0:00:00.934,0:00:04.268
Εδώ είναι κάποιες εικόνες [br]γαλαξιακών σμηνών.

0:00:04.268,0:00:06.101
Είναι ακριβώς αυτό που ακούγεται.

0:00:06.101,0:00:08.654
Είναι τεράστιες συλλογές γαλαξιών,

0:00:08.654,0:00:10.909
που συνδέονται μεταξύ τους[br]από αμοιβαία βαρύτητα.

0:00:10.909,0:00:13.571
Έτσι, τα περισσότερα σημεία [br]που βλέπετε στην οθόνη

0:00:13.571,0:00:16.100
δεν είναι μεμονωμένα αστέρια,

0:00:16.100,0:00:18.936
αλλά συλλογές αστεριών ή γαλαξιών.

0:00:18.936,0:00:21.267
Τώρα, δείχνοντάς σας μερικές [br]από αυτές τις εικόνες,

0:00:21.267,0:00:23.014
ελπίζω ότι γρήγορα θα καταλάβετε

0:00:23.014,0:00:25.694
πως τα γαλαξιακά σμήνη [br]είναι αυτά τα όμορφα αντικείμενα,

0:00:25.694,0:00:27.187
αλλά περισσότερο από αυτό

0:00:27.187,0:00:29.850
θεωρώ ότι τα γαλαξιακά σμήνη [br]είναι μυστηριώδη,

0:00:29.850,0:00:31.403
είναι εκπληκτικά

0:00:31.403,0:00:32.820
και είναι χρήσιμα.

0:00:32.820,0:00:36.351
Χρήσιμα ως τα πιο μαζικά εργαστήρια [br]του σύμπαντος.

0:00:36.351,0:00:39.987
Και ως εργαστήρια, το να περιγράφεις[br]τα γαλαξιακά σμήνη

0:00:39.987,0:00:41.852
σημαίνει να περιγράφεις τα πειράματα

0:00:41.852,0:00:43.405
που μπορείς να κάνεις με αυτά.

0:00:43.405,0:00:45.685
Θεωρώ ότι υπάρχουν [br]τέσσερις κύριες κατηγορίες

0:00:45.685,0:00:48.269
και η πρώτη που θέλω να περιγράψω

0:00:48.269,0:00:50.488
είναι η διερεύνηση [br]του πολύ μεγάλου μεγέθους.

0:00:50.488,0:00:52.183
Πόσο μεγάλο;

0:00:52.183,0:00:56.434
Λοιπόν, αυτή είναι μια εικόνα ενός [br]συγκεκριμένου γαλαξιακού συμπλέγματος.

0:00:56.434,0:00:59.403
Είναι τόσο ογκώδης [br]που το φως που το διαπερνά

0:00:59.403,0:01:02.018
κάμπτεται, διαστρεβλώνεται

0:01:02.018,0:01:04.527
από την ακραία βαρύτητα αυτού του σμήνους.

0:01:04.527,0:01:06.331
Και αν κοιτάξετε πολύ προσεκτικά

0:01:06.331,0:01:09.031
μπορείτε να δείτε δακτυλίους[br]γύρω από αυτό το σμήνος.

0:01:09.031,0:01:10.580
Τώρα, για να σας δώσω έναν αριθμό,

0:01:10.580,0:01:12.363
αυτό το συγκεκριμένο γαλαξιακό σμήνος

0:01:12.363,0:01:16.571
έχει μια μάζα μεγαλύτερη[br]από ένα εκατομμύριο δισεκατομμύρια ήλιους.

0:01:16.571,0:01:19.884
Δεν το χωράει ο νους πόσο ογκώδη [br]μπορούν να γίνουν αυτά τα συστήματα.

0:01:19.884,0:01:21.385
Αλλά εκτός από τη μάζα τους,

0:01:21.385,0:01:23.359
έχουν και αυτό το πρόσθετο χαρακτηριστικό.

0:01:23.359,0:01:25.703
Είναι ουσιωδώς απομονωμένα συστήματα,

0:01:25.703,0:01:27.925
ώστε αν θέλουμε, [br]μπορούμε να τα δούμε

0:01:27.925,0:01:31.195
ως μια μικρογραφική εκδοχή[br]ολόκληρου του σύμπαντος.

0:01:31.195,0:01:33.197
Πολλά από τα ερωτήματα[br]που μπορεί να έχουμε

0:01:33.197,0:01:35.165
σχετικά με το σύμπαν σε μεγάλη κλίμακα,

0:01:35.165,0:01:37.080
όπως, το πώς λειτουργεί η βαρύτητα,

0:01:37.080,0:01:40.112
θα μπορούσαν να απαντηθούν [br]με τη μελέτη αυτών των συστημάτων.

0:01:40.112,0:01:41.445
Αυτό ήταν πολύ μεγάλο.

0:01:41.445,0:01:43.330
Η δεύτερη κατηγορία είναι πολύ θερμή.

0:01:43.330,0:01:46.113
Εντάξει, αν πάρω την εικόνα [br]ενός γαλαξιακού σμήνους

0:01:46.113,0:01:49.030
και αφαιρέσω όλο το αστρικό φως,

0:01:49.030,0:01:51.825
αυτό που θα μείνει είναι [br]αυτή η μεγάλη κυανή άμορφη μάζα.

0:01:51.825,0:01:53.310
Έτσι φαίνεται σε εσφαλμένο χρώμα.

0:01:53.310,0:01:55.659
Αυτό που βλέπουμε είναι το φως ακτίνων X.

0:01:55.659,0:01:58.320
Και το ερώτημα είναι, [br]αν αυτό δεν είναι γαλαξίες,

0:01:58.320,0:02:00.519
τι εκπέμπει αυτό το φως;

0:02:00.519,0:02:02.419
Η απάντηση είναι θερμά αέρια

0:02:02.419,0:02:04.242
εκατομμυρίων βαθμών αέρια --

0:02:04.242,0:02:05.899
στην πραγματικότητα είναι πλάσμα.

0:02:05.899,0:02:07.558
Η αιτία που είναι τόσο θερμό

0:02:07.558,0:02:09.538
εξηγείται στην προηγούμενη διαφάνεια.

0:02:09.538,0:02:12.278
Η ακραία βαρύτητα αυτών των συστημάτων

0:02:12.278,0:02:15.320
επιταχύνει τα σωματίδια των αερίων [br]σε υψηλές ταχύτητες

0:02:15.320,0:02:17.902
και υψηλές ταχύτητες [br]σημαίνει υψηλές θερμοκρασίες.

0:02:17.902,0:02:19.621
Επομένως, αυτή είναι η κεντρική ιδέα,

0:02:19.621,0:02:21.987
αλλά η επιστήμη [br]είναι ένα γενικό προσχέδιο.

0:02:21.987,0:02:24.538
Υπάρχουν πολλές βασικές ιδιότητες[br]που αφορούν αυτό το πλάσμα

0:02:24.538,0:02:26.236
που εξακολουθούν να μας μπερδεύουν,

0:02:26.236,0:02:27.569
μας προκαλούν απορία

0:02:27.569,0:02:29.655
και εξακολουθούν [br]να ωθούν την κατανόησή μας

0:02:29.655,0:02:31.694
της φυσικής της υπερθερμίας.

0:02:31.694,0:02:35.121
Τρίτη κατηγορία: [br]η διερεύνηση του μικροσκοπικού.

0:02:35.121,0:02:37.967
Τώρα, για να εξηγήσω το ζήτημα αυτό, [br]πρέπει να σας πω

0:02:37.967,0:02:39.987
ένα πολύ ενοχλητικό δεδομένο.

0:02:39.987,0:02:42.777
Η πλειονότητα της ύλης του σύμπαντος

0:02:42.777,0:02:44.588
δεν αποτελείται από άτομα.

0:02:44.588,0:02:46.538
Σας είπαν ψέματα.

0:02:46.538,0:02:49.665
Η πλειονότητα αυτού αποτελείται[br]από κάτι πάρα πολύ μυστηριώδες,

0:02:49.665,0:02:51.787
το οποίο αποκαλούμε σκοτεινή ύλη.

0:02:51.787,0:02:55.454
Η σκοτεινή ύλη είναι κάτι το οποίο[br]δεν αρέσει να αλληλεπιδρά πολύ,

0:02:55.454,0:02:57.122
εκτός διαμέσου της βαρύτητας,

0:02:57.122,0:02:58.734
και θέλουμε να μάθουμε [br]περισσότερα γι' αυτήν.

0:02:58.734,0:03:00.277
Εάν είσαι μοριακός φυσικός,

0:03:00.277,0:03:02.786
θέλεις να ξέρεις τι συμβαίνει[br]όταν συνθλίβουμε πράγματα μαζί.

0:03:02.786,0:03:04.776
Η σκοτεινή ύλη δεν αποτελεί εξαίρεση.

0:03:04.776,0:03:06.436
Λοιπόν, πώς το κάνουμε αυτό;

0:03:06.436,0:03:07.927
Για να απαντήσω στο ερώτημα αυτό

0:03:07.927,0:03:09.320
απαιτείται να θέσω άλλο ένα,

0:03:09.320,0:03:12.486
το οποίο είναι, το τι συμβαίνει[br]όταν τα γαλαξιακά σμήνη συγκρούονται;

0:03:12.486,0:03:14.796
Ορίστε μια εικόνα.

0:03:14.796,0:03:17.987
Δεδομένου ότι τα γαλαξιακά σμήνη[br]είναι αντιπροσωπευτικά

0:03:17.987,0:03:21.111
τεμάχια του διαστήματος, [br]μικρογραφικές εκδοχές.

0:03:21.111,0:03:23.234
Αποτελούνται κυρίως από σκοτεινή ύλη,

0:03:23.234,0:03:25.787
και αυτό βλέπετε σε αυτό [br]το κυανίζον ιώδες χρώμα.

0:03:25.787,0:03:27.404
Το κόκκινο αντιπροσωπεύει το θερμό αέριο

0:03:27.404,0:03:29.371
και φυσικά μπορείτε να διακρίνετε [br]πολλούς γαλαξίες.

0:03:29.371,0:03:31.736
Αυτό που συνέβη [br]είναι μια μοριακή επιτάχυνση

0:03:31.736,0:03:33.627
σε μια πελώρια, τεράστια κλίμακα.

0:03:33.627,0:03:35.404
Και αυτό είναι πολύ σημαντικό,

0:03:35.404,0:03:37.287
διότι αυτό σημαίνει πως πάρα πολύ μικρές

0:03:37.287,0:03:40.371
αντιδράσεις που δύσκολα [br]εντοπίζονται στο εργαστήριο

0:03:40.371,0:03:42.550
μπορούν να αναμιγνύονται[br]και να συμπυκνώνονται

0:03:42.550,0:03:46.359
σε κάτι που ίσως θα μπορούσαμε [br]να παρατηρήσουμε στη φύση.

0:03:46.359,0:03:47.871
Επομένως είναι πολύ αστείο.

0:03:47.871,0:03:49.819
Ο λόγος που τα γαλαξιακά σμήνη

0:03:49.819,0:03:51.485
μπορούν να μας διδάξουν [br]για τη σκοτεινή ύλη,

0:03:51.485,0:03:53.235
ο λόγος που τα γαλαξιακά σμήνη

0:03:53.235,0:03:55.788
μπορούν να μας διδάξουν [br]για τη μοριακή φυσική,

0:03:55.788,0:03:58.819
είναι ακριβώς διότι είναι τόσο πολύ μεγάλα.

0:03:58.819,0:04:02.904
Τέταρτη κατηγορία: η φυσική του παραδόξου.

0:04:02.904,0:04:05.954
Βεβαίως ότι είπα μέχρι τώρα είναι τρελό.

0:04:05.954,0:04:08.237
Εντάξει, εάν υπάρχει [br]οτιδήποτε πιο παράξενο,

0:04:08.237,0:04:10.654
θεωρώ ότι πρέπει να είναι η σκοτεινή ύλη.

0:04:10.654,0:04:12.371
Εάν ρίξω μια μπάλα στον αέρα

0:04:12.371,0:04:14.169
αναμένω ότι θα πάει προς τα πάνω.

0:04:14.169,0:04:16.293
Αυτό που δεν αναμένω είναι [br]ότι θα πάει προς τα πάνω

0:04:16.293,0:04:18.459
με έναν ολοένα αυξανόμενο ρυθμό.

0:04:18.459,0:04:21.204
Παρομοίως, [br]οι κοσμολόγοι καταλαβαίνουν γιατί

0:04:21.204,0:04:22.786
το διάστημα επεκτείνεται.

0:04:22.786,0:04:24.954
Δεν καταλαβαίνουν γιατί επεκτείνεται

0:04:24.954,0:04:26.892
με έναν συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό.

0:04:26.892,0:04:28.570
Δίδουν στην αιτία αυτής της

0:04:28.570,0:04:30.162
αυξανόμενης επέκτασης ένα όνομα

0:04:30.162,0:04:32.046
και το αποκαλούν σκοτεινή ενέργεια.

0:04:32.046,0:04:34.734
Και πάλι θέλουμε [br]να μάθουμε περισσότερα γι' αυτήν.

0:04:34.734,0:04:37.121
Έτσι ένα συγκεκριμένο ερώτημα [br]που έχουμε είναι,

0:04:37.121,0:04:39.816
με ποιο τρόπο η σκοτεινή ενέργεια [br]επιδρά στο σύμπαν

0:04:39.816,0:04:41.434
σε μεγαλύτερη κλίμακα;

0:04:41.434,0:04:42.893
Αναλόγως με το πόσο δυνατή είναι,

0:04:42.893,0:04:46.154
ίσως η δομή να διαμορφώνεται [br]ταχύτερα ή βραδύτερα.

0:04:46.154,0:04:48.703
Λοιπόν, το πρόβλημα [br]με τη δομή μεγάλης κλίμακας

0:04:48.703,0:04:51.041
του διαστήματος [br]είναι ότι είναι φρικτά περίπλοκη.

0:04:51.041,0:04:53.370
Ορίστε μια προσομοίωση σε υπολογιστή.

0:04:53.370,0:04:55.498
Χρειάζεται ένας τρόπος [br]να την απλοποιήσουμε.

0:04:55.498,0:04:59.069
Λοιπόν, μου αρέσει να το σκέπτομαι [br]χρησιμοποιώντας μια αναλογία.

0:04:59.069,0:05:01.787
Εάν θέλω να κατανοήσω [br]τη βύθιση του Τιτανικού

0:05:01.787,0:05:03.453
το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κάνω

0:05:03.453,0:05:05.234
δεν είναι να αναπλάσω τις μικρές θέσεις

0:05:05.234,0:05:08.155
κάθε μεμονωμένου μικρού κομματιού [br]του πλοίου που αποκόπηκε.

0:05:08.155,0:05:09.820
Το πιο σημαντικό πράγμα [br]που πρέπει να κάνω

0:05:09.820,0:05:11.821
είναι να εντοπίσω[br]τα δυο μεγαλύτερα τμήματα.

0:05:11.821,0:05:15.653
Ομοίως, μπορώ να μάθω [br]πολλά σχετικά με το σύμπαν

0:05:15.653,0:05:17.120
σε μεγαλύτερη κλίμακα

0:05:17.120,0:05:18.871
ανιχνεύοντας τα μεγαλύτερα τμήματά του

0:05:18.871,0:05:22.862
και αυτά τα μεγαλύτερα τμήματα [br]είναι τα γαλαξιακά σμήνη.

0:05:22.862,0:05:25.818
Επομένως, φθάνοντας προς το τέλος,

0:05:25.818,0:05:27.820
ίσως αισθανθείτε ελαφρώς εξαπατημένοι.

0:05:27.820,0:05:30.070
Εννοώ, ξεκίνησα λέγοντας

0:05:30.070,0:05:32.153
ότι τα γαλαξιακά σμήνη είναι χρήσιμα

0:05:32.153,0:05:33.653
και σας έδωσα μερικούς λόγους,

0:05:33.653,0:05:36.253
αλλά ποια είναι [br]η πραγματική τους χρησιμότητα;

0:05:36.253,0:05:38.370
Λοιπόν, για να απαντήσω σε αυτό,

0:05:38.370,0:05:40.986
θέλω να σας πω μια φράση του Χένρυ Φορντ

0:05:40.986,0:05:42.472
όταν τον ρώτησαν για τα αυτοκίνητα.

0:05:42.472,0:05:43.831
Είχε αυτό να πει:

0:05:43.831,0:05:46.120
«Εάν είχα ρωτήσει τους ανθρώπους [br]τι θα ήθελαν

0:05:46.120,0:05:48.903
θα μου είχαν πει ταχύτερα άλογα».

0:05:48.903,0:05:51.404
Σήμερα, εμείς ως κοινωνία [br]ερχόμαστε αντιμέπωποι

0:05:51.404,0:05:53.622
με πάρα πολλά δύσκολα προβλήματα.

0:05:53.622,0:05:57.453
Οι λύσεις στα προβλήματα αυτά [br]δεν είναι προφανείς.

0:05:57.453,0:05:59.620
Δεν είναι τα ταχύτερα άλογα.

0:05:59.620,0:06:01.862
Θα απαιτήσουν μια τεράστια ποσότητα

0:06:01.862,0:06:03.568
επιστημονικής εφευρετικότητας.

0:06:03.568,0:06:05.154
Επομένως, ναι, πρέπει να εστιάσουμε,

0:06:05.154,0:06:06.904
ναι, πρέπει να συγκεντρωθούμε,

0:06:06.904,0:06:08.870
αλλά πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι

0:06:08.870,0:06:11.705
καινοτομία, εφευρετικότητα, έμπνευση --

0:06:11.705,0:06:13.037
αυτά τα πράγματα έρχονται

0:06:13.037,0:06:14.725
όταν διευρύνουμε το οπτικό μας πεδίο,

0:06:14.725,0:06:16.065
όταν κάνουμε ένα βήμα πίσω,

0:06:16.065,0:06:17.414
όταν απομακρυνόμαστε από την εικόνα.

0:06:17.414,0:06:19.237
Και ο καλύτερος τρόπος[br]για να το κάνουμε αυτό

0:06:19.237,0:06:22.992
είναι να μελετούμε το σύμπαν γύρω μας. [br]Ευχαριστώ.

0:06:22.992,0:06:25.941
(Χειροκρότημα)