1
00:00:02,990 --> 00:00:04,410
İnternet nedir?

2
00:00:05,280 --> 00:00:07,000
(müzik)

3
00:00:07,000 --> 00:00:08,800
İnternet nedir?

4
00:00:08,800 --> 00:00:12,500
İnternet popüler bir şeydir.

5
00:00:13,000 --> 00:00:14,500
Yukarıda bazı uydular var.

6
00:00:14,590 --> 00:00:19,420
İnternet dalgalarının telefona gittiğini
canlandırıyorum zihnimde.

7
00:00:19,420 --> 00:00:20,980
Birisi bir buluttan bahsetmişti.

8
00:00:20,980 --> 00:00:23,740
İnternet, boşaltım sistemi gibi
hep hareket halinde.

9
00:00:23,900 --> 00:00:26,900
Çoğu insanın, internetin
nereden geldiğine dair bir fikri yok.

10
00:00:26,900 --> 00:00:28,830
Önemli değil, buna gerek de yok.

11
00:00:28,830 --> 00:00:31,500
Tükenmez kalemi kimin icat ettiğini
sormak gibi

12
00:00:31,700 --> 00:00:32,800
veya alafranga tuvaleti

13
00:00:33,140 --> 00:00:34,239
veya fermuarı.

14
00:00:34,239 --> 00:00:36,300
Tüm bu şeyleri her gün kullanırız.

15
00:00:36,300 --> 00:00:39,760
Bunları bir gün birinin icat ettiğini
düşünmeyiz bile.

16
00:00:39,760 --> 00:00:46,880
İnternet de böyle. Uzun yıllar önce,
1970'lerin başında, ortağım Bob Kahn ile

17
00:00:46,880 --> 00:00:51,060
şimdi internet dediğimiz şeyin
tasarımı üzerine çalışmaya başladık.

18
00:00:51,060 --> 00:00:55,560
ARPANET denen
başka bir çalışmanın sonucuydu.

19
00:00:55,560 --> 00:00:59,079
İleri Araştırma Projeleri Ajansı
Bilgisayar Ağı

20
00:00:59,079 --> 00:01:02,420
Savunma Bakanlığı'nın
bir araştırma projesiydi.

21
00:01:02,420 --> 00:01:06,525
Paul Baran,
nükleer saldırıda ayakta kalabilecek

22
00:01:06,525 --> 00:01:09,699
bir iletişim sistemi
inşa etmeye çalışıyordu.

23
00:01:10,860 --> 00:01:15,540
Mesajları bloklara ayırarak
örgü ağ yoluyla mümkün olan her yöne

24
00:01:15,540 --> 00:01:20,000
en hızlı biçimde göndermeyi düşünüyordu.

25
00:01:20,500 --> 00:01:24,350
Nihayetinde,
ülke çapında deneysel bir paket ağı

26
00:01:24,350 --> 00:01:26,628
inşa ettik ve işe yaradı.

27
00:01:26,820 --> 00:01:31,840
(elektronik müzik)

28
00:01:32,000 --> 00:01:33,700
İnternetten sorumlu biri var mı?

29
00:01:33,950 --> 00:01:35,740
Hükümet kontrol ediyor.

30
00:01:35,800 --> 00:01:37,555
Elf'ler, tabii ki Elf'ler!

31
00:01:38,000 --> 00:01:42,090
Wi-Fi'ı kontrol edenler,
çünkü Wi-Fi yoksa internet yok.

32
00:01:42,090 --> 00:01:45,500
T-mobile, Xfinity...

33
00:01:45,900 --> 00:01:48,800
Bill Gates
(tekrar ediyorlar)

34
00:01:49,870 --> 00:01:50,800
Değil mi?

35
00:01:50,820 --> 00:01:55,350
Dürüst yanıt vermek gerekirse hiç kimse,
belki de herkes.

36
00:01:55,350 --> 00:02:01,120
Gerçek yanıt ise internetin,
sayıları inanılmaz derecede çok olan

37
00:02:01,120 --> 00:02:03,510
bağımsız işletilen ağlardan oluştuğu.

38
00:02:03,510 --> 00:02:07,140
Sistem hakkında enteresan olan şeyse
tamamıyla dağıtılmış olması.

39
00:02:07,140 --> 00:02:10,680
Paketlerin nasıl yönlendirildiğine,
ağ parçalarının nereye inşa edileceğine

40
00:02:10,680 --> 00:02:14,570
hatta kimin kimle iletişime geçeceğine
karar veren bir merkezi kontrol yok.

41
00:02:14,570 --> 00:02:17,960
Tüm bunlar, operatörler tarafından
bağımsız olarak verilen iş kararları.

42
00:02:18,180 --> 00:02:23,250
Tümü, ağın her bir parçasının
uçtan uca bağlantısallığını

43
00:02:23,250 --> 00:02:27,031
taahhüt etmeye odaklanır.
Çünkü ağın faydası, herhangi bir cihazın

44
00:02:27,031 --> 00:02:29,770
başka bir cihazla iletişim
kurabilmesidir. Tıpkı, dünyanın

45
00:02:29,770 --> 00:02:32,850
herhangi bir yerindeki telefonu
arayabilmeyi isteyeceğiniz gibi.

46
00:02:32,850 --> 00:02:35,700
Daha önce buna benzer bir şey yapılmadı.

47
00:02:35,700 --> 00:02:39,630
Bilginizin bir başkasına
veya bir başkasının bilgisinin size

48
00:02:39,630 --> 00:02:42,390
faydalı olabileceği fikri
bilgi paylaşımı için

49
00:02:42,390 --> 00:02:44,330
oldukça güçlü bir motivasyon kaynağı.

50
00:02:44,330 --> 00:02:47,520
Bilim de böyle bir şeydir.
İnsanlar bilgi paylaşır.

51
00:02:47,520 --> 00:02:51,420
Bu, insanların yeni uygulamalar
düşünmesi için bir fırsat.

52
00:02:51,959 --> 00:02:55,260
Bunları telefonlara uygun uygulamalar
olarak programlayabilirsiniz.

53
00:02:55,260 --> 00:02:59,519
Belki de henüz ağa erişimi olmayan
insanlara ulaştırmak için

54
00:02:59,519 --> 00:03:03,570
ağ altyapısının devamlı büyümesinin
bir parçası olursunuz

55
00:03:03,570 --> 00:03:06,060
veya yalnızca günlük işlerinizde
kullanırsınız.

56
00:03:06,060 --> 00:03:09,440
İnternetle iletişimde bulunmaktan
kaçamazsınız,

57
00:03:09,440 --> 00:03:13,190
o halde neden öğrenip kullanmayasınız.