0:00:00.827,0:00:03.918
Πρόσφατα ταξίδευα [br]στα Χάιλαντς της Νέας Γουινέας

0:00:03.918,0:00:06.536
και συνομίλησα με έναν άντρα [br]που είχε τρεις συζύγους.

0:00:06.905,0:00:09.994
Τον ρώτησα, «Πόσες συζύγους [br]θα ήθελες να έχεις;»

0:00:10.340,0:00:12.734
Έκανε μια μεγάλη παύση και αναρωτήθηκα,

0:00:13.017,0:00:15.748
«Θα μου πει πέντε; Θα μου πει δέκα;

0:00:16.043,0:00:17.855
Θα μου πει εικοσιπέντε;»

0:00:17.855,0:00:20.751
Και τότε έσκυψε προς το μέρος μου [br]και μου ψιθύρισε, «Καμία!»

0:00:20.751,0:00:22.809
(Γέλια)

0:00:23.384,0:00:25.443
Το 86% της ανθρώπινης κοινωνίας

0:00:25.443,0:00:27.948
επιτρέπει σ' έναν άντρα [br]να έχει πολλές συζύγους:

0:00:27.948,0:00:29.048
Πολυγυνία.

0:00:29.048,0:00:31.375
Αλλά στην πλειοψηφία αυτών των πολιτισμών,

0:00:31.375,0:00:33.609
μόνο το 5 με 10% των αντρών

0:00:33.609,0:00:35.536
έχει πράγματι πολλές συζύγους.

0:00:35.536,0:00:37.937
Οι πολλές σύντροφοι[br]μπορούν να γίνουν πονοκέφαλος.

0:00:38.737,0:00:40.867
Μπορεί να τσακώνονται,

0:00:41.287,0:00:44.602
ή ακόμα και να δηλητηριάζουν [br]η μία τα παιδιά της άλλης.

0:00:44.602,0:00:47.081
Πρέπει να έχεις πολλές αγελάδες, [br]πολλές κατσίκες,

0:00:47.081,0:00:49.166
πολλά χρήματα, πολλή γη,

0:00:49.166,0:00:51.166
για να φτιάξεις ένα χαρέμι.

0:00:51.166,0:00:53.445
Είμαστε ένα είδος που δημιουργεί ζεύγη.

0:00:53.445,0:00:57.207
Το 97% των θηλαστικών [br]δεν μεγαλώνει τα μικρά του ως ζεύγη,

0:00:57.207,0:00:58.712
οι άνθρωποι το κάνουν.

0:00:58.712,0:01:04.033
Δεν υπονοώ ότι είμαστε απαραιτήτως [br]σεξουαλικά πιστοί στους συντρόφους μας.

0:01:04.253,0:01:06.868
Έχω μελετήσει τη μοιχεία [br]σε 42 πολιτισμούς.

0:01:06.868,0:01:08.865
Γνωρίζω κάποια απ' τα γενετικά αίτια

0:01:08.865,0:01:11.584
και κάποια που σχετίζονται [br]με την εγκεφαλική λειτουργία.

0:01:11.584,0:01:13.753
Είναι κάτι πολύ συνηθισμένο [br]σε όλο τον κόσμο.

0:01:13.753,0:01:16.016
Όμως είμαστε γεννημένοι για να αγαπάμε.

0:01:16.016,0:01:19.053
Πώς αλλάζει η τεχνολογία την αγάπη;

0:01:19.413,0:01:22.035
Θα πω πως σχεδόν καθόλου.

0:01:22.795,0:01:24.272
Μελετάω τον εγκέφαλο.

0:01:24.272,0:01:26.917
Οι συνάδελφοί μου κι εγώ [br]κάναμε μαγνητικές τομογραφίες

0:01:26.917,0:01:30.146
σε πάνω από 100 εγκεφάλους ανθρώπων [br]που προσφάτως είχαν ερωτευτεί,

0:01:30.146,0:01:32.584
ανθρώπων που προσφάτως [br]τους είχαν απορρίψει

0:01:32.584,0:01:35.526
και ανθρώπων που ήταν[br]ερωτευμένοι για πολύ καιρό.

0:01:35.526,0:01:38.491
Και είναι δυνατόν κάποιος[br]να είναι ερωτευμένος μακροχρόνια.

0:01:38.491,0:01:40.641
Υποστηρίζω εδώ και καιρό

0:01:40.641,0:01:43.414
ότι έχουμε εξελίξει τρία διαφορετικά [br]εγκεφαλικά συστήματα

0:01:43.414,0:01:45.552
για το ζευγάρωμα και την αναπαραγωγή:

0:01:45.552,0:01:48.192
τη σεξουαλική ορμή, [br]τα έντονα ερωτικά συναισθήματα,

0:01:48.192,0:01:52.124
και τα συναισθήματα μιας βαθιάς [br]κοσμικής σύνδεσης μ' έναν σύντροφο.

0:01:52.124,0:01:57.116
Αυτά τα τρία συστήματα, [br]μαζί με άλλα μέρη του εγκεφάλου,

0:01:57.116,0:02:01.899
συνθέτουν τη σεξουαλική, την ερωτική [br]και την οικογενειακή μας ζωή.

0:02:02.244,0:02:05.012
Όμως βρίσκονται πολύ πιο κάτω [br]από τον εγκεφαλικό φλοιό,

0:02:05.012,0:02:06.964
πολύ πιο κάτω από το μεταιχμιακό σύστημα,

0:02:06.964,0:02:10.455
όπου αισθανόμαστε και ενεργοποιούμε [br]τα συναισθήματά μας.

0:02:10.455,0:02:13.027
Βρίσκονται στα πιο πρωτόγονα [br]μέρη του εγκεφάλου

0:02:13.027,0:02:18.292
που συνδέονται με την ενέργεια, [br]την προσοχή, τη λαχτάρα, τα κίνητρα,

0:02:18.292,0:02:20.543
την επιθυμία και την ορμή.

0:02:20.543,0:02:21.737
Σε αυτή την περίπτωση,

0:02:21.737,0:02:24.043
την ορμή προς το μεγαλύτερο [br]βραβείο της ζωής,

0:02:24.043,0:02:25.830
έναν σύντροφο για ζευγάρωμα.

0:02:25.830,0:02:30.014
Αυτά αναπτύχθηκαν στους προγόνους μας [br]πριν από 4,4 εκατομμύρια χρόνια,

0:02:30.014,0:02:34.895
και δεν πρόκειται ν' αλλάξουν [br]όσες γνωριμίες κι αν κάνετε στο Tinder.

0:02:34.895,0:02:36.003
(Γέλια)

0:02:36.003,0:02:38.614
(Χειροκρότημα)

0:02:39.004,0:02:43.085
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τεχνολογία [br]αλλάζει τον τρόπο που φλερτάρουμε:

0:02:43.299,0:02:45.540
Ηλεκτρονική αλληλογραφία, μηνύματα,

0:02:45.540,0:02:47.757
εμότζις για να εκφράσουμε [br]τα συναισθήματά μας,

0:02:47.757,0:02:48.824
σέξτινγκ,

0:02:48.824,0:02:50.876
λάικ στις φωτογραφίες, σέλφις.

0:02:50.876,0:02:55.442
Βλέπουμε νέους κανόνες[br]και ταμπού του φλερτ.

0:02:57.650,0:03:01.672
Αλλάζουν, όμως, όλα αυτά [br]δραματικά την αγάπη;

0:03:02.063,0:03:04.241
Δείτε τα τέλη της δεκαετίας του 1940,

0:03:04.241,0:03:06.644
όταν τα αυτοκίνητα έγιναν δημοφιλή

0:03:06.644,0:03:09.742
και είχαμε ξαφνικά [br]κρεβατοκάμαρες σε ρόδες.

0:03:09.742,0:03:11.004
(Γέλια)

0:03:11.004,0:03:14.948
Ή όταν βγήκε το αντισυλληπτικό χάπι.

0:03:15.607,0:03:20.525
Απαλλαγμένες από τον φόβο της εγκυμοσύνης [br]και του κοινωνικού στίγματος,

0:03:20.525,0:03:22.939
οι γυναίκες μπορούσαν[br]επιτέλους να εκφράσουν

0:03:22.939,0:03:25.556
την πρωτόγονη και αρχέγονη [br]σεξουαλικότητά τους.

0:03:25.556,0:03:27.857
Ακόμα και οι ιστοσελίδες [br]διαδικτυακών γνωριμιών

0:03:27.857,0:03:29.390
δεν αλλάζουν την αγάπη.

0:03:29.390,0:03:33.231
Είμαι επιστημονική σύμβουλος [br]της σελίδας Match.com εδώ και 11 χρόνια.

0:03:33.231,0:03:36.811
Τους λέω διαρκώς, και συμφωνούν, [br]ότι δεν είναι ιστοσελίδα για ραντεβού,

0:03:36.811,0:03:38.801
είναι ιστοσελίδα γνωριμιών.

0:03:38.801,0:03:42.643
Όταν κάθεσαι σε ένα μπαρ, σ' ένα καφέ,

0:03:42.643,0:03:44.611
ή σε ένα παγκάκι στο πάρκο,

0:03:44.611,0:03:49.190
ο αρχαίος εγκέφαλός σου παίρνει μπρος [br]σαν μια γάτα που μόλις ξύπνησε,

0:03:49.190,0:03:50.841
και χαμογελάς,

0:03:50.841,0:03:52.031
γελάς,

0:03:52.031,0:03:53.263
ακούς

0:03:53.263,0:03:58.019
και περιφέρεσαι όπως οι πρόγονοί μας[br]πριν από 100.000 χρόνια.

0:03:58.411,0:04:01.049
Μπορούμε να σας φέρουμε σε επαφή [br]με πολλούς ανθρώπους,

0:04:01.049,0:04:02.714
όλες αυτές οι ιστοσελίδες μπορούν,

0:04:02.714,0:04:05.994
αλλά ο μόνος πραγματικός αλγόριθμος [br]είναι ο ανθρώπινος εγκέφαλός σας.

0:04:05.998,0:04:08.893
Η τεχνολογία δεν θα το αλλάξει αυτό.

0:04:08.893,0:04:13.285
Η τεχνολογία δεν θα αλλάξει, επίσης,[br]ποιον θα επιλέξετε να αγαπήσετε.

0:04:13.714,0:04:16.360
Μελετάω τη βιολογία της προσωπικότητας

0:04:16.360,0:04:18.115
και έχω καταλήξει στο συμπέρασμα

0:04:18.115,0:04:21.929
ότι έχουμε εξελίξει τέσσερις τρόπους [br]σκέψης και συμπεριφοράς,

0:04:21.929,0:04:24.594
που συνδέονται με τα συστήματα [br]ντοπαμίνης, σεροτονίνης,

0:04:24.594,0:04:26.500
τεστοστερόνης και οιστρογόνων.

0:04:26.500,0:04:30.545
Έτσι, από την επιστήμη του εγκεφάλου [br]δημιούργησα ένα ερωτηματολόγιο

0:04:30.545,0:04:33.842
για να υπολογίσω σε ποιο βαθμό [br]εκφράζετε τα χαρακτηριστικά,

0:04:33.842,0:04:35.418
το σύστημα των χαρακτηριστικών,

0:04:35.418,0:04:38.739
που συνδέονται με καθένα[br]από τα τέσσερα εγκεφαλικά συστήματα.

0:04:38.739,0:04:43.621
Μετά ανεβάζω αυτό το ερωτηματολόγιο [br]στις ιστοσελίδες γνωριμιών του Match

0:04:44.041,0:04:45.708
σε 40 χώρες.

0:04:45.708,0:04:49.695
Πάνω από 14 εκατομμύρια άνθρωποι [br]το έχουν απαντήσει

0:04:49.695,0:04:54.181
και μπόρεσα να μελετήσω[br]ποιος ελκύεται φυσικά από ποιον.

0:04:54.677,0:04:58.575
Αποδεικνύεται πως εκείνοι [br]με έντονο σύστημα ντοπαμίνης,

0:04:58.575,0:05:02.198
που έχουν την τάση να είναι περίεργοι, [br]δημιουργικοί, αυθόρμητοι, ενεργητικοί

0:05:02.198,0:05:04.751
-φαντάζομαι πως υπάρχουν πολλοί [br]σ' αυτή την αίθουσα-

0:05:04.751,0:05:06.981
ελκύονται από ανθρώπους σαν κι αυτούς.

0:05:06.981,0:05:10.591
Οι περίεργοι, δημιουργικοί άνθρωποι [br]χρειάζονται ανθρώπους σαν κι αυτούς.

0:05:10.591,0:05:12.922
Οι άνθρωποι με έντονο σύστημα σεροτονίνης [br]

0:05:12.922,0:05:16.449
έχουν την τάση να είναι παραδοσιακοί, [br]συντηρητικοί, ν' ακολουθούν κανόνες,

0:05:16.449,0:05:17.879
να σέβονται τις αρχές.

0:05:17.879,0:05:19.329
Τείνουν να είναι θρησκευόμενοι

0:05:19.329,0:05:22.063
-η θρησκευτικότητα βρίσκεται [br]στο σύστημα σεροτονίνης-

0:05:22.063,0:05:25.325
και οι παραδοσιακοί άνθρωποι [br]θέλουν παραδοσιακούς ανθρώπους.

0:05:25.325,0:05:27.786
Σ' αυτές τις περιπτώσεις[br]τα όμοια έλκονται.

0:05:27.786,0:05:30.167
Στις άλλες δύο περιπτώσεις, [br]τα αντίθετα έλκονται.

0:05:30.167,0:05:32.321
Οι άνθρωποι με έντονο [br]σύστημα τεστοστερόνης

0:05:32.321,0:05:36.010
τείνουν να είναι αναλυτικοί, λογικοί, [br]άμεσοι, αποφασιστικοί,

0:05:36.010,0:05:38.109
και στοχεύουν τους αντιθέτους τους:

0:05:38.109,0:05:40.137
Κάποιον που έχει υψηλά οιστρογόνα,

0:05:40.137,0:05:43.626
κάποιον με λεκτικές δεξιότητες [br]και ικανότητες στη διαχείριση ανθρώπων,

0:05:43.626,0:05:46.484
που είναι πολύ διαισθητικός, [br]πολύ φροντιστικός

0:05:46.484,0:05:48.674
και εκφράζει τα συναισθήματά του.

0:05:48.674,0:05:51.331
Έχουμε εκ φύσεως μοτίβα ζευγαρώματος.

0:05:51.331,0:05:56.761
Η σύγχρονη τεχνολογία δεν θα επηρεάσει [br]ποιους επιλέγουμε ν' αγαπήσουμε.

0:05:57.331,0:06:00.423
Όμως η τεχνολογία δημιουργεί [br]μια σύγχρονη τάση

0:06:00.423,0:06:02.470
την οποία βρίσκω ιδιαιτέρως σημαντική.

0:06:02.470,0:06:05.731
Έχει σχέση με την έννοια [br]του παράδοξου της επιλογής.

0:06:06.150,0:06:10.094
Για εκατομμύρια χρόνια ζούσαμε [br]σε ομάδες κυνηγών και τροφοσυλλεκτών.

0:06:10.094,0:06:15.891
Δεν είχαμε τη δυνατότητα να επιλέξουμε [br]ανάμεσα στα 1.000 άτομα μιας ιστοσελίδας.

0:06:16.274,0:06:17.901
Προσφάτως μελετούσα ακριβώς αυτό,

0:06:17.901,0:06:21.102
και νομίζω πως υπάρχει ένα ιδιαίτερο [br]σημείο γι' αυτό στον εγκέφαλο.

0:06:21.102,0:06:22.290
Δεν ξέρω ποιο είναι,

0:06:22.290,0:06:24.966
αλλά απ' ό,τι φαίνεται,[br]μελετώντας πολλά δεδομένα,

0:06:25.106,0:06:29.722
μπορούμε να χειριστούμε από πέντε [br]έως εννέα εναλλακτικές επιλογές

0:06:29.722,0:06:32.526
και μετά παθαίνουμε αυτό[br]που οι επιστήμονες ονομάζουν

0:06:32.526,0:06:34.443
«νοητική υπερπληροφόρηση»

0:06:34.443,0:06:36.383
και δεν επιλέγουμε τίποτα.

0:06:36.383,0:06:39.507
Σκέφτηκα πως λόγω αυτής [br]της νοητικής υπερπληροφόρησης,

0:06:39.507,0:06:42.753
χρησιμοποιούμε μια νέα μορφή του φλερτ

0:06:42.753,0:06:45.096
που την ονομάζω «αργή αγάπη».

0:06:45.096,0:06:48.900
Κατέληξα σ' αυτό όσο δουλεύω[br]στο Match.com.

0:06:49.290,0:06:52.275
Τα τελευταία έξι χρόνια [br]κάνουμε κάθε χρόνο μια μελέτη

0:06:52.275,0:06:54.434
που την ονομάζουμε [br]«Εργένηδες στην Αμερική».

0:06:54.434,0:06:56.183
Δεν κάνουμε δημοσκοπήσεις στο Match,

0:06:56.183,0:06:58.409
τις κάνουμε στον πληθυσμό της Αμερικής.

0:06:58.409,0:07:00.790
Μελετήσαμε πάνω από 5.000 ανθρώπους,

0:07:00.790,0:07:04.372
αντιπροσωπευτικό δείγμα Αμερικανών, [br]βάση της απογραφής.

0:07:04.372,0:07:07.587
Τώρα έχουμε στοιχεία [br]για πάνω από 30.000 ανθρώπους.

0:07:08.457,0:07:12.471
Κάθε χρόνο βλέπω κάποια μοτίβα [br]που παραμένουν ίδια.

0:07:12.471,0:07:15.087
Κάθε χρόνο, όταν θέτω το ερώτημα,

0:07:15.087,0:07:17.947
πάνω από το 50%[br]έχει κάνει σχέση της μιας βραδιάς,

0:07:17.947,0:07:20.713
όχι απαραίτητα την προηγούμενη χρονιά, [br]αλλά στη ζωή τους.

0:07:20.724,0:07:24.285
το 50% έχει φίλους με τους οποίους [br]έχει κάνει περιστασιακά σεξ,

0:07:24.285,0:07:27.893
και πάνω από το 50%[br]έχει ζήσει για καιρό με κάποιον

0:07:27.893,0:07:29.739
προτού τον παντρευτεί.

0:07:29.739,0:07:32.299
Οι Αμερικάνοι πιστεύουν [br]ότι αυτό είναι απερίσκεπτο.

0:07:32.299,0:07:34.453
Αυτό το αμφισβητούσα από καιρό.

0:07:34.453,0:07:36.823
Τα μοτίβα είναι πολύ έντονα.

0:07:36.823,0:07:39.585
Πρέπει να υπάρχει κάποια [br]δαρβινική εξήγηση.

0:07:39.785,0:07:42.483
Δεν μπορεί τόσοι άνθρωποι να είναι τρελοί.

0:07:42.483,0:07:46.216
Τότε έπεσα πάνω σε μια στατιστική [br]που μου έδωσε την εξήγηση.

0:07:46.216,0:07:48.893
Ήταν ένα πολύ ενδιαφέρον [br]επιστημονικό άρθρο

0:07:48.893,0:07:53.895
στο οποίο είδα πως το 67%[br]των σημερινών εργένηδων της Αμερικής

0:07:53.895,0:07:56.512
που συζούν μακροχρόνια με κάποιον,

0:07:56.512,0:08:00.263
δεν έχουν παντρευτεί [br]επειδή τρέμουν το διαζύγιο.

0:08:00.263,0:08:03.831
Τρέμουν τις κοινωνικές, νομικές, [br]συναισθηματικές

0:08:03.831,0:08:06.659
και οικονομικές συνέπειες ενός διαζυγίου.

0:08:06.659,0:08:10.430
Έτσι, συνειδητοποίησα [br]ότι δεν είναι απερίσκεπτοι.

0:08:10.430,0:08:12.652
Νομίζω πως είναι επιφυλακτικοί.

0:08:13.142,0:08:17.996
Σήμερα οι εργένηδες θέλουν να γνωρίζουν [br]τα πάντα για τον σύντροφό τους

0:08:17.996,0:08:19.611
προτού τον παντρευτούν.

0:08:19.611,0:08:21.734
Μαθαίνεις πολλά στο κρεβάτι,

0:08:21.734,0:08:23.951
όχι μόνο πώς κάνει κάποιος έρωτα,

0:08:23.951,0:08:26.633
αλλά και αν είναι στοργικός, αν σε ακούει,

0:08:26.633,0:08:29.332
και στην ηλικία μου, [br]αν έχει αίσθηση του χιούμορ.

0:08:29.332,0:08:31.228
(Γέλια)

0:08:31.228,0:08:34.504
Σε μια εποχή που έχουμε [br]υπερβολικά πολλές επιλογές,

0:08:35.174,0:08:38.539
που έχει μειωθεί ο φόβος [br]της εγκυμοσύνης και των ασθενειών,

0:08:38.539,0:08:42.294
και δεν αισθανόμαστε ντροπή [br]που κάνουμε σεξ πριν το γάμο,

0:08:42.294,0:08:45.905
νομίζω ότι οι άνθρωποι [br]δεν βιάζονται ν' αγαπήσουν.

0:08:46.389,0:08:48.398
Στην πραγματικότητα, αυτό που συμβαίνει

0:08:48.398,0:08:51.831
είναι μια επιμήκυνση [br]της περιόδου προ της δέσμευσης,

0:08:51.831,0:08:54.029
πριν περάσουμε την κουλούρα.

0:08:54.032,0:08:56.824
Εκεί που κάποτε ο γάμος[br]ήταν η αρχή μιας σχέσης,

0:08:56.824,0:08:58.551
τώρα είναι το φινάλε.

0:08:59.517,0:09:01.341
Όμως ο ανθρώπινος εγκέφαλος -

0:09:01.341,0:09:03.340
(Γέλια)

0:09:03.340,0:09:05.823
ο ανθρώπινος εγκέφαλος πάντα θριαμβεύει.

0:09:05.823,0:09:07.312
Πράγματι, στις ΗΠΑ σήμερα,

0:09:07.312,0:09:10.638
86% των Αμερικανών [br]θα έχει παντρευτεί μέχρι τα 49.

0:09:10.638,0:09:13.536
Ακόμα και σε πολιτισμούς [br]που δεν παντρεύονται τόσοι πολλοί,

0:09:13.536,0:09:17.134
καταλήγουν τελικά [br]σε μια μακροχρόνια σχέση.

0:09:17.438,0:09:19.147
Άρχισα να σκέφτομαι λοιπόν,

0:09:19.147,0:09:23.328
πως αν σ' αυτό το μακρύτερο στάδιο [br]πριν την τελική δέσμευση

0:09:23.328,0:09:25.548
μπορούμε ν' απαλλαγούμε [br]από τις κακές σχέσεις

0:09:25.548,0:09:27.008
χωρίς να έχουμε παντρευτεί,

0:09:27.008,0:09:29.960
ίσως τότε να δούμε [br]περισσότερους ευτυχισμένους γάμους.

0:09:29.960,0:09:34.655
Έκανα λοιπόν μια έρευνα [br]σε 1.100 παντρεμένους στην Αμερική,

0:09:34.655,0:09:36.728
φυσικά όχι στο Match.com.

0:09:36.728,0:09:40.098
Τους έκανα πολλές ερωτήσεις [br]και μία απ' αυτές ήταν,

0:09:40.098,0:09:44.591
«Θα παντρευόσαστε ξανά τον άνθρωπο [br]με τον οποίο είστε παντρεμένοι;»

0:09:44.591,0:09:48.022
Το 81% απάντησε, «Ναι».

0:09:48.658,0:09:51.491
Στην πραγματικότητα, η μεγαλύτερη αλλαγή

0:09:51.491,0:09:55.071
στη σύγχρονη ερωτική και οικογενειακή ζωή

0:09:55.071,0:09:56.777
δεν είναι η τεχνολογία.

0:09:57.047,0:09:59.080
Δεν είναι καν η «αργή αγάπη».

0:09:59.220,0:10:03.472
Είναι η αύξηση των εργαζόμενων γυναικών [br]σε όλο τον κόσμο.

0:10:03.696,0:10:05.546
Για εκατομμύρια χρόνια οι πρόγονοί μας

0:10:05.546,0:10:08.200
ζούσαν σε κυνηγετικές [br]και τροφοσυλλεκτικές ομάδες.

0:10:08.200,0:10:11.163
Οι γυναίκες ακολουθούσαν[br]συλλέγοντας φρούτα και λαχανικά.

0:10:11.163,0:10:14.622
Επέστρεφαν στο σπίτι με το 60-80%[br]του καθημερινού φαγητού.

0:10:14.622,0:10:17.366
Οι οικογένειες με διπλό εισόδημα [br]ήταν ο κανόνας

0:10:17.366,0:10:20.438
και οι γυναίκες θεωρούνταν [br]ισοδύναμες με τους άντρες

0:10:20.438,0:10:24.036
οικονομικά, κοινωνικά και σεξουαλικά.

0:10:24.036,0:10:27.360
Μετά το περιβάλλον άλλαξε[br]πριν από 10.000 χρόνια

0:10:27.360,0:10:29.766
και εγκατασταθήκαμε σε αγροκτήματα.

0:10:30.026,0:10:34.297
Οι άντρες και οι γυναίκες αναγκάστηκαν [br]να παντρεύονται τον κατάλληλο άνθρωπο,

0:10:34.297,0:10:38.379
από το σωστό περιβάλλον, [br]τη σωστή θρησκεία, το καλό σόι,

0:10:38.379,0:10:41.054
με τις καλές κοινωνικές [br]και πολιτικές διασυνδέσεις.

0:10:41.054,0:10:43.242
Οι δουλειές των αντρών [br]έγιναν πιο σημαντικές.

0:10:43.242,0:10:46.091
Μετακινούσαν τα βράχια,[br]έκοβαν δέντρα, καλλιεργούσαν τη γη.

0:10:46.091,0:10:48.422
Πήγαιναν τα προϊόντα τους [br]στις τοπικές αγορές

0:10:48.422,0:10:50.158
και επέστρεφαν σπίτι με χρήματα.

0:10:50.158,0:10:54.092
Μαζί μ' αυτό βλέπουμε [br]τη δημιουργία διαφόρων πεποιθήσεων:

0:10:54.092,0:10:56.118
Tης παρθενίας πριν το γάμο,

0:10:56.118,0:10:59.408
γάμους με προξενιό, [br]αυστηρά σχεδιασμένους γάμους,

0:10:59.408,0:11:02.078
την πεποίθηση ότι ο άντρας [br]είναι η κεφαλή του σπιτιού,

0:11:02.078,0:11:04.107
ότι η θέση της γυναίκας είναι στο σπίτι,

0:11:04.107,0:11:05.574
και το πιο σημαντικό,

0:11:05.574,0:11:08.522
τίμα τον άντρα σου [br]μέχρι να σας χωρίσει ο θάνατος.

0:11:08.522,0:11:10.633
Αυτά δεν υπάρχουν πια.

0:11:10.633,0:11:14.205
Χάνονται, και σε πολλά μέρη[br]έχουν ήδη χαθεί.

0:11:14.205,0:11:17.812
Τώρα βρισκόμαστε σε επανάσταση του γάμου.

0:11:17.812,0:11:22.295
Απορρίπτούμε 10.000 χρόνια [br]αγροτικής παράδοσης

0:11:22.295,0:11:27.640
και πάμε προς μια ισότητα [br]στις σχέσεις των φύλων,

0:11:28.110,0:11:32.687
κάτι που θεωρώ πως είναι πολύ συμβατό [br]με το αρχαίο πνεύμα.

0:11:33.474,0:11:35.183
Δεν είμαι μια Πολιάνα.

0:11:35.183,0:11:37.507
Υπάρχουν πολλά που πρέπει ν' αλλάξουν.

0:11:37.507,0:11:39.637
Έχω μελετήσει το διαζύγιο [br]σε 80 πολιτισμούς,

0:11:39.637,0:11:40.929
όπως και τη μοιχεία.

0:11:40.929,0:11:42.960
Υπάρχουν πολλά προβλήματα.

0:11:42.960,0:11:46.335
Όπως είπε κάποτε ο ποιητής [br]Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς,

0:11:46.335,0:11:48.594
«Η αγάπη είναι άτιμη».

0:11:48.594,0:11:52.129
Θα προσέθετα, [br]«Κανείς δεν βγαίνει ζωντανός».

0:11:52.129,0:11:53.085
(Γέλια)

0:11:53.085,0:11:54.758
Όλοι έχουμε προβλήματα.

0:11:54.758,0:11:58.742
Νομίζω πως ο ποιητής Ράνταλ Τζάρελ [br]το είπε ακόμα καλύτερα.

0:11:58.742,0:12:03.054
Είπε, «Ο σκοτεινός, ανήσυχος κόσμος [br]της οικογενειακής ζωής.

0:12:03.054,0:12:05.760
Εκεί που οι πιο σπουδαίοι [br]μπορούν να αποτύχουν

0:12:05.760,0:12:08.307
και οι πιο ταπεινοί να επιτύχουν».

0:12:08.896,0:12:10.583
Όμως θα σας αφήσω μ' αυτό:

0:12:10.583,0:12:13.021
Η αγάπη και η αφοσίωση θα θριαμβεύσουν.

0:12:13.021,0:12:16.060
Η τεχνολογία δεν μπορεί [br]να το αλλάξει αυτό.

0:12:16.060,0:12:17.573
Θα ολοκληρώσω λέγοντας,

0:12:17.573,0:12:21.089
πως όλες οι αντιλήψεις [br]σχετικά με τις ανθρώπινες σχέσεις

0:12:21.089,0:12:22.923
πρέπει να λάβουν υπ' όψιν

0:12:22.923,0:12:25.554
έναν από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες

0:12:25.554,0:12:27.496
της ανθρώπινης συμπεριφοράς:

0:12:27.496,0:12:30.577
την ακόρεστη, ευπροσάρμοστη

0:12:30.577,0:12:33.647
και αρχέγονη ορμή[br]του ανθρώπου ν' αγαπήσει.

0:12:33.647,0:12:34.866
Σας ευχαριστώ.

0:12:34.866,0:12:39.153
(Χειροκρότημα)

0:12:39.942,0:12:42.154
Κέλι Στότζελ: Σ' ευχαριστώ πολύ, Έλεν.

0:12:42.154,0:12:44.632
Όπως ξέρεις, έχουμε εδώ άλλη μια ομιλήτρια

0:12:44.632,0:12:46.547
που εργάζεται στον ίδιο τομέα με σένα.

0:12:46.547,0:12:49.017
Τα προσεγγίζει αυτά[br]από μια διαφορετική οπτική.

0:12:49.017,0:12:53.228
Η Εστέρ Περέλ είναι ψυχοθεραπεύτρια [br]που εργάζεται με ζευγάρια.

0:12:53.638,0:12:55.095
Εσύ μελετάς τα δεδομένα,

0:12:55.095,0:12:57.641
η Εστέρ μελετά τις ιστορίες [br]που της λένε τα ζευγάρια

0:12:57.641,0:12:59.605
όταν πάνε σε εκείνη για βοήθεια.

0:12:59.605,0:13:01.609
Ας έρθει κοντά μας στη σκηνή.

0:13:01.609,0:13:02.422
Εστέρ;

0:13:02.434,0:13:07.378
(Χειροκρότημα)

0:13:10.802,0:13:14.025
Εστέρ, καθώς παρακολουθούσες [br]την ομιλία της Έλεν,

0:13:14.025,0:13:16.376
υπήρχε κάποιο σημείο [br]που θα ήθελες να σχολιάσεις

0:13:16.376,0:13:19.464
μέσα από το πρίσμα της δικής σου εργασίας;

0:13:19.930,0:13:23.408
Εστέρ Περέλ: Είναι ενδιαφέρον, [br]γιατί από τη μια πλευρά

0:13:23.408,0:13:27.454
η ανάγκη για αγάπη είναι παγκόσμια [br]και πανταχού παρούσα.

0:13:27.820,0:13:29.933
Όμως ο τρόπος που αγαπούμε,

0:13:29.933,0:13:31.632
το νόημα που βγάζουμε,

0:13:31.632,0:13:33.893
οι κανόνες που διέπουν τις σχέσεις μας,

0:13:33.893,0:13:35.935
νομίζω πως αλλάζουν δραστικά.

0:13:35.935,0:13:38.834
Προερχόμαστε από ένα μοντέλο [br]που μέχρι τώρα

0:13:38.834,0:13:42.080
το ρύθμιζαν κυρίως [br]το καθήκον και οι υποχρεώσεις,

0:13:42.080,0:13:44.688
οι ανάγκες της συλλογικότητας [br]και της αφοσίωσης.

0:13:44.688,0:13:47.525
Και από αυτό έχουμε πάει σε ένα μοντέλο

0:13:47.525,0:13:50.603
ελεύθερης επιλογής [br]και ατομικών δικαιωμάτων,

0:13:50.881,0:13:53.305
αυτοπραγμάτωσης και ευτυχίας.

0:13:53.963,0:13:57.379
Έτσι, το πρώτο που σκέφτηκα [br]ήταν πως η ανάγκη δεν αλλάζει,

0:13:57.379,0:14:01.126
αλλά το πλαίσιο και ο τρόπος [br]που ρυθμίζουμε αυτές τις σχέσεις

0:14:01.126,0:14:02.614
άλλαξε πολύ.

0:14:02.615,0:14:04.826
Ως προς το παράδοξο της επιλογής:

0:14:06.176,0:14:09.141
Απ' τη μια πλευρά μας αρέσει το καινούργιο

0:14:09.141,0:14:11.233
και το παιχνίδι, νομίζω,

0:14:11.233,0:14:13.224
όταν έχουμε τόσες επιλογές.

0:14:13.697,0:14:14.665
Ταυτόχρονα,

0:14:14.665,0:14:17.184
μιας και ανέφερες [br]τη νοητική υπερπληροφόρηση,

0:14:17.184,0:14:20.026
βλέπω πολλούς ανθρώπους που...

0:14:22.902,0:14:26.752
που τρέμουν την αβεβαιότητα [br]και τις αμφιβολίες

0:14:26.752,0:14:29.654
που συνοδεύουν αυτή την πληθώρα επιλογών,

0:14:29.654,0:14:31.889
και που δημιουργούν φόβο.

0:14:32.798,0:14:36.571
Φόβο μη χάσουμε ευκαιρίες, [br]φόβο μήπως κάτι μας ξεφύγει.

0:14:36.578,0:14:39.861
Είναι σα να λέμε, «Πώς μπορώ να ξέρω [br]ότι βρήκα τον ένα και μοναδικό;

0:14:39.861,0:14:41.284
Τον κατάλληλο;»

0:14:41.284,0:14:44.670
Έτσι δημιουργήσαμε αυτό που ονομάζω[br]«μόνιμη ασάφεια».

0:14:44.670,0:14:48.016
Η μόνιμη ασάφεια είναι [br]όταν φοβάσαι πολύ μη μείνεις μόνος,

0:14:48.016,0:14:52.201
αλλά ταυτόχρονα δεν είσαι έτοιμος [br]να δεσμευτείς συναισθηματικά.

0:14:52.201,0:14:57.195
Είναι διάφορες τακτικές που επιμηκύνουν [br]την αβεβαιότητα μιας σχέσης,

0:14:57.195,0:15:00.280
αλλά και την αβεβαιότητα του χωρισμού.

0:15:00.828,0:15:03.095
Στο διαδίκτυο υπάρχουν [br]τρεις βασικές τακτικές:

0:15:03.095,0:15:06.477
Η μία είναι να το παίζεις πολυάσχολος [br]ή να μειώνεις την επικοινωνία,

0:15:06.477,0:15:10.757
εξαιρετικές τακτικές χρονοτριβής [br]που προσφέρουν ένα πλαίσιο σχέσης

0:15:10.757,0:15:14.889
και δίνουν έμφαση[br]στην απροσδιόριστη φύση της σχέσης,

0:15:14.889,0:15:18.920
αλλά ταυτόχρονα προσφέρουν [br]επαρκή σταθερότητα

0:15:18.920,0:15:22.200
και επαρκή ελευθερία [br]μέσα σε απροσδιόριστα όρια.

0:15:22.200,0:15:23.815
(Γέλια)

0:15:24.038,0:15:25.177
Ναι;

0:15:25.503,0:15:27.303
Μετά ακολουθεί το «κάνω το φάντασμα».

0:15:27.303,0:15:30.229
«Κάνω το φάντασμα» [br]σημαίνει βασικά ότι εξαφανίζεσαι

0:15:30.229,0:15:33.058
και σταματάς ξαφνικά να στέλνεις μηνύματα.

0:15:33.058,0:15:36.957
Έτσι δεν χρειάζεται ν' αντιμετωπίσεις [br]τον πόνο που προκαλείς στον άλλο,

0:15:36.957,0:15:39.866
επειδή φροντίζεις [br]να είναι αόρατος και για σένα.

0:15:40.338,0:15:41.161
(Γέλια)

0:15:41.161,0:15:42.070
Ναι;

0:15:42.636,0:15:46.849
Έτσι σκεφτόμουν, [br]και αυτό μου ήρθε καθώς σε άκουγα,

0:15:46.849,0:15:51.978
τον τρόπο με τον οποίο το λεξιλόγιο [br]δημιουργεί κι αυτό μια πραγματικότητα,

0:15:52.298,0:15:53.581
και ταυτόχρονα,

0:15:53.581,0:15:55.358
αυτή είναι η ερώτησή μου προς εσένα:

0:15:55.358,0:15:58.211
Νομίζεις πως όταν αλλάζει το πλαίσιο,

0:15:58.211,0:16:02.166
η φύση της αγάπης παραμένει ίδια;

0:16:02.166,0:16:06.721
Εσύ μελετάς τον εγκέφαλο, [br]εγώ τις ανθρώπινες σχέσεις και ιστορίες,

0:16:07.836,0:16:10.957
έτσι νομίζω πως είναι [br]όλα όσα είπες συν κάτι ακόμα.

0:16:10.957,0:16:14.825
Αλλά δεν γνωρίζω σε τι βαθμό [br]ένα πλαίσιο που αλλάζει...

0:16:15.509,0:16:17.816
Αρχίζει σε κάποια στιγμή ν' αλλάζει...

0:16:18.414,0:16:20.773
Αν αλλάξει το νόημα, αλλάζει και η ανάγκη

0:16:20.773,0:16:23.961
ή η ανάγκη δεν εξαρτάται από το πλαίσιο;

0:16:23.961,0:16:25.479
ΕΦ: Ουάου! Λοιπόν...

0:16:25.479,0:16:27.253
(Γέλια)

0:16:27.253,0:16:31.194
(Χειροκρότημα)

0:16:31.194,0:16:33.780
Έχουμε τρία σημεία εδώ, σωστά;

0:16:35.210,0:16:36.387
Ως προς το πρώτο:

0:16:36.387,0:16:38.394
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουμε αλλάξει,

0:16:38.394,0:16:40.277
ότι τώρα θέλουμε κάποιον ν' αγαπήσουμε,

0:16:40.277,0:16:43.408
και ότι για χιλιάδες χρόνια [br]έπρεπε να παντρευτούμε τον κατάλληλο,

0:16:43.408,0:16:46.046
από τον σωστό κοινωνικό περίγυρο, [br]με τις σωστές επαφές.

0:16:46.046,0:16:49.354
Στις μελέτες που κάνω [br]σε 5.000 ανθρώπους ετησίως τους ρωτάω,

0:16:49.354,0:16:50.693
«Τι ψάχνεις;»

0:16:50.693,0:16:54.135
και κάθε χρόνο, [br]πάνω από το 97% απαντάει -

0:16:54.135,0:16:55.553
ΕΠ: Μεγαλώνει η λίστα.

0:16:55.553,0:16:56.287
ΕΦ: Όχι.

0:16:56.287,0:16:59.375
Το βασικό είναι ότι 97% των ανθρώπων

0:16:59.375,0:17:01.571
θέλουν κάποιον που να τους σέβεται,

0:17:01.571,0:17:04.481
κάποιον που να εμπιστεύονται [br]και να του πουν τα μυστικά τους,

0:17:04.481,0:17:07.710
κάποιον που να τους κάνει να γελάνε, [br]που να έχει χρόνο γι' αυτούς,

0:17:07.710,0:17:11.181
και κάποιον που να τον βρίσκουν ελκυστικό.

0:17:11.181,0:17:13.080
Αυτό δεν αλλάζει ποτέ.

0:17:13.684,0:17:15.941
Υπάρχουν δύο σημεία -

0:17:15.941,0:17:17.878
ΕΠ: Ξέρεις πώς το λέω εγώ αυτό;

0:17:17.878,0:17:20.145
Δεν είναι αυτό που έλεγαν [br]κάποτε οι άνθρωποι.

0:17:20.145,0:17:21.114
ΕΦ: Σωστά.

0:17:21.114,0:17:23.353
ΕΠ: Έλεγαν ότι ήθελαν [br]κάποιον για συντροφιά,

0:17:23.353,0:17:25.720
για οικονομική υποστήριξη, [br]για να κάνουν παιδιά.

0:17:25.720,0:17:29.044
Πήγαμε από μια οικονομία της παραγωγής [br]σε μια οικονομία υπηρεσιών.

0:17:29.044,0:17:31.876
Το κάναμε στον ευρύτερο πολιτισμό, [br]το κάνουμε και στο γάμο.

0:17:31.876,0:17:34.011
ΕΦ: Σωστά, δεν υπάρχει αμφιβολία γι' αυτό.

0:17:34.011,0:17:37.244
Όμως οι νέοι αυτής της χιλιετίας [br]θέλουν να γίνουν πολύ καλοί γονείς,

0:17:37.244,0:17:42.121
ενώ η γενιά πριν απ' αυτούς [br]ήθελε έναν καλό γάμο,

0:17:42.121,0:17:44.585
αλλά δεν εστίαζαν τόσο[br]στο να είναι καλοί γονείς.

0:17:44.585,0:17:46.785
Βλέπεις όλες αυτές τις διαφοροποιήσεις.

0:17:46.785,0:17:48.940
Υπάρχουν δύο βασικά μέρη [br]στην προσωπικότητα:

0:17:48.940,0:17:50.053
Η κουλτούρα σου,

0:17:50.053,0:17:53.165
αυτά με τα οποία σε μεγάλωσαν [br]να κάνεις, να πιστεύεις και να λες,

0:17:53.165,0:17:54.565
και η ιδιοσυγκρασία σου.

0:17:54.565,0:17:57.036
Βασικά, εγώ αναφερόμουν [br]στην ιδιοσυγκρασία.

0:17:57.036,0:17:59.801
Κι αυτή είναι βέβαιο ότι αλλάζει [br]όταν αλλάζουν οι καιροί

0:17:59.801,0:18:01.302
και οι πεποιθήσεις.

0:18:02.952,0:18:05.193
Και ως προς το παράδοξο της επιλογής,

0:18:05.193,0:18:07.587
δεν υπάρχει αμφιβολία [br]ότι αυτό δεν είναι εύκολο.

0:18:07.587,0:18:10.120
Για εκατομμύρια χρόνια [br]έβρισκες το γλυκό αγόρι

0:18:10.120,0:18:12.786
στην άλλη πλευρά του πηγαδιού [br]κι έκανες την κίνησή σου.

0:18:12.786,0:18:13.587
ΕΠ: Ναι, αλλά -

0:18:13.587,0:18:14.942
ΕΦ: Θέλω να πω κάτι ακόμα.

0:18:16.152,0:18:18.762
Στις κοινωνίες των κυνηγών [br]και των τροφοσυλλεκτών,

0:18:18.762,0:18:21.947
έτειναν να έχουν δύο ή και τρεις [br]συντρόφους στη ζωή τους.

0:18:21.947,0:18:23.476
Δεν ήταν παλιομοδίτες

0:18:23.476,0:18:25.500
-δεν προτείνω να κάνουμε αυτό-

0:18:26.480,0:18:29.777
αλλά η αλήθεια είναι πως [br]πάντα είχαμε εναλλακτικές.

0:18:30.915,0:18:33.912
Ο εγκέφαλος είναι κατάλληλα [br]κατασκευασμένος για να ζυγιάζει,

0:18:33.912,0:18:35.607
για να δοκιμάζει και ν' αποφασίζει:

0:18:35.607,0:18:38.088
Να έρθω και να μείνω; Να μείνω ή να φύγω;

0:18:38.088,0:18:39.479
Τι ευκαιρίες έχω εδώ;

0:18:39.479,0:18:40.764
Πώς θα διαχειριστώ αυτό;

0:18:40.764,0:18:44.012
Κι έτσι νομίζω πως τώρα βλέπουμε[br]το ίδιο σε άλλη παραλλαγή.

0:18:44.012,0:18:45.819
ΚΣ: Σας ευχαριστώ και τις δύο πολύ.

0:18:45.819,0:18:48.410
Νομίζω πως θα βρείτε πολλούς [br]να σας συνοδέψουν απόψε!

0:18:48.410,0:18:50.725
(Χειροκρότημα)

0:18:50.725,0:18:51.742
Σας ευχαριστώ.