WEBVTT

00:00:00.827 --> 00:00:03.918
Πρόσφατα ταξίδευα 
στα Χάιλαντς της Νέας Γουινέας

00:00:03.918 --> 00:00:06.536
και συνομίλησα με έναν άντρα 
που είχε τρεις συζύγους.

00:00:06.905 --> 00:00:09.994
Τον ρώτησα, «Πόσες συζύγους 
θα ήθελες να έχεις;»

00:00:10.340 --> 00:00:12.734
Έκανε μια μεγάλη παύση και αναρωτήθηκα,

00:00:13.017 --> 00:00:15.748
«Θα μου πει πέντε; Θα μου πει δέκα;

00:00:16.043 --> 00:00:17.855
Θα μου πει εικοσιπέντε;»

00:00:17.855 --> 00:00:20.751
Και τότε έσκυψε προς το μέρος μου 
και μου ψιθύρισε, «Καμία!»

NOTE Paragraph

00:00:20.751 --> 00:00:22.809
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:00:23.384 --> 00:00:25.443
Το 86% της ανθρώπινης κοινωνίας

00:00:25.443 --> 00:00:27.948
επιτρέπει σ' έναν άντρα 
να έχει πολλές συζύγους:

00:00:27.948 --> 00:00:29.048
Πολυγυνία.

00:00:29.048 --> 00:00:31.375
Αλλά στην πλειοψηφία αυτών των πολιτισμών,

00:00:31.375 --> 00:00:33.609
μόνο το 5 με 10% των αντρών

00:00:33.609 --> 00:00:35.536
έχει πράγματι πολλές συζύγους.

00:00:35.536 --> 00:00:37.937
Οι πολλές σύντροφοι
μπορούν να γίνουν πονοκέφαλος.

00:00:38.737 --> 00:00:40.867
Μπορεί να τσακώνονται,

00:00:41.287 --> 00:00:44.602
ή ακόμα και να δηλητηριάζουν 
η μία τα παιδιά της άλλης.

00:00:44.602 --> 00:00:47.081
Πρέπει να έχεις πολλές αγελάδες, 
πολλές κατσίκες,

NOTE Paragraph

00:00:47.081 --> 00:00:49.166
πολλά χρήματα, πολλή γη,

00:00:49.166 --> 00:00:51.166
για να φτιάξεις ένα χαρέμι.

00:00:51.166 --> 00:00:53.445
Είμαστε ένα είδος που δημιουργεί ζεύγη.

00:00:53.445 --> 00:00:57.207
Το 97% των θηλαστικών 
δεν μεγαλώνει τα μικρά του ως ζεύγη,

00:00:57.207 --> 00:00:58.712
οι άνθρωποι το κάνουν.

00:00:58.712 --> 00:01:04.033
Δεν υπονοώ ότι είμαστε απαραιτήτως 
σεξουαλικά πιστοί στους συντρόφους μας.

00:01:04.253 --> 00:01:06.868
Έχω μελετήσει τη μοιχεία 
σε 42 πολιτισμούς.

00:01:06.868 --> 00:01:08.865
Γνωρίζω κάποια απ' τα γενετικά αίτια

00:01:08.865 --> 00:01:11.584
και κάποια που σχετίζονται 
με την εγκεφαλική λειτουργία.

NOTE Paragraph

00:01:11.584 --> 00:01:13.753
Είναι κάτι πολύ συνηθισμένο 
σε όλο τον κόσμο.

00:01:13.753 --> 00:01:16.016
Όμως είμαστε γεννημένοι για να αγαπάμε.

00:01:16.016 --> 00:01:19.053
Πώς αλλάζει η τεχνολογία την αγάπη;

00:01:19.413 --> 00:01:22.035
Θα πω πως σχεδόν καθόλου.

00:01:22.795 --> 00:01:24.272
Μελετάω τον εγκέφαλο.

00:01:24.272 --> 00:01:26.917
Οι συνάδελφοί μου κι εγώ 
κάναμε μαγνητικές τομογραφίες

00:01:26.917 --> 00:01:30.146
σε πάνω από 100 εγκεφάλους ανθρώπων 
που προσφάτως είχαν ερωτευτεί,

00:01:30.146 --> 00:01:32.584
ανθρώπων που προσφάτως 
τους είχαν απορρίψει

00:01:32.584 --> 00:01:35.526
και ανθρώπων που ήταν
ερωτευμένοι για πολύ καιρό.

00:01:35.526 --> 00:01:38.491
Και είναι δυνατόν κάποιος
να είναι ερωτευμένος μακροχρόνια.

00:01:38.491 --> 00:01:40.641
Υποστηρίζω εδώ και καιρό

00:01:40.641 --> 00:01:43.414
ότι έχουμε εξελίξει τρία διαφορετικά 
εγκεφαλικά συστήματα

00:01:43.414 --> 00:01:45.552
για το ζευγάρωμα και την αναπαραγωγή:

00:01:45.552 --> 00:01:48.192
τη σεξουαλική ορμή, 
τα έντονα ερωτικά συναισθήματα,

00:01:48.192 --> 00:01:52.124
και τα συναισθήματα μιας βαθιάς 
κοσμικής σύνδεσης μ' έναν σύντροφο.

00:01:52.124 --> 00:01:57.116
Αυτά τα τρία συστήματα, 
μαζί με άλλα μέρη του εγκεφάλου,

NOTE Paragraph

00:01:57.116 --> 00:02:01.899
συνθέτουν τη σεξουαλική, την ερωτική 
και την οικογενειακή μας ζωή.

00:02:02.244 --> 00:02:05.012
Όμως βρίσκονται πολύ πιο κάτω 
από τον εγκεφαλικό φλοιό,

00:02:05.012 --> 00:02:06.964
πολύ πιο κάτω από το μεταιχμιακό σύστημα,

00:02:06.964 --> 00:02:10.455
όπου αισθανόμαστε και ενεργοποιούμε 
τα συναισθήματά μας.

00:02:10.455 --> 00:02:13.027
Βρίσκονται στα πιο πρωτόγονα 
μέρη του εγκεφάλου

00:02:13.027 --> 00:02:18.292
που συνδέονται με την ενέργεια, 
την προσοχή, τη λαχτάρα, τα κίνητρα,

00:02:18.292 --> 00:02:20.543
την επιθυμία και την ορμή.

00:02:20.543 --> 00:02:21.737
Σε αυτή την περίπτωση,

NOTE Paragraph

00:02:21.737 --> 00:02:24.043
την ορμή προς το μεγαλύτερο 
βραβείο της ζωής,

NOTE Paragraph

00:02:24.043 --> 00:02:25.830
έναν σύντροφο για ζευγάρωμα.

NOTE Paragraph

00:02:25.830 --> 00:02:30.014
Αυτά αναπτύχθηκαν στους προγόνους μας 
πριν από 4,4 εκατομμύρια χρόνια,

00:02:30.014 --> 00:02:34.895
και δεν πρόκειται ν' αλλάξουν 
όσες γνωριμίες κι αν κάνετε στο Tinder.

00:02:34.895 --> 00:02:36.003
(Γέλια)

00:02:36.003 --> 00:02:38.614
(Χειροκρότημα)

00:02:39.004 --> 00:02:43.085
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τεχνολογία 
αλλάζει τον τρόπο που φλερτάρουμε:

00:02:43.299 --> 00:02:45.540
Ηλεκτρονική αλληλογραφία, μηνύματα,

00:02:45.540 --> 00:02:47.757
εμότζις για να εκφράσουμε 
τα συναισθήματά μας,

00:02:47.757 --> 00:02:48.824
σέξτινγκ,

00:02:48.824 --> 00:02:50.876
λάικ στις φωτογραφίες, σέλφις.

00:02:50.876 --> 00:02:55.442
Βλέπουμε νέους κανόνες
και ταμπού του φλερτ.

00:02:57.650 --> 00:03:01.672
Αλλάζουν, όμως, όλα αυτά 
δραματικά την αγάπη;

NOTE Paragraph

00:03:02.063 --> 00:03:04.241
Δείτε τα τέλη της δεκαετίας του 1940,

NOTE Paragraph

00:03:04.241 --> 00:03:06.644
όταν τα αυτοκίνητα έγιναν δημοφιλή

00:03:06.644 --> 00:03:09.742
και είχαμε ξαφνικά 
κρεβατοκάμαρες σε ρόδες.

00:03:09.742 --> 00:03:11.004
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:03:11.004 --> 00:03:14.948
Ή όταν βγήκε το αντισυλληπτικό χάπι.

00:03:15.607 --> 00:03:20.525
Απαλλαγμένες από τον φόβο της εγκυμοσύνης 
και του κοινωνικού στίγματος,

00:03:20.525 --> 00:03:22.939
οι γυναίκες μπορούσαν
επιτέλους να εκφράσουν

00:03:22.939 --> 00:03:25.556
την πρωτόγονη και αρχέγονη 
σεξουαλικότητά τους.

00:03:25.556 --> 00:03:27.857
Ακόμα και οι ιστοσελίδες 
διαδικτυακών γνωριμιών

00:03:27.857 --> 00:03:29.390
δεν αλλάζουν την αγάπη.

00:03:29.390 --> 00:03:33.231
Είμαι επιστημονική σύμβουλος 
της σελίδας Match.com εδώ και 11 χρόνια.

00:03:33.231 --> 00:03:36.811
Τους λέω διαρκώς, και συμφωνούν, 
ότι δεν είναι ιστοσελίδα για ραντεβού,

00:03:36.811 --> 00:03:38.801
είναι ιστοσελίδα γνωριμιών.

00:03:38.801 --> 00:03:42.643
Όταν κάθεσαι σε ένα μπαρ, σ' ένα καφέ,

00:03:42.643 --> 00:03:44.611
ή σε ένα παγκάκι στο πάρκο,

00:03:44.611 --> 00:03:49.190
ο αρχαίος εγκέφαλός σου παίρνει μπρος 
σαν μια γάτα που μόλις ξύπνησε,

00:03:49.190 --> 00:03:50.841
και χαμογελάς,

00:03:50.841 --> 00:03:52.031
γελάς,

00:03:52.031 --> 00:03:53.263
ακούς

00:03:53.263 --> 00:03:58.019
και περιφέρεσαι όπως οι πρόγονοί μας
πριν από 100.000 χρόνια.

NOTE Paragraph

00:03:58.411 --> 00:04:01.049
Μπορούμε να σας φέρουμε σε επαφή 
με πολλούς ανθρώπους,

00:04:01.049 --> 00:04:02.714
όλες αυτές οι ιστοσελίδες μπορούν,

00:04:02.714 --> 00:04:05.994
αλλά ο μόνος πραγματικός αλγόριθμος 
είναι ο ανθρώπινος εγκέφαλός σας.

00:04:05.998 --> 00:04:08.893
Η τεχνολογία δεν θα το αλλάξει αυτό.

00:04:08.893 --> 00:04:13.285
Η τεχνολογία δεν θα αλλάξει, επίσης,
ποιον θα επιλέξετε να αγαπήσετε.

00:04:13.714 --> 00:04:16.360
Μελετάω τη βιολογία της προσωπικότητας

00:04:16.360 --> 00:04:18.115
και έχω καταλήξει στο συμπέρασμα

00:04:18.115 --> 00:04:21.929
ότι έχουμε εξελίξει τέσσερις τρόπους 
σκέψης και συμπεριφοράς,

00:04:21.929 --> 00:04:24.594
που συνδέονται με τα συστήματα 
ντοπαμίνης, σεροτονίνης,

00:04:24.594 --> 00:04:26.500
τεστοστερόνης και οιστρογόνων.

00:04:26.500 --> 00:04:30.545
Έτσι, από την επιστήμη του εγκεφάλου 
δημιούργησα ένα ερωτηματολόγιο

00:04:30.545 --> 00:04:33.842
για να υπολογίσω σε ποιο βαθμό 
εκφράζετε τα χαρακτηριστικά,

00:04:33.842 --> 00:04:35.418
το σύστημα των χαρακτηριστικών,

00:04:35.418 --> 00:04:38.739
που συνδέονται με καθένα
από τα τέσσερα εγκεφαλικά συστήματα.

NOTE Paragraph

00:04:38.739 --> 00:04:43.621
Μετά ανεβάζω αυτό το ερωτηματολόγιο 
στις ιστοσελίδες γνωριμιών του Match

00:04:44.041 --> 00:04:45.708
σε 40 χώρες.

00:04:45.708 --> 00:04:49.695
Πάνω από 14 εκατομμύρια άνθρωποι 
το έχουν απαντήσει

00:04:49.695 --> 00:04:54.181
και μπόρεσα να μελετήσω
ποιος ελκύεται φυσικά από ποιον.

00:04:54.677 --> 00:04:58.575
Αποδεικνύεται πως εκείνοι 
με έντονο σύστημα ντοπαμίνης,

00:04:58.575 --> 00:05:02.198
που έχουν την τάση να είναι περίεργοι, 
δημιουργικοί, αυθόρμητοι, ενεργητικοί

00:05:02.198 --> 00:05:04.751
-φαντάζομαι πως υπάρχουν πολλοί 
σ' αυτή την αίθουσα-

00:05:04.751 --> 00:05:06.981
ελκύονται από ανθρώπους σαν κι αυτούς.

00:05:06.981 --> 00:05:10.591
Οι περίεργοι, δημιουργικοί άνθρωποι 
χρειάζονται ανθρώπους σαν κι αυτούς.

00:05:10.591 --> 00:05:12.922
Οι άνθρωποι με έντονο σύστημα σεροτονίνης 


00:05:12.922 --> 00:05:16.449
έχουν την τάση να είναι παραδοσιακοί, 
συντηρητικοί, ν' ακολουθούν κανόνες,

00:05:16.449 --> 00:05:17.879
να σέβονται τις αρχές.

00:05:17.879 --> 00:05:19.329
Τείνουν να είναι θρησκευόμενοι

00:05:19.329 --> 00:05:22.063
-η θρησκευτικότητα βρίσκεται 
στο σύστημα σεροτονίνης-

00:05:22.063 --> 00:05:25.325
και οι παραδοσιακοί άνθρωποι 
θέλουν παραδοσιακούς ανθρώπους.

00:05:25.325 --> 00:05:27.786
Σ' αυτές τις περιπτώσεις
τα όμοια έλκονται.

00:05:27.786 --> 00:05:30.167
Στις άλλες δύο περιπτώσεις, 
τα αντίθετα έλκονται.

00:05:30.167 --> 00:05:32.321
Οι άνθρωποι με έντονο 
σύστημα τεστοστερόνης

00:05:32.321 --> 00:05:36.010
τείνουν να είναι αναλυτικοί, λογικοί, 
άμεσοι, αποφασιστικοί,

00:05:36.010 --> 00:05:38.109
και στοχεύουν τους αντιθέτους τους:

00:05:38.109 --> 00:05:40.137
Κάποιον που έχει υψηλά οιστρογόνα,

00:05:40.137 --> 00:05:43.626
κάποιον με λεκτικές δεξιότητες 
και ικανότητες στη διαχείριση ανθρώπων,

NOTE Paragraph

00:05:43.626 --> 00:05:46.484
που είναι πολύ διαισθητικός, 
πολύ φροντιστικός

00:05:46.484 --> 00:05:48.674
και εκφράζει τα συναισθήματά του.

00:05:48.674 --> 00:05:51.331
Έχουμε εκ φύσεως μοτίβα ζευγαρώματος.

00:05:51.331 --> 00:05:56.761
Η σύγχρονη τεχνολογία δεν θα επηρεάσει 
ποιους επιλέγουμε ν' αγαπήσουμε.

00:05:57.331 --> 00:06:00.423
Όμως η τεχνολογία δημιουργεί 
μια σύγχρονη τάση

00:06:00.423 --> 00:06:02.470
την οποία βρίσκω ιδιαιτέρως σημαντική.

00:06:02.470 --> 00:06:05.731
Έχει σχέση με την έννοια 
του παράδοξου της επιλογής.

00:06:06.150 --> 00:06:10.094
Για εκατομμύρια χρόνια ζούσαμε 
σε ομάδες κυνηγών και τροφοσυλλεκτών.

00:06:10.094 --> 00:06:15.891
Δεν είχαμε τη δυνατότητα να επιλέξουμε 
ανάμεσα στα 1.000 άτομα μιας ιστοσελίδας.

00:06:16.274 --> 00:06:17.901
Προσφάτως μελετούσα ακριβώς αυτό,

00:06:17.901 --> 00:06:21.102
και νομίζω πως υπάρχει ένα ιδιαίτερο 
σημείο γι' αυτό στον εγκέφαλο.

NOTE Paragraph

00:06:21.102 --> 00:06:22.290
Δεν ξέρω ποιο είναι,

00:06:22.290 --> 00:06:24.966
αλλά απ' ό,τι φαίνεται,
μελετώντας πολλά δεδομένα,

00:06:25.106 --> 00:06:29.722
μπορούμε να χειριστούμε από πέντε 
έως εννέα εναλλακτικές επιλογές

00:06:29.722 --> 00:06:32.526
και μετά παθαίνουμε αυτό
που οι επιστήμονες ονομάζουν

00:06:32.526 --> 00:06:34.443
«νοητική υπερπληροφόρηση»

00:06:34.443 --> 00:06:36.383
και δεν επιλέγουμε τίποτα.

00:06:36.383 --> 00:06:39.507
Σκέφτηκα πως λόγω αυτής 
της νοητικής υπερπληροφόρησης,

00:06:39.507 --> 00:06:42.753
χρησιμοποιούμε μια νέα μορφή του φλερτ

00:06:42.753 --> 00:06:45.096
που την ονομάζω «αργή αγάπη».

00:06:45.096 --> 00:06:48.900
Κατέληξα σ' αυτό όσο δουλεύω
στο Match.com.

00:06:49.290 --> 00:06:52.275
Τα τελευταία έξι χρόνια 
κάνουμε κάθε χρόνο μια μελέτη

NOTE Paragraph

00:06:52.275 --> 00:06:54.434
που την ονομάζουμε 
«Εργένηδες στην Αμερική».

00:06:54.434 --> 00:06:56.183
Δεν κάνουμε δημοσκοπήσεις στο Match,

00:06:56.183 --> 00:06:58.409
τις κάνουμε στον πληθυσμό της Αμερικής.

00:06:58.409 --> 00:07:00.790
Μελετήσαμε πάνω από 5.000 ανθρώπους,

00:07:00.790 --> 00:07:04.372
αντιπροσωπευτικό δείγμα Αμερικανών, 
βάση της απογραφής.

00:07:04.372 --> 00:07:07.587
Τώρα έχουμε στοιχεία 
για πάνω από 30.000 ανθρώπους.

00:07:08.457 --> 00:07:12.471
Κάθε χρόνο βλέπω κάποια μοτίβα 
που παραμένουν ίδια.

00:07:12.471 --> 00:07:15.087
Κάθε χρόνο, όταν θέτω το ερώτημα,

00:07:15.087 --> 00:07:17.947
πάνω από το 50%
έχει κάνει σχέση της μιας βραδιάς,

00:07:17.947 --> 00:07:20.713
όχι απαραίτητα την προηγούμενη χρονιά, 
αλλά στη ζωή τους.

00:07:20.724 --> 00:07:24.285
το 50% έχει φίλους με τους οποίους 
έχει κάνει περιστασιακά σεξ,

00:07:24.285 --> 00:07:27.893
και πάνω από το 50%
έχει ζήσει για καιρό με κάποιον

00:07:27.893 --> 00:07:29.739
προτού τον παντρευτεί.

NOTE Paragraph

00:07:29.739 --> 00:07:32.299
Οι Αμερικάνοι πιστεύουν 
ότι αυτό είναι απερίσκεπτο.

00:07:32.299 --> 00:07:34.453
Αυτό το αμφισβητούσα από καιρό.

00:07:34.453 --> 00:07:36.823
Τα μοτίβα είναι πολύ έντονα.

00:07:36.823 --> 00:07:39.585
Πρέπει να υπάρχει κάποια 
δαρβινική εξήγηση.

00:07:39.785 --> 00:07:42.483
Δεν μπορεί τόσοι άνθρωποι να είναι τρελοί.

00:07:42.483 --> 00:07:46.216
Τότε έπεσα πάνω σε μια στατιστική 
που μου έδωσε την εξήγηση.

00:07:46.216 --> 00:07:48.893
Ήταν ένα πολύ ενδιαφέρον 
επιστημονικό άρθρο

00:07:48.893 --> 00:07:53.895
στο οποίο είδα πως το 67%
των σημερινών εργένηδων της Αμερικής

00:07:53.895 --> 00:07:56.512
που συζούν μακροχρόνια με κάποιον,

00:07:56.512 --> 00:08:00.263
δεν έχουν παντρευτεί 
επειδή τρέμουν το διαζύγιο.

00:08:00.263 --> 00:08:03.831
Τρέμουν τις κοινωνικές, νομικές, 
συναισθηματικές

00:08:03.831 --> 00:08:06.659
και οικονομικές συνέπειες ενός διαζυγίου.

00:08:06.659 --> 00:08:10.430
Έτσι, συνειδητοποίησα 
ότι δεν είναι απερίσκεπτοι.

00:08:10.430 --> 00:08:12.652
Νομίζω πως είναι επιφυλακτικοί.

00:08:13.142 --> 00:08:17.996
Σήμερα οι εργένηδες θέλουν να γνωρίζουν 
τα πάντα για τον σύντροφό τους

00:08:17.996 --> 00:08:19.611
προτού τον παντρευτούν.

00:08:19.611 --> 00:08:21.734
Μαθαίνεις πολλά στο κρεβάτι,

00:08:21.734 --> 00:08:23.951
όχι μόνο πώς κάνει κάποιος έρωτα,

NOTE Paragraph

00:08:23.951 --> 00:08:26.633
αλλά και αν είναι στοργικός, αν σε ακούει,

NOTE Paragraph

00:08:26.633 --> 00:08:29.332
και στην ηλικία μου, 
αν έχει αίσθηση του χιούμορ.

00:08:29.332 --> 00:08:31.228
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:08:31.228 --> 00:08:34.504
Σε μια εποχή που έχουμε 
υπερβολικά πολλές επιλογές,

00:08:35.174 --> 00:08:38.539
που έχει μειωθεί ο φόβος 
της εγκυμοσύνης και των ασθενειών,

00:08:38.539 --> 00:08:42.294
και δεν αισθανόμαστε ντροπή 
που κάνουμε σεξ πριν το γάμο,

00:08:42.294 --> 00:08:45.905
νομίζω ότι οι άνθρωποι 
δεν βιάζονται ν' αγαπήσουν.

00:08:46.389 --> 00:08:48.398
Στην πραγματικότητα, αυτό που συμβαίνει

00:08:48.398 --> 00:08:51.831
είναι μια επιμήκυνση 
της περιόδου προ της δέσμευσης,

NOTE Paragraph

00:08:51.831 --> 00:08:54.029
πριν περάσουμε την κουλούρα.

NOTE Paragraph

00:08:54.032 --> 00:08:56.824
Εκεί που κάποτε ο γάμος
ήταν η αρχή μιας σχέσης,

00:08:56.824 --> 00:08:58.551
τώρα είναι το φινάλε.

00:08:59.517 --> 00:09:01.341
Όμως ο ανθρώπινος εγκέφαλος -

00:09:01.341 --> 00:09:03.340
(Γέλια)

00:09:03.340 --> 00:09:05.823
ο ανθρώπινος εγκέφαλος πάντα θριαμβεύει.

NOTE Paragraph

00:09:05.823 --> 00:09:07.312
Πράγματι, στις ΗΠΑ σήμερα,

00:09:07.312 --> 00:09:10.638
86% των Αμερικανών 
θα έχει παντρευτεί μέχρι τα 49.

00:09:10.638 --> 00:09:13.536
Ακόμα και σε πολιτισμούς 
που δεν παντρεύονται τόσοι πολλοί,

00:09:13.536 --> 00:09:17.134
καταλήγουν τελικά 
σε μια μακροχρόνια σχέση.

00:09:17.438 --> 00:09:19.147
Άρχισα να σκέφτομαι λοιπόν,

00:09:19.147 --> 00:09:23.328
πως αν σ' αυτό το μακρύτερο στάδιο 
πριν την τελική δέσμευση

00:09:23.328 --> 00:09:25.548
μπορούμε ν' απαλλαγούμε 
από τις κακές σχέσεις

00:09:25.548 --> 00:09:27.008
χωρίς να έχουμε παντρευτεί,

00:09:27.008 --> 00:09:29.960
ίσως τότε να δούμε 
περισσότερους ευτυχισμένους γάμους.

00:09:29.960 --> 00:09:34.655
Έκανα λοιπόν μια έρευνα 
σε 1.100 παντρεμένους στην Αμερική,

00:09:34.655 --> 00:09:36.728
φυσικά όχι στο Match.com.

NOTE Paragraph

00:09:36.728 --> 00:09:40.098
Τους έκανα πολλές ερωτήσεις 
και μία απ' αυτές ήταν,

00:09:40.098 --> 00:09:44.591
«Θα παντρευόσαστε ξανά τον άνθρωπο 
με τον οποίο είστε παντρεμένοι;»

00:09:44.591 --> 00:09:48.022
Το 81% απάντησε, «Ναι».

00:09:48.658 --> 00:09:51.491
Στην πραγματικότητα, η μεγαλύτερη αλλαγή

00:09:51.491 --> 00:09:55.071
στη σύγχρονη ερωτική και οικογενειακή ζωή

00:09:55.071 --> 00:09:56.777
δεν είναι η τεχνολογία.

00:09:57.047 --> 00:09:59.080
Δεν είναι καν η «αργή αγάπη».

00:09:59.220 --> 00:10:03.472
Είναι η αύξηση των εργαζόμενων γυναικών 
σε όλο τον κόσμο.

00:10:03.696 --> 00:10:05.546
Για εκατομμύρια χρόνια οι πρόγονοί μας

00:10:05.546 --> 00:10:08.200
ζούσαν σε κυνηγετικές 
και τροφοσυλλεκτικές ομάδες.

00:10:08.200 --> 00:10:11.163
Οι γυναίκες ακολουθούσαν
συλλέγοντας φρούτα και λαχανικά.

NOTE Paragraph

00:10:11.163 --> 00:10:14.622
Επέστρεφαν στο σπίτι με το 60-80%
του καθημερινού φαγητού.

00:10:14.622 --> 00:10:17.366
Οι οικογένειες με διπλό εισόδημα 
ήταν ο κανόνας

00:10:17.366 --> 00:10:20.438
και οι γυναίκες θεωρούνταν 
ισοδύναμες με τους άντρες

00:10:20.438 --> 00:10:24.036
οικονομικά, κοινωνικά και σεξουαλικά.

00:10:24.036 --> 00:10:27.360
Μετά το περιβάλλον άλλαξε
πριν από 10.000 χρόνια

00:10:27.360 --> 00:10:29.766
και εγκατασταθήκαμε σε αγροκτήματα.

00:10:30.026 --> 00:10:34.297
Οι άντρες και οι γυναίκες αναγκάστηκαν 
να παντρεύονται τον κατάλληλο άνθρωπο,

00:10:34.297 --> 00:10:38.379
από το σωστό περιβάλλον, 
τη σωστή θρησκεία, το καλό σόι,

00:10:38.379 --> 00:10:41.054
με τις καλές κοινωνικές 
και πολιτικές διασυνδέσεις.

NOTE Paragraph

00:10:41.054 --> 00:10:43.242
Οι δουλειές των αντρών 
έγιναν πιο σημαντικές.

00:10:43.242 --> 00:10:46.091
Μετακινούσαν τα βράχια,
έκοβαν δέντρα, καλλιεργούσαν τη γη.

00:10:46.091 --> 00:10:48.422
Πήγαιναν τα προϊόντα τους 
στις τοπικές αγορές

00:10:48.422 --> 00:10:50.158
και επέστρεφαν σπίτι με χρήματα.

00:10:50.158 --> 00:10:54.092
Μαζί μ' αυτό βλέπουμε 
τη δημιουργία διαφόρων πεποιθήσεων:

00:10:54.092 --> 00:10:56.118
Tης παρθενίας πριν το γάμο,

00:10:56.118 --> 00:10:59.408
γάμους με προξενιό, 
αυστηρά σχεδιασμένους γάμους,

00:10:59.408 --> 00:11:02.078
την πεποίθηση ότι ο άντρας 
είναι η κεφαλή του σπιτιού,

00:11:02.078 --> 00:11:04.107
ότι η θέση της γυναίκας είναι στο σπίτι,

00:11:04.107 --> 00:11:05.574
και το πιο σημαντικό,

NOTE Paragraph

00:11:05.574 --> 00:11:08.522
τίμα τον άντρα σου 
μέχρι να σας χωρίσει ο θάνατος.

00:11:08.522 --> 00:11:10.633
Αυτά δεν υπάρχουν πια.

00:11:10.633 --> 00:11:14.205
Χάνονται, και σε πολλά μέρη
έχουν ήδη χαθεί.

NOTE Paragraph

00:11:14.205 --> 00:11:17.812
Τώρα βρισκόμαστε σε επανάσταση του γάμου.

00:11:17.812 --> 00:11:22.295
Απορρίπτούμε 10.000 χρόνια 
αγροτικής παράδοσης

00:11:22.295 --> 00:11:27.640
και πάμε προς μια ισότητα 
στις σχέσεις των φύλων,

00:11:28.110 --> 00:11:32.687
κάτι που θεωρώ πως είναι πολύ συμβατό 
με το αρχαίο πνεύμα.

00:11:33.474 --> 00:11:35.183
Δεν είμαι μια Πολιάνα.

00:11:35.183 --> 00:11:37.507
Υπάρχουν πολλά που πρέπει ν' αλλάξουν.

00:11:37.507 --> 00:11:39.637
Έχω μελετήσει το διαζύγιο 
σε 80 πολιτισμούς,

00:11:39.637 --> 00:11:40.929
όπως και τη μοιχεία.

NOTE Paragraph

00:11:40.929 --> 00:11:42.960
Υπάρχουν πολλά προβλήματα.

NOTE Paragraph

00:11:42.960 --> 00:11:46.335
Όπως είπε κάποτε ο ποιητής 
Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς,

00:11:46.335 --> 00:11:48.594
«Η αγάπη είναι άτιμη».

00:11:48.594 --> 00:11:52.129
Θα προσέθετα, 
«Κανείς δεν βγαίνει ζωντανός».

00:11:52.129 --> 00:11:53.085
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:11:53.085 --> 00:11:54.758
Όλοι έχουμε προβλήματα.

00:11:54.758 --> 00:11:58.742
Νομίζω πως ο ποιητής Ράνταλ Τζάρελ 
το είπε ακόμα καλύτερα.

00:11:58.742 --> 00:12:03.054
Είπε, «Ο σκοτεινός, ανήσυχος κόσμος 
της οικογενειακής ζωής.

00:12:03.054 --> 00:12:05.760
Εκεί που οι πιο σπουδαίοι 
μπορούν να αποτύχουν

00:12:05.760 --> 00:12:08.307
και οι πιο ταπεινοί να επιτύχουν».

00:12:08.896 --> 00:12:10.583
Όμως θα σας αφήσω μ' αυτό:

00:12:10.583 --> 00:12:13.021
Η αγάπη και η αφοσίωση θα θριαμβεύσουν.

00:12:13.021 --> 00:12:16.060
Η τεχνολογία δεν μπορεί 
να το αλλάξει αυτό.

00:12:16.060 --> 00:12:17.573
Θα ολοκληρώσω λέγοντας,

NOTE Paragraph

00:12:17.573 --> 00:12:21.089
πως όλες οι αντιλήψεις 
σχετικά με τις ανθρώπινες σχέσεις

NOTE Paragraph

00:12:21.089 --> 00:12:22.923
πρέπει να λάβουν υπ' όψιν

NOTE Paragraph

00:12:22.923 --> 00:12:25.554
έναν από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες

00:12:25.554 --> 00:12:27.496
της ανθρώπινης συμπεριφοράς:

00:12:27.496 --> 00:12:30.577
την ακόρεστη, ευπροσάρμοστη

00:12:30.577 --> 00:12:33.647
και αρχέγονη ορμή
του ανθρώπου ν' αγαπήσει.

00:12:33.647 --> 00:12:34.866
Σας ευχαριστώ.

00:12:34.866 --> 00:12:39.153
(Χειροκρότημα)

00:12:39.942 --> 00:12:42.154
Κέλι Στότζελ: Σ' ευχαριστώ πολύ, Έλεν.

00:12:42.154 --> 00:12:44.632
Όπως ξέρεις, έχουμε εδώ άλλη μια ομιλήτρια

00:12:44.632 --> 00:12:46.547
που εργάζεται στον ίδιο τομέα με σένα.

00:12:46.547 --> 00:12:49.017
Τα προσεγγίζει αυτά
από μια διαφορετική οπτική.

00:12:49.017 --> 00:12:53.228
Η Εστέρ Περέλ είναι ψυχοθεραπεύτρια 
που εργάζεται με ζευγάρια.

NOTE Paragraph

00:12:53.638 --> 00:12:55.095
Εσύ μελετάς τα δεδομένα,

NOTE Paragraph

00:12:55.095 --> 00:12:57.641
η Εστέρ μελετά τις ιστορίες 
που της λένε τα ζευγάρια

00:12:57.641 --> 00:12:59.605
όταν πάνε σε εκείνη για βοήθεια.

00:12:59.605 --> 00:13:01.609
Ας έρθει κοντά μας στη σκηνή.

00:13:01.609 --> 00:13:02.422
Εστέρ;

00:13:02.434 --> 00:13:07.378
(Χειροκρότημα)

NOTE Paragraph

00:13:10.802 --> 00:13:14.025
Εστέρ, καθώς παρακολουθούσες 
την ομιλία της Έλεν,

00:13:14.025 --> 00:13:16.376
υπήρχε κάποιο σημείο 
που θα ήθελες να σχολιάσεις

00:13:16.376 --> 00:13:19.464
μέσα από το πρίσμα της δικής σου εργασίας;

00:13:19.930 --> 00:13:23.408
Εστέρ Περέλ: Είναι ενδιαφέρον, 
γιατί από τη μια πλευρά

NOTE Paragraph

00:13:23.408 --> 00:13:27.454
η ανάγκη για αγάπη είναι παγκόσμια 
και πανταχού παρούσα.

00:13:27.820 --> 00:13:29.933
Όμως ο τρόπος που αγαπούμε,

00:13:29.933 --> 00:13:31.632
το νόημα που βγάζουμε,

00:13:31.632 --> 00:13:33.893
οι κανόνες που διέπουν τις σχέσεις μας,

00:13:33.893 --> 00:13:35.935
νομίζω πως αλλάζουν δραστικά.

00:13:35.935 --> 00:13:38.834
Προερχόμαστε από ένα μοντέλο 
που μέχρι τώρα

00:13:38.834 --> 00:13:42.080
το ρύθμιζαν κυρίως 
το καθήκον και οι υποχρεώσεις,

00:13:42.080 --> 00:13:44.688
οι ανάγκες της συλλογικότητας 
και της αφοσίωσης.

00:13:44.688 --> 00:13:47.525
Και από αυτό έχουμε πάει σε ένα μοντέλο

00:13:47.525 --> 00:13:50.603
ελεύθερης επιλογής 
και ατομικών δικαιωμάτων,

NOTE Paragraph

00:13:50.881 --> 00:13:53.305
αυτοπραγμάτωσης και ευτυχίας.

00:13:53.963 --> 00:13:57.379
Έτσι, το πρώτο που σκέφτηκα 
ήταν πως η ανάγκη δεν αλλάζει,

00:13:57.379 --> 00:14:01.126
αλλά το πλαίσιο και ο τρόπος 
που ρυθμίζουμε αυτές τις σχέσεις

00:14:01.126 --> 00:14:02.614
άλλαξε πολύ.

00:14:02.615 --> 00:14:04.826
Ως προς το παράδοξο της επιλογής:

00:14:06.176 --> 00:14:09.141
Απ' τη μια πλευρά μας αρέσει το καινούργιο

00:14:09.141 --> 00:14:11.233
και το παιχνίδι, νομίζω,

00:14:11.233 --> 00:14:13.224
όταν έχουμε τόσες επιλογές.

00:14:13.697 --> 00:14:14.665
Ταυτόχρονα,

00:14:14.665 --> 00:14:17.184
μιας και ανέφερες 
τη νοητική υπερπληροφόρηση,

00:14:17.184 --> 00:14:20.026
βλέπω πολλούς ανθρώπους που...

00:14:22.902 --> 00:14:26.752
που τρέμουν την αβεβαιότητα 
και τις αμφιβολίες

00:14:26.752 --> 00:14:29.654
που συνοδεύουν αυτή την πληθώρα επιλογών,

NOTE Paragraph

00:14:29.654 --> 00:14:31.889
και που δημιουργούν φόβο.

00:14:32.798 --> 00:14:36.571
Φόβο μη χάσουμε ευκαιρίες, 
φόβο μήπως κάτι μας ξεφύγει.

00:14:36.578 --> 00:14:39.861
Είναι σα να λέμε, «Πώς μπορώ να ξέρω 
ότι βρήκα τον ένα και μοναδικό;

00:14:39.861 --> 00:14:41.284
Τον κατάλληλο;»

00:14:41.284 --> 00:14:44.670
Έτσι δημιουργήσαμε αυτό που ονομάζω
«μόνιμη ασάφεια».

00:14:44.670 --> 00:14:48.016
Η μόνιμη ασάφεια είναι 
όταν φοβάσαι πολύ μη μείνεις μόνος,

00:14:48.016 --> 00:14:52.201
αλλά ταυτόχρονα δεν είσαι έτοιμος 
να δεσμευτείς συναισθηματικά.

00:14:52.201 --> 00:14:57.195
Είναι διάφορες τακτικές που επιμηκύνουν 
την αβεβαιότητα μιας σχέσης,

00:14:57.195 --> 00:15:00.280
αλλά και την αβεβαιότητα του χωρισμού.

00:15:00.828 --> 00:15:03.095
Στο διαδίκτυο υπάρχουν 
τρεις βασικές τακτικές:

00:15:03.095 --> 00:15:06.477
Η μία είναι να το παίζεις πολυάσχολος 
ή να μειώνεις την επικοινωνία,

NOTE Paragraph

00:15:06.477 --> 00:15:10.757
εξαιρετικές τακτικές χρονοτριβής 
που προσφέρουν ένα πλαίσιο σχέσης

NOTE Paragraph

00:15:10.757 --> 00:15:14.889
και δίνουν έμφαση
στην απροσδιόριστη φύση της σχέσης,

00:15:14.889 --> 00:15:18.920
αλλά ταυτόχρονα προσφέρουν 
επαρκή σταθερότητα

00:15:18.920 --> 00:15:22.200
και επαρκή ελευθερία 
μέσα σε απροσδιόριστα όρια.

00:15:22.200 --> 00:15:23.815
(Γέλια)

00:15:24.038 --> 00:15:25.177
Ναι;

NOTE Paragraph

00:15:25.503 --> 00:15:27.303
Μετά ακολουθεί το «κάνω το φάντασμα».

NOTE Paragraph

00:15:27.303 --> 00:15:30.229
«Κάνω το φάντασμα» 
σημαίνει βασικά ότι εξαφανίζεσαι

NOTE Paragraph

00:15:30.229 --> 00:15:33.058
και σταματάς ξαφνικά να στέλνεις μηνύματα.

00:15:33.058 --> 00:15:36.957
Έτσι δεν χρειάζεται ν' αντιμετωπίσεις 
τον πόνο που προκαλείς στον άλλο,

00:15:36.957 --> 00:15:39.866
επειδή φροντίζεις 
να είναι αόρατος και για σένα.

00:15:40.338 --> 00:15:41.161
(Γέλια)

00:15:41.161 --> 00:15:42.070
Ναι;

00:15:42.636 --> 00:15:46.849
Έτσι σκεφτόμουν, 
και αυτό μου ήρθε καθώς σε άκουγα,

NOTE Paragraph

00:15:46.849 --> 00:15:51.978
τον τρόπο με τον οποίο το λεξιλόγιο 
δημιουργεί κι αυτό μια πραγματικότητα,

00:15:52.298 --> 00:15:53.581
και ταυτόχρονα,

00:15:53.581 --> 00:15:55.358
αυτή είναι η ερώτησή μου προς εσένα:

00:15:55.358 --> 00:15:58.211
Νομίζεις πως όταν αλλάζει το πλαίσιο,

00:15:58.211 --> 00:16:02.166
η φύση της αγάπης παραμένει ίδια;

00:16:02.166 --> 00:16:06.721
Εσύ μελετάς τον εγκέφαλο, 
εγώ τις ανθρώπινες σχέσεις και ιστορίες,

NOTE Paragraph

00:16:07.836 --> 00:16:10.957
έτσι νομίζω πως είναι 
όλα όσα είπες συν κάτι ακόμα.

NOTE Paragraph

00:16:10.957 --> 00:16:14.825
Αλλά δεν γνωρίζω σε τι βαθμό 
ένα πλαίσιο που αλλάζει...

NOTE Paragraph

00:16:15.509 --> 00:16:17.816
Αρχίζει σε κάποια στιγμή ν' αλλάζει...

NOTE Paragraph

00:16:18.414 --> 00:16:20.773
Αν αλλάξει το νόημα, αλλάζει και η ανάγκη

00:16:20.773 --> 00:16:23.961
ή η ανάγκη δεν εξαρτάται από το πλαίσιο;

00:16:23.961 --> 00:16:25.479
ΕΦ: Ουάου! Λοιπόν...

00:16:25.479 --> 00:16:27.253
(Γέλια)

00:16:27.253 --> 00:16:31.194
(Χειροκρότημα)

00:16:31.194 --> 00:16:33.780
Έχουμε τρία σημεία εδώ, σωστά;

00:16:35.210 --> 00:16:36.387
Ως προς το πρώτο:

00:16:36.387 --> 00:16:38.394
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουμε αλλάξει,

00:16:38.394 --> 00:16:40.277
ότι τώρα θέλουμε κάποιον ν' αγαπήσουμε,

NOTE Paragraph

00:16:40.277 --> 00:16:43.408
και ότι για χιλιάδες χρόνια 
έπρεπε να παντρευτούμε τον κατάλληλο,

NOTE Paragraph

00:16:43.408 --> 00:16:46.046
από τον σωστό κοινωνικό περίγυρο, 
με τις σωστές επαφές.

00:16:46.046 --> 00:16:49.354
Στις μελέτες που κάνω 
σε 5.000 ανθρώπους ετησίως τους ρωτάω,

00:16:49.354 --> 00:16:50.693
«Τι ψάχνεις;»

00:16:50.693 --> 00:16:54.135
και κάθε χρόνο, 
πάνω από το 97% απαντάει -

00:16:54.135 --> 00:16:55.553
ΕΠ: Μεγαλώνει η λίστα.

00:16:55.553 --> 00:16:56.287
ΕΦ: Όχι.

00:16:56.287 --> 00:16:59.375
Το βασικό είναι ότι 97% των ανθρώπων

00:16:59.375 --> 00:17:01.571
θέλουν κάποιον που να τους σέβεται,

00:17:01.571 --> 00:17:04.481
κάποιον που να εμπιστεύονται 
και να του πουν τα μυστικά τους,

NOTE Paragraph

00:17:04.481 --> 00:17:07.710
κάποιον που να τους κάνει να γελάνε, 
που να έχει χρόνο γι' αυτούς,

NOTE Paragraph

00:17:07.710 --> 00:17:11.181
και κάποιον που να τον βρίσκουν ελκυστικό.

NOTE Paragraph

00:17:11.181 --> 00:17:13.080
Αυτό δεν αλλάζει ποτέ.

00:17:13.684 --> 00:17:15.941
Υπάρχουν δύο σημεία -

00:17:15.941 --> 00:17:17.878
ΕΠ: Ξέρεις πώς το λέω εγώ αυτό;

NOTE Paragraph

00:17:17.878 --> 00:17:20.145
Δεν είναι αυτό που έλεγαν 
κάποτε οι άνθρωποι.

NOTE Paragraph

00:17:20.145 --> 00:17:21.114
ΕΦ: Σωστά.

NOTE Paragraph

00:17:21.114 --> 00:17:23.353
ΕΠ: Έλεγαν ότι ήθελαν 
κάποιον για συντροφιά,

00:17:23.353 --> 00:17:25.720
για οικονομική υποστήριξη, 
για να κάνουν παιδιά.

00:17:25.720 --> 00:17:29.044
Πήγαμε από μια οικονομία της παραγωγής 
σε μια οικονομία υπηρεσιών.

00:17:29.044 --> 00:17:31.876
Το κάναμε στον ευρύτερο πολιτισμό, 
το κάνουμε και στο γάμο.

NOTE Paragraph

00:17:31.876 --> 00:17:34.011
ΕΦ: Σωστά, δεν υπάρχει αμφιβολία γι' αυτό.

00:17:34.011 --> 00:17:37.244
Όμως οι νέοι αυτής της χιλιετίας 
θέλουν να γίνουν πολύ καλοί γονείς,

00:17:37.244 --> 00:17:42.121
ενώ η γενιά πριν απ' αυτούς 
ήθελε έναν καλό γάμο,

00:17:42.121 --> 00:17:44.585
αλλά δεν εστίαζαν τόσο
στο να είναι καλοί γονείς.

00:17:44.585 --> 00:17:46.785
Βλέπεις όλες αυτές τις διαφοροποιήσεις.

00:17:46.785 --> 00:17:48.940
Υπάρχουν δύο βασικά μέρη 
στην προσωπικότητα:

NOTE Paragraph

00:17:48.940 --> 00:17:50.053
Η κουλτούρα σου,

00:17:50.053 --> 00:17:53.165
αυτά με τα οποία σε μεγάλωσαν 
να κάνεις, να πιστεύεις και να λες,

00:17:53.165 --> 00:17:54.565
και η ιδιοσυγκρασία σου.

00:17:54.565 --> 00:17:57.036
Βασικά, εγώ αναφερόμουν 
στην ιδιοσυγκρασία.

00:17:57.036 --> 00:17:59.801
Κι αυτή είναι βέβαιο ότι αλλάζει 
όταν αλλάζουν οι καιροί

00:17:59.801 --> 00:18:01.302
και οι πεποιθήσεις.

NOTE Paragraph

00:18:02.952 --> 00:18:05.193
Και ως προς το παράδοξο της επιλογής,

NOTE Paragraph

00:18:05.193 --> 00:18:07.587
δεν υπάρχει αμφιβολία 
ότι αυτό δεν είναι εύκολο.

00:18:07.587 --> 00:18:10.120
Για εκατομμύρια χρόνια 
έβρισκες το γλυκό αγόρι

00:18:10.120 --> 00:18:12.786
στην άλλη πλευρά του πηγαδιού 
κι έκανες την κίνησή σου.

00:18:12.786 --> 00:18:13.587
ΕΠ: Ναι, αλλά -

00:18:13.587 --> 00:18:14.942
ΕΦ: Θέλω να πω κάτι ακόμα.

00:18:16.152 --> 00:18:18.762
Στις κοινωνίες των κυνηγών 
και των τροφοσυλλεκτών,

00:18:18.762 --> 00:18:21.947
έτειναν να έχουν δύο ή και τρεις 
συντρόφους στη ζωή τους.

00:18:21.947 --> 00:18:23.476
Δεν ήταν παλιομοδίτες

00:18:23.476 --> 00:18:25.500
-δεν προτείνω να κάνουμε αυτό-

00:18:26.480 --> 00:18:29.777
αλλά η αλήθεια είναι πως 
πάντα είχαμε εναλλακτικές.

00:18:30.915 --> 00:18:33.912
Ο εγκέφαλος είναι κατάλληλα 
κατασκευασμένος για να ζυγιάζει,

00:18:33.912 --> 00:18:35.607
για να δοκιμάζει και ν' αποφασίζει:

NOTE Paragraph

00:18:35.607 --> 00:18:38.088
Να έρθω και να μείνω; Να μείνω ή να φύγω;

00:18:38.088 --> 00:18:39.479
Τι ευκαιρίες έχω εδώ;

NOTE Paragraph

00:18:39.479 --> 00:18:40.764
Πώς θα διαχειριστώ αυτό;

NOTE Paragraph

00:18:40.764 --> 00:18:44.012
Κι έτσι νομίζω πως τώρα βλέπουμε
το ίδιο σε άλλη παραλλαγή.

00:18:44.012 --> 00:18:45.819
ΚΣ: Σας ευχαριστώ και τις δύο πολύ.

00:18:45.819 --> 00:18:48.410
Νομίζω πως θα βρείτε πολλούς 
να σας συνοδέψουν απόψε!

00:18:48.410 --> 00:18:50.725
(Χειροκρότημα)

00:18:50.725 --> 00:18:51.742
Σας ευχαριστώ.