0:00:06.825,0:00:09.101
Φανταστείτε ζεστά,[br]μαλακά μπισκότα,

0:00:09.101,0:00:10.513
τραγανές καραμέλες,

0:00:10.513,0:00:12.076
βελούδινα κέικ,

0:00:12.076,0:00:14.694
βάφλες με βουνά παγωτού.

0:00:14.694,0:00:16.670
Τρέχουν τα σάλια σας;

0:00:16.670,0:00:17.538
Έχετε λαχταρίσει το γλυκό;

0:00:17.538,0:00:18.843
Γιατί;

0:00:18.843,0:00:19.924
Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο

0:00:19.924,0:00:23.700
που κάνει τα ζαχαρώδη φαγητά[br]τόσο ακαταμάχητα;

0:00:23.700,0:00:24.421
Τα σάκχαρα είναι μία γενική ορολογία

0:00:24.421,0:00:26.549
που χρησιμοποιείται για να περιγράψει[br]μια κατηγορία μορίων

0:00:26.549,0:00:28.427
που ονομάζονται υδατάνθρακες,

0:00:28.427,0:00:31.278
και βρίσκεται σε μεγάλη ποικιλία [br]τροφίμων και ποτών.

0:00:31.278,0:00:34.212
Απλά ελέγξτε τις ετικέτες [br]των γλυκών προϊόντων που αγοράζετε.

0:00:34.212,0:00:34.913
Γλυκόζη,

0:00:34.913,0:00:35.695
φρουκτόζη,

0:00:35.695,0:00:36.627
σουκρόζη,

0:00:36.627,0:00:37.495
μαλτόζη,

0:00:37.495,0:00:38.295
λακτόζη,

0:00:38.295,0:00:38.969
δεξτρόζη,

0:00:38.969,0:00:39.681
και άμυλο

0:00:39.681,0:00:41.445
είναι όλα μορφές σακχάρων.

0:00:41.445,0:00:43.525
Το ίδιο και το σιρόπι καλαμποκιού[br]υψηλής φρουκτόζης,

0:00:43.525,0:00:44.309
ο φρουτοχυμός,

0:00:44.309,0:00:45.294
η ακατέργαστη ζάχαρη,

0:00:45.294,0:00:46.521
και το μέλι.

0:00:46.521,0:00:49.073
Τα σάκχαρα δεν είναι μόνο[br]στα ζαχαρωτά και στα γλυκά,

0:00:49.073,0:00:51.188
τα προσθέτουν και [br]στις σάλτσες ντομάτας,

0:00:51.188,0:00:51.846
στο γιαούρτι,

0:00:51.846,0:00:52.777
στα αποξηραμένα φρούτα,

0:00:52.777,0:00:53.856
στο νερό με γεύση,

0:00:53.856,0:00:55.700
ή στις μπάρες δημητριακών.

0:00:55.700,0:00:56.603
Εφόσον τα σάκχαρα είναι παντού,

0:00:56.603,0:00:58.026
είναι σημαντικό να καταλάβουμε

0:00:58.026,0:00:59.906
πώς επηρεάζουν τον εγκέφαλο.

0:00:59.906,0:01:02.275
Τι συμβαίνει όταν τα σάκχαρα[br]φτάνουν στην γλώσσα σας;

0:01:02.275,0:01:03.528
Και γιατί αν φάμε μικρή ποσότητα σακχάρων

0:01:03.528,0:01:05.480
μας κάνει να λαχταρούμε περισσότερη;

0:01:05.480,0:01:07.025
Τρώτε μια κουταλιά δημητριακά.

0:01:07.025,0:01:08.276
Τα σάκχαρα που περιέχουν

0:01:08.276,0:01:10.528
ενεργοποιούν τους γλυκούς[br]γευστικούς υποδοχείς,

0:01:10.528,0:01:12.770
μέρος των γευστικών καλύκων[br]πάνω στη γλώσσα.

0:01:12.770,0:01:15.771
Αυτοί οι υποδοχείς στέλνουν[br]ένα σήμα στο εγκεφαλικό στέλεχος,

0:01:15.771,0:01:17.375
και από εκεί διακλαδώνεται

0:01:17.375,0:01:19.261
σε πολλά σημεία του προσθεγκεφάλου,

0:01:19.261,0:01:21.813
όπου ένα από αυτά είναι [br]ο εγκεφαλικός φλοιός.

0:01:21.813,0:01:23.964
Διαφορετικά σημεία [br]του εγκεφαλικού φλοιού

0:01:23.964,0:01:25.864
επεξεργάζονται διαφορετικές γεύσεις:

0:01:25.864,0:01:26.399
πικρό,

0:01:26.399,0:01:26.985
αλμυρό,

0:01:26.985,0:01:27.711
ουμάμι,

0:01:27.711,0:01:29.823
και στην περίπτωσή μας, γλυκό.

0:01:29.823,0:01:31.328
Από εκεί, το σήμα ενεργοποιεί

0:01:31.328,0:01:33.440
το σύστημα επιβράβευσης του εγκεφάλου.

0:01:33.440,0:01:34.909
Αυτό το σύστημα επιβράβευσης [br]είναι μία σειρά

0:01:34.909,0:01:37.125
ηλεκτρικών και χημικών μονοπατιών

0:01:37.125,0:01:39.749
κατά μήκος διαφόρων [br]περιοχών του εγκεφάλου.

0:01:39.749,0:01:40.873
Είναι ένα πολύπλοκο δίκτυο,

0:01:40.873,0:01:44.171
αλλά βοηθάει να απαντηθεί μία μοναδική,[br]υποσυνείδητη ερώτηση:

0:01:44.171,0:01:45.877
Πρέπει να το ξανακάνω;

0:01:45.877,0:01:47.413
Αυτό το ζεστό, ασαφές[br]αίσθημα που έχετε

0:01:47.413,0:01:49.501
όταν γεύεστε [br]το κέικ σοκολάτας της γιαγιάς;

0:01:49.501,0:01:51.295
Αυτό είναι το σύστημα [br]επιβράβευσης σας που λέει,

0:01:51.295,0:01:52.753
«Μμμ, ναι!»

0:01:52.753,0:01:55.090
Και δεν ενεργοποιείται [br]μόνο από το φαγητό.

0:01:55.090,0:01:55.935
Η κοινωνικοποίηση,

0:01:55.935,0:01:56.795
η σεξουαλική συμπεριφορά

0:01:56.795,0:01:57.469
και τα ναρκωτικά

0:01:57.469,0:01:58.931
είναι απλώς μερικά παραδείγματα

0:01:58.931,0:02:00.346
πραγμάτων και εμπειριών

0:02:00.346,0:02:02.959
που ενεργοποιούν επίσης το σύστημα[br]επιβράβευσης.

0:02:02.959,0:02:05.145
Αλλά η υπερενεργοποίηση[br]του συστήματος επιβράβευσης

0:02:05.145,0:02:08.435
ενεργοποιεί μια σειρά[br]από δυσάρεστα γεγονότα:

0:02:08.435,0:02:09.268
απώλεια ελέγχου,

0:02:09.268,0:02:10.200
ακατάσχετη επιθυμία

0:02:10.200,0:02:12.711
και αυξημένη ανοχή στη ζάχαρη.

0:02:12.711,0:02:14.963
Ας πάμε πίσω [br]στην κουταλιά των δημητριακών.

0:02:14.963,0:02:17.069
Ταξιδεύει κάτω, στο στομάχι σας

0:02:17.069,0:02:18.912
και εντέλει στο έντερό σας.

0:02:18.912,0:02:19.949
Για μαντέψτε;

0:02:19.949,0:02:22.380
Κι εδώ υπάρχουν υποδοχείς σακχάρων.

0:02:22.380,0:02:23.335
Δεν είναι γευστικοί κάλυκες,

0:02:23.335,0:02:24.755
αλλά στέλνουν σήματα

0:02:24.755,0:02:26.587
στον εγκέφαλό σας λέγοντάς του[br]ότι έχετε φτάσει σε αίσθημα κορεσμού

0:02:26.587,0:02:28.709
ή ότι το σώμα σας θα πρέπει [br]να παράγει περισσότερη ινσουλίνη

0:02:28.709,0:02:31.003
για να αντιμετωπίσει[br]τα επιπλέον σάκχαρα που τρώτε.

0:02:31.003,0:02:32.428
Η κύρια οργανική ουσία

0:02:32.428,0:02:34.563
του συστήματος επιβράβευσής μας[br]είναι η ντοπαμίνη,

0:02:34.563,0:02:37.153
μια σημαντική χημική ουσία[br]ή νευροδιαβιβαστής.

0:02:37.153,0:02:39.684
Υπάρχουν πολλοί υποδοχείς ντοπαμίνης[br]στον προσθεγκέφαλο

0:02:39.684,0:02:41.840
αλλά δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένοι.

0:02:41.840,0:02:44.648
Μερικές περιοχές έχουν [br]πυκνές συστάδες υποδοχέων,

0:02:44.648,0:02:46.312
και αυτά τα καυτά σημεία ντοπαμίνης

0:02:46.312,0:02:48.481
είναι μέρος του συστήματος επιβράβευσής μας.

0:02:48.481,0:02:49.767
Ναρκωτικά όπως το αλκοόλ,

0:02:49.767,0:02:50.436
η νικοτίνη,

0:02:50.436,0:02:51.361
ή η ηρωίνη,

0:02:51.361,0:02:53.366
προκαλούν υπερέκκριση της ντοπαμίνης,

0:02:53.366,0:02:56.449
κάνοντας μερικούς ανθρώπους[br]να αναζητούν συνεχώς αυτή την ανύψωση,

0:02:56.449,0:02:58.645
με άλλα λόγια, [br]να εθιστούν.

0:02:58.645,0:03:01.071
Και τα σάκχαρα δημιουργούν[br]έκκριση ντοπαμίνης,

0:03:01.071,0:03:03.238
όμως όχι τόσο βίαια όσο τα ναρκωτικά.

0:03:03.238,0:03:06.400
Και τα σάκχαρα ανευρίσκονται σπάνια σε φαγητά[br]που προκαλούν έκκριση ντοπαμίνης.

0:03:06.400,0:03:08.652
Το μπρόκολο για παράδειγμα,[br]δεν έχει καμία επίδραση,

0:03:08.652,0:03:09.738
που μάλλον εξηγεί

0:03:09.738,0:03:12.837
γιατί είναι τόσο δύσκολο να κάνουμε[br]τα παιδιά να φάνε τα λαχανικά τους.

0:03:12.837,0:03:14.416
Μιλώντας για υγιεινά φαγητά,

0:03:14.416,0:03:15.620
ας πούμε ότι πεινάτε

0:03:15.620,0:03:17.597
και αποφασίζετε να φάτε[br]ένα ισορροπημένο γεύμα.

0:03:17.597,0:03:19.683
Το κάνετε και τα επίπεδα[br]ντοπαμίνης αυξάνονται

0:03:19.683,0:03:21.349
στα σημεία του συστήματος επιβράβευσης.

0:03:21.349,0:03:24.730
Αλλά αν φάτε το ίδιο φαγητό[br]συνεχόμενα, για πολλές ημέρες

0:03:24.730,0:03:27.063
τα επίπεδα ντοπαμίνης [br]θα αυξάνονται όλο και λιγότερο,

0:03:27.063,0:03:28.998
μέχρι τελικά να εξισορροπηθούν.

0:03:28.998,0:03:30.643
Αυτό γίνεται επειδή[br]όταν πρόκειται για φαγητό,

0:03:30.643,0:03:33.077
ο εγκέφαλος εξελίχθηκε [br]να δίνει ιδιαίτερη προσοχή

0:03:33.077,0:03:34.955
σε νέες ή διαφορετικές γεύσεις.

0:03:34.955,0:03:35.900
Γιατί;

0:03:35.900,0:03:37.070
Δύο λόγοι:

0:03:37.070,0:03:39.444
πρώτον, για να εντοπίζει[br]τρόφιμα που έχουν χαλάσει,

0:03:39.444,0:03:41.731
και δεύτερον, επειδή[br]όσο μεγαλύτερη ποικιλία

0:03:41.731,0:03:42.753
έχουμε στη δίαιτά μας,

0:03:42.753,0:03:43.840
τόσο πιο πιθανό είναι

0:03:43.840,0:03:45.876
να πάρουμε όλα τα θρεπτικά[br]συστατικά που χρειαζόμαστε.

0:03:45.876,0:03:47.251
Για να έχουμε ποικιλία,

0:03:47.251,0:03:49.663
πρέπει να μπορούμε να αναγνωρίζουμε[br]ένα καινούργιο φαγητό,

0:03:49.663,0:03:50.839
και πιο σημαντικό,

0:03:50.839,0:03:53.544
χρειάζεται να θέλουμε να συνεχίσουμε[br]να τρώμε καινούργια φαγητά.

0:03:53.544,0:03:55.505
Και γι' αυτό το λόγο[br]η ντοπαμίνη εξισορροπείται

0:03:55.505,0:03:57.367
όταν ένα φαγητό γίνεται βαρετό.

0:03:57.367,0:03:58.966
Τώρα, πίσω σε αυτό το γεύμα.

0:03:58.966,0:04:00.423
Τι συμβαίνει αν στην θέση

0:04:00.423,0:04:02.092
του υγιεινού, ισορροπημένου γεύματος,

0:04:02.092,0:04:04.307
φάτε φαγητό πλούσιο σε σάκχαρα;

0:04:04.307,0:04:05.840
Αν τρώτε σπάνια σάκχαρα

0:04:05.840,0:04:07.339
ή δεν τρώτε πολλά κάθε φορά,

0:04:07.339,0:04:09.973
η επίδραση είναι παρόμοια[br]με αυτή του ισορροπημένου γεύματος.

0:04:09.973,0:04:11.174
Αλλά αν φάτε πάρα πολλά,

0:04:11.174,0:04:13.726
η αντίδραση της ντοπαμίνης[br]δεν εξισορροπείται.

0:04:13.726,0:04:15.493
Με άλλα λόγια,[br]αν τρώμε πολλά σάκχαρα

0:04:15.493,0:04:17.745
θα συνεχίσουμε να αισθανόμαστε[br]επιβράβευση.

0:04:17.745,0:04:21.153
Με αυτό τον τρόπο, τα σάκχαρα[br]συμπεριφέρονται λιγάκι σαν ένα ναρκωτικό.

0:04:21.153,0:04:22.933
Είναι ένας λόγος για τον οποίο[br]φαίνεται πως εθίζεται ο κόσμος

0:04:22.933,0:04:24.621
στα σακχαρώδη φαγητά.

0:04:24.621,0:04:27.267
Έτσι, αναλογιστείτε όλα αυτά[br]τα διαφορετικά είδη σακχάρων.

0:04:27.267,0:04:28.740
Κάθε ένα είναι μοναδικό,

0:04:28.740,0:04:30.928
αλλά κάθε φορά που καταναλώνετε[br]οποιοδήποτε σάκχαρο,

0:04:30.928,0:04:33.382
ξεκινάει μία επίδραση ντόμινο[br]στον εγκέφαλο

0:04:33.382,0:04:35.289
που πυροδοτεί μια ικανοποιητική αίσθηση.

0:04:35.289,0:04:36.544
Υπερβολικά, πολύ συχνά,

0:04:36.544,0:04:38.720
και τα πράγματα μπορεί να ξεφύγουν.

0:04:38.720,0:04:40.922
Έτσι, ναι, η υπερβολική[br]κατανάλωση σακχάρων

0:04:40.922,0:04:42.975
μπορεί να έχει εθιστικές επιδράσεις [br]στον εγκέφαλο,

0:04:42.975,0:04:46.178
αλλά ένα κομμάτι κέικ,[br]πού και πού, δεν θα σας κάνει κακό.