0:00:06.825,0:00:09.101
Stel je eens warme koekjes voor,

0:00:09.101,0:00:10.513
krokante repen,

0:00:10.513,0:00:12.076
zachte cakejes,

0:00:12.076,0:00:14.693
hoorntjes gevuld met ijs.

0:00:14.693,0:00:16.550
Krijg je al water in je mond?

0:00:16.550,0:00:17.538
Nog een toetje?

0:00:17.538,0:00:18.843
Waarom?

0:00:18.843,0:00:19.924
Wat gebeurt er in je hersenen,

0:00:19.924,0:00:23.700
waardoor je eten met suiker[br]niet kan laten staan?

0:00:23.700,0:00:24.421
Suiker is de naam

0:00:24.421,0:00:26.549
voor een bepaald soort moleculen,

0:00:26.549,0:00:28.427
genaamd koolhydraten.

0:00:28.427,0:00:31.278
Het zit in allerlei soorten[br]eten en drinken.

0:00:31.278,0:00:34.212
Kijk maar eens op het etiket[br]als je iets koopt.

0:00:34.212,0:00:34.913
Glucose,

0:00:34.913,0:00:35.695
fructose,

0:00:35.695,0:00:36.627
sucrose,

0:00:36.627,0:00:37.495
maltose,

0:00:37.495,0:00:38.295
lactose,

0:00:38.295,0:00:38.969
dextrose,

0:00:38.969,0:00:39.681
en zetmeel,

0:00:39.681,0:00:41.445
zijn allemaal vormen van suiker.

0:00:41.445,0:00:43.525
Ook glucose-fructosestroop,

0:00:43.525,0:00:44.309
vruchtensap,

0:00:44.309,0:00:45.294
ruwe suiker,

0:00:45.294,0:00:46.521
en honing.

0:00:46.521,0:00:49.073
Suiker is niet alleen snoep en toetjes.

0:00:49.073,0:00:51.188
Het zit ook in tomatensaus,

0:00:51.188,0:00:51.846
yoghurt,

0:00:51.846,0:00:52.777
gedroogd fruit,

0:00:52.777,0:00:53.856
water met een smaakje,

0:00:53.856,0:00:55.510
of müslirepen.

0:00:55.510,0:00:56.603
Omdat overal suiker in zit,

0:00:56.603,0:00:58.026
moet je begrijpen

0:00:58.026,0:00:59.906
wat het met je hersenen doet.

0:00:59.906,0:01:02.275
Wat gebeurt er als suiker je tong raakt?

0:01:02.275,0:01:03.528
En als je wat eet,

0:01:03.528,0:01:05.480
dat je meer wilt?

0:01:05.480,0:01:07.025
Neem een hap graan.

0:01:07.025,0:01:08.276
De suikers erin

0:01:08.276,0:01:10.528
activeren de receptoren[br]voor zoete smaak,

0:01:10.528,0:01:12.770
onderdeel van de smaakpapillen[br]op je tong.

0:01:12.770,0:01:15.771
Deze receptoren sturen een seintje[br]naar de hersenstam,

0:01:15.771,0:01:17.375
en daar vandaan vertakt het

0:01:17.375,0:01:19.261
naar plekken in de frontale hersenen,

0:01:19.261,0:01:21.813
waaronder de cerebrale cortex.

0:01:21.813,0:01:23.964
Verschillende delen van de hersenschors

0:01:23.964,0:01:25.864
verwerken verschillende basissmaken:

0:01:25.864,0:01:26.399
bitter,

0:01:26.399,0:01:26.985
zout,

0:01:26.985,0:01:27.711
umami,

0:01:27.711,0:01:29.823
en, in ons geval, zoet.

0:01:29.823,0:01:31.328
Hier vandaan activeert het signaal

0:01:31.328,0:01:33.440
het beloningssysteem[br]van je hersenen.

0:01:33.440,0:01:34.909
Dit beloningssysteem is een serie

0:01:34.909,0:01:37.125
electrische en chemische paden

0:01:37.125,0:01:39.749
tussen verschillende plekken in de hersenen.

0:01:39.749,0:01:40.873
Het is een ingewikkeld netwerk,

0:01:40.873,0:01:44.171
maar het helpt bij de vraag:

0:01:44.171,0:01:45.877
moet ik dat nog een keer doen?

0:01:45.877,0:01:47.413
Het warme gevoel dat je krijgt

0:01:47.413,0:01:49.501
als je oma's chocolade-cake proeft?

0:01:49.501,0:01:51.295
Het beloningssysteem zegt je:

0:01:51.295,0:01:52.753
"Mmm, ja!"

0:01:52.753,0:01:55.090
Het wordt niet alleen door eten geactiveerd.

0:01:55.090,0:01:55.935
Sociale omgang,

0:01:55.935,0:01:56.795
seksueel gedrag,

0:01:56.795,0:01:57.469
en drugs

0:01:57.469,0:01:58.931
zijn een paar voorbeelden

0:01:58.931,0:02:00.346
van dingen en ervaringen

0:02:00.346,0:02:02.959
die eveneens[br]het beloningssysteem activeren.

0:02:02.959,0:02:05.145
Maar dat systeem té veel activeren

0:02:05.145,0:02:08.435
start een heleboel vervelende dingen op:

0:02:08.435,0:02:09.268
controleverlies,

0:02:09.268,0:02:10.199
hunkeren,

0:02:10.199,0:02:12.711
en het verhogen van suikertolerantie.

0:02:12.711,0:02:14.963
We gaan terug[br]naar onze hap met graan.

0:02:14.963,0:02:17.069
Het gaat naar je maag,

0:02:17.069,0:02:18.912
en uiteindelijk naar je darmen.

0:02:18.912,0:02:19.949
En raad eens?

0:02:19.949,0:02:22.260
Daar zitten ook suiker-receptoren in.

0:02:22.260,0:02:23.355
Het zijn geen smaakpapillen,

0:02:23.355,0:02:24.755
maar ze zenden wel signalen uit

0:02:24.755,0:02:26.587
die je hersenen zeggen[br]dat je vol zit.

0:02:26.587,0:02:28.709
Of dat je meer insuline[br]moet aanmaken

0:02:28.709,0:02:31.003
om de extra suiker te verwerken.

0:02:31.003,0:02:33.538
De grootste stroom[br]in je beloningssysteem

0:02:33.538,0:02:34.563
is dopamine,

0:02:34.563,0:02:37.153
een belangrijk stofje of neuro-transmitter.

0:02:37.153,0:02:39.684
Er zitten veel dopamine-receptoren[br]in de hersenen,

0:02:39.684,0:02:41.840
maar ze zijn niet gelijk verdeeld.

0:02:41.840,0:02:44.648
Op sommige plekken[br]zitten veel receptoren bij elkaar,

0:02:44.648,0:02:46.312
en deze dopamine-hotspots,

0:02:46.312,0:02:48.481
zijn deel van het beloningssysteem.

0:02:48.481,0:02:49.767
Verslavende dingen als alcohol,

0:02:49.767,0:02:50.436
nicotine,

0:02:50.436,0:02:51.361
of heroïne

0:02:51.361,0:02:53.366
sturen dopamine in de war,

0:02:53.366,0:02:56.449
wat ertoe lijdt dat sommigen[br]dat gevoel blijven zoeken.

0:02:56.449,0:02:58.645
Oftewel, het is verslavend.

0:02:58.645,0:03:01.071
Suiker zorgt ook dat[br]dopamine wordt aangemaakt,

0:03:01.071,0:03:03.238
maar niet zo erg als bij drugs.

0:03:03.238,0:03:06.400
En suiker zit zelden in[br]dopamine-opwekkend eten.

0:03:06.400,0:03:08.652
Broccoli geeft dat effect niet,

0:03:08.652,0:03:09.738
wat waarschijnlijk verklaart

0:03:09.738,0:03:12.837
waarom kinderen niet graag[br]groente eten.

0:03:12.837,0:03:14.416
Over gezond eten gesproken:

0:03:14.416,0:03:15.620
stel dat je honger hebt

0:03:15.620,0:03:17.597
en gebalanceerd wilt eten.

0:03:17.597,0:03:19.683
Dan piekt het dopamine-niveau

0:03:19.683,0:03:21.349
op de hotspots[br]van je beloningssysteem.

0:03:21.349,0:03:24.730
Maar als je dat[br]dagen achter elkaar doet,

0:03:24.730,0:03:27.063
zal die dopamine steeds minder pieken,

0:03:27.063,0:03:28.998
totdat het helemaal stopt.

0:03:28.998,0:03:30.643
Want als het om eten gaat,

0:03:30.643,0:03:33.077
gaan je hersenen meer letten

0:03:33.077,0:03:34.955
op nieuwe of andere smaken.

0:03:34.955,0:03:35.900
Waarom?

0:03:35.900,0:03:37.070
Twee redenen:

0:03:37.070,0:03:39.444
Eén: om op bedorven voedsel te letten.

0:03:39.444,0:03:41.731
Twee: hoe meer variëteit

0:03:41.731,0:03:42.753
in het eten,

0:03:42.753,0:03:45.876
hoe beter we[br]alle voedingsstoffen binnenkrijgen.

0:03:45.876,0:03:47.251
Om die variëteit te houden,

0:03:47.251,0:03:49.663
moeten we nieuw eten[br]kunnen herkennen,

0:03:49.663,0:03:50.839
en belangrijker,

0:03:50.839,0:03:53.544
we moeten nieuw eten[br]willen blijven eten.

0:03:53.544,0:03:55.505
Daarom zwakt het dopamine-niveau af,

0:03:55.505,0:03:57.367
als een soort eten saai wordt.

0:03:57.367,0:03:58.966
Terug naar de maaltijd:

0:03:58.966,0:04:00.423
Wat gebeurt er als je in plaats van

0:04:00.423,0:04:02.092
een gezonde maaltijd,

0:04:02.092,0:04:04.307
suikerrijk gaat eten?

0:04:04.307,0:04:05.840
Als je zelden suiker eet,

0:04:05.840,0:04:07.339
of niet veel tegelijk eet,

0:04:07.339,0:04:09.973
is het effect gelijk[br]aan gebalanceerd eten.

0:04:09.973,0:04:11.174
Maar als je te veel eet,

0:04:11.174,0:04:13.726
zal de dopamine-reactie niet afvlakken.

0:04:13.726,0:04:15.273
Veel suiker eten

0:04:15.273,0:04:17.745
zal dus steeds als beloning voelen.

0:04:17.745,0:04:21.153
Zo werkt suiker een beetje als drugs.

0:04:21.153,0:04:22.933
Dat is een reden waarom[br]mensen verslaafd blijven

0:04:22.933,0:04:24.621
aan suikerrijk eten.

0:04:24.621,0:04:27.267
Denk even terug[br]aan al die soorten suiker.

0:04:27.267,0:04:28.740
Elke soort is uniek,

0:04:28.740,0:04:30.928
maar elke keer dat je suiker neemt,

0:04:30.928,0:04:33.382
start een domino-effect op in de hersenen,

0:04:33.382,0:04:35.289
die dat beloningsgevoel geeft.

0:04:35.289,0:04:36.544
Te veel, te vaak,

0:04:36.544,0:04:38.720
en de boel gaat in de war.

0:04:38.720,0:04:40.922
Dus, ja, te veel suiker eten

0:04:40.922,0:04:42.975
werkt verslavend op de hersenen,

0:04:42.975,0:04:46.178
maar af en toe een plak cake[br]kan geen kwaad.