0:00:00.827,0:00:03.888
Trong chuyến du ngoạn lên vùng[br]cao nguyên New Guinea,

0:00:03.912,0:00:06.406
tôi có nói chuyện với[br]một người đàn ông có ba vợ.

0:00:06.905,0:00:09.994
Tôi hỏi, "Anh muốn lấy[br]bao nhiêu người vợ?"

0:00:10.210,0:00:11.844
Rồi chúng tôi im lặng một lúc lâu,

0:00:11.844,0:00:12.993
và tôi tự đoán

0:00:13.017,0:00:14.568
"Anh ta muốn có năm,

0:00:14.592,0:00:16.019
mười người,

0:00:16.043,0:00:17.885
hay 25 người vợ?"

0:00:17.909,0:00:19.181
Và anh ta ngả về phía tôi,

0:00:19.181,0:00:20.605
thì thầm "Không."

0:00:20.629,0:00:22.809
(Cười)

0:00:23.514,0:00:27.889
86% cộng đồng trên thế giới [br]cho phép đàn ông có nhiều vợ:

0:00:27.913,0:00:29.064
đó là chế độ đa thê.

0:00:29.088,0:00:31.197
Nhưng trong 86% này chỉ có

0:00:31.221,0:00:35.519
khoảng 5% đến 10% [br]đàn ông thật sự có nhiều vợ.

0:00:35.543,0:00:37.890
Có nhiều bạn đời có khi [br]là một vấn đề nhức nhối.

0:00:37.914,0:00:41.034
Thật ra, các bà vợ có thể tị nạnh nhau,

0:00:41.058,0:00:44.245
có khi bà này còn đầu độc cả[br]con của bà kia.

0:00:44.455,0:00:47.106
Và các ông chồng phải có[br]thật nhiều bò, dê,

0:00:47.130,0:00:49.095
tiền bạc và đất đai,

0:00:49.119,0:00:50.945
để xây cả một "hậu cung" cho mình.

0:00:51.017,0:00:53.392
Chúng ta là loài kết đôi.

0:00:53.416,0:00:56.954
97% động vật có vú không[br]kết đôi để nuôi con;

0:00:56.978,0:00:58.806
nhưng con người thì có.

0:00:58.830,0:01:01.020
Tôi không có ý nói[br]các bạn đừng kết đôi,

0:01:01.020,0:01:04.151
vì chúng ta thật sự là loài[br]chung thủy với bạn đời.

0:01:04.175,0:01:07.153
Tôi đã xem xét vấn đề ngoại tình[br]ở 42 nền văn hoá khác nhau,

0:01:07.153,0:01:09.692
và chỉ thật sự thấy được[br]vài yếu tố liên quan đến gen,

0:01:09.692,0:01:11.474
cũng như về tư duy cho hành vi đó.

0:01:11.474,0:01:13.331
Ngoại tình rất phổ biến trên thế giới,

0:01:13.331,0:01:15.622
nhưng con người [br]sinh ra là để yêu thương.

0:01:15.716,0:01:19.252
Công nghệ đang [br]thay đổi tình yêu như thế nào?

0:01:19.515,0:01:22.117
Tôi sẽ nói: gần như không hề.

0:01:22.744,0:01:24.098
Tôi nghiên cứu về não bộ.

0:01:24.122,0:01:27.852
Tôi và đồng nghiệp đã tiến hành[br]quét não của hơn 100 người,

0:01:27.876,0:01:30.883
gồm những người vừa[br]bắt đầu tình yêu đẹp,

0:01:30.907,0:01:32.862
những người vừa bị tình yêu chối từ

0:01:32.862,0:01:35.065
và những người yêu nhau đã lâu.

0:01:35.065,0:01:38.446
Và chúng ta có thể[br]"yêu nhau dài lâu".

0:01:38.543,0:01:40.449
Từ lâu, tôi đã xác định được

0:01:40.473,0:01:43.498
con người chúng ta có ba hệ[br]vận hành não riêng biệt

0:01:43.522,0:01:45.359
cho việc kết đôi và sinh sản:

0:01:45.383,0:01:46.535
ham muốn tình dục,

0:01:46.559,0:01:48.495
cảm giác yêu thương mãnh liệt

0:01:48.519,0:01:52.265
và sợi dây buộc chặt chúng ta[br]về mặt tinh thần với bạn tình.

0:01:52.289,0:01:54.725
Và ba hệ thống này

0:01:54.749,0:01:57.237
cùng với nhiều phần khác của não

0:01:57.261,0:02:02.387
sẽ chi phối đời sống tình dục,[br]tình yêu và gia đình của chúng ta.

0:02:02.411,0:02:04.804
Nhưng chúng nằm sâu bên dưới[br]phần vỏ não,

0:02:04.828,0:02:09.049
sâu bên dưới hệ viền, là phần[br]điều khiển cảm xúc,

0:02:09.073,0:02:10.580
cũng như tạo ra cảm xúc của ta.

0:02:10.580,0:02:15.199
Chúng thuộc phần quan trọng [br]nhất của não, nối với năng lượng,

0:02:15.223,0:02:20.479
sự tập trung, khao khát, động cơ,[br]ham muốn của chúng ta.

0:02:20.503,0:02:21.656
Trong trường hợp này,

0:02:21.680,0:02:24.411
giải thưởng lớn nhất trong đời chính là:

0:02:24.411,0:02:25.669
một người để ghép đôi.

0:02:25.693,0:02:30.210
Từ đời tổ tiên đến nay, chúng đã [br]được 4,4 triệu tuổi,

0:02:30.234,0:02:34.876
và sẽ không đổi dù bạn có vuốt [br]sang phải hay trái khi dùng Tinder.

0:02:34.876,0:02:36.267
(Cười)

0:02:36.291,0:02:38.737
(Vỗ tay)

0:02:38.761,0:02:43.376
Không có gì lạ khi nói công nghệ[br]đang thay đổi cách tán tỉnh nhau:

0:02:43.400,0:02:45.324
thư điện tử, tin nhắn,

0:02:45.348,0:02:47.523
các biểu tượng ngộ nghĩnh [br]để bày tỏ cảm xúc,

0:02:47.523,0:02:48.611
các tin nhắn sex,

0:02:48.635,0:02:51.311
bấm "thích" khi thấy hình,[br]ảnh chụp tự sướng của nhau...

0:02:51.311,0:02:55.567
Chúng ta đang chứng kiến nhiều[br]luật và điều cấm mới khi tán tỉnh.

0:02:55.936,0:02:57.923
Nhưng, bạn có chắc

0:02:57.947,0:03:01.611
điều này đang thay đổi tình yêu[br]một cách chóng mặt không?

0:03:01.730,0:03:04.094
Vậy còn cuối những năm 40,

0:03:04.118,0:03:06.679
khi nhà di động đang là cơn sốt

0:03:06.703,0:03:09.049
và bỗng nhiên ta có [br]phòng ngủ di động thì sao?

0:03:09.073,0:03:10.791
(Cười)

0:03:10.815,0:03:15.183
Còn phát minh ra thuốc tránh thai nữa?

0:03:15.491,0:03:20.788
Nhờ có nó mà nỗi sợ mang thai [br]ngoài ý muốn và mất mặt biến mất,

0:03:20.812,0:03:25.426
cuối cùng phụ nữ đã có thể thể [br]hiện bản năng tình dục của mình.

0:03:25.724,0:03:28.741
Kể cả những trang hẹn hò cũng[br]không thay đổi tình yêu.

0:03:28.765,0:03:31.453
Tôi là trưởng ban tư vấn kỷ thuật[br]cho trang Ghépđôi.com,

0:03:31.453,0:03:33.027
cũng được 11 năm rồi.

0:03:33.051,0:03:35.285
Tôi luôn nói với họ,[br]và họ cũng đồng ý với tôi,

0:03:35.285,0:03:36.898
rằng đây không phải web hẹn hò,

0:03:36.898,0:03:38.855
mà chỉ là web giới thiệu mà thôi.

0:03:39.017,0:03:41.280
Khi bạn vào bar ngồi,

0:03:41.304,0:03:42.888
hay trong quán cà phê,

0:03:42.912,0:03:44.268
hoặc ghế đá công viên,

0:03:44.292,0:03:49.297
bộ não cũ kỹ của bạn đột nhiên[br]tỉnh như con mèo vừa ngủ dậy,

0:03:49.321,0:03:50.620
và bạn mỉm cười

0:03:50.644,0:03:51.802
hay cười lớn

0:03:51.826,0:03:53.008
và lắng nghe

0:03:53.032,0:03:58.065
rồi lũ lượt cặp kè nhau như [br]ông bà ta cách đây trăm ngàn năm.

0:03:58.204,0:04:00.467
Chúng tôi có thể giới thiệu[br]cho bạn nhiều người,

0:04:00.467,0:04:01.966
nhiều web hẹn hò khác nhau,

0:04:01.990,0:04:05.903
nhưng thuật toán ghép đôi thật [br]duy nhất ở đây là não người.

0:04:05.927,0:04:08.649
Công nghệ sẽ không thay đổi được nó.

0:04:09.041,0:04:13.685
Công nghệ sẽ không thay đổi[br]đối tượng chúng ta chọn để yêu.

0:04:13.709,0:04:16.405
Tôi nghiên cứu đặc điểm sinh học[br]của tính cách,

0:04:16.429,0:04:17.641
và tôi đã tin

0:04:17.665,0:04:21.742
bốn kiểu tư duy, hành xử cơ bản [br]nhất của chúng ta phát triển

0:04:21.742,0:04:24.232
có liên kết với hệ tác nhân [br]dopamine, serotonin,

0:04:24.232,0:04:26.214
testosterone và estrogen.

0:04:26.358,0:04:30.511
Do đó dựa vào khoa học não bộ,[br]tôi đã làm ra một bảng khảo sát

0:04:30.535,0:04:33.677
để đo độ biểu hiện của[br]các đặc trưng tính cách

0:04:33.701,0:04:35.455
xem thử các tính cách của bạn

0:04:35.479,0:04:38.687
có liên quan bao nhiêu đến[br]bốn hệ thống trong não bộ.

0:04:38.829,0:04:43.697
Sau đó tôi đăng bài khảo sát đó[br]lên nhiều web hẹn hò khác nhau

0:04:43.721,0:04:45.543
của 40 quốc gia.

0:04:45.969,0:04:49.859
Đã có hơn 14 triệu người[br]làm bài khảo sát,

0:04:49.883,0:04:54.258
và tôi quan sát được ai sẽ bị ai [br]thu hút, một cách tự nhiên.

0:04:54.462,0:04:55.973
Kết quả thế này,

0:04:55.997,0:04:58.566
ai có hệ dopamin[br]hoạt động mạnh

0:04:58.590,0:05:01.725
có xu hướng tò mò, sáng tạo,[br]tuỳ hứng, năng nổ.

0:05:01.749,0:05:05.200
Tôi tưởng tượng căn phòng này[br]có nhiều người như thế,

0:05:05.224,0:05:07.152
họ sẽ để ý những người giống mình.

0:05:07.176,0:05:10.559
Những người tò mò, sáng tạo cần[br]những người giống họ.

0:05:10.583,0:05:13.331
Còn những ai có hệ thần kinh[br]tiết nhiều hormone serotonin

0:05:13.331,0:05:16.124
thường sống theo kiểu [br]truyền thống, quy củ,

0:05:16.148,0:05:18.026
coi trọng tôn ti trật tự,

0:05:18.050,0:05:21.436
cũng như có niềm tin mãnh liệt,[br]lòng mộ đạo do serotonin sinh ra.

0:05:21.460,0:05:24.797
Và kiểu người truyền thống sẽ[br]bị cuốn hút bởi kiểu giống họ.

0:05:24.821,0:05:27.485
Hai trường hợp đầu bị thu hút[br]bởi người giống mình.

0:05:27.509,0:05:29.831
Còn hai trường hợp sau, là kiểu[br]đối lập với mình.

0:05:29.831,0:05:32.052
Những ai có tuyến [br]testosterone hoạt động mạnh

0:05:32.076,0:05:35.853
thường phân tích và suy luận tốt,[br]thẳng thắn và quyết đoán,

0:05:35.853,0:05:37.895
họ sẽ chú ý tới người[br]có tính cách đối lập:

0:05:37.895,0:05:39.782
là người có hàm lượng estrogen cao,

0:05:39.806,0:05:42.048
những người không giỏi ăn nói,

0:05:42.072,0:05:43.314
không giỏi giao tiếp,

0:05:43.338,0:05:44.786
những người có trực giác tốt

0:05:44.810,0:05:48.123
cũng như rất tận tâm và giàu cảm xúc.

0:05:48.519,0:05:51.331
Bẩm sinh ai cũng có [br]cách chọn bạn tình riêng.

0:05:51.468,0:05:56.524
Công nghệ ngày nay sẽ không[br]thay đổi cách chọn ấy.

0:05:57.488,0:06:00.041
Nhưng công nghệ đang tạo ra[br]một xu hướng mới

0:06:00.065,0:06:01.921
mà tôi thấy là đặc biệt quan trọng.

0:06:02.151,0:06:05.839
Nó có liên hệ với cái gọi là[br]"Mâu thuẫn của chọn lựa"

0:06:06.372,0:06:07.826
Trong nhiều triệu năm,

0:06:07.850,0:06:10.117
con người sống trong từng nhóm[br]săn bắt nhỏ.

0:06:10.141,0:06:12.667
Họ không có cơ hội lựa chọn

0:06:12.691,0:06:15.891
mình sẽ yêu ai trong số[br]1000 người trên web hẹn hò.

0:06:16.031,0:06:18.708
Sự thật là gần đây tôi nghiên cứu[br]mâu thuẫn của chọn lựa.

0:06:18.708,0:06:21.497
và tôi nghĩ trong não chúng ta[br]có một nơi chứa sự lãng mạn.

0:06:21.521,0:06:25.472
Không biết đó là gì, nhưng rõ ràng,[br]sau khi đọc hàng loạt dữ liệu,

0:06:25.496,0:06:30.647
ta sẽ "khoanh vùng" năm[br]tới chín đối tượng đặc biệt.

0:06:30.671,0:06:33.891
rồi sau đó rơi vào một trạng thái[br]gọi là "quá tải nhận thức",

0:06:33.915,0:06:36.086
và rốt cuộc bạn chẳng chọn ai.

0:06:36.175,0:06:39.321
Nên tôi bắt đầu cho rằng[br]chính sự quá tải thông tin này

0:06:39.345,0:06:42.656
đã dẫn đến một kiểu hẹn hò mới

0:06:42.680,0:06:44.815
mà tôi gọi là "yêu chậm."

0:06:45.219,0:06:48.926
Tôi nghĩ ra khái niệm này[br]khi làm cho trang Ghépđôi.com.

0:06:49.400,0:06:51.081
Mỗi năm trong sáu năm qua,

0:06:51.105,0:06:53.798
chúng tôi đã nghiên cứu[br]về "Người độc thân ở Mỹ".

0:06:53.822,0:06:55.920
Thay vì khảo sát người dùng [br]của trang Match

0:06:55.920,0:06:57.754
chúng tôi khảo sát công dân Mỹ.

0:06:57.754,0:07:00.607
Hơn 5000 người được khảo sát

0:07:00.631,0:07:04.528
đủ đại diện cho người Mỹ theo [br]quy định của phía điều tra dân số.

0:07:04.552,0:07:07.444
Chúng tôi thu thập dữ liệu của hơn[br]30.000 người,

0:07:07.468,0:07:09.935
và cứ qua mỗi năm,

0:07:09.959,0:07:12.485
tôi lại nhận thấy vài [br]nét đặc trưng giống nhau.

0:07:12.509,0:07:15.288
Mỗi năm trôi qua tôi đều tự hỏi

0:07:15.312,0:07:18.075
trong hơn 50% số người[br]trải qua "tình một đêm",

0:07:18.099,0:07:20.710
không hẳn là năm ngoái,[br]chỉ là từng trải qua,

0:07:20.710,0:07:23.223
thì 50% đó đều có một người[br]bạn để "thoả mãn nhu cầu"

0:07:23.223,0:07:24.694
trong cuộc đời của mình,

0:07:24.718,0:07:28.286
và hơn một nửa trong số đó[br]từng sống chung với bạn tình

0:07:28.310,0:07:29.896
một thời gian dài trước hôn nhân.

0:07:29.896,0:07:32.192
Người Mỹ cho rằng đây là [br]lối sống buông thả.

0:07:32.192,0:07:34.915
Nhưng từ lâu tôi không nghĩ [br]đây là buông thả,

0:07:34.939,0:07:36.831
vì cách sống này quá đặc thù rồi.

0:07:36.855,0:07:39.713
Theo thuyết của Darwin,[br]có một lời giải thích thế này:

0:07:39.713,0:07:42.093
con người sẽ không đồng loạt[br]cư xử điên rồ như thế.

0:07:42.093,0:07:46.125
Rồi tôi đọc được một bài thống kê[br]giúp tôi ngộ ra mọi thứ.

0:07:46.267,0:07:48.866
Đó là một bài báo chuyên ngành [br]rất thú vị,

0:07:48.890,0:07:53.903
viết rằng trong 67% người độc thân[br]trên đất Mỹ ngày nay,

0:07:53.927,0:07:56.341
những người đang sống thử[br]khá lâu với bạn tình,

0:07:56.365,0:08:00.452
chưa kết hôn bởi vì sợ phải ly hôn.

0:08:00.476,0:08:02.332
Họ sợ gánh những hậu quả [br]về mặt xã hội,

0:08:02.356,0:08:03.889
về pháp lý, cảm xúc,

0:08:03.913,0:08:06.782
cũng như về kinh tế, sau khi ly hôn.

0:08:06.806,0:08:10.564
Và tôi nhận ra, [br]đó không hẳn là buông thả

0:08:10.588,0:08:12.654
mà chỉ là thận trọng.

0:08:12.754,0:08:17.813
Những người độc thân ngày nay[br]muốn tìm hiểu cặn kẽ về bạn tình

0:08:17.837,0:08:19.466
trước khi tiến tới hôn nhân.

0:08:19.490,0:08:21.579
Bạn tìm đọc rất nhiều về [br]cẩm nang chăn gối,

0:08:21.579,0:08:23.955
không chỉ xoay quanh[br]cách họ "yêu",

0:08:23.979,0:08:25.349
mà còn xem họ có tử tế,

0:08:25.373,0:08:26.715
có biết lắng nghe bạn không.

0:08:26.739,0:08:27.911
và ở tuổi tôi,

0:08:27.935,0:08:29.713
còn xem họ có biết giỡn không.

0:08:29.737,0:08:31.140
(Cười)

0:08:31.164,0:08:34.998
Trong thời đại có quá nhiều[br]chọn lựa như hôm nay,

0:08:35.075,0:08:38.337
chúng ta ít phải đối mặt với[br]nỗi sợ mang thai hay bệnh tật

0:08:38.361,0:08:42.069
và chúng ta chẳng thấy quan hệ[br]trước hôn nhân là đáng xấu hổ,

0:08:42.093,0:08:46.091
Tôi nghĩ chúng ta đang [br]tập yêu từ từ.

0:08:46.198,0:08:48.109
Và thật ra điều chúng ta[br]đang chứng kiến

0:08:48.109,0:08:51.944
là sự kéo dài của giai đoạn[br]"ràng buộc thử"

0:08:51.968,0:08:54.104
trước khi "ràng buộc thật" [br]bằng hôn nhân.

0:08:54.104,0:08:56.760
Ngày xưa hôn nhân là cột mốc[br]bắt đầu một mối quan hệ,

0:08:56.784,0:08:59.373
giờ đây, nó là cột mốc kết thúc.

0:08:59.413,0:09:01.153
Nhưng não người...

0:09:01.177,0:09:03.186
(Cười)

0:09:03.210,0:09:05.024
Não người luôn [br]nhảy múa hân hoan,

0:09:05.048,0:09:06.943
thật vậy, nước Mỹ ngày nay

0:09:06.967,0:09:10.465
có 86% người độc thân[br]sẽ kết hôn ở tuổi 49.

0:09:10.489,0:09:14.035
Và ngay cả những nước [br]có tỉ lệ kết hôn thấp,

0:09:14.059,0:09:17.334
họ đang nghĩ đến chuyện[br]kết hôn với bạn tình của mình.

0:09:17.358,0:09:19.193
Cho nên, tôi thấy rằng:

0:09:19.217,0:09:23.784
khi kéo dài giai đoạn [br]"ràng buộc thử",

0:09:23.808,0:09:26.981
nếu chúng ta có thể rời khỏi[br]những người không hợp,

0:09:27.005,0:09:29.712
có lẽ khi kết hôn rồi, chúng ta[br]sẽ hạnh phúc hơn.

0:09:29.838,0:09:34.617
Tôi đã nghiên cứu 1.100[br]người đã kết hôn ở Mỹ,

0:09:34.617,0:09:36.634
tất nhiên, không phải [br]trên trang Match.com

0:09:36.634,0:09:38.604
và tôi hỏi họ rất nhiều.

0:09:38.628,0:09:40.135
Trong số đó có một câu,

0:09:40.159,0:09:44.731
"Nếu được kết hôn lại, bạn có[br]chọn người ở hiện tại không?"

0:09:44.755,0:09:48.220
Và 81% đã trả lời "Có."

0:09:48.613,0:09:55.092
Thật ra, thay đổi lớn nhất[br]trong tình yêu và hôn nhân hiện đại

0:09:55.116,0:09:56.846
không phải là trình độ công nghệ.

0:09:57.070,0:09:58.764
Cũng chẳng phải "yêu chậm" nữa.

0:09:59.047,0:10:01.998
Mà chính là việc phụ nữ có [br]chỗ đứng trong thị trường việc làm

0:10:02.022,0:10:03.445
ở mọi quốc gia trên thế giới.

0:10:03.767,0:10:04.996
Hàng triệu năm trôi qua,

0:10:05.020,0:10:07.990
tổ tiên chúng ta sống theo[br]từng nhóm săn bắt và hái lượm.

0:10:08.014,0:10:10.919
Công việc của người phụ nữ là[br]đi hái quả và tìm rau.

0:10:10.943,0:10:14.453
Họ đóng góp 60% - 80% cho[br]bữa tối của gia đình.

0:10:14.477,0:10:17.170
Vợ chồng đều đi làm [br]từng là quy luật.

0:10:17.194,0:10:21.135
Và người phụ nữ có vai trò[br]kinh tế, xã hội

0:10:21.159,0:10:24.274
và giới tính, ngang với nam giới.

0:10:24.298,0:10:27.400
Nhưng rồi xã hội thay đổi từ[br]khoảng 10.000 năm trước,

0:10:27.424,0:10:29.653
chúng ta bắt đầu định cư ở[br]các nông trại

0:10:29.677,0:10:32.868
và cả đàn ông lẫn phụ nữ[br]đều có một ràng buộc thật sự,

0:10:32.892,0:10:34.464
phải lấy đúng người,

0:10:34.488,0:10:35.918
hợp gia cảnh,

0:10:35.942,0:10:37.245
hợp đạo,

0:10:37.269,0:10:40.391
hợp về dòng dõi, quan hệ xã hội, [br]chính trị.

0:10:40.391,0:10:42.525
Người đàn ông[br]được xem trọng hơn:

0:10:42.525,0:10:45.186
họ làm những [br]công việc đội đá vá trời.

0:10:45.210,0:10:48.134
Họ mang hàng hoá ra chợ, [br]rồi về nhà

0:10:48.158,0:10:49.672
với một khoản tiền tương xứng.

0:10:49.696,0:10:51.242
Rồi cũng chính thay đổi này

0:10:51.266,0:10:54.243
khơi nguồn cho những niềm tin

0:10:54.267,0:10:56.449
về chữ "trinh" trước khi lấy chồng,

0:10:56.473,0:10:59.416
về những cuộc hôn nhân sắp đặt,[br]dùng hôn ước để trói buộc;

0:10:59.440,0:11:01.967
niềm tin rằng đàn ông [br]là trụ cột của gia đình,

0:11:01.991,0:11:04.230
rằng phụ nữ chỉ nên làm nội trợ

0:11:04.254,0:11:05.407
và quan trọng nhất,

0:11:05.431,0:11:08.562
là vợ phải yêu kính chồng,[br]đến khi "cái chết chia lìa đôi ta".

0:11:08.586,0:11:10.308
Xưa rồi.

0:11:10.332,0:11:12.881
Những quan niệm này, [br]ở nhiều nơi

0:11:12.905,0:11:14.293
đang dần và đã bị thủ tiêu.

0:11:14.317,0:11:17.740
Chúng ta hiện đang trong[br]thời kì "cách mạng hôn nhân".

0:11:17.764,0:11:22.479
Chúng ta đang bỏ lại sau lưng[br]10,000 năm văn minh trồng trọt

0:11:22.503,0:11:28.129
để tiến về một mối quan hệ[br]quân bình về giới tính,

0:11:28.153,0:11:33.068
điều mà cá nhân tôi thấy phù hợp[br]với tinh thần ngày xưa của tổ tiên.

0:11:33.152,0:11:35.264
Tôi không phải người [br]lạc quan hoá mọi thứ;

0:11:35.288,0:11:37.023
vẫn còn rất nhiều [br]chuyện đáng buồn.

0:11:37.023,0:11:39.269
Tôi đã nghiên cứu về ly hôn [br]ở 80 nền văn hoá,

0:11:39.269,0:11:41.099
về vấn đề ngoại tình của nhiều người.

0:11:41.099,0:11:42.819
Có hàng đống vấn đề đằng sau đó.

0:11:42.843,0:11:46.035
Như thi hào William Butler Yeats[br]từng nói,

0:11:46.059,0:11:48.794
"Tình yêu là một điều dối lừa."

0:11:48.901,0:11:52.111
để tôi bổ sung:[br]"Không ai hiểu ra mà toàn mạng."

0:11:52.111,0:11:53.040
(Cười)

0:11:53.064,0:11:54.741
Ai cũng có vấn đề riêng,

0:11:54.925,0:11:58.529
nhưng tôi nghĩ nhà thơ[br]Randa Jarrell đã tóm gọn nó nhất.

0:11:58.553,0:12:03.552
Ông nói, "Dưới bầu trời tối tăm, [br]phiền hà của hôn nhân,

0:12:03.576,0:12:08.274
ai vĩ đại nhất cũng có thể thất bại,[br]bé nhỏ nhất cũng có thể thắng lợi."

0:12:08.779,0:12:10.666
Nhưng tôi sẽ để lại một lời này:

0:12:10.690,0:12:13.418
tình yêu và sự gắn bó [br]vẫn sẽ chiến thắng,

0:12:13.442,0:12:15.975
công nghệ không thể [br]thay đổi được.

0:12:15.999,0:12:17.837
Và tôi sẽ kết luận rằng

0:12:17.861,0:12:23.107
mọi quan niệm về quan hệ [br]con người cần phải cân nhắc

0:12:23.131,0:12:27.356
những điều bất di bất dịch trong[br]cách cư xử của loài người:

0:12:27.380,0:12:29.018
chính là khao khát mạnh mẽ

0:12:29.217,0:12:30.502
nhưng lại mềm dẻo

0:12:30.649,0:12:33.795
và căn bản nhất từ khi sinh ra: Yêu.

0:12:33.819,0:12:34.971
Cám ơn.

0:12:34.995,0:12:38.017
(Vỗ tay)

0:12:39.915,0:12:42.296
Kelly Stoetzel: cám ơn rất nhiều, Helen.

0:12:42.320,0:12:44.629
chúng ta còn một [br]diễn giả nữa ở đây

0:12:44.653,0:12:46.203
là đồng nghiệp của cô.

0:12:46.227,0:12:48.658
Cô ấy nhìn vấn đề [br]với quan điểm khác.

0:12:48.682,0:12:53.319
Esther Perel là nhà tâm lý trị liệu[br]cho các cặp đôi.

0:12:53.749,0:12:55.042
Nếu cô phân tích dữ liệu,

0:12:55.066,0:12:57.566
thì Esther phân tích [br]câu chuyện của các cặp đôi

0:12:57.590,0:12:59.618
khi họ tìm đến cô ấy.

0:12:59.642,0:13:01.366
Hãy mời cô ấy lên đây nào.

0:13:01.390,0:13:02.541
Esther?

0:13:02.565,0:13:05.696
(Vỗ tay)

0:13:10.249,0:13:11.495
Nào, Esther,

0:13:11.519,0:13:13.791
khi xem Helen nói chuyện,

0:13:13.815,0:13:15.101
trong đó có điểm nào

0:13:15.101,0:13:17.812
là đồng điệu với góc nhìn của chị[br]trong công việc

0:13:17.836,0:13:19.611
mà chị muốn chia sẻ không?

0:13:20.062,0:13:23.641
Esther Perel: bài nói chuyện này[br]rất thú vị, vì một mặt

0:13:23.665,0:13:27.854
yêu là một nhu cầu [br]mọi lúc mọi nơi của mỗi người.

0:13:27.965,0:13:29.929
Nhưng cách chúng ta yêu

0:13:29.953,0:13:31.483
cách ta nhìn nhận tình yêu,

0:13:31.507,0:13:33.832
những quy luật che lấp tình yêu

0:13:33.856,0:13:35.883
tôi nghĩ về căn bản, [br]chúng đang thay đổi.

0:13:35.907,0:13:38.807
Cho đến giờ, chúng ta vẫn[br]yêu theo một kiểu hình

0:13:38.831,0:13:42.294
xây dựng trên nền tảng về[br]bổn phận và ràng buộc,

0:13:42.318,0:13:44.715
về nhu cầu của mọi người [br]và lòng chung thuỷ.

0:13:44.739,0:13:45.919
Chúng ta dần chuyển sang

0:13:45.943,0:13:50.273
một kiểu hình mới, coi trọng[br]quyền tự do chọn lựa của cá nhân,

0:13:50.297,0:13:53.373
có lợi cho hạnh phúc của cá nhân.

0:13:53.397,0:13:55.747
Do đó, suy nghĩ đầu tiên của tôi

0:13:55.747,0:13:57.509
là nhu cầu được yêu[br]không thay đổi,

0:13:57.533,0:14:01.341
nhưng bối cảnh và cách thức[br]điều tiết tình yêu của chúng ta

0:14:01.365,0:14:02.643
thay đổi rất nhiều.

0:14:02.667,0:14:05.197
Theo mâu thuẫn của chọn lựa,

0:14:06.682,0:14:09.009
một mặt, chúng ta thích cái mới lạ

0:14:09.033,0:14:10.625
và sự vui vẻ trong tình yêu,

0:14:10.649,0:14:13.360
nên chúng ta muốn có nhiều chọn lựa.

0:14:13.384,0:14:14.745
Nhưng đồng thời,

0:14:14.769,0:14:17.183
khi chị nói về "quá tải thông tin",

0:14:17.207,0:14:20.655
tôi cũng thấy có rất nhiều người

0:14:22.391,0:14:26.497
sợ phải đối mặt với sự mập mờ,[br]ngờ vực của bản thân

0:14:26.521,0:14:29.070
khi có quá nhiều chọn lựa,

0:14:29.094,0:14:31.353
và nỗi sợ có tên là "FOMO" đó

0:14:31.377,0:14:33.019
dắt mũi chúng ta đi.

0:14:33.043,0:14:36.358
"FOMO" là nỗi sợ [br]bỏ lỡ một điều gì đó,

0:14:36.382,0:14:39.340
kiểu như "Sao tôi biết được[br]tôi tìm được "người đó",

0:14:39.364,0:14:40.666
"một nửa hoàn hảo" chưa ?"

0:14:40.666,0:14:44.243
Do đó, chúng ta tạo ra trạng thái[br]"Mập mờ ổn định".

0:14:44.600,0:14:48.305
"Mập mờ ổn định" là khi bạn[br]quá sợ ở một mình

0:14:48.329,0:14:52.364
nhưng lại chưa sẵn sàng xây dựng[br]mối quan hệ gần gũi với ai.

0:14:52.388,0:14:57.682
Đó là thủ thuật duy trì sự "mờ ám"[br]của một mối quan hệ

0:14:57.706,0:15:00.313
và đồng thời, trì hoãn việc chia tay.

0:15:00.337,0:15:03.319
Trên Internet có ba [br]trạng thái quan hệ chính:

0:15:03.343,0:15:05.664
Một là kiểu đóng băng [br]và sôi tăm,

0:15:05.688,0:15:08.563
chiến thuật trì hoãn thông minh

0:15:08.587,0:15:11.064
cho thấy một kiểu quan hệ

0:15:11.088,0:15:14.882
xem trọng bản chất mờ ám,[br]không định nghĩa được

0:15:14.906,0:15:19.013
nhưng đồng thời luôn tạo cho bạn [br]đủ cảm giác thoải mái

0:15:19.037,0:15:21.794
và đủ không gian tự do[br]sau những giới hạn mờ ám đó.

0:15:21.818,0:15:23.644
(Cười)

0:15:24.070,0:15:25.240
Đúng không?

0:15:25.264,0:15:26.812
Còn có kiểu ma ám.

0:15:26.836,0:15:28.808
Và "ám" ở đây, căn bản là

0:15:28.832,0:15:33.352
bạn không công khai[br]nhắn tin qua lại cho người kia,

0:15:33.376,0:15:37.161
không phải đối diện với[br]sự dằn vặt bạn gây ra cho họ,

0:15:37.185,0:15:39.783
vì chính bạn đang tự dằn vặt [br]bằng nỗi đau vô hình.

0:15:39.807,0:15:40.994
(Cười)

0:15:41.018,0:15:42.176
Đúng không?

0:15:42.200,0:15:46.937
Trong lúc nghe chị nói, những từ[br]này xuất hiện trong đầu tôi

0:15:46.961,0:15:52.124
giống như từ ngữ có khả năng[br]tạo ra thực tế vậy,

0:15:52.148,0:15:53.703
và đồng thời,

0:15:53.727,0:15:55.411
tôi cũng muốn hỏi chị:

0:15:55.435,0:15:58.375
Chị có nghĩ khi bối cảnh thay đổi,

0:15:58.399,0:16:02.039
thì bản chất của tình yêu vẫn[br]được giữ nguyên không?

0:16:02.063,0:16:06.161
Chị nghiên cứu não, tôi nghiên cứu [br]các mối quan hệ và câu chuyện,

0:16:06.185,0:16:10.331
nên tôi nghĩ những gì chị nói [br]là chính xác một phần.

0:16:10.691,0:16:15.233
Nhưng tôi không biết là bối cảnh[br]thay đổi bao nhiêu...

0:16:15.451,0:16:17.981
thì sẽ thay đổi ý nghĩa [br]của tình yêu.

0:16:18.005,0:16:20.818
Và nếu ý nghĩa của tình yêu[br]thay đổi, nó có thay đổi nhu cầu

0:16:20.818,0:16:23.525
hay nhu cầu yêu không liên quan[br]gì tới bối cảnh?

0:16:23.797,0:16:25.217
HF: Wow! À...

0:16:25.241,0:16:27.672
(Cười)

0:16:27.696,0:16:30.871
(Vỗ tay)

0:16:30.895,0:16:34.003
Chúng ta có ba điều cần bàn, nhỉ?

0:16:34.736,0:16:36.336
Điều thứ nhất:

0:16:36.336,0:16:40.179
rõ ràng chúng ta đã thay đổi, giờ[br]chúng ta cần một người để yêu,

0:16:40.203,0:16:43.048
và trải qua hàng ngàn năm,[br]chúng ta cần lấy đúng người,

0:16:43.072,0:16:45.287
hợp từ gia cảnh cho đến dòng tộc.

0:16:45.287,0:16:48.672
Và thật ra, trong nghiên cứu[br]5.000 người mỗi năm của tôi,

0:16:48.672,0:16:50.868
Tôi đã hỏi: "Bạn đang tìm kiếm gì?"

0:16:50.892,0:16:53.650
Và mỗi năm trôi qua,[br]có hơn 97% số người khảo sát...

0:16:53.674,0:16:55.104
EF: mong muốn ngày càng nhiều?

0:16:55.104,0:16:56.068
HF: Không phải.

0:16:56.092,0:16:59.415
Điều căn bản là: hơn 97%[br]số người khảo sát

0:16:59.439,0:17:01.530
muốn tìm một người trân trọng họ,

0:17:01.554,0:17:03.842
một người họ có thể tin tưởng[br]và tâm sự,

0:17:03.866,0:17:05.522
một người có thể làm họ cười,

0:17:05.546,0:17:07.428
có thể dành thời gian bên họ,

0:17:07.452,0:17:11.449
và cũng nên dễ nhìn nữa.

0:17:11.473,0:17:12.756
Luôn luôn là vậy.

0:17:12.780,0:17:15.958
Và chắc chắn, có hai phần

0:17:15.982,0:17:17.712
EP: Chị biết tôi gọi đó là gì không?

0:17:17.712,0:17:19.836
Họ không thường nói như vậy.

0:17:19.860,0:17:21.090
HF: Hoàn toàn chính xác.

0:17:21.114,0:17:24.413
EP: Họ nói họ cần một người[br]có thể luôn bên cạnh họ,

0:17:24.437,0:17:25.958
hỗ trợ họ về kinh tế, chăm con.

0:17:25.958,0:17:28.378
Nền kinh tế chúng ta đi [br]từ sản xuất tới dịch vụ.

0:17:28.378,0:17:29.371
(Cười)

0:17:29.395,0:17:32.376
Nền kinh tế đi theo hướng đó, [br]và giờ lại áp dụng vào hôn nhân.

0:17:32.400,0:17:33.948
HF: Phải, rõ ràng như vậy.

0:17:33.972,0:17:37.882
Nhưng thú vị là, trải qua ngàn năm,[br]ai cũng muốn làm cha mẹ tốt,

0:17:37.906,0:17:42.026
trong khi bề trên lại muốn[br]ta lấy được người ưng ý

0:17:42.050,0:17:44.352
nhưng cũng không nhiều bằng[br]muốn làm cha mẹ tốt.

0:17:44.352,0:17:46.609
Bạn thấy mọi khía cạnh của [br]vấn đề này rồi chứ.

0:17:46.609,0:17:48.959
Nhân cách có hai phần chính:

0:17:48.983,0:17:52.558
thứ nhất là nền văn hoá, nơi mà[br]bạn lớn lên và học hỏi

0:17:52.582,0:17:53.981
thứ hai, bản chất của bạn.

0:17:54.005,0:17:56.832
Về cơ bản, những gì tôi[br]muốn nói là bản chất của bạn.

0:17:56.856,0:18:00.148
Và bản chất chắc chắn sẽ thay đổi[br]khi thời thế thay đổi

0:18:00.148,0:18:01.869
và niềm tin trong xã hội thay đổi.

0:18:01.891,0:18:05.038
Nói đến mâu thuẫn của lựa chọn,

0:18:05.062,0:18:07.469
không cần phải bàn, [br]vì nó rất hóc búa.

0:18:07.493,0:18:10.357
Nhiều triệu năm trôi qua,[br]chỉ cần nhìn thấy một người vừa ý

0:18:10.381,0:18:12.106
ở phía bên kia quầy bar,

0:18:12.130,0:18:13.281
bạn đã "liều mình" rồi.

0:18:13.305,0:18:14.526
EP: Thì đúng, nhưng mà...

0:18:14.526,0:18:16.227
HF: Tôi muốn nói thêm điều này.

0:18:16.251,0:18:18.868
Quan trọng là, trong xã hội[br]săn bắt hái lượm,

0:18:18.892,0:18:22.444
một chồng thường có hai,[br]hoặc ba vợ.

0:18:22.444,0:18:23.672
Không công bằng chút nào!

0:18:23.672,0:18:25.312
Và tôi không ủng hộ chế độ đa thê,

0:18:25.312,0:18:29.156
nhưng quan trọng là, chúng ta[br]luôn có lựa chọn khác.

0:18:29.156,0:18:30.855
Loài người luôn...

0:18:30.879,0:18:34.055
sự thật, bộ não được tạo[br]ra để cân bằng mọi thứ

0:18:34.055,0:18:35.566
khi ta nỗ lực và quyết định:

0:18:35.566,0:18:38.124
Tôi nên tiến, hay dừng?[br]Tôi nên ra đi, hay ở lại?

0:18:38.124,0:18:39.276
Cơ hội tôi có là gì?

0:18:39.300,0:18:40.602
Tôi sẽ làm sao khi đến đó?

0:18:40.626,0:18:43.857
Và tôi nghĩ chúng ta đang[br]hình dung ra kết quả của vấn đề.

0:18:44.052,0:18:45.675
KS: Cám ơn hai người rất nhiều.

0:18:45.699,0:18:48.905
Chắc sẽ có một triệu người [br]chờ ăn tối cùng hai người đấy!

0:18:48.929,0:18:50.908
(Vỗ tay)

0:18:50.932,0:18:52.042
Cám ơn, cám ơn.