0:00:20.510,0:00:22.460
Arkadaşlarımla gülüşme seslerimizi

0:00:22.730,0:00:25.270
asla unutmayacağım.

0:00:26.200,0:00:29.280
Annemin ben uykuya dalmadan[br]hemen önceki sesini

0:00:29.590,0:00:31.010
asla unutmayacağım.

0:00:33.631,0:00:37.541
Su damlalarının o rahatlatıcı sesini

0:00:37.908,0:00:40.378
asla unutmayacağım.

0:00:42.288,0:00:45.548
Ben 10 yaşındayken

0:00:46.318,0:00:48.708
işitme duyumu kaybedeceğimi[br]öğrendiğimdeki korkumu,

0:00:48.708,0:00:51.228
o saf korkumu bir düşünün

0:00:53.094,0:00:54.994
ve sonraki beş yıl içinde,

0:00:55.174,0:00:59.504
bu durum ben tam anlamıyla[br]sağır olana kadar ilerledi.

0:01:02.051,0:01:04.961
Ama şuna inanıyorum ki[br]duyma yetimi yitirmek,

0:01:05.411,0:01:08.941
benim için en büyük [br]hediyelerden biri oldu.

0:01:09.981,0:01:13.611
Görüyorsunuz, hayatı eşsiz[br]bir şekilde deneyimliyorum

0:01:14.603,0:01:18.183
ve yine şuna inanıyorum ki,[br]engelli insanların bu eşsiz deneyimleri

0:01:18.653,0:01:20.873
engelli ya da engelsiz herkes için

0:01:21.043,0:01:25.263
daha iyi bir dünya tasarlamaya

0:01:26.107,0:01:30.627
ve yaratmaya yardımcı oluyor.

0:01:33.586,0:01:35.316
Eskiden engelli hakları avukatıydım

0:01:35.692,0:01:38.622
ve vaktimin önemli bir kısmını[br]intibakın sağlanmasıyla ilgili

0:01:39.322,0:01:41.432
kanunun uygulanmasına ayırdım.

0:01:42.200,0:01:46.210
Ve daha sonra acilen[br]uluslararası politikayı öğrenmem gerekti,

0:01:46.581,0:01:50.491
çünkü engelli bireylerin korunmasına[br]ilişkin bir Birleşmiş Milletler sözleşmesi

0:01:50.491,0:01:52.921
üzerine çalışmam istendi.

0:01:54.188,0:01:56.568
Orada sivil toplum kuruluşunun[br]lideri olarak

0:01:57.320,0:02:01.580
enerjimin çoğunu insanları[br]engelli bireylerin kapasitelerine

0:02:01.996,0:02:04.846
ikna etmeye çalışmakla harcadım.

0:02:06.682,0:02:08.972
Fakat bir noktada,

0:02:09.818,0:02:11.998
ailemin çok da hoşnut olmadığı

0:02:12.008,0:02:13.948
pek çok kariyer değişiminin de ardından

0:02:14.076,0:02:15.486
(Kahkahalar)

0:02:15.687,0:02:18.397
bir engellilik hâli olsun ya da olmasın

0:02:18.817,0:02:23.617
dünyanın en büyük sorunlarından bazılarını

0:02:24.210,0:02:27.460
çözmeye yarayacak,[br]çok da güçlü bir araç olabilecek

0:02:27.544,0:02:29.704
bir çözümle karşılaştım.

0:02:31.111,0:02:35.111
Bu araca tasarım düşüncesi deniliyor.

0:02:36.753,0:02:41.573
Tasarım düşüncesi, yeniliği[br]ve problem çözümünü içeren bir süreç

0:02:42.667,0:02:44.467
ve beş aşamadan oluşuyor.

0:02:44.467,0:02:47.357
İlk aşama, problemi tanımlamak

0:02:47.724,0:02:50.164
ve kısıtlamalarını kavramak.

0:02:50.354,0:02:55.294
İkinci aşama, insanların gerçek[br]hayattaki durumlarını gözlemlemek

0:02:55.418,0:02:57.368
ve onlarla empati kurmak.

0:02:57.750,0:03:00.910
Üçüncü aşama ortaya yüzlerce fikir atmak--

0:03:00.966,0:03:03.326
ne kadar çok ve şaşırtıcıysa o kadar iyi.

0:03:04.086,0:03:08.086
Dördüncüsüyse prototip çalışması:[br]Çözümü taklit edip onu test edebilmek

0:03:08.641,0:03:11.141
ve iyileştirebilmek için

0:03:11.272,0:03:13.372
her ne bulabiliyorsan toplamak

0:03:13.372,0:03:15.502
ve son olarak hayata geçirme aşaması:

0:03:15.831,0:03:20.471
Bulduğun çözüm yolunun[br]sürdürülebilir olduğundan emin olmak.

0:03:22.412,0:03:28.362
Warren Berger tasarım düşüncesinin[br]bize şüpheci olmayı,

0:03:29.003,0:03:32.873
farklı açıdan bakabilmeyi, ince eleyip[br]sık dokumayı, deney yapmayı

0:03:33.523,0:03:35.673
ve belki de en önemlisi,[br]saçma sorular sormayı

0:03:35.673,0:03:38.023
öğrettiğini söylüyor.

0:03:39.496,0:03:42.666
Tasarım düşünürleri herkesin[br]aslında yaratıcı olduğunu savunuyor.

0:03:44.611,0:03:48.931
Farklı disiplinlerden insanları[br]aynı çatı altında toplama kanısındalar,

0:03:49.050,0:03:52.540
çünkü çeşitli bakış açılarını birbirleri[br]ile paylaşmak, bir araya getirmek

0:03:52.589,0:03:54.859
ve en nihayetinde de[br]yeni bir şey yaratmak için

0:03:55.033,0:03:57.273
onları birleştirmek istiyorlar.

0:03:59.821,0:04:03.431
Tasarım düşüncesi öylesine[br]başarılı ve çok yönlü bir araç ki

0:04:03.534,0:04:06.524
neredeyse tüm sektörlerde uygulanmakta.

0:04:08.492,0:04:12.612
Karşılaştığım sorunlara dair[br]bir potansiyeli olduğunu da gördüm,

0:04:12.891,0:04:15.611
bu yüzden okula geri dönmeye

0:04:16.142,0:04:19.172
ve eğitimimi sosyal bir tasarım[br]dâhilinde almaya karar verdim.

0:04:19.732,0:04:24.802
Bu, dünyada olumlu değişiklikler yapmakta[br]tasarımın payını gözler önüne seriyor.

0:04:26.108,0:04:27.068
Oradayken,

0:04:27.545,0:04:29.495
ahşap işçiliğine merak sardım.

0:04:30.118,0:04:32.338
Ama çok geçmeden

0:04:32.836,0:04:35.556
bir şeyi kaçırdığımın farkına vardım.

0:04:37.964,0:04:40.394
Bir aletle çalışırken

0:04:40.921,0:04:43.371
sana karşı bir reaksiyon göstermeden,

0:04:43.371,0:04:46.601
yani bir parça ya da alet[br]üstüne fırlamadan hemen önce,

0:04:46.661,0:04:47.841
bir ses çıkarıyor

0:04:48.891,0:04:50.861
ve ben bu sesi duyamıyordum.

0:04:51.405,0:04:53.385
Neden uğraşıp

0:04:53.883,0:04:56.243
bu problemi çözmüyorum ki dedim.

0:04:56.456,0:04:59.606
Benim çözümüm kulağımıza[br]o ses gelmeden önce

0:04:59.969,0:05:03.429
kullanıcıyı alette bir değişim[br]olduğu takdirde

0:05:03.789,0:05:06.309
görsel olarak uyarması için tasarlanmış

0:05:06.399,0:05:09.159
birtakım güvenlik düzeneğiydi.

0:05:10.024,0:05:13.644
Niçin bu düzenek takım tasarımcıları[br]tarafından daha önce düşünülmemişti ki?

0:05:13.990,0:05:15.200
(Kahkahalar)

0:05:15.922,0:05:19.732
İki sebebi var: İlki, ben bir acemiydim.

0:05:20.155,0:05:24.505
Bir uzmanlık alanından ya da[br]genel-geçer bilgilerden faydalanmadım.

0:05:25.575,0:05:28.185
İkincisiyse, işitme engelliydim.

0:05:29.373,0:05:34.143
Dünyaya dair bu eşsiz deneyimlerim[br]sayesinde bu çözüme ulaştım

0:05:35.194,0:05:39.104
ve zaman geçtikçe de,[br]aslında engelli bireyler için yapılmış

0:05:39.164,0:05:42.164
ama daha sonra herkes tarafından[br]kullanılmaya başlanmış,

0:05:42.760,0:05:46.230
sahiplenilmiş ve sevilmiş

0:05:46.390,0:05:50.330
birçok çözüm önerisiyle karşılaştım.

0:05:51.051,0:05:53.051
Bu bir patates soyacağı.

0:05:53.491,0:05:56.911
Aslında kireçlenme sorunu olan[br]bireyler için tasarlanmıştı

0:05:57.021,0:05:59.451
ama o kadar kullanışlı ki[br]herkes tarafından sevildi.

0:06:01.388,0:06:05.778
Kısa mesaj özelliği: Esasen işitme[br]engelli bireyler için geliştirilmişti.

0:06:07.120,0:06:09.550
Bildiğiniz üzere, bu da herkes[br]tarafından seviliyor.

0:06:09.602,0:06:11.332
(Kahkahalar)

0:06:12.725,0:06:14.575
Şunu düşünmeye başladım:

0:06:15.385,0:06:18.595
Zihniyetimizi değiştirdiğimizde ne olur?

0:06:19.482,0:06:23.812
Standartlara yönelik değil de[br]engelliler için tasarlamaya başladığımızda

0:06:24.611,0:06:25.801
ne olur?

0:06:26.620,0:06:30.150
Gördüğünüz gibi, önceliğimiz[br]engelliler için tasarlamak olduğunda

0:06:30.436,0:06:34.856
bulunan çözümler sadece kapsamlı[br]olmakla kalmıyor, aynı zamanda

0:06:35.894,0:06:40.724
standart tasarımlara nazaran[br]genellikle çok daha iyi oluyor

0:06:42.059,0:06:43.779
ve tüm bunlar beni heyecanlandırıyor,

0:06:43.779,0:06:50.009
çünkü bu engelli bireylerin adaptasyonunda[br]harcanan enerjinin geliştirilebileceği,

0:06:50.124,0:06:51.764
şekillendirilebileceği,

0:06:51.769,0:06:56.329
yaratıcılık ve yenilik adına[br]bir güç olarak

0:06:56.639,0:07:00.639
kullanılabileceği anlamına geliyor.

0:07:01.514,0:07:06.524
Bu da bizi vicdanımızı rahatlatma ve

0:07:07.071,0:07:09.741
tolerans eksikliğimizi giderme[br]düşüncesinden,

0:07:10.222,0:07:12.632
en büyük sorunların çözülmesi adına

0:07:12.958,0:07:16.938
dünyanın çaresizce ihtiyaç duyduğu,

0:07:16.948,0:07:19.538
bir çeşit büyücü olan bir simyacı[br]hâline getiriyor.

0:07:21.660,0:07:23.720
Artık engelli bireylerin

0:07:23.720,0:07:27.730
bu tasarım düşüncesi sürecinde[br]oldukça etkili bir tasarımcı

0:07:28.261,0:07:30.811
olabileceğine inanıyorum.

0:07:32.359,0:07:34.989
Ben de tüm bunlardan habersiz,[br]çok küçük yaştan beri

0:07:35.672,0:07:38.492
yeteneklerini kontrol eden[br]ve onları iyileştirmeye çalışan

0:07:39.593,0:07:41.733
bir tasarım düşünürüyüm.

0:07:43.016,0:07:48.546
Tasarım düşünürleri doğuştan[br]problem çözme odaklıdır.

0:07:48.984,0:07:53.184
Bir konuşmayı dinlediğinizi

0:07:53.307,0:07:57.307
ve söylenenin yalnızca yarısını[br]anlayabildiğinizi bir hayal edin.

0:07:59.035,0:08:01.965
Her bir kelimenin tekrar[br]edilmesini isteyemezsiniz.

0:08:02.308,0:08:04.708
Bu şekilde onlara sadece[br]engel olacaksınız.

0:08:05.798,0:08:08.468
Ben de çözüm olarak

0:08:08.558,0:08:12.568
farkına bile varmadan, duyduğum boğuk sesi

0:08:13.497,0:08:14.677
yani tempoyu,

0:08:14.677,0:08:18.997
bir ritme dönüştürüyor ve bunu da[br]okuduğum dudaklarla bağdaştırıyordum.

0:08:20.107,0:08:25.777
Yıllar sonra, biri yazılarımın bir ritme[br]sahip olduğunu söyledi,

0:08:26.308,0:08:31.158
çünkü konuşmaları bir ritim[br]dâhilinde anlıyordum.

0:08:33.065,0:08:37.765
Başarısızlık konusunda da[br]gerçekten çok iyiydim.

0:08:38.166,0:08:39.126
(Kahkahalar)

0:08:39.431,0:08:40.451
Abartmıyorum.

0:08:41.495,0:08:44.525
İlk dönemimde İspanyolca[br]dersinden D almıştım.

0:08:45.272,0:08:49.112
Ama şunu öğrendim ki,[br]kendime çeki düzen verip

0:08:49.114,0:08:51.174
etraftaki birkaç şeyi değiştirdiğimde

0:08:51.428,0:08:54.308
nihayet başarıyorum.

0:08:55.891,0:09:00.481
Aynı şekilde, tasarım düşüncesi insanları

0:09:00.520,0:09:02.190
sık sık başarısız olmaya sürüklüyor,

0:09:02.190,0:09:05.460
çünkü sonunda başarıyorsunuz.

0:09:06.102,0:09:09.552
Yeryüzündeki büyük icatların çok azı

0:09:10.008,0:09:14.008
ilk denemede elde edilen[br]başarıdan meydana gelmiştir.

0:09:15.613,0:09:19.173
Ben bunu spor konusunda da yaşayıp gördüm.

0:09:19.613,0:09:23.613
Antrenörümün anneme "Eğer kızınız[br]duyma yetisini kaybetmemiş olsaydı,

0:09:25.087,0:09:27.547
şu an millî takımda olurdu."

0:09:27.557,0:09:29.267
deyişini asla unutmayacağım.

0:09:31.763,0:09:35.543
Ama o zamanlarda antrenörümün ve hatta[br]benim bile bilmediğim şey şuydu ki

0:09:35.878,0:09:40.568
işitme kaybım aslında sporda[br]başarılı olmama yardımcı olmuştu.

0:09:41.501,0:09:46.871
Görüyorsunuz duyma yetinizi yitirdiğinizde[br]yalnızca davranışlarınızı değil,

0:09:47.241,0:09:50.431
ayrıca fiziksel duyularınızı da[br]uyarlıyorsunuz.

0:09:51.185,0:09:52.845
Görsel dikkat süremin artması

0:09:52.845,0:09:57.455
buna bir örnek olarak gösterilebilir.

0:09:58.739,0:10:02.739
Sol taraftan gelen bir futbolcu düşünün.

0:10:03.233,0:10:05.443
Tıpkı benim olduğum gibi,[br]bir kaleci olduğunuzu

0:10:06.052,0:10:08.162
ve topun sol taraftan geldiğini düşünün.

0:10:08.218,0:10:12.738
Normal bir işitmeye sahip biri[br]bunu görsel olarak algılayacaktır.

0:10:14.074,0:10:17.894
Şu alanda bir avantaja sahiptim.

0:10:18.092,0:10:20.472
Bu yüzden dolanıp duran ve

0:10:20.551,0:10:22.931
sahaya giren oyuncuları buraya toplardım

0:10:23.078,0:10:26.748
ve top geldiğinde kendimi ayarlayabilmek,[br]şuta hazır olabilmek için

0:10:26.784,0:10:30.054
oyuncuları oldukça hızlı bir şekilde[br]toplamaya çalışırdım.

0:10:32.164,0:10:33.344
Gördüğünüz gibi,

0:10:33.689,0:10:36.319
neredeyse tüm hayatım boyunca[br]bir tasarım düşünürüydüm.

0:10:37.975,0:10:42.455
Gözlem yeteneğim öylesine gelişti ki[br]başkalarının asla fark edemeyeceği şeyleri

0:10:42.570,0:10:44.240
fark edebiliyorum.

0:10:46.427,0:10:50.317
Kendimi sürekli bir şeylere adapte etme[br]ihtiyacım beni büyük bir fikir üreticisi

0:10:50.415,0:10:52.125
ve problem çözücü hâline getirdi.

0:10:52.589,0:10:56.769
Bunu genellikle limitler ve engeller[br]dâhilinde yapmak zorunda kalıyorum.

0:10:57.355,0:11:01.435
Bu, tasarımcıların çoğunlukla uğraşmak[br]zorunda kaldıkları bir mesele.

0:11:03.843,0:11:07.293
Görevim için son zamanlarda[br]Haiti'ye gittim.

0:11:08.153,0:11:12.153
Tasarım düşünürleri sık sık[br]olağanüstü durumlar arıyorlar,

0:11:12.849,0:11:16.749
çünkü bu, en iyi tasarımlarına[br]genellikle katkı sağlıyor.

0:11:17.140,0:11:20.370
Ve Haiti...[br]Kusursuz bir fırtına etkisinde gibiydi.

0:11:22.008,0:11:26.008
2010'daki depremin ardından[br]yerleri değiştirilmiş

0:11:28.055,0:11:32.055
300 işitme engelliyle beraber[br]yaşadım ve çalıştım.

0:11:33.006,0:11:36.576
Fakat beş buçuk yıl sonra,

0:11:36.766,0:11:38.676
Haiti'de hâlâ elektrik yoktu,

0:11:39.088,0:11:41.338
hâlâ temiz bir içme suyu yoktu,

0:11:41.597,0:11:43.807
hâlâ hiçbir iş imkânı yoktu

0:11:44.523,0:11:48.073
ve hâlâ etrafta kol gezen suçlar vardı[br]ama cezalandırılmamışlardı.

0:11:48.466,0:11:51.796
Uluslararası yardım kuruluşları[br]tek tek geldiler

0:11:52.603,0:11:53.763
ama önceden belirlenmiş

0:11:53.781,0:11:56.401
çözüm önerileri sundular.

0:11:56.500,0:12:00.880
Gözlemlemek ve halkın[br]ihtiyaçlarına yönelik bir şeyler

0:12:01.586,0:12:04.816
uyarlamak için gelmemişlerdi.

0:12:06.151,0:12:10.151
Bir kuruluş onlara keçi ve tavuk dağıttı.

0:12:10.890,0:12:12.700
Ama farkında olmadıkları bir şey vardı:

0:12:12.700,0:12:15.780
Toplumda öyle bir kıtlık vardı ki

0:12:16.155,0:12:19.655
işitme engelliler gece uyuduklarında

0:12:20.010,0:12:23.300
insanlar onların bahçesine[br]ve evlerine girip

0:12:23.300,0:12:26.110
tavuklarını ve keçilerini çaldı

0:12:26.208,0:12:28.498
ve en sonunda hiçbiri kalmamıştı.

0:12:30.298,0:12:34.298
Eğer o kuruluş engelli bireyleri

0:12:34.836,0:12:39.436
ve toplumu gözlemlemek[br]için zaman ayırsaydı,

0:12:40.416,0:12:42.636
problemin farkına varacaktı

0:12:42.676,0:12:46.526
ve belki de insanların gece[br]hayvanları içine koyup

0:12:47.099,0:12:49.759
güvende tutabilecekleri[br]bir kümesi aydınlatan,

0:12:50.197,0:12:54.117
güneş ışığı tarzında

0:12:54.395,0:12:55.845
bir çözüm bulabilirlerdi.

0:12:57.422,0:13:01.332
Bugün sizlerle paylaştığım fikirler için

0:13:01.408,0:13:04.498
bir tasarım düşünürü olmanıza gerek yok.

0:13:07.086,0:13:09.786
Siz, yaratıcısınız.

0:13:10.496,0:13:12.856
Siz birer tasarımcısınız,

0:13:13.022,0:13:14.212
herkes öyle.

0:13:15.849,0:13:18.779
Benim gibi insanların size[br]yardımcı olmasına izin verin.

0:13:19.972,0:13:23.892
Engelli bireylerin şüpheci yaklaşmanızda

0:13:24.579,0:13:25.789
ve zamanla

0:13:25.792,0:13:28.652
en büyük problemleri çözmenizde[br]yardımcı olmasına izin verin.

0:13:28.652,0:13:30.042
Teşekkür ederim.

0:13:30.042,0:13:34.028
(Alkışlar)