1
00:00:00,160 --> 00:00:00,780
[vù]

2
00:00:00,780 --> 00:00:01,700
[tinh]

3
00:00:01,700 --> 00:00:05,280
[âm thanh chồng lên]

4
00:00:05,280 --> 00:00:07,000
[nhạc]

5
00:00:07,000 --> 00:00:08,800
Internet là gì?

6
00:00:08,800 --> 00:00:12,500
Internet dường như rất phổ biến.

7
00:00:13,000 --> 00:00:14,500
Vài cái vệ tinh ở trên trời.

8
00:00:14,590 --> 00:00:19,420
Cháu hình dung trong đầu nó như kiểu sóng
Internet đi vào điện thoại.

9
00:00:19,420 --> 00:00:20,980
Ai đó nói với tôi nó là đám mây.

10
00:00:20,980 --> 00:00:23,740
Internet rất giống với hệ thống ống nước,
liên tục chuyển động.

11
00:00:23,900 --> 00:00:27,130
Hầu hết mọi người đều không biết
Internet đến từ đâu và

12
00:00:27,130 --> 00:00:30,160
cũng chẳng sao, họ không cần phải biết.
Nó cũng giống như hỏi ai phát minh ra

13
00:00:30,160 --> 00:00:31,000
bút bi

14
00:00:31,700 --> 00:00:32,800
hay bồn cầu tự hoại

15
00:00:33,140 --> 00:00:34,239
hay khóa kéo.

16
00:00:34,239 --> 00:00:37,300
Đây toàn là những thứ chúng ta dùng mỗi ngày
chúng ta thậm chí còn chẳng nghĩ đến việc

17
00:00:37,300 --> 00:00:39,760
một ngày nọ,
ai đó đã phát minh ra chúng.

18
00:00:39,760 --> 00:00:45,080
Và Internet cũng giống như vậy.
Cách đây rất lâu, vào đầu những năm 1970,

19
00:00:45,080 --> 00:00:51,060
tôi và cộng sự Bob Kahn của tôi bắt đầu
nghiên cứu về thiết kế tiền thân của Internet.

20
00:00:51,060 --> 00:00:55,560
Đó là kết quả của một thí nghiệm khác có tên ARPANET

21
00:00:55,560 --> 00:00:59,799
là viết tắt của Mạng lưới cơ quan với
các đề án nghiên cứu tân tiến.

22
00:00:59,800 --> 00:01:02,420
Đó là dự án nghiên cứu của Bộ Quốc phòng.

23
00:01:02,420 --> 00:01:05,459
Paul Baran đang thử tìm hiểu
cách xây dựng một

24
00:01:05,459 --> 00:01:09,540
hệ thống liên lạc có thể tồn tại
ngay cả khi bị tấn công hạt nhân.

25
00:01:10,860 --> 00:01:15,540
Thế là ông ấy nảy ra ý tưởng chia nhỏ
thông điệp thành các khối rồi gửi chúng đi

26
00:01:15,540 --> 00:01:20,000
càng nhanh càng tốt theo mọi hướng có thể
thông qua mạng lưới.

27
00:01:20,000 --> 00:01:20,500
[vù]

28
00:01:20,500 --> 00:01:25,000
Thế là chúng tôi phát triển một thứ mà sau đó
trở thành mạng lưới gói tin thử nghiệm toàn quốc

29
00:01:25,300 --> 00:01:26,200
và nó đã thành công.

30
00:01:26,820 --> 00:01:31,840
[nhạc điện tử xập xình]

31
00:01:32,000 --> 00:01:33,700
Có ai ai phụ trách Internet?

32
00:01:33,800 --> 00:01:35,700
Chính phủ kiểm soát.

33
00:01:35,800 --> 00:01:37,500
Yêu tinh, rõ ràng là tụi yêu tinh!

34
00:01:38,000 --> 00:01:42,090
Người kiểm soát Wi-Fi,
vì không có Wi-Fi là không có Internet.

35
00:01:42,090 --> 00:01:45,500
T-mobile, ờ, Xfinity,

36
00:01:45,900 --> 00:01:48,800
Bill Gates

37
00:01:48,800 --> 00:01:50,200
[dừng lại]

38
00:01:50,200 --> 00:01:50,800
Phải không?!

39
00:01:50,820 --> 00:01:55,350
À, câu trả lời thực ra là chẳng ai cả
hay cũng có thể là tất cả chúng ta.

40
00:01:55,350 --> 00:02:01,320
Câu trả lời thực sự chính là
Internet được tạo thành từ một lượng rất lớn

41
00:02:01,320 --> 00:02:03,510
các mạng hoạt động độc lập.

42
00:02:03,510 --> 00:02:07,140
Điều thú vị về hệ thống chính là
nó hoàn toàn phân tán.

43
00:02:07,140 --> 00:02:12,240
Không hề trung tâm kiểm soát, quyết định
cách định tuyến gói tin hoặc nơi thiết lập mạng lưới

44
00:02:12,240 --> 00:02:14,080
hoặc thậm chí ai kết nối với ai.

45
00:02:14,480 --> 00:02:17,960
Đây hoàn toàn là những quyết định mang tính kinh doanh
do nhà mạng độc lập quyết định.

46
00:02:17,970 --> 00:02:23,250
Họ đều được khuyến khích đảm bảo 
có được kết nối hai đầu giữa

47
00:02:23,250 --> 00:02:27,120
các phần của mạng lưới bởi lẽ tiện ích
của mạng lưới chính là mọi thiết bị

48
00:02:27,120 --> 00:02:29,880
đều có thể giao tiếp với thiết bị khác;
cũng giống như bạn muốn có thể

49
00:02:29,880 --> 00:02:32,850
gọi điện cho bất kỳ số nào trên thế giới.

50
00:02:32,850 --> 00:02:35,600
Chưa từng có điều gì như thế này
được phát triển trước đây.

51
00:02:35,700 --> 00:02:39,600
Ý tưởng về việc kiến thức của bạn
có thể có ích với ai đó

52
00:02:39,600 --> 00:02:42,900
hoặc ngược lại là một động lực rất to lớn

53
00:02:42,900 --> 00:02:44,280
để chia sẻ thông tin.

54
00:02:44,280 --> 00:02:47,520
Hơn nữa, đó cũng là cách khoa học trở nên
hoàn thiện, mọi người chia sẻ thông tin.

55
00:02:47,520 --> 00:02:51,060
Vậy nên, đây là cơ hội để mọi người
nghĩ ra những ứng dụng mới,

56
00:02:51,959 --> 00:02:55,260
rồi có thể lập trình chúng thành
ứng dụng trên điện thoại di động,

57
00:02:55,260 --> 00:02:59,519
rồi có thể đóng góp cho sự
phát triển không ngừng của hạ tầng

58
00:02:59,519 --> 00:03:04,290
mạng lưới để mang nó đến cho
những người chưa được tiếp cận

59
00:03:04,290 --> 00:03:06,060
hoặc chỉ là sử dụng mỗi ngày.

60
00:03:06,060 --> 00:03:11,700
Bạn không thể trốn tránh việc tiếp xúc với
Internet, vậy tại sao không tìm hiểu nó và

61
00:03:11,700 --> 00:03:13,190
sử dụng nó.

62
00:03:13,190 --> 00:03:15,190
[hiệu ứng âm thanh xoáy]

63
00:03:15,190 --> 00:03:17,190
[tinh]