WEBVTT

00:00:02.990 --> 00:00:04.410
İnternet nedir?

00:00:05.280 --> 00:00:07.000
(müzik)

00:00:07.000 --> 00:00:08.800
İnternet nedir?

00:00:08.800 --> 00:00:12.500
İnternet popüler bir şeydir.

00:00:13.000 --> 00:00:14.500
Yukarıda bazı uydular var.

00:00:14.590 --> 00:00:19.420
İnternet dalgalarının telefona gittiğini
canlandırıyorum zihnimde.

00:00:19.420 --> 00:00:20.980
Birisi bir buluttan bahsetmişti.

00:00:20.980 --> 00:00:23.740
İnternet, boşaltım sistemi gibi
hep hareket halinde.

00:00:23.900 --> 00:00:26.900
Çoğu insanın, internetin
nereden geldiğine dair bir fikri yok.

00:00:26.900 --> 00:00:28.830
Önemli değil, buna gerek de yok.

00:00:28.830 --> 00:00:31.500
Tükenmez kalemi kimin icat ettiğini
sormak gibi

00:00:31.700 --> 00:00:32.800
veya alafranga tuvaleti

00:00:33.140 --> 00:00:34.239
veya fermuarı.

00:00:34.239 --> 00:00:36.300
Tüm bu şeyleri her gün kullanırız.

00:00:36.300 --> 00:00:39.760
Bunları bir gün birinin icat ettiğini
düşünmeyiz bile.

00:00:39.760 --> 00:00:46.880
İnternet de böyle. Uzun yıllar önce,
1970'lerin başında, ortağım Bob Kahn ile

00:00:46.880 --> 00:00:51.060
şimdi internet dediğimiz şeyin
tasarımı üzerine çalışmaya başladık.

00:00:51.060 --> 00:00:55.560
ARPANET denen
başka bir çalışmanın sonucuydu.

00:00:55.560 --> 00:00:59.079
İleri Araştırma Projeleri Ajansı
Bilgisayar Ağı

00:00:59.079 --> 00:01:02.420
Savunma Bakanlığı'nın
bir araştırma projesiydi.

00:01:02.420 --> 00:01:06.525
Paul Baran,
nükleer saldırıda ayakta kalabilecek

00:01:06.525 --> 00:01:09.699
bir iletişim sistemi
inşa etmeye çalışıyordu.

00:01:10.860 --> 00:01:15.540
Mesajları bloklara ayırarak
örgü ağ yoluyla mümkün olan her yöne

00:01:15.540 --> 00:01:20.000
en hızlı biçimde göndermeyi düşünüyordu.

00:01:20.500 --> 00:01:24.350
Nihayetinde,
ülke çapında deneysel bir paket ağı

00:01:24.350 --> 00:01:26.628
inşa ettik ve işe yaradı.

00:01:26.820 --> 00:01:31.840
(elektronik müzik)

00:01:32.000 --> 00:01:33.700
İnternetten sorumlu biri var mı?

00:01:33.950 --> 00:01:35.740
Hükümet kontrol ediyor.

00:01:35.800 --> 00:01:37.555
Elf'ler, tabii ki Elf'ler!

00:01:38.000 --> 00:01:42.090
Wi-Fi'ı kontrol edenler,
çünkü Wi-Fi yoksa internet yok.

00:01:42.090 --> 00:01:45.500
T-mobile, Xfinity...

00:01:45.900 --> 00:01:48.800
Bill Gates
(tekrar ediyorlar)

00:01:49.870 --> 00:01:50.800
Değil mi?

00:01:50.820 --> 00:01:55.350
Dürüst yanıt vermek gerekirse hiç kimse,
belki de herkes.

00:01:55.350 --> 00:02:01.120
Gerçek yanıt ise internetin,
sayıları inanılmaz derecede çok olan

00:02:01.120 --> 00:02:03.510
bağımsız işletilen ağlardan oluştuğu.

00:02:03.510 --> 00:02:07.140
Sistem hakkında enteresan olan şeyse
tamamıyla dağıtılmış olması.

00:02:07.140 --> 00:02:10.680
Paketlerin nasıl yönlendirildiğine,
ağ parçalarının nereye inşa edileceğine

00:02:10.680 --> 00:02:14.570
hatta kimin kimle iletişime geçeceğine
karar veren bir merkezi kontrol yok.

00:02:14.570 --> 00:02:17.960
Tüm bunlar, operatörler tarafından
bağımsız olarak verilen iş kararları.

00:02:18.180 --> 00:02:23.250
Tümü, ağın her bir parçasının
uçtan uca bağlantısallığını

00:02:23.250 --> 00:02:27.031
taahhüt etmeye odaklanır.
Çünkü ağın faydası, herhangi bir cihazın

00:02:27.031 --> 00:02:29.770
başka bir cihazla iletişim
kurabilmesidir. Tıpkı, dünyanın

00:02:29.770 --> 00:02:32.850
herhangi bir yerindeki telefonu
arayabilmeyi isteyeceğiniz gibi.

00:02:32.850 --> 00:02:35.700
Daha önce buna benzer bir şey yapılmadı.

00:02:35.700 --> 00:02:39.630
Bilginizin bir başkasına
veya bir başkasının bilgisinin size

00:02:39.630 --> 00:02:42.390
faydalı olabileceği fikri
bilgi paylaşımı için

00:02:42.390 --> 00:02:44.330
oldukça güçlü bir motivasyon kaynağı.

00:02:44.330 --> 00:02:47.520
Bilim de böyle bir şeydir.
İnsanlar bilgi paylaşır.

00:02:47.520 --> 00:02:51.420
Bu, insanların yeni uygulamalar
düşünmesi için bir fırsat.

00:02:51.959 --> 00:02:55.260
Bunları telefonlara uygun uygulamalar
olarak programlayabilirsiniz.

00:02:55.260 --> 00:02:59.519
Belki de henüz ağa erişimi olmayan
insanlara ulaştırmak için

00:02:59.519 --> 00:03:03.570
ağ altyapısının devamlı büyümesinin
bir parçası olursunuz

00:03:03.570 --> 00:03:06.060
veya yalnızca günlük işlerinizde
kullanırsınız.

00:03:06.060 --> 00:03:09.440
İnternetle iletişimde bulunmaktan
kaçamazsınız,

00:03:09.440 --> 00:03:13.190
o halde neden öğrenip kullanmayasınız.