WEBVTT

00:00:06.188 --> 00:00:07.523
Używanie słowa "Szekspir"

00:00:07.523 --> 00:00:09.014
na lekcjach w XXI wieku

00:00:09.014 --> 00:00:11.122
jest dla nauczycieli równie niebezpieczne,

00:00:11.122 --> 00:00:13.342
jak wkładanie balonów do tostera.

00:00:13.342 --> 00:00:14.890
Wypowiadając to słowo

00:00:14.890 --> 00:00:16.960
przeciętny nauczyciel spotka się

00:00:16.960 --> 00:00:18.084
z biadoleniem, jękami,

00:00:18.084 --> 00:00:19.320
ze zdruzgotanymi minami,

00:00:19.320 --> 00:00:21.549
a czasami nawet z lecącym krzesłem.

00:00:21.549 --> 00:00:23.542
A przecież dzieła Szekspira to nie nudne,

00:00:23.542 --> 00:00:25.442
zawiłe, długie

00:00:25.442 --> 00:00:27.691
i ciężkie sztuki sprzed 400 lat.

00:00:27.691 --> 00:00:29.049
To historie o skrajnościach

00:00:29.049 --> 00:00:30.568
drzemiących w ludzkiej naturze:

00:00:30.568 --> 00:00:31.354
o miłości,

00:00:31.354 --> 00:00:32.200
nienawiści,

00:00:32.200 --> 00:00:32.936
zazdrości,

00:00:32.936 --> 00:00:34.755
chorobliwych ambicjach

00:00:34.755 --> 00:00:35.620
strachu,

00:00:35.620 --> 00:00:36.425
nieufności,

00:00:36.425 --> 00:00:37.160
oszustwie

00:00:37.160 --> 00:00:38.182
czy morderstwie.

00:00:38.182 --> 00:00:40.626
Język angielski wiele zawdzięcza
jego twórczości.

00:00:40.626 --> 00:00:42.065
Na potrzeby swoich sztuk

00:00:42.065 --> 00:00:43.268
wymyślił ponad 2000 słów,

00:00:43.268 --> 00:00:45.614
które dziś można znaleźć
w słowniku oksfordzkim.

00:00:45.614 --> 00:00:46.634
Takie słowa jak:

00:00:46.634 --> 00:00:48.084
"niezliczony",

00:00:48.084 --> 00:00:49.410
"zamach"

00:00:49.410 --> 00:00:50.184
lub wyrażenia:

00:00:50.184 --> 00:00:51.318
"za jednym zamachem",

00:00:51.318 --> 00:00:52.456
"przestępstwo"

00:00:52.456 --> 00:00:54.006
lub nawet "być w opałach"

00:00:54.006 --> 00:00:56.382
powstały w genialnym umyśle Williama.

00:00:56.382 --> 00:00:57.719
Istnieje wiele pozostałości

00:00:57.719 --> 00:00:59.294
po romantycznym języku Szekspira.

00:00:59.294 --> 00:01:00.712
Czytając "Romea i Julię",

00:01:00.712 --> 00:01:02.140
znajdziemy zdania jak:

00:01:02.140 --> 00:01:05.048
"Ona zawstydza świec jarzących blaski",

00:01:05.048 --> 00:01:09.021
oraz "Jak śnieżny gołąb
wśród kawek tak ona".

00:01:09.021 --> 00:01:10.748
Te dwie zręczne metafory sugerują,

00:01:10.748 --> 00:01:12.646
że Julia jest nie tylko piękna,

00:01:12.646 --> 00:01:15.069
ale że jest piękniejsza niż wszyscy.

00:01:15.069 --> 00:01:17.022
"Bo ty mi w noc tę

00:01:17.022 --> 00:01:18.273
tak wspaniale świecisz,

00:01:18.273 --> 00:01:20.615
jak lotny goniec niebios".

00:01:20.615 --> 00:01:22.552
To porównanie sugeruje,
że opisywana dama

00:01:22.552 --> 00:01:23.869
posiada anielskie cechy.

00:01:23.869 --> 00:01:26.477
Mało się różni
od dzisiejszych tekstów w stylu:

00:01:26.477 --> 00:01:27.600
"Hej, ślicznotko!"

00:01:27.600 --> 00:01:30.023
albo "Nie ma takiej drugiej".

00:01:30.638 --> 00:01:31.838
Szekspir używa również

00:01:31.838 --> 00:01:33.419
bardziej złożonych metafor,

00:01:33.419 --> 00:01:35.949
opisując ukryte zamiary bohatera.

00:01:35.949 --> 00:01:37.042
Na przykład:

00:01:37.042 --> 00:01:40.572
"Jeśli dłoń moja, co tę świętość trzyma,

00:01:40.572 --> 00:01:42.450
Bluźni dotknięciem: zuchwalstwo takowe

00:01:42.450 --> 00:01:43.981
Odpokutować usta me gotowe

00:01:43.981 --> 00:01:45.943
Pocałowaniem pobożnym pielgrzyma".

00:01:45.943 --> 00:01:48.523
znaczy to tyle, co: "Chcę cię pocałować".

00:01:48.523 --> 00:01:50.208
Nie zawsze chodziło tylko

00:01:50.208 --> 00:01:52.340
o buziaka w policzek.

00:01:52.340 --> 00:01:54.476
Często niejednoznacznych wyrażeń używano,

00:01:54.476 --> 00:01:56.590
aby opisać zuchwałą propozycję małżeństwa

00:01:56.590 --> 00:01:58.623
lub intymnego związku.

00:01:58.623 --> 00:02:01.010
Dlatego też, zamiast patrzeć
na dzieła Szekspira

00:02:01.010 --> 00:02:03.545
jak na coś przestarzałego, 
nudnego i niepotrzebnego,

00:02:03.545 --> 00:02:04.781
zacznij czytać go dzisiaj

00:02:04.781 --> 00:02:05.659
i odkryj sposób,

00:02:05.659 --> 00:02:07.514
żeby sprawić, by ktoś, kogo kochasz,

00:02:07.514 --> 00:02:09.074
zakochał się w tobie.