1
00:00:14,000 --> 00:00:18,975
Çözümlerin Hikayesi (Neden gerçek değişim yapmak oyunu değiştirmekle başlar )

2
00:00:19,000 --> 00:00:20,293
Annie Leonard'la birlikte

3
00:00:21,000 --> 00:00:25,694
Bunlardan biri sizde var mı? Elbette ki yok. Bu şey beş yaşında

4
00:00:26,000 --> 00:00:27,975
Şimdi herkeste bunlardan var.

5
00:00:28,000 --> 00:00:31,975
Bir müzik çaların elinizde gezdirebileceğiniz bir bilgisayara, telefona, GPS aracına

6
00:00:32,000 --> 00:00:36,975
ve hayatta her iş için kullanabileceğiniz bir cihaza sadece beş yılda dönüşebileceğini hayal edebilir miydiniz?

7
00:00:37,000 --> 00:00:37,612
Cidden

8
00:00:38,000 --> 00:00:41,975
Bu aleti meydana getiren binlerce insan,

9
00:00:42,000 --> 00:00:44,975
beş yıl önce halledilememiş binlerce probleme çözüm bulabilirdi.

10
00:00:45,000 --> 00:00:48,975
Bu, insanlar sorunlara çözüm bulmaya motive edildikleri zaman neler yapabileceklerinin kanıtıdır.

11
00:00:49,000 --> 00:00:53,975
Fakat çözmekle meşgul olduğumuz problemler çözülmeye en çok ihtiyaç duyulan problemler değil.

12
00:00:54,000 --> 00:00:56,975
Çok fazla dikkat daha hızlı, daha ucuz, daha yeniyi bulmaya gitti.

13
00:00:57,000 --> 00:01:01,975
Hem de daha güvenli, daha sağlıklı ve daha adil olan şeyleri aramak dururken.

14
00:01:02,000 --> 00:01:04,974
Yanlış bir oyunda daha da iyi olmaya çalışmak kolaydır.

15
00:01:05,000 --> 00:01:10,374
ve bir çok açıdan, bu sistem çok yüksek riskleri olan bir oyun gibidir.

16
00:01:11,000 --> 00:01:11,975
Tıpkı bir oyun gibi

17
00:01:12,000 --> 00:01:16,975
Ekonomimiz, herkesin değişmez kurallarla oynamasını isteyen insanlar tarfından tasarlandı.

18
00:01:17,000 --> 00:01:20,975
ve yine bir oyundaki gibi, bize amacın ne olduğunu anlatan açıklamalarla geldi.

19
00:01:21,000 --> 00:01:22,975
En son yeni bir oyun oynadığınız zamanı düşünün

20
00:01:23,000 --> 00:01:23,680
Hatırladınız mı ?

21
00:01:25,000 --> 00:01:26,975
Yaptığınız ilk şey kazanmanın ne demek olduğunu fark etmekti,

22
00:01:27,000 --> 00:01:30,741
ve bu, yol boyunca yaptığınız her seçimde size rehberlik eder.

23
00:01:31,000 --> 00:01:35,975
Doğal olarak pek çok insanın üzerinde çalıştığı çözümler bu oyunda basit bir amacı izler.

24
00:01:36,000 --> 00:01:36,975
Ve bu amaç "daha falzası" dır.

25
00:01:37,000 --> 00:01:41,975
Daha fazla para harcanması, daha fazla yol yapılması, daha fazla AVM açılması, daha fazla şey.

26
00:01:42,000 --> 00:01:44,449
Bu ekonomistlerin büyüme dedikleri şeydir.

27
00:01:45,000 --> 00:01:47,975
Yani, hayatı iyi yapan tüm harcamaları

28
00:01:48,000 --> 00:01:50,975
ve hayatı kötü yapan tüm harcamaları alır

29
00:01:51,000 --> 00:01:53,975
ve bir büyük sayı çıkacak şekilde toplarız.

30
00:01:54,000 --> 00:01:54,748
Buna GSYİH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) denir.

31
00:01:56,000 --> 00:01:59,265
Büyük bir GSYİH olduysa kazanıyoruz demektir.

32
00:02:00,000 --> 00:02:03,975
Binlerce kanun ve kural bu sayıyı artırmak için tasarlanmıştır.

33
00:02:04,000 --> 00:02:07,975
Fakat çok çocuğun okula gitmesiyle hapiste olması arasında büyük bir fark vardır.

34
00:02:08,000 --> 00:02:10,925
Daha fazla rüzgar türbini mi yoksa kömür santrali mi

35
00:02:11,000 --> 00:02:15,830
Daha fazla yüksek-verimli trenler mi yoksa benzin tüketen trafikler mi

36
00:02:16,000 --> 00:02:16,500
pofff!

37
00:02:17,000 --> 00:02:20,265
Fakat bu "daha fazla" oyununda ikisi de eşit sayılır.

38
00:02:21,000 --> 00:02:24,975
Bu oyunu birer birer kurallarla veya oyuncularla değiştiremeyiz

39
00:02:25,000 --> 00:02:29,626
Sorun hedefin ta kendisi. Bunu değiştirecek çözümlere ihtiyacımız var.

40
00:02:31,000 --> 00:02:34,401
Bu oyunu "daha iyi" hedefiyle değiştirirsek ne olur?

41
00:02:43,000 --> 00:02:45,975
Daha iyi bir eğitim, daha iyi bir sağlık, daha iyi şeyler.

42
00:02:46,000 --> 00:02:47,975
Bu gezegende vâr olabilmek için daha iyi bir şans.

43
00:02:48,000 --> 00:02:49,975
Tek isteğimiz bu, değil mi?

44
00:02:50,000 --> 00:02:52,585
Öyleyse kazanmak bu değil midir?

45
00:02:53,000 --> 00:02:55,975
Tüm ekonominin hedefini değiştirmek çok büyük bir iş.

46
00:02:56,000 --> 00:02:58,585
Elbette, bunu tek seferde yapamayız.

47
00:02:59,000 --> 00:03:00,975
Fakat oyun-değiştiren çözümlere odaklandığımızda

48
00:03:01,000 --> 00:03:04,975
yeni bir oyun oynanmasını yavaş yavaş sağlayabiliriz.

49
00:03:05,000 --> 00:03:09,975
Bunu yapabilmek için, oyun-değiştiren bir çözümün farkını anlatabilmemiz lazım

50
00:03:10,000 --> 00:03:12,975
veya eski "daha fazla" oyununu oynarken yeni bir yol.

51
00:03:13,000 --> 00:03:13,816
Örneğin,

52
00:03:14,000 --> 00:03:17,975
bugün karşı karşıya kaldığımız bir sürü sorundan biri için üretilmiş iki çözüme bakalım:

53
00:03:18,000 --> 00:03:21,975
Herkesin bildiği ve gezegenimizdeki felaketlerden biri de plastik paket belasıdır.

54
00:03:22,000 --> 00:03:23,497
Özellikle de okyanuslarda.

55
00:03:24,000 --> 00:03:25,975
Ve, işte size iki çok farklı fikirde olan

56
00:03:26,000 --> 00:03:28,975
grubun plastik sorununa ürettiği çözümler:

57
00:03:29,000 --> 00:03:31,721
Bu arkadaşlar "artık yeter" deyip

58
00:03:32,000 --> 00:03:36,975
plastik poşetleri kendi topluluklarında yasaklamak üzere bir kampanyası başlatırlar.

59
00:03:37,000 --> 00:03:39,585
Bu arkadaşların ise başka bir çözümü var:

60
00:03:40,000 --> 00:03:40,975
İnsanlara, eğer plastik atıklarını geri dönüşüme götürürlerse

61
00:03:41,000 --> 00:03:44,975
kendilerine yeni şeyler alabilecekleri hediye çekleri vermek üzere bir girişim başlatırlar.

62
00:03:45,000 --> 00:03:46,975
Bunların ikisi de şimdi oluyor;

63
00:03:47,000 --> 00:03:49,653
ama sadece biri bu oyunu değiştirebilir.

64
00:03:51,000 --> 00:03:54,975
Hediye çeki çözümü plastikleri çevreden uzaklaştırıyor ve yakılmaktan kurtarıyor.

65
00:03:55,000 --> 00:03:58,975
Fakat insanları yeni şeyler satın almaya teşvik ettiği için daha çok plastik üretilmesine yol açıyor.

66
00:03:59,000 --> 00:03:59,748
Daha da kötüsü,

67
00:04:00,000 --> 00:04:03,975
iyi bir vatandaş olmanın daha çok tüketmek demek olduğunu aşılamaya çalışıyor.

68
00:04:04,000 --> 00:04:07,946
Eski oyun kutusunun dışında düşünmeyi daha da zorlaştırıyor.

69
00:04:08,000 --> 00:04:10,975
"Poşeti yasakla" çözümü ise gerçekleştirilmesi zor,

70
00:04:11,000 --> 00:04:12,633
ama oyun-değiştiren bir yöntem.

71
00:04:13,000 --> 00:04:13,500
Neden?

72
00:04:14,000 --> 00:04:16,975
Çünkü vatandaşlar cân-ı gönülden demek istiyor ki

73
00:04:17,000 --> 00:04:19,975
sadece para kazanmak ve harcamaktan daha önemli şeyler var.

74
00:04:20,000 --> 00:04:23,975
Bu kampanyayı gerçekleştirebilmek için bu vatandaşlar bir araya gelip

75
00:04:24,000 --> 00:04:27,975
plastik paketleme işini çöpe atacak alternatifler için ileriye dönük girişimler önermeliler.

76
00:04:28,000 --> 00:04:31,975
Amerikan Kimya Konseyi'yle savaşmak için güç kazanmak zorundalar.

77
00:04:32,000 --> 00:04:34,975
Bu da plastik atık üreten tüm firmalara karşı lobi yapmak demektir.

78
00:04:35,000 --> 00:04:37,975
Ve evlerinden dışarı çıkıp komşularıyla ve arkadaşlarıyla bu konuları konuşmaları,

79
00:04:38,000 --> 00:04:41,975
bu eski oyunu sorgulamaya başlayacak daha fazla insanı etkilemeleri gerekir.

80
00:04:42,000 --> 00:04:44,975
İşte dünyadaki tüm kasabalarda ve şehirlerde tam olarak olan şey de bu

81
00:04:45,000 --> 00:04:46,361
ve kazanıyorlar.

82
00:04:47,000 --> 00:04:50,975
Ama birkaç milyon plastik poşeti yasaklamak oyunun hedefini dönüştürmeye yeter mi?

83
00:04:51,000 --> 00:04:51,884
Kendi başına hayır,

84
00:04:53,000 --> 00:04:55,975
fakat oyun-değiştiren çözümler üreten ve hassasiyetleri olan

85
00:04:56,000 --> 00:04:57,975
diğer milyonların çabalarıyla birlikte

86
00:04:58,000 --> 00:04:58,500
EVET.

87
00:04:59,000 --> 00:05:02,878
Bu çözümler hep birlikte bu dalganın yönünü değiştirmeye başlıyor.

88
00:05:03,000 --> 00:05:04,975
İnsanlar oyunu değiştirmek için çaba harcadıkça

89
00:05:05,000 --> 00:05:06,905
güçleri artıyor.

90
00:05:07,000 --> 00:05:10,975
Yarattıkları küçük çözümlerin yayılıp büyümesinden emin olarak çalışıyorlar.

91
00:05:11,000 --> 00:05:15,975
Ve çözümlerinin şirketler tarafından önlenmeye çalışıldığını gördükçe

92
00:05:16,000 --> 00:05:18,975
gerçek demokrasi adına daha fazla çözüm üretmek için bir araya gelecekler.

93
00:05:19,000 --> 00:05:21,041
İnsanlarla birlikte, insanlar için

94
00:05:23,000 --> 00:05:24,973
Hediye kartları bunu asla yapamayacak

95
00:05:25,000 --> 00:05:26,975
ama bu kampanyalarının binlercesi yapabilir.

96
00:05:27,000 --> 00:05:31,975
Her ne zaman bir çözüm yöntemine katkı için davet edilsem, ilk önce bu dönüştürücü bir yöntem mi

97
00:05:32,000 --> 00:05:33,633
hedefi değiştirebilir mi, diye sorarım.

98
00:05:34,000 --> 00:05:36,517
Bunu anlayabilmek için AMAÇ kelimesini kullanırım.

99
00:05:37,000 --> 00:05:39,975
Halka daha fazla güç verip şirketlerden alarak

100
00:05:40,000 --> 00:05:43,810
demokrasiyi güçlendiriyor mu, bilmek isterim.

101
00:05:44,000 --> 00:05:47,975
İnsanların temel ihtiyaçları karşılarken, onların gözünü açar ve gerçeği gösterir.

102
00:05:48,000 --> 00:05:50,975
Mutluluk ve sağlık daha fazla şey satın almakla değil

103
00:05:51,000 --> 00:05:54,878
topluluklar oluşturup, amaç edinerek olur.

104
00:05:55,000 --> 00:05:57,789
Zarar verdiği gezegenin ve bir kısım insanların

105
00:05:58,000 --> 00:06:00,975
haklarını gözeterek tüm maaliyetlerin hesabını verebilir.

106
00:06:01,000 --> 00:06:05,762
Diğer bir değişle, birçok şirketin bugün yaptığı gibi

107
00:06:06,000 --> 00:06:07,905
maliyetlerini dışarıya havale etmektense içselleştirir.

108
00:06:08,000 --> 00:06:13,850
En temel ihtiyaçlarını bile karşılamayan insanlar ile

109
00:06:14,000 --> 00:06:16,975
bunu çok fazlasıyla lehine çevirmiş insanlar arasındaki dev refah farkını azaltır.

110
00:06:17,000 --> 00:06:20,975
Ne zaman tüm bunları yapabilecek bir çözüm görsem

111
00:06:21,000 --> 00:06:21,500
Ben varım.

112
00:06:22,000 --> 00:06:23,975
Ve ben her yerdeyim.

113
00:06:24,000 --> 00:06:26,975
Cleveland'da işçilerinin kendi sahibi olduğu

114
00:06:27,000 --> 00:06:29,975
çevreci işletme Evergreen Kooperatifi gibi.

115
00:06:30,000 --> 00:06:33,975
Bir çamaşırhane, bir güneş enerjisi firması ve çok verimli bir şehir çiftliği gibi

116
00:06:34,000 --> 00:06:35,769
sağlıklı ve güvenli.

117
00:06:36,000 --> 00:06:40,762
Onlar insalara güvenceli işler sağlarken eski oyunu geride bırakıyorlar.

118
00:06:41,000 --> 00:06:43,975
Hepimiz şirketleri demokrasilerden uzak tutmamız gerektiğini biliyoruz.

119
00:06:44,000 --> 00:06:47,975
Ama kooperatifler, şirketlere demokrasiyi getirir.

120
00:06:48,000 --> 00:06:50,449
Sürdürülebilir, demokratik, eşitlikçi

121
00:06:51,000 --> 00:06:52,497
Bu tam bir oyun-değiştirendir.

122
00:06:53,000 --> 00:06:57,975
Veya bir İtalyan kasabası Capennori'de şirketlerle ve hükümetle birlikte çalışarak

123
00:06:58,000 --> 00:07:00,975
sadece atıklarla daha iyi başa çıkabilenin yollarını araması değil

124
00:07:01,000 --> 00:07:03,975
atıkların mecburiyetini sorgulaması gibi.

125
00:07:04,000 --> 00:07:07,975
Atıklara teknolojik çözümler değil

126
00:07:08,000 --> 00:07:11,975
topluluk çözümleri yaratıyorlar. Toprak için kompost,

127
00:07:12,000 --> 00:07:14,975
kullan-at ürünler için yeniden kullanma alternatifleri,

128
00:07:15,000 --> 00:07:17,975
ve atıkların yeniden kulanımını sağlıyorlar.

129
00:07:18,000 --> 00:07:20,975
Şimdiden yüzde seksen iki oranda atıklarını azalttılar.

130
00:07:21,000 --> 00:07:24,265
Yanında iş imkanları yaratıp sosyal dokuyu güçlendirdiler.

131
00:07:25,000 --> 00:07:27,975
Ve yeni bir trend olan, eskiden 'paylaşım' denen

132
00:07:28,000 --> 00:07:29,905
tüketici kooperatifleri.

133
00:07:30,000 --> 00:07:31,975
Paylaşmak, kulağa öğüt veren bir çocuk şarkısı gibi gelebilir

134
00:07:32,000 --> 00:07:35,975
ama bir düşünün, bu eski oyuna karşı büyük bir meydan okuma.

135
00:07:36,000 --> 00:07:38,975
Bu bir 'Daha-Daha-Daha' döngüsünden çikıp

136
00:07:39,000 --> 00:07:43,975
kaynaklarımızı korumaya, ihtiyacı olanlara imkan vermeye

137
00:07:44,000 --> 00:07:44,975
ve topluluklar oluşturmaya geçmektir.

138
00:07:45,000 --> 00:07:46,361
Peki nasıl bir şey mesela?

139
00:07:47,000 --> 00:07:48,975
Büyük şehirlerdeki bisiklet paylaşım programları,

140
00:07:49,000 --> 00:07:53,975
Arabadan, eve, kamp eşyasıına, her şeyi paylaşabileceğiniz online platformlar.

141
00:07:54,000 --> 00:07:57,673
Benim kasabamda, halk kütüphanesi alet-edevat da ödünç veriyor.

142
00:07:58,000 --> 00:08:00,975
Her evde bir elektrikli matkap bulunması gerekmiyor.

143
00:08:01,000 --> 00:08:05,966
ya da crème brûlée yakıcısı, tarayıcı, el arabası veya bisiklet pompası.

144
00:08:06,000 --> 00:08:08,975
Bunun gibi dönüşümsel çözümler yaygınlaştıkça

145
00:08:09,000 --> 00:08:13,975
"daha iyi"ye doğru hedefimize ilerlerken iyi bir seviyeye ulaşacağız.

146
00:08:14,000 --> 00:08:17,975
Yeni bir hedef olmadan, daha iyi bir gelecek kurmak için yaptığımız bütün çalışmalar

147
00:08:18,000 --> 00:08:20,109
A yeterli değil ve B gerçekten zor olacak.

148
00:08:22,000 --> 00:08:26,975
Çok fazla beyin, insanlığı tehdit eden sorunlar dururken

149
00:08:27,000 --> 00:08:30,975
iPhone şarjının uzun dayanması için çalışmaya devam edecek.

150
00:08:31,000 --> 00:08:33,975
Beş yıl önce story of stuff'ı yapmaya başladığımızda,

151
00:08:34,000 --> 00:08:39,975
bu eski oyunda bir şeylerin gerçekten yanlış olduğunu hisseden bir topluluk inşa etmeye başladık.

152
00:08:40,000 --> 00:08:41,975
Ortada bir problem olduğunu kabul ettik.

153
00:08:42,000 --> 00:08:43,975
Şimdi çözümleri inşa etmenin zamanı.

154
00:08:44,000 --> 00:08:48,975
Sadece kuralların birkaçını değil ama bütün oyunu değiştirecek çözümler.

155
00:08:49,000 --> 00:08:49,748
Yardım etmek ister misiniz?

156
00:08:50,000 --> 00:08:51,361
Hadi yapalım bunu.