0:00:14.502,0:00:18.135 Böcekler nasıl suda batmadan yürür? 0:00:18.135,0:00:21.417 Siz göle girdiğinizde hızlıca [br]suyun dibine batmıyor musunuz? 0:00:21.417,0:00:24.811 Ayrıca göller neden baştan aşağı donar? 0:00:24.811,0:00:28.823 Tüm bu soruların cevabı "kutuplaşma." 0:00:28.823,0:00:33.826 Su, bir oksijen atomu ve iki hidrojen [br]atomundan oluşan basit bir molekül 0:00:33.826,0:00:35.852 ama yaşam için temel ihtiyaç. 0:00:35.852,0:00:41.874 Hatta su, yetişkin bir insan vücudunun [br]yaklaşık %60'ını oluşturur. 0:00:41.874,0:00:46.624 Su molekülleri içindeki kutuplaşma, [br]bu ortak madde özelliklerini vererek 0:00:46.624,0:00:49.413 onu yaşamsal ve benzersiz kılar. 0:00:49.413,0:00:53.604 Kutuplaşma, molekül içindeki elektronların[br]rastgele olarak dağılması anlamına gelir. 0:00:53.604,0:00:57.711 Su için oksijen atomu [br]ve iki hidrojen atomu arasındaki bağlantı 0:00:57.711,0:01:04.639 güçlü futbol oyuncusu ve yeni yürüyen[br]çocuğun arasındaki mücadeleye benzer. 0:01:04.639,0:01:09.713 Oksijen, çekirdeğinde hidrojenden daha[br]fazla proton bulunduran büyük bir atom. 0:01:09.772,0:01:13.170 Bu artı yükler,[br]bir kişinin fiziksel gücü gibi. 0:01:13.170,0:01:16.855 Ayrıca savaş sırasında[br]güçlü olanın, zayıf olanı 0:01:16.855,0:01:22.021 alt edebilmesine benzerler, yani bağdaki[br]negatif yüklü elektronları çekebilirler. 0:01:22.021,0:01:27.123 Böylece oksijen olması gerekenden[br]daha fazla elektronu kendine çekebilir. 0:01:27.123,0:01:30.273 Ancak hidrojen küçük[br]ve daha az güce sahip 0:01:30.273,0:01:36.247 ya da az proton içerdiği için bu durumda[br]olması gerekenden daha az proton çeker. 0:01:36.733,0:01:43.319 Yani sudaki oksijen negatif gibi [br]hidrojenler ise pozitif gibi davranırlar. 0:01:43.319,0:01:48.163 Tek bir su molekülü içindeki bağlara[br]polar kovalent bağlar denir. 0:01:48.163,0:01:50.859 Kovalent, elektronların[br]paylaşılması anlamına gelir 0:01:50.859,0:01:56.277 fakat az önce öğrendik ki polarda[br]elektronlar eşit olarak paylaşılmıyor. 0:01:56.277,0:02:01.655 Suda oksijen negatif,[br]hidrojenler ise pozitif davranır, 0:02:01.655,0:02:05.295 oksijen negatif ve pozitif çekim [br]yaptığı için yakınındaki 0:02:05.295,0:02:09.849 su moleküllerinin [br]hidrojen atomuna çekilir. 0:02:09.849,0:02:13.952 Su molekülleri arasında özel bir bağ türü[br]oluşur ve hidrojen bağı olarak bilinir. 0:02:13.962,0:02:16.770 [br]Hidrojen bağları sadece suda oluşmaz, 0:02:16.770,0:02:22.470 polar veya iyonik olan farklı maddeler ile[br]bir su molekülü arasında oluşabilirler. 0:02:22.470,0:02:25.602 Suyun kendine yapışma [br]kabiliyetine kohezyon, 0:02:25.602,0:02:30.560 diğer maddelere yapışma[br]kabiliyetine ise adezyon denir. 0:02:30.560,0:02:36.903 Şimdi ilk sorumuza dönelim:[br]Böcekler nasıl suda batmadan yürür? 0:02:36.903,0:02:41.698 Hidrojen bağına bağlı yüzey gerilimi[br]hafif böceklerin su yüzeyinde 0:02:41.698,0:02:45.586 yürümesi için yeterli direnç[br]sağlayan ince bir film oluşturur. 0:02:45.586,0:02:46.769 Siz yürüyemezsiniz 0:02:46.769,0:02:50.545 çünkü hidrojen bağları sizi [br]tutmak için yeterli güçte değil. 0:02:50.545,0:02:52.918 Buz neden sıvı suyun üzerinde oluşur? 0:02:52.918,0:02:57.888 Diğer çoğu madde için[br]katı hal, sıvı halden daha yoğundur 0:02:57.888,0:03:00.390 ama su için durum böyle değil. 0:03:00.390,0:03:05.554 Hidrojen bağları donmuş su moleküllerini[br]sıvı su moleküllerinden uzak tutar. 0:03:05.554,0:03:09.773 Moleküller ne kadar uzaksa[br]katının yoğunluğu o kadar az olur. 0:03:09.773,0:03:15.441 Yani buz sudan yaklaşık %9 daha az yoğun[br]bu da yüzeyde olduğu anlamına gelir. 0:03:15.441,0:03:19.861 Bu yüzden göller yukarıdan aşağıya donar[br]ve her yıl soğuk bir kış boyunca 0:03:19.861,0:03:21.947 su yaşamı hayatta kalabilir. 0:03:21.947,0:03:26.286 Bu, su molekülünün [br]ve suyun benzersiz özelliklerini açıklayan 0:03:26.286,0:03:30.276 hidrojen bağının kutuplaşması. 0:03:30.276,0:03:33.127 [br]Yani suyun bu kadar özel olmasının nedeni, 0:03:33.127,0:03:35.877 hücrelerinin içinden[br]dünya okyanuslarına kadar 0:03:35.877,0:03:40.826 basit bir polar molekül olması.