1
00:00:06,624 --> 00:00:08,344
„Voleo je da spaljuje.

2
00:00:08,344 --> 00:00:11,234
Posebno je voleo da gleda
kako stvari bivaju prožderane,

3
00:00:11,234 --> 00:00:14,054
kako stvari crne i menjaju se.“

4
00:00:14,054 --> 00:00:19,104
„Farenhajt 451“ počinje
blaženim bleskom - i uskoro

5
00:00:19,104 --> 00:00:21,894
saznajemo šta nestaje u plamenu.

6
00:00:21,894 --> 00:00:24,394
Roman Reja Bredberija zamišlja svet

7
00:00:24,394 --> 00:00:28,304
u kome su knjige zabranjene
u svim oblastima života -

8
00:00:28,304 --> 00:00:32,184
i posedovanje, a kamoli čitanje
knjiga je zabranjeno.

9
00:00:32,184 --> 00:00:37,504
Glavni lik, Montag, je požarni brigadir
zadužen da uništi one koje su preostale.

10
00:00:37,504 --> 00:00:39,794
Međutim, kako užitak ustupa mesto sumnji,

11
00:00:39,794 --> 00:00:44,794
priča postavlja ključna pitanja
o tome kako sačuvati razum u društvu

12
00:00:44,794 --> 00:00:49,884
u kome su slobodna volja, samoizražavanje
i znatiželja pod vatrom.

13
00:00:49,884 --> 00:00:54,054
U Montagovom svetu, masovni mediji
imaju monopol nad informacijama,

14
00:00:54,054 --> 00:00:58,004
brišući gotovo u potpunosti
sposobnost nezavisnog razmišljanja.

15
00:00:58,004 --> 00:01:01,314
U podzemnoj železnici,
reklame sevaju sa zidova.

16
00:01:01,314 --> 00:01:05,954
Kod kuće, Montagova supruga Mildred
po ceo dan sluša radio,

17
00:01:05,954 --> 00:01:10,214
a tri zida u njihovom salonu
su prekrivena ekranima.

18
00:01:10,214 --> 00:01:14,244
Na poslu, miris kerozina
lebdi iznad Montagovih kolega,

19
00:01:14,244 --> 00:01:19,334
koji puše i, da bi prekratili vreme,
huškaju mehaničke kerove na pacove.

20
00:01:19,334 --> 00:01:23,604
Kada se alarm začuje, svi izjure
u vozilima u obliku salamandera,

21
00:01:23,604 --> 00:01:27,054
ponekad kako bi čitave biblioteke
spalili do temelja.

22
00:01:27,054 --> 00:01:31,674
Međutim, dok dan za danom
spaljuje tomove poput „crnih leptira“,

23
00:01:31,674 --> 00:01:35,084
Montagov um povremeno luta 
do prokrijumčarene robe

24
00:01:35,084 --> 00:01:37,274
skrivene u njegovom domu.

25
00:01:37,274 --> 00:01:40,544
Vremenom, počinje da preispituje
suštinu svoga posla.

26
00:01:40,544 --> 00:01:43,634
Montag shvata da je oduvek
osećao nelagodu -

27
00:01:43,634 --> 00:01:48,034
ali da mu je nedostajalo opisnih reči
da izrazi svoja osećanja u društvu

28
00:01:48,034 --> 00:01:52,584
u kom i puko izgovaranje fraze
„bilo jednom“ može da bude smrtonosno.

29
00:01:52,584 --> 00:01:55,484
„Farenhajt 451“ oslikava
svet kojim vladaju

30
00:01:55,484 --> 00:01:59,234
nadzor, robotika i virtuelna stvarnost -

31
00:01:59,234 --> 00:02:01,734
što se ispostavilo
kao veoma proročanska vizija,

32
00:02:01,734 --> 00:02:04,594
ali koja je izražavala
i strepnje tog vremena.

33
00:02:04,594 --> 00:02:09,454
Roman je objavljen 1953. godine,
na vrhuncu Hladnog rata.

34
00:02:09,454 --> 00:02:13,004
Ovo razdoblje je rasplamsalo
rasporastranjenu paranoju i strah

35
00:02:13,004 --> 00:02:16,154
širom Bredberijeve domovine
Sjedinjenih Država,

36
00:02:16,154 --> 00:02:21,414
naglašene gušenjem informacija
i brutalnim vladinim istragama.

37
00:02:21,414 --> 00:02:23,904
Mentalitet lova na veštice je naročito

38
00:02:23,904 --> 00:02:28,944
ciljao na umetnike i pisce pod sumnjom
da imaju naklonost ka komunizmu.

39
00:02:28,944 --> 00:02:32,014
Bredberija su uzbunile
ove kulturološke restrikcije.

40
00:02:32,014 --> 00:02:35,554
Verovao je kako predstavljaju
opasne presedane za buduće cenzure

41
00:02:35,554 --> 00:02:39,064
i to ga je podsetilo na uništenje
Aleksandrijske biblioteke,

42
00:02:39,064 --> 00:02:41,994
kao i na spaljivanje knjiga
u fašističkim režimima.

43
00:02:41,994 --> 00:02:45,914
Istraživao je ove jezive veze
u romanu „Farenhajt 451“,

44
00:02:45,914 --> 00:02:49,404
naslovljenom prema temperaturi
na kojoj papir gori.

45
00:02:49,404 --> 00:02:52,684
Preciznost te temperature
je dovođena u pitanje,

46
00:02:52,684 --> 00:02:55,014
međutim, to ne umanjuje status romana

47
00:02:55,014 --> 00:02:57,944
kao remek-dela distopijske fikcije.

48
00:02:57,944 --> 00:03:03,154
Distopijska fikcija kao žanr naglašava
uznemirujuće odlike sveta oko nas

49
00:03:03,154 --> 00:03:07,144
i zamišlja posledice
kada se one dovedu u krajnost.

50
00:03:07,144 --> 00:03:08,854
U mnogim distopijskim pričama,

51
00:03:08,854 --> 00:03:12,804
vlada nameće ograničenja
nevoljnim subjektima.

52
00:03:12,804 --> 00:03:14,974
Međutim, u „Farenhajtu 451“,

53
00:03:14,974 --> 00:03:17,934
Montag saznaje da je apatija masa

54
00:03:17,934 --> 00:03:20,344
ta koja je omogućila uspon
trenutnom režimu.

55
00:03:20,344 --> 00:03:23,444
Vlada se tek okoristila
kratkim rasponom pažnje

56
00:03:23,444 --> 00:03:29,364
i apetitom za plitku zabavu,
a to je svelo kruženje ideja u prah.

57
00:03:29,364 --> 00:03:33,714
Kako kultura nestaje,
nestaju i mašta i samoizražavanje.

58
00:03:33,714 --> 00:03:36,524
Čak je i način na koji
ljudi govore sveden -

59
00:03:36,524 --> 00:03:42,294
kao kad Montagov šef, kapetan Biti,
objašnjava ubrzanje masovne kulture:

60
00:03:42,294 --> 00:03:47,234
„Ubrzaj film, Montaže, hitro.
Klik? Pik? Vidi, Gle, Sad, Pljus, Ovamo,

61
00:03:47,234 --> 00:03:52,774
Onamo, Brzo, Kas, Gore, Dole, Unutra, Van,
Zašto, Kako, Ko, Šta, Gde, Eh? Uh!

62
00:03:52,774 --> 00:03:58,564
Bam! Tres! Bljuf, Bing, Beng, Bum!
sažeci sažetaka, sažeci sažetaka sažetaka.

63
00:03:58,564 --> 00:04:03,634
Politika? Jedan stupac, dve rečenice,
naslov! A onda, odjednom, sve nestaje!“

64
00:04:03,634 --> 00:04:08,174
U ovom opustošenom svetu,
Montag shvata koliko je teško odupreti se

65
00:04:08,174 --> 00:04:10,704
kada ne postoji ništa
za šta možete da se držite.

66
00:04:10,704 --> 00:04:15,014
Sveukupno, „Farenhajt 451“
je portret nezavisnog razmišljanja

67
00:04:15,014 --> 00:04:16,614
na ivici izumiranja -

68
00:04:16,614 --> 00:04:19,994
kao i parabola o društvu koje saučestvuje

69
00:04:19,994 --> 00:04:21,984
u sopstvenom sagorevanju.