda wypełniała\Nzagłębienie areny,
Dialogue: 0,0:00:35.58,0:00:39.30,Default,,0000,0000,0000,,przygotowując ją\Nna najznakomitszy spektakl:
Dialogue: 0,0:00:39.30,0:00:41.94,Default,,0000,0000,0000,,bitwę morską na scenie.
Dialogue: 0,0:00:41.94,0:00:46.20,Default,,0000,0000,0000,,Wspaniałe fikcyjne rzymskie pojedynki,\Nzwane naumachiami,
Dialogue: 0,0:00:46.20,0:00:50.15,Default,,0000,0000,0000,,wzięły swój początek podczas rządów\NJuliusza Cezara w I wieku przed naszą erą,
Dialogue: 0,0:00:50.15,0:00:53.77,Default,,0000,0000,0000,,ponad sto lat przed powstaniem Koloseum.
Dialogue: 0,0:00:53.77,0:00:56.78,Default,,0000,0000,0000,,Odbywały się obok innych wodnych spektakli
Dialogue: 0,0:00:56.78,0:01:00.34,Default,,0000,0000,0000,,na naturalnych i sztucznych\Nzbiornikach wodnych wokół Rzymu
Dialogue: 0,0:01:00.34,0:01:02.98,Default,,0000,0000,0000,,do momentu, gdy cesarz Flawiusz Wespazjan
Dialogue: 0,0:01:02.98,0:01:07.87,Default,,0000,0000,0000,,rozpoczął w roku 70 naszej ery\Nbudowę Koloseum w miejscu dawnego jeziora.
Dialogue: 0,0:01:07.87,0:01:12.14,Default,,0000,0000,0000,,Koloseum miało pokazywać siłę Rzymian\Nw antycznym świecie,
Dialogue: 0,0:01:12.14,0:01:14.85,Default,,0000,0000,0000,,a jak lepiej pokazać tę siłę,
Dialogue: 0,0:01:14.85,0:01:20.10,Default,,0000,0000,0000,,niż przez akwen, który może się zapełnić\Ni opróżnić na zawołanie Cesarza?
Dialogue: 0,0:01:20.10,0:01:25.73,Default,,0000,0000,0000,,Syn Wespazjana, Flawiusz Tytus,\Nspełnił marzenie ojca w roku 80,
Dialogue: 0,0:01:25.73,0:01:29.08,Default,,0000,0000,0000,,gdy z pomocą łupów wojennych\Nukończył Koloseum,
Dialogue: 0,0:01:29.08,0:01:33.58,Default,,0000,0000,0000,,znane wówczas jako amfiteatr Flawiuszów.
Dialogue: 0,0:01:33.58,0:01:39.10,Default,,0000,0000,0000,,Wielkie otwarcie świętowano\Nstudniową galą i walkami gladiatorów
Dialogue: 0,0:01:39.10,0:01:42.48,Default,,0000,0000,0000,,rozpoczynającymi program\Nprzewidujący parady,
Dialogue: 0,0:01:42.48,0:01:48.92,Default,,0000,0000,0000,,występy muzyczne, publiczne egzekucje\Ni oczywiście walki gladiatorów.
Dialogue: 0,0:01:48.92,0:01:52.69,Default,,0000,0000,0000,,W przeciwieństwie do walk w mniejszych\Namfiteatrach zamożnych Rzymian
Dialogue: 0,0:01:52.69,0:01:57.12,Default,,0000,0000,0000,,te wystawne pokazy potęgi Imperium\Nbyły finansowane przez Cesarza.
Dialogue: 0,0:01:57.12,0:02:00.14,Default,,0000,0000,0000,,Parady egzotycznych zwierząt,\Nwystępy teatralne,
Dialogue: 0,0:02:00.14,0:02:03.27,Default,,0000,0000,0000,,i godne podziwu naumachie przygotowywano,
Dialogue: 0,0:02:03.27,0:02:06.17,Default,,0000,0000,0000,,żeby podtrzymywać wiarę\Nw boskiego Cesarza,
Dialogue: 0,0:02:06.17,0:02:09.54,Default,,0000,0000,0000,,który po śmierci\Nmiał być ogłoszony bogiem.
Dialogue: 0,0:02:09.54,0:02:14.21,Default,,0000,0000,0000,,Tajemnicą pozostaje, jak inżynierowie\Nzalewali arenę, by uzyskać efekt morza.
Dialogue: 0,0:02:14.22,0:02:18.83,Default,,0000,0000,0000,,Niektórzy historycy twierdzą,\Nże na arenę skierowano spory akwedukt.
Dialogue: 0,0:02:18.83,0:02:23.38,Default,,0000,0000,0000,,Inni twierdzą, że system komór i śluz,\Nsłużący do osuszania areny,
Dialogue: 0,0:02:23.38,0:02:25.59,Default,,0000,0000,0000,,był też wykorzystywany do jej napełniania.
Dialogue: 0,0:02:25.59,0:02:28.67,Default,,0000,0000,0000,,Komory mogły być napełniane wcześniej,
Dialogue: 0,0:02:28.67,0:02:30.86,Default,,0000,0000,0000,,a następnie otwierane, żeby zalać scenę
Dialogue: 0,0:02:30.86,0:02:35.79,Default,,0000,0000,0000,,niemal czterema milionami litrów wody,\Nosiągając głębokość półtora metra.
Dialogue: 0,0:02:35.79,0:02:37.86,Default,,0000,0000,0000,,Ale mimo to
Dialogue: 0,0:02:37.86,0:02:41.92,Default,,0000,0000,0000,,Rzymianie musieli skonstruować\Nminiaturowe łodzie ze spłaszczonym dnem,
Dialogue: 0,0:02:41.92,0:02:44.53,Default,,0000,0000,0000,,aby nie zarysować podłoża w Koloseum.
Dialogue: 0,0:02:44.53,0:02:47.64,Default,,0000,0000,0000,,Łodzie te miały od 7 do 15 metrów długości
Dialogue: 0,0:02:47.64,0:02:51.34,Default,,0000,0000,0000,,i były budowane na wzór okrętów\Nbiorących udział w słynnych bitwach.
Dialogue: 0,0:02:51.34,0:02:55.29,Default,,0000,0000,0000,,Podczas bitwy\Nna arenie pływało mnóstwo łodzi
Dialogue: 0,0:02:55.29,0:03:00.26,Default,,0000,0000,0000,,z gladiatorami przebranymi\Nza walczące strony odtwarzanej walki.
Dialogue: 0,0:03:00.26,0:03:02.53,Default,,0000,0000,0000,,Wojownicy pojedynkowali się na statkach,
Dialogue: 0,0:03:02.53,0:03:06.01,Default,,0000,0000,0000,,wdzierali się na pokład, walczyli, tonęli\Ni obezwładniali przeciwników,
Dialogue: 0,0:03:06.01,0:03:09.95,Default,,0000,0000,0000,,dopóki na arenie nie pozostała \Ntylko jedna ze stron.
Dialogue: 0,0:03:09.95,0:03:14.40,Default,,0000,0000,0000,,Na szczęście nie każde z przedstawień\Nbyło tak drastyczne.
Dialogue: 0,0:03:14.40,0:03:15.70,Default,,0000,0000,0000,,Podczas niektórych z nich
Dialogue: 0,0:03:15.70,0:03:19.69,Default,,0000,0000,0000,,na zalanej scenie pojawiały się rydwany,\Nktóre sunęły po wodzie
Dialogue: 0,0:03:19.69,0:03:24.57,Default,,0000,0000,0000,,niczym Tryton, który wytwarzał fale,\Npędząc swym rydwanem.
Dialogue: 0,0:03:24.57,0:03:29.20,Default,,0000,0000,0000,,Na wodzie pojawiały się zwierzęta, \Nskazani na śmierć odtwarzali mity,
Dialogue: 0,0:03:29.20,0:03:34.17,Default,,0000,0000,0000,,a nocą nagie pływaczki \Nwystępowały w świetle latarni.
Dialogue: 0,0:03:34.17,0:03:38.15,Default,,0000,0000,0000,,Jednak morska era Koloseum\Nnie trwała wiecznie.
Dialogue: 0,0:03:38.15,0:03:42.48,Default,,0000,0000,0000,,Bitwy okazały się tak popularne,\Nże cesarz Domicjan
Dialogue: 0,0:03:42.48,0:03:46.09,Default,,0000,0000,0000,,w 90 roku naszej ery\Nprzeznaczył na nie pobliskie jezioro.
Dialogue: 0,0:03:46.09,0:03:48.84,Default,,0000,0000,0000,,Większy zbiornik okazał się \Nlepszy na naumachie.
Dialogue: 0,0:03:48.84,0:03:52.54,Default,,0000,0000,0000,,W Koloseum wkrótce pojawiły się\Npodziemne klatki dla zwierząt,
Dialogue: 0,0:03:52.54,0:03:56.11,Default,,0000,0000,0000,,a zapadnie uniemożliwiały \Ndalsze zalewanie areny.
Dialogue: 0,0:03:56.11,0:03:57.68,Default,,0000,0000,0000,,Ale przez krótki czas
Dialogue: 0,0:03:57.68,0:04:01.07,Default,,0000,0000,0000,,Flawiusze kontrolowali bieg wojny i wody
Dialogue: 0,0:04:01.07,0:04:03.79,Default,,0000,0000,0000,,w spektakularnym pokazie siły.