[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.75,0:00:10.13,Default,,0000,0000,0000,,Tưởng tượng có thứ đủ bé để nổi trên một hạt bụi nhỏ Dialogue: 0,0:00:10.16,0:00:14.64,Default,,0000,0000,0000,,là bản chất của ung thư, virus và gen Dialogue: 0,0:00:15.77,0:00:17.08,Default,,0000,0000,0000,,May mắn thay Dialogue: 0,0:00:17.08,0:00:19.96,Default,,0000,0000,0000,,Có một thứ tồn tại trong hàng triệu triệu Dialogue: 0,0:00:20.74,0:00:24.61,Default,,0000,0000,0000,,tế bào người được nuôi cấy là HeLa Dialogue: 0,0:00:24.62,0:00:26.47,Default,,0000,0000,0000,,Hãy quay lại một vài giây Dialogue: 0,0:00:26.62,0:00:30.19,Default,,0000,0000,0000,,các nhà khoa học nuôi cấy tế bào người trong phòng thí nghiệm để nghiên cứu chức năng của chúng Dialogue: 0,0:00:30.54,0:00:32.14,Default,,0000,0000,0000,,sự phát triển của bệnh tật Dialogue: 0,0:00:32.37,0:00:35.30,Default,,0000,0000,0000,,và thử nghiệm cách chữa trị mới\Nkhông gây nguy hiểm với bệnh nhân Dialogue: 0,0:00:35.66,0:00:38.97,Default,,0000,0000,0000,,Để đảm bảo có thể lặp lại thí nghiệm nhiều lần Dialogue: 0,0:00:39.00,0:00:42.04,Default,,0000,0000,0000,,và so sánh kết quả với các nhà khoa học khác, Dialogue: 0,0:00:42.04,0:00:44.31,Default,,0000,0000,0000,,họ cần một quần thể lớn các tế bào giống nhau Dialogue: 0,0:00:44.66,0:00:47.27,Default,,0000,0000,0000,,có thể nhân đôi chính chúng qua các năm Dialogue: 0,0:00:47.64,0:00:51.82,Default,,0000,0000,0000,,nhưng mãi tới 1951, các tế bào người được nghiên cứu Dialogue: 0,0:00:51.82,0:00:53.59,Default,,0000,0000,0000,,đều chết sau vài ngày Dialogue: 0,0:00:53.93,0:00:56.54,Default,,0000,0000,0000,,Sau, nhà khoa học ở John Hopkins tên George Gey Dialogue: 0,0:00:57.05,0:01:00.39,Default,,0000,0000,0000,,nhận được một mẫu khối u lạ; Dialogue: 0,0:01:00.39,0:01:04.20,Default,,0000,0000,0000,,tím đậm, bóng và giống rau câu Dialogue: 0,0:01:04.20,0:01:05.71,Default,,0000,0000,0000,,mẫu này khá đặc biệt Dialogue: 0,0:01:05.71,0:01:07.95,Default,,0000,0000,0000,,Vài tế bào cứ tiếp tục phân chia Dialogue: 0,0:01:07.95,0:01:09.03,Default,,0000,0000,0000,,và phân chia Dialogue: 0,0:01:09.03,0:01:10.57,Default,,0000,0000,0000,,và lại phân chia Dialogue: 0,0:01:10.57,0:01:12.31,Default,,0000,0000,0000,,Khi từng tế bào chết Dialogue: 0,0:01:12.31,0:01:16.17,Default,,0000,0000,0000,,thế hệ sau tiếp nối và phát triển Dialogue: 0,0:01:16.17,0:01:21.38,Default,,0000,0000,0000,,Kết quả là nguồn vô tận các tế bào xác định cho đến nay Dialogue: 0,0:01:21.38,0:01:24.89,Default,,0000,0000,0000,,Dòng tế bào bất tử đầu tiên Dialogue: 0,0:01:24.89,0:01:30.53,Default,,0000,0000,0000,,Gey đặt tên là HeLa theo tên một bệnh nhân có khối u lạ, Henretta Lacks Dialogue: 0,0:01:30.53,0:01:32.62,Default,,0000,0000,0000,,Sinh ra ở nông trại thuốc lá tại Virginia Dialogue: 0,0:01:32.62,0:01:35.62,Default,,0000,0000,0000,,cô ta sống ở Baltimore với chồng và 5 con Dialogue: 0,0:01:35.62,0:01:38.04,Default,,0000,0000,0000,,Cô ta chết vì ung thư cổ tử cung Dialogue: 0,0:01:38.04,0:01:40.90,Default,,0000,0000,0000,,vài tháng sau khi khối u được thu hoạch Dialogue: 0,0:01:40.90,0:01:43.15,Default,,0000,0000,0000,,và cô không biết gì về chúng Dialogue: 0,0:01:43.15,0:01:46.08,Default,,0000,0000,0000,,Điều gì đặc biệt ở tế bào của Henrietta Lacks Dialogue: 0,0:01:46.08,0:01:49.62,Default,,0000,0000,0000,,làm chúng tồn tại khi các tế bào khác chết Dialogue: 0,0:01:49.62,0:01:53.07,Default,,0000,0000,0000,,Đơn giản là... ta không biết rõ hết Dialogue: 0,0:01:53.07,0:01:56.12,Default,,0000,0000,0000,,Tề bào người bình thường có cơ chế điều khiển Dialogue: 0,0:01:56.12,0:01:59.82,Default,,0000,0000,0000,,Chúng có thể phân chia 50 lần trước khi tự chết Dialogue: 0,0:01:59.82,0:02:02.33,Default,,0000,0000,0000,,trong quá trình gọi là apoptosis\N(chết theo chương trình) Dialogue: 0,0:02:02.33,0:02:04.65,Default,,0000,0000,0000,,Điều này ngăn chặn các trục trặc về gen Dialogue: 0,0:02:04.65,0:02:07.88,Default,,0000,0000,0000,,di truyền qua các lần phân chia sau Dialogue: 0,0:02:07.88,0:02:11.28,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng tế bào ung thư bỏ qua các tín hiệu này và phân chia vô điều khiển Dialogue: 0,0:02:11.28,0:02:13.47,Default,,0000,0000,0000,,và lấn át tế bào bình thường Dialogue: 0,0:02:13.47,0:02:18.97,Default,,0000,0000,0000,,Hầu hết các tế bào đều chết, đặc biệt là bên ngoài cơ thể Dialogue: 0,0:02:18.97,0:02:22.100,Default,,0000,0000,0000,,ngoại trừ HeLa, và ta chưa thể làm sáng tỏ Dialogue: 0,0:02:22.100,0:02:28.24,Default,,0000,0000,0000,,Bất chấp, khi Gey biết ông có dòng tế bào bất tử Dialogue: 0,0:02:28.24,0:02:31.24,Default,,0000,0000,0000,,ông gửi mẫu tới khắp các phòng thí nghiệm\Ntrên thế giới Dialogue: 0,0:02:31.24,0:02:33.58,Default,,0000,0000,0000,,Cơ sở sản sinh tế bào đầu tiên trên thế giới Dialogue: 0,0:02:33.58,0:02:37.06,Default,,0000,0000,0000,,tạo ra 6 trăm triệu HeLa một tuần!!!! Dialogue: 0,0:02:37.06,0:02:41.47,Default,,0000,0000,0000,,và nhà khoa học tự ý sử dụng chúng, Dialogue: 0,0:02:41.47,0:02:44.21,Default,,0000,0000,0000,,làm việc với tế bào Henrietta Dialogue: 0,0:02:44.21,0:02:49.84,Default,,0000,0000,0000,,mà không xin phép cô ấy hay gia đình cô ấy,\Nthậm chí tới hàng chục thập niên sau này. Dialogue: 0,0:02:49.84,0:02:53.97,Default,,0000,0000,0000,,Dịch bại liệt bùng phát đỉnh điểm những năm 50 Dialogue: 0,0:02:53.97,0:02:57.37,Default,,0000,0000,0000,,tế bào HeLa dễ dàng cho việc nhân đôi virus Dialogue: 0,0:02:57.37,0:03:00.88,Default,,0000,0000,0000,,cho phép Jonas Salk thử nghiệm vaccine Dialogue: 0,0:03:00.88,0:03:02.63,Default,,0000,0000,0000,,Chúng được dùng trong nghiên cứu bệnh học Dialogue: 0,0:03:02.63,0:03:03.71,Default,,0000,0000,0000,,bao gồm sởi Dialogue: 0,0:03:03.71,0:03:04.70,Default,,0000,0000,0000,,quai bị Dialogue: 0,0:03:04.70,0:03:05.77,Default,,0000,0000,0000,,HIV Dialogue: 0,0:03:05.77,0:03:07.38,Default,,0000,0000,0000,,ebola Dialogue: 0,0:03:07.38,0:03:09.67,Default,,0000,0000,0000,,Ta biết tế bào người có 46 nhiễm sắc thể Dialogue: 0,0:03:09.67,0:03:13.24,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì khoa học gia nghiên cứu HeLa tìm ra một chất Dialogue: 0,0:03:13.24,0:03:15.60,Default,,0000,0000,0000,,làm thấy được nhiễm sắc thể Dialogue: 0,0:03:15.60,0:03:20.57,Default,,0000,0000,0000,,tế bào HeLa có 80 nhiễn sắc thể đột biến Dialogue: 0,0:03:20.57,0:03:24.54,Default,,0000,0000,0000,,Tế bào HeLa là dòng vô tính đầu tiên Dialogue: 0,0:03:24.54,0:03:27.27,Default,,0000,0000,0000,,Chúng đi ra ngoài vũ trụ Dialogue: 0,0:03:27.27,0:03:28.35,Default,,0000,0000,0000,,telomerase Dialogue: 0,0:03:28.35,0:03:32.59,Default,,0000,0000,0000,,enzyme giúp phân giải tế bào ung thư nhờ sửa DNA Dialogue: 0,0:03:32.59,0:03:34.87,Default,,0000,0000,0000,,được tìm thấy đầu tiên ở tế bào HeLa Dialogue: 0,0:03:34.87,0:03:36.52,Default,,0000,0000,0000,,Định mệnh Dialogue: 0,0:03:36.52,0:03:42.02,Default,,0000,0000,0000,,nhờ HeLa, ta biết ung thư cổ tử cung gây ra bởi virus HPV Dialogue: 0,0:03:42.02,0:03:44.56,Default,,0000,0000,0000,,và giờ đã có vaccine Dialogue: 0,0:03:44.56,0:03:48.84,Default,,0000,0000,0000,,Khám phá về HeLa đã làm đầy những bản báo cáo khoa học Dialogue: 0,0:03:48.84,0:03:52.25,Default,,0000,0000,0000,,và con số đó cao chưa từng biết Dialogue: 0,0:03:52.25,0:03:57.05,Default,,0000,0000,0000,,Tế bào HeLa rất dẻo dai nên chúng có thể\Nsống sót hầu hết tất cả mọi nơi: Dialogue: 0,0:03:57.05,0:03:58.94,Default,,0000,0000,0000,,trên tay người làm việc ở phòng thí nghiệm, Dialogue: 0,0:03:58.94,0:04:00.78,Default,,0000,0000,0000,,bụi Dialogue: 0,0:04:00.78,0:04:05.28,Default,,0000,0000,0000,,xâm lấn các tế bào khác và mọc nhanh như cỏ; Dialogue: 0,0:04:05.28,0:04:10.72,Default,,0000,0000,0000,,những cách chữa trị không đếm xuể, bằng sáng chế,\Nnhững phát minh mới được tìm ra nhờ vào Henrieta Lacks.